Professional Documents
Culture Documents
–
zLif{ g]tfx¿ ef/t hfg] tof/Ldf
sf7df8f}F . d'n'sdf /fhgLlts
;+s6 ulxl//x]sf a]nf g]kfnsf]
;d:ofaf/] 5nkmn ug{ k|dv ' bnsf
zLif{g]tfx¿sf] hDaf] 6f]nL k'; @!
ut] ef/t hfg] ePsf 5g\ . ;+;b\sf]
lgoldt clwj]zg ;'? x'ge ' Gbf s]xL
;'hftf sf]O/fnf, PsLs[t g]skf
dfcf]jfbLsf pkfWoIf 8f= afa'/fd
e§/fO{, g]tf jif{dfg k'g …cgGtÚ,
sfFu; ]| dxfdGqL k|sfzdfg l;Fx, g]tf
k|lbk lu/L, Pdfn] g]tf s]kL zdf{
cf]nL, k|lbk 1jfnL, clUg v/]n /
Pdfn]leq cfGtl/s ljjfb rls{of]
sf7df8f}F . ;Qf?9 bn g]skf Pdfn] dxf;lrj O{Zj/ kf]v/]n, g]tf 5g\ . dxf;lrj kf]v/]n cWoIf dWodfuL{ g]tfx¿sf] g]tT[ j ul//x]sf]
Pdfn] l eq gofF ;/sf/ u7gsf] e/tdf] x g clwsf/L, cd[ t vgfn kIfw/sf eP klg /fli6«o pgL lgs6 ;|ft] n] atfPsf] 5 . Pdfn]
lbg cl3 lej] s / OG6/g] z gn k"jk{ w| fg;]gfklt ?Sdfªut s6'jfn ljifonfO{ lnP/ c;Gt'li6 a9]sf] 5 . af]x/fnufotsf g]tfx¿ nfluk/]sf ;xdltnfO{ g]tT[ jn] hf]8 lbg'kg]{ eGb} dxf;lrj kf]v/]nn] eg] cfk"mx¿
kmfp08] ; g gfds ;:yfsf] x'g'x'G5 . o;}u/L dw];L hgclwsf/ gofF ;/sf/ u7gsf ljifodf clxn] klg /fli6«o ;xdltsf] kIfdf
cfof]hgfdf x'g nfusf] g]kfn;DaGwL kmf]/d nf]stflGqssf dxf;lrj Pdfn] l eq ;+ : yfkg kIf cWoIf g} /x]sfn] csf]{ bnsf] g]tT[ jdf hfg]
b'O{ lbg] uf]i7Ldf efu lng] g]tfx¿sf] lht] G b| b] j , ;Defjgf kf6L{ s f emngfy vgfn / jl/i7 g]tf tyf ls ghfg] eGg] ljifodf 5nkmn
6f]nL ef/t hfg nfu]sf] xf] . ef/t dxf;lrj clgn emf, cy{zf:qL k|wfgdGqL dfwjs'df/ g]kfn / g]tf afFsL /x]sf] atfP . pgn] s'g} klg
hfg] 6f]nLdf pkk|wfg Pj+ k//fi6«dGqL -afF s L & k] h df_ s]kL zdf{ cf]nL kIfsf g]tfx¿n] cf– kIfn] s;}sf] kIfdf nlaª gu/]sf]
lghL :s'n / l/on h'; p:t} M nf]xgL cfˆgf] kIfsf] lxtdf ax; yfn]kl5
;/sf/ u7gsf ljifodf Pdfn]leq
cfGtl/s ljjfb emg} a9]sf] xf] .
bfaL u/] . ;/sf/ u7gsf ljifodf
cWoIf vgfnn] dfcf] j fbL;F u
;xsfo{sf nflu kxn u/]sf] eGb}
sf7df8f}F . clvn g]kfn lzIfs cWoIf u'0f/fh nf]xgLn] ;f] s'/f
;+u7gsf s]lGb|o cWoIf u'0f/fh atfpg' ePsf] xf] . pxfFn] cab]lv cWoIf vgfn / pgL lgs6sf g]tfx¿ dxf;lrj kf] v /] n vgfn;F u
nf]xgLn] lghL ljBfnodf ax'/fli6«o gofF lghL :s'n vf]Ng glbg] cfˆgf] dfcf]jfbL;Fu ;xsfo{ u/]/ cfˆg} c;Gt' i 6 /x] s f] atfOPsf] 5 .
sDkgLn] nufgL ug{ yfn]sfn] ca ;+ u 7gsf] lg0f{ o ePsf] klg g]t[Tjdf ;/sf/ u7gsf] s;/tdf …;/sf/ u7gsf ljifodf s] x L
g]kfndf lzIff 8fa/ g]kfnsf] l/on atfpg'eof] . pxfFn] clxn] vf]ln;s]sf nfluk/]sf 5g\ eg] k|wfgdGqL g]kfn, g]tfx¿ eg] ;/sf/df ;xefuL
h'; h:tf] ePsf] atfpg' ePsf] 5 . lghL :s'nnfO{ klg ;/sf/L lg/LIf0f, g]tf cf]nL kIfw/x¿ nf]stflGqs x' g nfO{ klg cWoIf vgfn;F u
hg;+rf/ cleofgdf s]Gb|Lo ;ldltsf] cg'udg / lgodg ug{ bafa lbg] u7aGwg sfod /fVb} sfFu; ]| g]tT[ jsf] afu]{lgª ug{ ;S5g\," Pdfn] ;|f]tn]
Pstf clwj]zgkl5sf] t];|f] k"0f{ klg atfpg'eof] . pxfFn] ;f] sfo{qmd ;/sf/df klg ;xefuL x'gk' g]{ kIfdf eGof] . ;|ft] sf cg';f/ ;~rf/dGqL
a}7ssf] lg0f{o kqsf/ ;Dd]ngdfkm{t\ cWoIf nf]xgLn] cfˆgf] kf6L{ PsLs[t b]lvPsf 5g\ . …kf6L{nfO{ pu|jfdkGyL z+ s / kf] v /] n cWoIf vgfnsf]
;fj{hlgs ub}{ ;+u7gsf s]Gb|Lo -afF s L & k] h df_ / blIf0fkGyL zlStx¿af6 hf]ufpg g] t [ T jdf ;/sf/ u7g ePdf
hg;+ljwfg lgdf{0fdf
s'g} ;Demf}tf ul/Gg
;+;b\jfbL bnx¿ ;fFlRrs} k|hftGqjfbL geP;Dd hgtfsf], ;+ljwfg n]lvg] ;Defjgf d b]lVbg
olb hgtfsf lj?4 if8\oGq ul/of] eg] /fd|f;
] u
“ k|ltlqmofjfbLx¿n] x]Ssf /fv]
x'G5 cfjZos k¥of] eg] g]kfnL hgtfsf] sfvd} a;]/ c? aL;–tL; jif{ nl8G5
cgldgsf] e"ldsfnfO{ lnP/ ljz]ifu/L bnfn tyf gf]s/zfxLju{n]
cgldgnfO{ g]kfnsf] zflGt k|lqmofaf6 k7fP/ b]znfO{ k'gM o'4df
ws]Ng] xs{tx ?nfO{ cg'sn
x? " jftfj/0f agfpg vf]lhPsf] 5, o:tf]
cj:yfdf cgldg /x /x““bf
bf g} /fd|f] x'G5
;ftfsf] s'/fsfgL v8\uaxfb'/ ljZjsdf{ ‘k|sf08’,
f08’,kf]ln6Ao'/f] ;b:o– PsLs[t g]skf dfcf]jfbL
) uf]/vfsf] kfn'ª6f/df ;DkGg ;}4flGts b[li6sf]0fn] qmflGtsf/L s'g} 5'§} lgsfo agfP/ hgd'lQm sfd ePsf] 5, ;/sf/sf] xfntdf ;f}bfafhL ug{ lbOGg . /fli6«o uDeL/ dte]b 5 elgG5 lg <
5} 7 f} F lj:tfl/t a} 7 s kl5 sDo'lgi6 kf6L{x¿df ;d:ofx¿ b]vf ;]gfnfO{ dfq cg'udg ug]{ eGg] h'g o:tf] z}nLn] st} zflGtk|lqmof :jfwLgtfsf] d'2fnfO{ sdhf]/ x'g sDo'lg:6 kf6L{ eg]sf] a'hj{' f kf6L{
dfcf]jfbL kf6L{sf] l:ylt emg} k5{g\ . To;af6 yf]/–ax't ¿kdf lrGtg 5, o;n] zflGtnfO{ lgisif{df layf]lng] t xf]Og < lbOGg, cfjZos k/] alnbfgL h:tf] xf]Og . of] hLjGt kf6L{ xf],
v:sF b } uof] eGg] k| r f/df xfd|f] kf6L{ klg c5'tf] /xg] s'/f k'¥ofpg] / hg;+ljwfg lgdf{0f u/]/ xfdL lj:t[t zflGt;Demf}tfkl5 lbOG5 . hgtfsf] /fhgLlts ljrf/wf/fdf rNg] kf6L{ xf] . of] kf6L{
cfO/x]sf] 5 lg < ePg . t/, clxn]sf] xfd|f] ax;n] cufl8 hfg] jt{dfg cfjZostfsf] zflGtk|lqmof cfO;s]kZrft\ klg :jtGqtfnfO{ Uof/]G6L ug]{ hg;+ljwfg eg]sf] j}1flgs hgjfbL kf6L{ xf] . Tof]
PSsfO;f} F ztfAbLsf] ljZj kf6L{leqsf] ljrf/sf] :jtGqtfnfO{ lj?4 cfˆgf xs{tx¿ a9fpgsf] nflu xfdLnfO{ k|hftflGqs gb]Vg], cfk"m lgdf{0fdf s'g} ;Demf}tf ul/Gg . of] kf6L{ n ] klxnf kf6L{ l eqsf]
sDo' l gi6 cfGbf] n gdf ljrf/ / ;Ddfg / ;+:yfut ug{ ;Sg'k5{ . clxn] cgldgnfO{ g]kfnaf6 lkmtf{ pkNnf] bhf{sf] slyt k|hftflGqs s'/f d g]kfnL hgtfsf] cufl8 kf6L{sf] g]tT[ jx¿aLrsf] hgjfbsf] k|of]u u5{ .
ljsf;sf] b[li6n] qmflGtsf/L nfOg, kf6L{ l eq rNg] ax;nfO{ :jR5 k7fpg] k|:tfj u/]sf] x'gfn] xfdLn] sxlng] /fhgLlts lrGtg hf] 5 of] tkm{af6 :ki6¿kdf eGg rfxG5' . g]tT[ j txsf] hgjfbsf] Uof/]G6L u/]/
qmflGtsf/L /0fgLlt / sfo{gLlt dof{ l bt, tfls{ s / j:t' ; Ët cgldgnfO{ zflGtk|lqmofn] k"0f{tf lrGtgn] zflGt;Demf}tfsf ;xdlt / ) cfufdL h]7 !$ leq} d'n'sn] dfq ;dfhdf hgtfsf] Uof/]G6L ug{
ljsf;sf] b[li6n] of] prfOsf] ax; agfpFb5 . o:tf] ljlwsf] cfwf/df gkfpFbf;Dd oxLF /xg kq k7fPsf xf}F . ;Demf}tfx¿sf] pNn+3g Pskl5 csf]{ gofF ;+ l jwfg kfpF 5 eGg] d f ;lsG5 . ta dfq To:tf] kf6L{ hgtfsf]
ePsf] ;DejtM xfd|f] kf6L{sf] 5}7f}F kf6L{leq ax; rnfOof] eg] kf6L{ ) clxn]
clxn ] hgo' 4 sfndf ¿kdf ePsf] eGg] s'/f xfdLdfly slQsf] ljZj:t x' g ' x ' G 5 < kf6L{ x'G5 . xfd|f] kf6L{leq clxn] ax;
lj:tfl/t a}7s kfn'ª6f/df g} xf] . Pskl5 csf]{ ¿kfGt/0f, gofF / ;'b9[ dfcf] j fbL g]tf tyf ul/Psf lqmofsnfkaf6 k'li6 x'G5 . d'n'sn] h]7 !$ leq} ;+ljwfg ePsf] 5 . kf6L{leqsf] ax;af6} xfdLn]
To;sf/0f o; a}7ssf] j}rfl/s eP/ kf6L{ cufl8 a9\ 5 . oxL sfo{ s tf{ d fly nufOPsf ;+;b\jfbL bnx¿ hf] cfk"mnfO{ vfF6L kfpg] d f w] / } hl6ntf 5g\ . kf6L{sf] sfo{gLlt tyf sfo{lbzf
prfO /fhgLlts prfO / ul/df ljlwnfO{ kf6L{leq nfu" ug]{ qmddf d'2fn] k'gM pN6\ofOFb}5, o; k|hftGqjfbL eG5g\, pgLx¿ g} ;docjlwsf] b[li6n] t ca xfdL;Fu qmflGtsf/L agfPsf 5f}F . qmflGtsf/L
dxfg\ 5 . dxfg\ ljrf/wf/fTds ax; xfd|f] sdL ePs} 5 . ToxL sdhf]/Lsf ljifodf s] eGg' x ' G 5 < olta]nf zflGtk|lqmof efF8g\ ] if8\oGqdf emG8} kfFr dlxgf 5 . of] ;doleq gLltnfO{ nfu" ug]{ xfd|f] l;Ëf] kf6L{sf]
/ dxfg\ /fhgLlts ax;sf] s]xL ;+s]tx¿ b]vf klg k/]sf] 5 . of] ;/sf/ zflGt;Demf}tfsf] 7f8f] nfu] s f 5g\ . pgLx¿sf] o:t} ;+ l jwfg n] V g ;lsG5 . t/, casf] sfo{ef/ xf] . kf6L{sf] gLlt nfu"
k|ltlglwTj ug]{ sfd kfn'ª6f/ a}7sn] t/, xfdLnfO{ kfn'ª6f/ / To;kl5sf] pNn+3g xf] . o;n] d'n'snfO{ k'gM tf}/tl/sf /lx/xg] xf] eg] xfdL klg ;+;b\jfbLx¿ hgtfsf] ;+ljwfg n]Vg ug] { ;jfndf xfd| f ] kf6L{ l eq
u/]sf] 5 . dfS;{jfbLx¿n] oxL ¿kdf s]Gb|Lo ;ldlt a}7sn] 5"6 lbPg . o'4df ws]Ng] xs{tsf] sfd u5{ . xftdf bxL hdfP/ a:b}gf}F . h;n] tof/ 5}gg\ . ;+ljwfg n]Vg] s'/f 7"nf] sfdsf/jfxLdf Ps¿ktfcGtu{tdf
xfd|} 5}7f}F lj:tfl/t a}7snfO{ a'‰5g\ /fd|f];Fu ax; u/, ;+3if{ u/ clg g]kfnL hgtfn] ca a'‰g'k5{ ls sf] hlxn] klg /fi6«3ft u/] hglj/f]wL /fhgLlts d'2f ePsf] x'gfn] ;+;b\jfbL xfdL /xG5f}F . xfdL xfd|f] gLlt nfu" u/]/
/ uj{ u5{ g \ , k| l tlqmofjfbLx¿ Pstfa4 xf]p, o;sf] ljsNk 5}g zflGtsf] kIfkftL xf] / sf] lj/f]wL lqmofsnfk u/], hglj/f]wL lqmofsnfk bnx¿ ;fF l Rrs} k| h ftGqjfbL cufl8 a9\5f}F . o;df s;}sf] ljdlt
cft+lst 5g\, cj;/jfbLx¿ o;sf] eGg] DofG8]6 xfdLnfO{ kfn'ª6f/ xf] . oL s' / f g] k fnL hgtfn] egf}F pgLx¿sf] wd{ xf], lbgrof{ xf], geP;Dd hgtfsf], ;+ljwfg n]lvg] /xFbg} .
