 Bir hareketlinin sabit bir

eksen etrafında, eşit zaman

aralıklarında eşit yollar
almasına ya da sabit bir nokta
etrafında, sabit büyüklükte bir
hızla dönmesine düzgün
çembersel hareket denir.

Düzgün çembersel hareket

kavramının öğrenilmesi;
uyduların, gezegenlerin ve
atom çekirdeği çevresindeki
elektronların hareketlerinin
anlaşılmasına yardımcı olur.
 sabit hızla giden bir araca, hız
vektörüne
dik, sabit bir kuvvet sürekli
uygulandığında cismin yörüngesi
çember olur.

 Sabit bir kuvvet, büyüklüğü

değişmeyen hız vektörüne sürekli ve
dik olarak etki ederse cisme r
yarıçaplı bir çember üzerinde düzgün
dönme hareketi yaptırır.

 Bu şekilde çember üzerinde eşit

zaman aralıklarında, eşit yollar alan
cismin hareketine düzgün çembersel
hareket denir.
Çembersel harekete, atlıkarıncanın ve lunapark zincir
alıncaklarının hareketleri, bahçe sulama fıskiyelerinin
hareketi örnek verilebilir.

Diğer taraftan gece ve gündüzün oluşumu, Dünya’mızın

çembersel benzeri (eliptik) hareketinin sonucudur.

 Ay’ın farklı pozisyonlarda görülmesi, yine Ay’ın Dünya

etrafındaki
çembersel benzeri hareketindendir.
ÇEMBERSEL HAREKET

KAVRAMLAR
Birim zamanda aynı açıyı tararlar. Açısal hızları eşittir.
Ancak merkeze uzak olan, aynı açıyı taramak için daha
hızlı olmalıdır.
L ve M noktaları aynı
ip üzerinde
olduklarından, aynı
çizgisel hıza sahip
olmak zorundadırlar
 vv
v

v/2

1/2
Açısal hızlarını oranlarsak:Açısal hızlar tur
sayıları ile orantılıdır.Tur sayıları f ile o da w
ile orantılıdır.w=2πf
wL/wk=3/2 olur.
 w=2πf azalır
V=w.r azalır
T=1/f artar
 f ,w
Vx=w.3r

Vy=2w.2r
2f ,2w
Vz=3w.r 3f ,3w
 X,Y,Z noktalarının çizgisel hızlarını bulunuz?

V
2V
Birbirine ip ya da zincir ile bağlı
çarkların çizgisel süratleri
aynıdır. X ve Y bağlıdır ve
çizgisel süratleri(v) aynıdır.

Y ve Z eş merkezli olduğundan
açısal süratleri(w)eşittir.

Y’nin tur sayısı X’in tur

sayısından fazla olup Z’nin
açısal sürati X’in açısal
süratinden büyüktür.
 2n (Örnek tur sayıları temsilidir)

2n
n

Düz bağlı kasnak olduğu için aynı yönde döner.

Çapları ve aldıkları n1.r1=n2.r2 tur sayısı yarıçapla ters
yollar eşit. orantılıdır. Arka teker küçük dişli ile
Frekans(tur
sayıları)eşit.
aynı merkezlidir ve aynı tur döner, tur
sayısı pedallardan daha yüksektir.
(B)YANLIŞ
 ∆
X

Merkeze en uzak olan Hakidir.

Harekete başlama ve bitiş noktaları aynıdır.
Periyotlar,frekanslar,açısal hızlar eşittir.
En fazla yol kateden HAKİ’dir.
 300 900

30/360=1/12
Kütle merkezi yeri değişmez.

Pencere kolu ortada olduğu için 60cm ‘dir.

90/360=1/4
 yelkovan periyodu
1saat

Akrebin periyodu 12 saat

Peryotlar ile ters orantılıdır.

V=w.r (w) ve (r ) küçük olduğu için V

küçüktür.
 √ 2√ 2

√2
√ 2
12 m/s
−⃗
𝑣𝑖

Δ 𝑣 12 √ 2
⃗
𝑣𝑠 𝑣 =12 √ 2
Δ⃗ 𝑎= = =12 𝑚/ 𝑠 2
Δ𝑡 √2
 𝜔
3
3
𝜔

2
𝑎 𝑘 𝜔𝑘 ⋅ 𝑟 𝑘 9 𝜔 2.2 𝑟
= 2 = =9
𝑎𝐿 𝜔 𝐿 ⋅ 𝑟 𝐿 2
𝜔 ⋅2 𝑟
 2𝜋
t 𝜔=
𝑇

2𝜋 2𝜋
𝜔 𝑘= =2𝑤 𝜔 𝐿= =𝑤
2𝑡 4𝑡

2
4 𝜔 ⋅𝑟
2
=2
𝜔 ⋅ 2𝑟
 Eşkenar üçgen oluşur
∆x=50m

v
=5 m/s

∆v=v=5m/s
v
2
𝑣 25 1
𝑎= = = 𝑚/s 2
𝑟 50 2
Merkezcil İvmenin varlığı, yönü ivme vektörüyle aynı
yönde sabit büyüklükte bir net kuvvet olduğunu
gösterir.
Yönü hareketin merkezine doğru ve daima hız
vektörüne dik bu net kuvvete merkezcil kuvvet denir.
Merkezcil kuvvet FMerkezcil sembolüyle gösterilir.
Cisim A noktasından geçerken yatay düzlemin tepki kuvveti
yer çekimi kuvvetine eşittir.
ipte oluşan gerilme kuvvetinin büyüklüğü
Sürtünmesiz yatay düzlemde düzgün çembersel hareket
yapan bu cisme A, B, C ve D noktalarından geçerken etki
eden ip gerilmeleri eşit büyüklüktedir.
 20 1 −1
𝑓= = 𝑆
60 3

