You are on page 1of 8

jif{ $, c+s (, @)^& ;fn k'; !* ut] cfOtaf/ (Jan. 2, 2011) d"No ?= %.


zLif{ g]tfx¿ ef/t hfg] tof/Ldf
sf7df8f}F . d'n'sdf /fhgLlts
;+s6 ulxl//x]sf a]nf g]kfnsf]
;d:ofaf/] 5nkmn ug{ k|dv ' bnsf
zLif{g]tfx¿sf] hDaf] 6f]nL k'; @!
ut] ef/t hfg] ePsf 5g\ . ;+;b\sf]
lgoldt clwj]zg ;'? x'ge ' Gbf s]xL
;'hftf sf]O/fnf, PsLs[t g]skf
dfcf]jfbLsf pkfWoIf 8f= afa'/fd
e§/fO{, g]tf jif{dfg k'g …cgGtÚ,
sfFu; ]| dxfdGqL k|sfzdfg l;Fx, g]tf
k|lbk lu/L, Pdfn] g]tf s]kL zdf{
cf]nL, k|lbk 1jfnL, clUg v/]n /
Pdfn]leq cfGtl/s ljjfb rls{of]
sf7df8f}F . ;Qf?9 bn g]skf Pdfn] dxf;lrj O{Zj/ kf]v/]n, g]tf 5g\ . dxf;lrj kf]v/]n cWoIf dWodfuL{ g]tfx¿sf] g]tT[ j ul//x]sf]
Pdfn] l eq gofF ;/sf/ u7gsf] e/tdf] x g clwsf/L, cd[ t vgfn kIfw/sf eP klg /fli6«o pgL lgs6 ;|ft] n] atfPsf] 5 . Pdfn]
lbg cl3 lej] s / OG6/g] z gn k"jk{ w| fg;]gfklt ?Sdfªut s6'jfn ljifonfO{ lnP/ c;Gt'li6 a9]sf] 5 . af]x/fnufotsf g]tfx¿ nfluk/]sf ;xdltnfO{ g]tT[ jn] hf]8 lbg'kg]{ eGb} dxf;lrj kf]v/]nn] eg] cfk"mx¿
kmfp08] ; g gfds ;:yfsf] x'g'x'G5 . o;}u/L dw];L hgclwsf/ gofF ;/sf/ u7gsf ljifodf clxn] klg /fli6«o ;xdltsf] kIfdf
cfof]hgfdf x'g nfusf] g]kfn;DaGwL kmf]/d nf]stflGqssf dxf;lrj Pdfn] l eq ;+ : yfkg kIf cWoIf g} /x]sfn] csf]{ bnsf] g]tT[ jdf hfg]
b'O{ lbg] uf]i7Ldf efu lng] g]tfx¿sf] lht] G b| b] j , ;Defjgf kf6L{ s f emngfy vgfn / jl/i7 g]tf tyf ls ghfg] eGg] ljifodf 5nkmn
6f]nL ef/t hfg nfu]sf] xf] . ef/t dxf;lrj clgn emf, cy{zf:qL k|wfgdGqL dfwjs'df/ g]kfn / g]tf afFsL /x]sf] atfP . pgn] s'g} klg
hfg] 6f]nLdf pkk|wfg Pj+ k//fi6«dGqL -afF s L & k] h df_ s]kL zdf{ cf]nL kIfsf g]tfx¿n] cf– kIfn] s;}sf] kIfdf nlaª gu/]sf]
lghL :s'n / l/on h'; p:t} M nf]xgL cfˆgf] kIfsf] lxtdf ax; yfn]kl5
;/sf/ u7gsf ljifodf Pdfn]leq
cfGtl/s ljjfb emg} a9]sf] xf] .
bfaL u/] . ;/sf/ u7gsf ljifodf
cWoIf vgfnn] dfcf] j fbL;F u
;xsfo{sf nflu kxn u/]sf] eGb}
sf7df8f}F . clvn g]kfn lzIfs cWoIf u'0f/fh nf]xgLn] ;f] s'/f
;+u7gsf s]lGb|o cWoIf u'0f/fh atfpg' ePsf] xf] . pxfFn] cab]lv cWoIf vgfn / pgL lgs6sf g]tfx¿ dxf;lrj kf] v /] n vgfn;F u
nf]xgLn] lghL ljBfnodf ax'/fli6«o gofF lghL :s'n vf]Ng glbg] cfˆgf] dfcf]jfbL;Fu ;xsfo{ u/]/ cfˆg} c;Gt' i 6 /x] s f] atfOPsf] 5 .
sDkgLn] nufgL ug{ yfn]sfn] ca ;+ u 7gsf] lg0f{ o ePsf] klg g]t[Tjdf ;/sf/ u7gsf] s;/tdf …;/sf/ u7gsf ljifodf s] x L
g]kfndf lzIff 8fa/ g]kfnsf] l/on atfpg'eof] . pxfFn] clxn] vf]ln;s]sf nfluk/]sf 5g\ eg] k|wfgdGqL g]kfn, g]tfx¿ eg] ;/sf/df ;xefuL
h'; h:tf] ePsf] atfpg' ePsf] 5 . lghL :s'nnfO{ klg ;/sf/L lg/LIf0f, g]tf cf]nL kIfw/x¿ nf]stflGqs x' g nfO{ klg cWoIf vgfn;F u
hg;+rf/ cleofgdf s]Gb|Lo ;ldltsf] cg'udg / lgodg ug{ bafa lbg] u7aGwg sfod /fVb} sfFu; ]| g]tT[ jsf] afu]{lgª ug{ ;S5g\," Pdfn] ;|f]tn]
Pstf clwj]zgkl5sf] t];|f] k"0f{ klg atfpg'eof] . pxfFn] ;f] sfo{qmd ;/sf/df klg ;xefuL x'gk' g]{ kIfdf eGof] . ;|ft] sf cg';f/ ;~rf/dGqL
a}7ssf] lg0f{o kqsf/ ;Dd]ngdfkm{t\ cWoIf nf]xgLn] cfˆgf] kf6L{ PsLs[t b]lvPsf 5g\ . …kf6L{nfO{ pu|jfdkGyL z+ s / kf] v /] n cWoIf vgfnsf]
;fj{hlgs ub}{ ;+u7gsf s]Gb|Lo -afF s L & k] h df_ / blIf0fkGyL zlStx¿af6 hf]ufpg g] t [ T jdf ;/sf/ u7g ePdf

g]kfnL k|jz] u/fpg] Sofl;gf]sf] Ohfht vf/]h


sf7df8f}F . ;+;b\sf] ;fj{hlgs xf] . pSt cjlwdf /sd glt/]
k'gM cfˆg} g]t[Tjdf ;/sf/ u7gsf]
k|of; eO/x]sf] 5," dWodfuL{ wf/df
/x]sf g]tfn] eg] . dWodfuL{ kIfdf
;/sf/df ;xefuL x'gsf nflu cfˆgf]
v]df km]g{] of]hgfdf 5g\=. dGqL
kf]v/]n g]tf cf]nL kIfw/ dflgG5g\ .

;/sf/n] zflGt ;Demf}tfsf] pNnª3g u¥of] M uh'/]n


n]vf ;ldltn] g]kfnLnfO{ k|jz] u/fpg] Ohfht vf/]h ug{;d]t ;ldltn]
Sofl;gf] s f] cg' d lt vf/] h ug{
;/sf/nfO{ lgb]{zg lbPsf] 5 . ;fy}
;/sf/nfO{ eg]sf] 5 . ko{6g ;lrj
lszf]/ yfkf;Fusf] 5nkmn kl5
k| x /Låf/f
Ps dlxgfleq p7fpg afFsL /fh:j
p7fpg ;d]t lgb]z { g lbPsf] 5 .
;ldltn] d'n's e/ /x]sf sl/a kfFr
;o xf]6nx¿sf] cg'udg k|efjsf/L
dlxnf anfTs[t
sf7df8f} F . PsLs[ t g] s kf nufOPsf em'7f d'2f lkmtf{ lng dfcf]jfbLn] s]lGb|o ;lrj l;kL bfª . klZrd bfªsf] x+;k'/df
;ldltsf] d+unaf/ a;]sf] a}7sn] x'g g;s]sf], Sofl;gf] gLlt, lgodlagf dfcf] j fbLn] o' 4 sfndf nufPsf ;/sf/nfO{ r]tfjgL ;d]t lbg'ePsf] uh'/]nn] hf/L u/]sf] k|]; jStJodf
@)@# ;fnb]lv g} g]kfndf v'n]sf g} ;~rfngdf /x]sf] lgisif{ lgsfn]sf] $% jifL{of Ps dlxnfnfO{ k|x/Ln]
d'2fx¿ Ao'FtfP/ ;/sf/n] zflGt 5 . dfcf]jfbLn] ;/sf/nfO{ cGtl/d …lk|o kqsf/ aGw'x¿, ljut s]xL ;fd'lxs anfTsf/ u/]sf 5g\ .
Sofl;gf] x ¿ Jojl:yt ¿kdf lyof] . ;dod} /fh:j gltbf{;d]t ;Demf}tfsf] pNn3+g u/]sf] atfPsf] ;dootf cf]vn9'Ëf, 8f]Nkf, ?s'd,
;~rflnt gePsf] eGb} pgLx¿n] ltg{ ;/sf/n] s'g} sf/afxL gu/]sf]k|lt ufpFsf] ;fdfGo ljjfb ldnfpg
5 . dfcf]jfbL s]lGb|o ;lrj ;LkL ;Nofg, gjnk/f;Lnufot b]zsf k|x/L rf}sL x+;k'/af6 xanbf/sf]
afFsL ;Dk"0f{ /fh:j Ps dlxgfleq /f]if k|s6 ub}{ ;ldltn] g]kfnLsf] uh'/]nn] lj1lKt hf/L ub}{ b]zel/df ljleGg lhNnfx¿df /fHokIfn]
c;'n ug{ ;/sf/nfO{ lgb]z { g lbPsf] -afF s L & k] h df_ g] t [ T jdf uPsf] 6f] n Ln] ufpF
cfÎgf lhDd] j f/ g] t f ;z:q åGåsfnsf e"m7f d'2fx¿
slgi7nfO{ 8]k'6L ueg{/ jl/i7åf/f alxisf/ sfo{ s tf{ x ¿dfly e" m 7f d' 2 f
nufPsf]kl| t uDeL/ Wofgfsif{0f ePsf]
Ao'FtfP/ xfd|f] kf6L{ PsLs[t g]skf -
dfcf]jfbL_ sf lhDd]jf/ g]tf tyf
glhs}sf] hËndf tL dlxnfnfO{
;fd"lxs anfTsf/ u/]sf x'g\ .
3/af6 kLl8t dlxnf / pgsf
sf7df8f}F . ueg{/ 8f= o'j/fh sfo{sf/L lgb]z { sx¿n] /fhLgfdf lbg] atfpg' e Psf] 5 . ;/sf/n] sfo{stf{lj?4 e"m7f d'2fsf] sf/jfxL 5f]/fnfO{ lu/Îtf/ u/]/ nu] klg
vltj8fn] of]Uo / cg'ejL 8]k'6L wDsL lbPsf 5g\ . b' j } 8] k ' 6 L zflGt;Demf} t fljk/Lt kf6L{ s f k|lqmof cufl8 a9fPsf] sfo{kl| t xfd|f] hËndf k'uk] l5 csf{ Pshgf k|x/L
ueg{/ kfPsf] atfP klg g]kfn /fi6« ueg{/sf] ;ky u|x0f ;df/f]xdf lhDd]jf/ g]tf tyf sfo{stf{dfly d'2f uDeL/ Wofgfsif{0f ePsf] 5 . kf6L{sf hjfgn] 5f]/fnfO{ 3/ kmsf{OlbP/
a}+ssf gjlgo'St8]k'6L ueg{/åo cg' k l:yt ePsf sfo{ s f/L nufP/ d'n'snfO{ u[xo'4df ws]Ng lhNnf O~rfh{ tyf xfd|f] kf6L{sf cfdfnfO{ anfTsf/ u/]sf] atfOPsf]
uf] k fnk| ; fb sfˆn] / dxfk| ; fb lgb] { z sx¿n] cfk" m lgs6 nfu]sf] cf/f]k lj1lKtdf nufOPsf] tkm{af6 cf]vn9'Ëf If]q g+= @ af6 5 . dfbs kbfy{ ;]jg u/L uPsf
clwsf/Lsf] kbaxfnL;Fu} c;Gt'i6 -afF s L & k] h df_ xf] . uh'/n
] n] cfÎgf sfo{stf{x¿dfly lgjf{lrt ;+ljwfg;ef ;b:o s= k|x/L xjNbf/ / Pshgf k|x/L
;+ljwfgsf] kfngf ug{;d]t ;'emfj afns[i0f 9'Ën ] nfO{ zflGt;Demf}tfsf]

nf} x]g'{;\ k|df0f M k|sf08


hjfgn] k'; !@ ut] lbpF;f] @ ah]
lbPsf] 5 . dfcf] j fbLn] Goflos hfgsf/L u|x0f gu/L ;jf]R{ r anfTsf/ u/]sf] kLl8tsf 5f]/fn]
cf]vn9'ªufnufot b]zel/ cfÎgf cbfntaf6 pxfF p k/ ul/Psf] atfPsf 5g\ . kLl8t dlxnfsf
kf6L{sf ;ef;b\;lxt lhDd]jf/ %^ km};nfk|lt xfdL c;xdlt hgfpFb} 5f]/fsf cg';f/ anfTsf/sf] va/
sf7df8f} F . PsLs[ t g] s kf k|x/Ln] cfk"m r9]sf] kf6L{sf] uf8LnfO{ hgf g]tf sfo{stf{dfly d'2f nufOPsf] cf]vn9'Ëf lhNnf If]q g+= ! af6 c?nfO{ ;'gfPdf cfk"m / afa' b'jn
} fO{
dfcf] j fbLsf kf] l n6Ao' / f] ;b:o lgoGq0fdf lnPkl5 pQm uf8L kf6L{sf] hfgsf/L lbPsf] 5 . PsLs[t g]skf lgjf{lrt ;+ljwfg;ef ;b:o tyf -afF s L & k] h df_
v8\uaxfb'/ ljZjsdf{ …k|sf08Ú n] ePsf] k| d f0f;lxt hg;~rf/ -afF s L & k] h df_

