1.

slajd:
FORMALNA I NEFORMALNA ORGANIZACIJA
2. slajd:
U procesu organizacijske izgradnje uspostavlja se formalna ogranizacijska struktura.
Ona predstavlja kostur svake organizacije.
To je unaprijed utvren raspored poslova i sistem meusobnih veza u odreenoj
organizaciji.
3. slajd:
Formalna organizacijska struktura je ona koja je propisana i slubeno utvrena.
Njome se utvruju sva relevantna pitanja funkcionisanja organizacije.
4. slajd:
Za razliku od formalne organizacijske strukture u svakom preduzeu djeluje i
stvarna organizacijska struktura. Ona nastaje spontano u procesu funkcionisanja
formalne organizacijske strukture preduzea.
5. slajd:
U trenutku izgradnje organizacijske strukture preduzea stvarna organizacijska
struktura odgovara formalnoj. Meutim, s vremenom dolazi do raskoraka izmeu te
dvije organizacijske strukture.
6. slajd:
Budui da je organizacijska izgradnja stalan proces u organizaciji, potrebno je
provoditi postupak postupnog prilagoavanja formalne organizacijske strukture
stvarnoj organizaciji.
To je ujedno i cilj kome preduzee treba teiti.
7. slajd:
Ako je raskorak izmeu formalne i stvarne organizacijske strukture manji , to
prilagoavanje se odvija u hodu bez nekih posebnih metoda i postupaka.
Meutim, ako je raskorak veliki, potrebno je izvriti reorganizaciju.
8. slajd:
Neformalnu organizaciju je teko prepoznati. Vezuje se za ljude i njihovo djelovanje
u organizaciji. Obino se vezuje za djelovanje neformalnih grupa u preduzeu.
9. slajd:
Neformalna organizacija moe biti usmjerena na ostvarivanje ciljeva organizacije, ali
isto tako i na ostvarivanje nekih uih, parcijalnih interesa odreenih neformalnih
grupa u organizaciji.
10. slajd:
Neformalne grupe, s obzirom na motive formiranja, dijele se na: interesne grupe i
prijateljske grupe.

11. slajd:
Interesne grupe su one koje nastaju kao rezultat prirode posla koji obavljaju lanovi
grupe.
12. slajd:
Prijateljske grupe najee su rezultat zajednikog druenja lanova organizacije
izvan preduzea.
13. slajd:
Neformalna organizacija moe biti veoma uticajna. I neformalna organizacija, kao i
formalna ima hijerarhiju, svoje voe i ciljeve.
14. slajd:
Pod vrstama organizacijskuh struktura preduzea podrazumijeva se nain
provoenja unutranje podjele rada u preduzeu i formiranje niih organizacionih
jedinica.
Pitanje izbora adekvatne organizacijske strukture predizea nije nimalo jednostavno.
Od najstarijih vremena pa sve do danas odabir odgovaraje organizacijske strukture
provodio se na razliite naine i na temelju razliitih kriterija.
15. slajd:
S obzirom na nain, odnosno kriterije raslanjivanja ukupnog zadatka preduzea i
formiranje uih organizacijskih jedinica, moe se govoriti o sljedeim vrstama
organizacijskih struktura: funkcijska, divizijska, projektne i matrine.
16. slajd:
U literaturi nalazimo i na nove vrste organizacijskih struktura kao to su: T- oblik
organizacije, mrena organizacija, virtualna organizacija, timska organizacija,
organizacija paukove mree itd.
17. slajd:
Funkcijska organizacijska struktura je takva vrsta organizacijske strukture kod koje
se podjela rada u preduzeu, te grupisanje i povezivanje poslova, kao i formiranje
organizacijskih jedinica obavlja prema odgovarajuim poslovnim funkcijama u
preduzeu.
18. slajd:
U svakoj tako formiranoj organizacijskoj jedinici objedinjeno je obavljanje srodnih ili
slinih poslova;
(poslovi istraivanja i studija proizvoda, razvoji poslovi, kadrovski, nabavni,
proizvodni i prodajni poslovi, finansijsko raunovodstveni poslovi).
19. slajd:
Primjenjuje se u malim i srednjim preduzeima. Meutim, moe se primjeniti i u
velikim preduzeima ako se bave proizvodnjom jednog osnovnog proizvoda (ulje,
eer, cement).

Funkcijska organizacijska struktura najraspostranjeniji je i najee upotrebljavani

oblik organizacijske strukture preduzea.
20. slajd:
Devizijska organizacijska struktura je takva vrsta organizacijske strukture kod koje
se podjela rada u preduzeu kao i grupisanje i povezivanje srodnih ili slinih
poslova, te formiranje niih organizacijskih jednica obavlja prema proizvodima ,
geografskom podruju ili kupcima.

21. slajd:
Stoga se moe govoriti o tri osnovne vrste devizijske organizacijske strukture:
predmetna, teritorijalna i
organizacijska struktura prema potroaima.
22. slajd:
Predmetna organizacijska struktura je takva vrsta organizacijske strukture kod koje
se podjela rada u preduzeu, te grupisanje srodnih i slinih poslova kao i formiranje
niih organizacijskih jedinica obavlja prema proizvodima ili uslugama.
23. slajd:
Primjenjuje se u velikim preduzeima sa irokim i raznovrsnim asortimanom
proizvoda, iji se proizvodi proizvode na razliitim proizvodnim linijama, po razliitim
tehnologijama i koji su namjenjeni razliitim kupcima.
24. slajd:
Shema
25. slajd:
Teritorijalna organizacijska struktura je takva vrsta organizacijske strukture kod koje
se podjela rada u preduzeu, te grupisanje i povezivanje srodnih ili slinih poslova i
osnivanje niih organizacijskih jedinica obavlja prema geografskom podruju ili
teritoriji.
26. slajd:
Teritorijalna organizacijska struktura primjenjuje se kada preduzee djeluje na
veem geografskom podruju, a posebno ako se radi o internacionalnoj aktivnosti
preduzea, zatim gdje priroda posla to zahtijeva (poljoprivreda, umarstvo,
bankarstvo, ugostiteljstvo) i u sluaju ako se pojedine istovrsne proizvodnje
dislociraju izvan sjedita preduzea.
27. slajd:
Shema
28. slajd:
Organizacijska struktura orijentisana potroaima je takva vrsta strukture kod koje

se podjela rada u preduzeu i grupisanja te povezivanje srodnih ili slinih poslova i

formiranje uih organizacijskih jedinica obavlja prema skupinama potroaa.
29. slajd:
Moe se primjenjivati u organizaciji banaka, (korisnici: privreda, neprivreda i
graani), visokokolskih institucija (post-diplomski studij, doktorski studij, studij uz
rad), domova zdravlja (dispanzer za predkolsku djecu, dispanzer za kolsku djecu,
dispanzer za odrasle).
30. slajd:
Moe se primjenjivati u organizaciji banaka, (korisnici: privreda, neprivreda i
graani), visokokolskih institucija (post-diplomski studij, doktorski studij, studij uz
rad), domova zdravlja (dispanzer za predkolsku djecu, dispanzer za kolsku djecu,
dispanzer za odrasle).
31. slajd:
Shema
32. slajd:
Projektna organizacija javlja se ezdesetih godina u SAD-u. Predstavlja privremenu
organizacijsku formu koja se uspostavlja za realizaciju jednog odreenog projekta.
Ideja projektne organizacije je sakupiti najbolje talent koji stoje organizaciji na
raspolaganju da bi se rijeio neki sloeni zadatak uz odreene trokove, za odreeno
vrijeme i uz zadovoljavajui kvalitet.