BOSNA I HERCEGOVINA

BRKO DISTRIKT BIH

J.U. EKONOMSKA KOLA

Struno zvanje: Ekonomski tehniar

Razred: IV-2

MATURSKI RAD

NASTAVNI PREDMET: STATISTIKA

TEMA: ISTRAIVANJE KOLIKO SE UENICI J.U. EKONOMSKE KOLE BAVE

SPORTOM

MENTOR:

UENIK:

_____________________

___________________

Brko, 2014. godine

Sadraj
Uvod.............................................................................................................................
1. Pojam i znaaj statistike..........................................................................................2
2. Nain statistikog istraivanja ................................................................................2
3. Statistko obiljeije.................................................................................................3
4.Deskriptivna analiza.................................................................................................3
4.1.Prikupljanje,sredjivanje i obrada podataka..........................................................3
4.2.Grafiko prikazivanje statistikih podataka.........................................................4
4.3.Deskriptivne statistike mjere..............................................................................5
5.Anketa.......................................................................................................................6
6.Tabele i grafikoni......................................................................................................8
7.Zakljuak...................................................................................................................17
8.Literatura...................................................................................................................18

UVOD

Cilj rada je statistika analiza koja prikazuje koliko se uenici ekonomske skole bave
sportom.Sproveli smo anketu u devet odjeljenja nae kole da bi smo dobili odgovor na naa
pitaja.Koristili smo razliite statistike metode.Dobili smo odgovore na pitanja da li se bave
sportom,kojom vrstom,koliko dugo i sl. U radu je predstavljena anketa koju smo koristili za
ispitivanje zatim su tabelarno i grafiki prikazani pikupljeni rezultati. Naveli smo naine
istaivanja,statistiki skup,statstika obiljeija i naine istraivanja i sl. a sve to nam je pomoglo
u sredjivanju i obradi podataka.

1. Pojam i znaaj statistike

Statistika je nauka koja brojanim metodama istrauje drutvene, ekonomske i prirodne pojave.
Savremeni pojam statistike iziskuje da se objasne dva pojma: statistika kao teorija i statistika
kao praksa.
Statistika kao teorija je nauna disciplina koja objanjava kako se specifinim brojanim
metodama istrauju i analiziraju zakonitosti u pojavama.
Statistika praksa se bavi primjenom naunih statistikih metoda u istraivanju drutveno
ekonomskih i prirodnih pojava tako to prikuplja, sreuje, grupie i prikazuje podatke o
karakteristikama tih pojava.
Zadatak statistike je, kao i svake nauke, da u pojavama koje izuava otkrije bitne karakteristike,
povezanost s drugim pojavama, uzroke i posljedice njihovog stanja i promjena, odnosno da
otkrije zakonitost u pojavama i objasni njihovo zbivanje.

2. Nain statistikog istraivanja

Statistika izuava varijabilne pojave na dva naina. Prvi nain se sastoji u tome to se prikupe
podaci za svaku vrijednost te pojave. Drugi je da se posmatra samo dio cjeline,koji se naziva
uzorak. U oba sluaja cilj je identian da se dodje do informacija o karakteristikama cjeline.
U ovom maturskom radu primjenjen je drugi metod tj,metod na osnovu uzorka,gdje je ispitano
devet odjeljenja,sto sainjava ukupno 225 uenika.

3. Statistiko obiljeije
Sva obiljeija u statistici mozemo klasifikovati u dvije osnovne grupe:
1. atributivna
2. numerika
Atributivna obiljeija se izraavaju opisno,a varijabilitet se ispoljava kroz pripadnost elemenata
razliitim kategorijama datog obiljeija.
Numerika obiljeija su takve karakteristike skupa koje se mogu iskazati brojevima. Unutar ove
grupe razlikujemo:
1. prekidna (dobijaju se na osnovu prebrojavanja)
2. neprekidna (dobijaju se na osnovu mjerenja)

U ovom radu koriteno je atributivno i numeriko obiljeije u razliitim tabelama koje su

prikazane u 6. pogavlju pomocu kojih smo prikazali rezultate naih istraivanja.

4. Deskriptivna analiza
Statistiko istraivanje predstavlja niz postupaka sa odredjenim ciljem,predmetom,staistikom
jedinicom i obiljeijima,I podrazumjeva primjenu metoda I postupaka u raziitim aktivnostima
ispitivanja odredjene varijabilne promjene. Metodi koji se koriste u statistikim istraivanja
odnose se na: statistiko posmatranje I prikupljanje podataka I sredjivanje,grupisanje i obradu
podataka,te statistiku analizu.

4.1.

