You are on page 1of 8

www. chhepyastraweekly.wordpress.

com

jif{ $, c+s !*, @)^& ;fn kmfu'g @@ ut] cfOtaf/ (March 6, 2011) d"No ?= &.–

k|wfgdGqLsf] /x/ /]Gh /f]e/


sf7df8f} F . b] z /fhgLlts
cGof}ntfn] u|:t 5 . t/ d'n'ssf
xtf{stf{x¿n] eg] cfˆgf] zf]v /
:jfy{kl" t{df tNnLg 5g\ . s'g} klg
To:tf] If]q 5}g hxfF e|i6frf/ /
a] l ylt gxf] ; \ . c/fhstf /
8'as] f 5g\ . s] ;lrj, s] dGqL ;a}sf]
rfxgf sdfpwGbf ag]sf] 5 . o;}
d];f]df k|wfgdGqL emngfy vgfnn]
clxn];Dds} k|wfgdGqLn] gr9]sf]
;a}eGbf dxFuf] uf8L r9\g] ;'/;f/
s;]sf 5g\ . pgn] b'O{ s/f]8 #)
sf“u|;] ;+ljwfg aGg glbg] if8\oGq /Rb}
sf7df8f} F . PsLs[ t g] s kf bf;tf :jLsfb}{ g]kfnL hgtfnfO{ d'ns' df km]l/ czflGt dRrfO{ cfˆgf] ;+ l jwfg lgdf{ 0 f ug{ zflGt /
dfcf] j fbL ;dy{ g df ef/tLo cfˆgf] bf; agfpg] dfgl;stf af]ss
] f] xflnd'xfnL sfod ug{ lbnf]Hofg lbP/ nf]stGqsf kIfw/ ;a} /fhgLlts bn
a]/f]huf/Ln] ljZjdf ;a}eGbf sdhf]/ nfv ¿k}ofF kg]{ a]nfotL /]Gh /f]e/ tyf kIfx¿;Fu tTsfn uDeL/ jftf{
d'n's aGg yfn]sf] 5 . t/ k|wfdGqL uf8L dufPsf 5g\ . o:tf] uf8L lj:tf/jfb / j}bl] zs x:tIf]k r'gf}tL Pdfn]sf] s]kL u'6 / g]kfnL sfFu;]| nfu]sf 5g\ . o;}aLr, k|wfgdGqL
lbF b } Pdfn] s f cWoIf emngfy s;/L x' G 5, jt{ d fg emngfy emngfy vgfnn] dlGqkl/ifb\ lj:tf/ ug]Ú{ eg]sf] 5 t/ o;sf] leqL cfzo
emngfy vgfnn] eg] @ s/f]8 #) sf7df8f}sF f ;Lldt wgf9\ox¿n] dfq s] x L ;Lk gnfu] /fhkf,
nfv ¿k}ofF kg]{ ;f}lvg /]Gh /f]e/ k|of]u u/]sf 5g\ . of] uf8Lsf nflu vgfnsf] g]t[Tjdf ;/sf/ u7g vgfnnfO{ c;kmn t' N ofpg] / u/]kl5 g]kfnL sfFu; ]| emg} cQflnPsf]
uf8L dufPsf 5g\ . etfe'ª b]zsf] u[xdGqfnon] k|lttkq Pn;L vf]n]/ ePkl5 Pdfn]leqs} s]xL ef/tLo 5 / p;sf] s]Gb|Lo ;ldltsf] /fk|kfnufotsf bnx¿;Fu u7aGwg
nyflnË rfnf eg] h:tf] clxn] g]kfn vl/b k|lqmof ;'? ul/;s]sf] 5 . bnfn / g]kfnL sfFu|];sf] lgGb|f a}7sn] klxnf zflGtk|lqmof k"/f u/]/ klg cl3 a9\g] xf] Ps sfFu; ]|
n'6sf] :ju{ aGg yfn]sf] 5 . ;/sf/L k|wfgdGqL ePsf] ;dodf r9]sf] uf8L x/fPsf] lyof] . emngfy vgfnsf] gu/] ;+ljwfg aGg glbg] kIfdf s]lGb|o ;b:on] gfd ;fj{hlgs gug]{
sfof{nosf lkpgb]lv xflsd;Dd / kbaf6 x6]kl5 cfk"m;Fu} n}hfg kfOg] g]t[Tjdf ;/sf/ ag]kl5 zflGt / dt hfx]/ u/]sf] 5 . k|r08sf] zt{df atfP . dfcf]jfbL / Pdfn]sf]
/fhgLlts bnsf sfo{ s tf{ b ] l v ePsfn] k|wfgdGqL vgfnn] dxFuf] / ;+ljwfgn] k"0f{tf kfpg] lglZrt g]tT[ jdf /x]sf] pk;ldltn] tLj| u7aGwg cfk"mnfO{{ kfvf nufpg
g]tf;Dd ;a} e|i6frf/sf] cfxfndf -afF s L & k] h df_ ePkl5 To;nfO{ ;kmn x'g glbg] ultdf sfd ug{ ;'? u/]kl5 pQ/lt/sf] zlStsf] OR5fdf ag]sf]

gf}d/' s
] f] kfgLdf ef/tLo ¥ofn k|ltlqmofjfbL ;f]rcg'¿k Pdfn]sf
s]xL jl/i7 g]tf / g]kfnL sfFu;
]| v'n/]
sfFu; ]| eml:sPsf] ;|ft] n] bfaL
u/]sf] 5 . oxL ;/sf/sf] g]tT[ jdf
eGb} pgn] eg] o:t} tfn xf] eg] xfdL
;+ljwfg klg aGg lbFbg} f}F . clxn]sf]
;/sf/;Fu b'O{ ltxfO{ g} k'u] klg cfk"mn]
sf7df8f}F . g]kfn / ef/taLr l//]un' l] 6ª afFwsf] lgdf{0f k|:tfj u/]sf] nfu]sf] lyof] . k|wfgdGqL emngfy olb ;fFRr} g} ;+ljwfg aGof] eg]
kfgLsf] afF8kmfF8 ljifodf ;xdlt x'g pmhf{dGqfnosf Ps clwsf/Ln] atfP . vgfnnfO{ c;kmn agfpg] / h; klg cfk"mn] gkfpg] / gofF grfx];Dd kfl/t gx'g] bfaL ub}{ pgn]
g;Sbf gf}d'/] hnfzoo'St ljB't\ ef/taf6 cfof]hgf lgdf{0fsf] k|f¿k ;+ljwfg;efsf] ;a}eGbf 7"nf] bn r'gfjdf ;Qf aflx/} a;]/ r'gfj nf]stflGqs ;+ljwfg aGg] Uof/]G6L
cfof]hgf cGof]ndf k/]sf] 5 . ef/tn] cfPkl5 tTsfnLg hn tyf zlSt PsLs[ t g] s kf dfcf] j fbLnfO{ n8\g' kg]{ cj:yf cfP l:ylt geP;Dd l;Gsf] efFRg glbg] b[9tf
gf}d'/] ljB't\ cfof]hgf cg'bfgdf cfof]usf ;lrj lszf]/ yfkfsf] ;/sf/df lbg] glbg] ;f]r cg'¿k emg\ k|lts"n x'g] cfFsng ub}{ JoSt u/] . ;:yfkg kIf glhs
agfPafkt ;'Vvfofddf hnfzoo'St ;+of]hsTjdf ul7t ;ldltn] bfªsf] dflgPsf pgn] z]/axfb'/ b]pjfnfO{{
cfof]hgfsf] ;a} kfgL cfk"mn] pkef]u efn'jfªdf l//]un ' l] 6ª afFw agfP/ pgLx¿n] ;ft a'bF ] ;xdlt vf/]hLsf] sfFu;] | n] To:tf] lg0f{o u/]sf] ;|ft] n]
dfu u/]sf lyP . d'n'snfO{ ;w}F bfaL u/]sf] 5 . eGg t p;n] ;d]t sDo'lgi6sf] rª\u'ndf km;]sf]
ug{ kfpg'kg]{ c8fg /fv]kl5 cfof]hgf slknj:t' d f l;+ r fO ;' l jwfsf] cf/f]k nufPsf 5g\ .
cufl8 a9\g g;s]sf] xf] . To:t} g]kfnn] ;'lglZrttf geP;Dd cfof]hgf cl3 c:tJo:t agfpg] / ljb]zL k|ex' ¿sf] …zflGt k|so[ fnfO{{ lgisif{df k'¥ofO{

;"rgf k|ljlwdf e|i6x¿sf] huhuL


klg slknj:t' lhNnfsf] #) xhf/ ga9fpg l;kmfl/; u/]sf] tL clwsf/Ln]
x]S6/ hldgdf l;+rfO ug{ ;f] kfgL hfgsf/L lbP . pgsf cg';f/ ;ldltsf] ;jf/Ldf ;fo/L
kfpg' k g] { c8fg lnPsf] 5 . l;kmfl/; cfPkl5 cfof]hgf cl3
cWoogcg';f/ cfof]hgfsf] hl8t a9fpg] ljifodf b'j} b]zaf6 kxn ePsf] n] V g gkfOg]
Ifdtf @%) d]ufjf6 x'g5 ] . o;sf] s'n 5}g . k"jk{ w| fgdGqL k'iksdn bfxfn sf7df8f}F . ;"rgf / k|ljlwsf] / e|i6frf/ ug]{ cv8fsf] ?kdf kl/0ft s]Gb|sf] ug'k{ g]{ sltko sfo{x¿ sfuhL sf7df8f}F . dxfgu/Lo 6«flkms
cg'dflgt nfut %) ca{ ¿k}ofF /x]sf] …k|r08Úsf] ef/t e|d0fsf a]nf ef/tn] ljsf; / lj:tf/sf] nflu ;/sf/n] ePsf] ;|ft] atfpF5 . xfn;Dd sf]l/og ?kdf dfq ;DkGg x'g] u/]sf 5g\, h'g k| x /L dxfzfvfn] ljz] i f u/] /
5 . ef/tn] Ko'7fg lhNnfsf] gf}d/' d] f gf}d/' ] hnfzoo'St ljB't\ cfof]hgf @)%* ;fndf lj1fg tyf k|ljlw bft[ lgsfoaf6 k|fKt pks/0fx¿ sfd jf:tljs If]qdf k'us ] } x'bF g} . dlxnfx¿nfO{{ nlIft u/]/ n]lvPsf
afFwsf] lgdf{0f tyf g]kfnn] gf}d/' d] f cg'bfgdf agfO{ lbg] k|lta4tf hgfPsf] dGqfnocGtu{t :yfkgf u/]sf] /fli6«o ;~rfngdf cfpg ;s]sf 5}gg\ eg] cfly{s jif{sf] ;'?–;'?df ah]6 gcfPsf] ;fo/Lx¿n] dlxnfk|lt ;fj{hlgs
afFwsf cltl/St bfªsf] efn'jfªdf -afF s L & k] h df_ ;"rgf k|ljlw s]Gb|n] Ps bzs kf/ sltko ;fdu|Lx¿ gi6 x'g nflu;s]sf] eGb} sfd /f]lsG5 t/ cfly{s jif{sf] a]OHhlt u/]sf] / uf8Ldf n]vs ] f
nf]8;]l8ªn] ;DaGwljR5]b x'g] vt/f ul/;Sg nfUbf;d]t s'g} pNn]Vo k|ult
xfl;n ug{ ;s]sf] 5}g . ;"rgf
5, To;sf] :ofxf/–;Dxf/sf] k|of;;Dd
ePsf] 5}g . sf]l/og bft[ lgsfoaf6
cGTodf :jtM tL sfo{x¿ ;DkGg
eO;S5g\ . tL sfd cyf{t\ tflnd,
o:tf ;fo/L kbf{ b'36{ gf;d]t x'g
;Sg] ;Defjgf ePsf] eGb} ;f]
sf7df8f}F . dfkm ug{x' f]nf tkfO{n
+ ] 306f;Ddsf] ljB' t \ s6f} t L - k|ljlwsf] kx'r
F b]ze/ k'¥ofpg] nIosf k|fKt a|f08]8 ;fdfg;Dd h;sf] uf]i7Lx¿ slxn], sxLF,F slthgf ;Dej gx6fpg]nfO{{ sf/afxL ug{] ePsf] xf] .Ú
;Dks{ ug{ vf]Hg' ePsf] df]afOnsf] nf]8;]l8ª_ g} xf] . gofF afg]Zj/l:yt ;fy :yfkgf ul/Psf] s]Gb| olta]nf Uof/]G6L !) b]lv @) jif{;Dd lbOPsf] eP eGg] s'/f s]Gb|leqsf sd{rf/LnfO{ ;jf/L oftfoft Joj:yf P]gcg';f/
l:jr ckm ul/Psf] 5 . g]6js{sf ;8s k]6Ldf ds} kf]Nb} u/]sL #@ /fhgLltsf] 7f8f] x:tIf]k / s]Gb| leqsf 5, Tof] ;fdu|Lx¿ To;} uf]bfddf ;d]t yfxf x'bF g} yfxf x'G5 t s]jn s'g} klg oftfoftsf ;fwgx¿df
sf/0f xf] ls eGb} k'gM l/8fon ubf{ jifL{o nlntf yfdf du/n] cfˆgf] e|i6 sd{rf/Lsf] sf/0f 8fdf8f]n yGsfPsf 5g\ t/ ToxfFsf jl/i7 ljsn kf}8n ] , ;'bLk 8fFuL / sfof{no s;}nfO{{ nlIft u/]/ ufnL a]OHhlt
;d] t …dfkm ug{ ' x f] n f tkfO{ + n ] df]afOn ;w}h F ;f] l:jr ckm x'g] u/]sf] l:yltdf k'us ] f] 5 . g]kfn ;/sf/n] sd{rf/Lx¿ sld;gsf] nf]en] ubf{ k'gM k|dv ' nfO{ dfq jiff}b+{ l] v oxL k/Dk/f x'g] lx;fan] n]Vg gkfOg] ePsfn]
;Dks{====Ú g} cfpg] u5{ . oxfFl:yt atfpg'eof] . …aQL slxn] x'G5, slxn] ;"rgf k|ljlw If]qdf yfn]sf] ;'wf/sf] ;fdfg vl/bsf] 6]08/ ub}{ nf]sn / /xFb} cfPsf] 5 . ;fo/Lx¿ n]lvPsf] d]6fpg / gn]Vg
w] / } h ;f] df] a fOnstf{ dflysf] x' F b } g , aQL ePsf] cj;/ kf/] / k|of;nfO{ ;kmn agfpg sf]l/og bft[ sd u'0f:t/Lo ;fdfgsf] k|of]u ub}{ ;" r gf k| l jlwleqsf] csf] { cloefg ;' ? ul/Psf] xf] Ú –
jfSof+zaf6 olta]nf x}/fgL Aoxf]g{ df]afOn rfh{df /fv] klg Ps lbg lgsfon] l;+xb/af/leq ;"rgf k|ljlw cfO/x]sf] 5g\, o; ljifodf s]Gb| e|i6frf/hGo lqmofsnfk eO/x]sf] If]q dxfzfvfsf k|jStf Pj+ k|x/L
afWo 5g\ . cfk"mx¿n] s'/fsfgL ug{ klg rfh{ gl6Sg] ePsfn] df]afOn s]Gb|sf] nflu eJo sfof{no / ;"rgf leq}af6 cfjfh p7\g] u/] klg ToxfF l;+xb/af/leq ;"rgf ;~rfng lj:tf/ pk/LIfs hutdfg >] i 7n]
rfx]sf] JolStsf] df]afOn l:jr ckm k|foM u/L l:jr ckm x'g] u5{ pxfFn] k|ljlwsf] ljsf; / lj:tf/sf] nflu jl/i7 sd{rf/L ljsn kf}8n ] / ;'bLk xf], h'g Pl;ofnL ljsf; a}+ssf] eGg'eof] . oftfoftsf ;fwgx¿df
ePkl5 w]/} df]afOnstf{n] x}/fgL eGg'eof] . …u|fxsn] ds} kf]n]/ 3/d} s/f]8f}s
F f] pks/0f ;fdu|Lx¿ pknAw 8fFuL / sfof{no k|dv
' cg'k af:sf]6fn] ;xof]udf cl3 al9/x]sf] 5 . o; dlxnfnfO{{ nlIft u/]/ n]lvPsf
Aoxf]g'{k/]sf] xf] . w]/}h;f]sf] df]afOn NofOlbg' eg] / kmf] g u5{ g \ , t/ u/fPsf] 5 t/ oL ;a} s'/fx¿ Joy{ hflu/ g} vfO lbg] eGb} wDSofPkl5 P8LaLsf] sfo{qmddf ;d]t 6]08/ ;'? o:tf ;fo/Lx¿ gd]6g\ n ] fO{{ 6«flkms
l:jr ckm x'gfsf] k|dv ' sf/0f g]kfn nf]8;]l8ªsf sf/0f df]afOn rfh{ ug{ ;fljt ePsf] 5 . olta]nf ;"rgf r'k nfUg afWo ePsf] ;|ft] sf] bfaL x'bF fb]lv g} e|i6frf/ ;'? ePsf] ;|ft] sf] k| x /Ln] hl/jfgf / cfjZos
ljB't\ k|flws/0fn] u/]sf] b}lgs !$ -afF s L & k] h df_ k|ljlw s]Gb| e|i6x¿sf] cf/fdsf] ynf] 5 . ;|ft] sf cg';f/ ;"rgf k|ljlw -afF s L ^ k] h df_ -afF s L & k] h df_

cgj/t ;3if{sf] kof{o ls;'ghLsf] lgwg dfcf] j fbLaf6


rf/ dGqL ;/sf/n] sf“r'nL k]mg'k{ ¥of]
cGTo]li6 cfh
sf7df8f}F . g]kfnL sfFu|];sf pkrf/sf ;a} k|of;x¿ cjnDag
sf7df8f}F . k|wfgdGqL emngfy
vgfnn] dfcf]jfbLsf rf/ g]tfnfO{
;/sf/df ;xefuL u/fPsf 5g\ .
elgG5, ;Qfaf6 aflxl/Pkl5 dfq
zf;sx¿ hgtfsf efiff af]Ng yfN5g\ .
;Qfsf] gzf o:t} x'G5 /], h;n] cf}ifw
unxlQPkl5 hgtfsf] gfddf uf]xLsf]
cfFz' aufpF5g\ . g]kfndf eL8x¿sf]
k|bz{g ug]{ / hgtfnfO{ ckdfg ug]{
pQ/flwsf/L aGg] cj;/ kfP Pdfn]s}
cWoIf emngfy vgfnn] . Pdfn]s}
ljsNk Pdfn] ag]/ ;/sf/ aGb} 5 .
;+:yfks g]tf s[i0fk|;fb e§/fO{ ca u/L pkrf/ eO/x] s f] hfgsf/L vgfnn] dfcf]jfbL :yfoL ;ldlt ;b:o dfG5]nfO{ cGwf], a]xf];\ / cr]t agfpF5 . afgL g} a;]sf] 5 . g]kfnL /fhgLlt dfwj–s]kL u7aGwgnfO{ sfFu;]| sf] ;fy
of] ;+;f/df /xg'ePg . sf7df8f}Fsf] af/Daf/ lbO/x]sf] lyP . e§/fO{sf] s[ i 0faxfb' / dx/fnfO{ jl/i7 t/, s]xL c;fwf/0f v'aL af]s]sf ufnL zf:qcg';f/ rN5 / oxfF ufnL rflxg] / sfFu; ]| lagf afFRg} g;Sg] . clg
yfkfynLl:yt gle{s c:ktfndf :jf:Yo cj:yfaf/] hfgsf/L lng /flt pkk|wfgdGqL;lxt ;'rgf tyf ;~rf/ hgg]tfx¿ x'G5g\, hf] ;Qfdf x'bF f g} dfq laS5 . oxfF cf/f]k k|Tof/f]kaf6 emngfy vgfn / jfdb]j uf}tdnfO{
pkrf/sf nflu egf{ x' g ' e Psf !) ah]lt/ /fi6«klt 8f= /fdj/0f dGqfnosf] lhDd]jf/L lbPsf 5g\ . ;a}eGbf a9L ;r]t / ;ts{ b'j} ax;x¿ ;'? x'G5g\, ufnLunf}h / ;'lw|Psf] dfcf]jfbL rflxg] . dfwj–s]kL
e§/fO{sf] *& jif{sf] pd]/df ut ofbj c:ktfn k'Ug'ePsf] lyof] . cGo dGqLx¿df eg] 6f]kaxfb'/ hgtfsf] efjgfnfO{ a'‰g] k|of; ub{5g\ . JolQmut rl/q xTofaf6 /fhgLlt ;'? u'6n] clGtd;Dd klg g]kfnL sfFu; ]| sf
z'qmaf/ /flt !! ah]/ @^ ldg]6df /fi6«klt ofbjn] e6/fO{sf] pkrf/df /fodfemLnfO{ ef}lts of]hgf tyf /fdrGb| kf}8n ] nfO{ k|wfgdGqL agfpg]
lgwg ePsf] xf] . Zjf;–k|Zjf;,
/Strfk, lduf{ } n fnufotsf
s'g} s;/ afFsL g/fvL pkrf/ ug{
lrlsT;sx¿nfO{ cfu|x ug{'ePsf]
lgdf{0f, jif{dfg k'gnfO{ zflGt tyf
k'glg{df{0f / v8\uaxfb'/ ljZjsdf{nfO{
If]Kof:q ax; k|oTg u/]/ clGtddf cfP/ emngfy
vgfnnfO{ pDd]bjf/ agfpg] k|:tfj g}
;d:ofaf6 kLl8t e§/fOsf] s]xL
lbgb]lv ;3g pkrf/ sIfdf /fv]/
lyof] . laxfg}bl] v sfFu;
]| sf g]tf tyf
sfo{stf{, ljleGg /fhgLlts bnsf
ko{6g dGqfnosf] lhDd]jf/L lbPsf
5g\ . dfcf]jfbLsf] :yfoL ;ldlt
lji0f' kGt cfk} F m n] /fVg EofP . Tof] klg
Pdfcf]jfbLn] cWoIf k|r08nfO{ g}
pkrf/ ul/Psf] lyof] . @$ g]tf sfo{stf{, z'eR] 5'sx¿ e§/fO{sf] a}7sn] o;cl3 g} s[i0faxfb'/ dx/fsf] ;Qfaf6 aflxl/Pkl5 jf egf} F x'G5 . prfNg] / k5fg]{ v]nx¿ nf]slk|o pDd]bjf/ lkmtf{ lnO{ emngfy vgfnnfO{
306fb]lv lk;fa x'g g;s]kl5 pxfFsf] :jf:Yo cj:yfaf/] hfgsf/L lng g]t[Tjdf rf/ ;b:onfO{ dGqLdf gf/fo0flx6Lsf] l;+xf;gaf6 cf]ln{Pkl5 5g\ . g]kfnsf] Oltxf;d} ;a}eGbf a9L ;dy{g ug]{ lg0f{o u¥of], ta pgLx¿
cj:yf lrGtfhgs aGb} uPsf] c:ktfn k'Us lyo . e§/fO{sf] kfly{j k7fpg] lg0f{ o u/] s f] lyof] . 1fg]Gb| / kf/;n] klg hgtfsf] s'/f ab\ g fdL t k| w fgdGqLsf] ?kdf g/fd|f] u/L k5fl/Psf] dx;'; u/] .
lyof] . d'6'sf] w8\sg, /Strfk / z/L/nfO{ yfkfynLl:yt gle{ s dfcf]jfbLaf6 dGqL x'gd] Wo] dx/f, k'g u5{g\ / /fli6«otfsf] gf/f nufpF5g\, dfwjs'df/ g]kfnn] sLlt{dfg sfod To;}sf] kL8f pgLx¿ dlGqd08n
lk;fadf ;d:of a9\b} uPkl5 ljut c:ktfnaf6 /flt g} pxfF a:b} / /fodfemL :yfoL ;ldlt / ljZjsdf{ oBlk of] pgLx¿sf] clwsf/ xf] / u/] . /fhLgfdf lbg] a]nfdf dfq pgn] lj:tf/df kf]Vb}5g\ . u[xdGq s'g} klg
$* 306fb]lv e§/fO{sf] :jf:Yo cfpg'ePsf] nlntk'/sf] afF8u] fpFl:yt kf]ln6Ao'/f] ;b:o x'g\ . ;sf/fTds sbd klg . k'/fgf ;+;bLo klg hgtfsf gfddf cfFz' r'xfP . dfwj xfntdf Pdfcf]jfbLnfO{ glbg] pgLx¿sf]
uDeL/ ag]sf] eGb} lrlsT;sx¿n] -afF s L & k] h df_ -afF s L & k] h df_ zf;sx¿ hlxn] klg ;/sf/af6 g] k fnsf] /fhLgfdf kl5 pgsf] -afF s L & k] h df_
/fatOfc t]u @@ gu
' fmk nf; &^)@ 2

