Pagtuklas Pahalagahan ang pangaral ng ating mga magulang. Mabuti ang naidudulot ng pagsunod sa paalala ng mga magulang.

Si Inang Manok at ang kanyang mga Sisiw

larawan: si inang manok kausap ang kayang mga sisiw

Laging ipinapaalala ni Inang Manok sa kanyang mga sisiw, sa tuwing maghahanap kayo ng pagkain sa gubat ay mag-iingat kayo, huwag ninyong kalilimutan ang laging tumingin sa inyong likuran, sa kanan at kaliwa at baka may sumusunod sa inyong lobo. At sa tuwing silay dumadaan naman at umiinom sa ilog ay ipinapaalala rin ni Inang Manok sa kanyang mga sisiw na dapat silang maging alerto. Dahil sa mga ganoong pagkakataon kung kalian nakayuko at umiinom ang mga hayop sa ilog ay saka sila sinasalakay ng lobo. Kaya itinuro niya sa kanyang mga anak na sina Iswis at Wiswis sisisw kung paano dapat uminom ng tubig sa ilog. Sinabi nya sa mga ito na dapat muna silang

tumingin sa kanilang paligid at tingnan kung may umaaligid na lobo. At pagkatapos, kung wala silang makitang lobo ay saka nila salukin ng kanilang tuka ang tubig at inumin ito habang nakataas ang kanilang ulo. Nang sa ganon, ay makikita pa rin nila ang nasa kanilang paligid. Ang mga bagay na ito ay tinandaang mabuti ng kaniyang mga sisiw. Kaya sa tuwing silay gubat para maghanap ng pagkain, ay lagi silang tumitingin sa kanlang paligid at laging sinusunod ang paalala ng kanilang Inang Manok. Isang araw ang mga sisiw ay sama-samang pumunta sa gubat para maghanap ng pagkain. Pinayagan ni Inang Manok sina Iswis at Wiswis sisiw na sumama. Ngunit ipinaalala sa mga ito na huwag kalilimutan ang mga itinuro nito sa kanila. Nabalitaan naman ng lobo na pupunta ang mga sisiw sa gubat kaya naghanda ito at inabangan ang pagdating ng mga sisiw sa gubat. Sa daan habang naglalakad ang mga sisiw ay walang tigil sa kakatingin sina Iswis at Wiswis sisiw sa kanilang paligid. Lagi silang tumitingin sa kanilang likuran, sa kanan at kaliwa upang matiyak na walang lobong sumusunod sa kanila. Isang sisiw naman ang nakapansin sa kanila at sinabi, ano bang ginagawa ninyo? Napansin kong kanina pa kayo palinga-linga diyan. wala naman Ang wika ni Iswis sisiw. Sinabi kasi sa amin ng amng ina na lagi kaming tumingin sa aminh paligid at baka may sumusunod na lobo. Ngunit sa halip na matakot at maging handa ang mga sisiw ay nagtawanan ang mga ito ng malakas. At sinasi pa ng isa, kung merong lobong sumusunod sa atin, e di dapat sana kanina pa niya tayo inatake. At muling nagtawanan ang mga sisiw. Sumagot naman si Wiswis sisiw, sabi ng aming ina matalino ang lob o, umaatake siya kung kalian ang isang hayop ay nakatalikod. Ngunit nagpatuloy pa rin sa pagtawa ang mga kasama nilang sisiw at sinabi pa ng mga ito, mali ang inyong Inang Manok, sinabi niya lang iyon para takutin kayo. At muling nagtawanan ang mga sisiw nang malakas. Tumahimik na lamang ang dalawa ngunit naniniwala pa rin sila sa sinabi ng kanilang Inang Manok. Pagkaraan ng mahabang paglalakad ay nakarating din sila sa gitna ng gubat at gamit ang kanilang mga tuka ay nagsimula na silang maghukay sa lupa. Nang araw na iyon ang bawat isa ay nakakuha ng maraming pagkain. At dahil sa sobrang pagod pumunta sila sa ilog para uminom ng tubig.

Nang matanaw ng mga sisiw ang ilog, lahat sila maliban kina Iswis at Wiswis sisiw ang agad na tumakbo. Pagdating sa ilog lahat sila ay agad na uminom ng tubig. Samantala, sina Iswis at Wiswis sisiw ay hindi agad uminom, naalala nila ang sinabi ng kanilang Inang Manok na sa tuwing iinom sa ilog ay dapatsilang maging alerto dahil sa ganoong mga pagkakataon kung kailan nakayuko at umiinom ang mga hayop sa ilog ay saka sila sinasalakay ng lobo. Kaya dapat sa pag-inom nila ay dapat nilang saluki ng kanilang tuka ang tubig at inumin ito habang nakataas ang kanilang ulo. Nang saganon, ay makikita pa rin nila kung may umaaligid na lobo sa paligid. At hindi nga sila nagkamali, biglang lumitaw ang lobo sa kanilang likuran at dahan-dahan itong lumapit sa mga nakayukong sisiw. Sumigaw sina Iswis at Wiswis sisiw na may lobo sa kanilang likuran, ngunit hindi naniwala ang mga ito at sa halip ay nagpatuloy ang mga ito sa pag-inom kaya biglang sinakmal ng lobo ang isang sisiw at nagulat ang lahat. At dahil sa takot ay nawala ang kanilang uhaw at nagkaniya-kaniya sila ng takbo. Samantala, magkasama namang tumakbo sina Iswis at Wiswis sisiw at sinasabi sa kanilang sarili, tama si Inang Manok sa sinabi niya sa atin.

Pagtuklas Ang sinumang gumagawa ng mabuti ay pinagpapala ng Diyos. At laging tandaan na ang lahat ng kasamaan ay may hangganan.

Si Noe at ang Kaniyang Arko

Larawan: Ang mga tao ay makasarili nag-aaway at gumagawa ng masama

Nakita ng Diyos na labis na ang kasamaan ng tao sa lupa. Ang mga ito ay makasarili, mayabang at wala ng iniisip na mabuti. Ngunit may isang tao sa lupa na nanatiling mapagkumbaba at gumagawa ng mabuti, ang pangalan ng taong iyon ay Noe. Si Noe ay kinalulugdan ng Diyos dahil sa kaniyang pagiging mapagkumbaba at paggawa ng mabuti. Isang araw sinabi ng Diyos kay Noe, umabot na sa sukdulan ang kasamaan ng tao, kaya gumawa ka ng isang arko. Isama mo ang iyong asawa at ang iyong mga anak na lalaki pati ang mga asawa nila at pumasok kayo sa arko. Sapagkat lilipulin ko ang lahat ng taong masasama sa lupa.

Larawan:
Pinapasok ni Noe at ng kaniyang mga anak ang nga hayop, dala-dalawa at meron din tigpipito sa loob ng arko

Sinabi rin ng Diyos kay Noe na sa loob ng arko may mga hayop na dadalhin mo ng dala-dalawa, isang lalaki at isang babae. Ngunit may ibang mga hayop na dadalhin mo nang tigpipito. Alagaan mo sila at huwag mong pabayaang mamatay ang mga ito. At pagkatapos pumasok ka at ang iyong pamilya sa loob ng arko. Sapagkat pauulanin ko ng 40 araw at 40 gabi, upang lipulin ang lahat ng taong masasama sa lupa.

Larawan: Ang arko sa gitna ng isang malaking baha

Kaya pumasok noon si Noe at ang kaniyang pamilya at ipinasok din niya ang bawat uri ng hayop na sinabi ng Diyos. At pagkatapos, bumuhos ang isang napakalakas na ulan, lumaki ang tubig at 40 araw na bumaha. Lumubog lahat ng bundok at ang lahat ng masasamang tao sa lupa ay namatay. Ngunit lumutang ang arko ni Noe sa tubig, kaya naligtas ang kaniyang pamilya at ang lahat ng hayop na nasa loob ng arko.