cfjZostf M k'm6sf] xf]Og Pstfsf]


sltko dWodjuL{o a'l4hLjLx¿ jfo'd08n u'~hfodfg ag] . t/ qmflGt u/] g t s'g} lg0ff{os ljb|fx]
eG5g M …sDo'lgi6x¿nfO{ ;Qf g kmfKbf] Pstfsf] k|lqmof w]/} lbg l6s]g / ;'? wSsf jf o'4 g} 5]8g ;s] . Tof] ;a
cleofgdf kqsf/ ;Dd]ng ug'e { Psf] /x]5 .Ú cyf{t\ pgLx¿nfO{ k'm6fpg' 5 eof] k'm6 / ljv08gsf] k|lqmof . lg0ff{os cfj]u, s'07f, bDe / JolQmut
5 . kqsf/ ;Dd]ngdf k|sf08n] pQm eg] l56f]l56f] ;/sf/ agfpg lbP k'U5 . k'm6sf] z'ef/Dedf jl/i6 g]tf jfdb]j :j]R5frfl/tfsf sf/0f ePsf lyP eg]
uf8L kf6L{sf] ePsf] k|df0fsf] k|ltlnlk jf:tjdf g]kfnL sDo'lgi6 cfGbf]ngsf] uf}tdn] cfˆgf sfo{stf{x¿ ;fd' pleP/ Tolta]nf k|dfl0ft eof] hlta]nf
kqsf/;fd' ljt/0f ub}{ sfd rnfp ptf/r9fjx¿af6 of] cf/f]ksf] k'li6 hf]l;nf] d'bf| df eg]sf lyP– …sDo'lgi6 ltgLx¿ k]ml/ nfrf/ eP/ Pstfsf]
;/sf/ zflGt;Demf}tfljk/Lt xs{t ePsf] 5 . @)$^ kl5 klxnf]k6s cfGbf]ngdf u2f/L wf]sf / ljrng x'g ljsNk b]vg] g\ . crDd / pb]s nfUbf]
ug{ nfluk/]sf] atfpg'eof] . kf]ln6Ao'/f] @)%! df Pdfn] g]tT[ jsf] ;/sf/ aGof] yfn]kl5 Tolta]nf Pstf eGbf k'm6 s'/f s] 5 eg] k'm6sf] k|dv ' sf/0f
;b:o …k|sf08Ú n] cfˆgf] /fhgLlts /fli6«otf elgPsf] lyof] / tTsfnLg
Pj+ rfl/lqs xTof ug]{ if8\oGqcg'¿k
uf8L lgoGq0fdf lnPsf] atfpg'ePsf]
If]Kof:q ax; d'2f lyof] dxfsfnL ;GwL . dxfsfnL
;GwLaf6 tTsfnLg Pdfn]sf] ;+:yfkg
5 . pxfFn] ;f] if8\oGq zflGtk|lqmofnfO{
efF8g\ ] / /fhgLlts cl:y/tf pTkGg
lji0f' kGt kIf k5fl8 x6]sf] eP jf df}g a;]sf]
eP klg ;fob Tof] kf6L{ k'm6\bG} Yof] /
u/fO{ To;sf] kmfObf lng] p2]Zon] ;/sf/df gk'Ubf;Dd jfd df]rf{, jfd /fd|f] x'G5 qmflGtsf/Lx¿sf] Pstf / /fi6«3fltsf] cf/f]k klg nfUb}GYof] .
ul/Psf] 7f]s'jf ug'{eof] . kqsf/ w|j' Ls/0f, jfd Pstf ;xsfo{ / kf6L{ w|j' Ls/0f j]z x'G5 .Ú kl/0ffd:j¿k g]kfnL sDo'lgi6 kf6L{sf k'm6x¿sf]
;Dd]ngdf pxfFn] ;/sf/n] pknAw Pstfsf] gf/f v'a 3lGsP . b'O{ ltxfO{ Pdfn] k'm6\of] / b]zdf sfFu; ]| sf] Ps5q cWoog ug]{ xf] eg] w]/h } ;f] pgLx¿
u/fPsf] / kf6L{ s]Gb|Lo sfof{nonfO{ ax'dtaf6 g]kfndf nfnem08f kmx/fpg] zf;g yfNof] . sDo'lgi6x¿ g]kfnL ef/t / cd]l/sfnfO{ x]g{] b[li6sf]0fdf
af]wfy{ ul/Psf] k|df0f b]vfpFb} k|Zg ;+v3f]ifx¿ w]/} eP sf7df8f}Fsf] sfFu;] | sf] zf;gsf] ;fIfLx¿ ag] / lsgf/f k'm6\ 5g\ . JolQmut 6Ss/ a9\of] ls
cGtjf{tf{ k[i7 # df x]gx
{ ' f]nf ug'e{ of], …x]gx{' f];\ ;/sf/ cfkm}F uf8L
-afF s L & k] h df_
v'Nnfd~r / b]ze} l/sf ;efx¿af6 .
hgtf / sfo{stf{sf tflnx¿n]
nfu] . ;fob ;a} kf6L{x¿df o:t}
k'm6x¿ ;'? eP . g t k'm6]sf bnx¿n]
pgLx¿ lrhnfO{ ha{h:t j}rfl/s[t
-afF s L & k] h df_
ˆ2 @)^& ;fn k'; !* ut] cfOtaf/
ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}
– s= dfcf]T;] t'ª /f]unfO{ ;/fk]/ /f]u efUb}g
tftf] ax;
oltv]/ klg b]zn] ;+qmd0fsfnLg dfGotfnfO{ d'vn] h] eg] klg sDo'lgi6
cj:yfaf6 kf/ gkfO;s]sf] cj:yf 5 cfGbf]ngn] /fd|f; ] uF :yflkt u{ g;s]s}
eg] csf]l{ t/ g]kfnsf kf6L{x¿leqsf] xf] . s] o; s'/fdf PSsfO;f}+ ztfAbLdf
cGts{x / ljrf/wf/fTds, /fhgLlts k|df]b lwtfn qmflGtsf] cu' j fO{ ug] { kf6L{ n ]
txdf b]lvPsf] dte]bsf] sf/0fn] ubf{ lg/fz x'b} hfg] lbgx¿ cfpg;S5g\ . h/f uf8\b} hfg] s'/f Ps}rf]l6 x'g] xf]Ogg\ uDeL/tfk"js { cfTd;dLIff ug'{ h?/L
klg of] ;+qmd0fsfn nlDab} u}/x]sf] 5 . clt/l~ht cfzfjfb of j:t'ut ls:tf ls:tfdf x'g] s'/f x'g\ . xf], ToxL 5}g / < h'g;'s} ljrf/ af]ss ] f] lsg
/fhgLlts kf6L{x¿leqsf] cj:yfn] kl/l:yltsf] clt/l~ht JofVof ls:tfaGbLdf k| j ] z ul//x] s f gxf];\ ;+VofTds ¿kdf sDhf]/ 5 eg]
afx\o cj:yfnfO{ dxTjk"0f{ ¿kfn] k|efj ljZn]if0fx¿n] sfo{stf{x¿sf] lbdfu ljs[ltx¿n] dfcf]jfbL kf6L{nfO{ To;nfO{ k|fljlws ax'dtnfO{ cfwf/
kfb{5 . ev{/} cfkm\gf] lj:tfl/t j}7s el/g] t/ cufl8sf] kl/l:ylt 3]/faGbL ub}{ hfFbf cfkm" cNkdtdf agfP/ ;s];Dd leQfd} k'¥ofpg'k5{
l;WofP/ PsLs[t g]=s=s=kf=-dfcf]j] fbL_ cGof}nu|:t Pj+ lbzfljlxg aGb} hfg] kl/G5 ls eGg] 8/n] jf nfdf] ;dob]lv eGg] cToGt cj}1flgs / c;lxi0f' ;f]r + n]
jif{ $, c+s (, k'; !* ut] cfOtaf/ @)^& kmls{ P sf] 5, hgtfb] l v lnP/ xf] eg] kSs} klg To;sf] kl/0ffdf Pp6} r'nf]df vfPsf] sf/0fn] unt hjh{ : tL 3/ u/] s f] 5 . ca
sfo{stf{x¿df lh1f;f oyfjt g} 5 k|To'Tkfbs x'g] kSsf 5 . qmflGtsf/L kfq / k|jl[ Qx¿nfO{ c?lt/ b]vfP/ ¿kfGt/0fsf] ;'?jft oxfFaf6 ul/g'k5{ .
;DkfbsLo ls kfn'ª6f/k5fl8sf] kf6L{n] k'ghL{jg s'/f u/]/ sf]lx klg qmflGtsf/L x'g hf]ufpFb} dfq hfg] xf] eg] ef]lnsf ¿kffGt/0fsf] k|lta4tf hfx]/
;lxt cufl8 a9\g] xf] of km]l/ pxL ;Sb}g To;sf] nflu qmflGtsf/L x'gk} 5{ . lbgx¿df klg dfcf]jfbL kf6L{ Pp6f ul//xg' t/ ¿kfGt/0f gx'g' xfd|f]
sfd rnfp ;/sf/sf] s/fdt rfndf cufl8 a9\g] xf] < lgZro g}
a} 7 scufl8sf] csd{ 0 otf /
sfd Psflt/ s'/f csf]{lt/ cfh
dfcf]jfbLleqsf] ljs/fn /f]u ;fljt
h'emf? ;+;f]wgjfbL kf6L{ aGg] ck]Iff t
ug{ ;lsG5, t/ qmfFlGtsf/L kf6L{
cfGbf]ngsf] ultdf b]vf k/]sf] afws
tTj xf] . ¿kfGt/0fsf] cfj/0fdf
sfd rnfp ;/sf/n] ^ dlxgf k'/f u/]sf] 5, b]z lbgk|ltlbg cGof}n u~hfuf]nsf] l:yltaf6 kf6L{nfO{ Ps x'bF } uPsf] 5 . o;sf] nflu Psk6s alg/xg] s'/fsf] ck]Iff ug{ ;lsGg . n'lsj;]sf] oyfl:yltafb cToGt
u|:t aGb} uPsf] 5 zflGt / ;+ljwfg lgdf{0fsf ljifonfO{ cf]em] ndf kfl/Fb5} . sbd cufl8 a9fP/ n}hfg] cfF6 g]tT[ jn] cfFvf lrDn]/ zLif{ g]tT[ jn] kf6L{nfO{ hj cGt;{+3if{sf] s'/f cfpF5 vt/gfs x'G5, lsgls To;nfO{
ljb]zL bnfn, k|ltlglwjfbL / oyfl:yltjfbLx¿sf] rxnkxn a9\bf] 5 . gug]{ xf] eg] cfufdL lbgx¿ dfcf]jfbL To;/L ;'l4s/0fsf] ;fFrf]df xfNg cfF6 ljrf/sf] cfwf/df :j:y cGt;{3+ if{ qmflGtsf/Lx¿sf] ;dy{g k|fKt x'G5 .
g]tT[ jsf nflu yk kmnfdsf lrp/f ug'k{ 5{ h'g s'/fn] kf6L{ leq / jflx/sf ;+rfng ug'k{ g]{ s'/f / cGt;+3{ if{af6 cfkm"nfO{ ¿kfGt/0fsf] k|d'v kfq
hgtfsf] zflGt, ;+ljwfg / gofF g]kfnsf] rfxgfk|lt t'iff/fkft x'bF 5} . b]z ;flat x'g5] g\ . lsg ls kl5Nnf] sfndf g;Demg', gf/fnfO{ ls t lj/f]wsf]
cj;/jfbLx¿nfO{ g/fd|f; ] uF s/]06sf] ¿kffGt/0f / Pstf k}bf ug]{ s'/f ;fob
/ hgtfsf] eljiosf] lhDdf lnP/ g]tT[ jdf k'us ] f bnx¿ cfk;L lxnf] cfP/ dfcf]jfbL leq em\of+luPsf] ljs/fn em8\sf nfuf];\ . cj;/jfbL, ;+;f]wgjfbL ;}4flGts jf gLltut txdf ;xdlt xltof/sf] ¿kdf of pkb]zsf] nflu
5\ofkf5\ofk d} Jo:t 5g\ . hgtf cGofo, cTofrf/, dx+uL / e|i6frf/af6 ;d:of eg]sf] ju{pTyfgsf] ;d:of jf jf cGo s'g} klg gsf/fTds pkdf hgfOg]] dfq xf]Og ls ;fob w]/a} f6 zJbf8Da/sf] ¿kdf dfq ;Lldt ug',{
