Prawo gospodarcze jest to zespół

norm prawnych dotyczących obrotu

gospodarczego rozumianego jako
wymiana dóbr i usług odbywająca się z
reguły za pośrednictwem pieniądza
oraz związane z tą wymianą stosunki
prawne między jej podmiotami
(uczestnikami obrotu gospodarczego)
 Cechą szczególną obrotu
gospodarczego jest fakt, że co
najmniej jeden z jego uczestników
prowadzi swą działalność w sposób
profesjonalny, czerpiąc z niej zyski, a
działalność ta wykonywana jest w
sposób ciągły, nie okazjonalnie
 Działalność gospodarcza - w
rozumieniu art. 2 ustawy o swobodzie
działalności gospodarczej - jest to
działalność wytwórcza, budowlana,
handlowa i usługowa oraz
poszukiwanie, rozpoznawanie i
wydobywanie kopalin ze złóż, a także
działalność zawodowa, prowadzona w
sposób zarobkowy i ciągły
 Przepisów ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej nie stosuje się do prowadzenia
działalności gospodarczej w rolnictwie w
zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli
zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa
i rybactwa śródlądowego, a także do
wynajmowania przez rolników pokoi i miejsc na
ustawienie namiotów, sprzedaży posiłków
domowych i świadczenia w gospodarstwach
rolnych innych usług związanych z pobytem
turystów
Wolność gospodarcza, w znaczeniu
ekonomicznym, traktowana jest jako
warunek istnienia i funkcjonowania
gospodarki rynkowej i oznacza
możliwość dokonywania osobistych
wyborów, nieograniczoną zdolność
jednostki do podejmowania i
prowadzenia działań gospodarczych
oraz ochronę własności prywatnej
Wolność gospodarcza, w znaczeniu
politycznym, jest to ogół braku
zagrożeń dla swobody podejmowania
decyzji w dziedzinie gospodarczej
przez jednostki
 Przyjmuje się, że dla istnienia gospodarki
rynkowej, konieczne jest zapewnienie przez
państwo przynajmniej:

• prawa do swobodnego tworzenia się

podmiotów gospodarczych
• swobodnej działalności gospodarczej
wszystkich podmiotów
• swobody przepływu towarów i usług, siły
roboczej, dewiz i kapitałów
• swobody umów
 Wolność gospodarcza nie jest
wartością absolutną. Zrozumiałe są
więc jej ograniczenia, mające na celu
zapewnienie bezpieczeństwa
powszechnego i cywilizujące obrót
gospodarczy, w tym ograniczenia
wynikające z istniejących - tak długo,
jak współczesne państwo - regulacji
administracyjnych
 Wykonywanie obowiązków kontrolują
wyspecjalizowane służby, takie jak:
• Państwowa Inspekcja Sanitarna
• Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska
• Państwowa Inspekcja Pracy
• Państwowa Inspekcja Handlowa
• Państwowy Dozór Bezpieczeństwa Jądrowego
• Urząd Dozoru Technicznego
• Państwowa Straż Pożarna
Mają one prawo stosowania środków o charakterze
władczym, nakazów i zakazów ograniczających
swobodę podmiotów przedsiębiorców (w formie
decyzji administracyjnych)
 Ograniczenia wolności gospodarczej mogą
przybierać formę administracyjnej reglamentacji
podejmowania i prowadzenia działalności w
niektórych dziedzinach, uznanych przez
państwo za szczególnie istotne (głównie z
punktu widzenia ochrony bezpieczeństwa
państwa i obywateli). Ten rodzaj reglamentacji
opiera się na decyzjach administracyjnych,
określanych jako koncesje i zezwolenia
 Koncesja jest wyrażaną w formie
decyzji administracyjnej zgodą organu
administracji publicznej na podjęcie
działalności gospodarczej w sferze
objętej wyłącznością państwa. Decyzja
koncesyjna ma w dużej mierze
charakter uznaniowy
Uzyskania koncesji wymaga obecnie wykonywanie
działalności gospodarczej w zakresie:
• poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin,
wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego
magazynowania substancji oraz składowania od­padów w
górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych
• wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i
amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu
wojskowym lub policyjnym
• wytwarzania, przetwarzania, magazynowania,
przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią
• rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych
• ochrony osób i mienia
• przewozów lotniczych
 Zezwolenie jest decyzją polegającą na
ustaleniu, iż ubiegający się o zezwolenie
podmiot spełnił wszystkie przewidziane
prawem warunki pozwalające mu na
rozpoczęcie działalności gospodarczej w
danej dziedzinie.
Decyzje te mają niekiedy inne nazwy, np.
licencja, zgoda, ale bez względu na nazwę
wszystkie traktowane są w taki sam sposób.
Zezwolenie jest decyzją związaną,
gdyż spełnienie warunków
przewidzianych prawem stanowi
podstawę wydania zezwolenia
 Zezwolenia wymaga wykonywanie
działalności gospodarczej w zakresie
określonym w bardzo rozmaitych
przepisach, poczynając od ustawy o
wychowaniu w trzeźwości i zwalczaniu
alkoholizmu, a kończąc na ustawie o
funduszach inwestycyjnych
 Działalność regulowana jest to działalność
gospodarcza, której wykonywanie wymaga spełnienia
szczególnych warunków określonych przepisami
prawa. Taka działalność jest rejestrowana, a wpis do
rejestru podlega opłacie skarbowej. Organ
prowadzący rejestr działalności regulowanej (na
podstawie przepisów regulujących daną działalność
gospodarczą) dokonuje wpisu na wniosek
przedsiębiorcy, po złożeniu przez niego oświadczenia
na piśmie o spełnieniu warunków wymaganych
prawem do prowadzenia działalności regulowanej
Przedsiębiorcą jest wykonująca we
własnym imieniu działalność
gospodarczą osoba fizyczna, osoba
prawna i jednostka organizacyjna
niebędąca osobą prawną, której
odrębna ustawa przyznaje zdolność
prawną
 Ustawodawca wyróżnił w ustawie o
swobodzie działalności gospodarczej
trzy szczególne kategorie
przedsiębiorców:

