You are on page 1of 65

: -

(http://rachanakar.blogspot.com/2008/08/6.html) .
- .

1/6588, -1, ()

, -110032
: 22328142
@
2007
:
:
HINDI COMPUTEREE
Written by Ved Prakash
Price : Rs. 175000
LokMitra
1/6588, C-1, Rohtas Nagar (East)

Shahdara, Delhi-110032
Telephone : 22328142



2000 - , - ,
,



; ,

- - ,

- - ; -
, -
,

---



,


,

- ,

,
-

, - ,

,
,


45, ,
,
- 110067


1995 .
.
,
.
. .
, , .
- . .
.
.
.
.
. -
( ) . - .
.
. .
.
,
. . . -
.
, .
.
.
. .
, ,
-
.
. ,
.
. . ,
. ? , ,
- . ? ?
.
.

. ,
.
,
.
1996 . ..

.
1996 14 -
. .
. .
98 , 2000
.
.
, , ,
, .
. ,
.
, - .
.
.


. - . -,
, .
, .

. .
.
,
.

.
,
. , . . ,
. . , ..

-, - .
, .

. .
.
?
.

.

.


273, -,
, 2,
-110091

1
2
3
4
5
6
7
8
9


?
?
-
?
2000 ?
?
- .

. .
, .
, .
. . .

. .
.
.
. .
? -
? ?
?
.
.
.
?
, ? . .
. , ,

, .
, .

. - .
,
. .
, - ,
.
, , .

. .
, -
, - .
.
, ,
. .

.
. .

10

. 2 .
. ,
.

. .
.
. ,
. ,
. .

. ,
.
.
.
.

.
. .
, , .

.

.
.
. .
, .
.


, .
, .
, .
, .

. .
, .
, , - .
, .
.

.

11

-
, .
.
. ,
.
. .
.
.
.
. .
?
-- 01
. - , ,
, - .
- , , .

- .(1)

( ,
) - .
.
, . -
(
)


. -

. (2)

.

.(3)
, -

, . ,
, .
. .

, .
, .
, .
, . - . .

12

. .

. - .
- . , .

- -

,
,
, ,
,
.
,
.
? . , .
.
.
/ .

,
.
. ,
. ,
.


1. -- 01: :// , , , 2002, , .IV
2. , . 153
3. , . 153

13

4. 2

.

- .
, , ,
. , ,
, , , , , , , , , , ,
, , , , .
?
, ,
. .
. ,
. , .
, .
. , ,
, ,
, .
, , , . , .
.
.
.
,

.
, , , , , ,
. .

.
-
. , ,
, . .
.
.
, , ,

. - - .

.

14


.

. .
. .
.
. ,
, - .

,

, .
, . .
.
. ,
. , .
.
.




.
.
.
, , .
.
.
. .
, , , . ,
, .

.
.

-
. ,
,
.
.


-
15

- .

.
.
.

, .


. , 30
,
.
,
.
.
.
.
.

,


.

16

3
?






, -





1.
2.
3.
4.


, -
(*.txt)




-
,




( )

?
,

? ?

17

,
,





1 0


( ) 26
, 26 , 0 9 , , 32
94 1 0 ( binary digit

bit) ( )
(Place Value) 94

7 7 ,
128
1010000 (P)
1110000 (p) 32 94
7 8 ( )
7

8 /
8
256 / / /

-

(ASCII)



() 1981



, 65 A
K
- A , - K ,

128 128 -
,


18


1970-73 .. . ..
.... , . . -


,
- ( .. . )
1978 , ( .. . ) (.
),

, ( .. . . . )
8

8086
32 . 68000 ,
.
)
(-) -
-
, 1983
(Report of the sub-committee on Stanardization of Indian
Scripts and their Code for Information Processing) -83
1988 1988
(Report of the sub-committee on
Stanardization of Indian Scripts Code for Information Interchange)
1991
13194-1991 -
- - 681-3

www.cdac.in/html/gist/down/iscii_d.asp

(ISCII-91)
--

,
, , , , , ,



19

,
,
,

, ,

-






, , 184 ,
,
- ,
-
; , ,
,
, -, - -


?
?


