Kabanata VIII

____________________________
Mga Halimbawa ng Pagtatangka
sa Pagsusuri sa Ilang Piling
Akda
Maikling Kwento
• Isang sanaysay na tumatalakay sa madulang bahagi ng
buhay ayon kay Edgar Allan Poe.
• ito ay sangay ng salaysay na nagiiwan ng isang
impresyon sa bumabasa sa tulong ng pinakamatipid na
paraan at pakamatinding pagbibigay diin, ayon kay Dr.
G.E.
Landas sa Bahaghari
Awtor: Benjamin Pascual
Tauhan: Salud, Chua, Amelita
Paksa: pag-aasawa ng mga istik ng mga Pilipina
Simbolo: Bahaghari
Reaksyon/Implikasyon
Nobela
Anak ng Lupa
Awtor: Dominggo Landichio
Tauhan:
• Toryo- anak ni ka-tales
-kasintahan ni Bining
• Oyo- kababata ni Toryo at may lihim na pagtingin kay
Bining
• Ligaya- anak ni Kabisyong at kapatid ni Oden
• Oden- Mataliog anak ni ka Bisyong
• ka Tulume- Albularyo ng nayon
• Seyor Martin- Ama ni Karren at Halos buong
makulong ay pag-aari nya
• karen- nagiisag anak ni senyor martin na may
pag-tigin kay Toryo
• Kabesang Ote- nagmmay-ari ng patahian sa
makulong
- ama ni Marco
• Emong- Anak ni ka sabel
• Elay- kababata ni Bining at asawa no Emong
_______________________________________________
Tagpuan
• Isang nayon sa Makulong
• Maynila kung saan nakipagsapalaran si Toryo.
Suliranin
Ang mga magulang sa nayon ay naghahangad na
mapabuti ang kanilang mga anak. ang paghahangad na
mabago ang kapalaran ang hiling ng mga magulag.
samantalang ang mga iba’y tumututol sa apagbabago
atnagsasabing magdudulot din ito ng kamatayan.
Rekomendasyon
Ang nobela ay siyang magandang babasahin at pag-aralan
dahil sa mga ipinakita nitong sitwasyon ng lipunan.
 Dula
Ang dula ay isang pampanitikang pangggaya
sa buhay upang maipamalas sa tanghalan.
Ginagaya sa dula ang buhay ng tao na sadyang
pababago-bago at paiba-iba ang takbo.
Iba’t ibang katuturan ng Dula
• Edmund Burke- Ang dula ay siyang pinaka-
republika ng isang buhay na panitikan at
naglalarawan ng katotohanang nagaganap sa
tunay na buhay.
• Benito Reyes- ang dula ay siyang kaluluwa ng
buhay.
Phillis Rentra- Ang dula ay naglalayong
makalikha ng pagbabago, naghahamon at
nagyayakag ng manonood.

Severino Reyes- Ang dulaan ay magagamit na

panghubog ng kaugaliang pambayan sa
ikabubuti ng madla.
Uri ng Dula
• Komedya- Ang tema ay masaya, walang iyakan at
magaan sa loob at ang bida ay lagig
nagtatagumpay.
• Trahedya- malungkot at kung minsan pa’y nauuwi
sa isang matinding pagkabigo at pagkamatay ng
bida.
Iba pang uri ng dula
 Komedya ng kaugalian- “comedy of manners”:ang dula
na tumatalakay sa umiiral na panlipunang kaugalian,
fashions, mga paniniwala, gawi at kalaaran ng isang
partikular na panahon at lugar.
 Sentimental na komedya- isang dulang karaniwang
nakikita sa mga dulang pnradyo at panteebisyon.
 Dulang panlipunan- “Social Drama”- isang dulang
nauuko sa lipunan at ang suliranin nito.
Iba pang uri ng dula

 Sainete- isang maikling dulang masaya na

ang karaiwang paksa’y ang karaniwang ugali
ng tao.
 Parodia- isang dula na ang mga tauhan ay
nanggagaya ng tahasan sa pangungusap at
kilos g isang tao sa tunay na buhay sa
lipunan.
Iba pang uri ng dula

 Parsa- isang dulang labis ang

pagpapatawa at may layunig magbigay
aliw.
 Burlesque- isang dulang katatatawanan
at punong puno ng biruan na ang wakas
ay hindi inaasahan ng manonood.
Iba pang uri ng dula
 Sketch- isang dulang pambodabil, may payasong
nagpapatawa at may palasak na awitin at tugtugin.
 Romantika- isang dulang may pagka-seryoso.
 Pantasya- isang maromansang dula. Hindi
makatotohanan ang tagpuan at ang tauhan ay bunga ng
guni-guni.
 Melodrama- isang dulang isinulat upang makaantig ng
kagyat matinding damdamin.
Pagsusuring Pangnilalaman
• Tauhan- Nagbibigay buhay sa dula.
• Tagpuan- Ito ang lugar kung saan ginaganap
ang dula.
• Yugto- pinakakabanatang paghahati sa dula.
• Eksena- Bumubuo ng isang yugto
Pagsusuring Pangnilalaman
• Tagpo- Bumubuo sa eksena, ito ang paglabas at
pagpasok ng kung sinong tauhang gumanap o
gaganap sa eksena.
• Banghay- Pasalaysay na pagkasunod-sunod ng
mga pangyayari sa dula.
• Paglalahad- paunang sitwasyon. ito ay galaw na
nangunguna sa unang tagpo na nagpapaliwanag
sa banghay ng dula.
Pagsusuring Pangnilalaman
• Pangunahing insidente- ang siyang
nagbubukas sa banghay.
• Pataas na kilos (rising action)- nauukol sa
mga sunod-sunod na mga pangyayari tungo
sa makapigil hiningang kasukdulan a dula.
Dula: New Yorker

A.1 Tauhan
 Kiko- lalaking tubong Tondo na nakarating sa
New York upang kumuha ng kurso tungkol sa
hair culture. Sia ang pangunahing tauhan sa dula.
 Tony- Kabata ni kiko
Dula: New Yorker

 Nena- kababata ni kiko at girlfriend bago

siya umalis papuntang Newyork.
Kasalukuyang girlfriend ni Tony. Siya ay
matapang na babae.
 Mang ambo- Ang ama ni kiko na pilit
pinabago ng anyo ni kiko.
A.2 Tagpuan- Sa loob ng Boarding House

A.3 Suliranin- ang suliranin ay umiikot sa

kanya-kanyang buhay bawat tauhan. silang
lahat ay may problemang kinakaharap at
naghahanap ng lunas.
A.4 Banghay
A.5 Usapan, Galaw at pangyayari
Ang tagumpay ng isang dula ay nakasalalay sa kahusayan
sa paggamit ng usapan, kilos o paglalahad ng mga
pangyayari.
A.6 Estilo
Nauukol sa paraan ng pagkakasulat at pagkakatanghal ng
dula, karaniwang angkop sa pyesa, tema ng dula at ang uri
ng reaksyon na inaasahan ng mga manonood.
III. A. Pagsusuring Pantanghalan
Ang kanilang mga gamit sa dula ay nakahanda naangkop
sa eksena. sila ay may mahusay na pamamahalang
teknikal bagama’t nagkaroon ng kaunting problema maayos
naman ang kanilang “light and sound system”.