Nguyễn Tấn Tài THPT Lai Vung I – Đồng Tháp

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

TÓM TẮT CHƯƠNG II

ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM
I . BA ÑÒNH LUAÄT NEWTON:

ĐỊNH BIỂU
LUẬT NỘI DUNG Ý NGHĨA CHÚ Ý
THỨC
Vật không chịu tác - Tính bảo toàn vận
dụng của lực nào hoặc   tốc của vật gọi là
chịu tác dụng các lực có a 0 quán tính .
I hợp lực bằng 0 thí vật Độ lớn : a = - Định luật I là ĐL
sẽ giữ nguyên trạng thái quán tính
0 - CĐ TĐ là cđ do
đứng yên hoặc chuyển
quán tính
động thẳng đều

Vectơ gia tốc của vật  F
a  
luôn cùng hướng với m F là hợp lực tác
lực tác dụng . Độ lớn Độ lớn : a = dụng lên vật và xác
II
gia tốc tỉ lệ độ lớn vec F định bằng quy tắc
tơ lực và tỉ lệ nghịch với m hình bình hành .
khối lượng của vật .
Ñaëc ñieåm cuûa löïc
-phaûn löïc :
Khi vật A tác dụng   - Cuøng bản chất .
lên vật B một lực thì vật F AB   F BA Tương tác giữa - Xuaát hieän, maát ñi
III B cũng tác dụng trở lại Độ lớn : FAB = các vật luôn có ñoàng thôøi.
vật A một lực . Hai lực - Trực ñoái, khoâng
FBA tính 2 chiều caân baèng vì ñaët
này là trực đối
treân 2 vaät khaùc
nhau.

II . ÑIEÀU KIEÄN CAÂN BAÈNG CUÛA CHAÁT ÑIEÅM : Hôïp

löïc taùc duïng leân vaät (chaát ñieåm) baèng khoâng.
      
Fhl  F1  F2  ...  F n  0  a  0

III . CAÙC LÖÏC CÔ HOÏC :

anhchanghieuhoc95@yahoo.com Trang 1
 Nguyễn Tấn Tài THPT Lai Vung I – Đồng Tháp
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
mm
1. Löïc haáp daãn : F  G 12 2
r
Trong ñoù :

G : Ha èng so áhaá pdaã n, G  6,67.10 -11
N


m 1 , m 2 : Khoá i löôïng hai va ät
(kg)
 r : Kh oa ûng ca ùc hgiöõa ha i va ä t(m)


 F : Löïc haá pdaã n(N)

Löu yù : Ñoái vôùi hai vaät hình khoái caàu ñaët thì : r min = r1 + r 2 ( r1 , r2 :
Baùn kính hai quaû caàu )

+ Troïng löïc

taùc dung leân vaät chính laø löïc haáp daãn giöõa traùi ñaát vôùi

vaät : P  mg  P  mg

+ Troïng löôïng cuûa moät vaät ôû gaàn maët ñaát : P’ = P = mg

M M
+ Gia toác rôi töï do g : gh  G
( R  h) 2 Neáu h << R thì : g0  G
R2

- G = 6,67 .10-11Nm2/kg2 : Haèng soá haáp daãn

Trong ñoù : - M, R : Khoái löôïng vaø baùn kính cuûa Traùi ñaát (kg, m
)
- h : Khoaûng caùch töø vaät ñeán maët ñaát (m)

2 . Löïc ñaøn hoài : Trong giôùi haïn ñaøn hoài , löïc ñaøn hoài tæ leä
vôùi ñoä bieán daïng.

F = - k.Dl Ñoä lôùn : F = kDl

Dl = l  l 0 : Ñoä bieán daïng (m) ; K : Ñoä cöùng ( N/m)

3. Löïc ma saùt :
a.. Löïc ma saùt tröôït : F = mt N

- N : AÙp löïc cuûa vaät leân maët ñôõ ( N = Q )

- m : Heä soá ma saùt
b. Löïc ma saùt nghæ: Fn = F ( Ngoaïi löïc )

