1.

Các định luật Newton

2. Động lượng
2.1. Định nghĩa
Trong cơ học Newton, động lượng tuyến tính, động lượng tịnh tiến hay đơn giản là
động lượng là tích của khối lượng và vận tốc của một vật. Nó là một đại lượng
vectơ, sở hữu độ lớn và hướng trong không gian ba chiều. Nếu m là khối lượng của
một vật và v là vận tốc (cũng là một vectơ), thì động lượng là
p=mv
Trong hệ đơn vị SI, nó được đo bằng kilogam mét trên giây (kg. m/s). Định luật
chuyển động thứ hai của Newton nói rằng tốc độ thay đổi động lượng của cơ thể
bằng với lực ròng tác dụng lên nó.
2.2. Các định lý và định luật
2.2.1. Định lý 1
Theo định luật II Newton
⃗ ⅆ ⃗v
F =m ⃗a ; ⃗a=
ⅆt
ⅆ ⃗v ⅆ(m ⃗v ) ⅆ ⃗p
⇒⃗
F =m = =
ⅆt ⅆt ⅆt
Đạo hàm của véctơ động lượng của chất điểm theo thời gian bằng tổng hợp các
ngoại lực tác dụng lên chất điểm trong thời gian đó.
2.2.2. Định lý 2
Độ biến thiên động lượng của một chất điểm trong khoảng thời gian nào đó bằng
xung lượng của lực tác dụng lên chất điểm trong khoảng thời gian đó.
p1 t1

Δ ⃗p =∫ ⅆ ⃗p =∫ ⃗
F dt
p2 t2

2.2.3. Định luật bảo toàn động lượng

Hệ cô lập: Hệ chất điểm mà các chất điểm trong hệ chỉ tương tác với nhau mà
không tương tác với bên ngoài.
+ Xét hệ cô lập gồm hai chất điểm một và hai. Lực tương tác giữa chúng lần lượt là
⃗
F 12 và ⃗
F 21

+ Theo định luật 3 Newton: ⃗F 12+ ⃗

F 21=⃗0

+ Theo định lý 1 động lượng ta có:

ⅆ ⃗p2 ⅆ ⃗p1
⃗
F 12= ;⃗
F 21=
ⅆt ⅆt
Thay vào ta được:
ⅆ ⃗p 2 ⅆ ⃗p1 ⃗ ⅆ (⃗p1+ ⃗p 2) ⃗
+ =0 hay =0 ⇒ ⃗p1 +⃗p2=const
ⅆt ⅆt ⅆt
Tổng quát: Nếu hệ cô lập gồm có n chất điểm. Mỗi chất điểm có động lượng lần
lượt là: ⃗p1 , ⃗p2 , ..., ⃗pn
⇒ ⃗p1 +⃗p2 +...+⃗pn=const

Tổng động lượng của một hệ chất điểm cô lập được bảo toàn.
3. Ứng dụng bảo toàn động lượng trong chuyển động của tên lửa
Động lượng của tên lửa
Ở thời điểm t: p0=mv
Ở thời điểm t + dt: p1=(m−dm )(v +dv )
Động lượng của luồng khí đốt: p2=dm( v−v ' )
Bảo toàn động lượng:
p0= p 1+ p2 hay mv=(m−dm)(v +dv )+ dm(v−v ' )

⇒mdv=v dm (bỏ qua dm . dv )

'

ⅆv ' ⅆ m
⇒m =v
ⅆt ⅆt
' ⅆm
⇒ F đ =v
ⅆt
Áp dụng định luật 2 Newton lên tên lửa, ta có:
⃗
F th =−⃗
Fđ − ⃗
P
ⅆv ⅆm
⇒m =−v ' −mg
ⅆt ⅆt