การจัดสภาพแวดล้อม

ทีส
่ นับสนุนให้เกิดการ
เรียนร้อ
้ ย่างมี
ประสิทธิภาพ
บรรยายโดย รองศาสตราจารย์
มาลี พัฒนกุล
คณะครุศาสตร์
มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
 การจัดสภาพแวดล้อม
ทีส
่ นับสนุนให้เกิดการ
เรียนร้อ
้ ย่างมี
ประสิทธิภาพ
การเรียนร้้ทีม ่ ีประสิทธิภาพจะเกิดขึ้นนัน
้
จำาเป็นต้องอาศัยองค์ประกอบสำาคัญใน
การจัดสภาพแวดล้อมทีจ ่ ะสนับสนุนใน 3
ด้าน ได้แก่
1.สภาพแวดล้อมทางกายภาพ สภาพ
แวดล้อมในห้องเรียน (Physical Environment)
2.สภาพแวดล้อมทางจิตวิทยา ลักษณะคร้ที่
ดี (Psychological Environment)
 การเรียนร้ท
้ ม
ี่ ี
ประสิทธิภาพ

การจัดสภาพ การจัดสภาพ การจัดสภาพ

แวดล้อม แวดล้อม แวดล้อม
ทางกายภาพ ทางจิตวิทยา ทางสังคม
ห้องเรียนทีด
่ ี ลักษณะคร้ที่ดี การบริหารจัดการที่
ห้องเรียนยุคใหม่ พฤติกรรมการสอน ดี
ทีด
่ ี ของผ้้บริหารใน
สถานศึกษา
 การจัดสภาพแวดล้อม
ทางกายภาพ
การจัดสภาพแวดล้อมของห้องเรียน
ทีด
่ ี
1.จัดสภาพแวดล้อมให้สอดคล้องกับวัย
ของเด็ก
2.จัดสภาพแวดล้อมทีเ่ สริมสร้างสุข
อนามัย
3.จัดสภาพแวดล้อมทีด ่ ีและเป็ นธรรมชาติ
4.จัดสภาพแวดล้อมในห้องเรียนทีจ ่ ้งใจ
ให้นักเรียนอยากร้้อยากเห็น
มุมสำาหรับคร้ (Teacher corner)
 การจัดสภาพแวดล้อม
ทางกายภาพ
การจัดสภาพแวดล้อมของห้องเรียน
ทีด
่ ี
5.จัดให้มีห้องเรียนประจำาวิชา
ห้องคอมพิวเตอร์
ห้องปฏิบัติการภาษาอังกฤษ
ห้องปฏิบัติการศิลปศึกษา
ห้องปฏิบัติการสังคมศึกษา
ห้องปฏิบัติการการงานพื้นฐานอาชีพ
 การจัดสภาพแวดล้อม
ทางกายภาพ
การจัดสภาพแวดล้อมของห้องเรียน
ยุคใหม่
1.จัดเป็นห้องเรียนทีค
่ วบคุมแสงและ
ระบายลมได้ดี
2.จัดเครื่องเสียงในห้องเรียนขนาดใหญ่
เพื่อการได้ยินของผ้้เรียน
3.จัดห้องเรียนให้มีพ้ ืนกว้างพอสำาหรับจัด
กิจกรรม
4.จัดพื้นยกระดับบริเวณหน้าห้องขนาด
ใหญ่ เพื่อการมองเห็น
 การจัดสภาพแวดล้อม
ทางกายภาพ
การใช้ตว ั นักเรียนเป็ นศ้นย์กลางการ
เรียนร้้
1.คร้และนักเรียนร่วมกันกำาหนดเรื่องราว
ทีจ
่ ะเรียน
2.คร้และนักเรียนร่วมกันสร้าง
ประสบการณ์ในเรื่องราวทีเ่ รียน
3.คร้กระตุ้นให้นักเรียนคิดในเรื่องราวที่
เรียน
4.นักเรียนได้ร่วมกันปฏิบัติกิจกรรม ร่วม