unt 9Ën] JofVof ug]{ / 5}7f}F a}7sn] lbPsf] 5 . To;}n] kf6L{leq :ki6¿kdf a'‰g}k5{ . ca g]kfnL tL dfG5] x ¿ k| l tlqmofjfbL, ;Defjgf d b]lVbg . ;+ljwfg n]lvPg ) cGTodf yk s]xL eGg rfxg'
lj:tfl/t a}7ssf] prfOnfO{ lu/fpg] v'§f tfGg] k|jl[ Qn] 7fpF kfpFbg} / hgtfn] zflGt efF 8 \ g vf] H g] ck/fwLx¿n] xfdLnfO{ slxn] eg] ;+;b\jfb / ;+;b\jfbL bnsf x'G5 ls <
d"v{tf klg ul//x]sf 5g\ . kfn'ª6f/ 7fpF lbg'klg x'bF g} . hg;+ljwfg lj/f]wLx¿sf] lj?4 Ps cft+ssf/L slxn] xTof/f slxn] sf/0fn] ubf{ n]lvFbg} , pgLx¿n] cfˆgf] clxn] d'ns' /fhgLlts b[li6n] w]/}
a}7sn] xfd|f] kf6L{nfO{ emg} zlQmzfnL ) cgldgsf] Dofb ca l5§} k6s Pp6f cfGbf]ngsf] cfFwL–a]x/L cj}wflgs uf8L r9\g] eg] hf] ab\gfd /fhgLlts ;f]rnfO{ kl/jt{g u/] dfq hl6n l:yltdf 5 . o:tf] cj:yfdf
agfPsf] 5 . kfn'ª6f/ a}7sn] ;lsFb}5, tkfO{+x¿n] PsftkmL{ l;h{gf ug'{sf] ljsNk 5}g . ug{ vf]lhPsf] 5, of] s'g} klg ;+ l jwfg n] l vG5 . an ca hgtfn] km]l/ klg dfcf]jfbL kf6L{n] s]
casf] sfo{lbzf hgo'4sf] hudf ¿kdf cgldgsf] Dofb yksf] ) sfd rnfp ;/sf/n ] xfntdf xfd|f] kf6L{ / g]knL hgtfnfO{ ;+;b\jfbLx¿s} sf]6df 5 . ;+ljwfg :jR5, s] eG5 / s] u5{ eGg] s'/fnfO{
hgljb|fx] df hfg] xf] eg]/ :ki6 JoVof nflu ;+o'Q /fi6«;+3nfO{ kq dfcf] j fbLnfO { rf} t kmL { ;}Xo x'Fb}g . t'?Gt o:tf xs{tx¿ n]lvPg eg] xfdL hgtfsf] dfemdf cln ulx/f] 9Ën] x]l//x]sf 5g\ . kf6L{leq
u/] s f] 5 . xfd| f ] sfo{ g Llt klg k7fO;Sg' ePsf] 5, 3] / faGbL ul//x] s f] 5, o;} /f]Sg'k5{ . o:tf xs{tx¿ /f]lsPg eg] hfG5f}F . tkfO{x+ ¿n] xfdLnfO{ ;+ljwfg klg xfdL Pskl5 csf]{ gLlt agfpFb}
hgu0ftGqsf] :yfkgf / /fli6«o cgldg lkmtL{ k l5sf] cj:yf l;nl;nfdf tkfO{ + n fO{ o;af6 lg:sg] kl/0ffdsf] hjfkmb]xL agfpg k7fpg'ePsf] lyof], ;+;b\jfbL cufl8 al9/x]sf 5f}F . o:tf] cj:yfdf
:jfwLgtfsf] /Iff ug]{ DofG8]6 5}7f}F s] xf] n f < uf8L;lxt k|x/Ln] lgoGq0fdf tt\tt\ tTjx¿ x'g'k5{ . of] d]/f] bnx¿n] xfdLnfO{ ;+ljwfg n]Vg d o; klqsfn] h'g :yfkgfsfnb]lv g}
lj:tfl/t a}7sn] lbPsf] sfo{lbzfsf] cgldg g]kfndf cfk}Fm cfPsf] lnof] eGg] s'/f k|rf/df cfof], r'gf}tL klg xf] . lbPgg\, ca tkfO{x+ ¿ cfˆgf] ;+ljwfg g]kfnL /fi6«sf] /fli6«otfsf] kIfdf g]kfnL
;+ u 7gsf] 9fF r f clg ;+ u 7gsf] xf] O g, xfdLx¿n] g} oxfF s f] jf:tljstf s] xf] < k| : 6 ) cgldgsf] Dofb ;lsFb}5, sfd cfkm}F n]Vg';\ eg]/ xfdL hgtfnfO{ hgtfsf] hgjfbsf] kIfdf hf] snd
g]tT[ jnfO{ ljsf; u/ eGg] DofG8]6 zflGtk|lqmofdf ;xof]u ug{ af]nfPsf kfl/lbg' ; \ g < rnfp ;/sf/n ] d' n ' s clkn u5f}+{ . xfdL tkfO{x+ ¿sf] g]tT[ j rnfO/x]sf] 5, clxn] xfd|f] kf6L{ / d]/f]
klg To; a} 7 sn] lbPsf] 5 . xf} F . xfdLnfO{ rflxPsf] a] n fdf aflx/ ;Dk|]lift ePsf] ;dfrf/ rn fP sf ] k l g 5 dl x g f u5f}{+ eg]/ xfdL hgtfnfO{ eG5f}F . ljrf/x¿ of] cj:yfdf hgtfsf] aLrdf
kfn'ª6f/ a}7sn] xfdL kfFr–5j6f cgldgnfO{ g]kfndf /fVg ;lsG5, 36gfeGbf lgs} 6f9f 5 . tL gfl3;Sof] , cem} klg gofF ) t/, hgtfsf] aLrdf hfg] /fVg] h'g cj;/ lbg'ef], To;sf] nflu
DofG8]6 lbPsf] 5 . xfd|f] kl5Nnf] p;nfO{ tkfO{x+ ¿sf] sfd oxfF l;l4of] ;dfrf/x¿ cToGt} dgf] u t, ;/sf/ aGg] 5fF6sfF6 b]lvFb}g, ljifodf tkfO{ + s } kf6L{ l eq wGojfb lbg rfxG5' .
s]Gb|Lo ;ldlt a}7sn] sfo{lbzfsf] ca hfg' ; \ e Gbf pm hfG5 . skf]nslNkt ¿kdf ;dfrf/ ;Dk|i] f0f o:tf] cj:yfdf st} ;/sf/n]
sfo{gLltsf] clg sfo{of]hgfsf] s'/fdf cgldgnfO{ g]kfndf /fVg] ls g/fVg] ul/Psf] 5 . d} n ] Tof] k| x /Ln] dfcf]jfbLnfO{ bdg ug]{ ;f]r dfS;{jfbLx?n] oxL ?kdf xfd|} 5}7f}“ lj:tfl/t a}7snfO{ a'‰5g\
qmflGtsf/L ;+Zn]if0f u/]sf] 5 . of] eGg] s'/f xfd|f] b]zsf] /fhgLlts lgoGq0fdf lnPsf] uf8L b'O{ jif{b]lv t /fv]sf] xf]Og < / uj{ u5{g\, k|ltlqmofjfbLx? cft+lst 5g\, cj;/jfbLx?
xfd|f] kf6L{sf] nflu dxTjk"0f{ pknlAw cfjZostf / /fhgLlts bnx¿n] r9\b} cfPsf] x'F . d]/f] uf8L a9LeGbf ;/sf/sf] kl5Nnf xs{tx¿n] t o;sf] unt 9·n] JofVof ug]{ / 5}7f}“ lj:tfl/t a}7ssf]
xf] . olb of]hgf d'tflassf] g]tT[ j / lg0f{o ug]{ s'/f xf] . cgldg oxfFaf6 a9L ;do l;+xb/af/leq /xG5 . d]/f] ToxL b]vfpF5 . xfdL lhDd]jf/ kf6L{ prfOnfO{ lu/fpg] d"v{tf klg ul//x]sf 5g\ .
;+u7gsf] 9fFrf lgdf{0f ug]{ lhDd]jf/L hfF b } d f ef] l nkN6af6} oxfF o' 4 d'Vo /fhgLlts bnsf g]tfx¿;Fu x'gn' ] zflGtk|lqmof lgisif{df k'¥ofpg]
:yfoL ;ldltnfO{ lhDdf lbOPsf] 5 . eOxfN5 . cft+s k}mnG5 eGg] klg g} s' / fsfgL eO/xG5 . ls aLr} d f k| l tlqmofjfbLx¿n]
To;sf/0f, kfn' ª 6f/ a} 7 sn] ;xL s'/f xf]Og . cgldg eof] eg] sd{ r f/Lx¿;F u klg dflyNnf] zflGtk|lqmofnfO{ tf]8g\ vf]Hbf tf]l8g
kfn'ª6f/ a}7sn] qmflGtsf/Lx¿nfO{ på]lnt / pT;fxL agfPsf] 5,
qmflGtsf/Lx¿nfO{ på]lnt / pT;fxL oxfF rL/sfn;Dd klg zflGt x'G5 tx;Ddsfx¿;Fu 5nkmn x'G5 . d]/f] lbg] eGg] s'/fsf] /Ifs xfd|f] kf6L{
g]kfnL hgtfnfO{ cfzfjfbL agfPsf] 5, b]zL, ljb]zL k|ltlqmofjfbLx¿
agfPsf] 5, g] k fnL hgtfnfO{ eGg] a'emfO klg unt xf] . cgldgsf] uf8LnfO{ h;/L PsfPs cj}w eg]/ 5 . To;sf] ;Dk"0f{ lhDd]jf/L xfd|f]
cft+lst ePsf 5g\ eg] cj;/jfbLx¿ hf] xfd|f] ljrf/ / qmflGtnfO{
cfzfjfbL agfPsf] 5, b]zL, ljb]zL e"ldsfnfO{ lnP/ ljz]ifu/L bnfn tyf lu/ˆtf/ ug]{ sfd eof], Tof] b]zL, kf6L{ d f 5 . ;/sf/ /
uf]nrSs/jfbdf km;fpg] / ;'wf/jfbsf] bn–bndf hfSg] h'g lbjf ;kgf
k|ltlqmofjfbLx¿ cft+lst ePsf 5g\ gf]s/zfxLju{n] cgldgnfO{ g]kfnsf] ljb]zL k|ltlqmofjfbLx¿sf] g]kfnsf] k|ltlqmofjfbLx¿sf xs{tnfO{ Pskl5
b]vs
] f lyP ltgLx¿ klg gf·]emf/ ePsf 5g\ .
eg] cj;/jfbLx¿ hf] xfd|f] ljrf/ zflGt k|lqmofaf6 k7fP/ b]znfO{ k'gM zflGt / ;+ljwfg lgdf{0fsf] k|lqmof, csf]{ ¿kdf c;kmn ub}{, hgtfsf]
/ qmflGtnfO{ uf]nrSs/jfbdf km;fpg] o'4df ws]Ng] xs{tx¿nfO{ cg's"n g]kfnL hgtfsf] :jfledfgLdflysf] rfxgf d'tfljs zflGtnfO{ lgisif{df
/ ;'wf/jfbsf] bn–bndf hfSg] h'g lbjf jftfj/0f h'g agfpg vf]lhPsf] 5, cfqmd0f xf] . To; 36gfnfO{ olt k'¥ofpg] / hg;+ljwfg agfP/ of]
;kgf b]vs ] f lyP ltgLx¿ klg gfË]emf/ o:tf] cj:yfdf cgldg /xFbf g} /fd|f] ¿kdf a'lemlbg' x'g\ / To;sf] ;zQm b] z df /fhgLlts b[ l i6n] t ;+ ; b\ j fbL bnx¿ hf] cfk" m nfO{ vfF 6 L k| h ftGqjfbL eG5g\ ,
ePsf 5g\ . To;sf/0f kfn'ª6f/sf] 5}7f}F x' G 5 eGg] xfd| f ] kf6L{ s f] h' g k|ltsf/ ug{ d tof/ 5', To;df ;fy /fHo;Qfsf] b[li6 hgtfn] rfx]sf] pgLx¿ g} olta] n f zflGtk| l qmof efF 8 \ g ] if8\ o Gqdf nfu] s f 5g\ .
lj:tfl/t a}7s kl5 kf6L{ emg} egfO/x]sf] 5, Tof] ;fk]lIft b[li6n] lbg' x'g ;Dk"0f{ g]kfnL hgtf;Fu kl/jt{gnfO{ ;'lglZrt ug{ xfdL pgLx¿sf] o:t} tf} / tl/sf /lx/xg] xf] eg] xfdL klg xftdf bxL
hf]8tf]8sf ;fy cufl8 cfPsf] 5, kf6L{ ;xL 5 . cgldgn] clxn] g]kfn ;]gf clkn klg ub{5' . rfxG5f}F . olb hgtfsf lj?4 if8\oGq hdfP/ a:b}gf}F . h;n] hlxn] klg /fi6«3ft u/] hglj/f]wL
emg} zlQmzfnL ePsf] 5 . / hgd'lQm ;]gf b'j}nfO{ cg'udg ) tkfO{ + x ¿s} kf6L{ s f ul/of] eg] /fd|f;] uF k|ltlqmofjfbLx¿n] lqmofsnfk u/] , hglj/f] w L lqmofsnfk egf} F pgLx¿sf] wd{ xf] ,
) t/ o; a} 7 skl5 kf6L{ s f ul//x] s f] 5 . cgldg oxfF a f6 g] t fx¿dfly k6s–k6s x]Ssf /fv] x'G5 cfjZos k¥of] eg] lbgrof{ xf] , tL dfG5] x ¿ k| l tlqmofjfbL, ck/fwLx¿n] xfdLnfO{
g]tfx¿ t Ps cfk;df v'§f aflxl/of] eg] g]kfnL ;]gfnfO{ cg'udg xftxltof/;DaGwL, g]kfnL hgtfsf] sfvd} a;]/ c? slxn] cft+ s sf/L slxn] xTof/f slxn] cj} w flgs uf8L r9\ g ]
tfgftfgdf nfu ] s f 5g \ ug]{ csf]{ s'g} lgsfo x'Fb}g, g]kfnL uf8L;DaGwL ljifonfO{ lnP/ aL;–tL; jif{ nl8G5 . clxn] /fli6«o eg] hf] ab\gfd ug{ vf]lhPsf] 5, of] s'g} klg xfntdf xfd|f]
elgG5 lg < ;]gf :jtGq x'G5 . To;kl5 csf]{ lx/f;tdf lng], tfl/vdf /fVg] :jfwLgtfsf] ;jfndf s' g } klg kf6L{ / g]knL hgtfnfO{ ;}Xo x'Fb}g .