ˆ
ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}
– s= dfcf]T;] t'ª
g]kfn–ef/t ;DaGw Ps ljZn]if0f
kmfu'g !^ ut] kfFr ldg]6sf]
cGt/df cgnfOg va/df b'O{j6f
;dfrf/ k|sflzt eP, h; dWo Pp6f
tftf] ax; k|fo xKt} lkR5] ef/tLo /fhb'tnfO{
sfnf] em08f b] v fPsf, ef/tLo
x:tIf]k lj?4 Aofks gf/fafhL
lyof] lqz'nL …PÚ sf nfuL lrlgofF /f]zg sfk\mn] ePsf, ;dfrf/x¿ cfO/xG5g\ P;sf]
;xof]u tyf csf]{ lyof] dfcf]jfbLåf/f g]kfn tyf g]kfnLx¿sf] :jtGq cfkQL hgfPsf] aQmAo . oxL sf/0f sf/0f c? sf]xL geP/ ef/t g} xf] .
/fs]z ;'bnfO{ lbQm]ndf sfnf] em08f . c:yLTj w'nL;ft kfg{ x/k|sf/n] g]kfnsf] eljZo ;+s6df kb}{ 5, b]zsf] cGoyf P:tf la/f]w tyf k|bz{gLx¿
tL ;dfrf/x¿ k9\bf g]kfnnfO{ x]g{] k|oTg;Ln 5 . P;sf s]xL pbfx/0fx¿ c:yLTj wf/f;foL aGb} 5 . rLg tyf hfkfgsf] lj?4df ;d]t
;jfndf rLgsf] b[li6sf]0f tyf eg]sf clxn] ;d]t g]kfnsf s/Lj ^! Pp6f :jtGq /fi6«n] csf]{ :jtGq x'g ;Sy], cGo b]zx¿sf lj?4df
ef/tsf] b[li6sf]0f k|:6 b]lvGYof] . 7fpaf6 lj:tf/jfbn] ;Ldf ctLqmd0f /fi6« ;Fu ug]{ Aofjxf/ tyf ;DaGw ;d]t x'g ;Sy] .
jif{ $, c+s !*
!*,, kmfu'g @@ ut] cfOtaf/ @)^& s' 6 gLlts dfg, dof{ b f tyf u/L/x]sf] 5 . sfnfkfgLdf ;}gLs ;dfg x'gk' 5{ . s'6gLlts d"No tyf g]kfnsf nf]stGqjfbL egLg]x¿
l;:6dleq /x]/ lrlgofF ;/sf/n] x:tIf]k g} u/]/ cfk\mgf] ;}Go cv8f dfGotf k|lts'n x'gu] /L s'gk} gL sfd, hf] hgtfaf6 lt/:s[t eP/ kgL
;DkfbsLo ;ft ca{ k}tfnL; s/f]8 ;Q/L nfv agfPsf] 5 . ;LdfIf]qdf bzuhf sfo{jfxL tyf e|d0f x'gx' bF' g} . Pp6f bnfnL, u'nfdL tyf u2f/Lsf] e/df
tyf rqmky ;'wf/sf] nfuL cGo If] q eLq cGt/fi6« L o lgod tyf /fi6«n] csf]{ /fi6«nfO{ pknAw u/fpg] zlQm tyf ;Qfsf] j/Lk/L rSs/
;kmntfsf] z'esfdgf ;xof]u ug{ g]kfn ;/sf/ cy{dGqfno
dfkm{t ;xof]u u/]sf] h;df rLgsf
sfg'gx¿sf] wf]tL nufpb} PskIfLo
¿kdf eL;0f 7'nf 7'nf 8\ofdx¿ lgdf{0f
;xof]u, cg'bfg tyf ;x'nLot b/sf]
/L0f ;DaGwLt /fi6«sf] ;/sf/nfO{ jf
nufpb} b]z tyf hgtfsf] lj?4df
Aofks unt xs{tx¿ ub}{ 5g\
PsLs[t g]skf dfcf]jfbLsf] ;xof]u / ;dy{gdf Pdfn]sf af0fLHo pkdGqL tyf g]kfn ;/sf/sf u/]/ xhf/f} x]S6/ g]kfnL hdLg ;/sf/n] tf] s ] s f] dGqfnonfO{ ltgLx¿n] kgL ;f]Rg cfj:os 5 sL
cWoIf emngfy vgfnsf] g]tT[ jdf ag]sf] ;/sf/ Ps dlxgf cy{;rLjn] x:tfIf/ u/]sf lyP eg] 8'jfgdf kfg],{ nfvf} g]kfnL hgtfx¿sf] x:tfGt/0f ug'k{ 5{ . s'6gLlts dfg, hgtf cfvfdf sfnf] k6\6L afw]/
/fs]z ;'b x:kL6n pWb3f6gsf] p7Laf; nufpg], bzuhf If]qeLq dof{ b f tyf b' O /fi6« s f] larsf] a;]sf 5}gg\ . ltgLx¿n] dx;'; ug{
k'uk] l5 lj:tf/ x'g k'us ] f] 5 . emngfy k|wfgdGqL ag]bl] v g} a:tL a;fpg], :'sn lgdf{0f ug],{ 7'nf ;DaGwdf cfr cfpg] xL;fjn]
afxfgfdf bLSt]n k'u]/ sfnf] em08f cfj:os 5 sL hgtfx¿ ltgLx¿sf]
Pdfn]leqs} Ps u'6 s;/L x'G5, pgnfO{ c;kmn agfpg] eg]/ tyf Aofks la/f]wsf] ;fdgf ub}{ 7'nf afwx¿ Afw]/ ;8s lgdf{0f ug]{ cgfj:os e|d0f tyf cgfj:os lj?4df Aofks ¿kdf uf] n a4
bQlrQ eP/ nflu/x]sf] 5 eg] g]kfnL sfFu; ]| klg To;nfO{ lyo . oL b' O a6f cnu cnu sfo{x¿ eg]sf t ;fdfGo h:t} e}; } s] . cleAoQmL bLg' x'bF g} , h's sfo{n] s'g} x'Fb}5g\ . ltgLx¿sf s'sfo{x¿nfO{
prfNg e/dUb'/ sf]l;; ul//x]sf] 5 . d'n'sdf :yflkt 36gfx¿n] w]/s } /' fx¿sf] k|ltgLwLTj oL xs{t tyf s'sfo{ s'g} xfntdf b]znfO{ kgL kmfObf ub}{g . g]kfnL stL;Dd 3[0ff u5{g eGg] s'/f a]nf
ub}l{ yP . oL b'O 36gfx¿ g]kfndf zxL xf]Ogg\, g]kfnL hgtfn] P:tf /fhgLlts g]t[Tj t kTs/ a/fa/ g} avt cfuf]sf] emLNsf] em} b]vLg] u/]sf]
nf]stGqnfO{ ;+:yfut ug{ tyf zflGt / ;+ljwfgnfO{ k"0f{tf lbg vfnsf 3[0fLt s[ofsnfkx¿nfO{ s'g} eP, h;df nf]e, df]x, tyf :jfy{
a/fa/ dxTj /fVg] b'O IfLd]sLx¿af6 5 . hj hgtf ;8sdf em5{g\,
jfdzlQm Psh'6 x'g h?/L 5 . af]nLdf jfdkGyL / Jojxf/df k|:t't ePsf lyP . Ps b]z tyf xfntdf ;xg ;Sb}gg\ . t/ of] eGbf afx]s c? s]xL 5}g, ;Qf tyf zlQmsf] ltgLx¿nfO{ /f]Sg :jo+ logLx¿sf]
blIf0fkGyL vf]n cf]9g\ ] cfk"mnfO{ jl/i7 /fhgLlt1 eGg ?rfpg] csf]{ b]zlarsf] ;DaGw, s'6gLlts vt/gfs x:tIf]k /fhgLlts tj/n] lglDt h'g;'s} 36Lof eGbf 36Lof dfnLs g} cfPkgL ;Sb}g . s'gk} gL
jfdkGyLx¿s} sf/0f jt{dfg k|wfgdGqL emngfy vgfnn] dfg, dof{bf tyf If]q, Ps :jtGq e}/x]sf] 5 . g]kfnsf] ;/sf/ agfpg] sx{t ug{ k5L kb}{gg\ . cfk"mnfO{ :k:6 c8fg tyf u/]sf ;xdltx¿
b]zn] csf]{ :jtGq b]z ;Fu ug]{ b]vL ;/sf/ uL/fpg] ;Ddsf v]nx¿ laZjsf] zlQm;fnL b]zdf :yfkLt sfo{Gjog ug]{ x'lt gePsf] Pdfn]
af/Daf/ ;+s6sf] ;fdgf ul//xg'k/]sf] 5 . cfk"m ;+s6df kbf{kb}{ Aofjfxf/ larsf] c;dfgtf 5tf5'Nn bLNbLaf6 e}/x]sf 5g\ . cfk"mn] eg]sf] u/fpg d/LxQ] ub}{ cfPsf] ef/tn] ca ;flRrs} uDeL/ aGg cfj:os
klg ;a}nfO{ ;d]6/] n}hfg] ;f]r cg'¿k k|wfgdGqL emngfy ePsf] 5 . P;sf] d'Vo sf/0f eg]sf] dfGg] cyjf cf1fsf/L kfqsf] r}g u/]/ of] la;odf ;f]Rg' kg]{ xf] sL xf]Og< 5 . afnLu dtåf/f b'O;P rfnL;
vgfnn] ;fta'bF ] ;xdltnfO{ cfTd;ft ug]{ k|lta4tf hgfpFb} g]kfnsf] /fhgLlts g]t[Tj g} xf], ToxL kfq dfkm{t g]kfn tyf g]kfnL ;'/Iffk/L;bsf] ;bZotf bLnfpg] jf ;L6 NofPsf] b]zs} 7'nf] /fhgLlts
PsLs[t g]skf dfcf]jfbLnfO{ ;/sf/df ;fd]n u/fpg ;kmn h;nfO{ s'6gLltsf] cy{ ;d]t yfxf hgtfsf] lj?4df tyf lj:tf/jfbL gbLnfpg] eGg] ax; rNb} ubf{ kf6L{ dfcf]jfbLn] hDdf hDdL Ps;P
5}g eGbf cGofo gxf]nf lsgsL :jfy{df ljleGg ;GwL tyf ;Demf}tfx¿ laZjsf zlQm /fi6«x¿n] hDd' tyf gf} ;L6 dfq ePsf] kf6L{ Pdfn]nfO{
x'g' pgsf] ;kmntfsf] s8L dfGg ;lsG5 . eljiodf klg bLSt]naf6 kms{gf;fy cyjf To;sf] u/fpg lj:tf/jfb lgs} k|oTg;Ln 5 . s:dL/df lsg ef/tn] hj{h:tL ;Qf ;+rfngsf] hLDd]jf/L bLPsf]
k|wfgdGqL vgfn o;/L cfk"mn] u/]sf k|lta4tfnfO{ cfTd;ft ef]nLkN6 /fs]z ;'b g]kfnL sfFu|]; g]kfnnfO{ sdhf]/ agfpg x/]s ub}{5< :jtGqtf tyf d'lQmsf nfuL ;L+xb/jf/df kmut Pp6f kmf]6f] yKg
ub}{ cl3 a9] pgsf] ;kmntf lglZrt 5 eg] b]z / hgtfn] klg egLg] lj:tf/jfbL bnfnx¿sf] /fhgLlts kf6L{eLq rnv]n ug]{, jf cfk\mgf clwsf/sf lglDt cfjfh tyf emngfysf] cGtLd OR5f k'/f
e' m 08sf] gfOs] cyjf ;' ; Ln ljleGg cfk/fwLs hTyf tyf p7fO/x]sf t]nu+ fgf, uf]vf{Nof08 tyf u/LbLg dfq xf] O g . hgdtsf]
zflGt / ;+ljwfg kfpg] lglZrt 5 . e'm08x¿nfO{ cf>o bLg] tyf ;xof]u bh{gf} /fHox¿df d'lQm, ;dfgtf tyf
sf]O/fnfnfO{ e]6\g k'u] cgL tTsfn cfwf/df Pdfn] dfcf]jfbL;Fu cfdg],
PsLs[t g]skf dfcf]jfbL hf] ;+ljwfg;efsf] ;a}eGbf 7"nf] sfFu; ]| sf d'Vo ;lrj egLg] csf{ ug],{ g]kfnsf] e'dL csf]{ IfLd]sL /fi6« clwsf/sf] lglDt ;+3;{ u/L/x]sf ;fdg] a;]/ s'/f ug]{ x};LPt ;d]t
bn eP/ klg ljutdf ;/sf/ aflx/ a:g'k/]sf] lyof] eg] clxn] lj:tf/jfbL sf/LGbf 3LdL/]n] aQmAo rLgsf] lj?4 k|of]u ug],{ nufotsf dfcf]jfbL lab|f]xLx¿sf ;jfndf s] /fVb}g eg] Pdfn]n] dfcf]jfbLnfO{ /Iff
klg ;+ljwfg;efsf] t];f| ] 7"nf] bnnfO{ ;/sf/sf] g]tT[ j ;'lDkP/ lgsfn]/ sfnf] em08f b]vfpg] tyf ofjt s[ofsnfkx¿ lj:tf/jfbn] hjfkm lbG5 < kfsL:tfg, g]kfn tyf dGqfno bLb}gf}, u[xdGqfno bLb}gf},
la/f]wug]{ sfo{sf] la/f]w ub}{ cfktL g]kfndf lgjf{w ¿kdf u/L/x]sf] 5 . rLg nufotsf l5d]sL /fi6«x¿;Fusf] jf of] lbG5f}, Tof] bLGgf} eGg] x};LPt
cfk"m ;/sf/df ;fd]n x'gk' /]sf] l:ylt 5 . g]kfnsf ;+;b\jfbL oLg} sf/0fx¿n] ubf{ lj:tf/jfbL s6'tfk'0f{ ;DaGwsf] af/]df s] hjfkm
hgfP . lab]zLx¿nfO{ ck/fwug{ tyf xf] sL xf] O g< lsg Pdfn]
/fhgLlts kf6L{x¿sf] 3]/faGbL / j}bl] zs rnv]nn] ubf{ o:tf] bf;tf nfWbg P;/L k|/] Lt ug]x{ ¿nfO{ sd{rf/Lx¿, /fs]z ;'bx¿ tyf /c lbG5< ef/tLo lj:tf/jfbL lgtLsf] jf:tljstfsf] w/ftndf peLg] zfx;
l:ylt ef]Ug'k/]sf] p;n] e'Ng' x'Fb}g, t;y{ b]zsf] ljBdfg s'6gLltsf] s'g} yfxf x'g] s'/f kgL sf Ph]06x¿ ufpF3/, zx/ahf/, Aofks la/f]w ;L+uf] bIfL0f P;Lofn] ub}g{ < lsg cfk\mgf] x};LPt la;L{Psf]
kl/l:yltnfO{ dWogh/ ub}{ h;/L dfcf]jfbLn] ;/sf/df ;fd]n ePg . rLgn] u/]sf] h:tf] Aojfxf/ xLdfn, kfxf8 tyf t/fOlt/ Psgf;n] ub}{5 eg] laZj ;d'bfon] ef/tsf] 5< Pdfn]n] dx;'; ug}{k5{ sL
ef/tn] lsg ug{ ;Sb}g< P;sf] plrt tf08j g[To u/L/x]sf 5g\ . ;fdfGo of] bfbfuL/LnfO{ ;dy{g unf{< g]kfn xTs]nfn] ;'o{ nfO{ 5]s/] bLp;} /ftkf5'{
;f]r /fVof], To;}u/L, p;sf] kf6L{af6 ;/sf/df ;fd]n ePsf s'6gLlts dfgdof{bfsf] ;d]t vLNnL nufot bIfL0f P;Lofdf cfh h;/L
hjfkm ;fxfob g]kfnsf /fgLlts / b'gLofnfO{ d'v{ agfp5' eGg' s]jn
dGqLx¿n] klg cfˆgf] cx+ e"ldsf lgjf{x ug'k{ g]{ cj:yf 5 . g]tfx¿;Fu 5}g . obL P;sf] ;xL p8fpb} ;f}rfno b]vL kfgL vfg]kfgLsf] ef/tla/f]wL efjgf Aofks ¿kdf Pdfn]sf] d'v{tf xf] . ;+lawfg;efsf]
t;y{, PsLs[t g]skf dfcf]jfbLaf6 ;/sf/df k'us ] f dGqLx¿n] pQ/ s;};Fu 5 eg]kgL 5ftLvf]n]/ 6\ofFsL ;LnfGof; tyf pWb3f6gsf] a8\b} 5, P;sf] sf/0f ef/tsf] lgjf{rgk5L clxn] ;Ddsf] cGof]ntf
lxhf] kf6L{n] cfdgful/s ;dIf u/]sf] k|lta4tfsf] Vofn ub}{ eGg ;Sg] ;fx; 5}g . g]kfnL g]tf afxfgfdf g]kfnsf cTofGt dxTjk'0f{ lj:tf/jfbL gLlt g} xf] . ef/tn] tyf utLxLgtf hgdtsf] ;Ddfg ug{
6f]knLg] k]08'ndx¿n] a'em' g P;sf] tyf /0fgLlts dxTjsf :yfgx¿sf] uDeL/tfk'js { ;f]Rg h?/L 5 sL s'g} g;Sg', cfk\mgf] x};Lot tyf cfsf/nfO{
zflGt, ;+ljwfgnfO{ k"0f{tf / cGofo cTofrf/ / e|i6frf/af6 pQ/ g]kfnL hgtfx¿;Fu 5 . e|d0fnfO{ Aofkstf bLO/x]sf 5g\ . b]zsf Psfb /fhgLlts kf6L{sf u2f/ cfTd;fy ug{ g;Sg'sf] k/L0ffd xf] .
d'lQm lbnfpg] lbzfdf cu|;/ x'gk' 5{ . jt{dfg ;/sf/df b]z ef/t lj:tf/jfbL d'n's xf] . g]kfn Pp6f :jtGq tyf ;fj{ef}d;Qf tyf bnfnx¿ v/Lb ub}{df ef/tsf] ;d:of ;dfwfgdf afwfAofjwfg
/ hgtfsf] cfjZostf / rfxgf oxL 5, o;nfO{ k"/f ug{ lj:tf/jfbsf] cy{ ef/tnfO{ ufnL ;DkGg d'ns ' xf] . P;sf cfk\mg} lgod ck/fw tyf cTofrf/ 5f]kLb}g . pTkGg ug]x{ ¿, ljleGg gofF gofF ;t{
gjlgo'Qm dGqLx¿ ;kmn xf]pmg\, pgLx¿sf] sfo{sfn ;kmn u/LPsf] geO p;sf] r/Lq cg';f/ tyf sfg'gx¿ 5g\ . P;n] kfngf ug]{ pbfx/0fsf] nfuL g]kfn g} sfkmL 5 . /fVg]x¿, b]z tyf hgtfsf] lj?4df
p;n] kfPsf] gfd xf] . ef/t c;n ljleGg cGt/f{ 6 Lo gLod tyf g]kfnsf tyfsyLt nf]stGqjfbL lab]zL zlQms]Gb|x¿sf] n+uf}6Lsf] km]/f]
agf];,\ oxL z'esfdgf . 5Ld]sL /fi6« xf]Og / x'g kgL ;Sb}g . sfg'gx¿ 5g\, s'6gLlts dfg, dof{bf egLg]x¿ cwLsf+; ef/ts} k|ltgLwLTj ;dft]/ gfRg]x¿, tyf nf]stGqsf]
tyf To;sf ;Ldfx¿ 5g\, t/ /fs]z u/L/x]sf 5g\, pgLx¿ ef/tsf bnfn
gj‘/fhf’ sf] ;jf/Ln] ;j{;fwf/0fdf ?jfaf;L ¤
sf7df8f}F . g]kfnL ;]gfn] …;]gf bz{gkl5 kmls{g] qmddf ;'/IffsdL{n]
:jtGq /fHo hDd' s f:dL/nfO{
cltqmd0f ug{, hDd', sf:dL/sf]
c:yLTj ;dfKt kfg{ ef/tn] clxn]
;'bx¿ P;/L g]kfn rfxf/L/x]sf 5g\
dfgf} g]kfn ltgsf afpsf] cfFug xf],
g} x'g\ . -of] d]/f] dfq egfO geP/
ef/tLo kqLsf 6fOD; ckmO08Lofsf]
dGq hKb} k|ltudsf] g]tT[ j ug]x{ ¿
;a} s f] ;SsnL cg' x f/ hgtfn]
kxLrfgu/]sf 5g\, logLx¿sf x/]s
lbj;Úsf cj;/df lalxjf/ ;fFem af6f] v'nfpg] k|of; ubf{ uf}zfnf ;Dd stL nufgL u/\of], stL lgbf]z { hxfF pgLx¿ htLa]nf kgL hfg tyf egfO kgL xf]_ . t/ kgL g]kfnL s'sd{x¿sf] xL;fj sLtfj hgtf;Fu
cfof]hgf u/]sf] /flqef]hdf /fi6«klt rf]sdf bz{gfyL{x¿df ?jfaf;L rNof]. hgtfx¿sf] v'gsf] vf]nf] aufof] eGg] gfRg ;S5g\, h] dg nfUof] ug{ ;S5g\ . hgtfdf ef/tla/f]wL efjgf, ef/tLo 5, ;do cfpgf;fy hgtfn] prLt
/fdj/0f ofbj, k|wfgdGqL emngfy 6«flkms k|x/L tyf k|x/Ln] PsfPs xL;fj ;fxfob ef/t ;/sf/ ;Fu lsg ;Sb}g g]kfn ;/sf/ ltgLx¿nfO{ x]kfxf tyf r]kfxf k|a[tLsf] la/f]w km};nf lnG5g\ / prLt sfo{jfxL u5{g
vgfn / pk/fi6«klt k/dfgGb emf x"n lgoGq0f u/L af6f] v'nfpg] k|of; ;d]t 5}g . b;sf} latL;Sbf ;d]t s'6gLlts dfgdof{bf kfngf u/fpg< Aofks ¿kdf x'b} cfO/x]sf] 5 . P:tf eGg] s'/fdf ;d]t k|:6 x'g g;Sg'
cfsl:ds ¿kdf cf} k rfl/s ug{] qmddf x"ndf 3f]8f l5/fPkl5 hDd'sf:dL/sf hgtfx¿ cfk\mgf] lsg ;Sb}g g]kfn ;/sf/ tLgLx¿sf 36gfx¿af6 ef/tn] kf7 ;LSg}k5{ . eg]sf] cfTdxTof ug'{ a/fa/ g} xf] .
sf/u]8df uPkl5 bzf}F xhf/n] zf:tL x'n laRsg k'Uof] . ;8sk]6Laf6 :jfeLdfg, cfk\mgf] c:yLTj tyf ca}w ofqfx¿df a]s | nufpg< lsg
v]Kg' k¥of] . k|wfgdGqL / /fi6«kltsf
nflu /fli6«o lbj; / ljif]z kj{x¿df
kmls{/x]sf] x'n PsfPs lalRsFbf
dlxnf s]6fs]6L / j[4j[4f RoflkP/
cfk\mgf] :jtGqtfsf] nfuL n8L/x]sf
5g\ . otL ;Dd sL cfk"mnfO{ g}
;Sb}g g]kfn ;/sf/ ltgLx¿nfO{
sfg'gL d'NodfGotfx¿df afw]/ /fVg<
anfdL hfltsf] u0fgf ;'?
cfof]hgf ul/g] cf}krfl/s ;df/f]x ?g s/fpg yfn] . wGg afF l rof] nf]stGqsf] hGdbftf eGg k5L gkg]{ lsg 5f8f 5f]8s ] f] 5 g]kfn ;/sf/n] sf7df8f},. d'ns' e/ 5l/P/ /x]sf lqe'jg ljZj ljBfnodf xfn ;Dd sl/j
/ ljb]z hfg] qmddf dfq} …cf}krfl/sÚ sLlt{k'/sL ^% jifL{of uLtf uf}tdn] lj:tf/jfbn] hDd' tyf s:dL/sf ltgLx¿nfO{ ;fF8] 5f8] em}< g]kfn tyf anfdL hfltsf] jf:tljs tYofË kQf !) hgf ljBfyL{n] anfdLhfltsf] jf/]df
;jf rnfO{g] ul/G5 . cgf}krfl/s zflGtsf] :jf; km]b{} elgg\– eujfg\n] hgtfx¿sf] hgdt ;+u|xsf] dfu g]kfnL hgtfx¿sf] dfg, k|lt:7f, nufpgsfnflu hgu0fgf z'? ul/Psf] y]l;; tof/ kf/] klg c+uh ]| L efiffnfO{{
;jf/Ldf s]xL If0f cl3 af6f] vfnL arfP cfh . x"nn] RofKbf afFlrFb}g ;d]t ;Daf]wg ug{ ;s]sf] 5}g . sf/0f OHot, :jtGqtf, tyf ;fj{ef}dLstfsf 5 . /fli6\o anfdL ;dfh g]kfnsf] ;d]t anfdL efiff elg n]lvPsfn] o;sf]
u/]/ ;jf/L rnfO{G5 eg] ljk/Lt xf]nf eG7fg]sf] lyPF . x"n lsg laRs]sf] k|:6 5 hDd' tyf sf:dL/sf hgtfx¿ lj?4 hfg] cfF 6 lsg ub} { 5 g\ s]lGb|o sfof{no sf7df8f}d+ f ePsf] 5fgljg x'g' kg{] jtfpg' eof] . ah|jf/fxL
lbzfaf6 cfpg] uf8LnfO{{ lg/Gt/ eGg] s'/f sltnfO{{ yfx} lyPg . ef/tLo bfbfuL/L tyf x'sd' t af6 ef/tLox¿< P;sf] Pp6} pQ/ xf] s]lGb|o ;ldltsf] j}7sn] klxnf] r/0fsf] ufjL;sf k"j{ cWoIf lrq axfb'/
¿kdf hfg lbOG5 . t/ cf}krfl/s PsfPs 7]nfD7]n eof] bz{gfyL{ ;fljqL d'lQm rfxfG5g\, pgLx¿ cnu x'g g]kfnL /fhgLlts g]tT[ j d'nt bLNbL sfo{ cGtu{t hgu0fgf ug{ nfluPsf] anfdLn] hgr] t gfs} cefjdf
;jfsf nfuL eg] b'O{ tkmL{ af6f] vfnL Gof}kfg]n] elgg\– d]/f] h'Qf v'l:sof] rfxfG5g\ . lautdf ;LSsLdnfO{ af6 ;+rfnLt 5 . /fhgLlts g]tT[ jsf] hgfO{Psf] 5 . ;f]xL cj;/df ;dfhsf k/fk'js{ fn b]lv g} afnljjfx x'b} cfPsf]
ug{k' g]{ x'G5 . 5f]6f] ;dodf af]6f vfnL h'Qf l6Kg v6\hs ] f] emG8} Hofg uof] . ;n{Ss lgn]sf] ef/tn] e'6fgnfO{ ;d]t ax'dt ;+Vof lj:tf/jfbsf] cf8, ;+of]hs df]xg axfb'/ anfdLn] cfkm\gf] eGb} Aofks r]tgf cfjZos /x]sf] jtfpg'
ug{ g;lsg] eon] ;8sdf kl/rflnt /fi6«klt dfq dfG5] xf] xfdL dfG5] cfk\mgf] d'67\ L eLq /fv]sf] 5, P;/L e/f];f tyf cf;L{jfbdf rNg] ePsf 5'§} klxrfg ePtf klg c?;fd' eof] . g]jf/L hflt leq} Ps k|hfltsf]
6«flkmsx¿ cl;gfkl;g x'bF } bf}8w"k xf] O gf} F eStk' / sf /fd dxh{ g n] egf} ef/tsf] cg'dtL lagf e'6fgLx¿n] sf/0f ltgLx¿n] lj:tf/jfbsf s'gk} gL ckl/lrt eP/ a:g' k/]sfn] Psh'6 ¿kdf lnO{g] anfdLx¿ k/fk"js { fndf
ul//x]sf] b]lvGy] . cs:dftlagf cfqmf]z kf]v]– /fi6«kltsf] ;jf/L ;f; km]g{ ;Sb}gg\ . g]kfns} s'/f ug]{ ck/fwx¿sf] la/f]w ug{ ;Sb}gg\, x'g cfu|x ug{' eof] . To:t} lgb{z ] s vKt8 j:g]t If]qL /x]sf] / enfb\dL
;"rgf af6f] vfnL ug{' kbf{ lalxjf/ eGb}df ;f]emf;femf hgtfdfly dgkl/ xf] eg] kgL :yLtL p:t} 5 . lautdf ub}g{ g\ a? cGo s'g} kf6L{ tyf ;+3, lgdf{tf afj' anfdL / ;'/g] anfdLn] zAbsf] cke|;+ eO{ anfdL x'g k'us ] f]
;fFem sfof{noaf6 3/ kms{g bzf}F ug{ kfOG5 -x"ndf w]/} ?g]df s]6fs]6L Oltxf;sf sLtfjx¿df k9fO x'GYof] ;+:yfx¿n] la/f]w u/] eg] dfnLs b'vL anfdL hfltsf] e]ife'iff / klxrfg clwsf+zsf] egfO{ 5 . xfn g'jfsf]6, k;f{,
xhf/ ;j{;fwf/0f gful/sx¿ hfdsf] b]lvGy] . x"nn] Rofk]/ ;f;} km]g{ ufx|f] k'j{ 6L:6f b]vL klZrd sfFs8f ;Ddsf] xf]nf eg]/, cfk\mgf] akmfbf/Ltf tyf emlNsg] u/L l5§} anfdL gfds rnlrq lrtjg, sfe| ] , bf] n vf, jemfª,
rk] 6 fdf k/] s f lyP . o;aLr eof] -!@ jifL{of ;aL nfdfn] ?Fb} e'dL g]kfn xf] . P;sf] cy{ cfwf g]kfn eQmLefj b]vfpg la/f]w ug]{ kf6L{ tyf lgdf{0f ug{ nfluPsf] atfpg' eof] . ;f]xL l;Gw'kfNrf]s, kmlk{ª, lrtnfª, sk'ufFp,
/fi6« k lt 8f= /fdj/0f ofbj elgg\– ddL klg /f]Psf] b]v]/ emg} lj:tf/jfbn] ;n{Ss lgnL;s]sf] 5 / ;+3, ;+:yfsf] p5Ltf] sf65g\, v]bf] cj;/df anfdL Pstf ;dfh s'nufp, x]6f}8f, ah|jf/fxL nufotsf
dxflzj/fqL kj{ d f kz' k ltsf] 8/ nfUof] . afsL /x]sf] hdLg ;d]t ;LWofpg, vG5g\ . P;}sf] pkh lyof] sfFu; ]| n] ah|jf/fxLsf ;+of]hs /fdhL anfdLn] 7fFpdf anfdLx¿sf] a;f]jf; /x]sf] 5 .
3 /fatOfc t]u @@ gu
' fmk nf; &^)@
ˆ
k|wfgdGqLsf] lhDd]jf/L
xflb{s awfO{ Pj+ z'esfdgf w|'jnfn >]i7
b]zsf] /fhg}lts cj:yf / b]zdf rln/x]sf] j}bl] zs
rnv]nnfO{ lrb}{ P=g]skf dfcf]jfbLn] b]vfPsf] Tofusf]
;x|fgf ug'{ kg]{ g} x'G5 . h'g p2]Zon] g]skf Pdfn]sf
cWoIf emngfy vgfnn] ;ft a'bF ] ;xdlt cg';f/ d'ns ' nfO{
cufl8 n}hfg] ljrf/ /fv]sf lyP, To;sf] ljkl/t vgfnn]
cfˆgf] v'§f sdfpg yfn] eg] vgfnsf] cj:yf klg dfwj g]kfn eGbf tNnf]
l:yltdf k'Ug] 5 eGg] s'/f] pgn] e'Ng' x'Gg . P=g]skf dfcf]jfbL b]zs} 7"nf] bn
ePsf] gftfn] ;/sf/df hfg'kg]{ cj:yfnfO{ j}bl] zs rnv]n / x:tIf]ks} sf/0f
t cfh b]zn] of] ult ef]Ug' k/]sf] 5 . xfd|f] b]zsf g]tf egfpFbfx¿n] s]jn s';L{
/ df]hd:tLnfO{ g} cfˆgf] /fhg}lts xf/lhtsf] d'2f agfPsf 5g\ . g]tfx¿n] of]
s'/f] klg ge"ng' ls cfpFbf] lgjf{rgdf k'gM hgtfn] pgLx¿nfO{ g} r'g/] k7fpg]
5g eGg] s'/f] glrtfP x'G5 . o;sf] hjfkm oL g]tfx¿nfO{ hgtfn] cufdL
lgjf{rgdf lbg]g} 5g\ . ;fta'bF ] ;xdlt / ;dembf/L ljkl/t gjlgjf{lrt
k|wfgdGqL emngfy vgfn nfu]df pgnfO{ Tof] 7"nf] b'ef{Uo x'g5 ] . dnfO{ nfUb}g
gjlgjf{lrt k|wfgdGqLn] To:tf] uNtL unf{g eg]/ . b]zsf] /fhg}lts cj:yf /
s[i0faxfb'/ dx/f cfk"mn] kfPsf] 7"nf] bnsf] ;dy{gnfO{ ch'g{ b[li6n] x]g{' kb{5 . To;sf/0f d Ps
gful/ssf] x}l;otn] hgtfn] lbPsf] of] df}sfnfO{ ch'g{ b[li6n] x]/L P=g]skf
dfcf]jfbLn] lbPsf] ;dy{gnfO{ ;sf/fTds ?kdf u|x0f u/L dfcf]jfbLnfO{ ;/sf/df
;d]6L n}hfg'df g} pgsf] /fhg}lts ;kmntf x'g5 ] .
of] ljifo xfdLn] elg/fVg'kg]{ klg xf]Og ls b]zsf] /fhg}lts, cfly{s,
;dflhs / b]z ljsf;sf] cj:yf lbgb'gf /ftrf}u0' ffn] h/–h/ eO/x]sf] 5 .
o;sf] lhDd]jf/ klg log} /fhg}lts bnsf g]tfx¿ g} x'g\ . /fhg}lts bnsf
g]tfx¿n] cfˆgf] ulNtnfO{ ce}m klg g;'wf/]df g]tf vgfnnfO{ yKk8 dfq
hgtfn] xfg] . ca hgtfn] tL g]tfx¿nfO{ …uNnLsf s's/' g 3/sf] g 3f6Úsf
gt'Nofpnf egL eGg g;lsg] cj:yf cfpg] 5 s'g} klg bn / bnsf g]tfn]
e'Ng' x'Gg ls ca hgtf pgLx¿sf] kIfdf 5g\ eg]/ . hgtfx¿ ca b]zdf
zflGt / sfg'gL /fHosf] kIfdf dfq 5g\ . hgtf ca /fHo, /fHosf bn /
g]tfx¿;Fu clwsf/ / st{Josf] kfngf ug]{ g]tf / bnsf] vf]hLdf 5g\ . rfx]
6f]kaxfb'/ /fodfemL jif{dfg k'g v8\uaxfb'/ ljZjsdf{ Tof] k'/fgf] Joj:yfdf xf];\ ToxL l:yltdf k'¥ofOlbg] 5g . ca b]zdf o:t} bn jf
bnsf g]tf tyf ;+:yfsf] vf]hLdf 5g\ . ;don] s;sf] kIfdf a9L dt lbg] xf] .
PsLs[t g]skf dfcf]jfbLaf6 dlGqd08ndf ;fd]n x'g' ePsf jl/i7 pkk|wfgdGqL Pj+ Tof] lbg / ;dosf] kvf{Odf cfhsf] g]kfn ef]lnsf] g]kfnsf] kvf{Odf g]kfn /
;"rgf tyf ;~rf/ dGqL s[i0faxfb'/ dx/f, ef}lts of]hgf tyf lgdf{0fdGqL g]kfnL hgtf 5g\ . k|wfgdGqL vgfn lsg Pg]skf dfcf]jfbLnfO{ u[x dGqfno
lbg 8/fPsf x'g\ < pgLx¿n] lsg cfˆgf] k'/fgf] rl/qnfO{ la;]s { f x'g < cfˆgf]
6f]kaxfb'/ /fodfemL, zflGt tyf k'glg{df{0fdGqL jif{dfg k'g / ko{6g tyf k"j{ lqmofsnfknfO{ lsg g ;De]msf x'g\ < To;sf/0f vgfnhLnfO{ cfu|x ug{
rfxG5f}F ls u[x / Pg]skf dfcf]jfbLnfO{ lbFbf 8/fpg'kg]{ s'/} 5}g . pgLx¿ klg
gful/s p8\8ogdGqL v8\uaxfb'/ ljZjsdf{nfO{ xflb{s awfO{sf ;fy} ;kmn oxL w/tLsf gful/s x'g / o;} w/tLsf 5f]/f x'g\ . g]kfn / g]kfnLsf] clwsf/
/ st{Josf] ;+/If0f pgLx¿n] klg s;/L ug]{ /}Ú5g\ x]bf{ s] x'G5 / < d'ns ' g}
sfo{sfnsf] nflu z'esfdgf JoQm ub{5f}F . p7fP/ cGt kSs} nfg] 5}g eGg] s'/f a'‰bf x'G5 . vgfnhLnfO{ k|wfgdGqL aGg
s]kL zdf{ cf]nL k"jk{ w| fgdGqL dfwjs'df/ g]kfn kSs} xf]Og . pgsf hGdbftf
Pg]skf dfcf]jfbL g} x'g\ eGg] s'/f] e'Ng' eof] eg] cj:yf uDeL/ gxf]nf egL e'Ng'
x'Gg . To;sf/0f d emngfyhLnfO{ ;'emfj lbg rfxG5' ls cGt/3ft ug]t{ k{m