, ,
188 ( 128 )



-

-



,
- ,

20


, -
,



, ,
.
-
,

21

:
1998


,

-

-

-

, -


-
-
-

8 16 65,536
128
,

,

, ,
-
( )
-89
, 91
. ,
--
,
,
, - -
www.unicode.org/cahrts/pdf/u0900.pdf
- ,
, , ,

22



, (
) , , , ,
. , ,



,



:- -



-- , 2000,
- 2.2.2 /
7.1.0

9.2, 10.1, ,
9
64 ,
, /400, /2






, , ,
-

- ,
, ,

,
,
23

2000/

8

7
2.19
7.1 ( )

-
.


1.2
++, 7.0,
( )
2
++
-

8.1+
2.2




1.9.1
1.3
11

4

24



2.0
2.0


-
,

3000
123



2



3.0
- 1.2
,
5.1



- , 1.89 +


1.0
2000/


1.01.3


2.2



25

5.0
5.45

6.8
/

1.3
8

5.0




,


,




?

10 ,
,









26

?
, ,
,
,
,
,
,


-

.

,
,

, ,

( )
() , ()
,
()

(
)

,

1. ,
2. +

1. ,
2. + + ,
3. +

,



- -

27


-

-
-
?

,
( )





( )


- -









12
16 18


-


- 1







,

28


()
,

( )


,
( )



-
-
( ) - -






,
,
,





,
,


-


29


- -











, , ,

, , .
,
,
,

98
, ,

,
,

,




- - . ,
- , , ,

- ,
,
,
?
?
? -
? , ,

30

, ,



, ,

()

- ,
,

, ,

2000, , , ,
,
,
( )
,
, ,
,
-
- ,
, (
)

,
, ,



, /


www.ildc.in

31

7
?

-



,
- ,
?

1.

2.
3.

4.

, ,
-





,


- ,
, ,








,
-

1930 - -. 70
, - A O E U I D H T N S. ,
, . - - -
- - - .

32


.

,
. .

, - - .

. ,
, .

- ( ) ,

,

-


70
, , , , , ,
, , , -
,














10
, , ,


---

33

1. ,
.
2. (ARTIFICIAL INTELLIGENCE)
,
.
.
.
3. .
- - - .
-- .

4. .
, , ,
, .

,
, .
.
, ,
, , .
.
5. -
.
6.



7. ,


8.

9. ,

10.

11. ( )
12. , (
) -- ,

13. - -8 (8
)

34

()
1983
,
1986

14, . 1 , 1986
1988
,
.
1991 13194-1991 -
- - 681-3 .

. .

.
,
25-25
.
. ,
,
-

35

36

- (Inscript Overlay)

, ,





- (-)



-

( )
( )
()

1:
2:
3:
4:
5:

( )
( )
( )

37

-


Q

<

>

(-) ( ) (A) ,
(S) , ( ) (D) ( ) (F)
(J) , (K) , (L) (;)

38

39

,, ,


!

+
=

X
X

,

= +

40



,
,


41

- 7

<

>

]
- .
( )

- , :
()

,
-
-

:- - :
- :
-

42


:-

- : :-



:
,
,
,
,
,

, ,

,
:

:

:

:

:

:
,

43

-
-
-
- , -
-
-
=

- ,

-

, , , , -

-
-
-
-
-

-



-
-
- , -

, -

( )

-
- , -

44

: -
,



-
-


-
-
-
,


:
-
-
-
-
-
-
-
-
-

45

:
-

-
- , ( )
-
- , ( )
-
-



-
-
-
-

-
-
-
-

,


-
() ()


- -
- -
- -
;


- -
- -
-
- -
-
-

46




,



-

()

-


:
- -

,

-
-
-
-

.
-
-
-
-

47





( ) ,

,

( )
,
,



-



,
.