อภิปราย ร่วมกันศึกษาค้นคว้าด้วย
 การจัดสภาพแวดล้อม
ทางกายภาพ
การพัฒนาระบบการแนะแนวในชัน
้
เรียน
1.ใช้สัมพันธภาพระหว่างบุคคล
2.สร้างความร้้สกึ ภาพภ้มิใจในตนเอง
3.ให้การสอนเป็ นรายบุคคล
4.ช่วยบอกใบ้คำาตอบ
5.แลกเปลีย ่ นเป้ าหมายการเรียนกับ
นักเรียน
6.อภิปรายถึงปั ญหาทีเ่ กิดขึ้นในชีวิต
 การจัดสภาพแวดล้อม
ทางจิตวิทยา
ต้องการให้นักเรียนเปลีย ่ นแปลง
พฤติกรรมทัง ้ ด้านความร้้ ทักษะ และ
เจตคติ ซึง
่ จะสอดคล้องกับเป้ าหมาย
การเรียนร้้ ทีม
่ ุ่งหวังให้นักเรียนมี
คุณภาพ คือเป็ นคนเก่งคนดี และมี
ความสุข จะสำาเร็จได้ ปั จจัยสำาคัญ
คือลักษณะคร้ดีและพฤติกรรมการ
สอนทีด ่ ี ฯลฯ
การจัดสภาพแวดล้อม
ทางจิตวิทยา
ลักษณะคร้ดี ควรมีพฤติกรรมดังนี้
1.มีความรักและศรัทธาในวิชาชีพคร้
2.มีความเมตตากรุณาต่อศิษย์
3.มีความขยันหมัน่ เพียร
4.มีบุคลิกภาพดี
 การจัดสภาพแวดล้อม
ทางจิตวิทยา
พฤติกรรมการสอนทีด ่ ี การเน้นผ้้
เรียนเป็ นศ้นย์กลางมีสว่ นร่วมใน
กิจกรรมการเรียนการสอนดังนี้
1.เตรียมความพร้อมในการบริการด้าน
วิชาการและองค์ความร้้
2.เตรียมแหล่งข้อม้ลอันเป็ นสาระสำาหรับ
นักเรียน
3.การจัดทำาแผนการสอน
4.บทบาทการสอนเปลีย ่ นแปลงไปตาม
แผนการสอนและลักษณะของผ้้เรียน
 การจัดสภาพแวดล้อม
ทางจิตวิทยา
พฤติกรรมการสอนทีด ่ ี การเน้นผ้้
เรียนเป็ นศ้นย์กลางมีสว่ นร่วมใน
กิจกรรมการเรียนการสอนดังนี้
5.คร้ทีด
่ ีต้องมีการเตรียมตัวเพื่อความ
มัน
่ ใจในการสอน มีการอบรมนักเรียน
เพื่อมุ่งหวังให้เกิดการเรียนร้้อย่างมี
ประสิทธิภาพ
• คร้จะส่งเสริมให้นักเรียนได้ศึกษา
ค้นคว้า
• คร้จะทำาหน้าทีส ่ ่งเสริมโอกาสการเรียนร้้
 การจัดสภาพแวดล้อม
ทางสังคม
เป็นการบริหารจัดการกิจการสภาพ
ทางสังคมภายในโรงเรียน ซึง่ จะส่ง
ผลต่อประสิทธิภาพของนักเรียน
1.โรงเรียนกำาหนดเป้ าหมายเชิงวิชาการ
ของโรงเรียนได้ชัดเจน
2.บุคลากรเชื่อว่านักเรียนสามารถบรรลุ
ถึงคุณภาพทีต ่ ัง
้ ไว้ได้
3.ผ้้บริหารโรงเรียนเป็ นผ้้นำาทางวิชาการ
อย่างแท้จริง
4.โรงเรียนมีการประเมินความก้าวหน้า
การจัดสภาพแวดล้อม
ทางสังคม
6.ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชน
7.ส่งเสริมคร้ให้มป
ี ระสิทธิภาพ
8.ปรับปรุงสภาพแวดล้อมของโรงเรียน
และชุมชน
9.จัดการเรียนร้้ตามแนวทางปฏิร้ป
กระบวนการเรียนร้้ทเี่ น้นผ้้เรียน
การจัดสภาพแวดล้อมตาม
แนวคิดของกรมวิชาการ
มี 5 องค์ประกอบดังนี้
• ลักษณะของคร้
• การจัดกระบวนการเรียนการสอน
• การจัดสภาพแวดล้อมในชัน ้ เรียน
• การจัดสภาพแวดล้อมนอกชัน ้ เรียน
• ความสัมพันธ์ระหว่างคร้กับผ้้
ปกครองและชุมชน
การจัดสภาพแวดล้อมตาม
แนวคิดของกรมวิชาการ
ลักษณะของคร้ ทีม ่ ีคุณภาพควรมี
ลักษณะดังนี้
• เป็ นผ้ม
้ ีความรับผิดชอบ ซึง ่ มี
พฤติกรรมดังนี้
1.เข้าสอนตรงเวลา
2.ตรวจงานสมำ่าเสมอ
3.ไม่มาสาย
4.ปฏิบัตง ิ านตามทีไ ่ ด้รบั มอบหมาย
การจัดสภาพแวดล้อมตาม
แนวคิดของกรมวิชาการ
ลักษณะของคร้ ทีม ่ ีคุณภาพควรมี
ลักษณะดังนี้
• มีมาตรฐานการปฏิบัติ คือ
1.จัดทำาแผนการสอนหรือโครงการ
สอนตลอดภาคเรียน
2.ดำาเนิ นการสอนตามแผนการสอน
3.เข้าสอนและเลิกสอนตามกำาหนด
เวลา
การจัดสภาพแวดล้อมตาม
แนวคิดของกรมวิชาการ
การจัดกระบวนการเรียนการสอน
ควรดำาเนิ นการดังนี้
1.ดำาเนิ นการสอนอย่างมี
ประสิทธิภาพ
2.ใช้เทคนิ คการสอนหลาย ๆ วิธี
3.ใช้และพัฒนาสื่อการสอนให้มี
ประสิทธิภาพ
การจัดสภาพแวดล้อมตาม
แนวคิดของกรมวิชาการ
การจัดสภาพแวดล้อมในชัน ้ เรียน
ควรดำาเนิ นการดังนี้
1.ร่วมกันตกแต่งห้องเรียนให้มีความ
สะอาดและสวยงาม
2.จัดมุมประสบการณ์เสริมหลักส้ตร
3.ร่วมกันจัดแสดงผลงานของ
นักเรียน
4.ร่วมกันจัดกิจกรรมเสริมหลักส้ตร
และนอกหลักส้ตร
การจัดสภาพแวดล้อมตาม
แนวคิดของกรมวิชาการ
การจัดสภาพแวดล้อมนอกชัน ้ เรียน
ควรดำาเนิ นการดังนี้
1.ร่วมกันจัดบริเวณโรงเรียนให้
สะอาดร่มรื่น
2.ร่วมกันจัดนิ ทรรศการและป้ าย
นิ เทศนอกชัน
้ เรียน
3.ร่วมกันจัดกิจกรรมวันสำาคัญตาม
ความเหมาะสม
4.ร่วมกันจัดกิจกรรมรักษาสภาพ
การจัดสภาพแวดล้อมตาม
แนวคิดของกรมวิชาการ
ความสัมพันธ์ระหว่างคร้กับผ้้
ปกครองและชุมชน
1.คร้ควรสร้างสัมพันธ์อันดีกับผ้้
ปกครองและชุมชน
2.คร้ควรติดต่อกับผ้ป
้ กครองเพื่อ
รายงานผลการเรียน
3.ใช้ทรัพยากรท้องถิน่ ช่วยพัฒนาการ
สอน
4.คร้ควรเชิญผ้ป้ กครองร่วมกิจกรรม
การจัดสภาพแวดล้อมตาม
แนวคิดของกรมวิชาการ