Posmatranje,prikupljanje i obrada podataka

Prva faza statistikog istraivanja zapoinje preciznim postavjanjem cilja i zadatka

istraivanja. Planom istraivanja definiu se: predmet istaivanja,statistiki sup i njegovi

elementi,obiljeije jedinica skupa kao i nain grupisanja i obrade prikupjenih podataka. Cilj

statistikog posmatranja je da se obezbijede kvalitetni podaci o varijabilnoj pojavi. Mjerenje

predstavlja pridruivanje brojeva i odredjenih oznaka jedinicama skupa prema odredjenom
pravilu. Pravila pridruivanja data su mjernim skalama:nominalne, ordinalne, intervalne i skale
odnosa.
Posmatrenje i prikupljanje podataka vri se na osnovu predhodno postavljenog plana
prikupljanja podataka. Prema izvodu podataka koji se koriste u statistikom istraivanju, moe se
govoriti o primarnim i sekundarnim statistikim podatcima. Primarni statistiki podatci,
prikupljaju se postupkom statistikog posmatranja i prikupljanja podataka, dok se sekundarni
podatci obezbjeuju iz sekundarnih izvora, kao to su zavod za statistiku ili institucije ovatene za
prikupljanje podataka.
Sreivnje statisikih podataka predstavlja ureivanje podataka o jedinicama skupa po svakom
obiljeju. I ono moe biti centralizovno i decentralizovano.
Podatci u ovom radu su prikupljeni iz primarnih izvora, tanije vrena je anketa u ekonomskoj
koli da bismo doli do podataka koji su cilj naeg istraivanja.
Prilikom sreivanja prikupljenih podataka, koriteno je decentrlizovano sreivanje, koje se vri
u mjestima posmatranja i prikupljanja podataka o pojavama. Ovaj nain sreivanja podataka
omoguio je bre objavljivanje rezultata naeg istraivanja.
Nakon to smo statistike podatke sredili i grupisali po odgovarajuim obiljejima, podrujima,
ili vremenu nastajanja, izvrili smo njihovo prikazivanje. Sreeni statistiki podatci e biti
prikazani u vidu statistikih serija i tabela.

4.2.

Grafiko prikazivanje statistikih podataka

Statistiki podaci se mogu prikazati i grafiki u vidu odgovarajuih geometrijskih oblika koji se
nazivaju dijagrami. Dijagrami mogu biti takasti,linijski,povrinski i prostorni.Mi smo koristili
povrinski dijagram za prikazivanje naih podataka. U ovom dijagramu kao izraajno sredstvo
koriste se povrine razliitih oblika (pravougaonici,krugovi i dr. ) Posebnu grupu dijagrama ine

histogrami koji se koriste za prikazivanje veeg broja obiljeija u vidu odreenih pravougaonih
povrina.

4.3.

Deskriptivne statistike mjere

Deskriptivne ststistike mjere opisuju orginalne numerike podatke ili statistike seije,kako na
nivou skupa,tako i na nivou uzorka.Smiso ovih mjera je da jednim brojem opiu bitne
karakteristie posmatranih podataka,i da na omogue poreenje izmeu vie statistikih serija.
Mjere centralne tendencije predstavljaju sintezu vrijednosti numerikih obiljezija ijom se
upotrebom omoguava statistika analiza sa manjim brojem pokazatelja koji opisuju bitne
karakteristike

jedinica

statistikih

skupova.Postoje

izraunate

pozicione

srednje

vrijednosti.Najee koritene izraunate srednje vrijednosti su:aritmetika,geometrijska i

harmoniska sredina dok u pozicione srednje vrijednosti ubrajamo modus i medijanu.
Aritmetikana sredina je u praksi najee koriena mjera cintralne tendencije naziva se jos i
prosjek.To je srednja vrijednost sa osobinom da je vea od najmanje i manja od najvee
vrijednosti obiljezija.
Geometrijska sredina predstavlja mjere centralne tendencije koja izravnava prporcijalne
promjene izmeu podataka posmatrane serije.
Harmonijska sredina predstavlja reciprpnu vrijednost aritmetike sredina iz recipronih
vrijednosti obiljeija.
Modus je vrjednost obiljezija koja se najee javlja seriji,odnosno vrijednosti obiljeija sa
najveom frekencijom.
Medijana je vrijednost obiljeija koja se nalazi u sredni serije iji su podaci sredjeni po veliini.

