KARAPATANG PANTAO

MODYUL 2

ARALING PANLIPUNAN 10
PAUNANG
PAGSUBOK

SIMULAN NA
 TUKLASIN

Mahalaga bilang isang

aktibong mamamayang
Pilipino na malaman mo ang
iyong mga karapatan.
 Panata sa mga Karapatang Pantao
Ng Komisyon sa Karapatang Pantao

Ako ay Pilipino.
Kikilalanin ko, igagalang, ipagtatanggol
at isasakatuparan ang dignidad at
karapatan ng bawat tao nang walang
pagtatangi sa kasarian, lipi,
pananampalataya at katayuan sa buhay.
 Igagalang ko ang iyong mga karapatan
maging sino ka man. Maging
magkasalungat man tayo ay
paninindigan ko ang mga karapatan mo.
Diringgin ko ang tinig ng kabataan,
kababaihan, nakatatanda, katutubo at
mga may kapansanan nang may
paggalang at pagkilala sa kanilang
kakayahan.
 Titiyakin ko na ang bawat bata ay hindi
salat sa pagkalinga, at may matiwasay na
lipunang ginagalawan.

Tututulan ko ang anumang

pagmamalabis sa kapangyarihan,
katiwalian, at pagyurak sa karapatan ng
mga manggagawa, mga mahihirap, at
mga sektor na higit na nangangailangan.
 Babantayan ko na gagampanan ng
pamahalaan ang kaniyang tungkulin na
igalang, ipagtanggol at isakatuparan ang
mga karapatang pantao ng lahat.
Paninindigan ko ang aking pananagutan
sa aking kapwa. Kung mayroon mang
Karapatang Pantao na ipinagkakait o ‘di-
binibigyang halaga, ako ay
MANININDIGAN.
Sisigaw ako. Kikilos ako. Gagamitin ko
ang aking mga karapatan para
MANINDIGAN sa mga Karapatan ng
aking kapwa tao.
 Pamprosesong Tanong:
1. Ano-ano ang mga pangakong inilahad sa panata?
2. Bakit mahalagang gawin ng isang batang katulad
mo ang mga tungkulin at pananagutang iyong
nabasa?
3. Bilang isang mamamayang Pilipino, paano ka
makatutulong sa pagsusulong at pangangalaga
ng mga karapatang pantao sa kasalukuyang
panahon?
SURIIN NATIN
 K A H A L AG A H A N N G
K A HU LU G A N AT
ATA N G P A N TA O
KARAP

SURIIN
Kahulugan at
Kahalagahan ng
Karapatang Pantao

ANO ANG KARAPATANG

PANTAO ?
Kung wala tayong
Eto ay yaong mga karapatang pantao,
karapatan na hindi natin lubusang
kinakailangan para sa magagamit at
ating buhay bilang tao. mapauunlad ang ating
mga katangian, ang
ating talino, talento at
espiritwalidad.
Ang karapatang pantao ay ang mga
karapatan na tinatamasa ng tao sa
sandaling siya ay isilang.
Ang mga pangangailangan ng tao
ay dapat matugunan upang siya ay
mabuhay. Karapatan ng tao na
matugunan ang kanyang mga
pangangailangan upang siya ay
mabuhay nang may dignidad bilang
tao.
Mahalagang malaman ang ating
karapatan upang matamasa natin
ang mga pangunahing
pangangailangan bilang tao.
Sinumang umagaw sa ating
pangangailangan o kumitil sa ating
buhay nang walang dahilan ay
lumalabag sa ating karapatan
bilang tao. Maaari tayong dumulog
sa hukuman kung sakaling
nahahadlangan ang ating
karapatan.
Ang pagkilala sa karapatang
pantao ay pagkilala sa
karapatan ng iba.
MGA BATAYANG LEGAL NG
KARAPATANG PANTAO
ARALIN NATIN
1. ANG PANDAIGDIGANG
DEKLARASYON NG KARAPATANG
PANTAO (UNIVERSAL
DECLARATION OF HUMAN
RIGHTS O UDHR)
Nagtakda ang United Nations ng
isang pangkalahatang pamantayan
ng karapatang pantao para sa lahat
ng bansa noong 1948, nang itinatag
nito ang Universal Declaration of
Human Rights (UDHR).
Sa pamamagitan ng deklarasyong
ito, kinikilala ng pamahalaan ang
kanilang obligasyon na
siguraduhing lahat ng mga tao,
mayaman at mahirap, lalaki o
babae, at mula sa anumang lahi at
relihiyon, ay tatratuhin nang
pantay. Kabilang sa mga ito ang
karapatang:
1. Ang Pandaigdigang Deklarasyon ng Karapatang Pantao
(Universal Declaration of Human Rights o UDHR)
Sibil-ang mga karapatan ng tao upang mabuhay na malaya at
1. mapayapa.
Politikal-ang mga karapatan ng tao na makisali sa
2. mga proseso ng pagdedesisyon ng pamayanan.

