Động lực học nghiên cứu sự chuyển

động có liên hệ với nguyên nhân làm

thay đổi đặc trưng chuyển động.
 • Đại lượng vectơ
• Đặc trưng cho sự tương tác
giữa các vật thông qua sự va
chạm hoặc sự liên kết giữa
các vật
• Nguyên nhân gây ra sự
thay đổi đặc trưng chuyển
động
• Hai loại: Lực tiếp xúc và
lực trường

Lực tiếp xúc Lực trường

Động lực học Ba định luật
Cô sôû lyù thuyeát
chất điểm Newton
HỆ QUY CHIẾU

Trong cơ học cổ điển, hệ quy chiếu phi quán tính là các hệ quy chiếu chuyển
động có gia tốc so với hệ quy chiếu quán tính.
I. BA ĐỊNH LUẬT NEWTON
1. ĐỊNH LUẬT I NEWTON
 
n     v0
Một vật (hệ) cô lập:  Fng  0 a  0  
v  Const
Phát biểu:
• Đang đứng yên thì sẽ đứng yên mãi
Vật có tính
Một vật (hệ) khi • Đang chuyển động thì sẽ chuyển
chất quán tính
không có ngoại động thẳng đều mãi.
lực tác dụng • Có thể tìm thấy các hệ quy chiếu mà
trong đó vật này không có gia tốc.

Hệ quy chiếu quán tính

Định luật 1 Newton cũng được gọi là định luật quán tính.
Quán tính là tính chất giữ nguyên chuyển động của một vật khi không có lực
tác dụng và chỉ thay đổi dần chuyển động nếu có lực tác dụng.
2. ĐỊNH LUẬT II NEWTON
ur r ur
Thực nghiệm F a:F (Với cùng lực tác dụng, các vật khác nhau
nhận được gia tốc khác nhau.)
→ Moãi vaät coù quaùn tính rieâng cuûa noù.
→ Đaïi löôïng ñaëc tröng cho quaùn tính : Khoái löôïng ur
r ur ur r
/a/ :
1 r F r F Heä SI, k = 1 F
a :  a  k. a 
m m m m
Phát biểu:
Gia tốc của một vật cùng hướng với lực tác dụng. Độ lớn của gia tốc tỉ lệ
thuận với độ lớn của lực và tỉ lệ nghịch với khối lượng của vật.
Lưu ý: Biểu thức định luật II Newton chỉ đúng trong trường
hợp lực F tác dụng vào vật không thay đổi cả hướng và độ
lớn trong suốt quá trình chuyển động của vật và chỉ đúng
trong hệ quy chiếu quán tính.
3. ĐỊNH LUẬT III NEWTON
II. ĐỘNG LƯỢNG
Định lý 1 r
r ur
ma  F  m
r
d v ur
F
d mv ur
F
  (m = const)
dt dt
ur
ur r d K ur ur ur
Đặt K  mv F d K  Fdt
dt

Động lượng của một vật đặc trưng cho khả năng
truyền chuyển động của vật.
uur
K2
ur t2 ur ur uur uur t2 ur
 d K   Fdt  K  K 2  K 1   F dt
uur
K1 t1 t1

F  const
ur uur
K  F.t
II. ĐỘNG LƯỢNG
Định lý 2: Biến thiên động lượng
   
dK dv  
m  ma  F  d K  Fdt
dt dt
►Độ biến thiên động lượng của chất điểm trong
khoảng thời gian nào đó bằng xung lượng của ngoại
lực tác dụng lên chất điểm trong khoảng thời gian đó.
► Dạng khác Định luật II Newton

dK
0,02s

157km/h.
500g
II. ĐỘNG LƯỢNG
Bảo toàn động lượng:  
F  0  d K  0

 K  const
►Một chất điểm cô lập hoặc hợp lực tác dụng
lên vật bằng không thì động lượng của nó
được bảo toàn.
III. CÁC LỰC TRONG CƠ HỌC
1. Löïc haáp daãn
m1m 2 G = 6,67.10-11 N.m2/kg2
Fhd  G 2
r12 Haèng soá haáp daãn
m
2. Troïng löïc: Laø tröôøng hôïp rieâng cuûa löïc haáp daãn
h
mM M
P  Fhd  G 2
 m.G 2
 m.g
(R  h) (R  h) R

M ~ 6.1024kg M 2 M
gG 2
 9,81(m / s ),h  R
R= 6370.103m (R)
   