cfqmfGt ag]sf 5g\ . ;/sf/ df}g 5 . zflGt ;+ljwfg / hgtfsf] hfoh / gfhfoh 5'6o\ fpg ufx|f] s;}nfO{ cfTdt'li6sf] nflu dfq w]/r} f]l6 p7fOg] ljifoa:t'x¿ x'g\ . t/ of] k|jl[ Qn] ;+3if{nfO{ lg/Gt/tf lbg t
b}lgsLnfO{ r':t b'?:t agfpg] ;/sf/ cfk}mF c¿sf] Ozf/fdf gflr/x]sf] 5 . kl//x]sf] ;d:of xf] . ca cfP/ le/fOlbg] xltof/ gag"g . sf] s] xf] ;a}eGbf al9 log} s'/fx¿sf] lVfNnL ;S5 t/ Tof] ;+3if{ ¿kffGt/0f /
Odfgbf/Ltfsf;fy h;n] qmflGtsf] s'/f eGg] s'/fsf] km};nf Jojxf/af6} x'G5 / lsg p8fOG5 < a'em\g g;ls/x]sf] Pstfd'vL ;+3if{ x'g;Sb}g . t;y{ oL
b]z / hgtf k|lt p;sf] s'g} pQ/bflo e"ldsf lgjf{x u/]sf] 5}g . u5{ pxL dfG5] a]sk' m aGg'kg]{ cj:yfsf] s'/fx¿sf] lgjf/0ftkm{ kf6L{ g]tT[ jn] cfF6
x'gk' 5{ . Jojxf/ gfKg] cfwf/e"ld ;dfKt cj:yf 5 . ;}of}+ km"nx¿nfO{ km'Ng b]pm
cgldgsf] Dofb o;} dlxgfsf] cGTodf ;lsFb5 } , ;/sf/n] cgldgsf] ;[hgf x'bF } u}/x]sf] 5 eg] qmflGtsf/L gxf];\ eGg] s'/fdf dfcf]jfbL g]tT[ j ;hu eGg] dfcf]sf] plStklg xfdLsxfF w]/} u/]/ hfG5 eg] hg;dy{gsf] sf]0faf6
Dofb gyKg] hgfp lbPklg cgldg kl5 zflGt ;Demf}tfsf] kIf, ;]gf nkm\kmfhLnfO{ JolStut :jfy{;Fu 5 ls 5}g < olb ;hu 5 eg] /f]unfO{ k|of]udf cfpg] y]uf] ag]sf] 5 . csf]{ clxn] klg dfcf]jfbL kf6L{sf] ljsNk
;dfof]hg s;/L 6'Uofpg] eGg] :ki6 vfsf p;Fu 5}g . g t o; ljifodf ehfP/ dgk/L ug]x{ ¿ g} g]tT[ jsf] ;/fk]/ dfq /f]ud'St x'g c;Dej 5 . s'/f s] klg ;Ffrf] xf] eg] dfcf]n] pSt 5}g, qmflGtsf/L sfo{stf{x¿ /
jl/kl/ em'lDdg], To:tf kfqx¿dfkm{t ;gssf e/df x/]snfO{ Ps Psj6f s'/f ;hftLo ljrf/x¿sf] ljrdf g} hgzlStsf] sf]0faf6 csf]{ s'g} ;d[4
;/sf/ uDeL/ eP/ g} nfu]sf] kfOG5 . cgldgsf] jlx{udg, zflGt
ljhftLo lrGtg, k|jl[ Q / Jojxf/ kf6L{df ljNNffx¿ le/fOlbP/ ;d:ofx¿sf] eGg'ePsf] xf] , cyf{t qmlGtnfO{ s;/L kf6L{ 5}g . lbdfudf qmflGt g} /fv]/
;Demf}tf ljkl/t dfcf]jfbL lj?4 hgo'4sflng e"m7f d'2fx¿ Jo"tF fpg] / xfjL eP/ hfg] vt/f 5 . ;dfwfg vf]Hg] af6f] t ;lhnf] dha't agfpg] eGg] sf]0faf6 cfPsf o;sf] glhs cfpg]x¿sf] cfsif{0f
;]gf;dfof]hgsf ljifodf b]lvPsf] pbfl;gtfn] b]zdf k]ml/ s'g} uDeL/ ;fgf] uN5]8f] kf/ ug{ ;s]sf] 5}Gf, nfUg;S5, t/ To;af6 ;dfwfg lg:b}g ljrf/x¿sf] aLrdf k|lt:kwf{ x'g clxn] klg sfod 5 . Tof] l:yltdf
;+s6 lgDTofpg t xf]Og < eGg] cfd :jfledfgL g]kfnLdf z+sf pTkGg t/ To;kl5sf] gbL s;/L kf/ ug]{ a? alNemG5 . h;/L afx\o /fhgLltdf kfpg'k5{ eGg] sf]0faf6} eGg'ePsf] xf] . ljb|f]x sltv]/ x'G5 eg]/ 6fpsf]
ePsf] 5 . sxL gePsf] hfqf===eg] e}mF ljZjdf sxL gePsf] sfd eg]/ emu8f ul/fVg'sf] cy{ 5}g . cfh w]/} s'/fx¿ c?lt/dffq t]:of{lbP/ dfq t/ OdfGbf/Lk"js { 5ftLdf xft /fv]/ b'vfO/fVg h?/L 5}g lsg ls ljb|fx] sf]
stf stf tTsfnsf ;d:ofx¿ xn hgtfk|lt hjfkm]lx aGg ;lsGg, eGg] xf] eg] xfdLn] Tof] cfbz{nffO{ lgod ;fj{ef}d dfgj clwsf/leq kb{5
rnfp ;/sf/ h;n] 5 dlxgf kf/ ul/;Sof] p g t ;/sf/ 5f8\g g} x'g g;Sbf, ljhftLo lrGtg, k|jl[ Qx¿n] To;}ul/ cfGtl/s ¿kdf klg lalu|Psf Jojxf/df k'i6L ug{ ;s]sf 5}gf}+ . leGGg h'g hgtfsf] ;a}eGbf Gofo;+ut /
vf]H5 < g t hglxt cg'sn ' sf] sfo{ ug{ g} rfxG5 < sfd rnfp 8]/f hdfpb} ubf{ dfcf]jfbLsf] gfddf s'/fx¿sf] lHfDdf s;}sf] sfFwdf dt klg s'g} a]nfsf] nflu kf6L{sf] k"h F L clGtd ljsNk xf] ePsf /f]ux¿sf]
;/sf/n] ;fdfGo b}lgsL k|zf;gsf lg0f{oafx]s cGo lb3{sfnLg lg0f{o sltko :j3f]lift qmflGtsf/Lx¿n] xflnlbP/ sfo{stf{kl| t hjfkmb]xL aGg aGg aGg ;S5 olb unt g} ljrf/ pkrf/df Wofg k'ug] eg] glhs cfpb}
ug{ gkfpg] nf]stGqsf] ;fdfGo l;4fGtnfO{ ;d]t pkxf; ub}{ t/ kf6L{s} ab\gfd x'g] xs{tx¿ ul//xFbf ;Sg] l:ylt 5}g . ;a} s'/f 7Ls 7fs /x]5 eg] klg To;nfO{ unt ;flat u/]sf] qmflGtsf] ;+efjg klg 6f9f x'bF }
OdfGfbf/x¿ h;sf] lbn lbdfudf l;jfo 5g\ eGbf eGb} klg kf6L{leq ljs[lt / ug]{ eg]sf] ;}4flGts lr/kmf/n] dfq hfg]5 .
bL3{sfnLg lg0f{o ug{ nfluk/]sf] 5 . sfd rnfp ;/sf/n] g t ;]gf qmflGt afx]s c? w]/} s'/f 5}gg\, pgLx¿ lj;+ult y'lk|b} hfg] s'/f, ;+;f]wgjfbn] xf], JolStnfO{ lgz]w u/]/ xf]Og eGg] dhitalpramod@gmail.com
;dfof]hgsf] ljifodf 7f];\ lg0f{o ug{ kfpF5 g t zflGt / ;+ljwfg
lgdf{0fdf g} 7f]; kxn ug{ ;S5 t;y{ cgldgsf] Dofb ;DaGwdf klg
sfd rnfp ;/sf/n] 7f]; lg0f{o ug{ kfpg] b]lvFbg} . To;sf/0f zflGt
;Demf}tfsf] k|dv ' lx:;]bf/ PsLs[t g]skf dfcf]jfbLn] cgldgsf] Dofb
‘kfk w'/Laf6 s/fp“5’, gfg' ¤
k|jfzL g]kfnL dxf]bon] b"w VjfP/ kfNg yfn] tL 7"nf] ljuljuL /x]sf] 5 . oL nf]eLkfkLx¿n] kf/; zfxeGbf ;'hftf sf]O/fnf /gdf
yk ;DaGwdf u/]sf] kxnnfO{ ;/sf/ clGtd 38Ldf ePklg ;fy ;fFknfO{ b"w v'jfP/ kfn] klg g]tfx¿nfO{ . tL g]tfx¿n] eg] …xfdL cfˆgf] :jfy{sf] nflu hGde"ldnfO{ klg k/]sL l5g\ . /gdf k/]/ xf]nf pgL
lbg}k5{ . sfd rnfp ;/sf/nfO{ zflGt ;Demf}tfsf] cleGg c+usf] ¿kdf cfkm}nF fO{ 6f]S5 eGy] xfd|f k'vf{x¿ . kSs} ;'lw|of},F hgtfn] 7fg] g]tf ;'lw|P . t/ Tof] 3ft u/]sf 5g\ . 7"nf 7"nf h3Go ck/fw ;aeGbf a9L kqsf/dfly vlgPsL l5g\ .
klg of] pvfg ef]u/] g} ag]sf] x'gk' 5{ . unt ;flat eof] . g t kf/; zfx u/]sf 5g\ . g]kfnsf kfkLx¿sf] klg ;a} kqsf/x¿nfO{ wdnf h:t} 7fGg]
8flsPsf] cgldgnfO{ lkmtf{ k7fpg] s'g} cl3sf/ 5, g ;]gf ;dfof]hg;DaGwL ljleGg 36gfqmd / cg'ejsf] lgisif{ g} ;'lw|P, g kf6L{sf g]tfx¿ ;'lw|P . To;}n] ljlslnssf] w'/Laf6 kfk 5tf5'Nn x'g u/]sf] pgsf] …af}l4stfÚn] clxn] /fd|f]
7f]; lg0f{o ug]{ clwsf/ g} 5 . t;y{ sfd rnfp ;/sf/n] cfˆg} x}l;ot x'gk' 5{ . g]kfnsf] Oltxf;df kf/; zfx clxn] b]ze/ htf x]¥of] pt} kf/; nfu]sf]n] lgs} ufx|f] ;do cfpg nfu]sf] 7Ss/ vfPsf] 5 . clg ;kmfO{ lbg'sf]
cg'¿ksf] sfd sf/jfxL ub}{ d'ns ' nfO{ t'?Gt bL3{sfnLg c;/ kg]{ gfd u/]sf] sfnf] ;fFksf] 7"nf 7"nf syfx¿ zfxx¿ Jofks ePsf 5g\ . To;}n] eGg 5 . x]/f}F kfkLx¿sf] kfk slt;Dd s'ln{g ;§f pgL kqsf/sf] ;Qf];/fk ug{yfn]sL
lg0f{ox¿nfO{ /f]Sb} ;xdlt / ;xsfo{sf ;fy zflGt ;Demf}tf nufotsf ag]sf 5g\ . dfg{, sf6\g,] s'6g\ ] sfdn] 8/fpg'kb}g{ kf/; zfx / g]kfnsf g]tfx¿ ;S5 w'/Laf6 . ljlslnssf] w'/Laf6 l5g\ . pgsf] gfddf 8fS6/ e'ml08Psf],
sfnf] ;fFksf] pkflw kfPsf kf/;nfO{ p:t} p:t} xf] gfg' -xflQ5fk rKkn clxn];Dd t cd]l/sL kfk dfq s'ln{b} ljb]zL Pglhcf]sf] sfo{sf/L ag]/ klg
ljifox¿df 7f]; lg0f{o ug'k{ 5{ oxL g} b]z / hgtfsf] rfxgf xf] . b"w v'jfpg]x¿ klg y'k} | lyP . pgnfO{ h:tf . rKkndfly xflQ /fv] rKknnfO{ 5 . t/ g]kfndf cd]l/sL eGbf ef/tLo pkk|wfgdGqL k8\sfpg kfO/lxPsf] s'/fsf]