kl/jf/ gnfuL u[x Pg]skf dfcf]jfbLnfO{ lbO{ b]zdf gofF ;+ljwfgsf] lgdf{0fsf ;fy;fy}
b]zdf zflGt axfn ub}{ sfg'gL /fHosf] :yfkgfsf] nflu cu|;/ x'g cfu|x ug{
rfxG5f}F . x]/f}F vgfnhLsf] b[li6 ch'g{ b[li6n] sfd u5{ ls ub}g{ . cfˆgf] nrstf
b]vfpg] b[li6 s:tf x'g5 ] g\ . cfdgful/sx¿ emngfy vgfnsf] ch'g{ b[li6sf]
k}m;nf x]g]{ kvf{Odf /x]sf 5g\ .
-n]vs jl/i7 ;'/Iffljb\ x'g'x'G5 ._

xflb{s awfO{ Pj+ z'esfdgf t/fO{df rGbf cft+s Jofkf/Lx¿ knfog


sf7df8f}F . t/fO{df ljleGg ;z:q ut]af6 lbks kf]lndz{ pBf]u aGb
;d"xx¿sf] hf/L cfGbf]ngn] o; eO{ dfq lbks Knfl:6s pBf]u
If]qsf] Jofkf/ Joj;fo lbgfg'lbg ;+rfngdf /x]sf] 5 .
vl:sFb} uPsf] 5 . ;Kt/L, l;/xf / ;z:q ;d"xsf] wDsL / rGbfsf]
;'g;/Lnufotsf lhNnfdf Jofkf/ nflu lbOPsf] bafasf sf/0f
ug]{x¿ t/fO{df cfGbf]ng/t ;z:q l;/xfsf $( / ;Kt/Lsf $* hgf
;d"xx¿sf] cTolws rGbf dfu ug]{ Jofkf/Lx¿n] cfˆgf] Jofkf/ Joj;fo
/ rGbf lbg g;s] Hofg dfg]{ wDsLsf 5f]8]/ cGoq knfog ePsf] kfOPsf]
sf/0fn] k];f g} 5f8]/ knfog x'g] 5 . sfdbfsf] cefan] klg
u/]sf 5g\ . oL 7fpFx¿af6 knfog pwf]uwGwf ;'rf? x'g g;ls/x]sf]
x'gx] ¿dWo] sf]xL cGo lhNnfdf uP/ cj:yfdf ;z:q ;d"xx¿n] Psflt/
Jofkf/ Joj;fo ;'rf? ul//x]sf 5g\ rGbf dfu ug{] t 5Fb}5, csf]{lt/
eg] sf]xL Jofkf/ Joj;fo 5f]8/] cfˆg} a9bf] aGb / x8\tfnsf sf/0f klg
s[i0faxfb'/ dx/f 3/df aGbL;/x lbg latfO/x]sf Jofkfl/s ultljlwdf dGbL g} 5fPsf]
5g\ . clwsf+z Jofkf/L ljb]lzPsf 5 . dw]zdf xfn clvn t/fO{ d'lSt
5g\ . dw] z sf] d' l Stsf] gfddf df]rf{ -uf]Ot ;d"x_, hgtflGqs t/fO{
cfGbf]ng/t ;d"xx¿af6 lbgfg'lbg d'lSt df]rf{ -Hjfnf l;+x ;d"x_, dw];L
Jofkf/Lx¿sf] ckx/0f x'g,] xTof ul/g] 6fO{ u ;{ -/fhg_ ;d" x l;/xf /
tyf hah{:tL rGbfsf sf/0f o:tf] ;Kt/Lnufotsf lhNnfx¿df a9L
;d:of ef]Ug afWo ePsf] kL8f dfqfdf ;lqmo 5g\ . o:tf
Jofkf/Lx¿ ;' g fpF 5 g\ . -…rGbf ;d"xx¿åf/f Jofkf/L, sd{rf/L /
cft+sn] ;Kt/Lsf clwsf+z Jofkf/Lsf] ;j{;fwf/0fnfO{{ kmf]gaf6 wDsL lbg],
knfog eO;s]sf] 5, . ef/tLo dw]z ;/sf/nfO{{ s/ ltg{'kg]{ h:tf
;xof]udf :yfkgf ePsf] ;Kt/L gfddf ¿k}ofF dfUg] / c6]/ ug]n { fO{{
lhNnfsf] Ps dfq cf}Bf]lus If]q ckx/0f u/L xTof ug]{ u/]sfn] klg
uh]Gb|gf/fo0f l;+x cf}Bf]lus If]q - l;/xf / ;Kt/Lsf Jofkf/Lx¿ cfˆgf]
6f]kaxfb'/ /fodfemL jif{dfg k'g v8\uaxfb'/ ljZjsdf{ tTsfnLg /fhlj/fh cf}Bf]lus If]q_ snsf/vfgf / k;ndf uO{ ;xh
sf] cj:yf klg hL0f{ /x]sf] 5 . @ 9Ën] sfd ug{;Sg] jftfj/0f g/x]sf]
PsLs[t g]skf dfcf]jfbLaf6 dlGqd08ndf ;fd]n x'g' ePsf jl/i7 pkk|wfgdGqL Pj+ ;o ($ /f]kgL -;f9] @@ lj3f_ df Jofkf/Lx¿ atfpF 5 g\ .
km}lnPsf] cf}Bf]lus If]qsf] ljqmd Jofkf/Lnufot ljleGg lgsfosf
;"rgf tyf ;~rf/ dGqL s[i0faxfb'/ dx/f, ef}lts of]hgf tyf lgdf{0fdGqL ;+jt @)$$ ;fndf lznGof; ePsf] JolStx¿ hah{ : tL rGbf tyf
lyof] . o;df !) j6f 3/]n' pBf]ux¿ wDsLaf6 kLl8t x'Fbf klg k|x/L
6f]kaxfb'/ /fodfemL, zflGt tyf k'glg{df{0fdGqL jif{dfg k'g / ko{6g tyf ;~rfng ug{ ;lsG5 . @)%! ;fndf k|zf;gaf6 ;xof]u gkfPsf] u'gf;f]
ef/tn] g] k fnnfO{ { x:tfGt/0f ub5{g\ . k|x/L k|zf;gnfO{{ hfgsf/L
gful/s p8\8ogdGqL v8\uaxfb'/ ljZjsdf{nfO{ xflb{s awfO{sf ;fy} ;kmn ul/;s]kl5 o;df ( j6f pBf]ux¿ u/fpFbf ;d]t xfn;Dd s;}nfO{{
;~rfngdf cfPsf lyP . t/ kl5 sf/jfxL ug{ g;s]sf] a? hfgsf/L
sfo{sfnsf] nflu z'esfdgf JoQm ub{5f}F . ljleGg c;'/Iffsf] sf/0f tyf åGåsf] lbPs} sf/0f ;xof]u kfpg] eGbf

kl/jf/
sf/0f b]vfO{ ;a} pBf]ux¿ lj:yflkt u'dfpg] g} ;Defjgf a9L x'g] u/]sf]
eO;s]sf] 5 . o;df clxn] Ps dfq kLl8tx¿sf] u'gf;f] /x]sf] 5 eg]
pBf] u lbks Knfl:6s pBf] u k|x/Ln] hlt;'s} /fd|f] of]hgf agfP
;+ r fngdf /x] s f] 5 . @ j6f klg cTofjlws ;"rgfsf] cefjdf
pBf]ux¿ ;+rfng x'Fb} cfPsf] o; t/fO{df ab\bf]] ck/fw lgoGq0f ug{
cf}Bf]lus If]qdf @)^% kmfu'g ! ;s]sf] 5}g .
/fatOfc t]u @@ gu
' fmk nf; &^)@ 4

ˆ
bfOhf]k|yf leq lg;fl:Psf dw]zL dlxnf ljlrq ;+;f/
o'/f]ke/ Ps} lsl;dsf] df]afOn rfh{
g]kfnsf] t/fO{ dw]zdf bfOhf] kLtfx¿ . bx]hn] lg/Gt/ cg]sf}+
k| y faf6 pTkGg 3/] n ' lx+ ; f / ljBfgGb rf}w/L b'36{ gf / b'ikl/0ffd lgDTofO /xFbf a|;]N; . o'/f]ksf k|foM ;a} b]zdf cab]lv ;a} sDkgLsf] df]afOn
pTkL8g;Fu ufFl;Psf oL s]xL k|ltlglw /f]lsg] ;Ddsf] 36gf x'g] ub{5 eg] / ;DkGg 5, To; kl/jf/df bx]hsf] klg ;dfh d'sbz{s 5 . kmf]gsf nflu Pp6} rfh{/sf] k|of]u ug{] u/L tof/L ul/Psf] ;dfrf/ 5 .
u/]sf 36gfx¿ x'g\ . t/fO{ dw]znfO{{ ljjfxkl5 dlxnfn] bx]hs} sf/0f Tolt g} af]nafnf 5 . s]6f kIfsf] OR5f cg';f/ bx]h Pp6} rfh{/af6 o'/f]ksf] s'g} klg :yfgdf s'g} klg sDkgLsf] df]afOn
nlHht / sn+lst x'g] u/L ljutdf oftgf / pTkL8g ;xg' k/]sf] k|z:t xfn;Dd bx]haf6 c5'tf] /x]sf] lbg g;s]s} sf/0f s]6Lsf] ljjfx /f]lsg] kmf]gsf] rfh{ ug{ ;lsg] u/L To;vfnsf] k|ljlwsf] ljsf; ug{] tof/L ePsf]
oL 36gf 3l6t ePsf 5g\ t/ b'Mvb pbfx/0f 5g\ . Hofg} hfg ;Sg] lgDg juL{o tyf blnt ;dfhdf klg ub{5 . cfly{s ;fdYo{sf] cefjdf ;f] ;dfrf/df pNn]v 5 . o'/f]k]nL o'lgogsf] !$ k|d'v df]afOn kmf]g
/ nfhdbf]{ o:tf ;fdflhs cGofo tyf hf]lvdk"0f{ cdfgjLo, cj}1flgs / of] ;b}{ hfg'n] o;n] x}hfsf] ¿k u|x0f 5f]/Lsf] ljx] x'g g;s]kl5 ;fdflhs sDkgLn] o;df ;xdlt hgfPsf 5g\ . sDkgLx¿n] o;af6 u|fxs ju{nfO{
s'sfo{kl| t ;dfhdf g s'g} cfqmf]z, afWofTds kl/l:yltx¿sf] ;[hgf;d]t ub}{ u/]sf] k|dfl0ft x'G5 . cfkm\gf] ¿k, nHhfsf] eon] sltko kl/jf/ /fxt k|fKt x'g] / On]S6«f]lgs emGem6nfO{{ sd ug{ ;lsg] atfPsf 5g\ .
kZrftfk / cfGbf]ng cyjf lj/f]w;D x'g] u/]sf] 5 . dw]zsf lxGb" / d'l:nd cfsf/ / gfd km]b}{ bx]h lj:tf/} ;fd"lxs cfTdxTof ug{ ;d]t afWo o:tf] ;dfg rfh{/sf] o;} jif{af6 laqmL ;'? x'g]5 . ;xdlt hgfpg]
dug{ s'g} klg kIfn] km';b{ lgsfn]sf ;dfhdf s'g} g s'g} ¿kdf bx]h ltns kxf8lt/ klg psfnf] r9\b} 5 . x'G5g\ . bx]hs} sf/0f 5f]/LnfO{{ cem} sDkgLx¿df PKkn, PdAn]h df]afOn, x'cfj]O, 6]Sgf]nf]lhh, PnlhO{, df]6f]/f]nf,
5g\ . o;s} k|ltkmn xf]nf t/fO{ dw]zdf jf bfOhf] k|yf jiff}b{ l] v h/f] uf8\b} bx]hsf] dfldnfdf ;dfhdf tLg af]em 7flgg] dfgl;stfn] e|0' f xTofsf] PgO;L, gf]lsof, Djfnsd, l/d, ;fd;'ª, ;f]gL Ol/S;g, l6l;6L df]afOn,
o:tf cdfgjLo / c;f]egLo k|yf tLj| cfO/x]sf] 5 . elgG5, – /fdfo0fdf y/Lsf hdft 5g\ . bx]hf] n]gb]gnfO{{ b/ klg cfsflzb} 5 . s]xL ljsf;] 6]S;f; OG:6«d' G] 6\; / P6d]n /x]sf 5g\ . Ph]G;L
ultdf k|mi6ofO{ /x]sf] 5 . r]tgfsf
;Djfxs dflgg] k|fWofks, kqsf/,
jlsn, /fhgLltsdL{ h:tf af}l4s
klg ;Ltfsf] ljjfxdf pgsf a'jf
hgsn] cfkm\gf] HjfO{+ /fdnfO{{ dgUu]
bfOhf] lbPsf lyP . d'l:nd ;dfhdf
k|lti7f 7fGg], ;fdflhs k|lti7fsf] 8/n]
n'sL–5'kL n]gb]g ug]{ / o;nfO{{ ;fFRr}
s'ky| f dfg]/ lj/f]w ug]{ hdft 5g\ .
sfo{qmd / cleofgafx]s o;lj¿4
;dfhdf s'g} lsl;dsf] cfGbf]ng /
cfjfh p7]sf] b]lvb}g . 8/ k8\sfpg]
() s/f]8 o'h;{nfO{ vt/f
dfOqmf];ˆ6sf cg';f/ OG6/g]6 PS;Knf]//df Pp6f 7"nf] ;'/Iff vt/fsf
hdft klg o;k|lt df}g wf/0f ul//x]sf klg lgufxsf] a]nf bx]h k|jl[ Qs} gub klxnf] hdft ;dfhdf ax'dtdf 5 bfpdf bfOhf] pGd'ng s]Gb| n]lvPsf sf/0f () s/f]8 dflg;sf] lghL hfgsf/L vt/fdf 5 . Pp6f uDeL/
5g\ . / lhG;L lbg'kg]{ saf]n s]6L kIfn] eg] bf]>f] hdft cNkdtdf 5 / t];f| ] ;fOg af]8x{ ¿ cjZo b]Vg kfOG5 . >]0fLsf] ;'/Iff r]tfjgL hf/L ub}{ dfOqmf];ˆ6n] of] ;'/Iff sdLsf sf/0faf6
;'g;/Lsf] /fdjltsf] ;Gbe{df t ug'{kb{5 . dw]zL ;dfhdf klxnf hdftsf] cl:tTj eg] ;+s6df 5 . nueu x/]s hftLo ;+:yfn] cfkm\gf] ljG8f]hsf ;a} ck/]l6Ë l;:6d vt/fdf /x]sf] hgfPsf] 5 . o;df ljG8f]h
hftLo ;dfhn] k~rfot dfkm{t bx]h bfOhf]s} ¿kdf /x]sf] of] k|yf lj:tf/} bx]hdf sf/, df]6/;fOsn, lk|mh, b/fh jflif{s sfo{qmddf bx]hlj¿4 pb\3f]if PS;kL, ljG8f]h ljG6f, ljG8f]h ;j]{ @))# / ljG8f]h ;j]{ @))* ;+nUg
kfpg' s]6fsf] g};lu{s clwsf/ ePsf] ltns bx]hsf] ¿kdf ljsl;t ePsf] h:tf ljnfl;tfsf ;dfh;lxt h;n] ug]{ ub{5g\ . kl5 ;a} jfrf la;]/{ 5 . dfOqmf];ˆ6n] cGo j]e a|fph/ h:t} kmfo/kmS;, u'un qmf]d / ;kmf/L
;fljt ul/lbof] . o;n] klg bx]h n]gb]g 5 . krf; jif{ cl3;Dd of] lhG;L, hlt a9L gub kfof], ;dfhdf p;sf] To; ;+:yfs} kbflwsf/Lx¿ o; eg] of] vt/faf6 ;'/lIft /x]sf] atfPsf] 5 . sDkgLsf cg';f/ clxn];Dd
hf/L /xg'sf ;fy} 3/]n' lx+;f / 3/fo;L ;dfg / ntfsk8fsf] ¿kdf Tolt g} a9L rrf{ x'g] ub{5 . o;/L s'sd{df nfUg] ub{5g\ . of] au of ;'/Iff sdL x6fpg ;kmntf k|fKt x'g ;s]sf] 5}g t/ p;n]
pTkL8gsf 36gfdf s'g} sdL gcfpg] lbg] ul/GYof] eg] cr]n cdof{lbt bx]h k|yfn] ;fdflhs k|lti7fsf] :j¿ /fhgLlts kl/b[iodf dw]z cg]sf}+ Pp6f lkmS; O6 gfds ;'/Iff sjr hf/L u/]sf] 5, h;n] Xoflsªsf]
a¿ lbgk|lt a9\b} hfg] ;+st] ub{5 . gubL sf/f]af/sf] ¿kdf emfFlub} uPsf] u|x0f ub}{ hfg'n] klg o;n] df}nfpg] dlxnfx¿ b]lvP klg dlxnf d'lQm / sf]l;; /f]Sg ;xof]u ug{]5 . ;a} ljG8f]h k|of]u ug{]x¿ ljz]ifu/L h;n]
ljjfxsf] df};d d+l;/df g} d'xt' { eP 5. cj;/ kfPsf] xf] . clwsf/sf nflu s'g} klg cfGbf]ngsf] OG6/g]6 PS;Knf]// k|of]u ul//x]sf 5g\, pgLx¿nfO{{ sDkgLn] ;d:of
klg udL{ s f] a9\ b f] tfkqmd;F u } k|jl[ Q / k|rng x'bF } lj:tf/} ;+:sf/sf] 5f]/fsf] ljjfxdf bx]h lnP/ hUuf p7fg ePsf] b]lvGg . ;+ljwfg;efdf ;dfwfg geP;Ddsf nflu of] ;'/Iff sjr 8fpgnf]8 ug{ cg'/f]w u/]sf]
a}zfvb]lv dw]zdf a]xn ' fsf] ahf/ ¿k u|x0f ul/;s]sf] bx]h nueu x/]s lsGg], 3/ agfpg], df]6/;fOsn / pNn]vgLo pkl:ylt dw]zL g]t[ klg 5 . sDkgLn] o;nfO{{ ;'/Iffdf uDeL/ vt/f eg]sf] 5 t/ of] klg eg]sf] 5
tfltb} hfG5 . elgG5, — cfly{s dGbLn] ljjfxdf clgjfo{ / cfjZos g} sf/ lsGg] tyf 5f]/fnfO{{ d]l8sn– k'¿if k|wfg ;dfh / /fhgLlts} ls clxn];Dd Xofs;{x¿n] of] sdhf]/Lsf] kmfObf p7fPsf 5}gg\ .
/x]sf Jofkf/df k|ToIf cyjf ck|ToIf dflgG5 . To;}n] klg xf]nf bx]h s]6f OlGhlgol/Ëdf k9\g k7fpg] Jofkfl/s lk5nUu' x'g' b'ef{Uok"0f{ g} dfGg'k5{ . dfOqmf];ˆ6sf k|jStfsf cg';f/ of] ;'/Iff sdLsf sf/0f OG6/g]6 o'h;{nfO{
x|f; NofpF5 t/ dw]zsf] a]xn' f Jofkf/n] kIfsf nflu ef]het]/, df}hd:tL / k|jl[ Qsf] ljsf; tLj| ultdf a9\b} lrqn]vf ofbj, a;GtL emf, /]0f' ofbj, c;nLh:tf] b]lvg] kmhL{ j]e;fO6df k7fpg ;S5 / pgLx¿sf] Od]n /
of] s'/fnfO{{ em'§f] ;fljt ul/lbPsf] 5 lkmh'n vr{sf] dfWod klg ePsf] 5 . uPsf] 5 . ltns bx]hsf] kIfdf s]xL snfjlt kf;jfg / sl/df a]udaf6 kf;j8{ rf]l/g ;S5 . aLaL;L
ljZjJofkL cfly{s dGbLn] ;d]t ; dw]zsf pRr, dWod tyf lgDg dWod xf:of:kb ts{x¿ klg 5g\ dw]zL bx]h tyf af]S;L h:tf ljs[ltsf]
ahf/nfO{{ clxn];Dd s'g} c;/ kf/]sf]
5}g kxf8L ;dfhdf bfOhf] eGg] zAb
juL{o ;dfhdf of] k|yf JofKt 5 . pRr
/ dWod juL{o ;dfhn] d'xdf+uf -eg]
;d'bfodf . s]xLn] ;dfh ef}ltsjfbL
/ pkef] Q mfjfbL ePsfn] bx] h
lj/f]wsf] rfxgf ug'{ a]sf/ 5 . o;
SofG;/ lj¿4sf] n8fO{df cfhsf
;f]zn g]6jls{ª / lbdfu
k|rngdf 5 eg] dw]zL ;dfhdf ltns jf dfu] hlt_ hx]h lbg] ;fdYo{ /fVb5 km:6ofPsf] ts{ u5{g\ . of] ts{ ;xL lzlIft o'jf cr's xltof/ x'g ;S5 . Pp6f gofF zf]wsf cg';f/ h'g JolStsf] ;fdflhs hLjg Jo:t x'G5
jf bx]h zAb k|rlnt 5 . s]6L kIfn] t/ cfly{s c;Ifdts} sf/0f lgDg / ePsf] P ef}ltsjfb / pkef]Qmfjfbsf] pgLx¿n] cfh{g u/]sf] cfw'lgs lzIff pgLx¿sf] lbdfusf] Pp6f efudf cToflws :yfg x'g] ub{5 . g]r/ Go'/f];fOG;df
s]6f kIfnO{ :j]R5fn] gub / lhG;Lsf] lgDg dfWod juL{o ;dfhnfO{{ cToGt} r/df]Tsif{df /x]sf] o'/f]kLo ;dfhdf / r]tgfnfO{{ k|of]u ub}{ bx]h cGTo k|sflzt zf]wsf cg';f/ sof}F JolStsf] lbdfusf] :Sofgaf6 lbdfusf] Ps
¿kdf lbg] u/]sf] bfgnfO{{ bfOhf]sf] ufh]sf] 5 . hx]hs} sf/0f x/]s jif{ of] k|yf ljBdfg /xGYof] . a'xf/Lsf] ug]{ x:tIf]ksf/L e"ldsf lgjf{x ug{ efu Pldu8fnf ;fdflhs Jo:ttfsf ;fy ;fd~h:otfsf nflu s]xL a9\g]
¿kdf cYof{Og] ul/G5 . xhf/f}+ lgDg juL{o kl/jf/sf] pl7jf; /fd|f] b]vefn / ;'/Iffsf nflu bx]h ;S5g\ . t/ pgLx¿n] klg kl/jf/ / u/]sf] yfxf ePsf] xf] . of] zf]w %* hgf JolStdf ul/Psf] xf] . h;df
dw]zdf eg] ljjfx cl3 g} s]6L g} x'g] ub{5 . To;}n] s]6f kIfsf] nflu lng' k/]sf] eGg] csf]{ ts{ klg 5 . k/Dk/fsf] u'nfd eP/ cfh;Dd pgLx¿sf] pd]/ / lbdfusf] ;fOhsf] cfFs8f lnOPsf] lyof] . cd]l/sL
kIfn] s]6f kIfnfO{{ gub / lhG;L ljjfx pT;j x'g] ub{5 eg] s]xL kIfsf 5f]/fsf] kfngkf]if0f / lzIff–lbIffdf lg/fz g} agfPsf 5g\ . k|d] / ljjfx j}1flgsx¿sf] 6f]nLsf cg';f/ h'g JolStsf] ;f]zn g]6jls{ª a9L x'g] ub{5
lbg'kg]{ df}lvs s/f/ x'g] ub{5 . s/f/ nflu >f4 . o;nO{ lj8Dagf g} w]/} vr{ ePsfn] bx]h lng' k/]sf] h:tf] cfkm\gf] JolQmut dfldnfdf pgLx¿sf] lbdfusf] Pldu8fnfjfnf efu cGo JolStsf] t'ngfdf lgs} 7"nf]
:j¿k bx]h lbg ;lsPg eg] ljjfx dfGg'kb{5 ls h'g kl/jf/ hlt lzlIft afWofTds klg b]vfpF5g\ b'nxfsf pgLx¿n] cfkm\gf] ljj]ssf] k|of]u slxn] lyof] . lbdfusf] Pldu8fnfjfnf efu efjgfx¿ / dfgl;s l:ylt;Fu ;DalGwt
ug]{ < cfGtl/s cf}klgj]lzs/0faf6 dflgG5 . of] zf]w Dof;fr';6] ; \ hg/n c:ktfn / xfjf8{ d]l8sn :s'n
af]:6gsf] 6f]nLn] 8f= nL;f km]N8Nofg af/]6sf] g]tT[ jdf ul/Psf] xf] . j}1flgsx¿n]
ul/aL, cGofo, cTofrf/, e|i6frf/, clzIff, d'lQm kfOof] eg] dw]z :ju{ aG5 7fGg]
dw]zjfbL bnx¿;Fu klg dlxnfsf] zf]wsf qmddf ;xefuLx¿;Fu pgLx¿sf] ;Dks{ / ;fdflhs ultljlwx¿sf
:jtGq / d'lQmsf] nflu s'g} of]hgf af/]df k"/f hfgsf/L lbg nufOPsf] lyof] . o;kl5 pgLx¿n] j}1flgs k|ljlw
hftLo e]befj xfd|f zq' x'g\ . o;sf lj?4 x'g] s'/} ePg . pgLx¿sf] ;fdGtjfbL k|of]u u/]/ pgLx¿sf] lbdfusf] Pp6f vfsf tof/ kf/]sf lyP . g]r/ Go'/f];fOG;
klqsfdf k|sflzt l/kf]6d{ f l6dn] n]vs ] f] 5– xfdLn] kfof}F ls jo:sx¿df
h8tfn] n}l+ us pTkL8gsf] eofjx
;a} ;r]t, ;hu / lqmofzLn /xg'kb{5 . cj:yfnfO{{ tTsfn ;Daf]wg ug{ ;Sg]
s'g} 5fF6sfF6 b]lvGg .
Pldu8fnfsf] cfsf/ / ;+/rgfsf] ;DaGw ;f]zn g]6jls{ª;Fu /xG5 h?/ .
zf]wstf{x¿sf cg';f/ dfgj lbdfu ab\lnbf] ;fdflhs hLjgsf ;fy cfkm}dF f
;/sf/n] bfOhf] lng]lbg] sfo{nfO{{ klg ;'wf/ ul//xG5 . aLaL;L
ljutdf af/Daf/ b08gLo ck/fw
3f]if0ff u/] klg Jojxf/df sfof{Gjog
af]tn b"wn] aRrfsf] bf“t lvOg]
ePsf] b]lvGg . o:tf] 3f]if0ff hfb'sf] …ljsf; eGg] ls ljgfz ePsf] eGg]Ú clxn]sf] hLjgz}nLn] w]/} ;d:ofx¿
58L ePsf] eP klg hftLo 5'jf5't v8f ul/lbPsf] 5 . ;'Gb/tf sfod ug]{ gfddf sltko dlxnfx¿df aRrfnfO{{
/ sd}of k|yf h:tf cg]sg cdfgjLo cfˆgf] b"w v'jfpgsf] ;§f af]Qnsf b"w v'jfpg] k|rng lgs} a9]/ uPsf]
k/Dk/f plxn] g} cToGt} k|efjsf/L 5 . aRrfx¿n] cfˆgf] cfdfsf] b"waf6 h]–h:tf] :jefljs tyf k|fs[lts
x' g ' k b{ 5 . o;sf ;fy} dlxnf kf}li6s cfxf/ kfpg ;S5g\ To:tf] kf}li6stf af]tndf b"w v'jfP/ k|fKt x'g
;zlQms/0f / n}l+ us ;dfgtfsf nflu ;Sb}g . aRrfx¿nfO{{ b"w v'jfP/ cfdfsf] ;'Gb/tfdf c;/ k5{ eGg] wf/0ff
hg:t/df cNksfnLg / bL3{sfnLg g} unt xf] . aRrfnfO{{ b"w v'jfpgfn] cfdfsf] ;f}Gbo{tfdf j[l4 x'G5 ;fy}
sfo{ q mdx¿ th' { d f ug' { k b{ 5 . cfdf / aRrfsf] aLrdf ;DaGw klg cToGt} ;'dw'/ /xG5 . aRrfnfO{{ b"w
u}/;/sf/L / ;fdflhs ;+3 ;+:yfx¿n] v'jfpg] cfdfnfO{{ :tg SofG;/ x'g] ;Defjgf klg sd x'G5 . aRrfnfO{{
klg dlxnflj¿4sf] k/Dk/f / af]tn b"w v'jfpg] ubf{ y'k|} xfgL gf]S;fgLx¿ 5g\ . o;af/]df w]/} s'/fx¿
g] k fn ;/sf/ cGwljZjf;sf] ;d"n gi6sf nflu aflx/ cfO;s]sf 5g\ . t/ ev{/} Ps gofF a]kmfObf klg kQf nfu]sf] 5 .
;"rgf tyf ;~rf/ dGqfno ;dfhdf r]tgf km}nfpg] / dlxnfsf] Tof] xf] af]tn b"w vfg] u/]sf aRrfx¿sf] Ps jif{d} pd]/df bfFt lvOg]
u5{ . clxn] aRrfx¿sf] o;/L bfFt lvOg] k|lqmof b]vf k/]kl5 ci6«]lnofsf
lzIff, r] t gf clej[ l 4 tyf
;"rgf ljefu cfTdlge{ / tfsf nflu ;fdflhs
hfu/0f Pjd\ cleofg g} rnfpg'
s]6fs]6L;DaGwL Ps pRr:t/Lo c:ktfnn] aRrfsf cleefjsx¿nfO{{
af]tndf b"w v'jfpg aGb ug{ cfu|x u/]sf] 5 .
kb{5 .
bx] h h:tf cg] s f} + ljs[ l Q ;sf/fTds efjgf / ;f]rn] :j:y /fVg ;xof]u u5{
dlxnfnfO{{ bf];f| ] bhf{sf] ¿kdf x]g{] /f]ux¿ s]jn zf/Ll/s x'G5g\ eGg] ;f]rfO kfNg]x¿s} ;+;f/df ax'dt
k'¿if;QfTds ;fdGtjfbL ;dfhsf] xf]nf . t/ /f]ux¿sf] l;h{gfdf jf cfk"mnfO{{ :j:y /fVgdf dflg;sf] ;sf/fTds
b[ l i6sf] 0 f xf] . o:tf] b[ l i6sf] 0 f ;f]r, gsf/fTds ;f]r jf efjgfsf] klg 7"nf] dxTj /x]sf] x'G5 . olb
gx6fP;Dd bx]h pGd'ng t s] dlxnf tkfO{+df ;sf/fTds ;f]r jf efjgfsf] sdL 5 eg] o;n] dgf]j}1flgs jf
clwsf/ / :jtGqtfsf] nIo k|fKt dfgl;s ¿kdf dfq xf]Og, zf/Ll/s ¿kdf klg ;d:of l;h{gf ug{ ;S5 .
ug'{ c;Dej g} x'G5 . jf:tjdf bx]h ;sf/fTds k|jl[ Q -kf]hl] 6e Pl6Ro"8_ /x]sf dflg;x¿sf] a'9z ] sfndf :jf:Yo
pGd'ng dlxnf d'lQm;Fu g} ufFl;Psf] /fd|f] /xG5 . cd]l/sfsf] sg{n o'lgel;{6Ln] u/]sf] Ps cg';Gwfgdf hf];Fu
k|Zg xf] . k}ts [ ;DklQdf dlxnfsf] alnof] ;sf/fTds efjgf 5 pgLx¿df tgfjdf OGnfh{d];g a9fpg]
clwsf/, ztk|ltzt lzlIft dlxnf, /;fogx¿ sd kfOPsf] lyof] . pSt cg';Gwfgdf ;sf/fTds ;f]r ePsf
;dfh tyf /fHosf] x/]s lgsfodf dflg;x¿ c:j:ys/ afgL Aoxf]/faf6 klg k/ /xg] pNn]v ul/Psf] 5 .
pgLx¿sf] ;dfg'kflts / ;Ddfghgs ;sf/fTds ;f]r, ;sf/fTds k|jl[ Q / efjgf c;n :jf:Yosf] nflu a/bfg
;xeflutf geP;Dd g bx]h pGd'ng ;fljt 5g\ . t/ dflg;x¿ gsf/fTds ;f]r, efjgf / kj[lQaf6 plDsg
x'g ;S5, g dlxnf d'lQm g} ;Dej ;s]sf 5}gg\ . gsf/fTds ;f]rn] ;a} 7fpFdf ;d:of, kL8f, cljZjf;,
5 . To;}n] t/fO{ dw]zdf dlxnf d'lQm O{iof{, /fu, å]if, j}/efj cflbsf] hGd u/fOlbG5 . h;n] :jf:YonfO{{ l;w}
cfGbf]ngsf] cfFwLa]x/Lsf] ;[hgf ug's{ f] c;/ kfg]{ ub{5 . To;}n] ;sf/fTds ;f]r, efjgf / k|jl[ QnfO{{ clËsf/ u/f}F
ljsNk 5}g . – dw]z bk0f{af6 / :j:y agf}F .
5 /fatOfc t]u @@ gu
' fmk nf; &^)@
ˆ
oxL xf] hgrfxgf
æltdLnfO{{ d e'Ng ;lSbg hxfF ;lsg < cflv/ zflGt / ;+ljwfg
o'jf x'“sf/ ;fu/ kGt