5. ANKETA
Anketiran su uenici ekonomske skole o tom koliko su aktivni u sportu. Od 225 ispitanih,80
uenika je odgovorilo potvrdno. U nastavku bit ce prikazani rezultati anketiranih osoba u
tabelarnom i grafikonskom prikazu. Pitanja su bila sljedea:

POL: M

1. Da li se bavi nekim sportom ?

a) Da
b) Ne
2. Da li je tvoje bavljenje sportom
a) Rekreativno
b) Amaterski
c) Profesionalno
3. Kojim se sportom bavi ?
a) Timski sport ( Fudbal, Odbojka, Kosarka)
b) Atletika
c) Gimnastika
4. Od kada se bavi sportom ?
a) Od svoje 5. godine
b) Od svoje 7. godine
c) Ostale godine
5. Koliko vremena utroi nedjeljno na sport ?
a) Jedan sat

b) Dva sata
c) Tri sata i vie
6. Da li si ostvario/la neki sportski rezultat i na kojoj razini ?
a)
b)
c)
d)

Regionalno takmienje
Dravno takmienje
Evropsko takmienje
Svjetsko takmienje

7. Zato je dobro da se mladi bave sportom ?

a)
b)
c)
d)

Zbog vaspitanja
Zbog fizike dobrobiti
Zbog socijalne dobrobiti
Line dobrobiti

8. ta je glavni motiv za bavljenje sportom ?

a) Druenje
b) Zdravlje
c) Putovanje
9. Da li je pravilna ishrana bitna za sportistu ?
a) Da
b) Ne
10. Da li odobrava koritenje dopinga u sportu ?
a) Da
b) Ne
11. Koje od navedenih toksikomanskih navika najee via kod sportista ?
a) Konzumiranje cigareta
b) Konzumiranje alkohola
c) Konzumiranje crne kafe
12. Za iznenadne smrti koje se deavaju sportistima, ta je najei uzrok tome ?
a) Konzumiranje dopinga

b) Toksikomanske navike
c) Oboljenje sranih miia
d) Oboljenje srca

6. Tabele i grafikoni
Tabele su prikladna forma prikazivanja podataka koja omoguava jasnije i potpunije
sagledavanje i uporeivanje rezultata statistikog istraivanja. Tabele mogu biti proste,sloene i
kombinovane.Mi smo koristili proste tabele tj tabele koje sadre podatke o strukturi statistikog
skupa prema jednom obiljeiju ili pak promjeni jedne pojave u odredjenom vremenskom period.
TABELA 1.
POL

Br. uenika

Muski

107

enski
Ukupno

118
225

U tabeli je prikazano koji pol je zastupljeniji u ekonomskoj skoli.Uzeli smo uzorak od 225
uenika,od kojih je 118 enskih,a 107 muskih,gdje zakljuujmo da je zenski pol zastupljeniji.
TABELA 2.
Od koje godine se bave

Br. uenika

sportim
ispod 5

35

5-7

30

bave sportom,njih 35 je odgovorilo d se

7-10

sportom bavi od svoje pete godine.

10-12

13 i vie

UKUPNO

80

Od 80 ispitanih koji su potvrdili da se

TABELA 3.

Vrsta sporta

Br. uenika

Karate

Veslanje

Plivanje

Rukomet

Odbojka

Koarka

Gimnastika

12

Atletika

13

Tenis

14

Fudbal

18

UKUPNO

80

U tabeli tri su prikazani podaci o tome kojom se vrstom sporta bave i koji je od njih
najzastupljeniji.Iz ovoga se moe zakljuiti da su zainteresovani za razliite disciplini ,ali je
najzastupljeniji fudbal,dok su plivanje ,karate i veslanje manje zastupljeni.

TABELA 4.

Odjeljenja

Bave se sportom Ne bave se sportom

Ukupno

20

25

21

26

18

25

20

28

10

17

27

13

11

24

15

10

25

16

23

10

12

22

UKUPNO:

80

145

225

Od ispitanih 225 uenika u tabeli je prikazano koliko se njih bavi sportom,sto predstavlja
statistiku jedinicu ili jedinicu osmatranja ovog rada.Ispitani su uenici prvih i etvrtih razreda,i
moemo zakljuiti od ukupno ispitanih njih 80 bavi sportom,dok se njih 145 ne bavi sportom.

ARITMETIKA SREDINA

xi

X=

=
n= 9;

80/9 = 8, 89

xi=80

Nasa aritmetika sredina iznosi 8,89 to znai da se u prosjeku u svakom odjeljenju 9 uenika
bavi sportom.

MEDIJANA

Me=

N+1
2

=9+1/2=5 mjesto medijane

Peti podatak u tabeli je medijana,tj vrijednost obiljeija koja se nalazi u sredini serije iji su
podaci sreeni po veliini.Nasa medijana je 10.

TABELA 5
Nedeljno utroseno vrijeme na sport
1-2

Br. uenika
21

2-3

39

3 i vie

20

UKUPNO

80

Ova tabela pet prikazuje,koliko vremena sportisti odvajaju za sport.Vecinja njih se sportu i
sportskim aktivnostima posveti oko 2-3 sata dnevno.

7. GRAFIKONI

Grafikon 1. prikazuje da se 80 uenika bavi sportom, a 145 ne bavi.

