1

Tomograa e
kompjuterizuar
2
far sht tomograa e kompjuterizuar (CT)
Tomograa e kompjuterizuar sht nj ekzaminim joinvaziv q ndihmon pr
diagnostikimin dhe m pas ndjekjen e smundjeve t ndryshme.
Ky ekzaminim n saj t rrezeve X prfton imazhe aksiale t trupit t cilat prpunohen
nga kompjuteri. Imazhet e prftuara mund t analizohen dhe studiohen n monitorin e
kompjuterit dhe t printohen.
CT e organeve t brendshme, kockave, indeve t buta dhe e sistemit qarkullues t
gjakut (CT Angiograa) prfton imazhe m cilsore dhe me rezolucion m t larte se
ekzaminimet me reze x t prdorura deri me sot ( Radiograa ).
Radiologt, duke prdorur kto
pajisje imazherike, mund t
diagnostikojn m leht smundjet
si psh: kancerin, smundjet
kardiovaskulare, smundjet
infektive, traumat si dhe smundjet
e sistemit muskoloskeletal.
Tomograa e kompjuterizuar
krahasuar me radiogran e
thjesht, jep informacion me t
detajuar n traumat, tumoret dhe
smundje t tjera t trupit.

CT 3-dimensionale e toraksit
3
Fushat e aplikimit t tomogras s
kompjuterizuar
Tomograa e kompjuterizuar sht:
nj nga metodat m t mira pr studimin dhe diagnostikimin e smundjeve t
koks, kraharorit dhe t barkut sepse imazhet e prftuara jan t detajuara duke
diferencuar mir t gjitha strukturat indore.
metod e preferuar shpesh pr diagnostikimin e smundjeve t ndryshme
malinje t mushkrive, mlis dhe pankreasit, sepse jo vetm konrmon
prezencn e tumorit dhe dimensionet e sakta t tij por edhe lokalizimin dhe
shtrirjen e tij brenda apo jasht organit te prekur.
ekzaminim me vler n diagnozn dhe trajtimin e smundjeve t kolons
vertebrale dhe traumave t ansive t siprme dhe t poshtme deri tek kockat
m t imta, t indeve t buta prreth si muskujt dhe sistemit t qarkullimit.
nj ekzaminim q luan nj rol t madh n diagnostikimin e smundjeve vaskulare
t cilat mund t shkaktojn iskemi cerebrale, insucienc renale etj.
CT urograa sht nj ekzaminim q shrben pr diagnostikimin e patologjive t
sistemit urinar n rastet kur pielograa mbetet e pamjaftueshme.
Endoskopia virtuale sht gjithashtu nj ekzaminim q kryhet me skaner moder me
shum detektor e q prdoret si alternativ e bronkoskopis dhe kolonoskopis
invazive.
CT Angiograa sht nj ekzaminim q mund t kryhet me aparatura moderne t
CT me shum detektor dhe prdoret pr diagnostikimin e smundjeve t enve t
CT 3-dimensionale e pulmoneve CT Urogra
4
gjakut t organeve dhe regjioneve t ndryshme si:
Trurit
Veshkave
Pelvisit
Ansive t poshtme
Mushkrive
Zemrs
Qafs
Ky ekzaminim prdoret pr:
Diagnostikimin e aneurizms s aorts dhe
enve t tjera t mdha
Smundjen e arterosklerozs t arterieve
t qafs (karotis), t cilat ulin uksin e
gjakut n tru dhe mund t shkaktojn
iskemi / infarkt cerebral.
Identikimin e aneurizmave t vogla ose
malformacioneve artero-venoze (MAV) t enve t gjakut.
Identikimin smundjes aterosklerotike q ngushton ent e gjakut t ansive
inferiore.
Ngushtimin e arterieve renale dhe furnizimin e tyre me gjak.
Udhzon kirurgt n trajtimin e smundjeve t enve t gjakut, si dhe vlersimin
e stenteve.
Identikimin e dmtimit t arterieve n pacientt e traumatizuar.
Vlersimin e arterieve q furnizojn me gjak tumorin para operacionit.
Diagnostikimin e disekacionit t aorts dhe degve kryesore t saj.
Tregon shtrirjen dhe shkalln e arterosklerozs n arteriet koronare.
