HÓA SINH LÂM SÀNG BỆNH LÝ

GAN MẬT
1. ĐÁNH GIÁ TỔN THƯƠNG Ứ MẬT
2. ĐÁNH GIÁ HOẠI TỬ TẾ BÀO GAN
3. BILIRUBIN
4. ĐÁNH GIÁ CHỨC NĂNG GAN
5. ĐÁNH GIÁ XƠ HÓA GAN
6.MỘT SỐ TÌNH HUỐNG LÂM SÀNG
TỔN THƯƠNG TẾ BÀO GAN
Tieåuquaûn maät (taïo thaønh bôûi khoaûng gian baøo cuûa tb gan)
OÁng maät  oáng gan T, P  oáng gan chung oáng maät
chuû ÖÙ MAÄT : baát cöù vò trí naøo töø tieåu quaûn maät ñeán oáng
maät chuû coù theå do taéc (obstruction) hay khoâng taéc (non-
obstruction)
 PHOSPHATASE KIỀM (ALP)

ALP < 250 U/L (Bình thường)

TỔN THƯƠNG Ứ MẬT
NGOAÏI
TRƯỜNG HỢP TẮC MẬT HOÀN TOÀN
(Tắc OMC Do sỏi)
TỔN THƯƠNG TẾ BÀO GAN
* Prati D, et al. Ann Intern Med. 2002;137:1-
10.
U p d a t e d L i m i t s f o r D e t e r m i n i n g N o r m a l ALT
TỔN THƯƠNG TẾ BÀO GAN
MỨC ĐỘ TĂNG AMINOTRANSERASE
BÌNH THƯỜNG: ALT > AST AST/ALT <1
- AST/ALT > 1 : XƠ GAN, GAN RƯỢU, TỔN THƯƠNG GAN DO
THIẾU MÁU CỤC BỘ 92%, DO THUỐC
AST/ALT > 1 : VIÊM GAN VÍUT, GAN NHIỄM MỠ, KHÔNG
RƯỢU VÀ NGUYÊN NHÂN KHÁC
ông gan do thieáu maùu cuïc boä 92% (ischemic liver
injury), do 1 soá thuoác.

-AST/ALT < 1 : VG do virus, vieâm gan nhieãm môõ

khoâng röôïu vaø caùc NN khaùc.

 Daáu aán cuûa VG virus
Aâm tính

 Wilson : Ceruloplasmin maùu, Cu nöôùc tieåu /24h, voøng

Kayser Fleischer
 Hemochromatosis : Fe, ferritin, TIBC  % ñoä baõohoøa
transferin
 VG töï mieãn : ANA, SMA (Smooth Muscle Antibody), anti
LKM1 (LKM1 : Liver kidney microsomal type 1 antibody)
 THUOÁC, RÖÔÏU
 Thieáu alpha 1 antitrypsin : AAT
 Celiac spru
maùu, Cu nöôùc
tieåu
SA/CT  gan nhieãm môõ  NASH
Aâm tính
/24h thöû ôû BV
Ceruloplasmin
Chôï Xem xeùt sinh thieát gan neáu khoâng tìm ra
CHUYỂN HÓA BILIRUBIN

D
Br. J. clin. Pharmac. (1987), 23, 553-
559
NGUYÊN NHÂN VÀNG DA
 BILIRUBIN
• 1/ Bilirubin TP có tăng không ?
• 2/ Bilirubin Tăng kiểu gì ? toàn phần chiếm
ưu thế, trực tiếp chiếm ưu thế hay hỗn
hợp
 Tăng kiểu gì
• Tỷ số Bilirubin D/ Bilirubin T
+ < 20: tăng bil I ưu thế
+ 20 - 50% tăng bil hỗn hợp thường vàng da
tại gan
+ > 50% tăng bilirubin trực tiếp chiếm ưu
thế, vàng da tại gan hay sau gan
- Chủ yếu giúp phân biệt vàng da trước gan, tại
gan và sau gan
- không giúp phân biệt vàng da tại gan và sau
gan trong trường hợp tổn thương ứ mật
- Có ý nghĩa tiên lượng
Bilirubin taêng trong caû 2 hoaïi töû TB gan vaø
toån thöông öù maät
 Coù yù nghóa tieân löôïïng.
 Tăng Bilirubin đơn độc
• Đặc điểm
+ Bilirubin tăng
+ AST, ALT bình thường
+ ALP bình thường
Type of Disorder Bilirubin Aminotransferases Alkaline Albumin Prothrombin Time
Phosphatase

Hemolysis/ Normal to Norma Norma Norma Norma

syndrome
Gilbert's 86 mol/L , l l l l
85% due to
indirect fractions
No bilirubinuria

Acute Both fractions Elevated, Normal to Norma Usually normal. If >5X

hepatocellular may be elevated often >500 <3 times l above control and not
necrosis (viral Peak usually IU ALT corrected by parenteral
and drug follows >AST vitamin K, suggests
hepatitis, aminotransfera poor prognosis
hepatotoxins) ses Bilirubinuria

Chronic Both fractions Elevated, but Normal to Often Often prolonged

hepatocellul may be elevated usually <3 times decrease Fails to correct with
ar disorders Bilirubinuria <300 IU normal d parenteral vitamin
K
Alcoholic hepatitis Both fractions AST:ALT > Normal to Often Often prolonged
Cirrhosis may be elevated 2 <3 times decrease Fails to correct with
Bilirubinuria d parenteral vitamin
K

Intra- and extra- Both fractions Normal to >4 Normal Normal

hepatic cholestasis may be elevated moderate elevation times , If prolonged, will correct
(Obstructive Bilirubinuria Rarely >500 IU unless with parenteral vitamin
jaundice) chronic K

Infiltrative diseases Usually Normal to often >4 Norma Norma

(tumor, normal slight elevation times l l
granulomata);
partial bile duct
obstruction HARRISON
 BỆNHGAN DO
(CONGESTIVE HEPATOPATHY)
 VAI TRÒ XƠ HÓA
• Giúp quyết định thời điểm điều trị
• Tiên lượng bệnh
• Theo dõi điều trị
• Xác định thời điểm để sàng lọc ung thư
 CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH
GIÁ XƠ GAN
• Xâm nhập: sinh thiết gan
• Không xâm nhập
+ Chỉ số APRI
+ FIBROTEST
+ NFS
- Đo độ đàn hồi gan
+ FIBROSCAN
+ Kỹ thuật ARFI