cj;/ / r'gf}tLsf] aLrdf vgfn


hfp ltd|f] ofb cfO/xG5, of] vf]nf
of] gfnf of] kxf8 eG~ofª dnfO{{ ax; lgdf{0fsf] vflt/ s'g} ;xdlt ePsf]
5 eg] To;nfO{ { Tof] lbg;Dd Joj:yflksf ;+;b\n] ;ft–;ft dlxgf;Dd k|wfgdGqL r'Gg g;Sbf d'ns
clg0f{osf] aGbL aGof] . d'ns ' nfO{ To;af6 d'Qm ug{ dfcf]jfbLn] P]ltxfl;s
'
af]nfO{/xG5Æ of] g]kfnL /fli6«o uLtsf t]haxfb'/ >]i7, xfn Oh/fon lg/Gt/tf lbFbf s] lau|G5 < olb
lg0f{o lnof] . dfcf]jfbLsf] ToxL lg0f{osf] sf/0f d'ns' n] gofF k|wfgdGqLsf] ¿kdf
zAbx¿ ;fFRr} g} oyfy{k/s 5g\ . hgtfnfO{{ 9fF6]/ b]z laufg{ vf]h]sf
xfdL ljb]zL e"lddf >d a]Rg]x¿nfO{{ oyfy{tf emg} u8\g yfN5 . k/fOsf] P]ltxfl;s sfd 5f8]/ dGqL agL gzf x'g\ eg] of] PSsfO;f}F ztfAbLsf Pdfn]sf cWoIf emngfy vgfnnfO{ kfof] . dfcf]jfbLn] vgfnnfO{ g]kfnL hgtf
oL zAbx¿n] g5'g] sf] g} xf]nf / < e"lddf kfOg] b'Mvn] cfˆgf] b]znfO{{ lnP/ 8fG;–af/df gfRof}, cfˆgf hgtfn] s;}nfO{{ afFsL /fVg] 5}gg\ . cfkm}n F ] agfPsf] k|wfgdGqL eg]sf] 5 . o;cl3 ef/tsf] l;w} lgb]z { gdf oxfF
;+;f/sf] h'g s'gfdf eP klg xfdL cltg} ;DemG5f}F . ljleGg s'/fsf] gft]bf/ cf;]kf;]nfO{{ cfˆg} afpsf] To;}n] ;xdltsf] d;L g;'Sb} lj/f]w k|wfgdGqL r'lgg] ul/GYof] . b]zL, ljb]zL if8\oGqnfO{ lrb}{ dfcf]jfbLn] cfˆg}
g]kfnL g]kfns} dfof d'6'el/ /fvL k|;Ë xfdL b]zsf] dfof;Fu hf]l8/x]sf ;DklQ h:tf] u/L ;/sf/L uf8L lbO{ ug]{ tl/sf abnf}F . hgtfx¿ oxL tfutn] g]kfndf k|wfgdGqL rog u/]sf] ef/tnfO{ k6Ss} dg k/]sf] 5}g . ;w}F
afFlr/x]sf x'G5f}F . hf] s;}n] klg cfˆgf] x'G5f}F . lsgls xfd|f] z/L/ st} eP hGtL cf];fg{ klg k|of]u u¥of} . rflx/x]sf 5g . s[kof a'lemb]p g]kfnsf] /fhgLltdf cfˆgf s7\kt' nL v8f ub}{ cfPsf] ef/tsf] nflu dfcf]jfbLsf]
b]zsf] k|ultsf] sfdgf u/]sf x'G5f}F . klg xfd|f] dg ToxL x'G5 . gxf];\ klg hgtfsf] kl;gfn] lslgPsf tL g] t fx¿ . cfˆgf] :jfy{ s f] nflu kl5Nnf] lg0f{on] p;sf] of]hgf rsgfr'/ kfl/lbPsf] 5 . g]kfnL hgtfn] nfdf]
s'g} bf]af6f]sf] hDsfe]6df xf];\ jf lsg xfd|f] eljio, xfd|f] ;+;f/ ToxL uf8Lx¿ o'jtL;Fu /f]dfG; ug{] o'jtL ltdLx¿ s] ub} { 5 f} eGg] s' / f ;dokl5 cfˆg} ljj]sn] ag]sf] ;/sf/ kfPsf 5g\ . d'ns ' nfO{ ce}m clg0f{osf]
lrof–gf:tf k;nsf] hd3f6df xfdL 5, hxfF xfdL hlGdof}F / x'ls{of}F . af]sL xf]6n–xf]6n rfxfg{ klg k|of]u hgdfg;df JofKt 5 To;}n] 5f]l8b]p aGbL agfO/fVg] g]kfnsf ef/tLo uf]6Lx¿ / ltgsf if8\oGqnfO{ emngfy vgfn
b]zs} af/]df s'/f ul//xg] u5f}{+ / To;}n] t xfdL dfof / k|d] sf] uLtsf] ub}{5f} . æ;/sf/L ;DklQ, xflsdsf] cfˆgf] :jfy{nfO{{ . hgtfnfO{{ gofF g]tT[ jsf] ;/sf/n] k"0f{¿kdf Wj:t kfl/lbPsf] 5 . ;+;b\sf] ;a}eGbf 7"nf] bn
;'G5f}F . emg\ cf}krfl/s sfo{qmdx¿df ;fy} /fli6«o uLtdf klg 8'la/x]sf dgkl/Æ h;n] h] ubf{ klg efÚsf]5 hgd'vL ;+ljwfg b]p . ltdLx¿sf] dfcf]jfbLsf] ;dy{gdf k|wfgdGqL lgjf{lrt ePsf vgfnsf cfufdL lbgx¿
t 7"n} lrGtg ul/G5 . ljb]zLx¿sf x'G5f}F . ælaxfg p7\g] lalQs} lxdfn x} . k|hftGq t ltdLx¿nfO{{ dfq ;a} kfk kvflng] 5 . ltdLx¿nfO{{ lgs} ptf/r9fjk"0f{ /xg]5g\ . dfcf]jfbLsf] ;fy / cfˆg} kf6L{leqsf] s8f
dfemdf xfdL cfˆgf] b]zk|lt v'a uj{ b]Vg kfOof];,\ oL xftn] ;w}F ;w}F g]kfn kf] /x]5 lg Û ul/a d/]sf] d/} lg ;Ddfg ug{]5g\ oL hgtfx¿n] . k|ltkIfsf] h:tf] Jojxf/nfO{ cj;/ / r'gf}tLsf] ¿k lnP/ vgfn cufl8
u5f}{+ lsgls uj{ ug{of]Uo 5 xfd|f] n]Vg kfOof];\Æ oxL xf] xfdL ;a}sf] . slt /fd|/L pkof]u ub}{5f} lg la;{5] g\ ltd|f uNtL, sdhf]/Lx¿nfO{{ . a9\gk' 5{ . vgfnnfO{ c;kmnl;4 kfg{ pgs} kf6L{leqsf slyt jl/i7 g]tfx¿
b]z . :ju{sf] Ps 6'qmfeGbf km/s rfxgf . xfdLn] xfd|f klxrfg k|hftGqsf] kmfObf Û kmntM of] 3f]if0ff u/ ultnf] ;+ljwfg h;n] nfu]sf 5g\ . ljz]iftM s]kL–dfwj u'6 o:tf] lqmofsnfkdf Gjf/fgb]lvsf] an /
kb}{g xfd|f] b]z g]kfn . k|s[ltn] hf]ufpg ;sf},F xfdLn] xfd|f lxdfnx¿ dgkl/tGqn] /fd|f] d'gfkmf sdfO/x]sf] b]zdf /fhg}lts :yfloTj /fVg ;Ifd a'l4 lgsfn]/ nfu]sf] kfOG5 .
l;Ëfl/lbPsf] 5 xfd|f] dft[e"ldnfO{{ . arfpg ;sf} F , clg cfˆgf] b] z ;/sf/L sn–sf/vfgfx¿ w] / } xf];\ . km]l/ b'Mv kfpg gk/f];\ s'g} Pdfn] kf6L{leq b]lvPsf] k|:6 b'O{ wf/dWo] s]kL–dfwj u'6 hah{:t cfk"mnfO{
e]63f6sf] qmddf xfdL Pscsf{df y'k}| arfpg ;sf}F . clxn] 8/ 5 st} dl/;s]sf 5g\ . s]xL lhpFbf 5g\ g]kfnLn] k|hftGqsf] nflu h]–hlt kf6L{leqsf] 7fn' agfpg] u/L nfu]sf 5g\ . rf}tkmL{¿kdf xf/ a]xf]/s ] f oL b'O{ kfq
k|Zgx¿ u5f}+{ . cfh y'k}| xfdLn] g]kfn g} n]Vg t gkfpg] xf]Og < t ;/sf/L cg'bfgdf . s'g} klg 6'x'/f eP, eP . hf]–h;sf] l;pFbf] Pdfn]sf] nflu dfq xf]Og, ;du| k|lqmofsf] afws alg/x]sf 5g\ . d'ns ' nfO{
cGof}ntfx¿ 5g\ xfdLaLr, xfd|f] cfˆgf] :jfy{sf] nflu b]z} aGbsL /fVg b]zsf] k|ult, ljsf; x'g jf hgtfsf] k'l5of], k'l5of] / hf]–hlt ckfË /;ftndf km;fP/ cfk"m hË] eGg] c;Dej k|of;df oL b'O{ kfqsf] cf}wL ;do
b]zsf] af/]df, xfdLdf k|Zg lzjfo xfd|f kfv08L g]tfx¿ nflu k/]sf] hLjg:t/ pRr x'g Tof] b]zsf] eP, eP . pgLx¿sf] of]ubfgsf] sb/ vr{ x'g] u/]sf] 5 . cfˆgf] :jtGq cl:tTj / klxrfg gePsf s]kL–dfwj
c? 5}g . klxn] xfd|f afh] a'jfsf] xfdL b]lv/x]sf 5f}F . lab]zL k|e'sf] /fhg}lts l:y/tfn] g} dxTjk"0f{ :yfg ug{ ;sf];\ ca aGg] ;+ljwfgn] . km]l/ ef/tLo ;Qfsf c;kmn sfdbf/ eg] kSs} x'g\ . pgLx¿ p;s} lgb]z { gdf
kfnfdf ufO{hfqf Psb'O{ lbg x'GYof] lgb]{zgn] 7"nf] k|efj kf/]sf] 5 ta lnG5 eGbf b'O{dt gxf]nf . xfd|f] x'g gk/f];\ sf]xL 6'x'/f, ljwjf / p7\a; ug]{ u/]sf] ;a}nfO{ cjut ePs} s'/f xf] . cfˆg} kf6L{cWoIf k|wfgdGqL
t/ clxn] xfd|f kfnfdf xfd|f] b]zdf g of] ufO{hfqf olt nfdf] ;do;Dd b]zdf ePsf] /fhg}lts cl:y/tfn] ckfË . oxL xf] hgrfxgf . ePsf] a]nf pgnfO{ ;xof]u ug's { f] ;f6f] pgLx¿ k|ltkIfdf /x]sf] sfFu; ]| sf]
jif}e
{ l/ ufOhfqf dGrg e}/x]sf] efg dGrg eO/x]sf] 5 . Ps kIfn] o;nfO{{ xfd|f] b]z sxfFlg/ 5 eGg] s'/f ;a}nfO{{ cGtdf, b]zdf :yfloTj x'g] xf] ;/sf/k|ltsf] cfˆgf] Jojxf/ tyf b[li6sf]0f cfpg' cufj} lj/f]wsf] s8f :j/
ePsf] 5 xfdLnfO{{ . g]tfx¿ ufOhfq] 6'Ëofpg k|of; u5'{ csf]{ kIfn] 1fg 5 . zf/Ll/s ;Ifdtf / z}lIfs eg] ljsf;n] ult lng w]/} ;do cnfKg yfn]sf 5g\ . dfcf]jfbLnfO{ s'g} klg xfntdf u[x dGqfno lbg x'bF g} eGb}
kfqdf ¿kfGtl/t e}/x]sf] dx;'; x'G5 csf{sf] ljj]sn] lj/f]w u5{ / csf]{ ;Ifdtf ePsf] o'jf ju{sf] 7"nf] lx:;f nfUb} g . 7" n f] g] k fnL hgzlSt /fli6«o, cGt/f{li6«o nljª yfn]sf s]kL–dfwj clxn] vgfnn] dfcf]jfbLnfO{
xfdLnfO{{ . xfdL k|Zg dfq u5f}+{ pQ/ cGofo ylkG5 . x] g]tfx¿ xf], cfˆgf] ljb]lzO;s]sf] 5 . afFsL /x]sfx¿n] ljb]zdf cjZo 5 t/ xfdLx¿n] h;/L klg u[xdGqL lbg] ePkl5 lx:; k/]sf 5g\ . nf]stGqsf] rsf]{ efif0f ug]{
st} e] 6 \ o fpF b } g f} F . s' / } s' / fsf] ljj]sn] rNg] u/ . ltdLx¿sf] cfˆgf] klg kfOnf prfnL /x]sf 5g\ . cfˆgf] d'6'df b]znfO{{ /fv]sf 5f} . oL kfqx¿n] cfˆgf] Jojxfl/s hLjgdf eg] nf]stGqsf] sxLF, st} uGw e]l6Fbg} .
l;nl;nfdf xfd|f cfFvfx¿ oqtq eg]sf] xfdL hgtfx¿ xf}F, xfd|f] pgLx¿sf] dgdf ca of] b]zdf s]xL xfdLn] cfˆgf] bfloTj la;]{sf 5}gf} . dfcf]jfbLn] ;Qf sAhf ug{ nfUof] eGg] sfNklgs xf}jf km}nfP/ gyfSg] s]kL–
8'N5g\, b]V5f}F xfd|f] cufl8 uugr'DaL efjgfcg'¿k rn, hgtfsf] xft x'Gg / s]xL ug{ ;lsGg eGg] s'/f xfdLn] cfˆgf] ;Lk / IfdtfnfO{{ cem} dfwj dfcf]jfbLn] zflGt / ;+ljwfg lgdf{0fsf] nflu u/]sf] kl5Nnf] Tofuaf6
dxnx¿, xl/ofnL au} F r fx¿ p7]sf] gla;{ . o;/Lg} xfd|f] efjgf eg{ xfd|f] g]tT[ jju{ ;Ifd ePsf] 5 kl/:s[ t ul//x] s f 5f} . oL ddf{xt ePsf 5g\ . g]kfnL hgtfsf] pRr r]tgf:t/n] s] 7Ls, sf] a]7Ls eGg]
,km/flsnf lrNnf ;8s, x/]s s'/f s'Nrb} hfg] xf] eg] hlt g} ;'/Iff . efif0f ;fx| } dL7f] u/] klg hgzlStx¿ cfˆgf] e"lddf kmls{P/ /fd|;} uF klxrfg ug]{ ;fdYo{ /fV5 . Oltxf;sf] x/]s kl/jt{gdf afws aGg
Jojl:yt . dfG5]x¿ ;a} Ao:t cf– a9fP klg ltdLx¿ aRg] 5}gf}F . ultljlwdfkm{t\ pgLx¿nfO{{ ljjz cfˆgf ;Lk / IfdtfnfO{{ b]zsf] ljsf;df vf]Hg] tTjx¿nfO{ hgtfn] tx nufpg] g} 5g\ . lxhf] hgtfnfO{ /}tL b]Vg]x¿sf]
cfˆg} sfdwGbfdf . pgLx¿df hgtfsf] w}ot{ fnfO{{ hgtfsf] sdhf]/L kfl/Fb}5, afWo ul/Fb}5 . clg b]zsf] pkof]u ug{ cft'/ 5g\ . xtfl/Psf 5g\ xfnt s] ePsf] 5, ;a}nfO{ yfx} 5 . clxn]sf] d'Vo sfo{of]hgf zflGt / ;+ljwfg
lrGtg 5 t s;/L ug]{ k|ult, s;/L 7fgL /Xof} eg] ltdLn] u/]sf] uNtLsf] ljsf; s;/L x'G5 < xf] æg]kfnL oL dgx¿ cfˆg} df6f]df kl;gf aufpg . xf] . t/, zflGt / ;+ljwfg d'Vo sfo{of]hgf x'bF fx'bF } klg To;nfO{ layf]Ng s]kL–
hGdfpg] gofF rLh, s;/L aGg] cem} ;hfo ltd|f] zfvf ;Gtfgn] ;d]t hgzlSt ljb]zsf], s;/L x'G5 ljsf; dfq x'gk' ¥of] cfˆgf] sfd–wfd ;xh dfwjh:tf slyt g]tfx¿ nfu]sf 5g\ . To;nfO{ lr/]/ cufl8 a9\g' / g]kfnL
;DkGg, s;/L k|fKt ug{ ;lsG5 cem} ef]Ug'kg]5{ . df}sfdf rf}sf eg]/ b]zsf] :jb]zsf] <Æ gf/fdf dfq ;Lldt tl/sfn] ug{ ;lsg] jftfj/0f clg x'gk' ¥of] hgtfnfO{ cfufdL h]7 !$ cufl8 g} gofF hgd'vL ;+ljwfg lbg' emngfy vgfn
lanfl;tf cflbOToflb . slxn] xf]nf ;+qmd0fsfnsf] kmfObf p7fO{ ;/sf/L x'g5] g\ ljsf;sf s'/fx¿ . To;}n] ca cfk"m / cfˆgf] sdfOsf] ;'/Iff . To;}n] g]tT[ jsf] ;/sf/sf] klxnf] sfo{ef/ x'gk' 5{ . g]kfnsf] zflGt / ;+ljwfg lgdf{0f
xfdL cfˆgf] e"lddf kms{g] < slxn] xflsdb]lv g]tT[ jstf{x¿n] hgtfsf] clt eO;s] s f] 5 . s[ k of of] o;sf nflu ;+ljwfg lgdf{0fdf h'6 . k|lqmofdf b]lvPsf] cj/f]wx¿nfO{ gfd]6 kfb}{ hgtfsf] ;+ljwfg n]Vg] d'Vo sfo{ef/
xf]nf xfdL klg o:tf s'/flt/ Wofg s/af6 ;+rflnt ;/sf/L ;DklQdf ufOhfqfnfO{ { l56f] cGTo u/ . cfˆgf] ljj]sn] sfd u/ . ca klg af]s/] cfPsf] vgfn g]tT[ jsf] ;/sf/ slt ;kmn x'G5 eGg] t x]g{ afFsL g} 5 .
lbg kfpg] < xfd|f dgx¿ sNkG5g\ bfOF xfNb} 5f} . kl5 hgtfn] uf]? agfO{ JolStut :jfy{sf] nflu lj/f]wdfly gcNem lemgfdl;gf s'/fx¿df . nfu p;n] ;/sf/df dlGqkl/ifb\ lj:tf/;Fu} cfˆgf sfdnfO{ uDeL/tfsf ;fy cufl8
/ u'xfl/G5 x] eujfg\==== Û ha xfdL lk6\bf yfxf kfpnfpm, xf]lzof/ Û la/f]w gu/ . ca slt g} ;do 5 ;+ljwfg lgdf{0fdf, oxL xf] hgrfxgf . a9fpg' k5{ . pxL dfwj g]kfnsf] em}F dGqL ;f6km]/ ug],{ sd{rf/L s'6g\ ] dGqLnfO{
k/b]lzG5f}F, ta xfdLdf /fli6«otfsf] ;+ljwfg lgdf{0fh:tf] ckl/xfo{ / ylkPsf] ;+ljwfg;efsf] Dofb ho dft[el" d Û Û pGd'lQm lbg], cfˆgf efOelthfnfO{ ljleGg ;/sf/L If]qdf lgo'lQm lbg] af6f]df
vgfn g]tT[ j ;/sf/ nfUof] eg] dlGqd08n lj:tf/n] k"0f{tf kfpFbf gkfpFb}

ljsf;sf] gof“ cjwf/0ff


cg' / f] w >] i 7 ls < nfU5 sfnfx¿ lgSs} nfdf] b'/L ljsf;sf] r/d laGb' r'Dg] ;dodf kfOb}g sf]sfsf]nf ;a} lt/ kfO{G5 t/
pgsf] ;/sf/sf] lj?4 rf}tkmL{ ¿kdf cfnf]rgf x'g] lglZrt 5 . t;y{ lemgfdl;gf
sfdnfO{ kfvf nufpFb} d'ns

hgtfsf] lxtdf x'g5 ] .