Planikim pr ndrhyrje kirurgjikale, si bypass-i koronar.
Diagnostikimi i hershm i smundjeve t sistemit arterial, veanrisht n
pacientt me histori familjare pr smundje vaskulare.
Vlersimin e pacientv dhurues n transplantin e veshks e t mlis.
Ekzaminimin e arterieve pulmonare n tromboembolin pulmonare.
Zbulimin e trombeve n sistemin venoz.
Prgatitja prpara ekzaminimit
Informoni doktorin pr smundjet tuaja, edhe nse keni smundje t zemrs, astm,
diabet, smundje t veshkave ose t tiroideve.
Femrat q mund t jen shtatzna nuk duhet t kryejn kt ekzaminim.
CT e zemrs
5
Si sht pamja e makins?
CT Skaneri sht nj pajisje me nj tunel n qendr. Ju do t shtriheni n nj
tavolin e cila rrshqet brenda dhe jasht tunelit. Tubi i rrezeve-x dhe i detektorve
rrotullohen prreth trupit tuaj. Kompjuteri q komandon pajisjen dhe prpunon
imazhet sht i vendosur n nj dhom tjetr.
Ndrkoh q trupi juaj kalon npr tunel prftohen imazhet, t cilat prpunohen nga
kompjuteri m an t programeve t veanta dhe reformatohen n pamje 2 dhe 3
dimensionale.
Skaneri yn sht ndr skanerat m modern t teknologjis bashkkohore, me 64
detektor, dhe mund t prftoj imazhe t holla deri n 0.5 mm me nj shpejtsi 37
milisekonda.
Ju do t kryeni nj ekzaminim m skaner shum t shpejt i cili mund t skanoj gjith
trupin n pak sekonda. Shpejtsia ka vler pr t gjith pacientt por veanrisht pr
fmijt, t moshuarit dhe ata n gjendje t rnd.
N disa lloje ekzaminimesh skanerike mund t prdoren lnd kontrasti pr t
prcaktuar m sakt diagnozn e smundjes tuaj.
Si realizohet skaneri?
Tekniku do tju shoqroj dhe instruktoj n tavolinn e aparaturs.
Lnda e kontrastit, nse sht e nevojshme, mund t jepet nga goja ose n ven n
varsi te ekzaminimit.
Gjat ekzaminimit mund tju krkohet t mbani frymn.
Skanimi sht nj procedur shkurtr prej disa minutash.
6
far do t ndjeni gjat ekzaminimit
dhe m pas?
Gjat ekzaminimit nuk do t ndjeni dhimbje. Me
skanerin me multidetektor spiral koha e qndrimit
shtrir pa lvizur sht reduktuar ndjeshm.
Ju mund t ndiheni jo komod gjat qndrimit shtrir
pa lvizur pr disa minuta. N qoft s e keni t
vshtir t qndroni pa lvizur, jeni klaustrofobik
(fobi nga ambjentet e mbyllura) ose keni dhimbje
kronike, ky ekzaminim mund tju shkaktoj
diskomfort. N kt rast tekniku apo mjeku mund
tju bj nj injeksion qetsues.
N rastin kur prdoret kontrasti n ven mund t
ndjeni pak nxehtsi n vendin e injeksionit. Gjat
injeksionit mund t ndjeni nj ngrohtsi apo shije
metalike n goj q zgjat disa minuta. Nse ndjeni
vshtirsi n frymmarrje lajmroni menjher
teknikun ose infermierin, sepse mund t jet shenj
e nj reaksioni alergjik.
Nse kontrasti prdoret nga goja, mund tju duket shija
e paplqyeshme; megjithat, shumica e pacientve e tolerojn me lehtsi.
Ju do t jeni vetm n dhomn e ekzaminimit, megjithat, tekniku sht n gjendje tju
shoh dhe t komunikoni me t.
Pr pacientt e moshs pediatrike, nj familjar mund t lejohet n dhom, por duhet
t vesh prparsen mbrojtse ndaj rrezatimit X.
Pas ekzaminimit ju mund t kryeni aktivitetin tuaj normal. Nse keni prdorur lnd
kontrasti, do tju jepen kshilla t veanta.
Cilat jan avantazhet dhe rreziqet?