d]jf ;j{u'0f ;DkGg


d]jfsf] v]tL g]kfndf w]/} x'G5 . 5 . udL{ z/L/ ePsf dflg;n] of]
b"w v'jfP/ kfNg]dWo]df sfFu;] | sf] j+zLo
cfwf/df g]qL aGg] ;f}efUo kfPsL ;'hftf
sf]O/fnf klg Ps x'g\ . pgn] sof}F k6s
klg s]xL gx'g,] xflQdfly rKkn /fv]
xflQnfO{ klg s]xL gx'g_] .
…kfk Ps lbg w'/Laf6 s/fpF5Ú eGy]
kfk w]/} 5 . ef/tLo kfkaf6 kmlnkmfk
ug{x] ¿sf] klg Pslbg w'/Laf6 kSs} kfk
s/fpg]5 / eGg]5– …dbg e08f/L o;/L
pgL hjfkm lbGgg jf hjfkm lbg' kg{] g}
7flGbgg . pgnfO{ ;d]t d'5/] cfPsf]
;dfrf/sf] lj?4df ls pgL cbfnt
kfs]sf] d]jf dL7f] x'g'sf ;fy} /f]usf] vfg'k5{ . ta'{hfdf le6fldg P, aL - g]kfndf /fhtGq /fVg'kg]{ eGb} jsfnt xfd|f k'vf{x¿ . ;fgf] 5Fbf t o;sf] cy{ dfl/P, dxfsfnL ;lGw o;/L eof], ldhf{sf] hfg'k¥of] ls 5fgljgdf k|efj gk/f];
pkrf/df klg dxTjk"0f{ x'G5 . d]jfdf !, aL-@, ;L, Un'sf]h, Un'6fles Pl;8 ul/g\ . n's/] t slt ul/g\ slt ul/g\, /fd|f;] uF a'lemPg / Tolt uDeL/tfk"js { Ox lnnf o;/L ;lsof], /fhf lj/]Gb|sf] egL kb Tofu]/ 5fgljg sld6LnfO{
kfk]g' eGg] kfrg lqmofdf ;xof]u cflb tTjx¿ k| z :t kfOG5 . t/ v'n/] klg ug{ 8/fOgg\ . pgn] kf/; klg lnOPg . t/ hlt pd]/ a9\b} uof] j+z g} o;/L ;vfk eof], cd/ nfdfnfO{ ;3fpg tof/ x'gk' ¥of] . t/ o:tf] s'/f
k'¥ofpg] tTj kfOG5 . of] tTjn] ta'{hfsf] u'0f 708f 5 . a9L vfPdf zfx sfnf] ;fFk x'g\ eGg] s'/f a'lemgg\ jf o:tf s'/fx¿ a'‰g] Ifdtf klg a9\b} lsg dfg'{ k¥of], hldd zfxsf] cGTo ;'hftf;Fu cfzf /fVg' eGbf 9'Ëf] k'm6fn]/
xfdLn] vfPsf k|fl] 6gnfO{ l56f] krfpg a]kmfObf u5{ . of] a9L vfPdf lkmof] a'‰g rflxgg\ jf a'em]/ klg a'em krfOg\ . uof] . t/ pd]/ a9]/ cfwf ztfAbL o;/L / o; sf/0fn] eof] .Ú kfk Pslbg kfgL lgsfNg ;lhnf] xf]nf . g}ltstfsf]
;xof]u u5{ . k|f]l6g krfpg ufx|f] / kfrg y}nLnfO{ xflg k'¥ofpF5 . pgn] w]/} k6s sfnf] ;fFknfO{ b"w v'jfOg\, xflg;Sbf klg kfk w'/Ldf k'u/] gs/fPsf] w'/Laf6 s/fPkl5 eGg]5 …kmnfgfsf] …gÚ ;Dd gePsf gsRr/f / gsRr/Lsf]
x' g ] /f] u Lsf nflu d] j f cToGt To;}n] kfrg y}nL / cfGb|fe'F8Lsf :ofxf/ ;';f/ ul/g\ t/ cflv/df ;fFk g} b]Vbf oL xfd|f afa'–afh] klg tfO{ g 5f]/Ln] of] sf/0fn] 5fqj[lQ kfof] . xflnd'xfnL ePsf] b]zdf g}ltstfsf]
nfebfos x'G5 . d]jfdf lrgL tTj /f]uL tyf d[uf}nfsf /f]uL / ;w}F 7xl/of], cGtdf pgLdfly g} ;fFk¿kL t'Os { f] pvfg agfpFbf /x]5g\ eg] h:tf] l9:sfgsf] 5f]/fnfO{ lsg 8fS6/ aGg cfwf/df /fhLgfdf dfUg' t Aoy{g} x'g5] .
sd x'G5 eg] lrNnf] tTj Hofb} yf]/} kftnf] lb;f x'g] dflg;n] ta'h { f sd kf/; zfx emlD6g k'u] . c?nfO{ kbf{ nfUof] . stf stf csf]{ pvfg …hxfF kfk lbOof] < kmnfgf] kqsf/nfO{ of]–of] nf]edf t/ e"k" /fhs'df/ / jxfnjfnf /fhs'df/
x'G5 . To;}n] dw'd]xsf /f]uL / vfg'k5{ . ?3f nfu]sf] a]nf vfg' ;fgf] 7fg] klg cfk"mnfO{ kbf{ ToxL ToxL kmlnkmfkÚ eGg] g} ;To 7xl/G5 ls kmF;fOof] . kmnfgf], l9:sfgf] ;a} Ps lbg /fhs'df/Lx¿nfO{ k|fKt 5'6n] hgtf
/StgnLdf a9L af];f] hd]sf /f]uLsf x'Fb}g . tftf]kg x6fpg], udL{ dfg]{, chªusf] 7"nf] x'G5 . lxhf] k|jL0f u'?ª h:tf] nfUof] . x]bf{xb] {} w]/} kfkLx¿sf] cfk}Fm w'/Ldf r9]/ ljlslns ag]/ cfqmf]lzt eg] kSs} 5g\ .
nflu cd[t ;dfg 5 . To:t} ta'{hf tLvf{ d]6\g], lk;fa v'nfpg], kl;gf dfl/Fbf ;'hftfx¿nfO{ ;fg} h:tf] nfu]sf] kmlnkmfk klg b]lvof] . 6gsk'/ ef/tnfO{ s/fpg]5g\ . ca t ljZj:t ePF . xf] Û wdnfx¿sf] e/df n'6tGq rnfpF5'
klg udL{df a9L vfOg] kmnkm"n xf] . x6fpg] / pRr /Strfk -xfOAn8 lyof] . t/ cfh …xjfO kmfo/Ú klg bfOhf] lbg]x¿ kfnf]kfnf] k|wfgdGqL ag] . kfk w'/Laf6 s/fpF5 . k|ltIff ug{dfq eGg] ;f]r /fVg]x¿n] s] a'‰g ;s]gg
z/L/leqsf] udL{ x6fpg] u'0f o;df k|;] /_ sf /f]uLnfO{ lgs} kmfObf u5{ . pgLx¿sf] nflu P6d ad kl8\sP hgtfsf 5f]/f5f]/Lx¿nfO{ 9's/' df/]em}F ufx|f] xf] . jf:tjdf g} xf], xfd|f] k"vf{n] eg] PSnf] h'lnog c;fGhn] clxn]
a/fa/ ePsf] 5 . sfFu;] | cfk}mF ;/sf/df dfg{x] ¿ x]bf{xb] { } kfFr–;ftj6f k"mnL / kbjL agfPsf] Tof] pvfg ;To g} xf] / l9nf]rfF8f] cfk"mnfO{ zlStzfnL 7fGg] cd]l/sfnfO{
lr;f] df};d;“u} lxdfnL lu4 t/fO{df
gjnk/f;L . lr;f] df};d;Fu} lxdfndf yfONofG8af6 lxdfnL lu4, /fh lu4 /
5, t/ sf/afxL ug{ lxDdt h'6fpg
;'zLn sf]O/fnf s'v/' f] gaf:b} k|r08
leg{] eP . hgtfnfO{ tfs]/ uf]nL xfGg]
b'hd' { f/x¿ ;Ddflgt eP . ckmuflg:tfg,
kfk w'/Laf6 s'ln{G5 s'ln{G5 . o;df
z+sf dfGg' kg]{ 7fpF g} /x]sf] 5}g . lsgls
xNnfO/x]sf 5g\ . g]kfndf klg c;fGhsf
r]nfx¿ hlGdPsf 5g\, To;}n] s'g} vfn]
x'g] lu4x¿ t/fO{ cfPsf 5g\ . lxdfnL v}/f] lu4 hf8f] 5Ng t/fO{ cfPsf] pxfFn] b/af/df k'us ] f 5g\ . ;/sf/ 5fglag O/fsb]lv lnP/ kfls:tfgsf dfgj o; pvfgnfO{ ;To k|dfl0ft ug{ g]kfndf /fhs'df/ jf /fhs'df/Lx¿n] k"mOF { gu/]
e]udf hf8f] a9]kl5 tLg k|hfltsf hfgsf/L lbg'eof] . lj=;+= @)^# df &@ ;ldlt agfP/ …cu|fv knfcf];Ú\ eGg] j:tLdf jd v;fn]/ lgbf]i{ f hgtf e'6g\ ] klg kfkLx¿sf] kfk 6fOu/ 6K;df r9]/ x'G5, Pslbg hgtfsf] s73/fdf pgLx¿
lu4x¿ t/fO{ cfPsf] g]kfn kIfL ;+/If0f j6f lu4af6 ;+/If0f yflnPsf] lu4sf] of]hgfdf 5 . kf/; zfx /dfOnf] dfGb} cd]l/sL ;}lgs bfbflu/L k|hftGqsf] s'ln{of] . kfkLx¿n] Ps csf{sf] e08fkmf]/ pleg} k5{ . r'gfj xf/]/ klg k|wfgdGqL,
;+3n] hgfsf/L u/fPsf] 5 . lj;+ @)^# ;+Vof @!& k'us
] f] h6fo' /]:6'/G] 6 lk7f}nLn] kf]v/fsf] k"mnjf/L l/;f]6d{ f k'u] . dlGb/ ljZj ;+/Ifs 7xl/of] . t/ kfk eg]sf] u/]/ cfgGb dfg] . k|To]s kfk sd{x¿ pkk|wfgdGqL, dGqL aGg] of] Joj:yf ;w}F
df lu4sf] ;Vof x/fPsfn] pgLx¿sf] hgfPsf] 5 . g]kfnd} klxnf]k6s gd'gf wfpFbd} f / k"hfcfhf ub}d{ f sf]xL ;'lw|Psf] kfk g} /x]5 . cflv/df of] w'/Laf6 5tf5'Nn eP . kfkLx¿dfly ;/sf/L /xg ;Sb}g . hgtfn] ;a} s'/f a'em]sf
;+/If0fsf nflu gjnk/f;Lsf] lk7f}nLdf dWojtL{ ;fd'bflos jg If]qdf lu4sf] b]Vg' afn;'ne ;f]r l;jfo s]xL xf]Og . s/fpF5 eGg] s'/f g} ;To /x]5 eGg] tj/af6 sf/afxL xf]nf eGg] cfzf t 5g\ . a'em]/ klg ;w}F hgtf ;8sdf
h6fo' /]:6'/G] 6 ;~rfng u/]nut} lu4sf] ;+/If0fsf nflu /]:6'/G] 6 vf]lnPsf] lyof] . kf/; slxNo} ;'wG| gg\ . To;}n] b"w v'jfP/ ljlslns eGg] Pp6f j]e;fO6n] k|dfl0ft 5}g t/ cfd hgtfn] Pslbg sf/afxL cfpg ;Sb}gg . ca hgtf ;8sdf
;Vofdf j[l4 ePsf] ;+3sf s]lGb|o ;b:o g]kfn, ef/t / kfls:tfgnufotsf u'g nfpg]x¿nfO{ klg pgn] afFsL ul/lbPsf] 5 . ca kfk ug{x] ¿sf] kfk u/]/} 5f8\g] 5g\ . s]jn ufx|f] x'g] xf] cfpg] ;do glhlsFb} 5 . xf]; u/ Û
wgaxfb'/ rf}w/Ln] atpg'eof] . b]zdf lu4sf] ;+Vof ((=% k|ltztn] /fVb}gg\ . To:t} o:t} kf/; zfxh:tf ljlslnssf] w'/Laf6 s/fpg ;'? u¥of] . k|ltIff ug{ . cGt g;s] r'gfj x'bF f t /fhs'df/, /fhs'df/Lx¿, HjfOFx¿,
Ps xKtf cufl8b]lv g} g]kfnsf] x/fPkl5 lu4 ;+/If0fdf rf;f] a9]sf] xfd|f g]tfx¿ klg 5g\ . 1fg]Gb| zfxn] clg ;+;f/e/sf kfkLx¿sf] lgFb x/fd hgtfn] sf/afxL u/]/} 5f85g\ . efOx¿ efGhfx¿ Û kfk w'/Laf6 s/fpg
lxdfnL e]u, ltAat, rfOgf, adf{ ;+3n] hgfPsf] 5 . 6fpsf]df nf7L ahfg{ yfn]kl5 hgtf x'g yfn]sf] 5 . ;+;f/e/ nf]eL kfkLx¿sf] 6fOu/6K;sf] w'/Laf6 kfk s'ln{Pkl5 ;'? ePsf] 5 .
@)^& ;fn k'; !* ut] cfOtaf/ ˆ3