P  F  FLT  mg
  
'
3. Trọng lượng P  m g  Fq t
4. Lực đàn hồi

Định luật Hooke: “Trong giới hạn đàn hồi,

lực đàn hồi tỉ lệ với độ biến dạng của vật”
uur uur • Lực đàn hồi tăng khi độ biến dạng tăng
Fdh  k .x • Lực đàn hồi ngược chiều với độ biến dạng
• Khi ngừng tác dụng lực, lực đàn hồi đưa vật
về hình dạng ban đầu.
5. Lực ma sát

Phân loại: Ma sát khô ( ma sát

nghỉ fs, ma sát trượt fk, ma sát
lăn); ma sát nhớt.
k : hệ số ma sát
f ms  k N N: phản lực vuông góc với
mặt tiếp xúc
6. Lực căng dây

A
T A

T’

(a)

Taïi moãi ñieåm A baát kyø treân daây ñeàu coù

'
hai löïc töông taùc giöõa hai nhaùnh cuûa daây. T  T
→ Löïc caêng cuûa daây.
Lưu ý: Nếu dây đồng chất thì mọi điểm trên dây lực căng dây đều như nhau.
ur ur
P; ;N
IV. ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT NEWTON

Gợi ý:

• Phân tích tất cả các lực tác

dụng lên hệ vật
• Chọn chiều chuyển động Áp dụng định luật
của hệ II Newton
• Chiếu các lực lên chiều
chuyển động
Bài tập áp dụng:
Cho hệ như hình vẽ, m2 > m1. Bỏ qua ma sát cùng khối lượng dây và ròng
rọc. Xác định gia tốc của hệ.
Hướng dẫn:
- Vật m1 - Vật m2
P1
P2

(1) (3)

(2) (4)

(2) Và
(3)
Ví duï 1:
Moät vaät khoái löôïng m ñaët treân maët phaúng nghieâng vôùi maët naèm ngang moät goùc
40 .Hoûi :
a/ Giôùi haïn cuûa heä soá ma saùt laø bao nhieâu ñeå vaät coù theå tröôït treân maët nghieâng?
b/ Neáu heä soá ma saùt laø 0,03 thì gia toác cuûa vaät baèng bao nhieâu?
c/ Trong ñieàu kieän ñoù,vaät tröôït treân maët nghieâng 100 m phaûi maát bao laâu ?

a/ Giôùi haïn löïc ma saùt:

ur
N Caùc löïc taùc duïng vaøo vaät :

uur ur uur ur
f ms P  Pn  Pt
ur Theo phöông ch/ñ:
Pt ur uur ur uur
N f ms Pt  f ms
uur 
Pn ur
P
Ñieàu kieän ñeå vaät tröôït: Pt ≥ f ms
ur
uur N Pt  P.sin 
f ms  k .N  k .P.cos 
f ms Pn  P cos 
ur P.sin   k .P.cos 
uur Pt
Pn  k  tg  tg 4  0, 07  k0
0
ur
P b/ Gia toác vaät khi k = 0,03 :
k = 0,03  k → Vaät tröôït xuoáng.
ur ur ur uur ur 0 uur
Ngoïai löïc taùc duïng : F  P  N  f ms  P  0  f ms

Xeùt treân phöông chuyeån ñoäng

P sin   kP cos 
a  g  sin   k cos   P sin   fms  ma
m
  sin40  0, 03.cos 40  .9,81  0,39( m / s 2 )
c/ Thôøi gian tröôït:
Vaät chuyeån ñoäng nhanh daàn ñeàu
khoâng coù vaän toác ban ñaàu (v0 = 0).
1 2
Söû duïng phöông trình : s  v0t  at
2
2s 2.100
t t  22, 7( s )
a 0,39
s = 100 m

Vaän toác ôû cuoái ñoïan ñöôøng tröôït :

v  at  v0  at

= 0,39  22, 7  8,85( m / s)

Ví dụ 2: Người ta gắn vào mép bàn (nằm ngang) một
ròng rọc có khối lượng không đáng kể. Hai vật A và B
có khối lượng bằng nhau mA = mB = 1kg được nối với
nhau bằng một sợi dây vắt qua ròng rọc. Hệ số ma sát
giữa vật B và mặt bàn bằng 0,1. Tìm gia tốc của hệ và
lực căng của dây.
V. MÔMEN ĐỘNG LƯỢNG
Mômen lực
  
M  rF

�
Mômen động lượng �
O
   h α
L  rK r

Biểu diễn véctơ mômen lực

K
V. MÔMEN ĐỘNG LƯỢNG
Biến thiên mômen động lượng:
  
d L d   d r   dK
 (r  K )  (  K )  (r  )
dt dt dt dt

dL  
   
  
  
v  K 

v 

mv
 
   v  0
 m v  
 (v  K )  ( r  F )  M    d L  M dt
dt r  F   M

Bảo toàn mômen động lượng:

 
M  0  L  const