Larawan:
Si Noes a bintana ng arko pinalipad ang isang uwak

Pagkalipas ng 40 araw, binuksan ni Noe ang bintana ng arko at pinalipad ang isang uwak. Ito ay lumipad lipad hanggang ang tubig ay matuyo sa lupa.

Larawan: Si Noe sa bintana ng arko pinalipad ang isang kalapati O pinakita sa larawan ang kalapati may tangay na dahon sa kaniyang tuka

Sunod niyang pinalipad ang isang kalapati upang tignan kung wala ng tubig. Ngunit dahil laganap pa rin ang tubig sa lupa ay walang madapuan ang kalapati kayat nagbalik ito sa arko, hinuli ito ni Noe at muling ipinasok sa loob ng arko. Pagkaraan ng pitong araw muli niyang pinalipad ang kalapati. Pagbalik nito kagabihan, ito ay may tangay nang sariwang dahon sa kaniyang tuka. Dahil dito, natiyak ni Noe na mababa na ang tubig. Nagpalipas muli ng pitong araw si Noe at saka niya pinalipad uli ang kalapati at saw akas ay nakakita na rin ito ng tuyong dakona matitirhan, kaya hindi na ito muling bumalik sa arko n Noe.

Larawan: Si Noe at ang kaniyang pamilya sa labas ng arko na masaya. Ipinakikita rin sa larawan na lumalabas ang mga hayop mula sa loob ng arko. At may isang bahaghari sa ibabaw ng arko.

Sabi ngayon ng Diyos kay Noe, lumabas ka na sa arko, isama mo ang iyong buong pamilya at ang lahat ng mga hayop. Si Noe at ang kaniyang pamilya ay pinagpala ng Diyos. At sinabi ng Diyos, kailanman ay hindi ko na lilipulin ang lupa sa pamamagitan ng baha. Ito ang magiging palatandaan ng aking pangako sa iyo. Palilitawin ko sa mga ulap ang isang magandang bahaghari at iyan ang magiging tanda ng aking pangako.

Pagtuklas
Ang mga alagang hayop ay katulad din ng mga tao, nakakaramdam at napapagod. Nangangailangan din sila ng pagmamahal at tamang pag-aalaga.

Si Tikboy at ang Nagsasalitang Asno

Larawan: Si mang Andres, Tikboy at ang kanilang mga alagang hayop Mga tanim na gulay.

Sa lupain na tinatawag na bughaw bato ay may nakatira na isang matanda na nagngangalang Andres. Siya ay isang mabait at masipag na tao at mayroong nagiisang anak na lalaki, ang pangalan ay Tikboy. Si Mang Andres ay mahilig magtanim ng mga gulay at mag-alaga ng mga hayop/ Marami siyang tanim na gulay tulad ng petsay, talong, kalabasa, okra, ampalaya, repolyo at iba pa. Marami rin siyang alagang hayop tulad ng kambing, baboy, baka, kalabaw, manok, at itik, at meron din siyang alagang pusa at aso.

Ngunit ang pinakapaboritong alaga ni Mang Andres sa lahat ay ang kaisaisang niyang alagang asno, isang maliit na kabayo at may mahabang tainga, na binili pa niya sa bayan. Ito ang kanyang ginagamit at sinasakyan sa tuwing bababa siya sa bayan ng Tambo para ipagbili o ipagpalit ang kaniyang mga alagang hayop at gulay. At dahil sa kasipagan at kabutihan, isang diwata ang lihim na natutuwa kay may Mang Andres kaya pinagpapala niya ang mga ginagawa nito. Buwan-buwan ay maraming ibanababang itlog, manok, itik at gulay si Mang Andres upang ibenta sa bayan o kaya naman ay ipagpalit ng produkto. Samantala, ang anak niyang si Tikboy ay isang tamad at mayabang na binata. Ayaw nito ang magtanim ng gulay o mag-alaga ng mga hayop. Ang gusto lamang nito ay ang kumain, matulog at mamasyal. At minsan nga lumapit siya sa kanyang ama at sinabi, Ama, maaari ko bang mahiram ang iyong asno? Gusto ko sanang pumunta sa bayan ng Tambo para mamasyal. Ngunit sinabi sa kanya ni Mang Andres, Pagod na an gating alagang asno dahil sa pagdadala ng mga itlog, manok, itik at gulay na aking ibinenta sa bayan. Mas makabubuting pagpahingahin natin ang asno. Labis na ikinalungkot ni Tikboy ang sinabi ng kaniyang Ama. Ngunit hindi pa rin nawala sa kaniyang isipan ang kagustuahan niyang umunta sa bayan ng Tambo para mamasyal. Isang araw nagkaroon ng malubhang sakit si Mang Andres. Hindi na ito makatayo at kinailangan muna nitong magpahinga at tumigil sa pagtatrabaho kaya inutusan niya si Tikboy na pakainin at alagaan muna ang kanlang mga alagang hayop. ngunit nagging matigas ang ulo ni Tikboy. Hindi ito naawa sa ama niyang may sakit, at sa halip na sumunod sa ipag-uutos ng kaniyang ama, naisip ni Tikboy na ito na ang tamang pagkakataon para mamasyal siya sa bayan. Kaya kinuha niya ang asno at agad na pumunta sa bayan ng Tambo. Nakita ng diwata ang lahat ng ginawa ni Tikboy. Ang hindi nito pag-aalala atpagsunod sa inuutos ng kaniyang ama. Kaya tumayo ito sa gitna ng daan upang harangan si Tikboy at parusahan.

Larawan: Si Tikboy nakasakay sa asno at hinahampas ito. Sa tapat nila Tikboy ay may diwata.

Hindi nakita ni Tikboy ang diwata. Pero nakita ito ng kaniyang asno. Natakot ang asno at iniwasan nito ang diwata at sa huli ay nahiga na lamang ito sa tabi ng daan. Galit na galit si Tikboy kaya pinaghahampas niya ang asno. Ngunit nanatili itong nakahiga sa tabi ng daan at takot na takot. At nang muling hahampasin ni Tikboy ang asno, pinagsalita ng diwata ang asno. Bakit mo ba ako hinahampas? ang tanong ng asno kay Tikboy. Kaya nagulat si Tikboy at napaupo rin siya sa tabi ng daan. At winika ng kaniyang asno, hindi k aba naaawa sa akin? Ang dahilan kaya ako tumigil at nahiga sa tabi ng daan ay dahil may isang diwatang nakatayo sa gitna ng ating daan. Tumingin si Tikboy sa gitna ng daan ngunit wala siyang makitang anuman. At pagkatapos, hinayaan ng diwata na makita siya ni Tikboy. Nang makita niya ito ay natakot siya at tuluyang napadapa sa lupa. At sinabi ng diwata sa kanya, hindi mo dapat hinampas ang iyong asno dahil kung hindi siya tumigil at umiwas sa akin at nagpatuloy siya sa paglalakad ay naparusahan na sana kita. Sapagkat hindi ka sumunod sa utos ng iyong ama na pakainin at alagaan ang inyong mga alagang hayop. Sinabi ni Tikboy. patawarin po ninyo ako. Hindi k po alam na nakatayo kayo sa gitna ng daan. Bigyan niyo po sana ako ng isa pang pagkakataon na magbago. Ipinapangako ko po sa inyo na susunod na po ako s autos ng aking ama at tutulong na rin po ako sa pag-aalaga ng aming mga alagang hayop. At kailanman ay hindi ko na po hahampasin an gaming alagang asno. Kaya sinabi ng diwata, sige pinatatawad na kita, umuwi ka na at tuparin ang iyong pangako. At biglang nawala ang diwata. Mula noon ay nagging mapagmahal na si Tikboysa mga hayop at lagi na siyang sumusunod sa utos ng kaniyang ama.