hg;+ljwfg lgdf{0fdf
s'g} ;Demf}tf ul/Gg
;+;b\jfbL bnx¿ ;fFlRrs} k|hftGqjfbL geP;Dd hgtfsf], ;+ljwfg n]lvg] ;Defjgf d b]lVbg
olb hgtfsf lj?4 if8\oGq ul/of] eg] /fd|f;
] u
“ k|ltlqmofjfbLx¿n] x]Ssf /fv]
x'G5 cfjZos k¥of] eg] g]kfnL hgtfsf] sfvd} a;]/ c? aL;–tL; jif{ nl8G5
cgldgsf] e"ldsfnfO{ lnP/ ljz]ifu/L bnfn tyf gf]s/zfxLju{n]
cgldgnfO{ g]kfnsf] zflGt k|lqmofaf6 k7fP/ b]znfO{ k'gM o'4df
ws]Ng] xs{tx ?nfO{ cg'sn
x? " jftfj/0f agfpg vf]lhPsf] 5, o:tf]
cj:yfdf cgldg /x /x““bf
bf g} /fd|f] x'G5
;ftfsf] s'/fsfgL v8\uaxfb'/ ljZjsdf{ ‘k|sf08’,
f08’,kf]ln6Ao'/f] ;b:o– PsLs[t g]skf dfcf]jfbL
) uf]/vfsf] kfn'ª6f/df ;DkGg ;}4flGts b[li6sf]0fn] qmflGtsf/L s'g} 5'§} lgsfo agfP/ hgd'lQm sfd ePsf] 5, ;/sf/sf] xfntdf ;f}bfafhL ug{ lbOGg . /fli6«o uDeL/ dte]b 5 elgG5 lg <
5} 7 f} F lj:tfl/t a} 7 s kl5 sDo'lgi6 kf6L{x¿df ;d:ofx¿ b]vf ;]gfnfO{ dfq cg'udg ug]{ eGg] h'g o:tf] z}nLn] st} zflGtk|lqmof :jfwLgtfsf] d'2fnfO{ sdhf]/ x'g sDo'lg:6 kf6L{ eg]sf] a'hj{' f kf6L{
dfcf]jfbL kf6L{sf] l:ylt emg} k5{g\ . To;af6 yf]/–ax't ¿kdf lrGtg 5, o;n] zflGtnfO{ lgisif{df layf]lng] t xf]Og < lbOGg, cfjZos k/] alnbfgL h:tf] xf]Og . of] hLjGt kf6L{ xf],
v:sF b } uof] eGg] k| r f/df xfd|f] kf6L{ klg c5'tf] /xg] s'/f k'¥ofpg] / hg;+ljwfg lgdf{0f u/]/ xfdL lj:t[t zflGt;Demf}tfkl5 lbOG5 . hgtfsf] /fhgLlts ljrf/wf/fdf rNg] kf6L{ xf] . of] kf6L{
cfO/x]sf] 5 lg < ePg . t/, clxn]sf] xfd|f] ax;n] cufl8 hfg] jt{dfg cfjZostfsf] zflGtk|lqmof cfO;s]kZrft\ klg :jtGqtfnfO{ Uof/]G6L ug]{ hg;+ljwfg eg]sf] j}1flgs hgjfbL kf6L{ xf] . Tof]
PSsfO;f} F ztfAbLsf] ljZj kf6L{leqsf] ljrf/sf] :jtGqtfnfO{ lj?4 cfˆgf xs{tx¿ a9fpgsf] nflu xfdLnfO{ k|hftflGqs gb]Vg], cfk"m lgdf{0fdf s'g} ;Demf}tf ul/Gg . of] kf6L{ n ] klxnf kf6L{ l eqsf]
sDo' l gi6 cfGbf] n gdf ljrf/ / ;Ddfg / ;+:yfut ug{ ;Sg'k5{ . clxn] cgldgnfO{ g]kfnaf6 lkmtf{ pkNnf] bhf{sf] slyt k|hftflGqs s'/f d g]kfnL hgtfsf] cufl8 kf6L{sf] g]tT[ jx¿aLrsf] hgjfbsf] k|of]u u5{ .
ljsf;sf] b[li6n] qmflGtsf/L nfOg, kf6L{ l eq rNg] ax;nfO{ :jR5 k7fpg] k|:tfj u/]sf] x'gfn] xfdLn] sxlng] /fhgLlts lrGtg hf] 5 of] tkm{af6 :ki6¿kdf eGg rfxG5' . g]tT[ j txsf] hgjfbsf] Uof/]G6L u/]/
qmflGtsf/L /0fgLlt / sfo{gLlt dof{ l bt, tfls{ s / j:t' ; Ët cgldgnfO{ zflGtk|lqmofn] k"0f{tf lrGtgn] zflGt;Demf}tfsf ;xdlt / ) cfufdL h]7 !$ leq} d'n'sn] dfq ;dfhdf hgtfsf] Uof/]G6L ug{
ljsf;sf] b[li6n] of] prfOsf] ax; agfpFb5 . o:tf] ljlwsf] cfwf/df gkfpFbf;Dd oxLF /xg kq k7fPsf xf}F . ;Demf}tfx¿sf] pNn+3g Pskl5 csf]{ gofF ;+ l jwfg kfpF 5 eGg] d f ;lsG5 . ta dfq To:tf] kf6L{ hgtfsf]
ePsf] ;DejtM xfd|f] kf6L{sf] 5}7f}F kf6L{leq ax; rnfOof] eg] kf6L{ ) clxn]
clxn ] hgo' 4 sfndf ¿kdf ePsf] eGg] s'/f xfdLdfly slQsf] ljZj:t x' g ' x ' G 5 < kf6L{ x'G5 . xfd|f] kf6L{leq clxn] ax;
lj:tfl/t a}7s kfn'ª6f/df g} xf] . Pskl5 csf]{ ¿kfGt/0f, gofF / ;'b9[ dfcf] j fbL g]tf tyf ul/Psf lqmofsnfkaf6 k'li6 x'G5 . d'n'sn] h]7 !$ leq} ;+ljwfg ePsf] 5 . kf6L{leqsf] ax;af6} xfdLn]
To;sf/0f o; a}7ssf] j}rfl/s eP/ kf6L{ cufl8 a9\ 5 . oxL sfo{ s tf{ d fly nufOPsf ;+;b\jfbL bnx¿ hf] cfk"mnfO{ vfF6L kfpg] d f w] / } hl6ntf 5g\ . kf6L{sf] sfo{gLlt tyf sfo{lbzf
prfO /fhgLlts prfO / ul/df ljlwnfO{ kf6L{leq nfu" ug]{ qmddf d'2fn] k'gM pN6\ofOFb}5, o; k|hftGqjfbL eG5g\, pgLx¿ g} ;docjlwsf] b[li6n] t ca xfdL;Fu qmflGtsf/L agfPsf 5f}F . qmflGtsf/L
dxfg\ 5 . dxfg\ ljrf/wf/fTds ax; xfd|f] sdL ePs} 5 . ToxL sdhf]/Lsf ljifodf s] eGg' x ' G 5 < olta]nf zflGtk|lqmof efF8g\ ] if8\oGqdf emG8} kfFr dlxgf 5 . of] ;doleq gLltnfO{ nfu" ug]{ xfd|f] l;Ëf] kf6L{sf]
/ dxfg\ /fhgLlts ax;sf] s]xL ;+s]tx¿ b]vf klg k/]sf] 5 . of] ;/sf/ zflGt;Demf}tfsf] 7f8f] nfu] s f 5g\ . pgLx¿sf] o:t} ;+ l jwfg n] V g ;lsG5 . t/, casf] sfo{ef/ xf] . kf6L{sf] gLlt nfu"
k|ltlglwTj ug]{ sfd kfn'ª6f/ a}7sn] t/, xfdLnfO{ kfn'ª6f/ / To;kl5sf] pNn+3g xf] . o;n] d'n'snfO{ k'gM tf}/tl/sf /lx/xg] xf] eg] xfdL klg ;+;b\jfbLx¿ hgtfsf] ;+ljwfg n]Vg ug] { ;jfndf xfd| f ] kf6L{ l eq
u/]sf] 5 . dfS;{jfbLx¿n] oxL ¿kdf s]Gb|Lo ;ldlt a}7sn] 5"6 lbPg . o'4df ws]Ng] xs{tsf] sfd u5{ . xftdf bxL hdfP/ a:b}gf}F . h;n] tof/ 5}gg\ . ;+ljwfg n]Vg] s'/f 7"nf] sfdsf/jfxLdf Ps¿ktfcGtu{tdf
xfd|} 5}7f}F lj:tfl/t a}7snfO{ a'‰5g\ /fd|f];Fu ax; u/, ;+3if{ u/ clg g]kfnL hgtfn] ca a'‰g'k5{ ls sf] hlxn] klg /fi6«3ft u/] hglj/f]wL /fhgLlts d'2f ePsf] x'gfn] ;+;b\jfbL xfdL /xG5f}F . xfdL xfd|f] gLlt nfu" u/]/
/ uj{ u5{ g \ , k| l tlqmofjfbLx¿ Pstfa4 xf]p, o;sf] ljsNk 5}g zflGtsf] kIfkftL xf] / sf] lj/f]wL lqmofsnfk u/], hglj/f]wL lqmofsnfk bnx¿ ;fF l Rrs} k| h ftGqjfbL cufl8 a9\5f}F . o;df s;}sf] ljdlt
cft+lst 5g\, cj;/jfbLx¿ o;sf] eGg] DofG8]6 xfdLnfO{ kfn'ª6f/ xf] . oL s' / f g] k fnL hgtfn] egf}F pgLx¿sf] wd{ xf], lbgrof{ xf], geP;Dd hgtfsf], ;+ljwfg n]lvg] /xFbg} .
unt 9Ën] JofVof ug]{ / 5}7f}F a}7sn] lbPsf] 5 . To;}n] kf6L{leq :ki6¿kdf a'‰g}k5{ . ca g]kfnL tL dfG5] x ¿ k| l tlqmofjfbL, ;Defjgf d b]lVbg . ;+ljwfg n]lvPg ) cGTodf yk s]xL eGg rfxg'
lj:tfl/t a}7ssf] prfOnfO{ lu/fpg] v'§f tfGg] k|jl[ Qn] 7fpF kfpFbg} / hgtfn] zflGt efF 8 \ g vf] H g] ck/fwLx¿n] xfdLnfO{ slxn] eg] ;+;b\jfb / ;+;b\jfbL bnsf x'G5 ls <
d"v{tf klg ul//x]sf 5g\ . kfn'ª6f/ 7fpF lbg'klg x'bF g} . hg;+ljwfg lj/f]wLx¿sf] lj?4 Ps cft+ssf/L slxn] xTof/f slxn] sf/0fn] ubf{ n]lvFbg} , pgLx¿n] cfˆgf] clxn] d'ns' /fhgLlts b[li6n] w]/}
a}7sn] xfd|f] kf6L{nfO{ emg} zlQmzfnL ) cgldgsf] Dofb ca l5§} k6s Pp6f cfGbf]ngsf] cfFwL–a]x/L cj}wflgs uf8L r9\g] eg] hf] ab\gfd /fhgLlts ;f]rnfO{ kl/jt{g u/] dfq hl6n l:yltdf 5 . o:tf] cj:yfdf
agfPsf] 5 . kfn'ª6f/ a}7sn] ;lsFb}5, tkfO{+x¿n] PsftkmL{ l;h{gf ug'{sf] ljsNk 5}g . ug{ vf]lhPsf] 5, of] s'g} klg ;+ l jwfg n] l vG5 . an ca hgtfn] km]l/ klg dfcf]jfbL kf6L{n] s]
casf] sfo{lbzf hgo'4sf] hudf ¿kdf cgldgsf] Dofb yksf] ) sfd rnfp ;/sf/n ] xfntdf xfd|f] kf6L{ / g]knL hgtfnfO{ ;+;b\jfbLx¿s} sf]6df 5 . ;+ljwfg :jR5, s] eG5 / s] u5{ eGg] s'/fnfO{
hgljb|fx] df hfg] xf] eg]/ :ki6 JoVof nflu ;+o'Q /fi6«;+3nfO{ kq dfcf] j fbLnfO { rf} t kmL { ;}Xo x'Fb}g . t'?Gt o:tf xs{tx¿ n]lvPg eg] xfdL hgtfsf] dfemdf cln ulx/f] 9Ën] x]l//x]sf 5g\ . kf6L{leq