=2.(2.3.1/3)2.1
= 2.4.1=8N
T=F
 T

G=128N

G=T=F V2=64
128=m.V2/r V=8 m/s
128=2. V2/1
 Tur sayıları ve açısal hızlar eşittir,

T1=F1=m.w2.r1=m.w2.3r
T2-T1=F2= m.w2.2r
T2= m.w2.2r+T1
𝑣𝑘 2 T2=m.w2.2r+ m.w2.3r= m.w2.5r
=
𝑣𝐿 3
T1/T2=3/5
Tabla üzerine bırakılan herhangi bir cismin kaymadan
dönebilmesi için cisme etki eden merkezcil kuvvet, cisimle
yatay düzlem arasındaki sürtünme kuvvetine eşit ya da statik
sürtünme kuvvetinin en büyük değerinden küçük olmalıdır.
Kütlenin etkisi yok

Sürtünme kuvvetini arttırmak için arttırılmalı

Yaydaki gerilme kuvveti
merkezcil kuvvete eşittir.

Yayın boyu l, uzama

miktarı x’tir.

m·w2(l+ x) = kx = Fm
merkezcil kuvvet bulunur.

(a ve r bulunamaz.)
Cisim K’den L’ye
gelene kadar
çizgisel sürat(v) ve
açısal sürat(w)
artar.
Fm artar,
T – mg = Fm’dir.
T artar.
En küçük hız değeri cisim en tepe noktasından geçerken T=0
anıdır.

Fm=G

v=
Coulomb kuvveti merkezcil
kuvvet görevindedir

Fm = m2·a2 olduğundan

1 numaralı cismin kütlesi

Fm ve dolayısıyla 2 numaralı
cismin ivmesini belirlemez.
Aracın C noktasından geçerken
güvenli dönüş yapabilmesi için bu
noktada yüzeyin tepki kuvvetinin sıfır
olması, merkezcil kuvvetin büyüklüğü,
en az yer çekimi kuvvetinin
büyüklüğüne eşit olması gerekir.

Aracın güvenli dönüş

yapabilmesi için gerekli
olan en düşük hız değeri
Cisim hızlanarak aşağı
iner. İvme büyüklüğü
ve
rayın tepki kuvveti
artar çünkü Fm artar.
N – mg = Fm olduğundan
N ile mg nin bilinmesi
gerekir.
r

𝑇 1 1
=
𝑇 2 3
 T=13N

T=G2=13N

G1=5N

G2=13N

Merkezcil kuvvet T ile G2 kuvvetlerinin vektörel bileşkesidir.

5 ,12,13 dik üçgeninden FM=12N olur.

 1,75m ‘dir. 𝑣 =√ tan 𝜃 ⋅𝑔⋅𝑟
𝒗=𝒘 ⋅𝒓
İp gerilmesi Fm, ile ağırlığın bileşkesidir.G Ali > GAyşe
 1
𝐹 𝑚= 𝐺 ⋅
5
𝐹𝑚 𝑚 𝑣2 / 𝑟 𝑣2 1
tan 𝜃= = = =
𝐺 𝑚𝑔 𝑟𝑔 5
2
5𝑣 5.24
𝑟= = =12 𝑚
𝑔 10
 1000 𝑚 𝑚
54 𝑘 𝑚/ h =54 ⋅ =15
3600 𝑠 𝑠
=
 𝜔=
𝑔
√
𝑟 ⋅𝑘

𝜔=
√ 10
0 ,5 .1
= √20=2 √ 5
𝑟𝑎𝑑
𝑠
ALIŞTIRMALAR
f,
4f,4w
4f,
𝑣 =√ 𝑘𝑔𝑟
𝑁
𝑚𝑔

𝑚𝑔
 2
𝑣
tan 𝑎=
𝑟 .𝑔
 Aşağıya doğru eğik atış

Aşağıya doğru Aşağıdan yukarıya düşey atış

düşey atış

Yatay atış
𝑣
𝑁 𝑘=𝐺+ 𝐹 𝑚 𝑁 𝑀 =𝐹 𝑚 − 𝐺
N G
𝑇 𝑦 =𝑚𝑔=40 𝑁

TY
20 +12=30
20
TX =0,9m=90cm
𝑇 𝑥= 𝐹 𝑚

mg
my g=my w22d my2=2mx2
mxg=my w2d

my w22d my w2d

my g mx g
Tur sayıları aynı olduğundan w lar aynı
X’in yarı çapı büyük olduğu için V X>
VY
T=G kütleler farklı olduğu için T ler farklıdır.
 FA=2mw2r

FB=mw22r
 PE=KE

T
V

mg
𝑓 𝑠 ≥ 𝐹 𝑚 ş 𝑎𝑟𝑡𝚤 𝑠𝑎 ğ 𝑙𝑎𝑛𝑚𝑎𝑙𝚤𝑑𝚤𝑟
K)

L)
h=5m

𝑥=𝑣 ⋅ 𝑡 =12𝑚
 Tmin
T Minimuma en
yakın M ve en
uzak K olduğuna
göre,
 F
NL

𝑁 𝑘=𝐺
Nk
G NM

G 𝑁 𝑀 > 𝑁 𝐾 > 𝑁 𝐿G
 2
0 𝑣
tan 𝜃 =
r .𝑔