Mga Pagbabagong

Morpoponemiko

Ang pag-aanyong di-karaniwan ng mga

salita ay madalas mangyarit umiral sa mga
pangngalan at pandiwa. Hindi ito nangyayari o
hindi gaanong napagkikita sa ibang uri ng
pananalita. Di-karaniwan ang tawag dito
sapagkat ito ay:
Di-lubos na di lubos na umaalinsunod sa mga

talagat panlahat na tuntunin sa pagbuo ng

salita.
Lumilihis sa mga karaniwang paraan ng
palapantigan at paglalapi.

Ang Morpoponemiko ay mga

pagbabagong nangyayari sa pagbuo ng
salita dahil sa:

Kalikasan ng salita
Paraan ng pagpapadali ng bigkas
Pagtitipid sa salita
Impluwensiya ng mga pinagsamasamang

tunog

Mga uri ng Pagbabagong Morpoponemiko

Pagdaragdag ng Ponema/ May Sudlong

Bukod sa may hulapi na ang salitang pinapandiwa,

ito ay sinusudlungan o dinaragdagan pa ng isa
pang hulapi. Dahil dito, ang pagdadalawang hulapi
ay matatawag na pandiwang may sudlong o may
pagdaragdag ng ponema.
Halimbawa:
Antabay+an=antabayan=antabayanan
Antabayanan mo ang pagdating ng mga panauhin.

Maylipat o Metatesis
Sa loob ng salita ay may titi na nag-iiba ng
posisyon o lunan at mayroon pang titik na
nakakaltas.
Halimbawa:
Yari+in= yariin = niyari
Niyari niya sa husi ang barong tagalog.
Lipad+in=lipadin=nilipad
Nilipad ng malakas na hangin ang bubong ng
bahay.

Gradasyon
Nililipat ang diin at tunog na o sa u kapag
hinuhulapian ang salitang-uagat
Halimbawa:
Salukin mo sa balon ang tubig na ating
ipanlalaba.
Ang pagbabanghay sa mga pandiwang dikaraniwan ay katulad din ng sa mga
karaniwang pandiwa. Kung ano ang
karaniwang pawatas at pautos ay siya ring
patakaran ng mga anyong paturol sa lahat ng
aspekto ng pandiwa.

Pawatas /
Pautos

Paturol
Perpektibo

antabayanan inantabayanan

Imperpektibo

Kontemplatibo

inaantabayanan

aantabayanan

aptan

inaptan

inaaptan

aaptan

salukin

sinalok

sinasalok

sasalukin

 Maypalit

Ang isa o dalawang titik ng salita ay

napapalitan ng iba, bukod pa sa kung may
makaltas o nasusudlong.
Halimbawa:
Halik+an=halikan=hagkan
Hagkan mo ang lola mo nang siyay matuwa.

Maykaltas
Sa loob ng isang salita ay may nawawalang
isang titik o isang pantig.
Halimbawa:
Lagay+an=lagayan=lagyan
Lagyan mo ng palamuti an gating bahay nang
maging maganda sa tingin ng tao.

Maypungos
Sa unahan ng salita ay may nababawas na isa
o ilang titik. Ito ay nangyayari sa ilang anyo
ng mga pandiwang binabanghay sa um-,
magpa-, paka-in, paka-hin.
Halimbawa:
Magpadala-padala
Sumulat-nulat (madalas mangyari sa tula)
Umibig- mibig
Padala ka ng mga magasin at aklat sa
pgbabalik-bayan ni Kuya.

Thank
You!!!!!!!!