Fnmax = m0 N m0 : Heä soá ma saùt nghæ

Moät soá tröôøng hôïp heä soá ma saùt tröôït vaø ma saùt nghæ saáp xæ
baèng nhau
anhchanghieuhoc95@yahoo.com Trang 2
 Nguyễn Tấn Tài THPT Lai Vung I – Đồng Tháp
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
c. Ma saùt laên : nhoû hôn ma saùt tröôït haøng chuïc laàn
4. Lực hướng tâm :
a. Định nghĩa : Là lực ( hợp lực) tác dụng vào vật chuyển động tròn
đều và gây ra gia tốc hướng tâm.
2
mv
b. Biểu thức : Fht= maht = r  m r 2

5. Lực quán tính : Lực xuất hiện khi vật chuyển động trong hệ quy chiếu
có giá tốc gọi là lực quán tính
 
F qt   m a

IV. PHEÙP TOÅNG HÔÏP VAØ PHAÂN TÍCH LÖÏC : Hôïp löïc cuaû hai
löïc ñoàng quy ñöôïc bieâu dieãn baèng vectô ñöôøng cheùo hình bình
haønh noái töø ñieåm ñoàng quy maø hai caïnh laø hai vectô löïc thaønh
phaàn.
 
F2
  
F  F1  F2
F

F1

  
Neáu: F1  F2  F  F1  F2

F F
F 1
2

 
  F2  F1
Neáu : F1  F2  F  F1  F2
F

  
Neáu : F1  F2  F 2  F 21  F22
F2

F
  
Nếu : ( F1 , F2 )    F 2  F 21  F22  2 F1F2 cos  F1

anhchanghieuhoc95@yahoo.com Trang 3
Nguyễn Tấn Tài THPT Lai Vung I – Đồng Tháp
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


F2

Nếu :
 
( F1 , F2 )   , F1  F2  F  2 F1 cos
 F
2

F1
V. CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT BỊ NÉM :

1
Oy : Tha úng ñöùn g
.
h öôùn g xuo áng
Neùm xuoáng : Choïn

Goác t oï añ oä
O : L aø ñi eå m ne ùm
Goác t hôø gia
i n( t 0  0) : L aøl uù
c neù m


+ Gia toác : a=g

+ Vaän toác : v = v0 + gt
1
+ PTCÑ : y = v0t + 2 gt 2

2 . Neùm leân : Choïn

Oy : Th aún g ñ öù n g h öô ù n gleân

Go ácto ïañ o äO : Laø ñ ieåm n eù m
 
Go ácth ô ø i
g ian ( t 0 0) : Laø lu ù
c n eù m

+ Gia toác : a = -g
+ Vaän toác : v = v0 – gt
1
+ PTCÑ : y = v0t - 2 gt 2
3. Neùm ngang :

Choïn :
O y : T haúng ñöùng höôùng xu oáng
O x : Na èm nga ng


O  ñi eå mne ùm

G oác t hôøigia n luùc
n eùm(t 0  0)

Theo : Phöôùngthaúngñöùng : Vaät rôitöï do


Phöông ngang : Vaät chuyeånñoängthaúngñeàu

+ Gia toác , vaän toác, PTCÑ :

v0y = 0
v0x = v0 ay = g
ax = 0 vy = g.t
vx = v0 1 2
gt
x = v0t (1) y =2 (2)
Truïc Ox : Truïc Oy :
g 2
(1) & (2) Þ PTQÑ y= 2v02
x

anhchanghieuhoc95@yahoo.com Trang 4
 Nguyễn Tấn Tài THPT Lai Vung I – Đồng Tháp
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2h
- Taàm neùm xa : xmax = L = v ot = vo g
v  vx  v y
- Vaän toác luùc chaïm ñaát : v2  v2 x  v2 y

4. Ném xiên :

Chọn : Theo :
Oy : T haúng ñöùng höôùng l e ân

Ox : Na è m nga ng

O  ñi e åmne ùm
Goá c
 t hôøigi an l uùc
ne ùm(t 0  0)

Phöôùngthaúngñöùng : Vaätneùmleân

Phöông ngang : Vaätchuyeånñoängthaúngñeàu

a. Phương trình chuyển động :

Theo trục Ox : x = v0. cos . t ( 1) Theo trục Oy :