' sf] d'Vo sfo{ef/ k"/f ug's { f] csf]{ ljsNk vgfn
g]tT[ jsf] ;/sf/sf] cufl8 5}g . ToxL dfu{df cl3 a9\g' g} ;du| /fi6« /
pant_sagar@yahoo.com
s]xL lbg cufl8 6]lnlehg x]b{}
lyP, Ps sfo{qmddf b'aOsf] lasf;
;DaGwdf /f]rs hfgsf/L cfpFb} lyof]
kf/ u/]/ ;kgfsf] lr;f] ;+;f/df
cfOk'u,] pgLx¿ cfP of pgLx¿nfO{{
Nofo] s;}n] < xh'/ 7Ls ;f]Rg' eof],
ePsf] bfztfsf] cfGbf]ngn] bfzx¿sf]
xslxtnfO{{ dfgj clwsf/sf] ;+Uof
lbof] . t/ g]kfndf eg] bfztf ldl;Psf]
of] hjfkm slt ;flGbe{s 5 t < s]
sf]sfsf]nf leq bfztf eGbf 7"nf] lrh
n'ss ] f] 5}g / < s'/fnfO{{ cln hl6n
‘b; sIff;Dd lgMz'Ns lzIff c;Dej’
sf7df8f},+ . ;jf{R] r cbfntsf] cfb]z eg] cbfntsf] lgb]z { g kfngf ug{
t/ d]/f] dg eg] ljsf; sf] kl/efiff s;}n] NofPsf g} lyP pgLx¿nfO{,{ t/ ljsf; sf] ;'?jft dfq ePsf] lyof] gagfp / z" I d ¿kn] x] / t,
kfngf ug{ ;/sf/sf] bfloTj eP klg ;/sf/sf] k|dv ' bfloTj ePsf] hgfPsf]
lt/ s]xL vf]hL ub}{ lyof] . ljsf; s] s] sf nflu t < cjZo ljsf;sf] s]jn . dfgj clwsf/nfO{{ canDag el/ofbfOn] lkPsf] sf]sfsf]nf / g]kfnL
;/sf/L clwsf/Lx¿n] o;nfO{ { 5 . dGqfnosf k|jStf hgfb{g g]kfnn]
xf] < Tof] klg g]kfn h:tf] cNk nflu . bfztfsf] ;'?jft klZrdL u/]/ ljsf;sf] k"jf{wf/ lgdf{0f ug{ d'vdf ld7f] nUg] lxlGb ufgfdf s]xL
…cJofjxfl/sÚ sf] ;+1f lbPsf 5g\ . ;/sf/n] lgb{z ] gsf] sfof{Gjog ug{
ljslzt b]z hxfF #%Ü hg;+Vof b]zsf] ljsf;nfO{{ dfq x]g{ klg 7Ls cj:o g} r' g f} t L lyof] . nfU5 km/s 5 < df]xL eGbf sf]sfsf]nf ld7f],
;jf{R] r cbfntn] dfWolds tx;Ddsf] tTk/tf b]vfP cfufdL cfjb]lv g}
ul/aLsf] /]vf d'gL 5g\ . s] ul/aL gxf]nf, t/ d]/f] of] n]vdf s]jn Pp6f /f0ffsfndf rGb| ;Dz]/n] g} bfztf g]kfnL ufgf eGbf lxlGb ufgf ld7f] .
lzIff tTsfn lgMz'Ns ug{ ;/sf/sf sfof{Gjog ug{ ;lsg] atfpF5g\ . k|jStf
ljsf; sf] kl/0ffd xf] < log} ofjt pbfx/0fsf] nflu dfq klZrdL b]znfO{{ x6fP t/ sdf/f sdf/L k|yf t zfob of] lsg xf]nf < xh'/ 7Ls a'‰g' eof],
gfddf k/dfb]z hf/L u/] kl5 ah]6 g]kfnn] !# ca{ ¿k}ofF 7"nf] /sd ePsfn]
s'/fx¿df lbdfu ?dNnL/x]sf] lyof] . k|of]u u/]sf] 5' . ;+;f/sf] ljZjfz clxn];Dd g} 5, v} x6]sf] < dfcf]jfbL o;nfO{ eG5 Colonization
cefjdf of] ;Dej gx'g] ;/sf/n] lzIff dGqfno cfkm}nF ] eg] Joj:yf ug{
To;} lar Ps el/of bfOnfO{{ ;lDemP, ljsf; / bfztf larsf] cg'Go;lxt ;d:of o;}sf] pkh kf] xf] sL . ljsf;sf] gofF cjwf/0ff klg ToxL
hgfPsf] 5 . cbfntn] gful/snfO{{ g;Sg] :ki6 kf/] . lzIff dGqfnosf
s'/f $ % jif{cufl8 sf] lyof] . el/of ;DaGw zfob ;+;f/n] a'em] 5 Sof/], ljsf;df bfztf sf] ;+nUgtfn] /x]5 . ljsf;sf] gfddf xfdLnfO{{
cfwf/e"t lzIff lgMz'Ns pknAw u/fpg' cg';f/ d'ns ' e/sf sl/a ## xhf/
bfO{ lar/f lbg e/L yfs]/ zfob ;a} d'n'sdf ljsf;sf] klZrdL hGdfPsf] pkh . zfob ljsf;sf] Tof] sf]sfsf]nf ld7f] nfUg yfN5 clg lxlGb
/fHosf] bfloTj ePsf] ljZjJofkL ;fd'bflos ljBfnodf sl/a ^) nfv
ysfO{ dfb}{ lyP, t/ Ps xfydf cjwf/0ffnfO{{ g} k|of]udf Nofpg] k|of; cjwf/0ff unt lyof], /fi6« xfFSg]x¿n] ufgf ufpg dg nfU5 . bfztf d/]sf]
dfGotfsf cfwf/df o:tf] km};nf u/] ljBfyL{ cWoog/t 5g\ . ! nfv & xhf/
sf]sfsf]nf clg cs{ xfydf df]afO{n ul/of] . g]kfn lsg To;af6 c5'tf] a'em]gg cyjf /fi6« ;]jsx¿n] ;do 5}g, glal;{g; ' x}, xfdLn] ga'em]sf] dfq
klg ;Lldt ;fwg tyf ;|ft] sf sf/0f lzIfs sfo{/t 5g\ eg] sl/a ^) xhf/
kmf]g, cfkm} nfO{{ k|Zg u/], of] s] xf], /xlGyof] / . /f0ffsfndf ag]sf eGbf cufl8 a'em] . cfhsf] ljsf;sf] xf], Pp6f km/s ¿kdf e]z kl/jt{g
;/sf/ s;/L of] lg0f{o sfof{Gjog ug{] lzIfs cg'bfg b/aGbL, /fxt sf]6f /
ljsf; of ul/aL < d}n] cfh;Dd b/af/x¿ clg ;8sx¿n] ToxL t kl/efiff t el/of bfOn] lk/x]sf] u/]/ cfqmd0f ub}5 { bfztfn], clg
eGg] cK7\of/f]df k/]sf] clwsf/Lx¿n] lghL ;|ft] df /flvPsf 5g\ . ;/sf/n]
a'em]sf] ljsf;sf] kl/efzf unt lyof] eG5 lg x}g / < s'/f /xG5 To;nfO{ sf]sfsf]nf leq kf] /x]5 . lr;f] df]xL xfdL ljsf;sf] gfddf cfFvf lrDd
atfPsf 5g\ . cy{dGqfnon] ;jf]R{ rsf] sIff * ;Ddsf] lzIff k"0f{ lgMz'Ns u/]sf]
cyjf el/ofbfOn] a'em]sf] ul/aL sf] ljsf; eGg] of geGg] cyjf Tof] eGbf sf]sfsf]nf lsg ld7f] < df]xL u/]/ a;]sf 5f} .
cfb]znfO{{ ;/sf/n] kfngf ug}k{ g]{ 3f]if0ff u/]sf] 5 . sIff ( / !) nfO{{
kl/efzf unt lyof] . Tof] If0fn] d]/f]
dgl:ytLdf ljsf; / ul/aL larsf]
Pp6f /]vf g} sf]l/lbof] . d ;f]Rb} lyP
ljsf; sf] ;'?jft lyof] jf lyPg .
w/x/f aGof] t/ cfh;Dd Toqf] cUnf]
3/ c? s'g} ag]g . s] ljsf; eg]sf]
a]nfotdf g]kfnL ;+u7g ;'b9[ Ls/0f
nG8g . k|ultzLn g]kfnL ;dfh 5 . ;dfhn] a]nfotdf lqmofzLn ljleGg
afWofTds Joj:yf eP klg sfof{Gjog
ug{ c;Dej /x]sf] atfPsf] 5 . emG8}
klg qmdzM lgMz'Ns ub}{ hfg] sfo{qmd
/x]sf] ;/sf/L clwsf/Lsf] egfO 5 .
b'O{ ;ftfcl3 ;jf]R{ rn] lgMz'Ns lzIffsf /fhgLlts bnx¿n] sl/a 8] 9
PSsfO;fF} ;tflAbn] ljsf;nfO{{ s;/L Tof] x'bF } x}g t < x}g ljsf; ToxL lyof], a]nfotn] a]nfote/ ;+u7g ;'b9[ Ls/0f ;+3 ;+:yfl;t ;xsfo{ ub}{ a]nfotaf;L nflu cfjZos kg{] !# ca{ ¿k}ofF yk bzsb]lv dfWolds txsf] lzIff
kl/eflzt u5{ klZrdL b]zx¿ x]bf{ bfztfaf6 ljsf; x'G5 eGg] xfd|f] tyf ;b:otf lj:tf/ ug]{ ePsf] 5 . g]kfnLx¿nfO{{ kb}{ cfPsf] ;d:of ah]6 ljlgof]hg ug]{ cfb]z lbPsf] lyof] . lgMz'Ns ug{ r'gfjL 3f]if0ffkqdf
cg]sg k|Zgx¿ dgdf v]Nb} lyP . dfgl;stfsf] pkh lyof] Tof] ;a} . ;dfhsf cWoIf /0faxfb'/ s];Lsf] ;dfwfgsf nflu ;xof]u ub}{ cfPsf]df …c? zLif{ssf] ah]6 s6f}tL gu/L lzIffdf k|lta4tf hgfpFb} cfPsf 5g\ .
ljsf; sf] pbud laGb' s] lyof] . /f0ffn] t s]jn ef/tsf cFuh ]| sf] lzsf] cWoIftfdf a;]sf] a}7sn] ;f] lg0f{o u/]sf] o; sfo{nfO{{ lg/Gt/tf lbg] ePsf] 5 . yk ug{;Sg] ;Defjgf 5}g,Ú cGo If]qsf] @)^@ ^# sf] kl/jt{gkl5 dfcf]jfbLn]
cGtt d]/f] ;f]rn] bfztf clg ;fdlGt dfq u/]sf /x]5g\, s] yfxf /f0ffx¿nfO{{ xf] . ;dfhn] cfufdL tLg dlxgf ;b:otf g]kfn nfdf] ;do;Dd /fhgLlts ah]6 s6f}tL ug{;d]t ;xh gePsf] / klg cfˆgf] 3f]if0ffkqdf dfWolds
zf;g larsf] ;DaGwdf ljsf;sf] ;+;f/df bfztf pGd'ngsf] cleofg ljt/0f / gjLs/0f ug],{ OsfOx¿ u7g clg0f{osf] aGbL eO/x]sf] pNn]v ub}{ ljsf; ah]6 s6f}tL u/]/ lzIffdf yk tx;Ddsf] lzIff lgMz'Ns ug]{ k|lta4tf
kl/efzf b]Vof] . ljsf;df bfztfsf] ;'?eO;s]sf] lyof] . g]kfn slxn] klg / k'gu{7g ug]{ ljz]if cleofg ug]{ ;dfhn] dfcf]jfbL / Pdfn]aLr ePsf] ul/P ah]6sf] cfsf/ g} lau|g] / o;n] hgfPsf] 5 . ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgkl5
n'ss ] f] /x]5 . sfnf / uf]/fnfO{{ b'O{ c5'tf] /x]g Pdf{ c5'tf] /xg] klg s'/f atfPsf] 5 . a}7sn] PsLs[t g]skf ;ft a'bF ] ;xdltn] gofF ;/sf/ lgdf{0f ah]6sf nIo;d]t k|efljt aGg] sf] cy{ p;s} g]tT[ jdf ;/sf/ u7g eP klg
hftLsf] ¿kdf s'g} ;do klZrdL cfpFbg} . rGb| ;Dz]/n] ul/lbP bfztf dfcf]jfbLsf s]Gb|Lo ;b:o tyf ;ef;b ePsf] / b]zdf ;xdltsf] /fhgLlt gofF dGqfno sf] ts{ 5 . @)$^ kl5 ag]sf k|lta4tf sfofGjog x'g ;s]g . @)^& ^*
d'ns' n] ug]{ u/]sf] lae]b s]jn lae]b sf] cGTo . 5fl8of] sdf/f uf}/Lz+s/ v8\sfsf] c;fdlos lgwg lz/faf6 z'? ePsf]df gofF ;+ljwfg ;/sf/n] k6s–k6s dfWolds sf] ah]6df ;/sf/n] s'n ah]6sf] !&=!
dfq x}g h:tf] nfUof] . Ps rf]l6 sdf/Lx¿nfO{,{ t/ Tof] bfztfsf] cGTo ePsf]df v8\sfsf] cfTdfsf] rL/ zflGtsf] lgdf{0fsf nflu ;xof]u ug{ ;a} g]kfnLdf tx;Ddsf] lzIff lgMz'Ns ug{ k|lta4tf k|ltzt ah]6 -%& ca{ *# s/f]8 ¿k}ofF_
bfztfnfO{{ clk|msL cfFvfaf6 kf] x]g{] rfFxL kSs} lyPg . klZrdL d'ns ' x¿ sfdgf ub}{ zf]s k|:tfj klg kfl/t u/]sf] ckLn u/]sf] 5 . u/] klg x'g ;s]sf] 5}g . lzIff dGqfnon] lzIffsf nflu 5'6o\ fPsf] 5 .
/fatOfc t]u @@ gu
' fmk nf; &^)@ 6

ˆ
;"rgf=== x'g yfn]kl5 o;sn] cfk"mx¿nfO{ s'g}

sf7df8f}+ pkTosfnfO{{ arfcf}}+


@!^ ju{ ls=dL= If]qkmn ePsf] pkTosf ;a} s'/fx¿sf] s]Gb«} s]Gb« jg]/ 3/j]6Lx¿sf dgf]dfgL k|jQ[ L klg ;+:s[tLsf] nflu O{ltxf; / jt{dfgdf,
bfaL 5 . P8LaLsf] ;xof]udf x'g
nfu]sf] pQm sfo{sf] 6]08/ cfXjfg
ePb]lv g} s]Gb|sf pklgb]z { s ljsn
km/s gkfg]{ atfpFb} cfk"mx¿ t lgldQ
dfq ePsf] atfpFb} cfPsf 5g\,
pgLx¿sf cg';f/ ;"rgf k|ljlw
s]Gb|leq ePsf] x/]s e|i6rf/ /
kf}8n
] / OlGhlgo/ ;'bLk 8fFuL s;/L
sf7df8f}F pkTosf P;Lofsf] bf];f| ] of] zx/ cfh ljZjs} ctL k|bl' ift lhDd]jf/ 5 . :d/0f/xf]; sf7df08f} ;dfh / ;+;f/df of] dfgj ;dfh ;bf sdfpg ;lsG5 / sld;g xft sld;gsf] v] n df k| w fgdGqL
pj{/fzlQmn] ;+DkGg pkTosf xf] . h'g zx/x¿ dWo] Psdf ulgG5 . hxfFs F f] pkTosfsf] lb3{sfnLg ;+/If0fsf] ;bf n8\b} / le8\b} cfPsf 5g\ . cj nufpg ;lsG5 eg]/ bf}8w"kdf sfof{no;d]t ;+nUg /x]sf] 5 . olb
pkTosfsf] snf, ;:s[ltsf] j}ejtf, lji0f'dtL, jfudtL / dgx/f gbL tyf nflu Ps z;Qm u'? of]hgf agfpg tdfd dfgjhftL Pp6f o:tf] ljifodf plqPsf lyP . pgLx¿ b'j' h } gf cf– e|i6frf/sf] ljifodf cfk"mnfO{ sxL
pRr pj{/fe"dL / tTsflng rLgsf] vf]nfx¿sf klg d[To' ePsf 5g\ . To;f] k5{ . hxfFF gofFF 3/–ejgx¿ e'sD+ k n8\g h?/t 5, h'g ljifo xfdL ;j}sf] cfˆgf] Nofk6k af]sL ljleGg 6]G8/bftf st}af6 sf/jfxL yflnP k|wfgdGqL
ltAa]t / ef/tsf] Jofkfl/s s]Gb«sf] eP sf7df08f} pkTosf k|ltsf] ;xL k|lt/f]ws jgfpg kg],{ km/flsnf] ;femf 5, dxfg / b'/ufdL dxTjsf] uO{ uf]Kotf eË u/L nfvf}F ?k}ofF sfof{noaf6 g} /f]Sg] kxn x'g5] . To;}n]
¿kdf /x]sf]n] uf]vf{nL /fhf k[YjL b[i6Lsf]0f s] xf]nf < / of] dxfg ;8s, e"dLut /]n, cfsfz] ;8s 5 . Tof] xf] k|sl[ t kof{j/0f–wtL{–k[YjL– sld;g lnPsf] rrf{ Tolta]n} s]Gb|df o:tf lemgfdl;gf ;dfrf/n] cfk"mnfO{
gf/fo0fzfxn] of] pkTosfdf ljz]if cfFv F f pkTosfsf] ;+/If0f s;/L xf]nf < ;a} Joj:yLt t'Nofpg k5{ . of] hLljtu[x, a|Dxf08sf] of] ljzLi6 rn] s f] s] G b| s f Ps sd{ r f/L s' g } c;/ gkfg] { eGb} pgLx¿
nufof] / ;}Gojnjf6 sAhf u/]/} 5f]8o\ f] . ;j{ky| d, sf7df08f} pkTosf ;a} x] S sf/xf] ; , cfh /fhwfgL u[xsf] jrfj6, ;+/If0f, ;+jw{ g rL/sfn atfpF5g . pgsf] egfO 5– …xfdL sfof{nosf sd{rf/Lx¿nfO{ xKsfpFb}
ljt]sf] em08} b'O{ ;o jif{ ;Dd oxfFF s'/fx¿sf] s]Gb« jGg ;Sb}g . of] sf7df08f}n] b]ze} l/ unt zGb]; ;Ddsf] nflu . xfdL hxfFF 5f}, of] k[YjLsf] tNnf] txsf] sd{rf/L xfdLnfO{ t of] sd{rf/Laf6 g} oL sld;g e|i6frf/sf]
hg;+Vofsf] a[l4 ;fdfGo g} lyof] t/ /fhwfgL ePsf]n] /fhg}lts s]Gb« / lbO{/x]5 ls, pj{/fe"dLx¿df 3/ Ps c+u xf] . h'g c+usf] zL/ b]lv sfof{ n on] k| o f] u ug] { sltko ;dfrf/ ;Dk"0f{ ePsf] eGb} To;df
ljut $) jif{ otf oxfFF hg3gTjsf] k'/ftflTjs tyf P}ltxfl;s s'/fx¿ w]/} ejgx¿ cGwfw'Gb jgfp Û vf]nf k'5f/ ;Dd :jR5, :j:Yo / ;'Gb/ ;dfgx¿sf] gfd g} yfxf 5}g, pxfFx¿ sd{rf/Lx¿nfO{ ;r]t /xg / eljiodf
rfk lg/Gt/ j9\g k'Uof] . @))& ;fn, ePsf] / cGt/fli6«o xjfO{ d}bfg, ;fy} gbLx¿df dnd"qsf] 9n ld;fp Û t'Nofpg' x/]s dfgjsf] st{Ao xf], o;df To; If]qsf] lj1 x'gx' G' 5 h] eGg'xG' 5 hflu/af6 ;d]t xft w'gk' g]{ x'g;S5
@)!& ;fn, @)#% #^ ;fn, cfjZos ef}lts k"jL{wf/x¿ jg]sf]n] w'nf]–9'jfn] zx/ jhf/ 9fs Û ;fy lbg] ;j}sf] ldq xf] t/ jfwflbg]x¿ ToxL kTofpg' k5{, k]ml/ pxfFx¿sf] kx'rF eGb} wDSofpg] u/]sf] atfOG5 . o;}
@)$% $^ sf] k|yd hg cfGbf]ng / ko{6gs]Gb« jGg ;S5 . :s'n, sn]h, sldzg / Jofhvf] / ljQLo ;j}sf] zq' xf] eflj k':tfsf] gh/df t dfly;Dd 5 lj/f]w u/] cfˆg} hflu/ l;nl;nfdf s]Gb|sf Ps sd{rf/L
@)^@ ^# sf] bf];f| ] hg–cfGbf]ng h:tf], c:ktfn / pBf]ux¿ cfjZos dfq ;:yfx¿sf] ;xof]u ;/n¿kn] bfgj xf] . lsgls of] k|st[ Ljf6 x/]s hfg ;S5 eGb} s]Gb|leq sld;g / cufl8 yK5g\ . xfdLn] t s]Gb|sf]
x/]s /fhg}lts kl/jt{g kZrft oxfFF oxfFF /fv]/ c? () eGbf cwLs ;j} k|fKt u/]/ uf8Ljfxg / df]6/ dfgjn] Ps lbgdf !^ nL6/ cS;Lhg, e|i6frf/ df}nfPsf] pgL :jLsfb}{ 5g\ . lxtdf af]ns ] f 5f},F ;/sf/sf] sfo{qmd
hg;+Vofsf] ltj|tf a9\of] / cfh ljs/fn jflx/L lhNnfx¿df k7fpg k5{ . ;fO{sn y'kf/ / ;8ssf] bfofFjF fofFF $)–%) ln6/ kfgL, vfBGg / O{Gwg, ptf s]Gb|leq ePsf] e|i6frf/sf] ;kmn xf];\ eg]sf 5f}F t/ clxn] klg
cj:yfdf cfO{ku' s ] f] 5 . xfd|f] cg'dfgdf /fHosf] g]tT[ j ug]x{ ¿sf] O{R5f zlQmeP k'/} 9fs Û kmf]x/n] zx/jhf/ sAhf sk8f, lstfa, sfkL, cf}iflw, kmgL{r/, ;dfrf/x¿ k|sflzt x'g yfn]kl5 pxL sld;g vf] / / e| i 6x¿s}
oxfFF em08} !)) ju{ ls=dL= e"dL 3/ un}rf / ufd]G{ 6 pBf]u tTsfn jflx/ u/ Û========================== ca 3/–cfjf;, oftfoftjfxg b]vL ;+Dk"0f{ e|i6frf/ gfOs] ljsn kf}8n ] / ;'bLk xflnd'xfnL 5 . s] o;/L ljleGg
ejgx¿n] 9flsPsf 5g\ , %) ju{ k7fpg ;lsG5 / c?nfO{{ qmdz . z;Qm cfGbf]ngaf6 of] l:Yfltsf] pkef]Uo j:t'x¿ k|fKt ul//x]5f}F . h'g 8fFuL eg] 56\k6fpg yfn]sf] ;|ft] sf] kqklqsf j]e;fO6x¿df o; s]Gb|sf]
ls=dL= kSsL / sRrL ;8sx¿n] cj o'jf ju{ ;r]t, ;+ul7t / cGt x'gk' 5{ . k|st[ L ljgf xfdL ! ldg]6 klg jfFRF g egfO 5 . ;|f]tsf cg';f/ clxn] clgoldttf / e|i6frf/sf] ljifodf
cf]u6]sf 5g\ , #) ju{ ls=dL= :s'n, ;+3if{l;n jg]/ p7g' k5{ . k|sl[ t ;+/If0f #= ;fj{hlgs oftfoftsf ;fwgx¿ ;Sb}gf}F . of] dxfg / b'/ufdL k|sl[ t pgLx¿ cfˆgf] sld;g / e|i6frf/sf] k6s–k6s ;fj{hlgs eO;s]kl5
sn]h, c:ktfn, pBf]u / ;/sf/L cleofgdf hfu?s ag]/ ljs6 ufpFF 6«nLj;, b'Ot{ n] j;x¿ Jofks / jfx]s c? ;+Dk"0f{ s'/fx¿ ;fdfGo x'g\ . af/]df ;~rf/ dfWodnfO{ hfgsf/L clVtof/ b'?kof]u cg'z;fg cfof]u,
sfof{nox¿n] el/Psf 5g\ . cj afsL j:tLsf hgtfnfO{{ klg Jo"Femfpg ;a{;n ' e t'Nofpg' k5{ . s]an % t;y{ u+DeL/ lg0ff{os ljifonfO{{ To;/L lbPsf] eGb} slxn] sfof{nosf tNnf] /fli6«o ;t{stf s]Gb| ;fj{hlgs
em08} #^ ju{ ls=dL= klg ltj| ultn] pgLx¿n] pRr ;fx; ug{ kg]5 { . ca xhf/ o:tf ;fwgx¿ oxfFF kof{Kt g} u+DeL/ agL ;f]rf}F / ;fdfGo ljifonfO{{ sd{rf/LnfO{ xKsfpg] ub{5g\ eg] slxn] n]vf;ldltnufotn] 5fglag cufl8
3/ ejgx¿n] 9fSg sf7df08f} dxfgu/ g]kfn / ljZjsf] s'g} klg d'ns ' / e"– x'g5 ] g\ . cfh em08} % nfv %) ;fdfGo¿kn] g} xn ub}{ hfcf}F Û t/ P8LaLsf 6]08/bftfx¿nfO{ kmf]g ub}{ a9fpg' kg] { xf] O g, vf] O t oL
kflnsf, nlntk' / / eQmk' / efudf x'g] qmflGt eg]sf] d"nt kof{j/0f xhf/ uf8Ljfxg / df] 6 / x/]s cj:yfdf ;RrfO{nfO{{ cfTdf;ft sfd /f]lslbg] eGb} wDSofpg] ub{5g\ . e|i6x¿nfO{ slxn] s;n] sf/jfxL ug]{
gu/kflnsfn] b}gLs ;of}F 7fpFs F f vfnL qmflGt g} xf] c? ;a} e|dx¿ x'g . ;fO{snx¿n] oxfFFsf] rf}tkmL{ u/f}F Û of] k|st[ L, wtL{, egf}F k[YjL csf]{ s]Gb|s} Ps sd{rf/Lsf cg';f/ clxn] b'v;] f] kf]Vb} clVtof/ ;fj{hlgs n]vf
v]tjf/Lx¿df 3/ejgx¿ lgdf{0f ug{ dfgj ;dfh / ;Eotfsf] Psdfq >f]t jftfj/0f ljgfz / c;'/IfLt 5}g . t;y{ o;nfO{{ :jR5, :j:Yo ljsn kf}8]n, ;'bLk 8fFuL, cg'k ;ldlt / /fli6«o ;t{stf s]Gb|kl| t
gS;fkf; ul//x]5g\ . xf8{jo] / k;n, k|sl[ tsf] rf}tkmL{ ;+/If0f / ;+Djw{g ug]{ t'NofO{/x]5 . hGdg] ljQLs} em08} t'NofpFbF } cufdL xhf/f}F / nfvf} k':tfkl5 af:sf]6f e|i6frf/sf ;dfrf/ k|sflzt klg pgL cfqmf]z kf]Vb5g\ .
l;d]G6 k;n / jfn'jf, lul6x¿ af]Sg] bz{g, ;flxTo, snf / /fhgLlt , !& xhf/ C0f jf]Sg'kg]{ x/]s ;Ddsf ;GttLsf nflu klg jrfP/
l6Kk/x¿ al9/x]s} 5g\ . cgL b]zel/sf cy{gLltnfO{{ k|fydLstf lbP/ hfgk5{ . g]kfnLx¿sf] g]tT[ j ug]{ ;/sf/sf] /fvf},F :j:Yo wtL{ x:tfGt/0f u/f} Û
wgf9\o Aofkfl/, sd{rfl/, 7]sbf/, g]tf sf7df08f}sf] xsdf o; pkTosfsf] ;jf]R{ r g]tT[ j -k|wfgdGqL, /fi6«ktL_ hf]sf]xL dfgj cfh hxfFF hxfF 5,
tyf ;DkGg ;a}nfO{{ oxfFF 3/ 38]/Lx¿ ;+/If0f / ;+Djw{g ug{ lgDg s'/fx¿ x¿n] klg ;fdfGo cj:yfdf pgLx¿n] ToxL, ToxL jf6 of] k|sl[ tsf]
rflxPsf] 5 . Jojxf/t k|bz{g ub}{ hfg k5{ – ;fj{hlgs uf8L k|of]u ug{ k5{ . egf}F of] wtL{sf] ;+/If0fdf efulng
o;f] x'gfsf] d"nsf/0f sf7df8f}F w]/} != dfgj dnd'qnfO{{ afof]Uof;df s/f]8, s/f]8 kg]{ uf8Ljfxgx¿ x}g . ;S5g\ . lxdfnL e]sdf ToxfFFsf]
s'/fx¿sf s]Gb« jGof] . /fhg}lts s]Gb«, kl/0ft ug]{ KnfG6x¿ lgdf{0f k' n rf} s sf] dGqLSjf6/ jf6 jghu+nsf] ;+/If0f, hLjhGt' /
cf}Bf]lus s]Gb«, z}IfLs s]Gb«, :jf:Yos]Gb«, ug{k5{ . :s'n, sn]h, c:ktfn, l;+xb/jf/ ;Dd dGqL / pgsf uf8{ k+IfLx¿sf] ;+/If0f, u/]/ of]ubfg k'¥ofpg
ko{6g s]Gb«, PghLcf] , cfO{ Pg kfs{ h:tf ;fj{hlgs :ynx¿sf / lkPx¿ hfg cfpg 7"nf 7"nf ;S5g eg], zx/jhf/df j:g]x¿n]
hLcf]x¿sf s]Gb« O{Toflb . x/]s kfOvfgfx¿df of] t'?Gt jGg j;x¿ k|of]u ug' k5{ . dGqL / Jojl:yt zx/Ls/0f, k|bi' f0fsf] lgoGq0f,
dflg;x¿sf] cTofjZos s'/fx¿ ;+u ;S5 . o;sf] nflu ;DjlGwt ;ef;bx¿nfO{{ of] ul/j /fi6«n] cleofgdf efulnP/ . t/fO{ dw]z /
;+DjlGwt / k|r/' /f]huf/sf ;+Defjgx¿ lgsfonfO{{ ;'emfj / bjfjsf] vfFr F f] ;fO{sn ;Dd lbg ;S5 . /fHo kxf8sf vf]nfgbLdf ljif, jd / s/]G6«n]
x'gfn] b]zel/ / jflx/ jf6 klg kg]5 { . cf}Bf]lus s]Gb«af6 lg:sg] rnfpg]x¿, cfk"m gd'gfjg / df5f dfg]{ b'i6 lzsf/Lx¿nfO{{ /f]Sg'k5{,
dflg;x¿sf oxfFF cf]O/f] nfu]/ cfh k|bi' fLt /;fogx¿ t'?Gt /f]s/] b'lgofnfO{{ of] kf7 l;sfp Û u'nn ] Ln] r/fr'?ËL dfg]{ / jGb'sn]
oxfFF :jR5 xfjf, kfgLsf ;d]t cefj …pkrf/ KnfG6Ú lgdf{0f u/]/ dfq $= sf7df08f} pkTosfsf] k|bi' f0fdf xl/0fd[ u , 3f] / n, emf/n dfg] {
eO/x]5 . htftt} uf8Ljfxgsf] 3'Or { f] pQm pBf]ux¿ rNg lbg'k5{ . clg rf}tkmL{ k|efj kfg]{ oxfFs F f] b}lgs lzsf/Lx¿nfO{{ lgoGq0fdf lnP/ s8f
/ To;n] lgsfNg] w'nf], 9'jf / ljiffn' gbL, vf]nf lsgf/fdf s'g} klg em08} #%) 6g kmf]x/ Ps ljs/fn sf/jf{xL rnfpg k5{ . 9f]/ kf6gsf]
UofF;
F n] cfd hgtf oxfFF cfqmfGt 5g\ . k|b'lift, kmf]x/s'/fx¿ kmfNg ;d:of 5 . h'g kmf]x/x¿jf6 7"nf] lzsf/ cf/If0f If]q jGb ug{ k5{ . jg
csf]l{ t/ d'ns ' sf] jflx/L lhNnfx¿df /f]Sg'k5{ . tj dfq oxfFs F f] d[t dfqfdf O{Gwg, Uof;, dn / df]x/ h+un ljgfz ug{} / To;df ;xof]u ug{]
;fdfGo :jf:Yo, lzIff / /f]huf/sf] gbL vf]nfx¿n] k'gh { Ljg kfpg jGg ;S5 . t/ xfd|f /fhg]tfx¿ hf] sf]xLnfO{{ s73/fdf pEofP/
cefjn] hgtf cfs'n Jofs'n 5g\ . ;S5 cGoyf xhf/ / nfv x't/fh / ;DjlGwt lgsfosf 7'nfx¿ hgsf/jfxL cleofg rfNg' k5{ . b'ne{
@))& ;fn otf clwsfz+ j}Bx¿ hGd] klg oxfFF So} x'bg}F . gLlxt :jfy{ s f] nflu ltg} hGt' u}8+ f, af3sf] ;+/If0f ug{' k5{, ;k{
zf;sx¿ / To;sf] g]tT[ j ug]x{ ¿ cfd @= kl/jf/ ePsf s'g} klg dflg;nfO{{ kmf]x/x¿nfO{{ /fhg}lts/0f ub}{ xfd|f] k/d dLq xf] eg]/ hfGg' k5{ .
¿kn] pkTosf jflx/ / ufpFxF ¿jf6} 3/ ejg eg]sf] Pp6f dfq x'gk5{, ;Gt'li6 lnb}F cfO{/x]5g\ . ca of] d'ns ' df lu4 ;+/If0f cleofg /fd|f]
cfPsf x'g . dft[sf, lj=kL=, ;"o{ jxfb'/, ufpFF jf zx/ hxfFeF P klg . cgL cj:yfsf] cGt x'gk5{ / OR5's eO/x]5 . ;fd'bflos jg Jofks /
nf]sG] b« jxfb'/ rGb, lu/Lhf, dgdf]xg, jxfndf lbg] cfjfz sf]7f tyf :jb]zL, ljb]zL hf] sf]xLnfO{{ kmf]x/ lj:t[t t'Nofpg h?/t 5 clg k|fs[lts
z]/jxfb'/, -t'N;Llu/L_, dfwj s'df/, ˆNof6x¿ / k;nsf ;6/x¿ Joj:yfkgsf] lhDdf nufpg k5{ . agh+un leq s'g} klg v]tLkftL ug{
emngfyx¿ ;j} ufpFxF ¿jf6 g} cfPsf /fHon] l;w} 3/3gLx¿;+u lnP/ lgzt{, xfdL :jo+ klg To;sf] lhDdf /f]Sg' k5{ . dxfdftf of] wtL{sf] ;'/Iff
x'g\ . t/ lo dWo] s;}n] klg sf7df08f} /fHon] g} prLt d" N odf lng tof/ 5f}F . ug{ n]v/] , af]n/] , ufP/, n8]/, le8]/,
pkTosfsf] ;+/If0f ug]{ ;xL b[i6Lsf]0f ;Dem}t] fu/]/ pkef]Qmfx¿nfO{{ lbg] %= O{TofbL . lxF8/] , d'¶Lbfg lbP/ kª\QmLa4 sbd
/ gLltx¿ Nofpg ;s]gg\, g t pgLx¿n] gLlt lng k5{ . tj /fh:j klg lgxLt / gLlh :jfy{sf] nflu cfˆgf] rfNg ;a}nfO{{ xfd|f] xflb{s cfJxfg 5 .
aflx/L lhNnfx¿sf] ;jfË{Lg ljsf;df /fd|/L p7\5 . oxfFF cl;ldt 3/ If]q, hflt, efiffsf] nflu clg ?9La'9L, -g]kfn kof{j/0f ;+/If0f tyf ;Dj4{g ;+3,
;lx dfu{ bz{g ug{ ;s] . kl/0ffd of] ejgx¿ j9\gs ' f] Ps d"nsf/0f cGwljZjf;L wd{ bz{g, ;+:sf/ / sf7df8f}+ pkTosf tby{ ;ldlt_