-
,
,
,


,
,



48


- ,


,


(-) -
- , .

- -
-
-

-

- ( )

-

J ()


Y


49

k ()

L () ( ) (L )

<

50

; ()


P

>


,

R

51

-

- -

52

( ) ,


.

-
-





ZERO WIDTH JOINER ZERO WIDTH JOINER
Insert ---- Symbol
ZERO WIDTH NON JOINER , Short key
, Press New Shortcut Key Ctrl+Alt+.
ZERO WIDTH JOINER Insert ---- Symbol
ZERO WIDTH JOINER , Short key ,
Press New Shortcut Key Ctrl+Alt+/
ZERO WIDTH JOINER ZERO WIDTH JOINER

Ctrl+Alt+. Ctrl+Alt+/
, , .

, ZERO WIDTH
JOINER (Ctrl+Alt+/) , ZERO WIDTH
NON JOINER (Ctrl+Alt+.)

ZERO
WIDTH ZERO
NON
JOINER

WIDTH
JOINER

53

?, :, ;, , , [, ], {, } = +

Alt ?
shift+/ Alt
--/
?
;
:

Alt
Alt shift
Alt
Alt

,
www.tdil.mit.gov.in


, ,



-

54


- 50%

- , -

,

-

, ,





,

1. , , , ,


2. .

2000

-
,



.
-
10 ,
2000

55

. -



, , ,
- , - , -
, - ? --. ,

. - .
. , .

.




1966


, , ,
; 1953 .




?



- (
)


- ,

Alt shift

Alt

Alt, ctrl, shift F

Alt, ctrl, shift R

Alt, Ctrl >


56

Alt, ctrl, shift X


Shift .
Alt, Ctrl ,


Alt

Alt z

Alt c
Alt , Alt 1

Alt 2

Alt 3

Alt 0
,

( )

( )

( )

( )


shift z
z
shift `
`
shift
shift
shift
shift
shift

-


-

57


15 2005

,



22
20 2005,














,


- -
,

(-) , , ,
, , , ,
-
()
www.tdil.mit.gov.in
http://www.ildc.gov.in http://www.ildc.in ,

58

?
,
, 98 -
2000
.
.
-

2000 ( )
1. 'Control Panel' 'Regional Options' .
2. General Tab Indic . Apply .
3. Input Locale Add .
4. ( , , , ) (Hindi
Traditional Inscript-Devnagari) OK .
5. 'Regional Options' OK . .
6. . - EN . HI
. EN .
( )

1. 'Control Panel' 'Date, Time, Language and Regional Options'


2. Regional and Language Options .
3. 'Language'

'Install Files for Complex Script'

Apply .
4. ,

.
5. 'Details'

Settings Add

6. - OK .
7.
. - EN .

HI

, / ,
/ -
- ,
( , ) ( ,
) , , ,
,

59

,
1

- - : 365

, ( )




365 ,


:
95, 98, 2000,

2

- - :

95/98, , 2000

.
, (, )


, 2000

,
98//2000/

3

: 160


, 2000
, ,
, ,
,

, - ,
, ,
.
, ,
, 160

60

-

,
4

- :
, ( )

, ,

,
( -) ,

5
()
.

/ (
) ( )
.

( ) -

,
, -

,
, , ,
,
, ,
,
, ,

61

,
( )
, ,
www.openoffice.org
,
, ,
7

()
,

, :
4.7 ( ) ,

- ,

8

(GAIM) -


, , , ()
( ), , ! , - ,
, ,

, ,
, , ,
,

9

- -

-
, -


10

62

Text

_ /


//


11

,


6 10 ,

-
( )


12

-

,
, ,

14




15

63

16

( ) ()



,

, , , ,

:
( ) ( , , )

17

- (Text to Speech)-

) ( )

,

, --

18


www.ildc.in

www.ildc.in .

90
,

. .
. - .
. -
.
.

,


, -

64


: -
(http://rachanakar.blogspot.com/2008/08/6.html ) . .

65

You might also like