Professional Documents
Culture Documents
Filipino 13
Filipino 13
MAIKLING
KWENTO
MGA URI NG
MAIKLING
KWENTO
( KUWENTO WALANG PARDON O PORMULA )
MGA URI NG MAIKLING
KWENTO
1. Salaysay o Sketch - ang uring ito’y di nagtataglay ng pangingibabaw na
katangian, hindi nagmamalabis bagama’t masaklaw, timbang ang mga bahagi,
maluwag at hindi apurahan ang pagsasalaysay. Isang mabuting halimbawa ang
sinulat ni Irving na “Rip Vari Winkle”
2. Kuwento ng katutubo ng kulay – ito’y isang uri ng kuwentong binibigyan diin
ay ang mga tagpuan, ang kapaligiran ng isang pook. Ang matapat at masusing
paglalarawan ng mga tao sa isang pook, ang kanilang pamumuhay. “ Ang Suyuan sa
Tubigan” ni Macario Pineda at “Lupang Tinubuan” ni Narciso Reyes.
3. Kwentong ng madulang pangyayari – ang pangyayari sa mga ganitong uri ng
kuwento ay ka pansin-pansin at lubhang mahalaga at nagbubunga ng isang bigla at
kakaibang pagbabago sa kapalaran ng mga taong gumagalaw sa kuwento. Ang
kuwentong “Bahay na Bato” ni Antonio B.L. Rosales at “ May Uling sa Bukana” ni
Cenon Rivera ay magagandang halimbawa.
MGA URI NG MAIKLING
KWENTO
1. Salaysay o Sketch : Ang sinulat ni Irving na “Rip Vari Winkle”
MGA URI NG MAIKLING
KWENTO
1. Salaysay o Sketch - ang uring ito’y di nagtataglay ng pangingibabaw na
katangian, hindi nagmamalabis bagama’t masaklaw, timbang ang mga bahagi,
maluwag at hindi apurahan ang pagsasalaysay. Isang mabuting halimbawa ang
sinulat ni Irving na “Rip Vari Winkle”
2. Kuwento ng katutubo ng kulay – ito’y isang uri ng kuwentong binibigyan diin
ay ang mga tagpuan, ang kapaligiran ng isang pook. Ang matapat at masusing
paglalarawan ng mga tao sa isang pook, ang kanilang pamumuhay. “ Ang Suyuan sa
Tubigan” ni Macario Pineda at “Lupang Tinubuan” ni Narciso Reyes.
3. Kwentong ng madulang pangyayari – ang pangyayari sa mga ganitong uri ng
kuwento ay ka pansin-pansin at lubhang mahalaga at nagbubunga ng isang bigla at
kakaibang pagbabago sa kapalaran ng mga taong gumagalaw sa kuwento. Ang
kuwentong “Bahay na Bato” ni Antonio B.L. Rosales at “ May Uling sa Bukana” ni
Cenon Rivera ay magagandang halimbawa.
MGA URI NG MAIKLING
KWENTO
2. Kuwento ng katutubo ng kulay : “ Ang Suyuan sa Tubigan” ni Macario Pineda at
“Lupang Tinubuan” ni Narciso Reyes.
MGA URI NG MAIKLING
KWENTO
1. Salaysay o Sketch - ang uring ito’y di nagtataglay ng pangingibabaw na
katangian, hindi nagmamalabis bagama’t masaklaw, timbang ang mga bahagi,
maluwag at hindi apurahan ang pagsasalaysay. Isang mabuting halimbawa ang
sinulat ni Irving na “Rip Vari Winkle”
2. Kuwento ng katutubo ng kulay – ito’y isang uri ng kuwentong binibigyan diin
ay ang mga tagpuan, ang kapaligiran ng isang pook. Ang matapat at masusing
paglalarawan ng mga tao sa isang pook, ang kanilang pamumuhay. “ Ang Suyuan sa
Tubigan” ni Macario Pineda at “Lupang Tinubuan” ni Narciso Reyes.
3. Kwentong ng madulang pangyayari – ang pangyayari sa mga ganitong uri ng
kuwento ay ka pansin-pansin at lubhang mahalaga at nagbubunga ng isang bigla at
kakaibang pagbabago sa kapalaran ng mga taong gumagalaw sa kuwento. Ang
kuwentong “Bahay na Bato” ni Antonio B.L. Rosales at “ May Uling sa Bukana” ni
Cenon Rivera ay magagandang halimbawa.
