Professional Documents
Culture Documents
Bi toan thit k tng chn t kiu trong lc theo truyn thng c trnh by
cu th trong [1]. V c ban, tng chn kiu trong lc l kiu tng chn t da chu
yu vo trong lng ban thn cua tng chng lai ap lc cua khi t sau tng (ap lc
t) duy tr s n inh cua no. Cac lc tac dung ln kt cu bao gm: trong lng
ban thn tng, ap lc t chu ng, bi ng, lc ma sat gia lng tng v ay mong
vi t. tnh toan ap lc t chu ng pha sau tng, nhiu m hnh tnh toan c
a ra nh ly lun ap lc t cua Coulomb hay Rankine. Trong bi bao s dung cng
thc c a ra t ly lun cua Coulomb tnh toan v b qua anh hng cua ap lc
t bi ng.
Muc tiu cua bi toan ti u tng chn l xac inh cac kch thc hnh hoc c
trng cua tng kt cu trong lng cc tiu:
G( X) Min
(1)
Cac iu ki n rng bu c v c hoc vi cac ai lng u vo l tin inh/ngu
nhin ln lt c cu th hoa cac muc sau y.
2.2. Cac iu kin rang buc tin inh
Theo [1], nghim toan n inh cua bi toan tng chn t c da trn bn
tiu ch:
Mg
l
1,5
+ Nghim toan n inh lt: k0
(2a)
Ml
Qct
t
1,3
+ Nghim toan n inh trt: k0
(2b)
Qt
B
B
+ Nghim toan lch tm: e (vi t); hoc e (vi a)
(2c)
6
4
+ Nghim toan ng sut ay mong: 1 [R]
(2d)
Trong o: Ml - Mmen gy lt; Mg - Mmen chng lt, mmen gi; Qt - lc gy
trt; Qct - lc chng trt; e - c ly t im tac dung cua hp lc trn ay mong n
trung tuyn cua ay mong; B - chiu rng ay mong; - ng sut ln nht tai ay
mong; [R] - ng sut cho phep cua t nn.
Nh vy, i vi bi toan ti u tin inh, co cac rng buc nh sau:
B
(3)
Mg 1,5Ml (a) ; Qct 1,3Qt(b) ; e (c); 1 R(d) ; X D
6
2.3. Ti u vi iu kin rang buc v tin cy
Tuy nhin, theo quan im v tin cy th khi tnh nh trn phng an chon vn
tn tai kha nng kt cu bi pha hng vi mt xac xut no o do tnh ngu nhin cua cac
bin u vo [2],[3]. Cu hi kha nng kt cu a ti u bi pha hng vi xac xut l bao
nhiu khng th tra li c nu khng xet n cac iu kin rng buc v tin cy.
a) Khi nim v khong an ton v ch s tin cy ca phn t kt cu
Khoang an ton M cua phn t kt cu l hiu gia kha nng cua phn t R v
trang thai cua no di tac ng cua nguyn nhn bn ngoi Q [2]:
M=RQ
(4)
Do ban cht ngu nhin cua Q & R nn M cng l ai lng ngu nhin. Gia thit
cac ai lng ngu nhin xet trong pham vi nghin cu ny l c lp thng k v tun
theo lut phn b chun th M cng l ai lng ngu nhin phn b chun nh trnh
by trn hnh 1.
3
f(r)
g(q)
h(m)
g(q)
f(r)
P(M<0)
Q
R
(a)
rq
m M
(b)
M
R2 Q2
(6)
h m .dm
(7)
Trn hnh 1.b gia tri cua Pf l din tch phn c gach cheo. Khi gia tri ln th
xac xut pha hoai i vi phn t kt cu nh v ngc lai, nh th co th dng trc
tip chi s tin cy anh gia trang thai cua kt cu khi cho trc xac sut khng
pha hng Ps = 1- Pf.
b) Xc nh ch s tin cy trong trng hp tng qut
Trong thc t hm biu din trang thai cua phn t kt cu l hm nhiu bin v
phi tuyn, vic xac inh chnh xac chi s tin cy hoc xac xut pha hoai P f theo
cng thc (5) l rt kho khn. Do vy thng s dung phng phap gn ng: phng
phap xp xi bc mt - FORM, phng phap xp xi bc hai - SORM v phng phap m
phng Monte-Carlo [3]. Di y s trnh by phng phap xp xi bc m t.
Cho hm trang thai H(X), vi X = { x 1, x2,,xn} trong o (xi) l cac ai lng
ngu nhin phn b chun c xac inh bng xi & xi , khi ny gia tri trung bnh v
lch chun cua H theo phng phap xp xi bc m t c xac inh bng biu thc sau:
H H X ; X x1 , x2 ,..., xn
(8)
H
H
xi
i 1 xi
(9)
c) Cc iu ki n rng bu c v tin c y
Trn c s trnh by muc a v b, trong trng hp s dung chi s tin cy
xac inh trang thai cua phn t kt cu th bi toan ti u (1) co cac iu kin rng buc
l tin cy theo [2] tng ng vi cac iu ki n tai (3) s c vit nh sau:
(10)
Trong cng thc (10), cac ky hiu: l- Chi s tin cy v lt; t - Chi s tin
cy v trt; e - Chi s tin cy v lch tm; - Chi s tin cy v cng ;
[] - Chi s tin cy ng vi mt gia tri xac xut khng pha huy cho trc; {X}- Tp
cac bin thit k; D - Min xac inh cua bin {X}.
