Konteksti historik i marrdhnieve t sotme ndrkombtare

Tezat pr diskutim 1. Cilat periudha historike kane ndikuar m s shumti n evoluimin e MN? 2. Cila sht origjina historike e shtetit? 3. Pse perdoret Traktati i Vestfalis si pik referimi 4. Cila sht origjina e sistemit Evropian t Ekuilibrit t Fuqis? 5. Pse Lufta e ftoht n nj an konsiderohet si priudha e konflikteve t shumta dhe n nn tjetr si paqja e gjet? 6. Cilat ngjarje e kan formsuar botn pas Lufts s Ftoht

Konteksti historik i marrdhnieve t sotme ndrkombtare

Bota para Vestfalis Greqia dhe sistemi qytet-shtet i marredhenieve dhe bashkpunimit Roma: qeverisja e nj perandorie Mesjeta: centralizimi dhe decentralizimi Mesjeta e von: zhvillimi I rrjeteve ndrkombtare

Konteksti historik i marrdhnieve t sotme ndrkombtare

Lindja e sistemit t Vestfalis Nocioni dhe praktika e sovranitetit Rritja e centralizimit t kontrollit t institucionet nga ushtarakt Lindja e elementeve t para t ekonomis kapitaliste

Konteksti historik i marrdhnieve t sotme ndrkombtare

MN gjat shekullit t 19 Revolucioni amerikan (1776) dhe Revolucioni Francez (1789)

efektet: nga revolucioet lindin dy koncepte: rendi absolutist i kufizuar dhe nacionalizmi Nj sistem I administruar nga ekuilibri I fuqis sjell nj paqe realative ne EU. Elitat bashkohen nga frika q kan masat dhe shqetsimet e brendshme jan m t rendsishme se politika e jashtme

Ekuilibri i fuqis Balance of Poer

Konteksti historik i marrdhnieve t sotme ndrkombtare

MN n prag t Lufts s Par Botrore Prishja e ekuilibrit t fuqis Sistemi i aleancave Cshtja Lindore dhe nacionalizmi ballkanik

Konteksti historik i marrdhnieve t sotme ndrkombtare

Vitet midis dy luftrave botrore Shprberja e tre perandorive Paknaqsia e Gjrmanis nga marrveshja e nnshkruar n prfundimin e L.I.B dhe forcimi i prirjeve politike autoritare t Gjermanis dhe aleatve t saj Dobsia e Lidhjs s Kombve pr t ruajtur rendin e Versajs

Konteksti historik i marrdhnieve t sotme ndrkombtare

Lufta e ftoht Origjina e Lufts s Ftoht Zhvillimet kryesore gjat Lufts s Ftoht:

Lindin dy superfuqi: SHBA dhe BS, t cilat ndahen nga interesat kombtare dhe ideologjike dhe keqinterpretimet midis tyre shtrihen n zona t ndryshme gjeografike Shfaqen nj ser krizash si : Bllokada e Berlinit (1948-49), Lufta Koreane (1950-53), Kriza kubane e raketave (1962), Lufta e Vietnamit (1965-73), Pushtimi sovjetik I Afganistanit (1979) Ruhet nj paq e gjat prmes parandalimit

Konteksti historik i marrdhnieve t sotme ndrkombtare

Epoka pas Lufts s Ftoht Zhvillimet kryesore pas Lufts s Ftoht:

Ndodhin ndryshime n politikn e jashtme t BS/Rusis m terheqie nga Afganistani n fund t viteve 80-ta Pushtimi irakian i Kuvajtit dhe prgjegja shumpalshe bashkon kundrshtart e Luts s Ftoht Glasnost dhe Perestrojka vazhdojn n Rusi e riorganizuar n 199293 Ish-Jugosllavia shprbehet n shtete t pavarura; lufta civile pason n Bosnje dhe Kosov duke quar n veprim t OKB-s dhe t NATO-s Konflikte t gjera etnike shperthejne n Afrikn Perendimore, Azi dhe nn nnkontinentin indian Rrjeti terrorist Al Kaeda kryen akte terroriste brenda territorit amerikan dhe interesave t SHBA jasht vendit. Forcat e koalicioni kundrpergjigjen ushtarakisht n Afganistan dhe Irak