Sveuilite

J.J. Strossmayera u
Osijeku

Elektrotehniki fakultet
Osijek

Prof.dr.sc. Tomislav vedek

RADIORELEJNE I
SATELITSKE KOMUNIKACIJE
2+1+1

Izborni kolegij

 Radiorelejne komunikacije

Planiranje RR veze
Pouzdanost i kvaliteta RR veze
Radio oprema
Prostiranje mikrovalova
Antene
Frekvencijski plan
Projektiranje RR veze
Sinkrona digitalna hijerarhija

Predavanje 1/28

Osnove radiorelejnih
komunikacija
Radio veza: beini prijenos tona, slike, podataka
Radiorelejne veze (RR): - usmjerene veze (D)
- Hertzovi kabeli (F)
- radio mostovi (I)
- mikrovalni radio (USA)
RR veza: usmjerena radio veza od toke A do toke B u duplex
modu (RF kanal = par frekvencija: RX i TX), fiksna, u frekvencijskim
opsezima iznad 300 MHz, analogna (danas sve vie digitalna veza)
Modulacijski signal u osnovnom pojasu (baseband) modulira RF
prijenosni signal i u obliku EM vala se prenosi kroz atmosferu.

Predavanje 1/28

Osnove radiorelejnih
komunikacija
Prednosti RR veza na frekvencijama iznad 1 GHz:
utjecaj atmosferskih i industrijskih smetnji iznad 1 GHz zanemariv
usmjerene antene su prihvatljivih dimenzija
potrebni su predajnici male snage (1 -10 W)
usmjereno zraenje omoguava ponovno koritenje iste frekvencije

Mane RR veza na frekvencijama iznad 1 GHz:

EM polje na mjestu prijema nije konstantno (degradacija kvalitete veze)
uz povremeni potpuno isezavanje signala (feding)
pravolinijsko prostiranje onemoguava vei domet zbog zakrivljenosti
Zemlje
kapacitet sustava je manji od optikih kablova

Predavanje 1/28

 Satelitske komunikacije

Primjena
Satelitski sustavi
Zemaljska postaja
Smetnje satelitske veze
Projektiranje satelitske veze
Sistemska temperatura prijemnika
Komutacijska tehnika satelita
Diverziti smjera veze
Mobilni satelitski sustavi
Satelitske antene
Sateliti za praenje i prijenos podataka

Predavanje 1/28

Osnove satelitskih komunikacija

Komunikacijski sateliti - djelotvorna platforma za prijenos radio signala
izmeu toaka na zemlji = RR veze kod kojih je satelit repetitorska
postaja!
Korisnici mogu upotrebljavati iroki spektar telekomunikacijskih usluga na
zemlji, moru i zraku.

Razvoj tehnologije omoguava i satelitske sustave za prijem TV

programa - DTH (direct-to-home) (poetci 1980., napredak 1994). Takve
male zemaljske postaje, za razliku od velikih TT&C i uplinkova, nisu
sloenije od mobitela ili video-rekordera.

Predavanje 1/28

Osnove satelitskih komunikacija

Orbite i konstelacije satelita

GEO sateliti - najudaljeniji - najdulji put signala do zemaljska postaje

(dulje kanjenje propagacije vala)
LEO i MEO krai put signala (slino zemaljskoj RR vezi)

Predavanje 1/28

Osnove satelitskih komunikacija

Topologija satelitskih komunikacijskih mrea

toka-toka (point-to-point) - mrea (mesh)
toka-vie toaka (point-to-multipoint) - difuzija (broadcast)
vie toaka interaktivno (multipoint interactive) - terminali (s
antenama) malog promjera (VSAT - very small apperture
terminal)

Predavanje 1/28

Osnove satelitskih komunikacija

Tri klase komercijalnih satelita:
mali sateliti (osnovni broj transpondera, obino u jednom
frekvencijskom pojasu)
srednji sateliti (simultani rad u dva pojasa frekvencija, povean
kapacite i smanjena cijena po transponderu - vee rakete za
lansiranje Atlas (SAD), Ariane 4 ili 5 (Europa), Protom (Rusija)
Long March (Kina)
veliki sateliti (posebne usluge gdje se zahtjeva vrlo veliki
kapacitet i koristan teret - GEO sateliti za mobilnu satelitsku
telefoniju - snaga od 8 do 16 kW.

Predavanje 1/28

Osnove satelitskih komunikacija

Mali satelit Measat (1996) Hughes HS-376

1100W korisne snage:
18 transpondera:
C-pojas male snage
Ku-pojas srednje snage
za Maleziju i okolne drave u azijskopacifikoj regiji

Predavanje 1/28

10

Osnove satelitskih komunikacija

Satelit srednje klase Galaxy VII (1993)

Hughes HS-601
24 transpondera C-pojas male snage
24 transpondera Ku-pojas srednje snage
za SAD (kabelska TV)

Predavanje 1/28

11

Osnove satelitskih komunikacija

Veliki satelit APMT Hughes HS-601HP

GEO satelit, instalirane snage 8 kW
sa 12-m reflektorom
za azijsko-pacifiku regiju (mobilni i fiksni
korisnici)

Predavanje 1/28

12

Osnove satelitskih komunikacija

TELSTAR (1962) multinacionalni projekt: AT&T,
Bell Telephone Laboratories,
NASA, Britanska Pota, i
francuski PTT.
- teina 77 kg
- vanjska pokrivena solarnim
elijama (vrlo male snage od
svega 14 W.)
- Telsar nije dosegao
geostacionarnu visinu, ve se
vrtio oko zemlje u vrlo
naglaenoj eliptinoj putanji,
na maksimalnoj visini od 5 500
km, tako da je mogao odailjati
signale svega desetak minuta.
Predavanje 1/28

13