4 @)^& ;fn k'; !* ut] cfOtaf/
d'vsf] dlxdf
oxfF d'vsf] dlxdfsf] s'/f ubf{ d'vnfO{ 5]Sg yfNof] eg] Ps lbgdf :jfbd} /dfpg yfn]sf] 5 . tkfO{+ s'g} cfh tLg kf6L{sf d'v tLglt/
l;h{gfsf y'·f
bf]x/L b]p8f uLtx¿
gfssf] d'lGt/ v'q]sf] Kjfn csf/sf] x'g] sfd Ps jif{df klg gx'g ;S5 . sbflrt e'n/] 3';vfg] d'vsf] af/]df kmls{Psf] x'Fbf hgtfn] of] kl/l:ylt dgf] x / nfld5fg]
efunfO{ d'v elgG5 . of] gePsf] a? of] d'vdf af]sfb]lv ds}sf] 3f]uf, ;/sf/L h'+ufnfO{ va/ ug{'eof] eg] ef]Ug' k/]sf] 5 . oxL d'vn] dfG5]nfO{ s]6L– sfn} 6f]kL, sfn} r:df, Sof /fd|f] ;kmf/L .
dfG5] gkfOg] x'Fbf ;a}nfO{ o;sf] /f]:6b]lv 6f]:6, t'Dafb]lv t?gLsf] emg\ h'+ufn] t d]/f] efu slt k5{ < b' M v lbnfpg ;S5, oxL d' v n] ;+;b\ ukm ug]{ ynf], ;ef;b ukmf8L ..
af/]df yfxf g} 5 . eujfg\n] Pp6f r'Daf xflnlbof] eg] dxfb]jn] gug]{ gq vfg] d'vnfO{ h'+ufn] s] u5{ egL dfG5]nfO{ ;'Mv lbnfpg ;S5 . 3/sL s]6f– xNsf ef/L b}n] af]s, d af]Snf u?uf] .
oxL cË lbPsf /x]5g\ h;n] w]/} sfd klg o} d'vn] ug{ ;S5 . d'vsf] emg\ afu]l{ gË u/]sf] s'/f] oL b'O{ cfFvfn] a'9Ln] d'v nufpFbf sqf] /8fsf] rN5 . tna, eQf slt x'G5, ;ef;bsf] ..
sfd u5{ . cfFvfsf] x]g]{ dfq sfd dlxdf klg lalrqsf] g} 5 . olt kqklqsfdf k9\g kfOG5 . of] d'vsf] sltsf] 3/ u[x:tL 9N5 . oxL d'vn]
5 . gfssf] ;'F£g] sfd dfq 5 . t/ ;fgf] eP/ klg cNsqb]lv gbLgfnf, dlxdf u/L ;fWo 5}g u¥of] eg] slt >LdtLnfO{ dL7f] af]Nbf >LdtLsf]
s]6L– ;QLsf] afns ?G5, n]v s' ;QLsf] .
d'vsf] sfd vfg], af]Ng], xfF:g], sfF:g], xjfOhxfhb] l v k' n ;Dd ‰jfDd cWofo g} aG5 . of] d'vsf] s'g} 7]ufg cg'xf/ emnn aN5 . To;}n] af]Ng]sf] lk=P=l;=P= tna eQf, Ps nfv hltsf] ..
xsfg]{, 8sfg]{, vsfg]{, 6f]Sg]b]lv l/; hfG5, jgb]lv xl/of] wg, xfQLb]lv g} 5}g . cfh s] vfsf] 5, ef]ln s] kL7f] laS5, gaf]Ng]sf] rfdn klg s]6f– sf]b¥of af/L sf]6f] kmNg], 3f]uf af/L 3f]uf .
kf]Vg];Dd sfd u5{ . wGo 5 d'vnfO{ nfQL;Dd ‰jfDd hfG5 . oqf]–oqf] vfsf] 5, cfh s] af]N5, ef]ln s] laSb}g elgPsf] xf] . dL7f] af]Nbf k};f /fV5g\ lk=P= cfˆg} dfG5], ;ef;b ef]sf ..
olt w]/} sfd u/]sf]df . vfg] d'vnfO{ klg gnfUg], emg\ dfG5]sf] l/; /fu s]6L– 8fF8fdf aofnL v]Ng], nIfL xf] ls wgf{ .
h'Fufn] 5]Sb}g . 5]sf];\ klg s;/L
h'Fufn] < casf lbgdf km]l/ s;n]
Jo+Uo aGw k|]d /l~ht
jnL,a'9s'fdu/
j]t g} efUg] x'bF f ld7f] af]nf}F of] d'vn] . o}
d'vn] ld7f] afrg ubf{ o1 dxfo1df
bz nfvsf] of]hgf lnG5g\,. ljsf; ug]{ egL ..
s]6f– g lx8\g' vf]nLsf] af6f], v;fpnf jd uf]nf .
kf] h'u+ f kfN5 / Û vfg] d'vnfO{ 5]Sg vfg ;Sg] d'vnfO{, hfaf] h'+ufn] s] af]N5 . cem of] g]tfx¿sf] d'vsf] s/f]8f}F wg ;DklQ lbg] bDktL xfdLn] of]hgfsf] ;b'kof]u, xf]nf ls g xf]nf ..
;s]sf] eP cfh b]z / hgtfsf] ult c;/ kf5{ / Û lxhf]–cfh d'vn] vfFbf s] s'/f . kf6L{sf d'vsf s'/f s] ug{] < b]v]sf 5f}F . To;}n] d'vsf] dlxdf
s]6L– e'mnf] 56\sof n}hf a]Og}, uf]7 cfuf] afNg] .
o:tf] x'g] lyPg . ahf/ efpb]lv h' + u fn] klg :jfb lng yfn] s f] a}7sdf Pp6f s'/f u¥of] . hgtfnfO{ ckf/ 5 . cfhnfO{ d'vsf] dlxdfsf]
k]6f« n
] sf] efp a9fpbf sld;g vfg] ;'lgG5 . To;}n] ;/sf/n] kfn]sf] csf]{ s'/f . oxL d'vsf] 7]ufg gx'Fbf cWofo olt g} . d'vfo gdMho aGb}gg\ of]hgf l7sn] sfo{stf{ kfNg] ..
d'vnfO{ s:n] 5]Sg] < km]l/ vfg] h'+ufn] vfg] d'vnfO{ 5]Sg'sf] ;f6f] cfh;Dd ;+ljwfg aGg] 7]ufg 5}g . sfps'tL . s]6f– u}nL kfoF x'O lal;{ofF, ddf{Ho"nL v]t .
ul/a 5g\ p:tfsf p:t}, 5g\ ls 5}gg\ r]t ..
nf]8;]l8ª / ljB't\ k|flws/0fsf] ;]jf s]6L– ;Odn bfOsL h]7L 5f]/L, gfj} /fVof wgf{ .
hgtfn] lbofsf ef]6, gofF g]kfn egL ..
s]6f– 8fF8fdfly k'mSof{ ;NnL, Gofj r/L Gofjf] .
hflt, If]q, lnËe]b, lgd"n{ x'g] Sof xf] ..
dw' ; " b g ;' j ] b L ;sf/fTds / pknlAwd"ns sfo{af6 lgsfodf a:g] a'l4hLjLx?n] s] a'emL 5 . …cfwflbg pHofnf], cfwflbg
ckf/ hn;Dkbfsf] wgL d'ns ' b]zsf] /fHozlSt g} kl5 x6]sfn] lbg'kb{5 eg] cfpg] / hfg]sf] lglZrt cFWof/f] .Ú of] zfZjt lgod xf], ;a}n] s]6L– nOof6}df ld7L cd|,} kfSof r':bf r':b} .
cyf{t hn;|ft] sf] lx;fan] ljZjsf] ljBdfg ;d:of 36g'sf] ;f6f] emg– tflnsf ldnfO{{ ;s]kl5 k|fljlws q'6L :jLsf/ u5{g / cfˆgf] Joj:yf cfkm} c;dfgtf Ho"bF } /Xof, ul/a p:tf p:t} ..
bf];f| ] wgL b]z g]kfndf ljB't\ ;]jfsf] emg a9]/ uPsf] kfOG5 . cfh kl5Nnf] / cGo afwf cj/f]wsf cnfjf cGo ldnfp"5g\ . oxf" t ;]jf gx'"bfsf] s]6f– kfs]Osf] cd|s} L 8fnL, kl/uof] vf]nf .
If]qdf 7"nf] ;+s6 k}bf ePsf] 5 . ;dodf cfP/ ljB't\ ;]jfnfO{{ Psgh/ ;dodf cfˆgf] ;] j f c6' 6 / cj:yfdf eGbf ;]jf x"b' fsf] cj:yfdf zf]if0fsf] cGt ug],{ Sof/L x'g] xf]nf ..
lj1fgn] x/]s If]qdf cfˆgf] rdTsf/ nufp"b} To;sf] JofVof / ljZn]if0f u/f}+ cljl5Gg?kn] hf/L /fVg'kb{5 g ls hgtfn] a9L b'Mv kfpg] sfd ePsf s]6L– hfG5]psL hfGbLgf}F cfd}, rf]Sof sfDnf] a'Gg .
b]vfO/x]sf] / ljsf;sf] k|lt:kwf{df t . xfdLn] s]–s] q'6L / sdhf]/L km]nf l5gdf cfpg] l5gdf hfg] . hgtfsf] 5g\ lsgeg] lxhf]sf lbgdf s'g} klg zf]ifs, ;fdGtL km6f, /bf ;Dd x'Gg ..
Ps;] Ps d'ns ' t"5f8d5f8 ub}{ kf5f{+} . oxf" x/]s s'/fx? cd"t{ / lxtnfO{{ Wofgdf /fVb} / pgLx?nfO{{ ;]jf ;'ljwf gx'g] a]nfdf hgtfn] lbg / s]6f– 3/af/] 3/lt/ hfpn], d j}/fuL jg .
cufl8 a9]sf] ;dodf xfdLn] of] ckf/bzL{ 5g\ . af]n ] s
] f], n]vs
] f], eg]sf] kg{hfg] c;'ljwfnfO{{ dWogh/ ub}{ /ftsf] Vofn u/]/ s'g a]nfdf s] rLhsf] zf]ifs ;fdtL kmfNg], s} pkfo eg ..
ljB't\Lo If]qdf ef]Ug'k/]sf] ;f:tL / ;'gs ] f] s'g} klg gLlt lgodn] sfd ljB't\ k|flws/0fn] cfˆgf] ;]jfsf] h?/L kb{5 To;sf] Joj:yf klxn] g}
jf:tjdf nHhf:kb / xf:of:kb 5 . ug{;ls/x]sf] cj:yf 5}g . h] elgG5 sfo{tflnsfnfO{{ ;fj{hlgs ul/;s]kl5 ldnfO{;s]sf x'Gy] . h'ga]nf h] rLh s]6L– lj5f]8 eofsf hf]8f, lbgsf d}gf uGg] .
pko'St ;fwg ;|ft] sf] cefj tyf Tof] x'b" g} / h] elgb}g Tof] rflx" l5§} To;cg'?k k|of]u ug{] ls gug{] . of] rflxof] Tof] rLh lgsfn]/ 9'Sssf ;fy hgjfbg cfpFbf;Dd, x'Gg dgsf] eGg] ..
k|fljlws hgzlStsf] cefj g} o;sf]
k|dv' sf/ssf] ?kdf dfGb} cfP tfklg
x'G5 . o:t} 5 cfhsf] ljB't ;]jf
klg . nf]8;]l8ªsf] tflnsf s'g a]nf
s;sf] bfloTj xf], of] s;sf] e"ldsf
xf] / of] s;sf] st{Jo xf] . cfh
k|of]u ug{] uy]{ . cfh ljleGg ;]jf ;'ljwf
ylkb} hf"bf hgtfn] cfk"mn] Joj:yf
cGwsf/ eljiosf ;Defjgfx?
cfh ljleGg d'ns ' sf bft[ lgsfox? sltv]/ s'g cj:yfdf km]l/g] xf] Tof] h'ga]nf aQL cfpg] xf] ToxL a]nfdf ug'k{ g]{ s'/f e'Nb} uP, ;a} s'/f lj1fgn] z] v / cfrfo{
7"nf] wg/fzLsf] kf]sf] kf/]/ sfvL RofKb} klg yfxf 5}g . tflnsf ab\lnof] eg] aQLn] gf6sLo9+ u af6 n' s fdf/L lbPsf] a/bfg / cfzL{jfbdf dVv k/], x'sb+{ } u/]sf] gfafnsnn] Ps k|Zg ;f]Wof],
g]kfnsf] x/]s If]qsf] e|d0f ub}{ sxfF, klg Tof] tflnsfn] cfˆgf] ;do;Ldfleq v]ln/x]sf] x'G5 . % ldg]6 cfp"5, % s'g a]nf s] rflxG5 Tof] klg e'Nb} u/] …d]/f] eljio s:tf] 5 <Ú,
s;/L, s'g jftfj/0f / s'g lzif{sdf sfd ug{;s]sf] x'b" g} . nf]8;]l8ªsf] ldg]6 hfG5, cfwf 306f cfp"5, cfwf clg ;a} s'/fdf k/lge{ aGb} uP . l3l;|bF } u/]sf] p;sf] dxTjfsfIff+n] ;f]Wof],
cfˆgf] wg/fzL nufgL nufpg] xf]nf a]nf aQL hfG5 jf ;a}sf 3/, xf]6n, 306f hfG5 . o:tf] klg ;]jf xf] . h;/L cfh h;n] hgtfnfO{{ ;]jf lbg] x]tn ' ] …d]/f] ;Defjgf s]–s] 5 <Ú,
eg]/ gs'/s ] f] rflx" kSs} xf]Og . t/, ahf/, Joj;fo, pBf] u , sn– dflg;n] cfˆgf] cf"vfsf] k/]nL vf]Ng] / :yflkt / sfo{;~rfng ub}{ cfO/x]sf Psl5gsf] 6f]nfO kl5,
pgLx?nfO{{ nufgL ug{ cfjZos kg{ sf/vfgfnufot ;Dk" 0 f{ If] q aGb ug{] u5{ 7Ls ToxL tfnn] aQL 5g\ pgLx? :jo+ g} cgle1 b]lvG5g\ . 3f]xf]l/P/ x]/F] / d}n] eg],F
e/kbf]{ / cg'sn " jftfj/0f /fHon] cGwsf/do x'G5 jf To;;"u ;DalGwt klg cfpg] / hfg] u5{ . cyf{t cfhsf] o:tf] cj:yfdf hgtf g lxhf]sf] eljio t cGwsf/ 5 t/ ;Defjgf ljzfn .
k|bfg ug{g;Sbf cfh xfdL ;Dk"0f{ ;fwg, pks/0f / oGq 7Kk x'G5g\, of] lah'nL aQL aNg' / lgEg'df cf"vfsf] c;DkGg / cljsl;t h:t} eP/ af"Rg
g] k fnLx? s' g } g s' g } lx;fan] k| f oM lglZrt 5 . t/ h' g a] n f k/]nL lemDsfpg'df s'g} km/s 5}g . ;s]sf 5g\ g t cfhsf] ;DkGg / crDddf ?dlNnP/ p;n] ;f]Wof],
;+s6u|:t / cefju|:t eO/x]sf 5f}+ . nf]8;]l8ª x6g] xf] cyf{t h'g a]nf o;/L cfˆgf] ;]jf ;~rfng ubf{ ljB't\ ljsl;t cj:yfdf ;fwg / ;|ft] n] …cGwsf/ eljiodf s;/L ljzfn ;Defjgf /xG5 t <Ú
b] z df ljBdfg k| f s[ l ts pmhf{ ljB'tLo cfk"lt{ ;'rf? x'g'kg]{ xf] k|flws/0fnfO{{ nfUb}g ls xfd|f] ;]jf ;]jfu|fxL eP/ 9'Ss;"u af"Rg g} clg d}n] lbFP d]/f pQ/x? M
zlStnfO{{ g cfkm}n + ] k|of]udf Nofpg To;a] n fsf] gf6s cfh cfd clgoldt / ckf/bzL{ eof] eg]/, xfd|f] ;ls/x]sf 5g\ . of] bf];f"wsf] lhGbuLn] ev{/} a9]sf] nf]8;]l8ªsf] tflnsf ;lDemFP / eg],F
;Sg] g t aflx/L bft[ /fi6«nfO{{ 9'Ss hg;d'bfosf] 6fpsf] b'vfOsf] ljifo ;]jf hgtfnfO{{ /fxt xf]Og cfxt eof] slxn] kf/ kfpg] xf] eGg] s'/fk|lt ;a}sf] ltldn] @$ 306f aQL afNg ;Sg] ;Defjgf 5 .