3. Thut ton tin ha vi phn - DE v cc bc gii bi ton
giai bi toan trong lng cc tiu cho bi toan tng trong lc co th s dung
nhng thut toan khac nhau trong [2]. Trong bi vit ny dng thut toan tin hoa vi
phn DE c cp n trong [4].
Ton b thut toan nh trnh by trn hnh 2 gm hai modun chnh:
- Modun ti u theo thut toan DE.
- Modun tnh hm muc tiu (1) v cac iu kin rng buc.
GMin
G
i 1
np
(11)
Mt chng trnh co tn Oppro c vit bng ngn ng Matlab cho phep giai
bi toan i vi tng chn t trn c s thu t toan a trnh by trn. Cac tham s
iu khin dng trong thut toan DE gm: S ca th np = 15; H s t hp sai s F= 0,9;
Xac xut lai ghep Cr = 0,75; Tiu chun dng =10-3.
4. V d s
4.1. Xy dng bai toan
Tin hnh giai bi toan cua v du 3, 4 trong [1], vi cac thng s: Chiu cao tng
H l 6m, cach mep inh tng 1m co mt tai trong phn b u cuc b rng 1,5m, chiu
dy lp t tng ng cua no l 1m, chiu rng inh tng B 1, chiu rng chn tng
B2 (B1 v B2 l cac bin ti u), tng chn co trong lng ring bt v chiu mt ap lc
t chu ng Ea, bi toan ny b qua ap lc t bi ng. Nhng thng s ban u cn
thit thit k tng cho trong bang 1, s bi toan trong hnh 3.
Bng 1. Gia tri trung bnh cua cac thng s v lch chun tng ng
Cac ai lng
n vi
Ky hiu
Gia tri TB
lch
Trong lng ring cua t
kN/m3
18
0,18
3
Trong lng ring tng chn
kN/m
22
0,22
bt
Goc ni ma sat cua t
40
4,0
H s ma sat ay mong
f
0,45
0,045
Trong qua trnh xy dng bi toan con chp nhn nhng gia thit rng: Cac thng
s cho trc l cac ai lng ngu nhin phn b chun c c trng bng gia tri
trung bnh v lch chun.
B1
1(m)
1.5(m)
H=6(m)
htd=1m
B2
B1
B3
TT
Ps
[]
G (kN/m)
1
2
3
4
5
6
7
8
90% 1,285 0,500; 1,796; 0,000 184,657 4,858 1,555 1,285 6,941
92% 1,404 0,500; 1,828; 0,000 188,250 5,054 1,630 1,404 7,309
94% 1,553 0,500; 1,901; 0,000 191,472 5,258 1,697 1,553 7,859
96% 1,750 0,500; 1,982; 0,000 196,831 5,555 1,805 1,750 8,863
98% 2,056 0,553; 2,074; 0,000 209,918 6,103 2,056 2,084 10,134
99% 2,328 0,591; 2,230; 0,000 225,226 6,712 2,328 2,453 12,395
99,5% 2,575 0,608; 2,438; 0,000 240,326 7,266 2,575 2,787 15,324
99,9% 3,100 0,687; 2,827; 0,000 277,220 8,197 3,100 3,311 23,222
Nhn xet:
+ Trong moi mc yu cu v tin c y, hnh dang m t ct ngang tng c
chon u co dang lng tng thng goc vi m t ay (B3 = 0).
+ Cac gia tri nghi m toan v l ch tm v nghi m toan v n inh trt at
ho c xp xi gia tri gii han. mc yu cu xac sut an ton trung bnh (Ps 96%),
nghi m toan v l ch tm at gii han trc, con mc yu cu xac sut an ton cao
(Ps > 96%) th nghi m toan n inh trt lai nhay cam hn.
+ Khi tng chi s tin cy gii han (tng xac sut an ton yu cu), yu cu v vt
liu tng ln nhng khng tuyn tnh vi mc tng cua chi s tin c y, mc tng
cng ln khi gia tri Ps cng gn 1.
+ Lng vt liu cua bi toan theo thit k truyn thng trong [1] tng ng vi
phng an la chon 6 trong bang 3 l phng an co cac iu ki n nghi m toan tha
man Ps 99%.
5. Kt lun
- Vi cng cu ti u khi giai bi toan thit k tng chn t trong lc khng chi
cho kt qua theo muc tiu ti u (v trong lng v t li u) m con chi ra c hnh
dang thch hp cua m t ct tng chn. Cu th i vi trng hp kt cu hnh 3,
hnh dang c la chon l lng tng vung goc vi m t ay.
- Khi at c nghim ti u ng thi mt trong cac trang thai nhy cam nht cua
h cng at ti gii han. Cac chi s tin cy cho tng iu ki n nghi m toan co th
phan anh c yu t anh hng chnh n thit k.
- Cn cn nhc khi chon chi s tin cy cho phep i vi mc quan trong cua
tng cng trnh cu th v tri s ny anh hng nhiu n gia tri cua hm muc tiu khi
giai bi toan ti u kt cu.
Ti li u tham kho
[1] Nguyn Quang Chiu, Thit k tng chn t, Nh xut ban giao thng vn tai,
H Ni, 2004.
[2] L Xun Hunh, Tnh ton kt cu theo l thuyt ti u, Nh xut ban Khoa hoc v
Ky thut, H Ni, 2006.
[3] Phan Vn Khi, C s nh gi tin cy, Nh xut ban Khoa hoc v Ky thut, H
Ni, 2001.
[4] Bi c Nng, Phan Ch Hiu, Tnh toan ti u kch thc cua coc ng b tng
ct thep, Tap ch a ky thu t, s 3-2013, tr.46-50.