Grafikon 2. prikazuje da se 24 uenika rekreativno bavi sportom, 36 amaterski, a 20

profesionalno.

Grafikon 3. prikazuje da se 55 uenika bavi timskim sportom, 13 uenika atletikom i 12 uenika

gimnastikom.

Grafikon 4. prikazuje da 21 uenik troi jedan sat vremena na sportske aktivnosti, 39 uenika 2
sata i 30 uenika tri sata i vie nedeljno

Grafikon 5. prikazuje da je 27 uenika uestvovalo na regionalnom takmienju, 26 na dravnom,

13 na Evropksom i 14 na Svjetskom.

Grafikon 6. prikazuje da 71 uenik smatra da se sportom dobro baviti zbog vaspitanja, 72

uenika smatra da je dobro zbog fizike dobrobiti, 51 zbog socijalne dobrobiti, a 31 zbog line
dobrobiti.

Grafikon 7. prikazuje da 114 uenika smatra da je glavni motiv za bavljenje sportom druenje,
dok 75 njih smatra da je zdravlje, a 36 uenika smatra da je to zbog putovanja.

Grafikon 8. prikazuje da 151 uenik misli da je ishrana jako bitna za sport, a 74 uenika smatra
da nije bitna ishrana, to je udna statistika.

Grafikon 9. prikazuje da 35 uenika smatra da bi se trebao koristiti doping u sportu, a 190

smatra da ne treba koristiti doping.

Grafikon 10. prikazuje statistiku da ak 104 uenika viaju sportiste kako konzumiraju cigarete,
zatim 63 uenika viaju sportiste da konzumiraju alkohol, dok 58 uenika via sportiste kako
konzumiraju crnu kafu.

Grafikon 11. prikazuje da 79 uenika smatra da je doping najei uzronik iznenadne smrti
sportista, dok 54 uenika smatra da je to zbog toksikomanske navike, 48 njih smatra da je to
zbog oboljenja sranih miia i 44 uenika smatraju da je to zbog oboljenja srca.

7. ZAKLJUAK
Kao sto smo mogli vidjeti u radu, vei je broj ucenika koji se ne bave sportom. Prema naem
istraivanju, kroz razliite statistike metode, uvideli smo da je najzastupljeniji sport u ovoj koli
fudbal.
Najee se uenici poinju baviti sportom od svoje pete godine, uglavnom amatreski, dok se
manji broj njih bavi I profesionalno, idu na takmicenja, preteno na regionalnom nivou dok su
neki ak ucestvovali i na svetskom takmienju.
Prema miljenju veine uenika, omladina bi se trebala baviti sportom prvenstveno zbog
zdravlja, ali I zbog druzenja I rekreacije.

9. LITERATURA
1. Mileva ii, Marija Vidi Statistika za 3. i 4. razred Ekonomske, Ugostiteljsko
turistike i Pravno - birotehnike kole.
2. Prof.dr Miodrag Lovri; prof.dr Jasmin Komi; prof.dr Stevan Stevic-Statistika
analiza,metodi I primjena; Banja Luka 2006
3.Internet izvori:

https://www.google.ba/search?q=formula+za+izra%C4%8Dunavanje+aritmeti
%C4%8Dke+sredine&oq=formula+za+izra%C4%8Dunavanje+aritmeti
%C4%8Dke+sredine&aqs=chrome..69i57.11830j0j7&sourceid=chrome&espv=210&
es_sm=93&ie=UTF-8
http://www.e-statistika.rs/index.php?pa=56&idTeksta=13
http://ef.sve-mo.ba/materijal/1_SS/statistika/osnove%20statistike-statisticki
%20nizovi.pdf
http://www.ss-ekonomsko-birotehnicka-st.skole.hr/upload/ss-ekonomskobirotehnicka-st/images/static3/1035/File/PRILOG%202_3.pdf
https://www.google.ba/url?
sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=8&ved=0CHIQFjAH&url=http%3A%2F
%2Fwww.100megsfree.com%2Fmemo
%2F2007%2Fmirha_statistikax.doc&ei=sC1BU5PIJoLAtQai14DoBg&usg=AFQjCN
HjP_g7SSWNe9g3RbPi8kt38J1Q0w&sig2=snmn2JV6HtKrfHbVzHwczw

MILJENJE MENTORA
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

OCJENA RADA:_____________________( )

PITANJA ZA USMENU ODBRANU RADA:

1.____________________________________________________________________________
2.____________________________________________________________________________
3.____________________________________________________________________________

USMENA OCJENA:____________________________ ( )

ZAKLJUNA OCJENA:________________________ ( )

LANOVI KOMISIJE: 1.___________________________Predsjednik

2._______________________________Ispitiva
3._______________________________lan