Pagtuklas Ang maling Gawain ng mga tao ay nakakasira ng kalikasan. Halimbawa: Pagsira ng kagubatan at paglalabas ng maraming Carbon Dioxide na nagiging sanhi ng Global Warming.

Ang Global Warming

Larawan:

Larawan ng muno na malungkot may sakit. Sa gilid ay nakatingin si bituin at buwan na gulat na gulat.

Lahat tayo ay apektado ng tinatawag na, Global Warming . Ito ay ang pagbabago ng klima sanhi ng patuloy na pag-init ng hangin at tubig sa ating kapaligiran. Nang yayari ito dahil sa pagdami ng mga nakukulong na hangin sa kapaligiran, na kung tawagin ay, greenhouse gases. Ang mga kemikal na ito ay nanggagaling sa mga Gawain ng tao tulad ng pagsusunog ng mga kagubatan, ang iba naman ay mga usok na galing sa mga sasakyan. At dahil nakukulong at hindi nakakalabas sa mundo ang greenhouse gases ay tumataas ang temperature sa atmospera ng ating mundo. Kaya nararanasan

natin ang pagkakaroon ng bagyo sa panahon ng tag-init; ang walang humpay na pagbuhos ng ulan at ang biglang pagtaas ng tubig o pagbaha sa ating kapaligiran. At dahil nga sa patuloy na pag-init n gating mundoay tumataas ang lebel ng tubig sa karagatan sanhi ng pagkatunaw ng yelo sa Antartika. Kung magpapatuloy ito hindi lamang ang mga buhay ng tao ang maaaring manganib kundi ang lahat ng may buhay sa lupa na nilikha ng Diyos. Sabi nga sa isang awitin, hindi na masama ang pag-unlad kung hindi nakakasira ng kalikasan. Samakatuwid , walang saysay ang pag-unlad ng buhay ng tao kung ang kapalit naman nito ay ang pagkasira ng kalikasan. Tandaan lamang natin, na kung ayaw nating tuluyang masira ang ating napakagandang mundo ay dapat natin itong pakaingatan at mahalin, sapagkat ang mundo ay ipinagkatiwala sa atin at isang biyayang kaloob ng Diyos sa atin.

Larawan: Pabrikang nagbubuga ng usok, mga sasakyan at nagpuputol ng puno Sa gubat.

Pagtuklas Ang tagumpay ay hindi lamang nakakamit ng malalaki at malalakas na nilalang. Kung minsan ang maliliit ay nagtataglay din ng lakas at kagalingan.

Si Agubang at si Lagami: Nang Maglaban ang mga Salagubang at Langgam

Larawan: Si haring salagubang at ang kanyang mga alagad may hawak na mga sandata Kaharap ang mga langgam na may mga hawak din na sandata.

Isang araw ang mga salagubang ay nagtipon-tipon sa gilid ng lupain ng mga langgam upang itoy sakupin. Kaya mabilis na nagkampo ang mga langgam sa pamumuno ni haring Aragami para labanan ang mga salagubang na pinamumunuan naman ni haring Gubang.

Nang magkaharap ang dalawang pangkat, ay walang isa man sa kanila ang unang sumubok na sumugod. Hanggang isang higante at matapang na mandirigma ng mga salagubang ang pumunta sa gitna, ang pangalan niya ay Agubang at isang malaking tabak ang nakasabit sa kaniyang balikat. At siyay sumigaw ng malakas sa mga langgam, bakit kailangan pang maglaban tayong lahat? Pumili na lang kayo ng ilalaban sa akin Kapag akoy kaniyang tinalo magiging alipin ninyo kaming lahat. Ngunit kapag siya naman ang natalo, kayong lahat ay magiging alipin naming. Hinahamon ko kayong mga langgam, pumili na kayo ng ilalaban ninyo sa akin! ang mayabang na hamon ni Agubang sa mga langgam. Nang marinig ito ni haring Aragami at ng mga mandirigmang langgam ay nasiraan sila ng loob at natakot. Nang walang mangahas na pumunta sa gitna upang labanan si Agubang ay isang binatang langgam ang lumapit sa hari, ang pangalan niya ay Lagami at sinabi niya sa hari, hindi po tayo dapat masiraan ng loob dahil sa higanteng salagubang na si Agubang ako po ang lalaban sa kanya. Ngunit sinabi sa kaniya ng hari, ikaw? Pero isa ka lamang ordinaryong langgam hindi mo kakayanin ang higanteng salagubang na iyon. May gatas ka pa sa labi, samantalang siya ay isang mahusay na mandirigma.

Larawan: Napabagsak ni Lagami si Agubang, at nagtakbuhan ang mga salagubang

Ngunit mapilit si Lagami sinabi niya, magaling po akong gumamit ng tirador kapag ang isa sa mga pagkain naming inimbak ay tinangay ng isang bangaw o lamok, tinutugis koi to at inaagaw sa kanya ang pagkain. At kapag lumaban siya sa akin ay pinapatay ko siya sa pamamagitan ng aking tirador.

At sinabi ng hari, kung ganon labanan mo na ang higanteng si Agubang. At kapag siyay natalo mo ipapakasal ko ang aking anak na babae sa iyo at mapapabilang ka sa pamilya ng hari. At ipinasuot ng hari kay Lagami ang kaniyang kasuotang pandigma. Pagkatapos, isinabit ni Lagami sa kaniyang balikat ang tabak ng hari at sinubukan niyang lumakad ngunit hini niya halos maihakbang ang kaniyang mga paa, sapagkat napakabigat ng baluti. Kaya sinabi niya sa hari, hindi ko na lang po gagamitin ang mga ito. Pagkatapos, dinampot niya ang kaniyang tirador at namulot siya ng pitong makikinis na batosa sapa at isinilid ito sa isang supot na nakasabit sa kaniyang dibdib. At siyay lumakad na upang harapin ang higanteng si Agubang. Nang silay magharap ay tumawa ng malakas si Agubang at sinabi, ito ba ang ilalaban ninyo sa akin? Nasisiraan na yata kayo ng ulo! sabay tumawa ng malakas si Agubang at ang kaniyang mga kasamang salagubang. Sumagot si Lagami, ang dala moy isang malaking tabak, ngunit lalabanan lamang kita sa pamamagitan ng aking tirador at pagkatapos pupugutan kita ng ulo at ipapakain sa mga ibon Sa gayon malalaman ng lahat ng mga insekto na hindi nila maaaring apihin ang mga langgam! Nang marinig ito ni Agubang siya ay nagalit at sumigaw ng malakas at nagsimulang maglakad papunta sa mga langgam. Patakbo naman siyang sinalubong ni Lagami habang dumudukot ng bato sa kaniyang supot, at tinirador niya ng ubod ng lakas si Agubang at tinamaan ito sa noo. Bumaon ang bato sa noon ng higanteng si Agubang at itoy padapang bumagsak. Kaya patakbong sumugod si Lagami sa likod ni Agubang, kinuha anh tabak nito at pinugutan ito ng ulo. Dahil ditto natalo ni Lagami ang higanteng si Agubang. Nang makita ito ni haring Gubang at ng kaniyang mga mandirigmang salagubang silang lahat ay nagtakbuhan at nagsimulang magliparan papalalayo. Naghiyawan naman ang mga langgam, mabuhay ang mga langgam! Mabuhay si Lagami! at dahil sa kanyang tagumpay, tinupad ng hari ang kanyang pangako kay Lagami. Siya ay ikinasal s prinsesa at napabilang sa pamilya ng hari. Mula noon silay nabuhay ng masaya at maligaya.

Pagtuklas Palaging tandaan ang paghahangad ng di sayo ay walang maidudulot na maganda. At ang tunay na pinagpapala ay silang may mabubuting loob at namumuhay ng tapat.

Ang Mahiwagang kaldero

Larawan:

Si Berto at ang kaniyang asawa gulat na gulat nang buksan ang mahiwagang kaldero
Ang kanilang anak naman ay may hawak na mga pagkain.