u/] s f] 5 . xfd| f ] sfo{ g Llt klg k7fO;Sg' ePsf] 5, 3] / faGbL ul//x] s f] 5, o;} /f]Sg'k5{ . o:tf xs{tx¿ /f]lsPg eg] hfG5f}F . tkfO{x+ ¿n] xfdLnfO{ ;+ljwfg klg xfdL Pskl5 csf]{ gLlt agfpFb}
hgu0ftGqsf] :yfkgf / /fli6«o cgldg lkmtL{ k l5sf] cj:yf l;nl;nfdf tkfO{ + n fO{ o;af6 lg:sg] kl/0ffdsf] hjfkmb]xL agfpg k7fpg'ePsf] lyof], ;+;b\jfbL cufl8 al9/x]sf 5f}F . o:tf] cj:yfdf
:jfwLgtfsf] /Iff ug]{ DofG8]6 5}7f}F s] xf] n f < uf8L;lxt k|x/Ln] lgoGq0fdf tt\tt\ tTjx¿ x'g'k5{ . of] d]/f] bnx¿n] xfdLnfO{ ;+ljwfg n]Vg d o; klqsfn] h'g :yfkgfsfnb]lv g}
lj:tfl/t a}7sn] lbPsf] sfo{lbzfsf] cgldg g]kfndf cfk}Fm cfPsf] lnof] eGg] s'/f k|rf/df cfof], r'gf}tL klg xf] . lbPgg\, ca tkfO{x+ ¿ cfˆgf] ;+ljwfg g]kfnL /fi6«sf] /fli6«otfsf] kIfdf g]kfnL
;+ u 7gsf] 9fF r f clg ;+ u 7gsf] xf] O g, xfdLx¿n] g} oxfF s f] jf:tljstf s] xf] < k| : 6 ) cgldgsf] Dofb ;lsFb}5, sfd cfkm}F n]Vg';\ eg]/ xfdL hgtfnfO{ hgtfsf] hgjfbsf] kIfdf hf] snd
g]tT[ jnfO{ ljsf; u/ eGg] DofG8]6 zflGtk|lqmofdf ;xof]u ug{ af]nfPsf kfl/lbg' ; \ g < rnfp ;/sf/n ] d' n ' s clkn u5f}+{ . xfdL tkfO{x+ ¿sf] g]tT[ j rnfO/x]sf] 5, clxn] xfd|f] kf6L{ / d]/f]
klg To; a} 7 sn] lbPsf] 5 . xf} F . xfdLnfO{ rflxPsf] a] n fdf aflx/ ;Dk|]lift ePsf] ;dfrf/ rn fP sf ] k l g 5 dl x g f u5f}{+ eg]/ xfdL hgtfnfO{ eG5f}F . ljrf/x¿ of] cj:yfdf hgtfsf] aLrdf
kfn'ª6f/ a}7sn] xfdL kfFr–5j6f cgldgnfO{ g]kfndf /fVg ;lsG5, 36gfeGbf lgs} 6f9f 5 . tL gfl3;Sof] , cem} klg gofF ) t/, hgtfsf] aLrdf hfg] /fVg] h'g cj;/ lbg'ef], To;sf] nflu
DofG8]6 lbPsf] 5 . xfd|f] kl5Nnf] p;nfO{ tkfO{x+ ¿sf] sfd oxfF l;l4of] ;dfrf/x¿ cToGt} dgf] u t, ;/sf/ aGg] 5fF6sfF6 b]lvFb}g, ljifodf tkfO{ + s } kf6L{ l eq wGojfb lbg rfxG5' .
s]Gb|Lo ;ldlt a}7sn] sfo{lbzfsf] ca hfg' ; \ e Gbf pm hfG5 . skf]nslNkt ¿kdf ;dfrf/ ;Dk|i] f0f o:tf] cj:yfdf st} ;/sf/n]
sfo{gLltsf] clg sfo{of]hgfsf] s'/fdf cgldgnfO{ g]kfndf /fVg] ls g/fVg] ul/Psf] 5 . d} n ] Tof] k| x /Ln] dfcf]jfbLnfO{ bdg ug]{ ;f]r dfS;{jfbLx?n] oxL ?kdf xfd|} 5}7f}“ lj:tfl/t a}7snfO{ a'‰5g\
qmflGtsf/L ;+Zn]if0f u/]sf] 5 . of] eGg] s'/f xfd|f] b]zsf] /fhgLlts lgoGq0fdf lnPsf] uf8L b'O{ jif{b]lv t /fv]sf] xf]Og < / uj{ u5{g\, k|ltlqmofjfbLx? cft+lst 5g\, cj;/jfbLx?
xfd|f] kf6L{sf] nflu dxTjk"0f{ pknlAw cfjZostf / /fhgLlts bnx¿n] r9\b} cfPsf] x'F . d]/f] uf8L a9LeGbf ;/sf/sf] kl5Nnf xs{tx¿n] t o;sf] unt 9·n] JofVof ug]{ / 5}7f}“ lj:tfl/t a}7ssf]
xf] . olb of]hgf d'tflassf] g]tT[ j / lg0f{o ug]{ s'/f xf] . cgldg oxfFaf6 a9L ;do l;+xb/af/leq /xG5 . d]/f] ToxL b]vfpF5 . xfdL lhDd]jf/ kf6L{ prfOnfO{ lu/fpg] d"v{tf klg ul//x]sf 5g\ .
;+u7gsf] 9fFrf lgdf{0f ug]{ lhDd]jf/L hfF b } d f ef] l nkN6af6} oxfF o' 4 d'Vo /fhgLlts bnsf g]tfx¿;Fu x'gn' ] zflGtk|lqmof lgisif{df k'¥ofpg]
:yfoL ;ldltnfO{ lhDdf lbOPsf] 5 . eOxfN5 . cft+s k}mnG5 eGg] klg g} s' / fsfgL eO/xG5 . ls aLr} d f k| l tlqmofjfbLx¿n]
To;sf/0f, kfn' ª 6f/ a} 7 sn] ;xL s'/f xf]Og . cgldg eof] eg] sd{ r f/Lx¿;F u klg dflyNnf] zflGtk|lqmofnfO{ tf]8g\ vf]Hbf tf]l8g
kfn'ª6f/ a}7sn] qmflGtsf/Lx¿nfO{ på]lnt / pT;fxL agfPsf] 5,
qmflGtsf/Lx¿nfO{ på]lnt / pT;fxL oxfF rL/sfn;Dd klg zflGt x'G5 tx;Ddsfx¿;Fu 5nkmn x'G5 . d]/f] lbg] eGg] s'/fsf] /Ifs xfd|f] kf6L{
g]kfnL hgtfnfO{ cfzfjfbL agfPsf] 5, b]zL, ljb]zL k|ltlqmofjfbLx¿
agfPsf] 5, g] k fnL hgtfnfO{ eGg] a'emfO klg unt xf] . cgldgsf] uf8LnfO{ h;/L PsfPs cj}w eg]/ 5 . To;sf] ;Dk"0f{ lhDd]jf/L xfd|f]
cft+lst ePsf 5g\ eg] cj;/jfbLx¿ hf] xfd|f] ljrf/ / qmflGtnfO{
cfzfjfbL agfPsf] 5, b]zL, ljb]zL e"ldsfnfO{ lnP/ ljz]ifu/L bnfn tyf lu/ˆtf/ ug]{ sfd eof], Tof] b]zL, kf6L{ d f 5 . ;/sf/ /
uf]nrSs/jfbdf km;fpg] / ;'wf/jfbsf] bn–bndf hfSg] h'g lbjf ;kgf
k|ltlqmofjfbLx¿ cft+lst ePsf 5g\ gf]s/zfxLju{n] cgldgnfO{ g]kfnsf] ljb]zL k|ltlqmofjfbLx¿sf] g]kfnsf] k|ltlqmofjfbLx¿sf xs{tnfO{ Pskl5
b]vs
] f lyP ltgLx¿ klg gf·]emf/ ePsf 5g\ .
eg] cj;/jfbLx¿ hf] xfd|f] ljrf/ zflGt k|lqmofaf6 k7fP/ b]znfO{ k'gM zflGt / ;+ljwfg lgdf{0fsf] k|lqmof, csf]{ ¿kdf c;kmn ub}{, hgtfsf]
/ qmflGtnfO{ uf]nrSs/jfbdf km;fpg] o'4df ws]Ng] xs{tx¿nfO{ cg's"n g]kfnL hgtfsf] :jfledfgLdflysf] rfxgf d'tfljs zflGtnfO{ lgisif{df
/ ;'wf/jfbsf] bn–bndf hfSg] h'g lbjf jftfj/0f h'g agfpg vf]lhPsf] 5, cfqmd0f xf] . To; 36gfnfO{ olt k'¥ofpg] / hg;+ljwfg agfP/ of]
;kgf b]vs ] f lyP ltgLx¿ klg gfË]emf/ o:tf] cj:yfdf cgldg /xFbf g} /fd|f] ¿kdf a'lemlbg' x'g\ / To;sf] ;zQm b] z df /fhgLlts b[ l i6n] t ;+ ; b\ j fbL bnx¿ hf] cfk" m nfO{ vfF 6 L k| h ftGqjfbL eG5g\ ,
ePsf 5g\ . To;sf/0f kfn'ª6f/sf] 5}7f}F x' G 5 eGg] xfd| f ] kf6L{ s f] h' g k|ltsf/ ug{ d tof/ 5', To;df ;fy /fHo;Qfsf] b[li6 hgtfn] rfx]sf] pgLx¿ g} olta] n f zflGtk| l qmof efF 8 \ g ] if8\ o Gqdf nfu] s f 5g\ .
lj:tfl/t a}7s kl5 kf6L{ emg} egfO/x]sf] 5, Tof] ;fk]lIft b[li6n] lbg' x'g ;Dk"0f{ g]kfnL hgtf;Fu kl/jt{gnfO{ ;'lglZrt ug{ xfdL pgLx¿sf] o:t} tf} / tl/sf /lx/xg] xf] eg] xfdL klg xftdf bxL
hf]8tf]8sf ;fy cufl8 cfPsf] 5, kf6L{ ;xL 5 . cgldgn] clxn] g]kfn ;]gf clkn klg ub{5' . rfxG5f}F . olb hgtfsf lj?4 if8\oGq hdfP/ a:b}gf}F . h;n] hlxn] klg /fi6«3ft u/] hglj/f]wL
emg} zlQmzfnL ePsf] 5 . / hgd'lQm ;]gf b'j}nfO{ cg'udg ) tkfO{ + x ¿s} kf6L{ s f ul/of] eg] /fd|f;] uF k|ltlqmofjfbLx¿n] lqmofsnfk u/] , hglj/f] w L lqmofsnfk egf} F pgLx¿sf] wd{ xf] ,
) t/ o; a} 7 skl5 kf6L{ s f ul//x] s f] 5 . cgldg oxfF a f6 g] t fx¿dfly k6s–k6s x]Ssf /fv] x'G5 cfjZos k¥of] eg] lbgrof{ xf] , tL dfG5] x ¿ k| l tlqmofjfbL, ck/fwLx¿n] xfdLnfO{
g]tfx¿ t Ps cfk;df v'§f aflxl/of] eg] g]kfnL ;]gfnfO{ cg'udg xftxltof/;DaGwL, g]kfnL hgtfsf] sfvd} a;]/ c? slxn] cft+ s sf/L slxn] xTof/f slxn] cj} w flgs uf8L r9\ g ]
tfgftfgdf nfu ] s f 5g \ ug]{ csf]{ s'g} lgsfo x'Fb}g, g]kfnL uf8L;DaGwL ljifonfO{ lnP/ aL;–tL; jif{ nl8G5 . clxn] /fli6«o eg] hf] ab\gfd ug{ vf]lhPsf] 5, of] s'g} klg xfntdf xfd|f]
elgG5 lg < ;]gf :jtGq x'G5 . To;kl5 csf]{ lx/f;tdf lng], tfl/vdf /fVg] :jfwLgtfsf] ;jfndf s' g } klg kf6L{ / g]knL hgtfnfO{ ;}Xo x'Fb}g .
ˆ4 @)^& ;fn k'; !* ut] cfOtaf/