Ekonomiko (pangkabuhayan)-ang mga karapatan

3. ukol sa pagsusulong ng kabuhayan at disenteng
pamumuhay.

Sosyal (panlipunan)-ang mga karapatan upang

4. mabuhay ang tao sa isang lipunan at isulong ang
kanyang kapakanan.

Kultural-ang mga karapatan ng taong lumahok

5. sa buhay kultural ng pamayanan at magtamasa
ng siyentipikong pag-unlad ng pamayanan.
 Ang mga probisyon ng UDHR ay ang mga
sumusunod:
malaya at pantay-pantay (free kalayaan mula sa pagpapahirap
and equal); (freedom from torture);

kalayaan mula sa karapatang kilalanin sa harap

diskriminasyon (freedom ng batas (right to recognition
from discrimination); before the law);

karapatan sa pagkakapantay-
karapatan sa buhay (right
pantay sa harap ng batas
to life);
(right to equality before the
law)

kalayaan mula sa pang-aalipin karapatan sa mabisang lunas ng

(freedom from slavery); karampatang mga hukumang
pambansa (access to justice);
 2. KATIPUNAN NG MGA KARAPATAN, SALIGANG BATAS
NG 1987

Ang pamahalaan ng Pilipinas ang isa sa mga

bansang nagbigay ng mataas na pagpapahalaga
sa dignidad at mga karapatang pantao.
 Bilang patunay, malinaw na inilalahad sa
Arti kulo II, Seksyon 11 ng Saligang Batas ng
1987 ang pagpapahalaga ng Estado sa
karangalan ng bawat tao at ginagaranti yahan
nito ang lubos na pag galang sa mga karapatang
pantao.
 Inisa-isa ng Estado sa Arti kulo III ng Saligang
Batas ng 1987 ang Kati punan ng mga Karapatan
(Bill of Rights) ang pinagsama-samang
karapatan ng bawat tao mula sa mga dati ng
Saligang-Batas at karagdagang karapatan ng
mga indibiduwal na nakapaloob sa Seksyon 8,
11, 12, 13, 18 (1), at 19.
Ayon sa aklat ni De Leon
et al. (2014), may tatlong uri
ng mga karapatan ang bawat
mamamayan.
 NATURAL

mga karapatang taglay ng bawat tao kahit hindi

ipagkaloob ng Estado.

Halimbawa: karapatang mabuhay, maging

malaya, at magkaroon ng ariarian
CONSTITUTIONAL

mga karapatang ipinagkaloob at

pinangangalagaan ng Estado.
• Karapatang Politi kal-kapangyarihan ng
mamamayan na makilahok, tuwiran man o hindi,
sa pagtatatag at pangangasiwa ng pamahalaan.

• Karapatang Sibil-mga karapatan na ti ti yak sa

mga pribadong indibiduwal na maging kasiya-
siya ang kanilang pamumuhay sa paraang nais
nang hindi lumalabag sa batas.
• Karapatang Sosyo-ekonomik-mga karapatan na
sisiguro sa kati wasayan ng buhay at pang-
ekonomikong kalagayan ng mga indibiduwal.

• Karapatan ng Akusado-mga karapatan na

magbibigay proteksiyon sa indibiduwal na
inaakusahan sa anumang krimen.
 STATUTORY

mga karapatang kaloob ng binuong batas at

maaaring alisin sa pamamagitan ng panibagong
batas.

Halimbawa: karapatang makatang gap ng

minimum wage
KANINO KA
 KANINO KA
MAGREREKLAMO
KAPAG MAY
Paglabag
?
SA IYONG MGA

Karapatan
• Kapag bahagi ng gobyerno (pulis, militar,
korte, at iba pa) ang nag abuso ng tao, ito ay
isang human rights violation. Maari itong
i-report sa CHR.

• Kapag sibilyan o pribadong tao ang nang-

rape, pumatay at iba pa, ito ay krimen. Sa
pulis ka dapat pumunta.
 Kapag ang biktima ay kabilang sa
marginalized, disadvantaged o vulnerable
sector, ito ay isang krimen at human rights
violation. Sa pulis ka pumunta at sa CHR ka
dapat mag-report.
 ANG MGA KARAPATANG PANTAO AT ANG
PAGKAMAMAMAYAN

Hindi sapat na bati d mo lamang ang iyong mga

karapatan. Hindi dapat ito nagwawakas o
tumiti gil sa ati ng pagtukoy lamang sa mga ito.
Tungkulin at responsibilidad nati n bilang mga
mamamayang Pilipino na isulong at pangalagaan
ang mga karapatang pantao.
PAGYAMANIN
KAHON-LUGAN
KARAGDAGANG
GAWAIN