Câu Cá Mùa Thu

TÁC GIẢ: Nguyễn Khuyến (1835-1909) TÁC PHẨM:

Gia đình nhà nho nghèo.
Đỗ đầu 3 kì thi Hương, được người đời gọi là
Tam Nguyên Yên Đổ.
Sáng tác hơn 800 bài chữ Hán và Nôm gồm
nhiều thể loại (thơ, văn, câu đối,...).
NỘI DUNG:
Thể hiện tình yêu quê hương, đất nước.
Phản ánh cuộc sống chất phác, khổ cực của
người lao động.
Châm biếm, đả kích thực dân Pháp.
Câu cá mùa thu nằm trong chùm ba bài thơ
thu của Nguyễn Khuyến, gồm Thu vịnh
(Ngâm nước mùa thu), Thu ẩm (Uống rượu mùa
thu), Thu điếu (Câu cá mùa thu).
Bố cục: 4 phần (đề, thực, luận, kết).
NGHỆ THUẬT:
Nghệ thuật gợi tả tinh tế về cảnh sắc mùa thu
đồng bằng bắc bộ.
Ngôn ngữ hết sức bình dị, dân dã mà tinh tế,
tài hoa.

2 CÂU ĐẦU
ĐỀ
2 C Â U G IỮ A
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo. TH ỰC
chiêm
"Ao thu": hình ảnh đặc trưng của vùng đồng Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
trũng Bắc Bộ. Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.
hắt
"Lạnh Lẽo": từ láy -> không khí lạnh đượm vẻ hiu Sự hòa phối màu sắc giữ màu biế
c của nước, cái
trong
"Trong veo": hình ảnh gợi tả một khung cảnh xanh ngắt của bầu trời và màu vàn
g của lá thu.
xanh, phẳng lặng Sự chuyển động của sóng thật khẽ
. khàng, tinh vi
-> Không khí thu se lạnh, trong sáng, tĩnh lặng (“hơi gợn tí”: sự chuyển động nhẹ,
n nhỏ nhỏ bé, vừa phải
"Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo": chiếc thiề của làn sóng).
nhắn trong bức tranh khung cảnh “ Lá vàng khẽ đưa”: chuyển động
chậm rãi, nhẹ
Vần "eo" làm cảnh vật như bị thu hẹp, nhỏ dần nhàng của lá.
, đượm
=> Hình ảnh mùa thu đẹp nhưng tĩnh lặng “vèo”: nhanh, mạnh, vút qua rồi
mất hút -> nhấn
buồn mạnh cái không gian tĩnh lặng của
cảnh thu
=> Cảnh thu nay càng tăng thêm
sự cô tịch, quạnh
quẽ, đơn chiếc.

2 C Â U T IẾ P
LUẬN
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo
,
.
2 CÂU CUỐI
Không gian mở rộng theo chiều cao
, cảnh vật đậm KẾT
đặc một màu xanh của mây trời,
của ngõ trác
"Tầng mây lơ lửng": có độ dày, sâu
, di chuyển lưng Tựa gối buông cần lâu chẳng được,
chừng, không điểm tựa
Cá đâu đớp động dưới chân bèo.
"Xanh ngắt": một màu xanh duy
với 1 tầng mây đơn lẻ.
nhất của bầu trời - Câu cá là một cách để tìm đến sự thanh
"Ngõ trúc" làm đậm thêm sắc xan thản trong tâm hồn.
"Quanh co": uốn khúc -> heo hắt,
h của khung cảnh - Thân nhàn nhưng tâm không nhàn: nỗi trăn
"Vắng teo": vắng ngắt, không bón
cô đơn trở về vận nước, nỗi buồn về sự bất lực của
g người chính mình.
=>Cảnh vật thiên nhiên tĩnh lặn
không chút sự sống của con người
g và cô quạnh, => Lời tâm sự và vẻ đẹp về nhân cách của
nhà thơ.

TỔ NG KẾ T
- Tác phẩm thể hiện sự cảm nhận, nghệ thuật gợi tả tinh tế về
cảnh sắc mùa thu đồng bằng Bắc Bộ
- Tác phẩm còn thể hiện tình yêu thiên nhiên, đất nước, tài thơ
Nôm của tác giả.