zflGt :yfkgfdf lglZrt ljlw / k|lqmofx¿ cfjZos 5 ljlrq ;+;f/


/ftf/ft ljzfn vfN8f]
ljut Psbzs eGbf nfdf] ;z:q 5g . /fhgLlts bnx¿sf] aLrdf hf/L
o'4n] ;fdflhs ;DjGw ljR5]b ePsf] rDkmfl;+x e08f/L /x]sf] cGtlj{/f]w, j]dn] / ;Qf:jfy{sf /flt cf/fd;Fu ;'ts ] f] dflg;n] ef]lnkN6 laxfg} cfˆgf] 3/5]psf] af6f] 7"nf]
5 . dflg;x¿df d]nldnfk / Pstfsf k]zfut cfGbf]ng dxTjk"0f{ /x] . nf]stGq sf/vfgfdf kl/0ft eP . cy{tGqsf sf/0f clxn] d'ns ' df hf/L /x]sf] zflGt vfN8f]sf ?kdf kl/0ft ePsf] b]Vof] eg] s:tf] k|ltlqmof xf]nf < cem To:tf]
ljlw / k|lqmofx¿ vNalnPsf 5g\ . :yfkgf u/L gful/s :jtGqtf, lqmofsnfkx¿ c;Gt'lnt /x] / ljsf; k|lqmof w/fkdf k/]sf] 5 . zflGt vfN8f]df cfk"mn] vfOgvfO{ u/L hDdf u/]sf] k};faf6 lsg]sf] uf8L km;]sf] kfof]
dflg;x¿df o'4sf] qf; / kL8f p:t} /fhgLlts :jtGqtfsf] nfdf] ;+3i{ fn] k|lqmof hgs]lGb|t x'g ;s]g . ;fdflhs :yfkgfsf nflu hf/L ;+qmd0fsfn 5f]6f] eg] s:tf] k|ltlqmof xf]nf < k|ltlqmof t s:tf] /Xof] yfxf ePg t/ xfn} hd{gLdf
5 . kLl8tx¿n] Gofo kfpg ;ls/x]sf kfg{ cfjZos 5 t/ hf/L /x]sf] gof" eg] To:tf] 36gf ePsf] 5 . s]xL ;ftfcl3sf] s'/f] xf], k"jL{ hd{gLl:yt gu/sf
dflg;sf ;fdflhs, cfly{s tyf Gofo :yfkgf x'g ;s]g . lje]bx¿sf] afl;Gbfn] Psf laxfg 7"nf] cfjfh ;'g] . Tof] cfjfh s]sf] lyof] < s;/L cfjfh
5}gg eg] kLl8tx¿nfO{ Goflos ;f+:s[lts clwsf/x¿ cf]em] ndf k/] . Go"gLs/0fsf k|of;x¿ ;d]t sdhf]/ ;+ljwfg lgdf{0f k|lqmof /fhgLlts cfof] < pgLx?n] :ki6 ?kdf yfxf kfpg t ;s]gg\ t/ To;sf] nuQ} pgLx?n]
5fglagsf] k|lqmof cl3 a9g ;ls/x]sf of] c:jfefljs eg] lyPg hxf" clgjf{lrt ag] . kl/0ffd:j¿k @)%@ ;fnb]lv bnx¿aLrsf] c;xdlt, cGtlj{/f]w / ;8ssf] aLrdf g} sl/a @) ld6/ ulx/f] Pp6f vfN8f] eg] b]v] . ;+jfb
5}gg . o:tf] cj:yfdf zflGtsf] vf]hL ;Qf, JolStsf] zf;g, km'6fp / zf;g g]kfndf ;z:q o'4sf] yfngL eof] . cljZjf;sf sf/0f slxNo} g6'ËLg] vt/f ;ldltsf cg';f/ Tof] qm]6/ cyf{t\ Hjfnfd'vL kj{tsf] d'v lyof] . Tof] vfN8f]n]
x'g' cgf}7f] x'g] s'/} ePg . zflGt :yfkgfsf u/ sf] cj:yfdf nfdf] ;do laTof] . ;sf/fTds lje]b / ;fdflhs Gofo ljBdfg 5 . o:tf] cj:yfdf cfd Pp6f sf/nfO{ klg …lgn]sf]Ú lyof] . vfN8f] k'g{] xf] eg] !) xhf/b]lv !@ xhf/
lglZrt dfGotfx¿ 5g\, hxf" r"krfk x/]s cfGbf]ngdf s}of}+ g]kfnL gful/sx¿n] :yfkgf x'g ;s]g . @)%@ ;fnb]lv k|f/De gful/sx¿df /fhgLlts bnx¿k|ltsf] 3gld6/ df6f] cfjZos kb{Yof] . vfN8f]af6 sf]xL JolSt xtfxt t ePgg\ t/
h] klg ;x]/ a:g], x]//] a:g] d'bf{zflGt af"Rg kfpg] clwsf/ u'dfP . s]lGb|st[ ePsf] ;z:q o'4 Ps bzs eGbf a9L ljZjf;df lvof nfUb}5 . ca t s]xL hd{g ;/sf/n] cf;kf;sf y'k}| 3/x? vfnL u/]sf] lyof] . clwsf/Lx?n] vfN8f]sf]
g]kfnL hgtfsf] rfxgf xf]Og . zflGt zf;gk|0ffnL, JolStsf] zf;sLo ;do rNof] . clxn] zflGt k|lqmof yfngL x' G 5 eGg] cfzf kfn] / a;] s f 5]p5fpsf cGo efu wl;g ;Sg] r]tfjgL;d]t lyPsf lyP . hd{g clwsf/Lx?sf
:yfkgfsf nflu dfgjclwsf/ / dfgl;stf / ;+/rgfut lje]bx¿n] cfd ePsf] rf/ jif{ ;lsFb5 } . lj:t[t zflGt gful/sx¿sf] aLrdf /fhgLlts cg';f/, pSt 36gfsf] sf/0f k|fs[lts lyof] .
;fdflhs Gofo cfjZos 5 . ;z:q
o'4sf] cj:yfdf ljR5]lbt ;DjGwx¿
gful/sx¿sf] hLjg zflGtk"0f{ aGg
;s] g . JolStut / cleJolSt
;Demf}tfdf o'4 ;dflKtsf] 3f]if0ff ul/P
klg Jojxf/df o'4 /f]lsPsf] 5}g . ;z:q
g]tT[ jsf] xfgyfk / k|lt:kwf{ tyf r/d
;Qf:jfy{sf sf/0f qmdzM lg/fzf a9b} dlxnfsf] k]G6L rf]g]{ k'?if kqmfp
k'gM hf]l8g' cfjZos 5 . of] ;DjGw :jtGqtfdfly aGb]h nufOPsf] d'ns ' df åGå ¿kfGt/0f k|lqmof lwdf ultdf /x]sf] uO/x]sf] ;Gbe{df /fhgLlts bnx¿sf] o'lsof] s';d' f]6f] gfdsf %% jifLo{ hfkfgLnfO{ n'uf k;naf6 cfOdfO{sf] k]G6L
hf]8gsf nflu kLl8tx¿n] Gofo kfpg' eo / qf;/lxt jftfj/0f aGg] ;Defjgf 5 . ;z:q o'4sf sf/0fx¿sf] vf]hL aLrdf 3gLe"t ;Djfb / 5nkmn rf]/s
] f] cf/f]kdf k|x/Ln] lu/Îtf/ u/]sf] 5 . zs'/fO zx/l:yt s';d' f]6f] a:g]
cfjZos 5 . kL8sx¿nfO{ Goflos g} /x]g . zflGt If]q g]kfnsf] gf/f ;+;f/nfO{ ul/Psf] 5}g . Psy/Lsf] aGb's /f]lsP cfjZos 5 . b]zdf hf/L /x]sf] cGof]nsf] 3/sf] 5tdf ;'sfOPsf] tLg hf]/ k]G6L rf]l/Psf] yfxf kfPkl5 k|x/Ln] pgnfO{
5fglagsf] bfo/fdf Nofpg' cfjZos lbUe|ldt kf/L cfkmgf] zf;sLo cfo' klg c? y'k|} ;z:q ;d"xx¿sf] aLrdf k|ltudgsf/L zlStx¿sf] lx/f;tdf lnPsf] xf] . a[4 k'?ifn] cfOdfO{sf] k]G6L rf]gs '{ f] sf/0f eg] cem} v'Ng
5 . dflg;x¿sf aLrdf kof{Kt 5nkmn nDAofpg] k|oTg hf/L /x] klg cfd lqmofzLntf a9]sf] 5 . /fhgLltsf rnv]n tLa| aGb} uO/x]sf] 5 . xfd|} ;s]sf] 5}g . cfk"mn] kf6{ 6fOd sfd ug{ k;naf6 s';d' f]6fn]] cG8/jo/ rf]/s ] f]
/ ljrf/ljdz{cfjZos 5 . o'4sf] gful/sx¿sf] hLjg si6k|b lyof] . df}g gfddf hGd] s f o:tf ;d" x sf c;kmntfsf sf/0f j}bl] zs zlSt v'nf;f ePsf] 5 . Ps dlxnfsf cg';f/ pgn] rf]/s ] f] k]G6Lsf] d"No !% ;o ofg
n]vfhf]vf cfjZos 5 . sfg'gL zf;g ;+:s[ltsf] ljsf;df a9L /fHo s]lGb|t ultljlwx¿ cfk/flws / aa{tfk"0f{ /x]sf /fi6«x¿sf] v]nd}bfgsf ¿kdf g]kfn kb{5 . s';d' f]6f]sf] pSt rf]/L k"0f{syfsf] Ps c+z dfq /x]sf] cg';Gwfgsf
/ nf]ssNof0fsf/L /fHo :yfkgf x'g' tof/ ug{ k[i7e"ld lgdf{0f x'b" } uO/x]sf] qmddf k|x/Ln] kQf nufPsf] 5 . cGo ;fdfg ;d]t rf]/L u/]sf] cfz+sfdf
/Xof] . /fHosf] cfnf]rgf ug{] lxDdt 5g . dflg;x¿nfO{ wDSofpg], ckx/0f, k|x/Ln] 3/ vf]htnf; ubf{ # xhf/ hf]/ k]G6L a/fdt u/]sf] 5 . Pp6f j[4nfO{
cfjZos 5 . zflGt :yfkgfsf lglZrt Hofb} yf]/} ;+Vofsf gful/sx¿n] dfq} hah{:tL rGbf c;'nL, ad ljikmf]6g, 5 . b08xLgtfn] ;Ldf gf3]sf] 5 . zflGt olt w]/} dlxnfsf] k]G6L rf]g'{ s]n] k|l] /t u/]sf] xf]nf < ;'Gbf klg cgf}7f] nfU5 .
ljlw / k|lqmofx¿ to x'g' cfjZos 5 . u/] . To;sf] rsf]{ d"No pgLx¿n] uf]nL xfg]/ xTof ug]{ k|jl[ Q xfjL x'b" } ;'/Iffsf] cj:yf b}lgs¿kdf vl:sb} dlxnf k]G6Ldf k'?ifsf] cfsif{0f k5fl8 w]/} sf/0f x'g ;S5 . dlxnfx?sf] nflu
zflGt / d]nldnfksf 3gLe"t k|of;x¿ r'sfpg'k¥of] @)$^ ;fnsf] hgcfGbf]ng uPsf] 5 . zflGtk"0f{ ;+3if{, clx+;fTds uO/x]sf] 5 eg] ck/fwLs/0fsf ljleGg k]G6L dg kg]{ j:t'x?dWo]sf] Ps xf] . sf]xL k'?ifnfO{ k]G6L agfpg k|of]u ul/g]
cfjZos 5g\ t/ /fHosf tkm{af6 / To;n] ;+:yfut u/]sf] ;+ljwfgn] klg cfGbf]ngx¿ x/fpg yfn]sf 5g\ . :j¿kx¿ b]vf k/]sf 5g\ . :yfgLo l;Ns jf ;]l6g dg kb{5 eg] s;}nfO{ o;sf] uGwn] tfGg] u/]sf] a'lemPsf] 5 .
clxn];Dd o:tf w]/} sfdsf] z'?jft;d]t gful/sx¿sf] cfly{s, ;fdflhs tyf @)^@÷)^# sf] P]ltxfl;s zflGtk"0f{ lgsfodf /x]sf uflj; ;lrj / :yfgLo s]xL k'?ifx?df t dlxnfsf] k]G6L;d]t nufpg] afgL x'G5 . …d}n] cGo 3/af6
x'g ;ls/x]sf 5}gg . kZrftfk / ;f+:s[lts clwsf/x¿ ;'lglZrt ug{] hgcfGbf]ngn] /fhgLlts¿kdf 7"nf] ljsf; clwsf/L ;z:q ;d"xx¿sf] klg dlxnfsf] k]G6L rf]/s ] f] x',F Ú s';d' f]6f]n] uj{sf ;fy k|x/LnfO{ ;f]wk'5sf qmddf
Ifdfofrgf cfjZos 5 . eo/lxt lbzfdf k|of; u/] klg kof{Kt x'g ;s]gg . kl/jt{g xfl;n u/]sf] 5 . @ ;o $) lgzfgf aGb} uO/x]sf 5g\ . jg ljgfz atfP, …dlxnfsf] k]G6L rf]g{] OR5f dnfO{ klxNo}bl] v lyof] .Ú
jftfj/0f cfjZos 5 . ;a}vfn]
lje]bx¿sf] cGTo cfjZos 5 . ;a}sf]
nf]ssNof0fsf/L /fHo :yfkgf ug{ k|oTg
;kmn x'g ;s]g . sfg'gL zf;g /
jif{ zfxj+zLo lg/+sz ' zf;gsf] cGTo
ub}{ nf]stflGqs u0ftGq g]kfn :yfkgf
tLa|¿kdf al9/x]sf] 5 . of] ;/sf/
ljxLgtfsf] l:yltdf cfd gful/ssf] >LdtLsf] Od]n k9\g' dx“uf] knf{ x}
klxrfg ;'lglZrt x'g' cfjZos 5 . ax'ntfnfO{ :jLsf/ ul/P klg Jojxf/df ePsf] 5 . ;+qmd0fsfnsf] Joj:yfkg hLjg si6k|b / c;'/lIft aGb} uO/x]sf] sf7df8f}F . lagf cg'dlt cfˆgf] >LdtLsf] Od]n PsfpG6 nucg ug{ /
cfwf/e"t cfjZostfx¿sf] kl/k"lt{ / nfu' ug{;lsPg . /fhgLlts cl:y/tf, ug{ cGtl/d ;+ljwfg, ;+ljwfg;efsf] 5 . ;Djfb, ;xdlt / ;femf b[li6sf]0fsf Od]n k9\g' dxFuf] ;flat x'g;S5 . >LdtLsf] Od]n k9]sf]df cd]l/sfsf ##
cfwf/e"t dfgjclwsf/sf] pkef]u ug]{ ;j{;QfjfbL /fhgLlts lrGtg / lgjf{rg, gof" ;+ljwfg lgdf{0f k|lqmof / ;fy s]xL ;dosf nflu eP klg jifL{o lnof]g jfs/nfO{ cbfntdf pkl:yt u/fOg] ePsf] 5 . pgnfO{
jftfj/0f cfjZos 5 . /fHosf ;a} Jojxf/n] ;'ljwf / cj;/nfO{ ;dfgtfsf zflGt k|lqmof d'ns ' df hf/L /x]sf 5g\ /fhgLlts bnx¿ Ps 7fp"df pleg cfz+sf lyof] ls cfˆgf] >LdtLsf] ;DaGw csf]{ JolSt;Fu 5 . To;}n] pgn]
If]qdf ;dfg'kflts k|ltlglwTj / cfwf/df ljt/0f ug{;lsPg . zlSt t/ /fhgLlts bnx¿aLrsf] a9\bf] g;Sg], Psn] csf{sf] cl:tTj :jLsf/ ljgf cg'dlt cfˆgf] >LdtLsf] Od]n PsfpG6 nucg u/] . ToxfF pgn]
lg0f{ok|lqmofdf ;a} If]qsf] ;xeflutf s]lGb|t ljt/0f k|0ffnLn] l;dfGts[t cljZjf;n] d'ns ' cToGt si6k|b ug{g;Sg] cj:yf ljBdfg /lx/xg] xf] cfˆgL >LdtLn] k"j{klt;Fu ;DaGw /fv]sf] hfgsf/L kfP . t/ >LdtLsf
cfjZos 5 . g]kfndf ;fdflhs Gofosf] ;d'bfo tyf b'ud{ lxdfnL tyf kxf8L r/0faf6 u'lh|/x]sf] 5 . ;xdlt / eg] lglZrt 5 xfdLn] k|fKt u/]sf k"j{kltn] lnof]gnfO{ Xoflsª / OG6/g]6df x'g] wf]sfsf] cf/f]kdf cbfntdf
cefj /x]sf] s}of}+ ztfAbL lat] eGbf If]qdf /fHosf] pkl:ylt b]lvPg . ;xsfo{sf] gf/f Jofks eP klg /fhgLlts pknlAwx¿ u'Dg] vt/f d'2f rnfOg] ePs 5g\ . pgsf >LdtLsf k"j{kltn] cfufdL km]j|'c/Ldf
km/s gknf{ . g]kfndf nfdf] ;do s]jn ;a}sf ;fd' 5g\ . z"Gotfdf d'ns ' nfO{ cbfntdf lnof]glj?4 d'2f rnfpg] ePsf] aLaL;Ln] hgfPsf] 5 .
dflg;x¿sf cfwf/e"t cfjZostf k"/f Jojxf/df To;sf] sfof{Gjog gx'b" f
gful/s tyf /fhgLlts clwsf/sf] ;+3if{
rNof] . dflg;x¿nfO{ gful/s tyf
ug{ sl7gfO{ eof] . cfwf/e" t
dfgjclwsf/sf] pkef]uaf6 ax';V+ os
;+ljwfg lgdf{0f k|lqmof / zflGt k|lqmof
;xh9+un] cufl8 a9g ;s]sf] 5}g .
cl3 a9fpg' eg]sf] cWof/f]df tL/ xfGg]
s'/f g} xf] . zflGt :yfkgfsf nflu
df]afOn kmf]gaf6 >j0fzlSt x|f;
/fhgLlts clwsf/k|ltsf] ;r]tgf hgtf al~rt eP . gLlt, k|0ffnL / cfd hgtfdf lg/fzf a9b} uPsf] 5 lglZrt ljlw / k|lqmofx¿ to u/L ltgsf] lj1fgsf gofF–gofF cflj:sf/n] xfdLnfO{ ;lhnf] kf/]sf] 5, TolQs}
km}nfpg] sfddf g]kfnsf /fhgLlts kf6L{, k|lqmofx¿ ckf/bzL{ b]lvP . z}lIfs / hgtfsf] ;+ljwfg ;dod} aGg] cfwf/df lg/Gt/ cl3 a9g' cfjZos cK7]/f] klg kf/]s} 5 . df]afOn kmf]gaf6 uLt–;+uLt ;'Gg] c:6«]lnofnL
dhb'/ ;+u7gx¿, ljBfyL{ cfGbf]ng / ;+:yfx¿ a]/f]huf/ pTkfbg ug{ ;Gbe{df Jofks cj/f]wx¿ b]vfk/]sf 5 . champha-bhandari@gmail.com o'jfdWo] &) k|ltztsf] >j0fzlSt x|f; ePsf] s'/f ToxfF >j0fzlSt ;DaGwdf
xfn} ul/Psf] ;j{]If0faf6 kQf nfu]sf] 5 . pd]/ 9lNsPsfx¿eGbf klg !*

zflGt / ;+ljwfgsf nlfu Odfgbfl/tfsf] vf“rf]