/ lgjf{w9+un] nufgLsf] jftfj/0f alg/x]sf] 5 . ljB't\ ;]jf aGb x'g] eg]/, xfd|f] ;]jf 3fpdf g"gr"s 5{sg] lrGtf / rf;f] a9b} uPsf] cj:yfdf xfjf dfq aUg] 3/sf] wf/fsf] 6'6L x]//] eg],F
l;h{gf ul/lbg] sfd ubf{ xfdL of] ;dodf lgjf{w?kn] 9'Ss;"u h;/L sfd eof] eg]/ clg xfd|f] ;]jf ljB't\ k|flws/0fn] cfk"mn] lbg'kg{] ;]jfnfO{{ sd;]sd To;df kfgL aufpg] ;Defjgf 5 .,
;+s6 ef]Ug jfWo 5f}+ . oL b'a} sfd aGb x'G5 To;/L ;]jf k|bfg ug{] ;dodf pHofnf]nfO{{ cGwsf/ agfpg] eof] eg]/ . lemDsfOb]p k/]nL;"u} lj:tf/ ug]{ dFxuLsf] rk]6fdf d/]sfx?sf] nfz uGb} eg],F
/fHosf] k| d ' v lgsfo ;/sf/n] lgjf{w ?kn] 9'Ss;"u ;]jf ;~rfng ;f"lRrs} pHofnf]nfO{{ cGwsf/ agfpg] cfgLafgLsf] oyfzL3| Tofu u/f];\ .
ltgsf k]6df cGgsf bfgf kfg{;Sg] ;Defjgf 5 .,
ug{g;Sbfsf] cj:yfdf cfk"mn] s]xL x'G5 eGg] s'/f s'g} Uof/]G6L / e/kbf]{ xf] eg] ljB'tLo ;]jfsf] s] h?/t . h;n] hgtfnfO{{ s]xL xb;Dd eP klg
ug{] / c?nfO{{ klg s]xL ug{glbg] 5}g . ca eGg'xf];\ s:tf] lgod xf] . k|sl[ tn] g} pHofnf] / c"Wof/f] /lr;s]sf] /fxtsf] cg'el" t x'g5 ] . /f]usf] sfvdf x'ls{/x]sf nfrf/x? b]vfpFb} eg],F
ltgsf y}nfdf cf}iflw xflnlbg] ;Defjgf 5 .
zlStdf :yflkt ub}{ a:g'kg]{ a]nf
ePsf] 5 . cfh b]zdf clwsf+z
sfo{x? ljB'tLo zlSt;"u s]lGb|t 5g\ .
s:tf] tflnsf xf] . s:tf] ;]jf xf] /
s:tf] ;'ljwf xf] . ha ;j{;fwf/0f
hgtf vfg a;]sf x'G5g\ pgsf] d'vdf
cGt/f{li6«o ;"rgf ;+/If0f k|lzIf0f
sf7df8f}F . cGt/f{li6«o ;"rgf ;+/If0f k|lti7fgx¿sf] uf]Ko ;"rgfsf] rf]/L ug{
e|i6sf 7l8Psf dxn uGb} eg],F
ltgdf a'N8f]h/ rnfpg ;Sg] ;Defjgf 5 .,
ufp"sf] ;fdfGo em'k8Lb]lv lnP/ /x]sf] uf"; lgNg gkfp"b} aQL ‰ofKk k|lzIf0f cfufdL df3 dlxgfsf] ^ / & k6s–k6s ePsf k|of; tyf To;sf] lalu|Psf cfr/0fsf] cf]9g\ Lleq n'Sg]nfO{ b]vfP/ eg],F
zx/sf b/af/, dxn, ejg, ;bg / hfG5, ljBfyL{ k9g nfu]sf x'G5g\ ut] /fhwfgLdf x'g] ePsf] 5 . ;+jfb ;dfwfgaf/] klg k|lzIf0f lbOg]5 . ltgnfO{ ;kfg]{ ;Defjgf t 5}g t/ l;Wofpg] ;DefjgfrfFlx 5 .
lgs]tgdf rNg] ljleGg oGq / Pscfw k]h k9L g;Sb} aQL ‰ofKk 6]Sgf]nf]lhh k|fOe]6 lnld6]8sf] cfof]hgf …;+ j ] b gzLn ;" r gf tyf o;sf gbLdf au]sf] kmf]xf]/nfO{ b]vfO{ eg],F
pks/0f ljB't\ zlStljgf ;Dej / hfG5, To:t} n]Vg nfu]sf] ;dodf x'g nfu]sf] ;f] k|lzIf0f sfo{qmddf ;"rgf k"jf{wf/x¿df cfGtl/s tyf afXo dflg;sf duhsf ljs[ltnfO{ OlËt ub}{ eg],F
;/n b]lvb}gg . Ps ldg]6dfq oxf" Psfw k]h n]vL g;Sb} aQL ‰ofKk tyf ;~rf/ k|ljlwaf6 l;lh{t gofF ;|ft] af6 x'g] cfqmd0f / To;sf hf]lvd
ljB'tLo ;]jf aGb x'b" f l;+uf] d'ns ' df hfG5 . o;/L h'ga]nf ca t aQL cj;/nfO{ pkof]udf Nofpg ;lsg] Go"gLs/0f ug{] p2]Zon] k|lzIf0f x'g nfu]sf]
e|i6 cfr/0fdf x'ls{/x]sf],
nueu !)–@) s/f]8sf] Iflt x'g] cfof] eg]/ dflg; pHofnf]df ug{k' g{] pkfosfaf/] 5nkmn x'g5 ] . ;"rgfnfO{ xf]," ;+jfb\ 6]Sgf]nf]lhhsf k|dv
' sfo{sf/L clg j}rfl/s z"Gotfdf ?dlNnPsf] of] d]/f] k':tfnfO{ b]vfpFb} eg],F
cj:yfdf b}lgs tLg 306fb]lv lnP/ cfˆgf] sfd lnP/ cl3 ;/]sf] x'G5 hfgL–ghfgL cyjf ablgotfk"js { 9Ën] clws[t lbj; Gof}kfg]n] atfP . ;Defjgf t slt 5g\ slt, ;kfg]{ ;Defjgf 5,
%–^ 306f;Dd nf]8;]l8ª x'g] ub{5 . Tof] sfdsf] Ps 5]p" gl;Wofp"b} aQL ul/g] sfo{af6 x'g] IfltnfO{ ;fdgf ug{ 6]Sgf]nf]lhhsf cfˆg} k|fljlw1åf/f lbOg] ;+/If0fsf] ;Defjgf 5,
o;sf] c;/sf] lx;falstfa s;n] ug{] hfG5 eg] of] ;'ljwfsf] cy{s] eof] . / To:tf ;"rgf tyf JolStaf6 aRg] ;f] k|lzIf0fdf sDkgLs} ;|ft] ;fwg / agfpg] ;Defjgf 5,
- oxf" gePsf] ;]jfnfO{{ ljsf; / jf:tjdf eGg] xf] eg] clxn]sf] ljB'tLo pkfoaf/] k|lzIf0fdf a[xb\ 5nkmn x'g] cg' ; Gwfg u/L tof/ ul/Psf] dd{tsf] ;Defjgf 5,
lj:tf/ ug{ eGg] sNkgf gu/f}+ . ;]jfnfO{{ x]//] To;sf] Go"gtd rfh{nfO{ ePsf] 5 . uf]Ko ;"rgfdf kx'r F k|bfg kf7\oqmdcg';f/ k|lzIf0f lbOg] ePsf] Ps c;n zf;gsf] ;Defjgf 5,
eO/x]sf] / rln/x]sf] ;]jf klg kf/bzL{ bf"Hg] xf] eg] hgtfnfO{{ 7"nf] gf]S;fgL ug{ j}wflgs ¿kdf JolStnfO{ ;Ifd xf] . 6]Sgf]nf]lhhn] :jb]z tyf ljb]zdf ljsf;sf] ;Defjgf 5,
/ ;]jfd"ns gx'b" f o;/L n]Vg'kg{] / 5 lsgeg] vfPsf] dfq ljif nfU5 t/ agfpg] p2]Zo lnOPsf] 5 . Jofkfl/s, cfO6L;DaGwL tflnd ;~rfng ub}{ d8fl/Psf] afbn h:tf] b]zsf] cGof}ntf ;lDemP/ eg],F
eGg'kg]{ jfWofTds cj:yf l;h{gf gvfPsf] ljif nfUb}g . To:t} aQL a}s+ tyf ljQLo ;+:yf / ;/sf/L cfPsf] 5 .
/fhgLlt1x?sf] eL8df Ps dfq g]tf aGg] ;Defjgf 5 .
ePsf] 5 . clxn] xfd|f] b]z g]kfndf
hlt dfqfdf ljB't\ pmhf{zlSt pTkfbg
afn]sf] z'Ns ltg]{ xf] gafn]sf] b08
lsg ltg]{ . dfl;s?kdf ltg]{ Go"gtd v'Nnf cfsfzd'gL k9fO{ @ hgf lzIfsn] k7gkf7g u/L/x]sf]
a9\b} uPsf] czflGtaf6 ql;t eP/ eg],F
a9]sf aGb'snfO{ tx nufpg ;Sg] ;Defjgf 5 .
x'G5 To;sf] klg /fd|f; ] u" ;b'kof]u z'Ns *) ?k}ofF klg ;]jfsf] lx;fan] ?s'd . ?s'd lkkn % df /x]sf]
x'g ;s]sf] eP jt{dfgsf] ;d:of cfd a9L g} dfGg'k{ 5{ . *) ?k}ofF sf] t hgHof]lt k|flj bjnfËsf ljBfyL{x¿ v'nf lzIfs g/]Gb| vqLn] jtfpg'eof] . bjnfË zfob lwSsfb}{ ulx/f] kL8f lnP/,
hgtfn] v]Kg'kg]{ lyPg xf]nf . ljB't\ cGo j}slNks pmhf{ k|of]u u/] klg cfsf;d'lg k9\g jfWo ePsf 5g\ . j:tLdf ljBfyL{sf] ;+Vof j9\b} uPsfn] rfpl/P/ p;n] ;f]Wof],
pTkfbgsf] cfwf/df vkt o'lg6 a9b} Ps dlxgf hgtfn] k'¥ofp"5g\ / ljBfnodf ejg gePsf sf/0f sIffx¿ klg k|To]s jif{ j9fpFb} uPsf] …s] ltd|f k':tfn] d]/f nflu s]lx u/]gf} <,
uP tfklg To;sf] ;fy;fy} c1ft?kn] pgLx?nfO{{ of] aQL cfof] / uof]sf] ljBfyL{x¿ jflx/} k9\g jfWo ePsf x'g\ . ljBfno Joj:yfkg ;ldltsf cWoIf of d]/f] pGgltsf] lahf/f]k0f g} u/]gf} <
/ ck|ToIf?kn] x'g] ljB'tLo r'xfj6nfO{{ /f]un] u|:t x'g' t kb}g{ . o;f] eg]/ @)^# :yfkgf eO lhNnf lzIff sfof{no wgaxfb'/ j:g]tn] jtfpg'eof] . p;f]t
clxn] b'O{ hgf lzIfsn] sIff kfFr ;Dd
…d, pQ/ljxLg Psn6 pleP/,
dfq klxrfg / lgoGq0f ug{;s]sf] eP ePsf] ljB't\ ;]jf ;a} hgtfn] x6fp ?s'djf6 c:yflo lgo'lQm kfPsf] ljBfno
k9fpg xDd]xDd] ePsf] lzIfs g/]Gb| x]l//x]F cGwsf/ sfnf] /fqLnfO{,
;fob of] ;d:ofaf6 s]xL xb;Dd kf/ eGg vf]lhPsf] xf]Og . s'/f s] xf] eg] sIff % ;Dd ;Grfng eO/x]sf] 5 . %
kfpg ;lsg] lyof] xf]nf . s'g} klg o;sf] ;DalGwt lgsfo / To; sIff ;Dd ;Grflnt ljBfnodf hDdf vqLn] hfgsf/L lbg'eof] . clg slNkg yfn]F kl5sf ;DefjgfnfO{ .