MGA URI NG MAIKLING
KWENTO
4. Kuwento ng Pakikipagsapalaran – dito ang katha ay nasa balangkas sa halip na sa mga
tauhan. Ang pagkawili at pagsubaybay sa mga kawili-wiling pangyayaring bumabalot
sa pangunahing tauhan ng kwento. Isang kuwentong Ingles ang mainam na halimbawa
nito ang “ Legend of the Three Beautiful Princess” (Alamat ng Tatlong Magagandang
Prinses) ni Irving.
5. Kwento ng Kababalaghan – ang mga bagay na hindi kapani-paniwala at salungat sa
hustong bait, kaisipan at karanasan ng pangyayari, kataka-taka ay nagbibigay
kasiyahan sa mga mambabasa. Ang pangunahing tauhan sa kuwento ay may hustong
bait sa sarili at hindi mapapaniwalang gayon lamang sa kahit na anong bagay sa lihis sa
kanyang paniniwala. Ang ginagamit sa paglalahad dito ay nagpapaliwanag ng pa-
syantepiko ng gayon ay lalong maging kapani-pakipaniwala. Isang halimbawa nito’y
ang “Paniningil ng Alila” na isinulat ni Salvador Barros.
6. Kuwento ng katatawanan – kahawig lamang ang uring ito ng isang salaysay kaysa
isang tunay na maikling kwento. May kabagalan at may mangilan-ngilan paglihis sa
balangkas ang halaw na mga pangyayri. Ang kuwento ni Mateo Cruz Comelio na
“ Tubig sa Buslo” ay isang halimbawa ng ganitong uri ng kwento
MGA URI NG MAIKLING
KWENTO
7. Kuwentong Sikolohikal – may kahirapan ang ganitong uri ng kwento. Ang mga tauhan ay
inilalarawan sa mga pag-iisip ng mga mambabasa. Sinasabing ang suliranin ng may-akda
ay ang maipadama sa mga mambabasa ang damdamin ng isang tao sa harap ng isang
pangyayaring kalagayan. Ang halimbawa ng kuwnentong ganitong uri ay ang “ Dugo at Utak”
ni Cornelio Reyes at ang “ May landas ang Bituin” ni Macario Pineda.
8. Kuwento ng Tauhan – ang binibigyan – diin sa kuwento ito ay ang tauhan o ang mga
tauhan na gumagalaw sa kuwento. Isang halimbawa ay ang kuwentong “ Si Ingkong
Gaton at ang Kanyang Kalakian” ni Serafen Guinigundo at “ Tinong Kikil” ni Mabini
Ray Centeno.
9. Kuwento ng Katatakutan – damdamin ang pinupukaw sa kawilihan ng mamababasa
sa halip sa kilos ng kuwento. Makapigil hininga minsan ang ganitong uri ng kuwento.
Ang simulaing “ kaisahan “ at “ Bias” ay mahalaga sa kuwentong ito. Kailangan
magkaroon ng pook, kaisahan ng panahon, kaisahan ng galaw o kilos ng mga
pangyayari. Magandang halimbawa ang kuwento ni Jesus Arceo na “ Ang Pusa
sa aking Hapag “ at ang ni Edgar Allan Poe
MGA URI NG MAIKLING
KWENTO
10. Kuwento ng Talino – ang husay ng pagkabou ng balangkas ang umaakit sa kawilihan
sa mga mambabasa sa halip na sa tauhan o ang tagpuan. Ang sumusulat sa ganitong
uri ng kwento ay kailangan lumikha ng masuliraning kalagayan upang mamahay
sa alinlangan o sa dilim, hanggan kalutasan. Ang mga kuwentong ukol sa mga
paniniktik ay mga halimbawa ng kwentong talion
• DULA
MGA URI NG MAIKLING
KWENTO
• DULA
• ALAMAT
MGA URI NG MAIKLING
KWENTO
• DULA
• ALAMAT
• PABULA
MGA URI NG MAIKLING
KWENTO
• DULA
• ALAMAT
• PABULA
• SANAYSAY
MGA URI NG MAIKLING
KWENTO
• DULA
• ALAMAT
• PABULA
• SANAYSAY
• BALITA
MGA URI NG MAIKLING
KWENTO
• DULA • TALAMBUHAY
• ALAMAT • TALUMPATI
• PABULA • IBA’T IBANG
• TEORYA SA
SANAYSAY
PANUNURING
• BALITA PAMPANITIKAN
DULA
Ang dula ay isang uri ng akda na ang kaisipan ng sumusunod ay inilalagay sa
bibig ng mga tauhang gumaganap sa tanghalan o dulaan. Ang dula ay nahahati
sa ilang yugto sa ilang tanghal at tanghal ng isang tagpo. Tinatawag na: 1. Yugto,
ang bahagi na nahhati sa isang dula na pinakikilala sa pamamagitan ng
paglalahad ng anong mukhang-tabing at nagbibigay daan upang magkaroon ng
katamtamang panahon ng pahinga ang mga gumaganap at gayundin ang
manonood.