cd]l/sfdf a:g] g]kfnLsf] j}jflxs hLjg vt/fdf


s[ i 0ffs' d f/L uf} t d Pl;ofsf b] z x¿af6 cfP/ em08} &) xhf/ j}jflxs ;DaGwdf hfg yfn]sf 5g\ .
cd]l/sfdf a:g] g]kfnLx¿sf] cd] l /sfdf a:g] x ¿df a9] s f] /x]sf 5g\ eg] @% k|ltztsf] cyf{t 5f]/f5f]/LnfO{{ w]/} ;DklQ hf]l8lbg]
;Gbe{df pgLx¿sf] j}jflxs hLjg l8ef];{sf] qmd g]kfnLx¿sf nflu em08} %) xhf/sf] t l8ef];e { O;s]sf] w'gdf 5f]/f5f]/Ls} eljZo stf hfg]
vt/fdf kg]{ ;d:of Pp6f uDeL/ b'vb va/ xf] . lsgeg] ef/t, 5 . em08} @) k|ltzt cyf{t $) xf] 7]ufg gx'g] cj:yf ;d]t cfPsf]
;d:of aGb} uPsf] 5 . s} o g a+ufnfb]z, kfls:tfgaf6 cd]l/sfdf xhf/sf] xf/fxf/Ldf cljjflxtx¿ 5 . 8n/sf] kl5 bf}8bf 5f]/f5f]/LnfO{{
g]kfnLx¿sf nflu ;fFRrL Pp6f b'vb cfP/ a:g]x¿;+u} g]kfnLx¿df klg /x]sf 5g\ . Tof] afx]s em08} @) c;n ;Eotf / l;sfpg] ljifo
syf aGb} hfg yfn]sf] 5 , j}jflxs of] qmd a9]sf] 5 . k|ltzt cyf{t $) xhf/hlt g]kfnL cf]em]ndf kb}{ uPsf] 5 . 8n/s}kl5
hLjg . dlxnf / k'?ifsf nflu ;dfg dflg;sf OR5f , cfsf+ I ff, afnaflnsfx¿ klg 5g\ . of] tYof+s nfUbf 5f]/f5f]/Lk|ltsf] pQ/bfloTj t
clwsf/ sfod x' g ' k g{ ] cfjfh dxTjfsf+Iffsf sf/0f p;n] s}og x]bf{ klg l8ef];{ ug{ g]kfnLx¿sf] s}og afa'cfdfn] la;{b} uPsf 5g\
pl7/xFbf ;g\ !(%) b]lv cd]l/sfdf cj:yfdf unt / ;xLaLrsf] leGgtf ;+Vof lgs} 8/nfUbf] dfGg ;lsG5 . eg] nf]Ug] :jf:gLsf] ;DaGw hf]ufpg
dlxnfnfO{{ klg k'?if ;/x clwsf/ 5' § ofpg ;Sb} g . ha Ps c;dembf/L, emu8f, cljZjf; Psn] csf{sf] pQ/bfloTj lng] s'/f
lbg]u/L kl/jt{g cfPsf] lyof] . csf{aLrsf] ljZjf; wldlnb} hfG5, / a} d Go:otfsf sf/0f nf] U g] t clns k/sf] ljifo aGb} uPsf]
cd] l /sfdf gf/L / k' ? ifaLrsf] ta nf]Ug] :jf:gLaLrsf] ;DaGwdf :jf:gLaLr l8ef] ; { s f] cj:yf 5 . To;}n] klg ;DaGwljR5]bsf] qmd
clwsf/df vf;} km/s 5}g . ;dfg klg b/f/ k}bf x'Fb} hfG5 . g]kfnsf] cfpFbf To;af6 pgLx¿sf a9b} uPsf] xf] . ;fFRrL eGg] xf] eg]
clwsf/sf ;fy g} pgLx¿ cufl8 ;f+u'/f] ;dfhaf6 cd]l/sfsf] v'Nnf afnaflnsfx¿df klg g/fd|f] c;/ a}+ssf] vftfaf6 ;'? ePsf] emu8f
a9] s f 5g\ . t/ kfl/jfl/s ;dfhdf cfOk'Ubf of] b/f/n] df}nfpg] kl//x]sf] 5 . o;y{ 8n/sf] dfq kl5 Pp6f sfuhsf] 6'qmfdf uP/ cGTo
c;Gt'i6L eg] g]kfnsf] t'ngfdf df}sf kfpg] u/]sf] 5 . Pp6f tYof+s nfUnf lhGbuL g} vQd x'g] cj:yf x'g] u/]sf] 5 . o;k|lt g]kfnLx¿
s} o g u' 0 ff a9L b] l vG5 . ToxL cg';f/ cd]l/sfdf em08} @ nfvsf] ;d]t cfPsf] 5 . 8n/sf] kl5 nfUbf ;hu x'g] xf] ls < cd]l/sfdf a:g]
c;Gt'i6Lsf sf/0f l8ef];{sf] qmd xf/fxf/Ldf g]kfnLx¿ a:b} cfPsf s}og afa'cfdfn] t cfkm}n] hGdfPsf] uf}td lnl6n lkk'n ckm g]kfnsL
lgs} a9bf] 5 cd]l/sfdf . cem 5g\ . h;dWo] #% k|ltztdfq cyf{t 5f]/f5f]/Lk|ltsf] pQ/bfloTj klg lj;{b} ;fdflhs sfo{stf{ x'g .
7 /fatOfc t]u @@ gu
' fmk nf; &^)@
ˆ cGTo]li6===
nf]8;]l8ªn]===
kfOFb}gÚ, pxfFn] eGg'eof]– …clxn] t
kf]ns] f] ds}sf] laqmL klg 36]sf] 5 .Ú
;+o'St c/a Old/]6\; -o'PO_ sf] s'g}
cf>ddf nluPsf] lyof] . g] t f
e§/fO{sf] kfly{j z/L/df clGtd
>4f~hlnsf nflu lqk'/]Zj/l:yt
k|wfgdGqLsf] st{Jo / bfloTj
gj/fh v8\ s f a9L c;'N5g\ . To:t} cf}ifwf]krf/sf] u/]kl5 zflGt / gofF ;+ljwfgsf nflu bnfnx¿aLrsf] 6s/fjn] jt{dfg
sDkgLdf sfo{/t cfˆgf >Ldfg\n] bz/y /Ëzfnfdf /fvL cfh laxfg tf]lsPsf] ;dodf gofF ;+ljwfg nflu eGb} ;fwf/0f cf}ifwf]krf/ w]/} xb;Dd nlrnf] ePsf] k|df0fx¿ ;/sf/n] k"0f{tf kfpg g;Sg' cToGt}
af/Daf/ …df]afOn l:jr ckm lsg * ah]b]lv !@ ah];Dd /flvg] 5 . hf/L eO{ zflGt k|lqmof k"/f x'g g;Sbf u/fpg;d] t ljb] z sf /fHosf] b]lvPsf 5g\ . cgldgsf] jlxu{g kl5 b'Mvsf] s'/f xf] . oltv]/ Pdfn] leqsf
/fv]sf]Ú egL ufnL u/]sf] 36gf !@ ah]kl5 zj ¥ofnL;lxt kz'klt ;of} F jL/ ;lxbx¿sf] /utsf] 9' s ' 6 Laf6 g} ljb] z sf dxF u f cfˆgf n8fs'x¿nfO{{ ljz]if ;ldlt Gofok|d] L / kl/jt{sf/L g]tfx¿n] of]
;DemFb} sf]6]Zj/sL ;'idf clwsf/Ln] cfo{3f6df k'u]/ e§/fO{ cGTo]li6 cjd" N og x' g ' s f] ;fy} zflGt, c:ktfnx¿df pkrf/ u/fpF5g\ . oL dftxt a'emfpg' / ;f]x|f}F k6s;Dd s'/f ljZn]if0f ug{ h?/L 5 ls ToxL
eGg'eof]– …lbpF;f] df]afOn l:jr ckm ul/g] sfFu|];n] hfgsf/L lbPsf] 5 . cu|udg, ljsf; / kl/jt{gsf] k|tLIff o:tf s'/fx¿ t pbfx/0f dfq x'g ;+;b\df k|wfgdGqL rog x'g g;s]sf] Pdfn]sf] ;/sf/ @)%! ;fndf gf}
x'G5, /flt klg s'g} a]nf aQL x'Fb}g, g]kfnL /fhgLltsf lzv/ k'?if Pj+ ul//x]sf nfvf}F g]kfnLx¿sf] dg ljleGg zLif{ / jxfgfdf kmh'n lan nfhdbf]{ cj:yfdf cfˆgf] kf6L{sf] dlxgf dfq cNkdtsf] ;/sf/ rnfpg
nf]8;]l8ªn] ubf{ xfd|f] ;DaGwlaR5]b ;Gt g]tfsf ¿kdf kl/lrt d'ns ' df cfuf]sf] /fkdf vf/fgL eO{ pl8/x]sf] k]; u/]/ /fHosf]ifaf6 /sd a'‰g] pDd]jf/L;d]t lkmtf{ lnP/ ;qf}F kfpFbf w]/} hgtfsf] d'vaf6 /fd
x'g nflu;Sof] .Ú nf]8;]l8ªaf6 k"/} k|hftGq axfnLsf] nflu cgj/t dfq 5} g , k| l tlqmTds ¿kdf dGqLx¿sf] 7"nf] tfFtL g} b]lvG5 eg] k6ssf] k|wfgdGqL lgjf{rgdf g]skf /fHosf] pkflw kfPsf] lyof] eg] ToxL
If] q ;Ggf6fdo ag] s f] xfnsf] ;+ 3 if{ s f] kof{ o ls;' g hL cyf{ t \ pQ]hgfTds emfk8 agL ;f+s]lts !% jif{cl3b]lv /fHoaf6 k]:sL /sd Pdfn] s f] cWoIf tyf jt{ d fg Pdfn]s} ;/sf/ lgjt{dfg k|wfgdGqL
kl/l:yltdf df]afOnstf{nfO{{ ;d]t s[i0fk|;fb e§/fO{n] cfˆgf] k"/} hLjg lj/f]w ug{ klg ;'? eO;s]sf] 5 . lnP/ km5\of}6{ gug]{ k"jk{ w| fgdGqLb]lv k| w fgdGqL emngfy vgfnnfO{ { dfwj g] k fnsf] k| w fgdGqLTjdf
nf]8;]l8ª 6fpsf] b'vfOsf] ljifo aGg' /fhgLlts cf/f]x–cj/f]xdf latfP o;sf] ;'?jftstf{ ;'g;/L lhNnf xfnsf ;ef;b\x¿ / dGqLx¿;d]t lgjf{ l rt u/fpgnfO{ { zflGt / cfOk'Ubf g]kfns} Oltxf;df ;a}eGbf
c:jfefljs xf]Og . cWoogsf qmddf pgn] cfˆgf] hLjgdf 3ft, e/f}n uflj; ! sf b]jLk|;fb /]UdL pNn]Vo ;+Vofdf b]lvG5g\ . ;a} g]tf ;+ljwfgk|ltsf] of]ubfgsf] ¿kdf a'‰g e|:6, sn+lst, gfnfos / /fj0f
xfn ;fdfv';L a:b} cfPsf ljgf]b k| l t3ftx¿ v] k ] t/, slxNo} x'g\ . ;/;/tL d"NofÍg ubf{ jt{dfg tyf dGqL ;ef;b\x¿ oL / o:tf ;lsG5 eg] g]kfnsf] Oltxf;d} /fHodf lsg kl/0ft eof] <
df:s] eg] ;w}F b'Oj{ 6f df]afOn ;fydf k|hftGqk|ltsf] lgi7fdf cfFr cfpg k|wfgdGqL tyf g]skf Pdfn]sf k|jl[ Q / cfr/0fsf geP klg pgLx¿ ;a}eGbf nfdf] /fhgLlts uTofj/f]wsf] zflGt / ;+ljwfgsf] s'jf{gL
lnP/ lxF8g\ ] ug{x' G' 5 . df:s] j}slNks lbPgg\ . 5 b;s nfdf] /fhgLltdf cWoIf emngfy vgfnsf] ufnfdf ;a} df}g /xg' / lj/f]wsf s'g} :j/ ufF7f] km'sfpg] kxnsb\dLsf] ¿kdf lng ul//x]sf ;f/f g]kfnLx¿nfO{{ jt{dfg
¿kdf k|of]udf Nofpg ;lsg] x'Fbf ;lqmo /x]sf e§/fO{nfO{ sfFu; ]| sf g]tf a|lhPsf] of] emfk8 pQfpnf] / c;Eo g;'lgg'n] dfgf}F oL /fhg}lts g]tf ;lsG5 . ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg ;/sf/ u7gn] s]xL cfzf knfPsf]
c?nfO{{ klg NofP;Dd ;w}F b'Oj{ 6f tyf sfo{stf{n] af]nfpg] Kof/f] gfd kf/fsf] b]lvP klg g]kfnsf w]/} dxf]box¿ cfˆgf] JolStut :jfy{ / kl/0ffdn] /fhgLlts bnx¿ ldn]/ eP klg of] cfzfnfO{{ lg/fzf gkf/L
df]afOn af]Sg ;'emfj lbg'x'G5 . xf]– ls;'ghL . …/fhgLlts bz{gn] /fhgLlts g]tfx¿sf] dgkl/tGq, b]z nfesf] nflu cfk;L ldn]dtf] / cl3 a9\gs ' f] ljsNk g/x]sf] cj:yfdf e/f];fdf kl/0ft u/fpg g]skf
;dfh;]jL %% jifL{o /fdhLk|;fb dfq} b]z ljsf; / cfwf/e"t dfgj / hgtfk| l tsf] u} / lhDd] j f/Lkg, sfg] v ' z Ldf g} /dfpg' s f] ;fy} g]skf Pdfn]sf] bf]wf/]kg, wf]sa] fh / Pdfn]leqsf b]zeSt / nf]stGqk|d ] L
bfxfnn] eGg'eof]– …df]afOn / rfh{/ clwsf/sf] k|Tofe"lt ;Dej 5}g, ;QflnK;f, n'5fr'8F L, cfˆg} df]hd:tL /fhgLltnfO{{ e/kbf]{ cfDbfgLsf] ;|ft] cfk;L snxsf] sf/0fn] g]kfnsf] zflGt zlStx¿ ef/tLo bnfnx¿sf] lj?4
;fyd} lnP/ lxF8\g] / hxfF cg's"n To;sf nflu Tofu, tk:of, ;dk{0f / :jfy{df /fHosf] 9's6' Lsf] b'¿kof]u agfPsf] cg'dfg ubf{ cGofo x'g] 5}g k|lqmof / gofF ;+ljwfg n]vgnfO{{ clxn] Psl9Ssf eO{ kf6L{ leqsf]
ldNof] ToxLF rfh{ ugf{n] d]/f] df]afOn / k|lta4tf Tolts} cfjZos x'G5Ú x]bf{ nfU5 c? y'k|} b]jLk|;fbx¿ lsgeg] pgLx¿n] lnPsf / lng] ;]jf 3]/faGbLdf kfl//x]sf] s'/f ;a};fd' s'tTjx¿nfO{{ k/f:t ub}{ PsLs[t
nfdf] ;do;Dd l:jr ckm x'Fb}g .Ú eGg] ls;'ghL, Tofu / ;kd{0fnfO{ ufnfdf emfk8 ag]/ xf]Og af?bsf] ;'ljwfx¿ lgwf{/0f ubf{ slxNo} klg 5n{Ë 5 . dfcf]jfbLsf] g]t[Tjdf g]skf dfcf]jfbL;Fu ePsf] ;ft a'Fb]
df]afOn l:jr ckm x'gfn] sltsf] Jojxf/df g} ptfg]{ g]kfnL /fhgLlts cfTd3ftL ad ag]/ b]z / hgtfsf] g]kfnL >dhLjL ;j{xf/f hgtfsf] ldlnh'nL ;/sf/ /x]sf] cj:yfdf ;xdltnfO{{ b[9tfsf ;fy sfof{Gjog
hflu/ 5' 6 \ g ;S5, sltsf] kmf"6df lj/n} /x]sf lgisn+s /fhg]tf dGq hk ub}{ b]z n'6g\ ] oL n'6/] fx¿sf] :t/ / cj:yfsf] x]Ssf /fv]gg\, s'g} tTsfnLg k|wfg;]gfklt ?SdfËt ub}{ cufl8 a9\g'df g} g]kfn /
gftfuf]tf;Fu e]63f6 5'6\g ;S5, x'g . tTsflng k~rfotL zf;gn] dfem k8\lsg l9nf eO/x]sf] xf] ls klg /fhgLlts bnsf g]tfx¿n] s6jfnnfO{{ cjsfz ug{ Pdfn]sf g]kfnLsf] sNof0f x'g] b]lvG5 eg] s'g}
sltsf] ldl6ª 5'6\g ;S5, sltsf] pgnfO{ lg/Gt/ bz jif{ h]n ;hfo eGg] nfUg' c:jefljs gxf]nf . g]kfn / g]kfnLsf] o:tf] bogLo cWoIf emngfy vgfnn] ;f+sl] ts a]nf kqsf/x¿n] u/]sf] k|Zgsf]
dxTjk"0f{ va/ 5'6g\ ;S5, egL ;fWo} lbOof] . h]naf6 lg:sg w]/} g]tfx¿n] e" l dut /fhgLltsf] a] n f ltg} cj:yfdf xfdLn] /fHoaf6 oltw]/} ;]jf ;xdlt u/]/ klg kl5 ;xof]u gu/L pQ/df jt{dfg k|wfgdGqL tyf g]skf
5}g . ahf/df OGe6{/ tyf 5'§} tTsflng zf;s;Fu sfuh u/fP . g]tfx¿nfO{{ l;:gf] vf]n] vfg lbg] / / ;'ljwfx¿ lng' c:jefljs / cGofo dfcf]jfbLnfO{{ PSnfpg] sfd gu/]sf] Pdfn]sf cWoIf emngfy vgfnn]
df]afOnsf] Aof6«L rfh{ ug{ ldNg] rfh{ t/ e§/fO{ sfuh u/fpg gdfGbf ;'sn ' cf]5o\ fpg lbg] tL nfvf}F ul/j x'g5 ] eGg] s'/f Pp6f zAbdf klg eP xfn;Dd ;f]xL ;/sf/n] g} b'lgofFsf] sf]xL dfOsnfnn] g]skf
lsGg kfOG5 . ;a};uF OGe6{/ / Aof6«L yk b'O{ jif{sf] h]n tf]lsof] . k|hftGq b'MvLx¿sf] cj:yf cfh lxhf]sf] eGbf ;'Gg kfOPg . /fhgLlts bn / lg/Gt/tf kfO{ hf/L zflGtk|lqmof / Pdfn] leq emngfy vgfn
rfh{ lsGg] Ifdtf gx'Fbf / nfdf] :yfkgf / k'g:yf{kgfsf] cjlwdf ;3if{ klg gfh's / bogLo alg/x]sf] 5, g]tfx¿sf] o:tf] cfr/0f / Jojxf/ gofF ;+ljwfg lgdf{0f Pp6f lgisif{df cNkdtdf ePsf] k' l :6 ul/lbP
;do;Ddsf] nf]8;]l8ªsf sf/0f ubf{ e§/fO{n] cfˆgf] hLjgdf !$ Hj/f] cfpFbf l;6fdf]n vfg / emf8f b]Vbf nfU5 sfg'gL /fHo / zf]if0f/lxt k'Ug ;Sg] lyof] / clxn]sf] cj:yf clxNo} Pdfn] s f] cWoIf kbaf6
clwsf+z df]afOnstf{ df]afOn l:jr jif{eGbf a9L h]n hLjg latfPsf kvnf nfUbf hLjghn kfpg] cj:yf ;dfh lgdf{0f ug{] s'/f Pp6f vf]qmf] cfpg] ;Defjgf sd x'g] lyof] . of] /fhLgfdf lbG5' eg]sf] s'/f jt{dfg
ckm /fVg afWo 5g\ . 5g\ . e§/fO{ /fhgLltsf] k|/] 0ffsf] ;|ft] klg b'j{n 5 . Ps 5fs df5f–df;' gf/f dfq xf] lsgls sfg'gL /fHo jif{ ;+;b\df k|wfgdGqLsf] lgjf{rg x'bF } cj:yfdf k'l:6 ug{ ckl/xfo{ 5 .
s;}nfO{ dfGy]gg . s;}n] /fhgLlts vfg / /fd|f] sk8f nufpg t k/} :yfkgf eO{ b08xLgtfsf] cGTo eof] Pdfn]n] ;xdLto ;/sf/sf] ehg dfq cem egf}F dfcf]jfbL cWoIf k|rG8n]
;jf/Ldf=== k|/] 0ff sf] lyof] eg]/ ;f]Wof] eg] e§/fO{ hfcf];\, dxFuLn] k]6df rf/f] wfGg eg] Tof] sfg'gn] pgLx¿nfO{{ klg afFWg] ufpg] t/ ;xdltsf] nflu s'g} klg cfˆgf] kf6L{leqsf] cfGtl/s ljjfb
cfˆgf] r]tgf / ;Dks{n] o; If]qdf ;Sg] cj:yf 5}g . xTof, lx+;f, n'6kf6 5 5f]8\g] 5}g, To;}n] pgLx¿ zflGt of]hgf / sfo{tflnsf cufl8 g;fg]{ g / cj/f]wsf afjh'b klg b]zsf]
sf/jfxL;d]t ug{] ePsf] 5 .Ú kfFr / czflGt lbgk|ltlbg al9/x]s} 5 / gofF ;+ljwfgsf] jxfgfdf x/]s dfcf]jfbLnfO{{ ;dy{g ug]{ g sfFu; ]| nfO{,{ ;d:ofsf] lgsfzsf nflu h'g ;fx;,
xhf/eGbf a9L ;fwgx¿df n]lvPsf nfu]sf] atfp"y] . t/, pgL s]xL
dxfTdf ufGwL, s]xL g]kf]lnog, s]xL t/ ltg} g]tf dxf]box¿ h;n] log} k|sf/sf] ;xdlt / ;Demf}tf ub}{5g\ g t dfcf]jfbLn] Pdfn]nfO{{ lnlvt c7f]6 / lg0f{o u/] To:t} ;fx; c7f]6