@)^& ;fn k'; !* ut] cfOtaf/ 7
k|x/Låf/f=== of]Uo / cof]Uo 3f]lift gu/]sf]
atfpFb} vltj8fn] eg], …/fi6« a}s
dfg{] wDsL;d]t k|x/Ln] lbPsf lyP .
kLl8t dlxnfn] tLg lbgkl5
5f]/Lx¿nfO{ hfgsf/L lbPkl5 36gf
+ df
!$ hgf 8]k6' L ueg{/ /fVg] Joj:yf
ul/Psf] eP ;a}nfO{ l;kmfl/; u/]/
Gofo ug]{ lyPF . a}+sn] pknAw
cgldglj?4sf] ljifdadg lbNnLsf] u|f08 l8hfOg
;' z Ln uf} t d o:tf] nfU5 xfd|f] /fli6«o ;d:of zflGt, ;Demf}tfsf ;a} k|fjwfgaf6 d'Qm u/fO{ kª\u' agfP/ /fVg] . lbNnLsf] u|fOg
;fj{hlgs ePsf] xf] . 36gfsf] u/fPsf] ;]jf– ;'ljwfcg'¿k a}+s
lj/f]wdf :yfgLoaf;Ln] k|x/L rf}sL d'n'ssf] zflGt k|lqmof uDeL/ ;+ljwfg, ;/sf/, hghLljsf, /fli6«o zflGt k|lqmofnfO{ w/fkdf ;Dd kfg{ l8hfOgsf] k|ltljDa dfq xf] .
sd{sf/Lsf] pTkfbsTjdf j[l4 x'gk' g]{ ult/f]wdf k/]sf] 5 . Toltdfq xf]Og :jfwLgtf s]xL xf]Ogg\ xfd|f] d'n ;d:of, lbg] xf] eg] cgldg /fVg lbg] gq clxn]sf] d'n'ssf] l:ylt åGå
x+;k'/ k'u]/ anfTsf/LnfO{ sf/afxL eGb} pgn] k|To]s sd{f/Ln] cfˆgf]
ug{ dfu u/]sf lyP . dlxgf} lalt;Sbf klg g ;/sf/ u7g 6fpsf] b'vfO{ jf sfp5f] cgldg xf] . glbg] eGg] ljrf/ k5fl8sf] ts{ jf ;dfKtLsf] l:ylt xf]Og . ;z:q o'4sf]
:jd"Nof+sg ug]{ a]nf cfPsf] atfP . ePsf] 5 g ;+ljwfg ;ef g} rfn' ;'Gbf xfF;f] nfUbf], ;f]Rbf l67 nfUbf], dg;fo s] xf] ;a} k|i6 5 . To; ;dfKtLsf] l:yltdfq xf] . zflGt
g]kfnL=== ;|f]tsf cg';f/ cGo sfo{sf/Ln] 5 . d'n ' s
' sf k|dv' /fhgLlts zlQm a'em\bf cfTd3ftL of] v]n gofF klg eGbf klg g]kfnsf] ;fdl/s If]qdf k| l qmof nufot ;+ q md0fsfnLg
k|j]zdf s8fOsf ;fy /f]s nfupg /fhgLlts cf:yfsf cfwf/df ljz]if u/]/ lj:t[t zflGt;Demf}tfsf xf]Og . cgldgnfO{ oxfFaf6 lgsfNg ef/tLo x:tIf]knfO{ lgjf{w agfpg] Joj:yfkgdf xfd|f] l:ylt em08}
klg ;/sf/nfO{ lgb]{zg lbPsf] 5 . c;Gt'li6 hgfpg' :jfefljs eP klg x:tfIf]/sf/L zlQm tTsfnLg /fHosf] ljutb]lv s]xL /fhgLlts zlQmx¿n] ;f]rn] k|]l/t eP/ cgldgnfO{ v]b\g lg/fzfhgs 5 . ;fgf] sdhf]/L Pp6f
;fy} g]kfnLn] Sofl;gf] k|j]z u/]sf] /fhgLlts ¿kn] glhs /x]sf] k|ltlglwTj ug]{ ;+;bjfbL bnx¿ / ;fdfGof ;'ema'em ePsf] dfG5]n] vf]lhPsf] eGg] k|i6 5 . lkmlnËf]n] jg hnfPem}F l;ª\uf] zflGt
kfOP cg'dlt vf/]h ug{;d]t lgb]z
{ g elgPsf yfkf klg cs}{ /fhgLlts csf] { x:tfIf/sf/L zlQm kTofpg} g;Sg] kmQ'/ cgldgnfO{ ljutsf o'4/t kIf -/fHo–g]kfnL k|lqmof w/fkdf kg{ ;S5 . o'4
lbPsf] 5 . ;ldltn] cfufdL lbgdf w'jd| f hfg' ueg{/sf nflu r'gf}tLsf] dfcf]jfbLaLr r/d cljZjf; 36]sf] nufpFb} cfPsf 5g\ . cd]l/sfsf] ;]gf_ / dfcf]jfbL -hgd'lQm ;]gf_ ;/bf/sf] dfgl;stf af]ss ] f, ;]gfnfO{
xf]6n ;~rfng ug{ cg'dlt lbFbf ljifo xf] . sl/a Ps xhf/ % ;o xf]Og emg\emg\ a9]sf] 5 . oxL df}sf k|eT' j ePsf] /fi6« ;+3n] k7fPsf] 6f]nL aLrsf] zflGt k|lqmofsf] cg'udg xltof/ cfk"lt{sf] gfddf g]kfnL
:t/ lgwf{/0f ug{;d]t ;/sf/nfO{ sd{rf/L Joj:yfkgsf] lhDdf lnP/ 5f]kL d'n'ssf] /fhgLlt, cy{gLlt, cgldgnfO{ …dfcf] j fbL ;dy{ s Ú d'n'sleqs} s'g} lgsfoaf6 ;Dej hgtfsf] kl;gfn] hDdf u/] s f]
;'emfj lbPsf] 5 . a;]sf / c?nfO{ cg'zf;gsf] kf7 ;'/IffgLlt nufot ;a} If]qdf cfˆgf] ;Ddsf] cf/f] k nufP . cfk" m n] gb]v]kl5 lgikIf t];|f] kIfsf] ¿kdf /fhZjnfO{ n'6b\ } sld;g vfg kNs]sf,
slgi7nfO{=== l;sfpg] ljefusf sfo{sf/L lgb]z
g} ueg{/n] af]nfPsf] sfo{qmddf
{ s Psnf}6L k|eT' jnfO{ yk lj:tf/ ug{ cgldgnfO{ cToGt Go'g Dof08]6 g]kfnn] cgldgnfO{ cfdGq0f u/]sf] ;] g fsf] k' g ;{ + / rgf /
sd{rf/L;dIf /fhLgfdfsf] wDsL ef/t gfª\uf] ¿kdf nflu/x]sf] 5 . lbPsf] s'/fnfO{ a'em krfP/ ;a} s'/f lyof] . ef/t Tof] lhDd]jf/L cfk"mn] nf] s tflGqs/0fkl5 cfk" m pleg]
cg'kl:yt eP/ cg'zf;g pNn+3g Psflt/ g]kfnsf] /fhgLltdf cfk"mnfO{ yfxf gkfPsf cfd g]kfnLdf e|d 5g{ k"/f ug{ clt pT;'s lyof] . To;}n] clGtd hdLg klg ;dfKt x'g] eon]
lbPsf lyP . ;df/f] x df ;ky u/]sf] sd{rf/Lsf] egfO 5 . !^
;df/f]xdf /fi6« a}+sdf sfod !@ cGw;dy{g gug]{ zlQmnfO{ b]Vg zflGt k| l qmofsf ;a} ;d:ofsf] clGtd ;do;Dd p;sf] k|of; cftª\sLt Pjd\ a? cfˆgf] 3/
ljefudWo] xfn !@ df dfq sfo{sf/L rflx/x]sf] 5}g eg] csf]l{ t/ g]kfnsf] lhDd]jf/L cgldgnfO{ lbP, lbO/x]5g\ . cgldg g]kfndf gcfcf]; cyf{t\ hnfP/ ePklg blIf0fsf] …7'NbfO{Ú nfO{
sfo{sf/L lgb]{zsdWo] b'O{hgf dfq lgb]{s 5g\ . /fi6« a}+sdf dxTjk"0f{
pkl:yt lyP . /fi6« a} + s s} zflGt k|lqmof nufot s'g} klg la;{g} gx'g] s'/f s] xf] eg] of] ;a} g]kfnsf] zflGt k|lqmofdf cfˆgf] Gofgf] kfl/lbg vf]Hg] zlQmx¿ s'g}
dflgPsf a}+s tyf ljQLo ;+:yf s'/fdf cfk"mn] afx]s ljb]zL /fi6« jf s'kr | f/ of]hgfa4 lyof] / To;sf] Psflwsf/ jf ;Dk"0f{ k|e'Tj xf]cf];\ pklgj]zjfbL zlQmnfO{ v]be] m}F cgldg
clwsf/Lx¿sf cg' ; f/ 8] k ' 6 L lgodg ljefu, cg' ; Gwfg
ueg{ / sf] kbaxfnLdf olt w] / } cGt/f{li6«o ;+:yfn] hfoh rf;f] Psdfq p2]Zo zflGt k|lqmofdf uDeL/ eGg] rfxGYof] . tyfkL g]kfnL sfFu;]| sf v]lbg] lbg ug]/ a;]sf 5g\ . pgLx¿
ljefunufotdf xfns} sfo{f/L /fv] s f] ;d] t p;nfO{ c;Xo ult/f]w xF'bfxF'b} klg cgldgnfO{ tTsfnLg g]tf Pjd\ k|wfgdGqL slxn] lkmtf{ x'g] lbg Jou|tfk"js {
c;Gt'li6 klxnf] k6s b]lvPsf] xf]. lgb]z{ saf6 sfd rnfpg'k5{ . afFsL
cfk"meGbf slgi7nfO{ 8]k'6L ueg{/ eO/x]5 . oL ;a} cfGtl/s / afXo g]kfnaf6 lkmtf{ k7fpg] lyof] . lul/hfk|;fb sf]O/fnf / dfcf]jfbL k|tLIff ul//x]sf 5g\ .
rf/ ljefudf tTsfn sfodd'sfod kl/b[Zon] g]kfnsf] zflGt k|lqmof clxn] klg To:tf] s'k|rf/ hf/L cWoIf k|r08nufot pRr g]tT[ jn] cgldgkl5 s] < s'g} of]hgf 5}g,
lgo'lSt u/]kl5 clwsf+z sfo{sf/L lbg'kg]{ x'G5 . …/fi6« a}+snfO{ cufl8
lgb]{zsn] sfo{qmd alx:sf/ u/]sf] nufot /fhgLlts ult/f]w emg\emg 5 . k|wfgdGqL g]kfnn] dfcf]jfbL k};f zflGt k|lqmof cg'udg ug]{ clt bnx¿aLr ltSttf rls{b}5 ptf
nfg] xf] eg] ueg{/n] c;xof]u uDeL/ alg/x]sf] 5 . vfg cgldg /fVg rfxG5g\ eGb5g\ . uDeL/ / ;+j]bgzLn ljifodf s'g} g]kfnsf] zflGt k|lqmofdf cfˆgf]
sd{ r f/Lsf] egfO 5 . ;ky ug]{ sfo{sf/LnfO{ hu]8fdf /fv]/
sfo{qmddf a}s + ;'kl/j]If0f ljefusf o:tf] ljifd uDeL/ Pjd\ ;~rf/dGqL g] k fnL ;] g fnfO{ Pp6f /fi6«sf] k|e'Tjdf hfg' Hofb} Psnf}6L k|eT' j sfod ug{ vf]Hg] ef/t
lgb]{zsx¿af6 sfd rnfpg'k5{" tL ;+jb] gzLn a]nfdf g]kfnsf] ;Qfdf lgu/fgLdf g/xg] zt{df cgldgaf/] vt/gfs dxz' ; ub} { ;j{ d fGo ;'/Iff kl/ifb\sf] ;b:o aGb}5, o:tf]
sfo{sf/L lgb]z { s nf]saxfb'/ v8\sf clwsf/Ln] eg] .
/ ljQLo ;+:yf ;'kl/j]If0f ljefusf a:g]x¿n] g]kfnsf] zflGt k|lqmofnfO{ ;f]Rg ;lsg] eGb5g\ . cgldg /x]/ cGt/f{li6«o ;+:yf ;+oQ
' m /fi6« ;+3nfO{ a]nf cgldgnfO{ lkmtf{ k7fpg' eg]sf]
sfo{sf/L lgb]z { s lji0f' g]kfnsf] dfq ;/sf/n]==== cg'udg ug{ g]kfn ;/sf/ / tTsfnLg
ljb|fx] L dfcf]jfbLsf] cg'/f]wdf cfPsf]
dfcf]jfbL ;]gfn] tna kfpg] geP
gkfpg] xf] O g . clg tna /
af]nfpg] s'/fdf b[9 ePkl5 …;Lldt
sfof{lwsf/Ú lbg] zt{df ef/t ;xdt
cGt/fli6«o zlQm ;Gt'ng g]kfnsf]
;Gbe{df ef/tsf] Psflwsf/k"0f{
;xeflutf lyof] . klxnf] jl/otfdf lhNnf kf6L{sf ;xO~rfh{ s= s]zj
/x]sf sfˆn]sf] l;kmfl/; :jefljs /fO{, ls/ft /fHo ;lrjfno ;b:ox¿ ;+oQ ' m /fi6«;3+ Lo /fhgLlts ld;g - cgldgsf] ;DaGw s] 5 < g]kfnL ePsf] 5 . clxn] g]kfnL ;]gfnfO{ k|eT' j alnof] kfg{' xf] h;sf] k|ToIf
eP klg !# cf}F jl/otfdf /x]sf s= rDkf sfsL{, s= df]xg v8\sf, cgldg_ lkmtf{ hfg] lbg ug]/ al;/x]sf ;]gfnfO{ xltof/ lsGg, ;}Go elt{ ug{, cg'udg gug]{ zt{df cgldgnfO{ /fVg] gsf/fTds c;/ d'n'ssf] gfh's
clwsf/LnfO{ 8]k'6Ldf lgo'lSt u/]/ afa' / fd uf} t d, ls/ft /fHo 5g\ . pgLx¿sf] efif0f jQmJo ;'Gbf nf] s tflGqs/0f gug{ , zflGt cfjfh ;s] cgldgnfO{ x6fpg] geP ;fj{ef}ldstfdf kg]5 { .