• Trahedya
• Komedya
• Melodrama
• Parsa
• Saynete
DULA
ANG SUMUSUNOD AY ILAN SA MGA URI NG DULA:
TRAHEDYA :
• Trahedya
Ang uring ito’y nagtataglay ng
• Komedya mahigit na tunggalian, ang mga
tauha’y mapusok at masidhing
• Melodrama damdamin ay humahantong sa
kapahamakan at pagkasawi ng
• Saynete
DULA
ANG SUMUSUNOD AY ILAN SA MGA URI NG DULA:
KOMEDYA :
• Trahedya
Masaya at nagwawakas nang
• Komedya kasiyahan sa manonood;
makakapagpalimot sa kalungkutan
• Melodrama at anumang suliraning ng mga
nanood ng uring ito ng dula. Ang
MELODRAMA :
• Trahedya Uri ito ng dula na ang mga sangkap
• Komedya ay malungkot ngunit nagwawakas na
kasiya-siya. Masaya para sa
• Saynete
DULA
ANG SUMUSUNOD AY ILAN SA MGA URI NG DULA:
PARSA:
• Trahedya Ito’y may layuning magpatawa sa
• Komedya pamamagitan ng kawili-wiling mga
pangyayaring nakakatawa at mga
• Parsa
• Saynete
DULA
ANG SUMUSUNOD AY ILAN SA MGA URI NG DULA:
SAYNETE:
• Trahedya Ang paksa sa dulang ito’y
• Komedya naglalarawan ng mga karaniwang
ugali katawa-tawa rin ang dulang
MARYANG MAKILING
PABULA
• Ang katha o pabula ay yaong buhay na likha lamang, ng guni-guni ng isang
manunulat na ang karamihan ay karaniwang mahirap na mangyari at kalahatan ay
sadyang hindi maaring man mangyari. Ito’y isang maikling babasahin na noong
unang panahon ay inoukol sa mga bata ay layunin ay ihasik sa isipang ng mga
batang ito ang mga katangian’ tangi’t kahanga-hangang pangyayari upang sila’y
magkaroon ng pagnanais na magawa ang katangian ipinamalas ng pangunahing
tagaganap ng isang katha o pabula
• Ang karaniwang adhikain ng mga katha noong araw sa isyung nais ibinhi sa puso’t
loob ng mga bata ang katapangan, kabayanihan, kagandang-asal,
pagkamasunuring sa magulang, pananalig sa lumikha, at iba pa. May layunin din
ang katha na sugpuin ang kalikutan, ang labis na paglayaw, ang ukol sa kasamaan,
ang di-wastong hilig at iba pang bagay na karapat-dapat kamihasnan ng mga bata
PABULA
SANAYSA
Ang sanysay ay isang anyong paglalahad sapagkat sarili ng may-akda ang kinapapalooban
Y
ng kanyang “Pangmalas” at “ Pananaw”. Napaloob dito ang kanyang pagkukuro’t
damdamin. Kailangan maging malinaw, mabisa at kawili-wili ang paglalahad ng sanaysay
Ito’y may malayang pamaraan, karaniwang ang himig ay paraang nakakapag-usap, kung
minsa’y tila, ibig magpakilala ng isang munting panuntunan sa buhay. Ito’y masaya ,
magpatawa at maliwanag na kabanaagan ng magandang kalooban
BALITA
Ito ay isang anyo ng paglalahad na tinatalakay ang
iba’t ibang bagong nagaganap na pangyayari sa
pamahalaan, lipunan, sa paaralan,
pananampalataya, agham, sakuna, kalusugan, at
iba pa.
BALITA
TALAMBUHAY
Ito’y isang anyong-panitikang tungkol sa kabuhayan o kasaysayan
ng buhay ng isang nilikha.
PANIMULA - ito’y naglalahad sa kalooban ng mga nakinig at may layuning maakit ang makikinig at
kalulugdugan naman ang nagtatalumpati.
PANININDIGAN - sa bahaging ito ng talumpati, inilalahad ang katibayan ng mga isyu na may basehan
at katotohan.