Metalinggwistika

na

Pagtatalakay

Sa Wika at Wikang

Filipino

Mga
TUNGKULIN
ng

Wika

Ibat ibang tungkulin ng wikang Pilipino

ayon sa eksaktong kahulugan:
1.Interaksyunal - nagpapanatili ng relasyong sosyal.
halimbawa:

pasalita: pangangamusta

pasulat: liham pang-kaibigan

2.Instrumental

- tumutugon sa mgapangangailangan.

halimbawa:

pasalita: pag-uutos

pasulat: liham pang-aplay

3.Regulatori

- kumukontrol/gumagabay sa kilos
o asal ng iba.

halimbawa:
pasalita: pagbibigay ng direksyon
pasulat: panuto
4.Personal

- nagpapahayag ng sariling
damdamin o opinyon.
halimbawa:

pasalita: pormal o di-pormal na talakayan

pasulat: liham sa patnugot

5.Imahinasyon

- nagpapahayag ng imahinasyon
sa malikhaing paraan.

halimbawa:

pasalita: malikhaing pagsasabuhay/pamamaraan

pasulat: mga akdang pampanitikan

6.Heuristic

- naghahanap ng mga
impormasyon o datos.
halimbawa:
pasalita: pagtatanong

pasulat: survey

7.Informative

- nagbibigay ng mga
impormasyon.
halimbawa:

pasalita: pag-uulat

pasulat: balita sa pahayagan

Mga

BARAYTI
at
REHISTRO
ng

Wika

1. Dayalek/ Dayalekto

- pagkakaiba - iba o baryasyon sa loob ng isang

particular na wika.
- wikang sinasalita ng isang neyographical.
Halimbawa:
Pakiurong nga po ang plato (Bulacan - hugasan)
Pakiurong nga po ang plato (Maynila - iusog)
2. Idyolek

- nakagawiang pamamaraan sa pagsasalita ng

isang
indibidwal o ng isang pangkat ng mga tao.
- Indibidwal na estilo ng paggamit ng isang tao sa
kanyang wika.
Halimbawa:
Tagalog Batangas Bataan -

Bakit?
Bakit ga?
Bakit ah?

3.

Sosyolek

- baryasyon ng wika batay sa katayuan sa lipunan ng

nagsasalita o sa pangkat na kanyang kinabibilangan.
- may kinalaman sa katayuang sosyo-ekonomiko ng
nagsasalita
Halimbawa:
Wika ng mag-aaral
Wika ng matanda
4.

Register

- isang baryasyon sa wika na may kaugnayan sa taong

nagsasalit o gumagamit ng wika.
- mas madalas nakikita/nagagamit sa isang
particular na
disiplina.
-pagkakaroon ng pagbabago ng wika sa taong
nagsasalit o gumagamit ng wika ayon sa:
a. Tono ng kausap o tagapakinig (tenor of discourse)

-- naaayon ang wika sa sino ang

nag-uusap. (para kanino)

b. Paksa ng pinag-uusapan (field of discourse)

-- batay sa larangan na tinatalakay at ss panahon. (layunin)

c. Paraan o paano nag-uusap (mode of discourse)

-- pasalita o pasulat pagtalima sa mga panunturan dapat sundin

batay sa uri ng piniling paraan ng pag-uusap.(papaano)
**Lubhang dinamiko ang wika kaya't nagkakaroon ito ng ibaibang rehistro batay sa konteksto ng paggamit nito at kung
sino ang gumagamit nito. Halimbawa ang salitang bato ay
may iba't ibang ibig sabihin sa iba-ibang larangan.

Larangang ng medisina - tumutukoy sa kidney

Konstruksyon - maaaring tumukoy sa hollow block
Pag-aalahas - mamahaling hiyas
Adik - shabu

Mahalagang matukoy ang ibat ibang rehistro ng wika upang

maging tiyak ang pag-unawa at paghahatid ng mensahe sa
iba't ibang larangan o disiplina.