Avantazhet
CT sht n gjendje t studioj sistemin kockor, indet e buta dhe ent e gjakut
t gjitha n t njjtn koh.
Ndryshe nga radiograa, me an t CT mund t prftojm imazhe shum t
detajuara t strukturave indore dhe organeve si, mushkrit, kockat dhe enve
t gjakut.
Ekzaminimet me CT realizohen shpejt dhe thjesht; n rastet e urgjencave
informohemi menjher rreth dmtimeve t organeve t brendshme dhe
hemorragjis, t cilat mund t jen fatale pr jetn.
CT Angiogra
7
Ekzaminimet me CT, diagnostikojn shum probleme klinike n koh t shkurtr
dhe kosto t ult.
CT aplikohet n rastet kur nuk mund t prdoret Rezonanca Magnetike.
CT prfton imazhe n koh reale, me vler pr procedurat e ndrhyrjes si biopsi
dhe aspirim m an t ages, n regjionet e ndryshme t trupit, veanrisht n
mushkrit, bark, pelvis dhe kockat.
Diagnoza e sakt me CT mund t evitoj nevojn pr kirurgji eksplorative dhe
biopsi kirurgjikal.
CT Angiograa sht n gjendje t zbuloj n koh ngushtimet dhe bllokimet e
enve t gjakut.
Krahasuar me angiogran me kateter, e cila konsiston n futjen e nj kateteri
dhe injektimin e kontrastit n nj arterie ose ven t madhe, CT Angiograa
sht m pak invazive. Ky ekzaminim sht i dobishm pr monitorimin e
smundjeve t sistemit arterial sepse sht m e sigurt, m e shpejt dhe m
pak e kushtueshme se angiograa me kateter.
Pas ekzaminimit me CT nuk mbetet radiacion n trupin tuaj.
Rrezet X q prdoren n CT n prgjithsi nuk kan efekte ansore.
Rreziqet (Efektet ansore)
Doza efektive e rrezatimit nga ky ekzaminim sht rreth 10mSv, e njjt me
vlern mesatare t rrezatimit q nj person merr n tre vjet nga rrezatimi diellor.
Femrat duhet t informojn mjekun ose teknikun nse jan ose dyshojn t jen
shtatzn.
CT nuk rekomandohet pr grat shtatzna pr shkak t rrezikut t madh q ka
tek fetusi.
Nnat me fmij n gji nuk duhet ta ushqejn fmijn deri n 24 or pas
injektimit t kontrastit.
Rreziku i reaksionit alergjik nga lndt e kontrastit q prmbajn jod sht i
vogl, dhe departamenti yn i radiologjis sht i pajisur me medikamentet e
nevojshme pr t trajtuar kt situat emergjence.
Fmijt duhet ti nnshtrohen ekzaminimit me CT vetm nse sht
domosdoshme pr diagnozn dhe duhet t prsritin kt ekzaminim vetm
nse ka indikacion absolut.
Kuzimet e ekzaminimit me CT
Strukturat indore t imta si gjuri, shpatulla apo shtylla kurizore studiohen m mir me
Rezonanc Magnetike.
CT Angiograa duhet t evitohet n t smurt me smundje t veshkave ose diabet,
sepse lnda e kontrastit mund t dmtoj m tej funksionin renal.
Strukturat e trurit dhe meningjet-cipa q vesh trurin, jan m pak t dukshme m CT,
krahasuar m Rezonancn Magnetike.
N disa raste, n smundjet t mlis, gjndrave mbiveshkore, pankreasit dhe organeve
urogenitale ekzaminimi me Rezonanc Magnetike sht m i ndjeshm se CT.
8
Kardiologji
Kardiokirurgji
Kirurgji e prgjithshme
Mikrokirurgji
Kirurgji plastike
Neurologji
Neurokirurgji
ORL
Psikologji
Psikiatri
Gastroenterologji
Ortopedi
Pediatri
Urologji
Nefrologji
Okulistik
Hematologji
Onkologji
Obstetrik Gjinekologji
Pneumologji
Alergologji
Reumatologji
Dermatologji
Imunologji
Endokrinologji
Klinik dentare
Imazheri e avancuar
MR 1.5 Tesla
CT 64 detektor
Shintigraf
Mamograf
Densitometri e kocks
X-ray dixhitale