• mikroprzedsiębiorców
• małych przedsiębiorców
• średnich przedsiębiorców
 Mikroprzedsiebiorca to przedsiębiorca,
który w co najmniej jednym z dwóch
ostatnich lat obrotowych zatrudniał
średniorocznie nie mniej niż 10
pracowników oraz osiągnął roczny obrót
netto nieprzekraczający równowartości w
złotych 2 milionów euro (lub suma
aktywów jego bilansu w jednym z ostatnich
dwóch lat nie przekroczyła równowartości
w złotych 2 milionów euro)
Mały przedsiębiorca to przedsiębiorca,
który w co najmniej jednym z dwóch
ostatnich lat obrotowych zatrudniał
średniorocznie mniej niż 50 pracowników
oraz osiągnął roczny obrót netto
nieprzekraczający równowartości w złotych
10 milionów euro (lub suma aktywów jego
bilansu w jednym z ostatnich dwóch lat nie
przekroczyła równowartości w złotych 10
milionów euro)
 Średni przedsiębiorca to
przedsiębiorca, który w co najmniej jednym
z dwóch ostatnich lat obrotowych
zatrudniał średniorocznie mniej niż 250
pracowników oraz osiągnął roczny obrót
netto nieprzekraczający równowartości w
złotych 50 milionów euro (lub suma
aktywów jego bilansu w jednym z ostatnich
dwóch lat nie przekroczyła równowartości
w złotych 43 milionów euro)
 Nie uważa się za należących do wyróżnionych
kategorii przedsiębiorców, nawet jeśli spełniają
wymienione wyżej wymagania, w których Skarb
Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego
posiadają:

• 25% i więcej wkładów, udziałów i akcji

• prawa do 25% i więcej udziału w zysku
• 25% i więcej głosów w zgromadzeniu
wspólników, walnym zgromadzeniu
akcjonariuszy lub walnym zgromadzeniu
spółdzielni
 Przedsiębiorstwo (według Kodeksu cywilnego) to
zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych
przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej.
Przedsiębiorstwo, według art. 551 KC, obejmuje w szczególności:

• oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego

wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa)
• własność nieruchomości lub ruchomości (w tym urządzeń,
materiałów, towarów i wyrobów) oraz inne prawa rzeczowe do
nieruchomości lub ruchomości,
• prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub
ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości
wynikające z innych stosunków prawnych,
• wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
• koncesje, licencje i zezwolenia,
• patenty i inne prawa własności przemysłowej,
• majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
• tajemnice przedsiębiorstwa,
• księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności
gospodarczej
 Obowiązek rejestracji dotyczy
wszystkich przedsiębiorców, choć
realizowany jest w różnych formach.
Przedsiębiorca może podjąć działalność
gospodarczą dopiero po uzyskaniu
wpisu do rejestru przedsiębiorców w
Krajowym Rejestrze Sądowym albo
w Ewidencji Działalności
Gospodarczej
 Każdy przedsiębiorca powinien
posiadać - zgodnie z przepisami ustawy
z dnia 29.6.1995 r. o statystyce
publicznej (Dz.U. Nr 88 póz. 439 ze
zm.) - numer w prowadzonym przez
Główny Urząd Statystyczny systemie
identyfikacji i klasyfikacji REGON
Art. 432 § l Kodeksu cywilnego mówi,
że przedsiębiorca działa pod firmą.
Tak określa się nazwę przedsiębiorcy
ujawnioną we właściwym rejestrze.
Firmą osoby prawnej jest jej nazwa, a
osoby fizycznej - jej imię i nazwisko
 Do rejestru przedsiębiorców w KRS wpisuje się następujących
przedsiębiorców:
• osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,
• spółki jawne,
• spółki partnerskie,
• spółki komandytowe,
• spółki komandytowo-akcyjne,
• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
• spółki akcyjne,
• przedsiębiorstwa państwowe,
• spółdzielnie,
• jednostki badawczo-rozwojowe,
• przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o zasadach
prowadzenia na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej działalności
gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby
prawne (tzw. przedsiębiorstwa polonijne),
• oddziały przedsiębiorstw zagranicznych,
• inne osoby prawne, jeśli prowadzą działalność gospodarczą i
 WOLNA
KONKURENCJA
 Wolna konkurencja jest podstawą
gospodarki rynkowej, a ograniczenia
konkurencji mogą mieć na celu jedynie
ochronę konsumenta bądź ochronę
ważnych interesów publicznych
 Na system ochrony konkurencji składają się
trzy podstawowe grupy uregulowań prawnych
dotyczące:
• przeciwdziałania praktykom
monopolistycznym,
• zwalczania nieuczciwej konkurencji,
• ustanawiania zakazów działalności
konkurencyjnej