cfk"mx¿nfO{ ueg{/n] cIfd ;fljt
ug{ vf]h]sf] u'gf;f] cGo sfo{sf/L
;b:ox¿ 6+s vqL, ljb'/ ;'jb] L, ;'/z ] zLif{=== eof] ca sfof{Gjogdf x'g] ls gx'g] - nf}=== / /fHosf] 9's'6L l;Wofpg]x¿nfO{
yfkf, ljBf du/, h+ujL/ /fO{, ltns ljZjDe/ Kofs' / ] n ;+ l jwfgljb\
lgb]{zsx¿sf] 5 . Ps c;Gt'i6 sfsL{ k"0f{axfb'/ v8\sf, cfË8]08L <_ Tof] d'Vo lrGtf xf] . b:tfj]hdf ;+/If0f lbg] ;/sf/sf] /a}ofsf] tLj|
ledfh'g{ cfrfo{nufot klg 6f]nLdf qmflGt t lglZrt ul/of], ca kl/0ffddf rnfpg] cg'dltkq lbG5, cfkm}F cfnf]rgf ug'e { of] . b]z / hgtfsf]
sfo{ s f/Ln] ueg{ / sf] sbdk| l t z]kf{, lhNnf ;b:ox¿ dfgaxfb'/ x'g'x'G5 . k'; @@ / @# ut] x'g] cj}wflgs eGb} uf8L lgoGq0fdf lnG5,
c;Gt'li6 hgfpFb} s]xLn] /fhLgfdf ;'g'jf/, eStaxfb'/ tfdfª, z+s/ s] x'g] -<_ of] d'Vof ;jfn xf] . xndf lglDt ;Dk"0f{ u'dfP/ oxfF;Dd cfPsf]
;Ddn]gdf uf]i7Ldf g]kfndf l:y/tf lzi6tf, ;Eotf ;Ddfg ;a} b]lvof], of] s:tf] lgod xf] <Ú …d lhDd]jf/ dfG5]nfO{ /fHon] hlt;'s} s'kr | f/ /
ug{] lsl;dn] s'/f cl3 a9fPsf] lu/L, s'naxfb'/ vqL, gGbgxl/ sfod ug{ clanDj ul/g] /0fgLlt, kf6L{ s f] g] t f / ;+ l jwfg;efsf]
atfP . ;ky u|x0fdf ;xefuL gx'g] bfxfn, 6f]ks'df/L a:g]t, clgtf k|ltj4tfx¿ ;'lgof] ca sfof{Gjogdf if8\oGq u/] klg Gofok|d] L hgtfn]
;+ljwfg lgdf{0f k|lqmof, dfcf]jfbL b]lvg] jf gb]lvg] -<_, Tof] k|dv ' d'2f ;ef;b\h:tf] JolQmn] lbglbg}sf] To;nfO{ c;kmn agfpg] ljZjf; pxfFn]
sfo{sf/Ln] o; ;DaGwdf l5§} 5nkmn l3ld/], gf/fo0f lu/L, ltns v8\sf, n8fs' x ¿sf] ;dfof] h g tyf sfo{qmddf hfFbf k|of]u ug]{ uf8L s;/L
ug{ nfu]sf] hfgsf/L lbP pgn] lbP . n+s /fO{, lgdf{0f sfsL{nufot %^ xf] . v/faLx¿ x6fpg], jf]zf]x¿ kufNg] JoQm ug'e{ of] . zflGt tyf k'glg{df{0f
k'g:yf{kgf, dw]zsf] /fhgLlt, g]kfnL / k'/} kf6L{nfO{ ;j{xf/fs/0f ug]{ cj}wflgs¿kn] rnfpg ;S5' <Ú pxfFsf] dGqfnosf pk;lrj 6f]kgf/fo0f
;|f] tn] nLnfk|sfz l;6f}nf, hgf sd/] 8 x¿lj?4 cf] v n9' Ë f cy{tGq / g]kfn ef/t ;DaGwsf k|Zg lyof], g]tf k|sf08n] z'qmaf/ g}
clZjgLs'df/ 7fs'/ / uf]s'n lhNnf cbfntdf Hofg d'2f bfo/ pb\3f]ifx¿ eP t Jojxf/df xf]nf eg]/ zdf{åf/f PsLs[t g]skf dfcf]jfbL,
ljifodf 5nkmn x'g]5 . uf]i7Lsf] kTofpg klg ufx|f] x'g] b'Mvb cj:yf u[x dGqfno uO{ 36gfaf/] u[xdGqL s]Gb|Lo ;ldlt a'4gu/df af]wfy{
/fd yfkfn] /fhLgfdf lbg;Sg] u/L jf/]G6 hf/L u/]sf] cfb]zk|lt pb\3f6g ;qnfO{ pkk|wfgdGqL eLd /fjn, cfOlhkL /d]zrGb 7s'/L
atfPsf] 5 . s]xL sfo{sf/Lx¿ xfdL 3f]/ cfklQ k|s6 ub{5f}F . alg;Sof] . k7fOPsf] uf8Lsf] ;+zf]wg ;DaGwdf
sf]O/fnf / ef/tLo u[xdGqL kL lj:tfl/t a}7ssf] kl/0ffd s] / u[x ;lrj s';d' ;Fu 5nkmn ubf{ @)^^ c;f/ !& ut] k7fPsf] kqdf
sfof{nodf k'u]/ klg sfo{qmddf lj:t[ t zflGt;Demf} t fsf] 7f8f] lrbDj/dn] ;Daf]wg ug{ x'g]5 . dGqL /fjn / cfOlhkL 7s'/Ln] ;f]
k'u]sf lyPgg\ eg] s]xL 8]k'6L pNn+3g ub}{ / cGtl/d ;+ljwfgsf] xf]nf < Tof] ;a}lt/ lrGtfsf] ljifo >d tyf oftfoft Joj:yf dGqfnonfO{
o;}u/L dfcf]jfbL pkfWoIf e§/fO{, ag] s f] 5 . sfo{ s tf{ x ¿ / 36gfsf] cgletf k|s6 u/]sf lyP . dfcf]jfbL g]tfx¿n] k|of]udf NofPsf
ueg{/sf] lgo'lStkl5 sfof{no wHhL p8fpFb} jt{dfg sfdrnfp Pdfn] g] t f cf] n L, sfF u | ] ; g] t f …dnfO{ yfx} lyPg o;af/] a'em]/ tTsfn
uPsf 5}gg\ . sfo{qmddfcg'kl:yt ;/sf/n] o:tf c;+ j } w flgs z' e lrGtsx¿ /fd| f ;dfrf/sf] ljleGg lsl;dsf #& ;jf/L ;fwgsf]
lu/Lnufotn] g]kfndf /fhgLlts k|ltIffdf 5g t/ ldl8ofdf pN6f uf8L lkmtf{ ug{ lgb]z { g lbG5' eg]sf ljj/0fcGtu{tsf] l;= g+= #! df
x'g] sfo{f/L lgb]{sx¿df /fi6« C0f sbddfkm{ t \ xfd| f g] t f tyf l:y/tf sfod ug{ cjnDjg ul/g] 5g\ dGqLsf] egfO{ pw[t ub}{ k"jd{ GqL
Joj:yfkg ljefusf l;6f}nf, d'b|f sfo{stf{nfO{ hah{:tL e"ldut hfg ;dfrf/x¿ cfO/x]sf 5g\ . sxL pNn]lvt v8\uaxfb'/ ljZjsdf{
/0fgLltaf/] cf–cfˆgf] wf/0ff ;+ljwfg;efdf ;a}eGbf 7"nf] kf6L{ aGg] k|sf08n] eGg'eof] . k"j{ dlxnf tyf …k|sf08Ú n] k|of]u ug]{ ;jf/L ;fwgsf]
Joj:yfkgsf 7fs' / , hgzlSt afWo kfb}{ st} d'ns ' nfO{ k'gM u[xo'4df /fVg'xg' 5
] . ;dfhsNof0f dGqL k|sf08n] ;/sf/n]
Joj:yfkgsf yfkf, ;+ : yfut ws]Ng] if8\oGqsf] ;'?cft u/]sf] t cj;/ clg ( dlxg] cfˆg} kf6L{ r]l;; / OlGhg gDa/ km/s kg{
of]hgfsf /fdhL /]UdL, ljb]zL ljlgdo xf]Og eGg] uDeL/ k|Zg plAhPsf] 5 . cfjZostf=== g]tT[ jsf] ;/sf/ k]ml/ k'm6 / ljv08gsf] zflGtk|lqmofnfO{ cj/f]w ug]{ lgotn]
cfOGbf o:tf xs{t gbf]xf]¥ofpg
uPsfn] ;+zf]wg u/L c:yfoL btf{ ug]{
Joj:yfkgsf efis/dl0f 1jfnL, ljQ lj:t[t zflGt;Demf}tfsf] bkmf %=@=& u5{g jf ljrf/sf] km/s ts{x¿ sf/s gagf]; . sltko cj:yfdf ;'Gg] cfu|x;d]t ug'e { of] . …sfd rnfp
Joj:yfsf nflu g] k fn ;/sf/,
Joj:yfkgsf dgdf]xgs'df/ >]i7, df b' j } kIf ljleGg JolStnfO{ p7fpF5g\ . hlxn] klg 6s/fjsf b'Oj{ 6f ul/G5– …sDo'lgi6x¿nfO{ zflGt x}g ;/sf/n] ;dod} ;f]r/] o:tf xs{t
dGqL:t/sf] lg0f{ocg';f/ cg'/f]w
a}s
+ ;{ tflnd s]Gb|sf k|bLk/fh kf08], /fhgLlts sf/0fn] nufOPsf cf/f]k sf/0f x'G5g\ . Pp6f t pgLx¿ …d g} o'4 g} 7Ls /x]5 .Ú bz jif]{ hgo'4 t'?Gt aGb u/f];\ gq eg] p;sf]
ul/Psf] 5 .
;fdfGo ;]jfsf xl/k|;fb sfˆn], a}l+ sª bfaL ph'/L / ljrf/fwLg /x]sf d'2f kf6L{ x',F d g} ;j{:j x'ÚF eGg] cgf}7f] ;~rfng u/]/ Toqf] p2]Zo af]s]/ ultljlwcg' ¿ ksf] k| l t/f] w ug{ ] lghL===
sfof{ n osf l;l4s[ i 0f >] i 7 / dfldnf lkmtf{ lng / y'gfdf /flvPsf cr]tg bDesf] l;sf/ x'G5g / csf]{ cfPsf g]tfx¿ k]ml/ k'm6sf l;sf/ r]tfjgL lbFb} pxfFn] eGg'eof], …of] 36gf g] s kf dfcf] j fbLsf g] t [ T jsf
cfGtl/s n] v fk/LIf0f ljefusf aGbLx¿sf] l:ylt tTsfn} ;fj{hlgs pgLx¿ ;fd" l xs, ;Gt' l nt / gag'g . zflGtsfndf k|jz ] u¥of] ls
k|ltlqmofjfbL / if8\oGqsf/Lx¿sf] 5f]/f5f]/LnfO{ lghL :s'ndf k9fPsf]
lqnf] r g k+ u ] g L 5g\ . >] i 7 / u/L t'?Gt l/xf ul/g] Uof/]G6L ub{5' ;Ddfghgs Jojxf/ ug{ ax't 5'6 k' ml6xfNg' kg] { < Pstfsf] j[ x[ Q k|lqmof
k' / f gx'b
F } kf6L{ k] ml/ k'm6sf] k| lqmof lt/ of]hgf xf], pgLx¿sf] klg xfdLn] lx;fa eGg] ;dfrf/ cfPsf] n ] kf6L{
k+u]gLafx]s xfn sfod sfo{sf/L eGg] Joj:yf ePsf] s'/f klg xfdL x'G5g\ . dgf]j1} flgs tYox¿af6 x]g{] /fv]sf 5f}F .Ú g]tfx¿nfO{ g}lts af]w u/fpg
lgb]s{ x¿sf] kbfjlw 8]k6' L ueg{/sf] oxfF :d/0f u/fpg rfxG5f}F . To;}u/L xf] eg] ;a} /fhgLlt1x¿df lg/+sz ' uPdf Tof] ;a} s f nflu cfTd3flt x'g5] ,
;a} nfO{ r]t gf eof . c¿nfO{ x]g{] gLlt lgdf{0fsf] txdf /x]sf] ;+u7gsf tkm{af6 lnlvt ;'emfj lbg]
eGbf cufl8 g} ;lsg] 5 . ueg{n] lj:t[t zflGt;Demf}tfssf] bkmf zf;s aGg] ltj| cr]t OR5f t x'G5, ;a}eGbf 7"nf] kf6L{sf] kf]ln6Ao'/f] ;b:o lg0f{o ePsf] klg atfpg'eof] .
cfwf bh{ g eGbf a9L sfo{ s f/L %=@=% df tyf ;+ljwfgsf] wf/f ##w clg kl/0ffd x'G5– dg ldng] ls k]Ng], b[
l i6sf] 0 f -jf ef/t / cd]l/sfnfO{ x] g{]
b[ l i6sf] 0 f_ jf k| w fg cGtlj/f] w sf] Pj+ lgjf{lrt ;+ljwfg;ef ;b:oh:tf] To;} u /L ;+ u 7gn] ;fd' b flos
lgb]s { nfO{ 8]k6' L ueg{/ agfpF5' eGb} n] ;z:q åGåsf a]nfdf b'j} kIfaf6 l;Wofpg] jf ˆofSg] .Ú a' h ' { j f JolQmnfO{ tNnf] :t/sf] Jojxf/ ug]{ ljBfnosf] lzIffsf] :t/ psf:g /
cfZjf;g lbP/ cfk"mnfO{ ;3fpg 3l6t sltko uDeL/ k| s [ l tsf ljZn]ifsx¿ s] ljZjf; u5{g eg]– ;jfndf k'm6\g] o'usf] ;dfKt eP xf]nf /fHon] ;fdfGo gful/snfO{ s:tf] ;dfg lzIffsf] cj;/nfO{ lnP/
cfu|x u/]sf] Ps sfo{sf/Ln] atfP . 36gfsf] af/]df l5gf]kmfgf] ug{ sfo{If]q …sDo'lgi6x¿ lrh jf 36gfqmdnfO{ eG7fg]sf] k]ml/ pxL Oltxf;sf] k'g/fj[lQ Jojxf/ u5{ eGg] s'/f o; 36gfn] ;/sf/L tna eQf vfg] ;a}nfO{
ueg{/sf] cfjZostf kbf{ ;xof]u pRr :t/Lo ;To lg¿k0f tyf /fhgLlts/0f j}rfl/s/0f / zf:qLos/0f gxf] ; \ . cfjZostf k' m 6sf] x} g k'li6 u/]sf] 5 . pxfFsf] yk egfO 5– ;fd'bflos ljBfnodf k9fpg g}lts
dfUg] / df}sf lbg] ;dodf pk]Iff d]nldnfk cfof]usf] x'g] Joj:yf a9L u5{g / Jojxfl/s/0f sdÚ slxn] Pstfsf] xf], cljZjf;sf] x}g cfk;L …rf]/nfO{ rf}tf/f] ;fw'nfO{ ;'nLÚ sf] bjfa lbg] lg0f{o klg u/]sf] 5 .
ug] { /0fgLltk| l t c;Gt' i 6x¿sf] ePsf]df pSt cfof]u u7g ug{lt/ sfxLF a9L zf:qLos/0fn] cfGbf]ngnfO{ ljZjf;sf] xf] . xfF8Ldf lrp/f 5Fbf;Dd Jojxf/ cfk"mdfly /fHon] u/]sf] atfpFb} ;+u7gn] tLg dlxg] z}lIfs hfu/0f
b'Mv];f] 5 . a}+s;{ tflnd s]Gb|sf Wofg glbg' a? zflGt;Demf}tf / IfqL k'U5, To;f] eP/ Ps7fpFdf ;LUd08 s] nfO{ lgb|f nfUb}g eGg] pvfgsf] g]tf k|sf08n] d'ns ' nfO{ sËfn agfpg] cleofg ug{ atfOPsf] 5 .
kf08] afn'jf6f/ k'u/] klg ;ky cGtl/d ;+ l jwfgsf] efjgf / k|mo8n] eg]sf lyP–Ú w]/} jf rflxg]eGbf rl/tfy{ gxf];\ .
u|x0f sfo{qmddf ;xefuL ePgg\ eg] dd{ljkl/t /fHokIfaf6 åGåsfnsf a9L dgf]j1} flgs/0f gu/ . Pshgf cy{
yfkfynLsf cGo sfo{ s f/Lx¿ d'2f wdfwd Ao'Ftfpg' cg}lts / ljZn] i fsn] eg] s f lyP …clt
l;6f}nf, >]i7, 7fs'/ afn'jf6f/ g} u}/;+jw} flgs 5 . xfd|f] kf6L{ clanDa cy{zf:qLs/0f u/]/ ;dfh / hLjg
uPgg\ . afn'jf6f/d} /x]sf sfˆn] cf]vn9'Ëf lhNnfnufot b]ze } l/ xfd|f rNb}g .Ú a9L bfz{lgsLs/0f eof] eg]
/ yfkfynLaf6 uPsf kf08] /]UdLsf] g]tf sfo{stf{dfly /fhgLlts k|ltzf]w klg ;dfhn] To;nfO{ kfun jf v':s]6
sfo{sIfdf lyP . /]UdLn] ;ky u|x0f ;fFWg] s'lT;t p2]Zon] nufOPsf tL eG5 . h] klg …clts/0fÚ 7Ls x'bF g}
;lsPkl5 ueg{/sf] efif0f 9f]sfdf ;Dk"0f{ e"m7f d'2f vf/]h ug{ / aGbL cfwf/e"t l;4fGtx¿nfO{ dfu{bz{s
k'u/] ;'gs ] f lyP . ueg{/ vltj8fn] g]tf tyf sfo{stf{nfO{ l/xf ug{ agfpg' pko'Qm x'G5 . 7Ls / a]l7s
8]k'6L ueg{/åosf] ;ky u|x0f /fHokIfl;t hf]8bf/ cfu|x ub{5 . jf ;To klg ;fk]lIfs x'G5, lg/k]If
sfo{ q mddf b' O { h gf sfo{ s f/L olb /fHokIfn] xfd|f dfux¿k|lt xf]Og . ;w}eF l/ Pp6} ;To gx'g ;S5 .