Sa isang maliit na kubo ay may nakatirang isang pamilya. Bagamat silay mahirap sila naman ay namumuhay ng masaya at may takot sa Diyos. Isang araw ay malungkot na lumapit si Elena sa kaniyang asawa at sinabi, Berto mahal, kaunti na lamang an gating pagkain kapag naubos na ito saan na tayo kukuha ng pagkain? Huwag kang mag-aalala mahal ko. Wika ni Berto, sa linggo ay bababa ako ng bundok para pumunta sa bayan at ibenta an gating mga uling para ipambili ng pagkain o di naman kaya ay ipagpapalit ko ito ng ating mga pangangailangan tulad ng bigas, asin o asukal.

Nagkataon naming naroon si Buboy na kanilang anak at narinig ang kanilang pinag-uusapan kayat winika nito, itay maaari po ba akong sumamaupang tumulong sa inyo? Naku huwag na anak. Mag-aral ka na lang ng mabuti malakas pa naman ang tatay mo ang pabirong wika ni Berto na natutuwa sa sinabi ng kanyang anak. Pagdating ng araw ng linggo nang maihanda na ni Elena ang baong tinapay at damit na pamalit ng kaniyang asawa. Si Berto ay tumungo na sa bayan dala-dala ang mga ibebentang uling. Sa pagbaba pa lamang ng bundok nasalubong ni Berto ang isang matandang pulubi na gutom na gutom. Sinabi ng matandang pulubi sa kaniya, iho meron k aba diyang pagkain Ilang araw na kasi akong hindi kumakain. Dahil sa habag sa matanda inilabas ni Berto ang kaisa-isa niyang tinapay na ipinabaon sa kaniya ng kaniyang asawa, na magsisilbi sanang pagkain niya sa maghapong paglalakad. At dahil malayopa ang bayan siguradong magugutom siya sa gitna ng daan. Ngunit dahil sa busilak ang kaniyang puso, walang pag-aalinlangan na ibinigay ni Berto ang kaniyang baon na tinapay. Ngunit laking gulat ni Berto nang iaabot na niya ang tinapay sa matandang pulubi, ito ay naging isang matandang diwata. At sinabi ng diwata sa kaniya, dahil sa pagkakaroon mo ng busilak na puso ay gagantimpalaan kita. At isang mahiwagang kaldero ang ibinigay sa kanya ng diwata at sinabi pa sa kanya nito: Hindi mo na kaylangan ang bumaba pa sa bayan para bumili ng pagkain. Humukay ka lamang ng lupa at ibaon mo itong mahiwagang kaldero at pagkalipas ng ilang minuto ay muli mo itong hukayin, at pagkabukas mo ay meron na itong masasarap na pagkain. Tandaan mo lamang na panatilihin mong malinis ang iyong puso, sapagkat sa loob ng mahiwagang kaldero masasalamin ang tunay na laman ng puso. Pagkatapos nito ay biglang nawala ang diwata. Manghang-mangha naman si Berto sa sinabi ng diwata sa kanya. Kaya agad-agad siyang umuwi dala-dala ang mahiwagang kaldero. Pagdating sa bahay ikinuwento ni Berto ang lahat sa kanyang pamilya. Pagkatapos silang lahat ay pumunta sa likod-bahay upang humukay ng lupa at ibaon ang mahiwagang kaldero at tignan kung totoo ang sinabi ng diwata. Sa kanyang puso ay hiniling ni Berto na magkaron sila ng masarap na hapunan. At nang muli nilang hukayin at buksan ang kaldero, ay tuwang-tuwa sila

nang makita nila ang ibat ibang pagkain. Hindi na tayo magugutom! ang wika ni Elena. Ngunit mas lalo nilang ikinagulat ang sumunod na pangyayari dahil nang tanggalin nila ang mga pagkaing nasa plato, sa ilalim nito ay napakaraming ginto. Kaya masayang-masaya ang pamilya ni Berto. Ngunit ng mga oras na iyon, ay may lihim palang nanonood sa kanila, ang kapitbahay nila at sakim na mag-asawa na sina Karding at Lolita. Dahil sa nakitang himala napagkasunduan ng mag-asawa na nakawin ang mahiwagang kaldero. Samantala, masayang-masaya naman na naghapunan ang pamilya ni Berto. At sa kalaliman ng gabi habang mahimbing na natutulog ang pamilya ni Berto, ay isinakatuparan naman nina Karding at Lolita ang kanilang masamang balak. Ninakaw nila ang mahiwagang kaldero at agad-agad na umalis. Nagkataon naman na nagising si Berto at nakita ang ginawang pagnanakaw ni Karding sa kaniyang mahiwagang kaldero. Hindi siya makapaniwala sapagkat ang buong akala niya si Karding ay isang tapat at mabuting kaibigan, kaya madalas niya itong tulungan sa tuwing humihingi ito ng tulong sa kanya. Ngunit ang totoo ay isa pala itong di-tapat, tuso at masamang kaibigan. Kaya bumangon si Berto at lihim niyang sinundan ang mag-asawa. Samantala, ang mag-asawang sina Karding at Lolita ay nagmamadali namang nagtungo sa likod ng kanilang bahay at ibinaon ang kaldero habang sinasabi sa isat isa na: Mayaman na tayo! Pagkalipas ng ilang minuto muli nilang hinukay ang lupa at iniahon ang mahiwagang kaldero. Nang kanilang buksan ito, laking gulat ng mag-asawa na sa halip na pagkain at ginto ang kanilang Makita, isang malaking aha sang dahandahang lumabas sa loob ng kaldero. Ahas! Ahas! Ang sigaw ng mag-asawa habang tumatakbo ang mga ito palayo. At doon lamang naintindihan ni Berto na kanina pa nagtatago sa likod ng puno, ang katunayan ng mga salitang sinabi sa kanya ng diwata. Sa loob ng mahiwagang kaldero masasalamin ang tunay na laman ng puso. Ahas ang lumabas sa mahiwagang kaldero nang buksan ito ni Karding, sapagkat siya ay hindi nagging tapat na kaibigan kay Berto. Sa halip, tulad ng ahas siya ay naging tuso at naging isang masamang kaibigan.

Pagtuklas Ang Pambansang Punong Rehiyon ay kilala rin sa tawag na Kalakhang Maynila o Metro Manila. Ito ay mayaman sa mga pista at kaugalian. Dito matatagpuan ang mga malalaki at modernong gusali. Dito matatagpuan ang kabisera na Pilipinas, ang Manila.

Ang Pambansang Punong Rehiyon

Ang Pambansang Punong Rehiyon o National Capital Region (NCR) ay tinatawag din na Kalakhang Maynila o Metropolita Manila o mas kilala sa tawag na Metro Manila. Ito ay binubuo ng apat na lungsod ng Maynila, Quezon, Caloocan at Pasay, gayundin ng 13 bayan ng Taguig, Mandaluyong, Makati, San Juan, Pasig, Paranaque, Las Pinas,Malabon, Muntinlupa, Navotas, Marikina, Pateros, at Valenzuela.

Larawan: Mapa ng NCR na may mga pangalan ng bawat lungsod

33% ng populasyon ng rehiyon ay mga tala na tagarito, ang 68% ay binubuo ng mga taong galing sa ibat ibang sulok ng kapuluan. Dahil ditto ang mga tradisyon, paniniwala, at mga pamamaraan ng pamumuhay na kinamulatan ng mga taong naninirahan dito ay kasasalaminan ng mga rehiyunal na pamumuhay. Kaya ang NCR ay mayaman sa mga pista at kaugalian. Nariyan ang Bulingbuling na isang katutubong sayaw at awit sa Pandaca, Maynila. Sunduan, na nagsimula sa bayan ng Paranaque, Sinakulo sa mga bayan ng Pasig, Las Pinas, Paranaque at marami pang iba. At para sa marami isang paraiso ang NCR, dahil dito matatagpuan ang mga pinakamodernong gusali, kondominyum, bulwagan, pasyalan, supermarket at tindahan. Kaya ang rehiyong ito ang may pinakamalaking populasyon at pinakasentro ng ating bansa.

