Professional Documents
Culture Documents
0809 1 4 07genifadesi
0809 1 4 07genifadesi
TRANSKRPSYON,
TRANSLASYON,
POSTTRANSLASYONEL
MODFKASYONLAR
(2 saat)
Do. Dr. Mustafa ALTINIIK
ADTF Biyokimya AD
2009
DNA replikasyonu
DNAnn replikasyonu, DNA moleklnn, saklad genetik
bilgilerin sonraki nesillere aktarlmas iin kendi kopyasn
oluturmasdr
Helikaz denen bir enzim, replike olacak DNA ift heliksinin kvrmlarn
aar. entikleyici ve yeniden kapatc enzimlere DNA topoizomerazlar
denilir
Bir defa DNA kvrm aldktan sonra primaz denen spesifik bir RNA
polimeraz, kromozom DNAsnn replikasyonunun balangcn temsil
eden zel bir blgesini tamamlayc ve primer RNA veya nc RNA
denen ksa bir RNA eridi sentez eder
DNA ift heliksi atallanma noktasnda aldktan ve primaz aamalar
tamamlandktan sonra DNA polimerazlarn etkisiyle uygun
deoksinkleozid trifosfatlardan (dNTP) deoksinkleozid monofosfatlarn
(dNMP) giriiyle DNA polimerizasyonu balar ve devam eder
E.coliden izole edilen eit DNA polimeraz vardr. Bir E.coli hcresi,
yaklak 400 molekl DNA polimeraz I, 40 molekl DNA polimeraz II ve 10
molekl DNA polimeraz III ierir
Bilinen btn DNA polimerazlar zincir uzamasn zellikle 53 ynnde
katalize ettiklerinden zincir uzamas, nc erit denen eritte devaml
olurken geciken erit denen dier eritte kesintili olur
Geciken erit zerinde oluan kk polinkleotid paralarna okazaki
paralar denmitir; bunlar, DNA replikasyonunda ara rnlerdir
Transkripsiyon
Transkripsiyon, DNAda saklanan genetik bilgilerin bir
RNA molekl (mRNA, tRNA, rRNA) eklinde
kopyalanmas veya yazlmas olaydr
ift kollu DNA moleklnde bir kol, baz genler iin kalp kol
olarak baz genler iin ise kalp olmayan kol olarak grev
grebilir. Bir DNA molekl zerinde eitli kalp kollar bulunur
Translasyon
Translasyon, transkripsiyonla RNAya kopyalanan genetik
bilginin bir protein veya polipeptit zinciri haline
dntrlmesidir
tRNA, her amino asit iin en az bir tane olmak zere bulunur.
Protein sentezi srasnda 3 ucuna bir aminoail kalnts
balar ve mRNA ile etkileen bir adaptr olarak ilev grr
tRNA zerinde antikodon denilen ve mRNAdaki kodonlar
tamamlayc er bazlk nkleotid dizileri vardr
Wobble hipotezine gre, bir baz, birden fazla baz ile hidrojen
kprs yapabilir.
Translasyonun balamas
Protein sentezi balayaca zaman, sitoplazmada bulunan
amino asitler, kendilerine zg ve Mg2+ gerektiren aminoailtRNA sentetaz enzimleri yardmyla kendilerine zg
tRNAlara balanarak aminoail-tRNA eklinde aktiflenirler
ribozomda bulunan
peptidil transferaz
enziminin katalitik
etkisiyle P yerindeki fmettRNAda bulunan
aminoail grubu, A
yerindeki aminoailtRNAnn aminoailinin
serbest amino grubuna
peptit ba ile balanmak
zere tanr
Postranslasyonel modifikasyonlar
Translasyon sonunda yeni sentezlenen polipeptit zincir,
biyolojik olarak aktif forma dnmek iin eitli deiikliklere
urar
1) Amino-terminal ve karboksil-terminal modifikasyonlar
2) Sinyal dizisinin karlmas
ou lizozomal protein,
membran proteini ve
hcreden salglanan
proteinler, kendilerinin
endoplazmik retikulum
lmeni iinde translokasyonu
iin iaret olan bir aminoterminal sinyal dizisine
sahiptirler.
Yeni sentez edilen
proteinlerin sinyal dizilerinin
karlmas ve zel selller
lokalizasyonlarna trasport
edilmesi, protein
hedeflenmesi olarak
tanmlanr.
Belkide en karakteristik
hedefleme sistemi
endoplazmik retikulumda
(ER) balar
Proteolitik ilem:
Birok protein, rnein inslin, baz viral proteinler, tripsin ve
kimotripsin gibi proteazlar, balangta byk ve inaktif
prekrsr proteinler olarak sentez edilirler. Bu prekrsrler,
son aktif formlarna dnmek iin proteolitik olarak
ksaltlrlar
7) Protein yklm
Represyon ile dzenlenim, negatif kontroldr. rnein E.colitriptofan operon sisteminde, triptofan sentezinin ar olduu
hallere sentezin durdurulmas iin, reglatr genden transkribe
edilen mRNA ile, aporepressr sentezlenir. Aporepressr,
operatre balanmak iin aktif deildir; kendisine triptofann
balanmasyla aktiflenir ve bylece operatre ilgisi yksek
olan repressr oluur. Oluan repressrn operatre
balanmasyla da triptofan sentezi durur