lgb] { s afx] s cGonfO{ gb] v ] k l5 ljutdf h:t} a]jf:tf ub}{ uPdf To;sf k|;u+ PsLs[t g]skf -dfcf]jfbL_sf]
3'dfp/f] kf/fn] c;Gt'li6 hgfPsf sf/0f pTkGg x'g] uDeL/ kl/l:yltsf] kfnË6f/ lj:tfl/t a}7ssf] klg xf] .
lyP . pgn] cfˆgf] klg pbfx/0f lhDd]jf/ :jo+ /fHokIf g} x'g] klg xfdL o;} kfn'Ë6f/ a}7sdf pRr hgjfbsf]
k]; ub}{ eg], …bIftf / of]Uotf 5 jStJodfkm{t\ hfgsf/L u/fpF5f}+ . ctM cEof; eof] Tof], o;sf] ;a}eGbf ;'Gb/
eg] kb x'g' / gx'gn ' ] s'g} cy{ åGåsfnsf ;Dk"0f{ bfaL cf/f]k / e"m7f d'2fx¿ kIf xf] . ax;df jf e]nfdf hgjfb
/fVb}g . cfˆgf] Ifdtf cfkm}F k|blz{t vf/]h u/L zflGt;Demf}tf tyf cGtl/d t eof] ca hLjg Jojxf/df hgjfb
ug]{ xf], kl/jt{gnfO{ cfTd;ft gug]{ ;+ljwfgnfO{ ;Ddfg ug{ /fHokIfl;t xfd|f] x'g] ls gx'g] -<_, Tof] uDeL/ ljifo
cfkm}F a9fl/G5g\ . cfk"mn] s;}nfO{ kf6L{ hf]8bf/ clkn ub{5 . xf] . xndf Pstf jf ¿kfGt/0f t
8 @)^&sf=;fn
lh= k|k'
=; sf= !*
b= g+ut] cfOtaf/
= !^#÷@)^#÷^$
cu|udgsf afwsx?
clwjQmf jf ;+ljwfgsf 1ftf
g]qk|;fb sfk\mn] ‘/f]zg’ hgtfsf] 6fpsf]df 6]s/] cfÎgf] n'6sf]
;do–;Gbe{
Pd= nfld5fg] ‘d·n’
elgPsfx¿ cfhef]ln b]zsf 7"nf
elgPsf ;~rf/ dfWodsf kfgf dflns 3f]lift ul/Psf eg] cfk"m lgj{:q eP/ klg c?nfO{
:ju{ arfpg], hgtfnfO{ k'gM /}lt
agfpFb} cfk"m dflns alg/xg] cToGt jjf{b x'b“ } uPsf] b]z / s'l6n /fhgLlt
;+lkwfg;efsf] ljsNk vf]Hb}df el/Psf s]xL lglZrt a'bF fx¿nfO{ s'/Ls'/L eGg' dfq xf] . Odfgbfl/tf eGg] 3[l0ft of]hgfdf v'n/] nfu]sf 5g\ . k~rfotsfndf hgsfnfsf/x¿n] u/fpg] Pp6f uLt lyof]– …kmfF6]sf]
5g\ . ;+ljwfg;efnfO s;/L ;kmn ckl/jt{gLo a'Fbfx¿sf] s'/f /lQe/ gePsf, nf]snfhsf] k|jfx logLx¿sf] of] cfk/flws s'sT[ odf nhfnf]n] 5]s]sf] 5]s] klg 5n{Ë} b]v]sf], x]/ ufpFn] xf], b]zdf s] s] ef] .Ú
agfpg], s;/L ;fy{s agfpg], s;/L dfGotf lbFb} dfcf]jfbLn] klg To;}df g} gePsf tyf lj:tf/jfbL snf] vfP/ ;fdGt, bnfn, k'h F Lklt tyf logLx¿sf of] uLtnfO{ k~rfotsf] JolyltnfO{ phfu/ ug{ SofDk; tyf 3/ kl/jf/df
cfˆgf] st{Jo k"/f ug{ nufpg], s;/L ;xdlt ul/lbg'k5{, ;fdGt, bnfn g]kfnL efiffdf e'Sg] e':ofxfx¿ Dfcf]jfbLn] sAhfdf ePsf ;+rf/ If]q tyf s]xL klg ufOGYof] . of] uLt clxn] klg ;fGble{s b]lvg yfn]sf] 5 . b]z
zflGtk|lqmofnfO{ ;fy{s lgisif{df tyf k'h F Lkltx¿sf :jfy{ /Iff ub}{ ;+ljwfg rfx]g, dfcf]jfbLn] ;]gf :j3f]lift gful/s ;dfhsf gs6fx¿, c;kmn /fi6«sf] ;"rLdf r9\g tDtof/ 5 . cfly{s /fhg}lts c/fhstfn]
k'¥ofpg], s;/L hgtf clwsf/ ;DkGg lglZrt a'bF fx¿nfO{ ckl/jt{gLosf] ;dfof]hg rfx]g, dfcf]jfbLn] kl/jt{g To:t} s]xL ;+ljwfgljb\ jf a'l4hLjL ;Ldf sfl6;s]sf] 5 . cGof]nn} cGof}nn] b]z lwdf ultn] l3l;|/x]sf] 5 .
x'g] ;+ljwfg agfpg] eGg]h:tf s'/f of] ku/L u'yfOlbPsf] ;+ljwfgdf dfcf]jfbLn] rfx]g eGb} 5g\ . o;sf] cy{ logLx¿sf] 6f] k lnPsfx¿ tyf t:s/ / oxL h]i6 !$ ut] ;+ljwfg cfog eg] lglZrt ¿kdf c;kmn /fi6«df
¿kdf oyfl:yltjfbL tyf ;f/df x:tfIf/ ul/lbg'k5{ eGb} hf]/hah{:tL if8\oGq lgs} 7'nf] 5, b]znfO{ logLx¿ e|i6rf/Lx¿ 3'nldn eP/ ;+ul7t 3f]if0ff x'g]5 . /fhf 1fg]Gb|n] zf;g cfˆgf] xftdf lnFbf /Tg kfs{df
k|ltufdL e'm08n] slxNo} ;f]rg] . h'g;'s} ub}g{ y] . ;]gf;dfof]hgsf] ljifodf lgs} 7"nf] aaf{bLsf] ;+3f/df k'¥ofPsf ¿kd} nfluk/]sf 5g\ . oxL 3'nldnsf] lj/f]w h'n'; lgsfNg g;Sg] kfhLx¿ clxn] 7"nf] 7"nf] :j/df s'n{b} 5g\ .
xfntdf tyf h'g;'s} d"No r'sfP/ eP logLx¿ sl/a pgfG;o k|ltzt 5g\ eGg] xf] . cGoyf kl/jt{g tyf ;dl:6ut ¿k xf] xfnsf] tyfslyt ltgs} 7"nf s'/f ;'Gg' kb{5 . $.% jif{ cufl8sf] Tof] xljut la;]{sf 5g\
klg oyfl:ylt sfod /fVg], cyjf gsf/fTds 5g\ . ljutdf s]–s] ljifodf hgclwsf/ :yflkt ug{ xhf/f}Fsf] nf]stGqjfbLsf] e'm08 . / ljb]zL ;fd' gtd:ts alg pgLx¿s} O;f/fdf tF z/0fd\ alg/x]sf
cfk\mgf] :jfy{sf] /Iff ug]d{ } lat]sf] 5 . ;xdlt ePsf] lyof], s]–s] ljifodf alnbfgL u/]/ cfPsf] kf6L{nfO{, hgtfn] logLx¿sf] d'Vo s;/t eg]sf] 5g\ . h;n] ubf{ c/fhs Pj+ cGof}naf6 d'lQm kfpg] ;Defjgf lbg lbg
To;sf HjnGt pbfx/0f oqtq ;j{q ;Demf}tf ePsf] lyof], zflGt;Demf}tf a'‰g] efiffdf ;d]t cu|ufdL ;f]r, of]hgf hgtfnfO{ e|ddf kg'd{ } 5, lsgls ltg} lIf0f eO/x]sf] 5 . cgldgsf] pkl:yltnfO{ dg gk/fPsf ef/tLo njLsf
5tf5'Nn ePsf 5g\ . olb To:tf] tyf cGtl/d ;+ljwfgsf] efjgf tyf tyf To;nfO{ sfof{Gjog ug]{ b[9 hgtfnfO{ logLx¿ k|of]u ub}5 { g\ h'g :JgfdwGox¿ Pp6f l8hfOg cGt/ut p;nfO{ jlx{udg u/fPkl5 b]znfO{
x'bF g} Yof] eg] b'O–{ b'O{ 7fpFaf6 k/flht dd{ s] xf] eGg]h:tf s'/fx¿ ;n{Ss} OR5fzlQm ePsf] kf6L{nfO{ asdk'm;] hgtfsf lj?4df logLx¿ v'n/] } nfu]sf åGådf km;fpg] / åGåu|:t g]kfndf wldnf] kfgLdf df5f dfg{ kNs]sf
x'bF f;d]t ;;Ddfg ldn]sf] ;+jw} flgs 5f]8/] of] e'm08sf s]xL gfOs]x¿ Go"gtd kf/fn] jflxoft cf/f]kx¿ nufpg'sf] s'g} 5g\ . logLx¿sf 3f]if0ffkq, logLx¿sf ToxL ju{ ljleGg axfgfdf g]kfndf c;fGtL, cl:y/tf ;[hgf ub}{5g\ .
;ldltsf] ;efklth:tf] :yfgnfO{ nft ;+Vofdf s]xL hg;]gfnfO{ nfOgdf t's 5}g . cu|ufdL kl/jt{gsf nflu bz{g tyf l;4fGtx¿n] ;d]t lrRofO– ef/tLox¿ ;fdbfd b08 e]bsf] gLlt cjnDag ub}{ cfˆgf Ph]G6dfk{mt\
df/]/ of] e'm08sf gfOs] k|wfgdGqL x'g pEofP/ nDafO, rf}8fO gfk]/ ;/sf/L Jofks of]hgf, sfo{tTk/tf tyf b[9 lrRofO xfdL ul/adf/f xf}, xfdL ;j{xf/f ljleGg :yfgdf c/fhstf ;[hgf ub}{5g\ . Pdcf/kL k|s/0fkl5 dfwj
xfdkmfNg] lyPgg\ . logLx¿n] ;+ljwfg ;'/Iff lgsfodf k'ge{tL{ ug'k{ g]{ s'/f OR5fzlQm;lxt cfPsf] chËsf] lj/f]wL xf}, cyjf xfdL k'h F Lklt xf}, xfdL g]kfnnfO{ /fhLgfdf lbg nufpg] / cfˆgf] csf]{ gofF kfqnfO{ k|=d+=
rfxFbg} g\ eGg] bx|f] k|df0f plta]n} ub}{ lxF8b\ } 5g\, s]xL gfOs]x¿ hg;]gfnfO{ zlQmnfO{ IfoLs/0f ug{, Tof] zQmLnfO{ k'h
F Ljfbsf kIfkftL xf}, elg/x]sf 5g\, agfpg p4t ef/t agfpg g;s]/ abgfd agfpFb} csf]{ k|=d+= sf] vf]hL
e]l6Psf] xf] . k|wfgdGqL elgPsf eft];g] fsf] ku/L u'yfOlbFb} xb};Dd s'g} sfd ug{ glbg, h'g;'s} xfntdf km]l/ klg sl/a PsfgAa] k|ltzt ul/a g} jt{dfgsf] cGof}n xf] . g]kfndf /x]sf 7"nf kf6L{x¿ oltv]/ cfGtl/s
ef/tsf kfNt' s's/' sf dfcf]jfbLnfO{ ckdfg ub}{ tNnf]:t/sf zAbx¿ k|of]u c;kmn ;flat ug{ x/bd k|oTg/t tyf ;j{xf/fx¿ ePsf] b]zdf logLx¿ åGådf kml;/x]sf 5g\ . kf6L{ leq g} ljleGg u'6 pku'6 lgdf{0f eP/
v';L agfpg u0ftGqdf ;xdlt ub}{ cGTodf ljb]zsf] u'nfd agfpg lj:tf/jfbLsf sfl/Gbf cyjf lgjf{w zf;g ul//x]sf 5g\ . o;}af6 p;n] p;nfO{ ;Sg] p;n] p;nfO{ h:tf ljlrqsf ultljlwx¿ b]lvFb}
hgfOlbPsf] xf] eGg] pb\3f]ifn] of] egfOnfO{ lab]z k7fpg' kg]{ s'/f ub}5 { g\, s]xL afO;]x¿sf lgot tyf of]hgf lbgsf] k|:6 x'G5 logLx¿sf] nufgL s]df 5, 5g\ . kf6L{leqsf] o:tf] cGof]nn] kf6L{ leqsf cfGtl/s c:j:yf k|lt:kwf{n]
cem} k| : 6\ o fPsf] 5 . o:tf gfOs]x¿ SofG6f]gd]G6 tTsfn vfnL 3fdem}F 5n{Ë 5 . ljutdf of] jf Tof] logLx¿sf] nufgL slt 5 eGg] . nf]snfO{ x;fO /x]sf] 5 . nf]ssf] DofG8]6 ef]ln stf hfnf o;} eGg
jf:tljstfx¿ ;8s;Dd 5tf5'Nn ug'k{ g]{ cd"t{ s'/f ub}5 { g\, o:t} s]xL ¿kdf dfcf]jfbLsf] k]nfO{ tyf hgtfsf] hgtfnfO{ d"v{ agfpgs} nflu hgtfnfO{ ;lsFb}g . o;n] cj:yfdf # j6f ljrf/ cfbz{ d"No dfGotf 5'§f5'§}
eO/x]sf] cj:yfdf ;d]t clwjQmf tyf gfOs]x¿n] t hg;]gf tTsfn lj36g bafadf k/]/ afWotfjz s]xL kl/t{gsf pNn' agfpgs} nflu, hgtfnfO{ hgtfs} ePsf kf6L{x¿ Ps 7fpFdf pleg' b]z / hgtfnfO{ ;De]m/ ult lbg
;+ljwfgljb\ elgPsfx¿n] cyjf ug'k{ g]{ s'/f;d]t ub}5 { g\ . ca s;n] of]hgfdf dgn] grfxFbf–grfxFb} klg lj?4df k|of]u ub}5 { g\ . cfˆgf] lxt tyf Eofu'tfsf] wfgL{ k'¥ofpg h:tf] ufx|f] eO/x]sf] 5 .