Pagpapalawak ng Talasalitaan
Tukuyin ang kahulugan ng mga salitang may salungguhit. Iayos lamang ang mga letra sa loob ng kahon. Isulat ang sagot sa isa pang kahon.

1. Kung wala silang makitang lobo ay saka nila salukin ng kanilang tuka ang tubig at inumin.

naihurs
2. Kung merong lobong sumusunod sa atin, e di dapat sana kanina pa niya tayo inatake.

yaalsnika
3. Nang matanaw ng mga sisiw ang ilog, lahat sila ay nagtakbuhan.

itmkaa
4. Biglang lumitaw ang lobo sa kanilang likuran at dahan-dahan itong lumapit sa mga nakayukong sisiw. slaaumb 5. Kaya biglang sinakmal ng lobo ang isang sisiw at nagulat ang lahat.

gkaanit

Pagpapahalaga
A. Lagyan ng tsek ( ) ang mga nagpapakita ng wastong pag-uugali at ekis ( x ) kung hindi. Isulat ang sagot sa kahon.

1. Sumusunod ako sa mga pangaral ng aking mga magulang.

2. Pinagtatawanan ko ang kamalian ng aking kapwa.

3. Hindi ako nakikinig sa anumang ipinapaalala ng aking ina.

4. Sinusuway ko ang utos ng aking mga magulang.

5. Tinutulungan ko ang aking nanay sa mga gawaing bahay.

6. Nagpapaalam ako sa aking ina tuwing akoy aalis.

7. Hindi ako nag iingat tuwing naglalaro sa labas ng bahay.

8. Iniiwasan kong makipag-away sa aking mga kalaro.

Paglinang sa Pagbasa
Ang Hinuha ay tumutukoy sa kaisipan o palagay ng tao. Ito ay ang mga inaakalang mangyayari o nangyari batay sa sitwasyon. Halimbawa: 1. Laging kinakabahan ang mga bata tuwing dadaan sa harapan ng bahay ni Aling Maria. Hinuha masungit si Aling Maria sa mga bata. 2. Nadulas si Lito sa kanilang hagdanan. Hinuha basa ang kanilang hagdanan.

Wakas ng kwento ito ay tumutukoy sa katapusan o pagtatapos ng isang kwento, nagpapahiwatig ito na nalutas na ng tauhan ang suliraninng hinaharap sa kwento. Halimbawa: Sa kwentong si Langgam at si Tipaklong, pagkatapos makaranas ng matinding gutom ni Tipaklong. Natuto na rin siyang mag-impok ng pagkain tulad ni Langgam.

Pagpapayamang Gawain
A. Ibigay ang sariling hinuha na naangkop sa mga sumusunod na sitwasyon o pangyayari. Isulat ang sagot sa mga patlang

1. Laging nagpapaalala si Inang Manok sa kanyang mga sisiw tuwing sila ay pupunta sa gubat. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 2. Walang tigil sa pagtingin sina Iswis at Wiswis sa kanilang paligid habang naglalakad sa gubat. ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ 3. Nang matanaw ng mga sisiw ang ilog ay mabilis silang tumakbo papalapit ditto. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 4. Nasakmal ng lobo ang isang sisiw. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 5. Nakaligtas sina Iswis Wiswis sisiw mula sa mabangis na lobo. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________

B. Sa iyong palagay ano kaya ang mangyayayri kina Iswis at Wiswis sisiw kung hindi sila nakinig sa paalala ng kanilang Inang Manok? Sumulat ng talata na may 2-3 na pangungusap. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________

C. Tignan mabuti ang mga larawan. Ang larawan ay may kwento ngunit walang wakas. Bumuo ng angkop na wakas at isulat sa kahon na walang laman.

Larawan: Kumakain ang isang bata ng maraming mga kendi.

Larawan:

Pinagsasabihan ng ina ang anak niya at kinuha nito ang kendi.

Larawan: Habang nakatalikod ang ina ay kumain ulit ng kendi ang bata.

_______________________ _______________________ _______________________ _______________________ _______________________ _______________________ _______________________ _______________________ _______________________ ______________________

Karagdagang Gawain Sagutin natin. 1. Ano ang madalas ibilin ni Inang Manok kina Iswis at Wiswis sisiw? 2. Anong mabangis na hayop ang kinatatakutan ng mga sisiw? 3. Bakit pumupunta ang mga sisiw sa kagubatan? 4. Saan madalas uminom sina Iswis at Wiswis sisiw? 5. Ano ang ginawa ng iba pang sisiw ng makitang sinakmal ang kanilang kasamang sisiw? Gawaing Pasulat
Paano kung hindi sinunod ni Iswis at Wiswis ang pangaral ng kanilang Inang Manok, ano kaya ang magiging wakas ng kwento? Gumawa ng sariling wakas. Isulat ang sagot sa mga patlang.

_____________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________

Pagpapalawak ng Talasalitaan
Hanapin sa hanay B ang kasingkahulugan ng mga salitang nasa hanay A. Isulat ang sagot sa patlang. A _____ 1. Sukdulan _____2. Alagaan _____3. Laganap _____4. Tangay _____5. Natiyak _____6. Palilitawin _____7. Pinagpala _____8. Palatandaan

B a. Biniyayaan b. Dala c. Hangganan d. Katunayan e. Arugain f. Kalat g. Nasiguro h. Tignan i. Palalabasin

Pagpapahalaga
Lagyan ng masayang mukha ang loob ng bawat bilog kung ang gawain ay nagpapakita ng kagandahang asal at malungot naman kung hindi.

1. Ipinagyayabang sa iba ang mga bagong kagamitan.

2. Tumutulong sa kapwa kapag sila ay nangangailangan.

3. Ipinamamahagi ang anumang biyayang natanggap mula sa Diyos.

4. Nangunguha ng mga bagay na hindi pag-aari.

5. Laging humihingi ng kapatawaran tuwing nagkakasala o nagkakamali.

Paglinang sa Pagbasa
Ang karanasan ay kasanayan o karunungang natamo sa bawat bagay na ginagawa natin. At maaari rin na natamo mula sa pagmamasid sa ating kapaligiran. Halimbawa : Palaging pinapanood ni Ana ang kaniyang ina tuwing ito ay nagluluto. Sinubukan niya ring magluto ng kanilang ulam at nakaya niya itong gawin.

Ang karanasan ay tumutukoy din sa mga bagay na iyong nagawa sa nakaraan o pangyayaring naganap sa iyo na hindi mo malilimutan. Maaaring masaya o malungkot na karanasan. Halimbawa: Sa nakaraang bakasyon ay isinama ka ng iyong ina sa isang magandang pasyalan. Doon ay maghapon kang namasyal at naglaro.