1 2
y = v0. sin . t - gt
b. Phương trình quỹ đạo : (2)
2

 gx 2
Từ (1) và (2) suy ra : y= 2 v 20 cos2 
 (tan  ).x

v 20 sin 2 
c. Tầm bay cao ( độ cao cực đại ) : ymax= H = 2g
v 0 sin 
Thời gian bay : t1= g
d. Tầm bay xa ( khoảng cách từ điểm ném đến điểm rơi ) : x = L =
v 20 sin 2
g
2 v 0 sin 
Thời gian bay : t2 = 2t1 = g
e. Vận tốc khi chạm đất : v = v  v 2
x
2
y

PHÖÔNG PHAÙP ÑOÄNG LÖÏC HOÏC

Laø phöông phaùp vaän duïng caùc ñònh luaät Newton vaø caùc löïc cô
hoïc ñeå giaûi caùc baøi toaùn cô hoïc .
anhchanghieuhoc95@yahoo.com Trang 5
 Nguyễn Tấn Tài THPT Lai Vung I – Đồng Tháp
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1 . Baøi toaùn thuận :

Bieát caùc löïc taùc duïng :
 L öï cp haùt ñoä ng ( L öïc ke ùo)

 L öï cc aûn ( l öï cma s a ùt
t röôï t ,ma sa ùtl a ê n,...)

 Troï n g l öï cP : Luoâ n höôùng xuoán g

 P haûn löï cN : L uoân vuoâ ng goùc m a ët t ie á px

Xaùc ñònh chuyeån ñoäng : a, v, s, t

 Phöông phaùp giaûi :
- Böôùc 1 : Choïn heä quy chieáu thích hôïp, gaén vôùi heä truïc toïa
ñoä .
- Böôùc 2 : Veõ hình – Bieåu dieãn caùc löïc taùc duïng leân vaät
Löu yù : Löïcphaùt

Löïccaûn
ñoäng
: Cuøngchieàuchuyeånñoäng
: Ngöôïcchieàuchuyeånñoäng.
.

- Böôùc 3 : Xaùc ñònh gia toác töø ñònh luaät II Newton

   
Fhl  F1  F2  ...  ma (1)

Fhl
Chieáu (1) leân caùc truïc toaï ñoä suy ra gia toác a : a
m
(2
)

- Böôùc 4 : Töø (2 ), aùp duïng nhöõng kieán thöùc Ñoäng hoïc, keát hôïp
ñieàu kieän ñaàu ñeå xaùc ñònh v, t, S

2 . Baøi toaùn ngöôïc : Bieát chuyeån ñoäng : v, t, S ====> Xaùc ñònh

löïc taùc duïng
 Phöông phaùp giaûi :
- Böôùc 1 : Choïn heä quy chieáu thích hôïp, gaén vôùi heä truïc toïa
ñoä .
- Böôùc 2 : Xaùc ñònh gia toác a döïa vaøo chuyeån ñoäng ñaõ cho ( aùp
duïng phaàn ñoäng hoïc )

- Böôùc 3 : Xaùc ñònh hôïp löïc taùc duïng vaøo vaät theo ÑL II Newton :
Fhl = ma
- Böôùc 4 : Bieát hôïp löïc ta suy ra caùc löïc taùc duïng vaøo vaät .
3 . Caùc tröôøng hôïp thöôøng gaëp : ( Xeùt cho tröôøng hôïp coù löïc
ma saùt )

anhchanghieuhoc95@yahoo.com Trang 6
 Nguyễn Tấn Tài THPT Lai Vung I – Đồng Tháp
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
a. Gia toác cuûa vaät treân maët phaúng ngang Fk song song Ox :
Fk   mg
a
m

b. Gia toác vaät treân maët phaúng ngang Fk khoâng song song vôùi Ox
( hôïp vôùi truïc Ox moät goùc  ) :

Fk .cos    (mg  F sin  )

a
m

c. Gia toác vaät treân maët phaúng nghieâng goùc  so vôùi maët phaúng
ngang :

a  g (sin    cos  )

Lưu ý : Nếu không có lực mát thì các biểu thức tính gia tốc ở trên trở nên
đơn giản hơn .

-----------HẾT------------

Nguyễn Tấn Tài - THPT Lai Vung I – Đồng Tháp

anhchanghieuhoc95@yahoo.com Trang 7