;fo/Lx¿ x6fO;lsPsf] k|jStf >]i7n] zf]lift, kLl8tx¿sf] d'lStsf nflu / To;nfO{{ cfˆgf] ;jfy{cg's"n x'g] ;dy{g lbFbf b'O{ ltxfO{ ax'dtsf] nflu / lg0f{o u/L cl3 a9\g' g} jt{dfg
atfpg'eof]– …x6fpg afFsL ePsf aLkL / s]xL u0f]zdfgsf ljrf/ dg
kg]{ atfpFy] . k|v/ af}l4stf / efif0f lbP / a]nfavt ;Qfsf] s';L{df u/L JofVof, ljZn]if0f / pNn+3g ub}{ kxn gu/L pN6} cfˆgf] pDd]jf/L lkmtf{ k|wfgdGqL tyf Pdfn]sf cWoIf
;fwgsf nflu 6«flkms k|x/Ln] lg/Gt/ cf;g hdfP / hdfO/x]sf 5g\ . cfO/x]sf 5g\ . of] jt{dfg /fhgLlts lng] / ;+;b\df k|wfgdGqLsf] lgjf{rg emngfy vgfnsf] st{Jo / bfloTj
¿kdf ;r] t gf ul//x] s f] 5 .Ú s"6gLlts Ifdtf Pj+ ;'ema'em ePsf
ls;'ghL To;a]nfsf] ;+;bLo zf;g pgLx¿ cfh /fHosf] 9's6' Laf6 vr{ kl/b[Zodf w]/} ;xldt / ;Demf}tf x'bF f ;f]xf| F} k6s;Dd & dlxgdfsf] ePsf] 5, h'g st{Jo / bfloTj lgjf{x
cleofgcGtu{t dxfzfvfn] ;fj{hlgs u/]/ %) nfvb]lv s/f]8eGbf dfly PsLs[t g]skf dfcf]jfbL, g]kfnL cjlwe/ t6:y al;lbgfn] g]kfnsf] u/L cl3 a9L hf/L zflGtk|lqmof /
;jf/L ;fwgdf dlxnf / ckfËsf nflu Joj:yfdf s'zn g]tT[ j lbPsf lyP .
:yfkgfsfnb]lvg} aLkL, ;'j0f{zdz]/ d"No kg]{ kh]/f], k|f8f]df ;jf/ x'G5g\, sfFu; ]| / g]skf Pdfn]sf] aLrdf eof] hf/L zflGt k|lqmof / gofF ;+ljwfg gofF ;+ljwfg n]vgsf] cw'/f] sfo{nfO{{
5'6o\ fPsf] cf/If0f l;6 sfof{Gjog x]lnsf]K6/af6 b]zsf] ljleGg 7fpFsf] / x'g] u/]sf] 5 . tL ;xdlt / n]vgdf ct'ngLo Iflt k'lu/x]sf] s'/f k"/f ug{;Sg] / g]kfnsf] Oltxf;df
gug{n ] fO{{ klg sf/afxL ug{] ePsf] 5 . / u0f]zdfg l;+x tLg}hgf g]tfx¿;Fu
;dfg ¿kn] sfd u/]sf e§/fO{ cgfjZos e|d0f u5{g\ / /fi6«nfO{{ ;Demf}tfx¿ sfof{Gjog ug{] ;DaGwdf lbgsf] 3fd hlQs} 5n{Ë 5 eg] cj /fhg]tf ;fljt x'g ;Sg] / kl5 x6]
dlxnf / ckfËnfO{{ cf/If0f l;6 cem a9L C0fsf] ef/L af]sfpF5g\ . g]kfnL sfFu|];af6 w]/yf]/ a]OdfgL afFsL /x]sf] tLg dlxgfdf klg gofF g]skf Pdfn] ;w}F ;j{xf/L g]kfnL
5'6o\ fPsf] eP klg sfof{Gjog x'g clx+;fTds cfGbf]ngaf6 k|hftGq
:yfkgf ug{ ;lsG5 eGg] b[9 c7f]6 dGqLsf] kbdf /xFbf dfq xf]Og dGqL gePsf] xf]Og t/ t'ngfTds ¿kdf ;+ljwfg hf/L ug{ ;Defjgf cToGt hgtfsf] cfFvfsf] sl;Ë/ / zflGt
g;Sbf dlxnf / ckfËn] ;fj{hlgs kb uO;s]kl5 klg /fHosf] 9's6' Laf6 g]skf Pdfn] ;a}eGbf a9L wf]sa] fh, IfL0f ag]/ uPsf] 5 . kl5Nnf] r/0fdf / gofF ;+ljwfg n]vg k|lqmofsf] d'Vo
;jf/L ;fwgdf ofqf ubf{ b'Mv, si6 / ;+sNk af]s]sf lyP . kf6L{sf]
cfGtl/s snx a9\b} uP/ @)%* lslgPsf tL kh]/f], k|f8f]x¿ afpsf] a]OdfgL / ;QflnK;fsf] ¿kdf b]vf dfcf]jfbL / Pdfn]sf] g]tT[ j aLr b]zsf] afws eO/xg] s'/f 7f]sj' f ug{ ;lsG5
ef]Ug' k/sf]n] ;f] cleofg ;'? u/sf] ljtf{ ;Dem]/ cfk"m;Fu} 3/ n}hfg] kl//xg'n] g]kfnsf] zflGt k|lqmof / uTofj/f]w cGTo ug{ ;ft a'bF ] ;xdlt eg] zflGtk|d ] L g]kfnL hgtfn] zflGt
k|jStf >]i7sf] egfO 5 . ;fj{hlgs df z]/jxfb'/ b]pjf k|wfgdGqL ePs}
a]nf pgs} g]tT[ jdf kf6L{ ljeflht Joj:yf ldnfPsf 5g\ . Tolt dfq gofF ;+ l jwfg lgdf{ 0 f cGof} n df eO{ To;}sf] hudf jt{dfg ;/sf/ / gofF ;+ljwfgsf] nflu km]l/ Pp6f
;jf/L ;fwgdf dlxnf / ckfËsf nflu xf]Og /fHos} 9's'6L ;Tofgfz u/L kl//x]sf] tYo Oltxf;af6 l5Kg ;Sg] u7g eP klg Pdfn]leqsf] qmflGtsf/L csf]{ cfFwLj]x]/L l;h{gf gu/L g]kfn
cf/lIft l;6 eg]/ n]lvP klg k'?if ePkl5 e§/fO{ ;a} e Gbf b' M lvt
ePsf lyP . kf6L{ ljefhgkl5g} pgn] k]6f« n
] , l8h]n / dd{t ;Def/sf] /sd b]lvFb}g . tTsfnLg g]skf dfcf]jfbL kl/jt{g rfxg] v]df / Pdfn]df jl/i7 / g]kfnLsf] eljio ;'gf}nf] aGg ;Sg]
tyf ;fËx¿ a:g] u/]sf] kfOPsf] 5 . klg jflif{s ¿kdf kfFr nfveGbf ;z:q o'4af6 zflGtk|lqmofdf k|jz ] / k| e fjzfnL elgg] ef/tLo b]lvFb}g .
cab]lv ;f] cf/lIft l;6df dlxnf / ;lqmo /fhgLltaf6 lj:tf/} lj>fd
ckfË pleP/ k'?if tyf ;fË a;]sf] lnPsf x'g\ . @)%) pklgjf{rgdf k"jk{ w| fgdqLx¿n] uf8L lkmtf{ gu/]sf g;s] dlGqd08ndf k|wfgdGqLsf cfof]hgfsf] ;fdfGo cWoogafx]s hnfzoo'St cfof]hgf /x]sf] cj:yfdf
b]lvPdf dxfzfvfn] sf/jfxL ug]{ ePsf] kf6L{ s } cGt3ftaf6 e§/fO{ n fO{ sf/0f k|wfgdGqL vgfnnfO{{ :yfgLo c;xof]uLx¿ k7fpg], Tof] klg g;s] o;nfO{{ cl3 a9fpg s'g} k|of; gePsf] 7"nf] Ifdtfsf] gf}d'/]n] a]n'sfsf]
5 . cleofgcGtu{t g} dxfzfvfn] x/fPkl5 pgnfO{ Tolta]n} kf6L{ ljsf; dGqfnosf ;lrj s[ i 0f ;/sf/df sfFu; ]| nfO{ klg Nofpg] / u[x, tL clwsf/Ln] atfP . pgsf cg';f/ nf]8;]l8ª x6fpg ;xof]u k'¥ofpg]
;jf/L P]gljk/Lt gDa/Kn]6 /fVg] km'6fpg] pT;fpg] g]tfx¿ w]/} lyP . 1jfnLn] k|of]u ub}{ cfPsf] 6f]of]6f /Iffh:tf dGqfno p;nfO{ ;'Dkg] gf}d/' ] cem} k|f/lDes r/0fdf 5 . ck]Iffsf ;fy ;f] cfof]hgf cl3
;jf/L ;fwgnfO{{ sf/jfxL ug{] ePsf] To;sf nflu s]lGb|o ;ldltdf b'O{ k|f8f] pknAw u/fOPsf] 5 . kbdf pgLx¿sf] of]hgf sxLF l5k]sf] 5}g . ax' p 2] Z oLo cfof] h gf ePsfn] a9fpg] b'O{ b]zaLr ;xdlt ePsf] lyof] .
5 . o;cl3 ePsf b'36{ gf / ck/flws ltxfO{ / ;+ ; bLo bndf $% /xFbf lg0f{o u/fpg] / cfˆgf] zf]v vf;u/L of] ;/sf/ aGbf PsLs[t ;'Vvfofddf kfgLsf] afF8kmfF8sf] d'2f Ko'7fg lhNnfsf] /fKtL gbLdf lgdf{0f
lqmofsnfkdf ;+nUg JolStx¿n] k| l tzteGbf a9L ;b:osf] k" / f ug{ of] k' / fg} rng xf] . dfcf]jfbLsf] hLt h:tf] b]lvPsf] 5 . cl3 cfpg] x'bF f o;sf nflu /fhgLlts x'g] of] cfof]hgfsf] k|f/lDes cWoog
l8lh6n gDa/Kn]6 k|of]u u/]sfn] x:tfIf/;d]t tof/ ul/Psf] lyof] . cTofw'lgs ;'ljwfgn] el/k"0f{ ePsf] Tof] hLtnfO{ k]ml/ nf]Kkf v'jfpg] ;xdlt cfjZos ePsf] tL clwsf/Lsf] g]kfn ljB't\ k|flws/0f, hd{g k|fljlws
cg';Gwfgdf ;d:of k/]sf] eGb} 6«flkms t/ pgn] Tolt af]n eg]sf lyP– of] uf8L ev{/} dfq ahf/df cfPsf] if8\oGqdf tlNng 5g\ . pgLx¿ . u[x egfO 5 . o; ljifodf b'O{ jif{sf] ;xof]u -hL6Lh]8_ / l;+rfO ljefun]
k|x/Ln] sf/jfxL ;'? u/]sf] xf] .Ú …a? d d]l6g tof/ 5', t/ kf6L{ xf] . of] uf8Ldf ;'ljwfsf nflu dGqfnosf] ljifodf xnf] c8\sfPs/ cjlwdf b'O{ b]zsf dlGq:t/Lo / u/]sf lyP . gf}d/' a] f6 jflif{s * ;o
ck/flws 36gf tyf b'36{ gf u/fP/ k'm6fplbg .Ú h'g ljrf/sf sf/0f pgL sDkgLn] ;s] hltsf] k|of; u/]sf] ;/sf/nfO{ dgf]j}1flgs lx;fan] ;lrj :t/Lo jftf{ eO;s]sf] 5 . $$ luufjf6 306f lah'nL pTkfbg
km/f/ ePsf ;jf/Ldf gDa/ :ki6 kf6L{sf] d"nk|jfxaf6 PlSng k'u] . hgfPsf] 5 . sdhf]/ / lg/Lx agfpg] Pp6f sbddf o;aLrdf g]kfnn] klg kxn gug]{ / x'g] kl5Nnf] cWoogn] b]vfPsf] 5 .
gb]lvg] ePsfn] cg';Gwfg ug{ ;d:of cfwf ztfAbLeGbf nfdf] /fhgLlts
k/]sf] 5, k|jStf >]i7n] yKg'eof]– hLjgsf] sl7g ofqfdf ;+3if{ u/]sf ;/sf/n]=== pgLx¿ ;kmn eP . vf;u/L k|wfgdGqL
emngfy vgfnsf] ls+st{Joljd'9sf]
ef/tn] klg rf;f] gb]vfpFbf gf}d/' s
lj:t[t cWoog k|ltj]bg -8LkLcf/_
] f]
dfcf]jfbLaf6===
…6Nsg] gDa/Kn]6sf sf/0f kqmfp ug{ e§/fO{ . pgnfO{ @)%$ ;fndf k|oTg 5 . ;'/Iff;DaGwL dGqfno tof/ ePsf] 5}g . rf/ jif{cl3 dfcf]jfbLn] jt{dfg ;/sf/df
dfcf]jfbLnfO{ lbg' x'bF g} /] Û oxL dGqfno cj:yfnfO{ pgLx¿n] /fd|f; ] uF kqm]sf
;d:of k/]sf] 5 .Ú ;jf/L tyf dfgjclwsf/jfbL ;+ : yfx¿n] 5g\ / k|xf/sf lgzfgfx¿ Totftk{m g} sf7df8f}dF f ePsf] 5nkmndf ef/tLo ;xefuL;Fu} P3f/ dGqfno kfpg]
oftfoft Joj:yf P]gcg';f/ 7"nf tyf dfjgclwsf/ of]4f ztfAbL k'/:sf/ afF8kmfF8df dfcf]jfbLnfO{ lr8\ofP/ / clwsf/Ln] gf}d/' s ] f nflu cfjZos ;xdlt o;cl3 g} k| w fgdGqL
ckdflgt u/]/ ;/sf/ 9fNg] pgLx¿sf] s]lGb|t 5g\ . elgG5– s;}nfO{ l;Wofpg'
demf}nf ;jf/Lsf] gDa/ Kn]6sf] cfsf/ / ;Ddfg k|bfg u/]sf lyof] . 5 eg] p;sf sdhf]/Lx¿dfly k|xf/ ljQLo ;xof]u k|bfg ug{] ;}4flGts vgfn;Fu eO;s]sf] 5 . klxnf] r/0fdf
!$ * x'gk' g]5{ eg] ;fgf ;jf/Lsf] !@ &
tLgkfª\u]| 6]Kkf]sf] * $ OGr x'gk' g]{
k|cfsif{
wfgdGqLsf] ===
s uf8L l;kmfl/; u/]sf] x'g
klxnf] /0fgLlt c;kmntflt/ pGd'v
5, t}klg k|of; hf/L 5 . ug'{ / ;kfg'{ 5 eg] p;sf v'aL / ;xdlt hgfPsf lyP . o:t} ;g\ rf/ dGqL k7fPsf] dfcf]jfbLn] afFsL
dGqL klg s]xL lbgdf k7fpg] atfPsf]
Ifdtfx¿dfly jf ;jntfx¿dfly . ca @))^ df sf7df8f}dF f ePsf] klxnf]
pNn]v 5 . ;fwgsf] gDa/Kn]6df ;Sg] u[x dGqfno ;|f]tn] atfPsf] emngfy vgfn x]bf{ olt zlQmzfnL pmhf{ ;Dd]ngdf klg g]kfnsf nflu 5 . ut df3 @) ut] dfcf]jfbL cWoIf
5g ls, b]zsf] k|wfgdGqL, kf6L{ cWoIf, eg] ;don] g]6f] sfl6;s]sf] 5 .
n]lvPdf cÍ / cIf/ 7"nf] x'gk' g]{ 5 . 5 . k"jk{ w| fgdGqL k'iksdn bfxfnn] ;/sf/df gx'bF f b]z / hgtfsf s'/f tTsfnLg ef/tLo /fhb"t lzjz+s/ k|r08 / Pdfn] cWoIf vgfnaLr
demf}nf ;jf/L ;fwgsf] Kn]6 sDtLdf klg cfk"m k|wfgdGqL ePkl5 rd]nof ;+;bLo bnsf] g]tf, lgjf{lrt ;ef;b\, d'vhL{n] g]kfnsf] pmhf{ ;d:ofsf] ePsf] ;ft a' F b ] ;xdltcg' ; f/
;a} lx;fan] pgL g}lts ?kdf ug]{n] ca ;/sf/df k'u]kl5 klg
# OGr cUnf] / ! @ OGr df]6f] x'gk' 5{ . hnljB't cfof]hgfsf] ;a}eGbf gofF To;nfO{ e'Ng' x'bF g} . axfgfafhLdf b]z ;dfwfgsf nflu Ps ;o d]ufjf6sf] dfcf]jfbLnfO{ u[x dGqfno lbg] ;xdlt
tLgkfª\u]| 6]Kkf]df @ OGr cUnf] / ! @ 6f]of]6f k|f8f] uf8L r9\g ;'? u/]sf zlQmzfnL 5g\ . of]eGbf cg's"n Pp6f hnljB't\ cfof]hgf lgdf{0f ePsf] lyof] . To; ljifodf kl5
kl/l:ylt s] g} x'g ;Snf / < t}klg rNg ;Sb}g / cl3 a9 . zflGt /
OGr df]6f] x'g'k5{ . df]6/;fOsn, lyP . k"jk{ w| fgdGqL dfwjs'df/ g]kfn hg;+ljwfgsf nflu sbd rfNg] a]nf ul/lbg] 3f]if0ff u/]sf lyP . /fhb"t ;xdlt lgl:sPkl5 dlGqkl/ifb\
:s'6/df @ OGr cUnf] / # * df]6f] g]tT[ jsf] ;/sf/n] k|wfgdGqLdf axfn pgn] Pp6f u[xdGqLsf] lg0f{o ug{ d' v hL{ s f] ;f] x L 3f] i f0ffcg' ; f/ lj:tf/df l9nfO ePsf] lyof] .
;Sb}gg\ . u[xdGqL Pdfcf]jfbLnfO{ lbg] gfl3;Sof], l56f] u/ . k]ml/ ;/sf/af6
x'gk' 5{ . df]6/;fOsnsf] gDa/Kn]6df ePsf a] n f k| o f] u ul/g] uf8L lrlKnPkl5 dfq k5'tfP/ / dfkmL dfu]/ sf7df8f}dF f b'O{ b]zsf clwsf/LaLr k|wfgdGqL vgfnn] u[x dGqfno s]xL
rf/}lt/ ! $ OGr 5f8]/ cÍ / cIf/ k"jk{ w| fgdGqLsf x}l;otdf ;'ljwfsf jf glbg] < of Pdfn]nfO{ g} lbg] ls < 5nkmn eO{ gf}d'/] cl3 a9fpg ;do cfkm}; F uF /fv]/ kl5 dfcf]jfbLnfO{
olt ;fdfGo lg0f{o ug]{ g;s]/ dlxgf s]xL x'gj] fnf 5}g . ev{/} dfq dlGqd08nn]
n]Vg'kg{5] eg] dflyNnf] / tNnf] nfO{gsf] ¿kdf lbg] lg0f{o u/]sf] lyof] . ;f]xL cfsf/ lnPsf] 5 . ca eg] ;/sf/ ;}4flGts ;xdlt ePsf] lyof] . ;f] lbg] ePkl5 ;/sf/ lj:tf/ ePsf]
b"/L sDtLdf ! @ OGrsf] x'gk' g]{ pNn]v lg0f{oadf]lhd k"jk{ w| fgdGqL g]kfnn] lbg;Dd dlGqkl/ifb\ lj:tf/ ug{ g;Sg] cj;/df ef/tLo k|ltlglwd08nn] xf] . dfcf]jfbLn] rf/ dGqL k7fP;Fu}
k|wfgdGqLn] c¿ s] g} ug{ ;Snfg\ < s] hgtfk|lt pQ/bfoL aGg} k5{ .
5 .Ú pkTosfdf clxn] rNg] w]/h } ;f] rd]lnofsf] 6f]of6f k|f8f] lkmtf{ u/]sf gf}d/' s
] f] :ynut cWoog u/L cfly{s vgfn g]tT[ jsf] ;/sf/df dGqL ;+Vof
;jf/Ln] sfg'g ljk/Lt gDa/Kn]6 5}gg\ . oL b'j} uf8Lsf] d"No ;/sf/n] pgL;Fu lg0f{o ug]{ ;fx; / Ifdtf g} gf}d/' s
] f]=== Pj+ k|fljlws b[li6n] pko'St 7x/fPsf] * k'us ] f] 5 . k|wfgdGqL vgfnn] ca
/fv]sf] b]lvPsf] 5, oftfoft Joj:yf rd]lnofnfO{{ ltl/;s]sf] 5 . o; 5}g < lxhf] k|wgdGqL aGg] a]nfdf u/]sf] lyof] . e|d0fsf] ;dfkgdf b'j} b]zn] lyof] . gf}d/' ] ax'p2]ZoLo cfof]hgf Ps xKtfleq ;/sf/n] k"0f{tf kfpg]
P]gcg';f/ ;a} ;jf/LnfO{{ Kn]6 agfpg cl3sf k|wfgdGqLx¿n] 6f]of]6f k|f8f] ;ft a'bF ] ;xdltnfO{ sfof{Gjog ug{ ;+oS' t ¿kdf hf/L u/]sf] @@ a'bF } ePsfn] ljB'ts \ f cltl/St l;+rfO klg atfPsf 5g\ . Pdfn]leq a9]sf]
cleofg nfu]sf] 5Ú– k|jStf >]i7n] uf8L k|of]u ub}{ cfP klg vgfnn] g;Sg] s] pgL x'ltof/f k|wfgdGqL x'g < 3f]if0ffkqdf gf}d'/] cfof]hgfnfO{{ dxTjk"0f{ x'g] k|f/lDes cWoogn] ljjfbn] klg dlGqd08n lj:tf/n]
atfpg'eof] . eg] dxFuf] uf8L l;kmfl/; u/]sf x'g\ . ce}m klg ;s] of] ;/sf/nfO{ 9fNg], k|fyldstfdf /flvPsf] lyof] . xfn b]vfPsf] 5 . g]kfndf s'nv ] fgL dfq k"0f{tf kfpg ;ls/x]sf] 5}g .
/fatOfc t]u @@ gu
' fmk nf; &^)@ sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ 8