Pagpapayamang Gawain
A. Sagutin natin. 1. Sino ang tao sa lupa na nanatiling mapagkumbaba atgumagawa ng mabuti? 2. Ilang araw at gabi naganap ang pag-ulan. 3. Ano ang nagyari sa arko ni Noe nung bumaha? 4. Bakit nagbalik sa arko ang kalapating pinalipad ni Noe? 5. Ano ang magiging tanda ng Diyos sa kanyang pangako kay Noe? B. Si Noe ay mapagkumbaba at laging gumagawa ng mabuti. Katulad ka rin ba niya? Sumulat ng sariling karanasan na nagpapakita ng ugaling tinataglay ni Noe. _____________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________

C. Pangkatin sa apat ang klase. Bawat grupo ay gumawa ng katanungan tungkol sa mga sumusunod na salitang hinango sa binasang kwento. 1. Arko 2. Kalapati 3. Uwak 4. Baha 5. Bahaghari

Karagdagang Gawain
Basahin ang mga sumusunod na kwento. Sa iyong tingin ano ang mangyayari sa mga kwentong nabasa? 1. Si John at ang kaniyang kapatid ay naglalaro sa sala. Hinahabol ni John ang kaniyang kapatid nang biglang natabig niya ang kanilang plorera at itoy bumagsak. Narinig ito ng kanilang ina na nasa kusina. Agad itong tumungo sa sala. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________

2. Naglalakad si Nene patungo sa kanilang paaralan. Nakita niya na nalaglag ng babaeng nasa unahan niya ang pitaka nito. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 3. Oras na ng kainan sa inyong paaralan. Napansin ni Lito na umiiyak ang kaniyang kamag-aral at hindi ito pumunta sa kantina. Nilapitan niya ito. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________

Pagpapalawak ng Talasalitaan
Piliin sa malaking kahon ang kasingkahulugan ng mga sumusunod na salita. Isulat sa tapat ng salita ang tamang sagot.

1. Palihim 2. Malubha 3. Hampasin 4. Nagulat 5. Tumigil

Nadapa

pinalo

maingay

Nabigla

huminto

patago

Nagpatuloy

malala

tinapik

Pagpapahalaga
A. Isulat sa patlang ang letrang T kung ang salita ay nagpapakita ng tamang pagtrato sa hayop M naman kung mali.

_____1. Paliguan _____2. Sipain _____3. Sakalin _____4. Pakainin _____5. Protektahan _____6. Itali _____7. Hampasin _____8. Patulugin _____9. Kargahin _____10. Gutumin

B. May alaga ka bang hayop? Ilarawan mo ang iyong alaga at magkwento kung paano mo siya inaalagan. ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

Paglinang sa Pagbasa
Ang kwento ay mayroong mga bahagi, ito ay ang tauhan, banghay, at tagpuan.

Ang tauhan ay tumutukoy sa mga tauhang gumagalaw sa kwento. Halimbawa: Sa kwentong Si pagong at si Matsing, ang mga tauhan sa kwento ay sina pagong at matsing.

Ang banghay ay tumutukoy sa pagkakasunod-sunod ng pangyayari sa kwento.

Ang tagpuan tumutukoy sa lugar na pinangyayarihan ng kwento o ginagalawan ng mga tauhan. Halimbawa: Sina Juan at Mario ay madalas maglaro sa kagubatan. Doon sila nagpapalipas ng oras upang maglaro sa mga puno. ( ang tagpuan sa kwento ay ang kagubatan )

Pagpapayamang Gawain
A. Ilarawan ang mga tauhan sa kwento. Ibigay ang kanilang mga katangian. Hanapin ang mga sagot sa binasang kwento at isulat sa kani-kanilang kahon.

Mang Andres

Tikboy

B. Isulat ang pagkakasunod-sunod na pangyayari batay sa iyong nabasang kwento. Isulat ang bilang 1-5 mula sa pinakaunang nangyari hanggang sa pinakahuli.

_____1. Naging mapagmahal si Tikboy sa mga hayop. _____2. At nang muling hahampasin ni Tikboy ang asno, pinagsalita ng diwata ang asno. _____3. Isang araw nagkaroon ng malubhang sakit si Mang Andres. _____4. Isang diwata ang lihim na natutuwa kay Mang Andres kaya Pinagpapala niya ang mga ginagawa nito. _____5. Tumingin si Tikboy sa gitna ng daan ngunit wala siyang makitang Anuman.

C. Tignan mabuti ang larawan ng tirahan ni Mang Andres . Anong mga hayop at halaman o gulay ang iyong nakikita? Isulat ito sa baba.

Larawan: Sa labas ng bahay May mga tanim na kalabasa, ampalaya at talong. Sa gilid ay mga alagang hayop tulad ng manok, baboy at kambing.

Hayop ______________________ ______________________ ______________________

Gulay ___________________ ___________________ ___________________

Karagdagang gawain
Sa iyong sariling paliwanag, ibigay ang mga posibleng dahilan ng mga halimbawang sitwasyon sa ibaba. Magsulat ng 1-2 pangungusap.

1. Mahina lamang ang nangyaring ulan sa lugar nila Nena, ngunit mabilis na tumaas ang tubig sa ilog kaya bumaha ng malaki. _____________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 2. Inutusan ni Aling Marina ang kanyang anak na magsaing. Pagdating ng kanilang tanghalian, ang kanin nila ay puro tutong. _____________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 3. Palaging naglalaro si Atong. Tamad siyang mag-aral. Isang araw ay kinausap si Atong ng kaniyang guro tungkol sa pagbagsak niya sa pagsusulit. _____________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________

Gawaing Pasulat
Basahin ang mga sumusunod na sitwasyon. Pag ugnayin ang mga ito gamit ang mga salitang una, pangalawa, at sumunod upang mas mailahad ng maayos ang isang pangyayari.

Lumiban si Rosa sa kanilang klase. Kinabukasan ay may pagsusulit sila. Nakapasa siya sa pagsusulit dahil:

- Pinuntahan niya ang isa niyang kamag-aral. - Tinanong niya ang kaniyang kamag-aral tungkol sa kanilang aralin. - Pinag-aralan niya ang kanilang aralin bago siya natulog.

_____________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________

Pagpapalawak ng Talasalitaan
Piliin at bilugan ang kasikahulugan ng mga sumusunod na salita.

1. Nararanasan Nakikita 2. Labis Sobra 3. Sanhi Epekto 4. Nilikha Ginamot 5. Saysay Halaga 6. Kaloob Abot Bigay Hingi Kwento Gawain Tinapos Ginawa Dahilan Resulta Kulang Malawak Nararamdaman Naririnig

Pagpapahalaga
Lagyan ng tsek( ) kung ang gawain ay nakabubuti sa kalikasan at ekis ( x ) naman kung ito ay nakakasama.

MGA GAWAIN NG TAO 1. Pagsusunog ng plastik. 2. Pagtatapon ng basura sa paligid. 3. Pagwawalis sa kalsada. 4. Pagtatapon ng basura ilog. 5. Pagtatapon ng kemikal sa dagat. 6. Paghihiwalay ng mga basurang nabubulok sa hindi nabubulok. 7. pagbubuga ng maitim na usok ng mga sasakyan. 8. paggamit muli ng mga basurang pwede pang pakinabangan. 9. Pagsusunog ng kagubatan. 10.Pagputol ng mga puno.

Pagpapayamang gawain
A. Sagutin natin.

1. Ano ang sanhi ng pagbabago ng klima? 2. Ano ang nangyayari kapag nakukulong at hindi nakakalabas sa mundo ang greenhouse gases? 3. Ano ang mga nararanasan ng mga tao sa tinatawag na Global Warming? 4. Sinu sino ang mga sinasabing apektado ng Global Warming?? 5. Anu ano ang mga dapat gawin upang hindi tuluyang masira ang ating kalikasan?

B. Batay sa nabasang teksto,Sabihin kung ano ang mga sanhi at bunga ng Global Warming. Isulat ang mga sagot sa bawat patlang.

Sanhi 1. 2. 3. 4. 5. ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ _ _ _ _ _

Bunga _________________________ _________________________ _________________________ _________________________ _________________________

C. Sa isang malinis na papel, gumuhit ng dalawang malaking basurahan. Isulat sa isang basurahan ang mga maling gawain ng tao na nakakasira ng ating kalikasan at sa isang basurahan naman ay isulat ang mga tamang gawain na nagpapakita ng pag-aalaga ng ating kalikasan.

Gawaing Pasulat
Tignan mabuti ang diagram sa ibaba. Tukuyin ang kahihinatnan ng gawaing nakasulat sa bilog. Lagyan ng bilang 1-3 ang mga kahon mula sa una hanggang sa huling mangyayari.