cfk"mnfO a'l4hLjL eGg ?rfpg] s]xL ljZjf; u5{ oL x/fdLx¿n] zflGt x:tfIf/ ug{ afWo ePsf k|ltufdLx¿ :jfy{ /Iffsf] nflu cyjf ltg} hgtfsf @.$ lbg cufl8 b]vL g]kfn sfFu|];n] /fli6«otf ;+s6 k/]sf] /
t'R5 dg'jfx¿n] ;+ljwfg aGg g;Sg'sf] rfx]sf 5g\, ;+ljwfg rfx]sf 5g\, ;doqmdcg';f/ cfGbf]ngsf] tfk / rfk uf;, af;, skf; vf];/] cfÎgf] uf]bfd d]nldnfksf] dfnf hlk/x]sf] 5 . z'qmaf/ b]lv p;n] )## ;fn]
sf/0f dfcf] j fbLnfO b] v fpF b } , cu|udg jf k|ult rfx]sf 5g\ eg]/ < 36\ b } uPkl5 nf] s tGqjfbLsf] eg{sf] nflu s;/L ltg} hgtfx¿nfO{ d]nldnfknfO{ phfu/ ub}{ ufpF;Dd k'Ug] 3f]if0ff ul//x]sf] 5 . @.$
;+ljwfg;efsf] cf}lrTo ;dfKt ePsf] g]kfnsf] :j3f]lift nf]stGqjfbLsf] cfj/0fleq k|ltufdLx¿ hDdf eP/ k|of]u ul//x]sf 5g\ eGg] s'/f a'Îg dlxgf cufl8 ePsf] clwj]zgdf cWoIfsf # k|Tof;LnfO{ tLg wf/df
eGb} csf]{ ljsNksf] s'/f hf]8tf]8n] e'm08n] zflGt rfx]sf] 5, ;+ljwfg ;'?sf] cj:yfdf dfcf]afbLnfO{ s]xL ug{ ;lsof] eg] logLx¿sf k|kf]uf08f, ef/t, cd]l/sf / sfFu|]; egL d"NofÍg ug]{ ul/Psf] eP klg jf:tljs
p7fpg' n ] of] ;De| f Gtju{ ; d] t rfx]sf] 5, cu|udg rfx]sf] 5 eg]/ glbg], s'g} klg ;sf/fTds sfd ;kmn logLx¿sf jfso'4nufot ;Dk"0f{ sfFu|];n] lrlgosf] eLdaxfb'/ tfdfËsf] Kofgn g/fd|f];Fu k/flht ePsf]
hgcfsf+Iff, hgrfxfgf tyf b]zsf] s;}n] eG5 jf ljZjf; u5{ eg] Tof] ug{ glbg], kl/jt{gsf tyf hgrfxgfsf s'/fx¿ k|:6 x'G5 . To;}n] ca ;f]Rg'kg],{ / sfFu|];L ldqhgx¿n] g} eGg] u/]sf] /fi6«kltsf bxL Ro"/fsf] k|;+u b]lv
cfjZostfnfO{ gh/cGbfh ub}{ ;fdGt t:s/, e|i6frf/L, ;fdGt, bnfn, Ph]08f :yflkt ug{ glbg] of]hgfcg';f/ uDg'kg]{ tyf plrt lg0f{o ug'k{ g]{ ef? ¿k}ofFsf] rnv]n af/]df k|z:t} rrf{ kl/rrf{ gePsf] xf]Og . olb
tyf s'lngju{sf] /Iffy{ ;a} Odfg a]rs ] f] k'h
F Lklt cyjf ef/tLo lj:tf/jfbsf] nfu] eg] clxn] of] cj:yfdf cfO;s]kl5 hgtfn] xf] . s;n] s] eGof], s'g To;} ePsf] xf] / ;a} kf6L{n] To:t} lgolt ef]Ug' kg]{ xf] eg] Pp6f
k|:6 ePsf] 5 . o:tf 3l6of xs{tn] ;Rrf bnfnn] dfq eGg ;S5, Tof]afx]s t 7f8} cyjf 3f]lift ¿kd} kl/jt{g klqsfdf s;n] s] n]Vof], eGb} ltgLx¿sf] /fi6«jfbL g]kfnLn] To; af/]df lsg g;f]Rg] . lsg :jfledfgL cfjfh g
logLx¿sf] af}l4s bl/b|tf, lgd'vf tyf c? s;}n] ;Sb}g . lsgls ;"o{ k"ja{ f6 tyf cu|udgsf lj?4df h]xfb 5]8s ] f k5fl8 bf}l8g ca 5f]8g\ k' 5{ . olb xfdL p7fpg] . clwj]zg kZrft ljlht kf6L{ cWoIfn] dgf]lgt ug]{ kbx¿df
;j{xf/fk|ltsf] k"jf{ux| L ;f]r pbfËf] kfg{ pbfpF5 eGg] s'/f hlt zfZjt / 5g\ . c;kmn ;+;bLo kl/kf6LnfO{ ul/a xf}F eg] olb xfdL ;j{xf/f xf} eg], dgf]lgt u/L kf6L{nfO{ k"0f{ cfsf/sf] agfpg ;s]sf] b]lvFb}g . cfˆg}
d2t g} u5{ . ;j{ljlwt 5, Tolt g} zfZjt tyf lglj{sNk 3f]if0ff ug',{ of] kl/kf6Lsf] olb xfdL clwsf/ ;DkGg x'g rfxG5f}F kfng aLrdf s'/f ldNg ;s]sf] b]lvFb}g . Pp6fsf] cl:tTj csf]{n] :jLsf/
of] ;/sf/ jf ;fdGt, bnfn tyf ;j{ljlwt g]kfnsf] slyt ;/sf/ cyjf ljsNk x'g ;Sb}g eGg' . hgjfb eg] olb xfdL ;dfhsf] cu|ufdL gug]{ . sfFu|];n] o:tf] cj:yfnfO{ leq} b]lv cfTd;fy ub}{ c¿;Fu xf]Og
k'h F Lkltju{ cyjf lj:tf/jfbLsf kfNt' To;sf dnfdL afO;]x¿ hg;+ljwfg, ;dfhjfbsf] af6f]af6 cufl8 a9\b} k'g;{+/rgf rfxG5f} eg] ef/tLo cfk}Fm leq d]nldnfk u/]/ b]vfpg ;fxif ug{ ;Sg'k5{ . olb To;f] xf]Og
s's/' x¿ s'g} klg xfntdf hg;+ljwfg ;fy{s zflGtk|lqmof tyf cu|udg /fli6«o cy{tGqnfO dha't agfpFb} lj:tf/jfbsf gf]s/x¿ cyjf :j3f]lift eg] d]nldnfksf] cy{ s] /xof] / < ;"o{axfb'/, v8\u cf]nL;Fu d]nldnfk
rfxF b } g g\ , s' g } klg xfntdf rfxFbg} g\ eGg]df 5 . hfg'kg]d{ f ljZjdf c;kmn ;flat x'bF } nf]stGqjfbLx¿sf lj?4df tTsfn ug]{ xf] eg] Tof] ePs} 5 . dxGy 7fs'/ cfˆg} kf6L{af6 csf]{ af6f] /f]h]sf
;]gf;dfof]hg;lxt zflGtk|lqmofsf] of] ;/sf/df ;xefuL bnx¿ tyf uPsf] 5f8f k'h F LjfbnfO{ g} csf6\o jf ;8sdf cfpg cfjZos 5 . h;n] x'g\ . pgL;Fu s]xL ;d:of g xf]nf . ef/tLo njLn] ef/tLox¿sf lk5nUu'nfO{
;fy{s lg:sif{ rfxFbg} g\, ;+3Lotf tyf ltgsf slyt g]tfx¿ lxGb'/fHosf] lglj{sNk xf] eGb} lxF8g\ ' cyjf 5f8f nfQn] xfGb} 5, p;}sf] v'§f ;dfpFb} d]nldnfk ubf{ s] cf}lrTo xf]nf . geP ;fpy Ansn] g} To;sf] rfhf]kfhf]
wd{lg/k]Iftf rfxFbg} g\, cyjf ;du|df kIfdf eGb} wd{lg/k]Iftfsf] lj?4df ljif ax'njfbsf] ljsNk x'g ;Sb}g eGg' . oL ;tL hfg] uNtL ca s;}n] ug'{ x'bF g} . ldnfpnf g} clxn] dw]zjfbL kf6L{x¿n] 8f9f] r'gf}lt lbFb}5g\ . dw];nfO{
of] oyfl:ylt s'g} klg xfntdf abNg jdg ub}{ lxF8s ] f b[06fGt gb]Vg] cyjf s'/fx¿n] k|:6;Fu lrRofO–lrRofO jf:tljs nf]stGq cyjf hgtGqsf] Pp6f k|fGt agfPgf} eg] xfdL dfGb}gf}F eg]/ 3'Sof{O /x]sf 5g\ . of] klg
rfxFbg} g\ eGg] s'/f :jo+ logLx¿n] yfxf gkfpg] g]kfnL la/n} xf]nfg\ . elg/x]sf 5g\ of] zf;g Joj:yf, of] lj?4df nfu] s f slyt Pp6f uf]6L xf] . rrf{ kl/rrf{ eP cg';f/ dw];nfO{ csf]{ /fi6« agfpg]
af/Daf/ elg/x]sf 5g\ . cGoyf c;kmn s]lGb|st[ /fHo;QfnfO{ ljs]lGb|t ub}{ sfo{kflnsf, Gofokflnsf, Joj:yflksf, nf] s tGqjfbLx¿sf] cyjf wDsLx¿ klg k|fof]lht ¿kdf cfO/x]sf 5g\ . h;n] ubf{ ef/t j]li6t
;+;bLo k4ltsf] ljsNk vf]Hglt/ nfUy], clw/fHoel/ ;dfg cj;/sf] ljsf; kqsfl/tf tyf of] e|:6 sd{rf/LtGq k|ltufdLx¿sf] tTsfn ljsNk vf]Hg g]kfnnfO{ cem r'gf}lt ylkFb}5g\ eg] 7"nf kf6L{x¿ cfh k'm6\g] ef]ln k'm6\g]
dfcf]jfbLnfO{ hah{:tL oxL a'hj{' f ug{ ;+3Lotfdf hfg'k5{ eGbf ;+3Lotfn] /lQe/ kl/jt{g x'gx' bF' g} of] x'g} ;Sb}g cfjZos 5 . logLx¿sf ck/fwx¿, egL xNnf dRrfOFb} 5g\ . clxn];Ddsf lqmofsnfkx¿sf] ;ldIff ug]{ xf]
;+;bLo Joj:yf dfGg'k5{ eg]/ cQf] b]z 6'lqmG5 eGg]x¿ tyf ;+3Lotf eg]/ . o;sf] cy{ logLx¿ k|ltufdL logLx¿sf sfnfst'{tx¿, 5/k:6 eg] To;f] gxf]nf eGg klg ;lsFb}g .
yfKb}gy] . ax'bnLo k|lt:kwf{sf] ?lrsf] ljifo gePsf] sf/0f oltsf ePgg\ / < olt dfq xf]Og, logLx¿ 5g\ . ;dfhsf af}l4s elgPsf, clxn] ;"o{axfb'/ lbg lbg} k|hftflGqs Pstfsf] gf/f lbFb} s'ln{g
dfWodaf6 ;dfhjfbtkm{ kfOnf jif{ lalt;Sbf;d]t ;fdfGo ;+3Lotfsf] ;+ljwfg klg ;se/ kGrfotL kf/fsf], sfg'gljb\ elgPsf, ;+ljwfgljb\ yfn]sf 5g\ . cgldg uO;s]kl5 ljleGg axfgfdf 7"nf kf6L{x¿df k"m6
a9fpglt/ nfUy], dfcf]jfbLnfO{;d]t vfsf jf 9frf k]; ug{ g;Sg] a? Tof] geP klg cfÎgf xs, clwsf/ tyf elgPsf cyjf kqsf/ elgPsf, Nofpg] / ToxL df}sf 5f]kL ;+;b\ e+u ub}{ ;"o{axfb'/nfO{ cufl8 ;fg]{
hah{:tL 5f8f ax'njfb dfGg}k5{ eGb} dfcf]jfbLn] dfq 5nkmnsf] nflu eGb} :jfy{nfO{ abNg tyf ;+zf]wg ug{ gldNg] ;fdGtjfbsf /Ifsx¿sf] Pp6f v]df dg;fon] pgnfO{ l/xN;/ u/fOPsf] xf] ls egL z+sf ul/Fb} 5 . hgd'lQm
;t{ dfly ;t{ yf]kb}{ a:b}gy] . ljutsf k]; u/]sf] 9fFrfsf] ;d]t vf]O/f] vGb} jf g;Sg] u/L 7Ls @)$& ;fnsf] cyjf Odfgbfl/tf a] r ] s f s] x L ;]gfnfO{ ljleGg axfgfdf pS;fpg] / lg?T;flx agfpFb} ;]gf ;dfof]hgsf]
ck/fwx¿af6 kf7 l;Sb} hgtfn] rfxgf pu|lj/f]w u/]af6 of] bnfn tyf lqkIfLo ;Demf}tf cyjf logLx¿sf] v]tfnfx¿ ljleGg ¿k tyf /+udf av]8f lemSb} pgLx¿nfO{ SofG6;]dG6af6 jlx{udg u/fpg] / h;/L x'G5
;fy hgdt ;+ux| dfkm{t jf hglgjf{lrt b]z3ftL lj:tf/jfbL et'jfx¿sf] e'm08 efiffsf] ;+ljwfg @)$& sf] gSsn hgtf, hgclwsf/ tyf hgtGqsf] gofF ;+ljwfg aGg glbO{ cGof}n c;fGt agfpFb} oyfl:yltdf /fvL /xg]
hgk|ltlglwsf] b'O{ ltxfO dtn] kfl/t s] rfxG5 < s] ug{ vf]Hb} 5 < b]znfO{ ;n{Ss ptfg{ 3f]lift ¿kd} nflu/x]sf lj?4df sDd/ s;]/ nfu]sf 5g\ . ef/tLox¿sf] rfOgfdf cg'¿k k|hftflGqs Pstf / d]nldnfksf] /fu
u/]df ;+ljwfgsf] k|:tfjgf jf s'g} c+z stf n}hfg vf]Hb} 5 < o;sf] ceL:6 5g\ . o;sf] cy{ logLx¿ cfkm}F 3f]lift logLx¿ cfkm}n F ] ;Dk"0f{ s'/f cf]sNbf– cnflkFb} 5 . oL ;a} cGof}n slxn];Dd /xg] . o;/L b]zn] g ult lnG5
jf k"/} c+z cyjf s'g} wf/f tyf pkwf/f s] xf] eGg] s'/fdf b'lgofF k|:6 eO;s]sf] ¿kd} k|ltudgsf] nflu dl/d]6b\ } 5g\ . cf]sNb} klg olb xfdL log}sf] k'R5/ g kl/jlt{t jt{dfg pknlAwsf] /Iff x'G5 . ctM o;af/]df ;r]t g]kfnLn]
;+zf]wg ug{ ldNg] cyjf ;Rofpg jf 5 . cem} klg s;}n] of] e'm08 zflGt tg, dg, wg, arg / sd{n] ;d]t ;dfP/ log};uF ;tL hfg tof/ x'G5f}F ca klg g ;f]Rg] / g r]Tg] xf] eg] slxn] ;f]Rg] .
abNg ldNg] ;+ljwfg agfpglt/ nfUy], tyf ;+ljwfgsf] kIfdf ePsf], cu|udg cu|udg /f]Sb} b]znfO{ k|ltudgdf eg] efjL k':tfsf] >fkafx]s s]xL kfpg] af6f] lj/fPsf] ylst ofqL rf}af6f]df k'Ubf ljvnaGbdf k/] h:t}
cfˆgf :jfy{ s}b ul/Psf, cfk"mnfO{ tyf ;'zf;gsf] kIfdf ePsf] eGb} lxF85\ n}hfg], hgtfnfO{ u'd/fxdf kfb}{ ltg} 5}gf}F . u0ftflGqs g]kfnsf] ofqfdf clxn] ca klg ;Rrf u0ftGqjfbLx¿ Ps