ˆ
;Rrf nf]stGqsf] nflu hgljb|f]x ;do–;Gbe{
Pd= nfld5fg] ‘d·n’
hgtfn] hgtfåf/f hgtfsf]
lglDt ul/g] zf;g k4lt g} nf]stGq
xf] eg]/ a'lemof] eg] g]kfnsf] xsdf
g]qk|;fb sfk\mn]
k|ltgLwLTjsf] cfjfh p7fpg]x¿nfO{ tTsfnsf] cfj:ostf eg]sf] zflGt
u/L/xG5g\ csf]{tkm{ cfk\mg} kxndf
cfkm}n] kfn]sf u'08fx¿ k|of]u u/]/
dfcf] j fbLsf g] t f tyf
cu|udg grfxg]x¿n] kf/]sf uf“7fx¿ k'mSb} hfg]5g\
h]Pg vgfnsf] dlGqd08n ag]kZrft kfl/Psf ufF7fx¿dWo] Pp6f
unt x'G5 . b]zcg';f/ nf]stGqsf] Aofks cdfgljo oftgf bLP/ xf], ;+lawfg xf], ;+3Lotf xf], k|fKt sfo{stf{x¿nfO{ v'?v'? 9's'/ df/]
kl/efiff ;d]t km/s–km/s x'G5 xf]nf, t8\kfO t8\kfO k/nf]s k'/\ofpg]x¿ ;LdLt pknAwLsf] /Iff xf] . h'g nIo em} dfb}{ 5g\, lsg dfcf]jfbLn] oL ufF7f] k'ms]sf] b]lvof] . pgnfO{ k|wfgdGqL x'g glbg c¿ kf6L{eGbf pgs}
cGoyf g] k fndf cfk" m nfO{ g} clxn] nf]stGqsf] se/df k'g csf]{ xf;Ln ug{ ;xdtL tyf ;xsfo{sf] b'Z6x¿nfO{ dfg{ ;Sb}g< ;d:ofsf] kf6L{sf x:tLx¿ a9L nfu]sf lyP . sy+sbflrt b'O{ ltxfO{sf] ;dy{g ePdf
nf] s tGqjfbL ef] l ift ug] { x ¿n] eLif0f if8\oGqdf nfuLk/]sf] 5 . lasNk 5}g . t/ nf]stGqsf dL7f h8 eg]sf] nf]stfGqjfbsf] cfj/0fdf ;+ljwfg aGnf / vgfnsf] l:ylt dha't ePdf cfˆgf] /fhg}lts l:ylt
cfk"mnfO{ hgtfsf] dflns 7fGg] u0ftGq, ;+3Lotf, wd{lg/k]Iotf, s'/f ug]{x¿ zflGtk|s[ofdf efhf] a]/LPsf] ;fdGtL k|ltufdL hdft g} 8fdf8f]n xf]nf ls eGg] dg;fon] pgsf] ;/sf/sf] k"0f{tf x'g glbg sf]–sf]n]
lyPgg\ . g] k fndf sf] xf] t ;dfg'kftLs k|ltgLwLTj nufPsf xfn xfNgd} Ao:t 5g\, ;]gf ;dfof]hgsf] xf], of] e'm08sf] c:yLTj /xbf ;Dd s:tf] ts{–ljts{ u/] / if8\oGqsf sof}F k|of;x¿ eP eGg]af/]df yf]/–ax't
nf]stGqjfbL < PstGqLo lg/ª\s'z pknAw ;LdLt pknAwLx¿ ;d]t lj?4 la; adg ug{d} Ao:t 5g\ . b]zdf ;+lawfg aGb}g . ;]gf;dfof]hg g]kfnL hgtfn] a'lem;s]sf 5g\ . h;sf] sf/0faf6 pgsf] ;/sf/ ag]b]lv
kGrfotL zf;gdf b/af/sf] cf8, logLx¿sf] ;f]rfO, logLx¿sf] laa]s ;+;bsf] Pp6f ;dLtLn] tof/ kf/]/ x'Fb}g . /fHosf] k'g{;+/rgf x'Fb}g . uf9fx¿ klxl/Fb} dfq uPgg\ emg sl:;b} uPsf lyP . ce}m uf9fx¿
e/f];f cfzLjf{b tyf cg'dtLdf tyf r]tgf eGbf afxL/sf] s'/f lyof] . kf/Lt ;d] t e} ; s] s f] /fHosf] sfo{kfnLsf, GofokfnLsf, sl:;Fb} lng] k|of; eO/x]sf 5g\ . PstkmL{ ?kdf ;xofqL;Fusf] ;Nnfx
hgtfsf] bf] x g ug] { x ¿ obL s;}nfO{ laZjf; nfUb}g eg] )^@ /fHok'g; { /+ rgfsf] k|f¿knfO{ k}tfnfn] Aoj:yfkLsf tyf sd{rf/LtGqdf a]u/ cfk}Fm dGqfno tf]Sb} ;xdltnfO{ ltSttf lbg] sfd;d]t x'g uP . b'j}
nf] s tGqjfbLx¿ x' g \ . lautdf eGbf cuf8Lsf logLx¿sf lawfg, s'Nrb} ca cfP/ /fHo k'g{;+/rgf /QLe/ k/Ljt{g x'Fb}g, Tof] x'g] kf6L{sf ljleGg r/0fsf a}7saf6 ;d]t uf9fx¿ v's'nf] x'gsf] ;f6f] s:g]
/fhfsf sfl/Gbf aGb} /}tLx¿dfly bZtfa]h tyf sfo{qmdx¿ x]bf{ g} cfof]u agfpg' kg]{ s'/f ub}{5g\ . ;+ e fjgf ;d] t 5} g . t/ kgL sfo{ dfq x'g uP . z'qmaf/sf] dlGqd08nsf] lj:tf/n] ca ufF7f] k'mS5 ls
zf;g ug] { x ¿ clxn] s f k| : 6 x' G 5 . Oltxf; b] v Ls} a]OdfgLsf] xb ;d]t gf3]sf 5g\ . dfcf]jfbL logLx¿sf] cfqmd0fsf] egL ;fdfGo ?kdf ;f]lrPsf] eP klg kbf{ k5fl8sf v]nx¿n] ufF7f] k'msfpg
nf]stGqjfbLx¿ x'g\ . k|hftGqsf] hgla/f]wLx¿ b]zsf] /fhgLlt cfk"mn] ca /fHok'g{;+/rgf cfof]u u7g lj?4 k|Tofqmd0f ub}g{ lsg < b]z Hofb} rft'o,{ b[9tf, ljZjf;, Odfgbfl/tfsf] cem a9L k|oTg x'gk' g]{ b]lvG5 .
gfddf k|hfx¿sf] v'g, kl;gfdf rfxf]sf] cyjf cfk\mgf] cg'sn ' tf eGbf ug'k{ 5{ eGg'sf] cy{ b]znfO{ ;+3Lotfdf tyf hgtfn] rfx]sf] zflGt xf], ljutdf sfFu|]; Pdfn]leq dlGqd08n u7g x'Fbf h'g lvrftfgL x'g]
9fl8g] ;fdGtx¿ g} clxn] s f afxL/ uPsf sf/0f To;nfO{ /f]Sgs} gn}hfg] s'T;Lt if8\oGq afx]s c? ;+lawfg xf], cu|udg xf], ;dfgtf ub{Yof] / h]–h:tf ljjfbx¿ ;fj{hlgs x'g] ub{Yof] . o; k6s kl/jt{gsf]
nf]stGqjfbLx¿ x'g\ . h;sf] zlQm, nfuL cTofGt} cklaq u7aGwg s]xL xf]Og . b]znfO{ of] cj:yfdf tyf ljsf; xf] h' g s' / f oL
p;}sf] elQmdf nfu]/ a|Dxn'6 ug]x{ ¿ lgdf{0f ub}{ b]z tyf hgtfsf] lj?4df NofOk' / \ o fPsf] dfcf] j fbLn] xf] . k|ltufdLx¿n] s'g} xfntdf k'/f x'g ;]jfx¿ egL sxlnPsf] dfcf]jfbLleq klg To:t} cj:yf b]lvof] ls egL
nf]stGqjfbLx¿ x'g,\ cyjf ljutdf Aofks ¿kdf nfuL k/]sf 5g\ . ;+;awfg;ef, ;dfg'kgtLs lgjf{rg bLb}gg\ . To;sf/0f oL b':6x¿sf ;t{ z+sf ug'k{ g]{ cj:yf l;h{gf eof] . dGqLsf nflu l;kmfl/; lni6x¿sf] nfdf]
b/af/ zlQmzfnL tyf dha't x'Fbf k/Ljt{gsf/L zlQmx¿, b]z tyf k|0ffnL, wd{lg/k]If /fi6««\ tyf ;+3Lo ;'Gg] xf]Og sL logLx¿nfO{ nIfLt ub}{ ;"rLsf sf/0f dGqLx¿sf] l;kmfl/;df ePsf] lanDaaf/]df ;fj{hlgs ?kd}
b/af/sf] u'nfdL, bnfnL tyf rfs8L hgtfsf] d' l Qm tyf ;dfgtf zf;g k|0ffnL dfcf]jfbLsf Ph]08f dfcf]jfbLn] Ps}rf]6L bh{gf} ;t{ :jLsfl/g'n] Pdfn], sfFu|];sf] /f]u otfk§L klg ;/]sf] xf] ls egL ;f]Rbf
ug]{x¿ tyf at{dfg kl/l:yltdf rfxfg] x ¿ zflGt tyf ljsf; lyP, oL Ph]08f :yfkLt ug{sf] nfuL yKg'k5{ . clxn] ;Dd ePsf ;GwL cGofo gx'g] b]lvG5 . kf6L{leq cGt/kf6L{ ;+3if{ x'g' :jefljs} xf] . dtleGgtf
b/af/sf] :yfg lnPsf] lbNnLsf] rfxfg]x¿ k|fKt pknAwLx¿nfO{ dfcf]jfbLn] oL k|ltufdLx¿sf uf]nL tyf ;demf}tfx¿sf kfngf s:n] stL cyf{t\ ljrf/x¿ lglZrt :yfg / ;dodf cfpF5g\ . To;nfO{ ;dfwfg ug]{
bnfnL, u'nfdL, rfs8L tyf rfKn';L ;+lawfgsf] dfWodaf6 ;+:yfut ub},{ 5ftLdf yfk]/ cuf8L a9]sf] lyof] . u/\of], x/]s a'wdf 5nkmn ug'{k5{ / k4ltcg'?k ;dfwfg x'bF } hfG5g\ . ;dfwfg jf ljjfbsf] lgwfg gx'bF f To;nfO{
ug]{x¿ g} g]kfnsf nf]stGqjfbLx¿ ;]gf ;dfof]hg ;xLt zflGtk|so[ fnfO{ cfh km] / L oLg} kTs/x¿ oL hgtfnfO{ of] la;odf k|:6 kfg'k{ 5{ . ax;df NofOG5 / Tof] ax; klg Pp6f laGb'df la;h{g x'G5 . t/ kf6L{
x'g\ . ax';+Vos u/Lj, lgd'vf tyf ;fy{s lg:s;{df k'/\ofpb}, /fHosf] pknAwLnfO{ t'xfpg cGtLd k|of; lj:tf/jfbLsf] cf8 tyf e/f];df k4ltdf k|To]s lxF8fOdf ToxL t'ifn] sfd ub}{ uof] / of] u'6 / pku'6 eGb}
;j{xf/f x¿sf] v'g, kl;gfdf xf]nL cu|ufdL tyf b|'tljsf;sf] nfuL ub} { 5 g\ . P;} s f pkh x' g \ k|ltufdLx¿n] P;/L efhf] xfn]sf /lxof] eg] emg\ u'6x¿n] k}mng] / emflËg] cj;/ kfpFbf c:j:y ax;n]
v]Ng] d'¶Le/ ;fdGtx¿ nf]stGqjfbL ;+3Lo zf;g k|df0fnL dfkm{t cuf8L ;]gf;dfof]hgsf] la/f]w, ;+3Lotfsf] sf/0f, b]zdf ePsf tyf x'g] u/]sf ljs[lt Nofpg] ub{5 . sfFu|];, Pdfn]nufot sltko ;+;b\jfbL kf6L{x¿df
x'g\ cyjf b]z / hgtfnfO{ x/fpb}, a9\gsf] nfuL xb} ;Dd k|oTg;Ln 5 la/f]w, wd{ lg/k]Iftfsf] la/f]w tyf lj:tf/jfbL x:tIf]k tyf x}sdx¿sf u'6ut ljefhgn] pgLx¿sf] cBf]ult ePsf] k':6\ofO{ ub{5 . sfFu|]; /
sËfn agfpb} cfˆgf] kfkL k]6 eg]x{ ¿ eg] zflGt, ;+lawfg tyf k/Ljt{g ;+lawfg lgdf{0fdf ljleGg afwf lj?4 /fi6«Lotfsf] cfGbf]ngnfO{ Pdfn] s'g} sfnv08df 7"nf, ;j{zlQmdfg kf6L{df ulgGYof] . pgLx¿nfO{
g]kfnsf] xsdf nf]stGqjfbLx¿ x'g\ . grfxfg] k| l tufdLx¿ ;se/ Aojwfgx¿ . lj:tf/jfbL zlQmsf] a'O Aofkstf bLg'sf] lasNk 5}g . obL hgtfn] lsg] 5f]8] eg] pgLx¿leq ePsf] cfGtl/s lsrnf]n] ubf{ hgtfn]
dLxLg 9+un] x]g]{ xf] eg] dfyLsf] hgtfnfO{ 7Ug], ;sef/ )$& ;fnsf] r9] / b] z nfO{ e:d kfg{ oL zflGt, ;+lawfg tyf cu|udg rfxfg] kTofPgg\ . kTofpg 5f]8,] h;sf] kl/0flt ;+ljwfg;efsf] r'gfjsf] kl/0ffdn]
kl/efiffdf vf]6 nufpg] 7fpF 5}g . ;+lawfg Ao'tfpg], obL To;f] gePdf k|ltufdLx¿ nf]stGqsf] cfj/0fdf xf] eg] hgcfGbf]ng )^@, )^# tyf
clxn] g]kfndf nf]stGqsf] uLt Go'gtd clwsf/ dfq hgtfnfO{ bLP/ cGtLd k|of; ub}{ 5g\ . logLx¿ ;Fu clxn] rnLx/sf] dWok'j{sf] Aofks pgLx¿sf] r'/Lk'm/L ;dfKt kfl/lbof] . ;+;bLo r'gfjsf] Tolt 5Ssfk~hf
ufpg]x¿ cyjf cfk"mnfO{ nf]stGqsf] Ps yfg ;+lawfg agfpg] . ;se/ jf/ sL kf/sf] n8fO cjsf] qmflGtnfO{ 5fofdf kfg]u{ /L Tof] eGbf ghfGg] ev{/ hgo'4sf] a]Un} cg'ej a6'ns ] f] kf6L{ ;+;bLo lgjf{rgdf klg
kof{o 7fGg]x¿ cwLsf+; lg/+s';f ;+3Lotfdf hfb} ghfg], obL hfg} k/] cfj:ostf xf] . k| l tufdL 7'nf] tyf Aofks qmflGt g]kfndf Ps gDa/df cfpg'sf] k5fl8 dfcf]jfbLleqsf] Pstf, cg'zf;gn] hgtfn]
kGrfotL Aoj:yfsf xLdfotLx¿ cGtLddf xfn /x]sf kfr ljsf; kfv08Lx¿sf dfu tyf ;t{x¿ cfj:os 5, P;sf] lasNk ;d]t ljZjf; u/]sf x'g\ . cfzf ljZjf; lnPsf x'g\ cyf{t\ hgtfn] kTofPsf
5g\ . cwLsf+ ; tyfsyLt If]qnfO{ g} syLt ;+3Lo /fHo dfGb} dfcf]jfbLn] clxn] ;Dd kSs} a'em]sf] 5}g . of] la;odf :k:6 x'b} oL x'g\ . ;QflnK;fsf] dxTjfsf+Iff eP klg b]Vbf ;f}Do / eb|tf b]lvg] /
k|hftGqjfbLx¿ 5g\ . kGrfot tyf hfg], cyjf cfk\mgf] ana'tfn] EofP x'g'k5{, To;sf/0f logLx¿;Fusf] lautsf kGr] tyf k|ltufdLx¿sf tF5f8d5f8sf] 5gs gb]lvg] dfcf]jfbL kf6L{leq dGqL aGg lsg To:tf]
k|hftGqdf ePsf cGofo, cTofrf/, ;Dd k/Ljt{g /f]Sg] k|of; ub}{ 5 . ;xsfo{ tyf ;Demf}tfn] zflGt tyf e08fkmf] / ub} { , oL lab] z Lsf eof] xf]nf, To; af/]df ;f]Rg}kg]{ b]lvG5 . cGtl/d ;+;b\ ;b:osf] dgf]gog
zf]if0f tyf bf]xgsf sf/0f hgtf h;sf] nfuL clxn] logLx¿ ljleGg ;+lawfg k|fKt x'bF g} eGg] k|:6 e};Sof] bnfnx¿sf kbf{kmf; ub},{ hgtfnfO{ / ;+ljwfg;efsf] ;b:osf] pDd]bjf/sf] dgf]gog x'bF f tfsf;Ddsf] zflngtf
lab| f ] x df pq] s f] s' / f Oltxf;n] afxfgfafhL ub}{ 5g\ . hgd'lQm ;]gf ca logLx¿;Fu kmfNt' asjf; u/]/ ;r]t agfpg h?/L 5 sL b]z tyf clxn] h]Pg ;/sf/df ;xeflutf x'bF f;Ddsf] cjlwsf] ;f]rfOdf lsg o:tf]
k|df0fLt u/L;s]sf] 5 . hgtfn] kfvf SofG6f]gd]G6df /xbf ;Dd logLx¿sf] a:g'sf] s'g} cy{ 5}g . zflGt tyf hgtfsf] xf/df nf]stGqjfbLsf] hLt kl/jt{g eof], o;af/]df ;f]Rg} kb{5 / Oltxf;df o;sf] ;dLIff x'g]g} 5 .
nufPsf Oltxf;sf afOk|f]8S6x¿ of] k|ltufdL ;kgf k'/f x'Fb}g eGg] ;+lawfgdf efhf] logLx¿n] xfNb} 5g\, x'g ;Sb}g . ;Rrf nf]stGqjfbLx¿ t/ klg cf7hgfsf] dlGqkl/ifb\n] of] ;/sf/sf] ufF7f] v's'nf] x'g] ;+s]tnfO{
cfk\mgf :jfy{ dLn]sf] sf/0f jf :jfy{ s'/fdf logLx¿ k|:6 5g\ . To;sf/0f ;+3Lotfsf] la/f]w logLx¿ ub}{ 5g\ b]z tyf hgtfsf] hLtdf cfk\mgf] ;sf/fTds lng} kb{5 .
/Iffsf vftL/ tyfsyLt htL;Sbf] 5L6f] logLx¿ hgd'lQm clxn] ;Ddsf ;GwL tyf ;Demf}tfx¿ hLt b]V5g\ . jf:tljs nf]stGq jf:tjdf clxn] ePsf dGqfnox¿sf] s6f}tLaf/]df lemgf] ?kdf cfjfh
nf]stGqjfbLsf] cfj/0fdf a]/LPsf ;]gfsf] c:yLTj g:6 ug{ vf]Hb} 5g\ pLgLx¿ Tf]8\b} 5g\ cgL km]/L eGb} s:n] rfx]sf] 5, s:n] rfx]sf] 5}g< pl7/x]sf] 5 . ljutdf dGqL agfOg}sf nflu kmf]l/Psf dGqfnonfO{ ufEg
x'g\ eg]/ s;}n] eG5 eg] Tof] uNtL h'g s'/f c;+ej 5 . logLx¿sf 5g\ dfcf]jfbL OdfGbf/ e}bLg' k/\of], ;]gf ;dfof]h, zflGt tyf ;+lawfg ;lsof] eg] To;n] ;sf/fTds ;Gb]z lbg] lyof] . To:tf] cfF6 of] ;/sf/n]
kSs} x'Fb}g . xfdL cfkm} x]g{ ;S5f} af/Daf/sf sfOt]s'/fx¿n] k|:6 dfcf]jfbL ;'wL| g' tyf ;k|Lg' k/\of], s:n] rfx]sf] 5 / s:n] rfx]sf] 5}g<
nf]stGqsf] ehg ufpg] kf6L{x¿ tyf kf/L;s]sf] 5 sL logLx¿ s'g}kgL dfcf]jfbLn] ;a} ;GwL tyf ;Demf}tf s:n] af/Daf/ efhf] xfNb} 5, s:n] ug{ ;s]df g]kfnLx¿n] leq}b]lv wGojfb lbg] lyP . ljs[lt, lj;+ultnfO{
lt kf6L{x¿sf] g]tT[ j ug]{ kfqx¿ pg} xfntdf ;]gf;dfof]hg ug{ bLb}gg\ dfGbLg' k/\of] ==== cfbL . of] gf}6s
+ LnfO{ af/Daf/ ;t{ yf] k b} { uPsf] < oL x6fpFbf s]xL cK7\of/f] x'G5 g} . ToxL cK7\of/f]nfO{ ;lhnf] agfpg' g} a'l4dQfk"0f{
hgla/f]wLx¿ x'g\, pg} k|ltufdLx¿ / ljleGg afxfgf u/]/, ljleGg cQf] ca dfcf]jfbLn] rLg}{k5{ . la;ox¿df hgtf k|:6 gx'bf ;Dd sfo{ xf] . Tof] ;b\a'l4 dnf];\ xfd|f] oxL sfdgf 5 . s]z oltv]/ cToGt
x' g \ , k/Ljt{ g rfxfg] hgtfsf] yfk]/ Tof] zlQmnfO{ dfcf]jfbLaf6 logLx¿n] eg] em} ;'wL| b}, ;lk|bF } cyjf k| l tufdLx¿n] ofjt hl6n df]8df k'u]sf] 5 . of] hl6ntf cu|udg / kZrudg jf
6fpsfdf a'6 tyf nf7L a;f{pg] pg} cfnu kfg{ pWbt 5g\ . lautdf hfg] , e| : 6 aGg] , ;fdGt tyf ck/fwx¿ ub} { To;sf] bf] z L oyfl:yltjfbLaLrsf] åGå dfq xf]Og slyt e|i6 / xfdL g} b]z rnfpg] /
hgb'Zdgx¿ x'g\ . s'g} ;do lg/+s; ' u/]sf ;GwL tyf ;Demf}tfx¿ Ps k'FhLktLx¿sf] /Iffdf sfd ug]{, dfcf] j fbLnfO{ b] v fpb} hgtfdf ljb]zLsf] cfzLjf{bn] dfq b]z xfSg kfOG5 eGg] k/Dk/futjfbL aLrsf]
kGrfotnfO{ lgjL{sNk dfGg] x¿, s'g} Ps ub}{ tf]8b\ } hfg', ;]gf ;dfof]hgsf] lj:tf/jfbLx¿sf] bnfnL tyf u'nfdL e|d5bf{ ;Dd b]zn] d'lQm kfpg] 5}g . åGån] ubf{ b]zn] ult lng ;s]sf] 5}g . h;/L log} ;f]rnfO{ emfk6 lxsf{pbF }
;do tyfsyLt ;+ a } w fgLs s'g} vfsf tyf s'g} df]8]n k|:t't ug]{, b]z tyf hgtf ef8df uP zflGt tyf ;+lawfgsf] lj?4df, r'gf}tLnfO{ lsgf/f nufpg jt{dfg ;/sf/ aGg k'Uof] To;/L g} ljutsf]
/fhtGqnfO{ lgjL{sNk dfGg]x¿ tyf ug{ g;Sg' tyf dfcf]jfbLn] k|:t't hfpg\, cfk\mgf] b'gf] ;f]e\mofpg], cfd'n k/Ljt{g tyf cu|udgsf] k/Dk/fut dfGotfnfO{ qmdeËtf ub}{ slyt ;'lsnfLs:–d'lsnfnfO{ gUofpg
lt cfttfoL zf;sx¿sf] lj?4df u/]sf vfsf tyf df]8]nx¿sf] ;d]t hgd'lQm;]gfnfO{ e]8fafv|fnfO{ vf]/af6 lj?4df logLx¿ otL lgj:q 9+un] g;Sbf;Dd s];n] ult lng ;Sg] b]lvFb}g . jt{dfg ;/sf/sf] d'Vo sfo{
pqg] k/Ljt{gsfdLx¿nfO{ sTn]cfd p3|la/f]w ug'{ tyf hgd'lQm ;]gfsf] lgsfn] / h+ u ntL/ nv] 6 ] em} pqLbf otL lgr xs{tx¿ u/L/xbf b]zdf zlfGt ;'Joj:yf sfod ub}{ kl/jt{gsf] cg'e"lt hgtfnfO{ lbg' /
ug]x{ ¿ g} clxn] nf]stGqsf] cfj/0fdf c:yLTj tyf zfgnfO{ r'gf}tL bLb} SofG6f]Gd]G6 af6 lgsfn]/ hfxfF hfG5f} ;d]t dfcf]jfbLn] hgtfsf] ;fy oyf;dodf gofF / k|ultzLn ;+ljwfg 3f]if0ff ug'{ g} xf] . t/, h'g Tolt
a]/LP/ csf]{ leif0f g/;+xf/sf] tof/L b'O, rf/ ;PhgfnfO{ cfTd;dk{0f hfp, h] u5f}{ u/ eGb} tSsfn nLP/ logLx¿sf ;Dk'0f{ s'sfo{ ;/n / ;xh b]lvFb}g . To;sf] nflu klg b[9 ;+sNksf] vfFrf] kb{5 . ToxL
ub}{5g\ . hgdtsf] sb/ gug]{x¿ u/fP/ ;/sf/L ;] g fdf k' g { e tL{ SofG6f]Gd]G6 vfnL ug],{ / tyfsyLt tyf unt xs{tx¿nfO{ sfpG6/ ;+sNk of] ;/sf/n] lng'kb{5 . ;+ljwfg aGg glbg] zlQmx¿ b]z hxfF;'s}
nf] s tGqjfbL x' g ;Sb} g g\ . u/fpg] s'/faf6 s] s'/f k|:6 x'G5 ax'njfbL aGb} 5f8ftGqsf] lasf; P6\ofS6 ug{ ;s]g eg] Tof] ;fFRrLs} hfcf];\ / hgtfsf ;f]rfOx¿ h]–h;/L t'iff/fkft eP klg cfˆgf] lgxLt
hgrfxfgfsf] ;Ddfg ug{ g;Sg]x¿ eg] logLx¿ ;se/ hgd'lQm;]gfnfO{ ug]{ jf oL kfv08L, :jfyL{ tyf b' e f{ U o x' g ] 5 . ;] g f;dfof] h g,
nf]stGqjfbL x'g ;Sb}gg\ . hgtfn] dfcf] j fbLs} lj?4 k| o f] u ug{ bnfnx¿sf] lj?4 r6\6fg ag]/ v8f ;+lawfg lgdf{0f, /fHosf] cu|ufdL :jfy{sf] nflu Pp6f g Pp6f av]8f lemSb} ;/sf/nfO{ /fd|f] sfd ug{
v'g, kl;gf aufP/ NofPsf] k/Ljt{g rfxfG5g\, / To;sf] e/dUb'/ k|of; x'g]< ;]gf etL{ logLx¿n] u/L/x]sf k'g{;+/rgf, sfo{kfnLsf, 5]sjf/ nufpg] :jgfdwGox¿sf] v]tL g} ToxL x'g] 5 . To;}sf] Pp6f
;+:yfut ug{ hg;+lawfg lgdf{0f ug{ u/L/x]sf 5g\ . obL To;f] ug{ g;s]df 5g\ , xtLof/ v/Lb logLx¿n] GofokfnLsf, Aoj:yfkLsf tyf l/xN;n Pdfn]n] dGqL agfpg]x¿sf] ln:6df klg ljnDa x'g5 ] . of] k"jf{gd' fg
grfxfg] x ¿ nf] s tGqjfbL x' g h;/L eP kgL hgd'lQm;]gfnfO{ u/L/x]sf 5g\, dfcf]jfbLn] lsg To:t} ;du| sd{ r f/LtGqdf cfd' n ldN5 ldNb}g x]b}{ hfpF .
;Sb}gg\ . lawLsf] zf;g grfxfg]x¿ SofG6f]Gd]G6af6 knfPg agfpb} hfg] u/L logLx¿nfO{ r'gf}tL bLg ;s]g< k/Ljt{g tyf ;]gfsf] h]7 !$ ut];Dd alg;Sg'kg]{ ;+ljwfg, ;+ljwfg;efsf] Dofb yk af/]sf]
nf]stGqjfbL x'g ;Sb}gg\ . e|:6frf/, ;f]r /fv]sf] b]vLG5 . obL To;f] ug{ pN6} logLx¿n] dfcf]jfbLn] ;Demf}tf nf]stfGqLs/0fdf oL k|ltufdLx¿n] ;jf]{Rrsf] k}m;nf, ;do k'Ug] gk'Ug] cflbaf/]df clxn]sf ax; 5g\ . Ps
3';vf]/L tyf t:s/LnfO{ g} hLjgsf] ;d]t g;s]df of] b]z3ftL tyf kfngf u/] g g\ , OdfGbf/ ePgg\ s;/L efhf] xfNb}5g\, s;/L ca/f]w jif{sf] Dofb yk eO;s]sf] gf} dlxgfsf] cjlwdf s]–s:tf sfd eP, To;sf]
nIo agfPsfx¿ Nf]stGqjfbL x'g k|ltufdL bnfnx¿sf] e'm08 b]zdf eGb}5g\, lsg dfcf]jfbL r'krfk 5< ub} { 5 g\ , s;/L sf] / fzflGtsf] ;dLIff ug]{ xf] eg] of] cjlw / o; k"j{ klg ;+ljwfg lgdf{0fdf pbf;Lg
;Sb}gg\ . nf]stGqsf] cy{ k|ltudg /Qmkft dRrfP/ ePkgL cfk\mgf] lsg dfcf]jfbLn] logLx¿sf] s8f hnkdf u[xo'Wbsf] tof/L ub}{5g\, ePsf] ju{, ;d"x JolQm oltv]/ ;+ljwfg;efsf] Dofb Ps lbg klg ga9fpg]
xf] O g, nf] s tGqsf] cy{ :jfy{ /Iffsf] cGtLd k|of; ug]{ k|ltjfb ub}{g< ;Demf}tf logLx¿n] s;/L nf]stfGqLs d's'08f] nufP/ ;+ljwfg;efsf] cf}lrTo ;dfKt ePsf] ts{ cufl8 ;fl//x]sf] 5 . cem
hglt/:s[tx¿n] /fHo;Qf sAhf ug'{ dg:yLtLdf b]vLG5 . To;}sf/0f kfngf ug' { kb} { g < ;f] ; s tyf k|ltudgsf] g]t[Tj ub}{5g\ eGg] s'/f o;df klg To:tf] cfjfh p7fpg] :jgfdwGox¿ hf] ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgdf
xf]Og . nf]stGqsf] cy{ b]z tyf clxn] oL k|ltufdL cyjf g]kfnsf] ;fdGtx¿sf] hUuf kmLtf{ ug'{s'/f hgtfnfO{ htL5L6f] k| : 6\ o fpg g/fd|f] k/fhLt ePsf / ;dfg'kfltsaf6 klg ;d]l6g k|fljlws sf/0fn]
hgtfnfO{ x/fP/ lab]zLsf] :jfy{ xsdf tyfsyLt nf]stGqjfbL x¿sf] logLx¿ bLgx'F u5{g,\ dfcf]jfbLn] hUuf ;Sof] TotL g} 5L6f] hglab|f]xsf] g;s]sf hgflwsf/ gePsfx¿ a9L s'ln{Psf] kfOG5 . ef/tLo af]nL;Fu
cg' ; f/ oyfl:yltjfbL tyf cfvfsf] tf/f] cyjf d'Vo lgzfgf kmLtf{ u/]g, ;xdtL kfngf u/]g eGb} cfwf/ tof/ x'g] 5, hj hgtf 7\ofSs} d]n vfg] pgLx¿sf] af]nL lsg To;/L lg:sFb} 5 eg] pgLx¿sf]
k|ltufdLx¿n] hLTg' xf]Og . hgd'lQm ;]gf ePsf] 5 . laz]; aa08/ dRrfp5g\, dfcf]jfbLn] lsg ;8sdf em5{ g ;+ ; f/sf] s' g } p2]Zo g]kfnL hgtfn] a'lem;s]sf 5g\ . clxn]sf uf9fx¿ pgLx¿s} ana'tfn]
/fhtGqsf] lasNksf s'/f ug]n { fO{ ;dLtL dftxt u};s]sf] sf/0f ca hdLg k'g{lat/0fsf] s'/f p7fpg zlQmn] k/Ljt{ g ;+ : yfut ug] {
uf]nL 7f]Sg]x¿, ;+3Lo zf;g k|0ffnL cfk\mgf] c:yLTj, cfk\mgf] rfxfgf tyf ;Sb}g< lsg qmflGtsf/L e'dL;'wf/ sfo{ d f ca/f] w ug{ ;Sb} g . sl;/x]sf 5g\ . ctM g]kfnL hgtfn] gofF ;/sf/af6 u/]sf ck]Iffx¿
tyf wd{ lg/k] I otfsf] s' / f cfk\mgf] clwsf/sf] nfuL n8\g] :jo+ gx'bf ;Dd s'g} hdLg kmLtf{ x'bF g} To;sf/0f dfcf]jfbLn] ca rf]s hgkIfLo b]lvFb} uP, /fd|f] k|of;x¿ x'Fb} uP, k'/fgf ljs[lt, lj;+ult
ug]x{ ¿nfO{ uL/k\mtf/L, Aofks oftgf hgd'lQm ;]gfn] xf] . b]z tyf hgtfsf] eg] / eGg ;Sb} g < b] z e/Lsf tyf rf}tf/fdf a;]/ jf dL8Lofsf bf]xf]l/Pgg\ / dGqLx¿n] hyfefjL u/]gg\ eg] @–$ dlxgf ;+ljwfg;efsf]
bLb} lhjg x/0f ug] { x ¿, d'lQmsf] nfuL jf c?sf] clwsf/sf] ;'s'Daf;Lx¿ nu]/ oL n'6]/fx¿sf cuLNtL/ cfP/ hglab| f ] x sf Dofb yk ub}{df sf]xL lau|Fb}g emg\ /fd|f] x'G5 . k"j{jtL{ ;/sf/h:tf] sfd
;+lawfg;efsf] s'/f ;'Gg ;d]t tof/ nfuL anLbfgL bLg k5L gkg]{x¿n] 3/hUUff sAhf u/]/ /fVg lsg ;Sb}g< rsf{s'/f dfq ug]{ xf]Og sL To;sf] s]xL gug]{, ljs[lt lj;+ult ylkFb} hfg] clg Dofb yk eGg] / /ftf/ft Dofb
gx' g ] x ¿, ;dfgtfsf] nfuL cfk"m cGofodf kbf{ r'krfk ;x]/ dfcf]jfbLn] xTof tyf xL+;f 5f]8]g tof/Ldf tg, dg, arg / sd{n] yKg] xf] eg] g]kfnL hgtfn] ;d]t k'msfpg] 5g\ . /fli6«o :jfledfg arfpg
;dfg' k ftLs tyf ;dfj] z L a:g] uNtL ug'{ x'Fb}g . g]kfnsf] eg] / logLx¿ bLgx' ?jfaf;L nfuLkg'{ g} cfhsf] cfjZostf xf] . of] ;/sf/n] ;sf];\, oxL cfzf u/f}F .
k|sfzs tyf ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M afuahf/, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.chhepyastraweekly.wordpress.com sDKo'6/ tyf d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , l8NnLahf/, lkknaf]6 glhs}, kmf]gM $$$%%@)

You might also like