Napakarami ng sasakyan sa mundo at araw-araw ay naglalabas ito ng marumi at maiitim na usok.

hinndimdd Hindi nakalalabas sa mundo ang greenhouse gases.

Tumataasang temperature sa atmospera.

Nagkakaroon ng labis o napakainit na panahon.

Pagpapalawak ng Talasalitaan
Hanapin ang kasingkahulugan at kasalungat ng mga salita sa ibaba. Bilugan ang kasingkahulugan at guhitan naman ang kasalungat nito.

1. Sumugod Umatras 2. Maglaban Magtunggali 3. Higante Malaki 4. Inaagaw Binibigay 5. Inimbak Inipon 6. Nagapi Natalo 7. Napabilang Napasama 8. Naghiyawan Natalunan Nagsigawan Nagbulungan Nakigulo Napahiwalay Nalaman Nabigo Inaksaya Ikinalat Kinain Kinukuha Payat Unano Magsayaw Magkasundo Gumalaw Umatake

Pagpapahalaga
Tukuyin kung anong klase ng pag-uugali ang inilalarawan sa pangungusap. Piliin ang letra ng tamang sagot at bilugan. 1. Palaging may po at opo kapag sumasagot sa nakakatanda. a. Masunurin b. Magalang c. Maaalalahanin d. Masipag

2. Palaging naghahamon ng away sa kapwa. a. Mabait b. Matulungin c. Mayabang d. Bastos

3. Inaalalayan ang nakikitang matanda na tumatawid sa kalsada. a. Matulungin b. Magalang c. Masipag d. Mapagkunwari

4. Paghingi ng tawad tuwing nagkakamali o nagkakasala. a. Mapagkumbaba b. Madasalin c. Maunawain d. Masipag

5. Laging nagdadasal sa Panginoong Diyos. a. Mapagkunwari b. Madasalin c. Mayabang d. Magalang

6. Nagbabahagi ng kaniyang pagkain sa nagugutom. a. Madamot b. Masinop c. Mapagbigay d. Matipid

7. Kumikilos lamang kapag nakatingin ang mga magulang. a. Mayabang b. Masunurin c. Mapagkunwari d. Masipag

PAGSULAT

Ang pagsulat ng kabit-kabit na paraan o cursive writing ay nararapat na may tamang laki at layo sa isat isa ang mga salita, parirala at pangungusap. Halimbawa: Si Aling Nena ang tumayong magulang ni Jose dahi siya ay ulila na.

Ang Pag-aalaga ng hayop ay ang siyang ikinabubuhay ni Mang Antonio.

Pagpapayamang Gawain A. Narito ang isang talata na sinipi mula sa kwentong Si Agubang at si Lagami kunin ang notbuk at isulat muli ang talata sa paraang kabit-kabit. Gawin itong maayos at malinis.
Nang marinig ito ni Haring Agami at ng mga mandirigmang langgam ay nasiraan sila ng loob at natakot. Nang walang mangahas na pumunta sa gitna upang labanan si Agubang, isang binatang langgam ang lumapit sa hari, ang pangalan niya ay Lagami at sinabi niya sa hari, hindi po tayo dapat masiraan ng loob dahil sa higanteng salagubang na si Agubang. Ako po ang lalaban sa kanya. Ngunit sinabi sa kanya ng hari, ikaw? Pero is aka lamang ordinaryong langgam. Hindi mo kakayanin ang higanteng salagubang na iyon. May gatas ka pa sa labi, samantalang siya ay isang mahusay na mandirigma.

B. Sagutin natin.
1. 2. 3. 4. 5. Bakit nagtipun-tipon ang mga salagubang sa lupain ng mga langgam? Ano ang pangalan ng higabteng salagubang? Sino ang lumaban sa higanteng salagubang? Ano ang ginamit na sandata para talunin ang higante? Kanino ipinakasal si Lagami?

C. Nakarinig ka na ba ng isang anunsyo sa telebisyon, radio maging sa paaralan? Pagkatapos mabasa ang halimbawa. Tignan ang mga larawan sa ibaba at bumuo ng sariling anunsyo tungkol sa mga larawang nakikita. Isulat ito sa paraang kabit-kabit. Halimbawa: Agosto 22, 2013
Isang patimpalak sa tagisan ng talino ang gaganapin sa ating paaralan. Tinatawagan ang mga mag-aaral sa ikatlong baiting na nais lumahok. Pumunta lamang sa inyong mga guro at magpatala.

Larawan: Mga mag-aaral, sa harap nila ay may nagpapakita ng tamang paghihwalay ng basurang nabubulok at di nabubulok.

Larawan: Isang patimpalak, may babaeng kumakanta sa entablado at may mga manonood.

D. Sumulat ng sariling Takdang Aralin tungkol sa inyong nakaraang aralin sa Filipino. Isulat ito paraang kabit-kabit. Ilagay ito sa inyong notbuk
Takdang Aralin : __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________

PAGSULAT Pagsulat ng liham paanyaya/pangkaibigan Isa sa mga nag-uugnay sa tao ay liham. Napaparating sa taong malayo sa iyo ang nais mong iparating sa pamamagitan ng liham. Tuwing kaarawan mo ay nag-aanyaya ka ng iyong mga kaibigan at pwede mo itong gawin sa pamamagitan ng isang liham paanyaya. Tuwing ikaw ay gagawa ng liham paanyaya, dapat nakasaad doon kung ano ang dahilan ng iyo ng iyong pag-imbita, petsa at oras ng pagdiriwang at lugar kung saan ito gaganapin. Halimbawa: Tatalon , Quezon City Enero 22, 2013 Mahal kong Paolo, Nais kitang anyayahan sa aking darating na kaarawan . magkakaroon ng kaunting salu salo . Ito ay gaganapin sa darating na Enero 27, 20 13, linggo ng hapon sa aming tahanan . Aasahan ko ang iyong pagdalo .

Ang iyong kaibigan , Mario

Gawaing Pasulat
Gumawa ng iyong sariling liham paanyaya/pangkaibigan. Anyayahan mo ang iyong matalik na kaibigan na dumalo sa kapistahan sa inyong lugar. Siguraduhing kumpleto ito ng detalye. Gawin ang pagsulat sa paraang kabitkabit. Ilagay ito sa notbuk.

_______________ _______________

____________________________, ____________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ _______________. ______________, ______________

Pagpapalawak ng Talasalitaan
Tukuyin ang kasingkahulugan ng mga salitang may salungguhit. Piliin at bilugan ang letra ng tamang sagot.

1. Si Berto ay tumungo sa bayan dala-dala ang mga ibebentang ulin a. Umalis b. Pumunta c. Dumating d. Kumain

2. Dahil sa pagkakaroon mo ng busilak na puso ay gagantimpalaan kita. a. Malinis b. Marumi c. Malambot d. Magaan

3. Sa kanyang puso ay hiniling ni Berto na magkaroon sila ng masarap na hapunan. a. Hiningi b. Sumobra c. Tumanggi d. Nakiusap

4. Ngunit mas lalo nilang ikinagulat ang sumunod na pangyayari. a. Ikinatuwa b. Ikinatakot c. Ikinabigla d. Ikinagalit

5. Sa loob ng mahiwagang kaldero masasalamin ang tunay na laman ng puso. a. Mababasag b. Makikita c. Mapapanood d. Mararamdaman

6. May lihim pa lang nanonood sa kanila. a. Patago b. Pasigaw c. Nakita d. Pabulong

Pagpapahalaga
A. Ang pagkakaroon ng busilak na puso ay isang magandang pag-uugali. Alin sa mga sumusunod ang nagpapakita ng magandang pag-uugali? Lagyan ng bituin at ilagay sa patlang. __________1. Tumutulong sa nangangailangan. __________2. Mapagamahal sa kapwa. __________3. Kumukuha ng bagay na hindi sa kanya. __________4. Pagiging tapat sa kaibigan. __________5. Marunong gumalang sa nakakatanda. __________6. Pagiging tuso at masama. __________7. Nagpapasalamat sa biyaya ng Diyos. __________8. Pagkamatiyaga sa buhay. __________9. Pag-akay sa matatanda. __________10. Pamamahagi ng biyaya.

B. Sumulat sa loob ng malaking kaldero ng mga ugaling dapat hangaan.

Larawan: Isang malaking kaldero

KAYARIANG PANGWIKA
Paggamit ng malaking titik - Ang malaking titik ay ginagamit sa ngalan ng tao, Panginoon, ngalan ng araw, pagdiriwang at sa iba pang pangngalang pantangi. Halimbawa: Berto, Linggo, Diyos, Pasko, Enero - Sa unang salita ng pangungusap. Halimbawa: Ang bahay nila Lisa ay gawa sa bato. - Sa mga salitang dinaglat Halimbawa: National Capital Region NCR University of the Philippines UP - Ang maliit na titik naman ay ginagamit sa karaniwang ngalan ng tao, bagay, hayop, pook o pangyayari. Halimbawa: mesa, kusina, baso, aso - Sa mga salitang hiram at katutubo Halimbawa: pinakbet, palayok, chicken, candy - Sa mga parirala Halimbawa: sa braso, sa labas, na maganda

Paggamit ng bantas - Sa pangungusap ( . ) tuldok- ginagamit sa pagtatapos ng pangungusap Halimbawa : Si Lisa ay papasok na sa paaralan. ( , ) kuwit - ginagamit sa paghihiwalay ng mga salita sa isang serye. Halmbawa: Ako ay mahilig sa prutas tulad ng ubas, saging, at mansanas. ( - ) gitling ginagamit sa mga salitang inuulit. Halimbawa : Isa- isa, tayo- tayo - pagitan ng panlaping nagtatapos sa katinig at sa salitang-ugat nagsisimula sa patinig. Halimbawa: mag-aral, pag-ibig -pagitan ika at ng tambilang. Halimbawa: ika-4, ika-22 ( ) kudlit ginagamit pananda sa pinagdugtong na salita at pang-ugnay na at at ay. Halimbawa: silay, ibat iba

pagpapayamang gawain
A. Sagutin natin 1. 2. 3. 4. 5. Ano ang gagawin ni Berto sa bayan? Bakit gustong sumama ni Buboy sa kanyang ama? Ano ang hinihingi ng diwata kay Berto? Sino ang mag-asawang kumuha ng mahiwagang kaldero kay Berto? Ano ang isinigaw ni Berto sa mag-asawang kumuha ng kaniyang kaldero?

B. Basahin mabuti ang kwento. Tukuyin ang mga salitang hindi nakasulat sa malaking titik guhitan ang mga ito at isulat ang tama. Ang Kabaitan ni Kawayan Isang araw habang naglalakad si elena sa kagubatan ay biglang umulan. mabilis siyang humanap ng puno na masisilungan. Halika dun sa tapat kong punong mangga, dun ka sumilong. Agad namang sumilong si Elena. mabilis tumila ang ulan kayat nagpasya na si Elena na umuwi. salamat kaibigang kawayan, ang paalam ni Elena. sa sumunod na araw si lito naman ang napadaan sa kagubatan upang maghanap ng panggatong. Pagod na siya ngunit wala pa rin siyang makita. Kaibigan lumapit ka sa akin at pumutol ng bahagi ko para maging panggatong, sabi ni kawayan. Nang makakuha, salamat kawayan ang bait mo talaga hanggang sa muli, masayang paalam ni Lito. C. Tukuyin kung ang salitang may salungguhit ay katutubo o hiram na salita. Isulat ang sagot sa patlang. __________1. Si Nena ay mahilig kumain ng chocolate. __________2. Ang mga taga Bicol ay mahilig sa laing. __________3. Ang lagi kong baon sa paaralan ay sandwich. __________4. Ang palayok na dala ni lolo ay nabasag ng aking kapatid. __________5. Nawala ang cellphone ni Tinay sa palengke.

Karagdagang Gawain
Sa loob ng isang malaking kahon ay may mga salitang nakasulat ng tama at mayroon namang mali na nangangailangan ng tamang bantas. Kunin sa kahon ang mga salitang nangangailangan ng bantas at isulat ito ng tama. Ilagay ang sagot sa loob ng maliliit na kahon.

Kamiy

tayo tayo

ibat iba

silay

sila sila

Tayoy

ika 9

kami-kami

ika-2

siyay

Gawaing Pasulat A. Pag-aralan ang larawan na nasa ibaba. Batay sa iyong nakita gumawa ng isang maikling kwento.

Larawan: May kalabaw, kambing, leon at kabayo na humahalakhak at

tiga

Nakapaligid sa isang manok. Nasa gubat sila.

B. Magtala ng ilang gawain na madalas mong gingawa tuwing walang pasok sa paaralan. 1. ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ 2. ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ 3. ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ 4. ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ 5. ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

Pagpapalawak ng Talasalitaan
Hanapin sa loob ng kahon ang kasingkahulugan ng mga sumusunod na salita. Isulat sa patlang ang letra ng sagot.

a. tanyag

b. nakikitaan

c. malawak

d. sagana

e. nag-umpisa

f. mahahanap

g. pinakabago

_______________ 1. Mayaman _______________ 2. Matatagpuan _______________ 3. Pinakamoderno _______________ 4. Kasasalaminan _______________ 5. Nagsimula _______________ 6. Kilala

Pagpapahalaga
Basahin ang mga kaugalian na nasa ibaba. Gumuhit ng masayang mukha sa bilog kung ito ay magandang kaugalian, at malungkot naman kung hindi.

1. Magiliw na pagtanggap sa mga bisita.

2. Pagmamano sa lolo at lola.

3. Pagdadamot ng pagakin.

4. Pagtulong sa mga nangangailangan.

5. Pagdadasal bago at pagkatapos kumain.

6. Pagsasayang ng pagkain at tubig

7. Pagbabalik ng napulot na gamit sa may-ari.

GAWAING PAGSULAT
Ang Pagsulat ng salaysay ay tumutukoy sa paglalahad o pagkukwento ng mga pangyayaring nasaksihan o karanasan sa paraang pasulat.

Nakarating ka na ba sa mga pasyalan sa Maynila? Anu-ano ang nakita at ginawa mo doon? Gumawa ng isang maikling kwento na naglalahad ng iyong karanasan. __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________

Pagpapayamang Gawain
A. Sagutin natin 1. 2. 3. 4. 5. Saan mas kilala ang Pambansang Punong Rehiyon? Ilang lungsod ang bumubuo sa NCR? Ano ang katutubong sayaw at awit sa Pandacan, Maynila? Saan naman nagsimula ang tinatawag na Sunduan? Ilang bayan ang matatagpuan sa NCR?

B. Tignan ang mga larawan sa ibaba. Gumawa ng maikling paglalahad tungkol sa mga nakitang larawan.

1.
Larawan: Isang simbahan

2.
Larawan: Dr. Jose Rizal

3.
Larawan: pamilihan

C. Ano ang iyong ginagawa sa araw-araw? Magkwento ng iyong pang araw-araw na gawain sa isang buong linggo. Lunes __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ Martes __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ Miyerkules __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ Huwebes __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ Biyernes __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ Sabado __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ Linggo __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________

Karagdagang gawain
Ano ang ginaganap na pista sa inyong lugar? Anong paghahanda at mga gawain ang nararanasan mo tuwing kapistahan sa inyo? Sumulat sa iyong matalik na kaibigan at magkwento sa kanya ng iyong mga karanasan tuwing kapistahan.

_______________ _______________ ________________________, _____________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ ______________, ______________