b]lv #$ jif{ pd]/ ePsf dflg;x¿sf] >j0fzlSt a9L Ifo ePsf] ;j]I{ f0fn]
lgisif{ lgsfn]sf] 5 . df]afOn kmf]gaf6 uLt–;+uLt ;'Gg] !,))) hgf
c:6«]lnofnLx¿ dfly ul/Psf] ;j]{If0fsf] qmddf ;f] s'/f kQf nfu]sf] xf] .
;j]I{ f0fsf qmddf ;Dks{df cfPsfdWo] b'O{ ltxfOn] cfk"mn] df]afOn kmf]gdfkm{t\
rqmaxfb'/ ljZjsdf{ n]vgsf] Dofb klg ;ft dlxgf k"/f x'b" 5} . k5fl8 5 . hgtfn] s]xL gu/]/ s]xL g;s] ;+;bjfbL bnx¿sf] /fhgLlt ug{] uLt–;+uLt ;'Gg] u/]sf] hfgsf/L lbP . To;/L hfgsf/L lbg]dWo]df ^)
/fhgLlts Ph] 0 8fnfO{ hgtfn] cfzf u/]sf] / kfpg] eg]sf] kfO"bg} , dfly p7f}F ljsf; u/f}F eGb} hgtf ynf] ;lsg] 8/ 5 . hf]uLb]lv e};F L 8/f k|ltztn] ;'/lIft ef]ndeGbf a9L ef]nddf uLt–;+uLt ;'g]sf lyP .
pknlAwk"0f{dn" s agfp"b} cufl8 a9\g'
bnx¿sf] bfloTj xf] . /fi6«sf] :jfledfg
/ hgtfsf hghLljsfsf ;d:ofaf/]
hgd'vL clwsf/ xf] . To;sf] kvf{Odf
hgtf a;]sf 5g\ . ;+ljwfg / af"Rg
kfpg] Gofo sfg'gsf] /Iff ub}{ ljsf;d'vL
cufl8 a9]sf 5g\ . juL{o b'Zdg tyf
;fdGtL k'h " LjfbLsf] bnfnL rfKn';L u/]/
;Qf / eQfdf 8'as ] fx¿n] /fi6«nfO{ k5fl8
e};+ Lb]lv hf]uL 8/f eGg] pvfg g]kfnL
/fhgLltdf ldNg] b]lvG5 . /fli6«otf,
hgljZjf; b]vfpg] s]n] xf] g]tfHo" - Pp6f
rLg cg';Gwfg / ljsf;df w]/} cufl8
e"ldsf lgjf{x ug]{ bfloTj klg bnx¿s} k"jf{wf/ g} /fi6«sf] d]?b08 xf] . o;sf ws]Ng rfx]sf 5g\ . ToxL ju{sf sltkon] pvfgs} dfWodaf6 ;+:d/0f u/fpg gofF lbNnL . ax'/fli6«o sDkgL cg';Gwfg / ljsf; s]Gb| -PdPg;L cf/
g]tfx¿ xf] . bnx¿sf] Oltxf; n]lvg' nflu k|wfgdGqLsf] rog / ;+ljwfg n]vg t lxhf]sf blnt, dlxnf, dhb'/, ls;fg, rfxG5', nf]e u/] ;+3 gug',{ ;+3 u/] nf]e PG8 8L s]Gb|_ / cf/ PG8 PDk 8L ;]jf k|bfosx¿n] lgof{t cfDbfgLafkt
klg g]tfs} lhDd]jf/L xf] . hgtfnfO{ sfo{ ;xdltcg';f/ x'gk' 5{ . PsLs[t sd}of sDn/L sfd ul/vfg] ju{x¿ gug'{ . Tof] pvfg slt dfld{s 5 . !! ca{8n/eGbf a9Lsf] of]ubfg lbFb} cfPsf 5g\ . oBlk, ef/tdf cf/
;Ddflgt x'g] ;+ljwfg n]v/] hgtfnfO{ g]skf dfcf]jfbLsf] b; jif{] ;zSt hgo'4, dflQPsf 5g\ eGg] cf/f]k / nf~5gf g]tfx¿sf] cf–cfˆgf] bnsf] :jfy{ / PG8 OlR5t b[Zo k|fKt ug{;s]sf] 5}g . ef/tdf ^ ;o %) eGb{ a9L
Gofo lbnfpg] bfloTj klg bn tyf ltgs} !( lbg] hgcfGbf]ng / lbNnLsf] ;xdlt, nufp"5g\ . ptf g]kfnd} hlGdP/, g]kfns} s';L{df]x gePsf] eP n'5fr'8" L x'g] lyPg . PdPg;L cf/ PG8 8L s]Gb|x¿ / ! ;o %) cf/ PG8 ;]jf k|bfosx¿
g]tfx¿ xf] . cfk"mnfO{ /fi6«jfbL b]zeSt ;demfbf/Lsf] sb/ g]tfx¿n] ug{k' 5{ . df6f]df kl;gf aufp"b} cfPsf g]kfnL t/ s'g bnsf] slt Tofu / nrstf /x]sf 5g\ . b[li6sf]0fsf] sdL tyf ;/sf/L kl/ro / ;xof]u cefjn] of]
g]tfx¿sf] ¿kdf lrgfpg bnx¿df oL ;xdltsf a'b" fdf ;a}eGbf dxTjk"0f{ gfª\uf, ef]sfn] ;xh9Ën] hLjg lhpg eGg] s'/fdf e/kg]{ xf] . g]kfnL /fhgLlts pBf]u s]xL jif{bl] v s]jn @) k|ltztdfq} dfly p7\g ;s]sf] 5 . t'ngfTds
Odfgbfl/tfsf] vfFrf] 5 . cfh;Ddsf PsLs[t g]skf dfcf]jfbL / ;ft kfpg] clwsf/ dfu ub}{ cfPsf 5g\ . bnx¿n] Psn] csf]{ bnnfO{ s;/L sfd} ¿kdf sd d"Nodf bIf hgzlSt kfpg ;Sg], cd]l/sfaf6 ef/tlt/ hgzlSt
pknlAwsf] /Iff ub}{ yk ;xdltsf bnaLrsf] !@ a'bF ] ;dembf/L xf] . tL hgtfnfO{ g]kfnL gful/s eP/ gnfUg] u/L lgld6\ofGg kfg]{ / alwof agfpg] cfpg] qmddf j[l4 tyf k|lt:kwf{sf] cefjh:tf ljifon] j[l4nfO{ cufl8
a'b" fx¿sf] kfngf x'gk' 5{ . ljutdf kfPsf To;kl5sf nf]stflGqs u0ftGq, hf]ltvfg] hldg / lz/ cf]tfpg] 5fgf]sf] lx;fan] ;xdlt ul/Psf] xf]] eg] of] dgf]utn] x'Tofpg ;xof]u u/]sf] 5 . oBlk, lrlgofF ;/sf/n] cg';Gwfg / ljsf;sf]
si6 / kL8fx¿sf] /fxt kLl8tx¿n] 5'jf5'td'St, wd{lg/k]If /fi6« 3f]if0ffnfO{ Joj:yf ;/sf/n] ug}k{ 5{ egL cfjfh slt;Dd sfd ug{] xf] ta ;don] g} nufgLsf] cfjZostfnfO{ kl/lrt u/fO;s]sf] / rLgdf PdPg;L s]Gb|sf]
cem} kfPsf 5}gg\ . /fhgLlts c;xdlt zLif{ bnx¿n] :jLsf/]s} s'/f] xf] . To;df p7fPsf 5g\, h'g 7Ls xf] . olta]nf atfpg] 5 . xf]Og ;f"lRrs} ;a} g]kfnL :yfkgfsf nflu ljz]if nfe lbg ;'? ul/;s]sf] 5 . rLgsf] PdPg;L cf/
/ dxFuLaf6 hghLljsf rnfpg ufx|f] klg ;+3Lo u0ftGq :jLsf/]sf bnaLr ul/vfg] ;j{ x f/fju{ / al;vfg] g]tfx¿sf] cfTdfb]lv :jfledfgL g]kfnL PG8 8Lsf] j[l4sf] k|dv ' b'O{ cj/f]wx¿ eg]sf] c+uh ]| L efiffdflysf] Ifdtfsf]
eO;s]sf] 5 . :jb]zdf a]/fhuf/Lsf] zflGt ;Demf}tf ePs} 5 . zflGt k'h
F Lkltju{aLr ju{ ;+3if{ rNb} cfPsf] aGg] OR5fzlSt b]vfpg] ;do klg oxL sdL / af}l4s ;DklQk|ltsf] rf;f] /x]sf 5g\ .
;d:ofn] lbgsf lbg o'jfo'jtLx¿ ;Demf}tfnfO{ tfls{s lgisif{df k'¥ofpg 5 t/ xftv'§f ahfg],{ kl;gf r'xfpg]x¿sf] xf] . g]kfnL /fhg]tfx¿sf] cufl8 of] :j0f{ cem} klg rLgdf c+uh ]| L efiffdflysf] bIftfdf dxTjk"0f{;w' f/ cfO;s]sf]
ljb]lzg] qmd hf/L 5 . /fhgLlts Odfgbf/L b]vfpg' g]tfx¿sf] bfloTj xf] . cj:yf bogLo 5 . pgLx¿ cfwfk]6 / cj;/ xf] . o;nfO{ k|of]u ug{ ;Sg' g;Sg' 5}g . clxn] PdPg;Lx¿ cd]l/sL sfdsf] cg'ej ePsf lrlgofF Joj:yfkg
csd{0otfn] xfd|f] g]kfn lbgfg'lbg bnLo :jfy{ tyf JolStjfbL :jfy{eGbf cfwf cfªdf hLjg latfpg'kg]{ cj:yfdf pgLx¿d} lge{/ 5 . To;f] ePdf h:tf] l6dsf] ;txaf6 cfˆgf] ;d"x lgwf{/0f ug{;Ifd ePsf 5g\ . o;df s]xL
u/LaLsf] /]vfdf k'Ub}5 . zflGt / /fi6«jfbL / hgjfbL gLlt sfod ug{ 5g\ . log} >ldssf v'gkl;gf r':g] g]kfnsf] ;a}eGbf cUnf] ;u/dfyf 5, 6f7faf7f lrlgofF OlGhlgo/x¿ klg ;dfj]z 5g\ . PdPg;Lx¿ Psk6s
;xdltsf] Ph]08f dfq xf]Og, /fhgLlts ;Sg] Ifdtf b]vfpg'k5{ . Psn] csf{dfly k'h" Lkltx¿ lbg/ft wgsf] cfxfndf To:t} g]tfx¿sf] prfO a9\g5] . g]kfnL lrlgofF d"nsf :yfoL sfdbf/ rLg kms{k] l5sf] cj:yfdf af}l4s ;DklQ;DaGwL
bnn] k|wfgdGqL sf] aGg] s'/f] cem} lg0f{o bf]if yf]k/]/ cfk"m rf]vf] aGg] k|jl[ QnfO{ ljnf;L / d:tLdf r'lnFb} uPsf 5g\ . hgtfn] hoho, :jfut tyf xiff]N{ nf; rf;f]sf] ljifo klg 36]sf] 5 . rLgsf] ahf/ :jefj}n] ef/tsf] bfFhf]df
ug{ ;s]sf 5}gg\ . /fi6«sf] jf:tljs cGTo ug{' ;dembf/L xf] . @)$& ;fnsf] s'/f sxf"g/] c8\lsPsf] 5 eGg] ;jfndf u/L gof" g]kfnsf] ;/fxgf ug{5] g\ . cGt/f{i6« ljzfn 5 . w]/}h;f] PdPg;Lx¿ ef/tsf] ahf/ k|d'v x'g] s'/fdf ljZjf;
cfjZostfnfO{ 6'Ëf]df gk'¥ofO{ /fhgLlts ;+ljwfgnfO{ Ao't" fpg] jf To;}nfO{ s]xL bnsf g]tfx¿n] a'‰g'kg]{ s'/f oxLFg/] xf] / l5d]sL ldq /fi6«x¿n] klg g]kfns} u5{, t/ cfufdL lbgdf ef/tdf x'g] s'/f rLgdf clxn] g} eO/x]sf] klg
bnx¿ s'lx/f]sf] sfuh:tf b]lvG5g\ . yk36 kf/]/ hfg] s'/f klg a]nfdf}sfdf ls, jf:tljs s'/f klg oxL xf] . /fhgLlts zflGt ;xdltaf6 kf7 l;Sg]5g\ . ljZje/ pgLx¿sf] ts{ 5 . pgLx¿n] ef/tnfO{ ;+j]bgzLn ¿kdf lng'eGbf klxn]
clt u/] vlt x'G5 eGg] s'/fnfO{ klg stfslt ;'lgG5 . olt cufl8 a9]sf] lvrftfgL ;j{xf/fju{ / k'h " Lklt ju{s} g]kfnnfO{ zflGtsf] k|ltdf dfg]/ g]kfnsf] s]xL jif{kv{] u/L nufgL ug{;Sg] ljZjf; lnPsf 5g\ .
g] t fx¿n] a' ‰ g h?/L 5 . hgr]tgfnfO{ k5fl8 kmsf{pg' cIfd juL{o ;jfndf /fhgLlts tfnd]nd} gd'gf b]vfpg] 5g\ . zflGt / ;+ljwfg rLg;Fu cToGt /fd|f] lgdf{0f rqm /x]sf] 5 / o;n] lgdf{0f;Fu glhs
xfQLjgnufotsf 7fp"df zLif{ g]tfx¿sf] ;fljt x'g' xf] . gfª\uf ef]sfsf] tfgftfg /x]sf] b]lvG5 . b; jif{] hgo'4df n]vgsf nflu Odfgbf/Lsf] vfFrf] 5 . o;df /x]/ cg';Gwfg / ljsf;sf] sfd ug{ sDkgLsf nflu ;xof]u u5{ . lrlgofF
pRr:t/sf a}7sx¿ k6s–k6s cfjZostfnfO{ k"/f ug{, k5fl8 juL{o, hftLo lnËLo, If]qLo gf/f lbP/ g s;}sf] lht, g s;}sf] xf/ ;a}sf] lht, sDkgLx¿ :jo+n] klg cf/ PG8 8Ldf nufgL u/]sf 5g\ . x'jfO{n] cf/ PG8
eO;s]sf 5g\ . tL a}7sdf ;xdlt eP kfl/PsfnfO{ dfly p7fP/ d'lSt lbg] ;Ifd ;a}vfn] pTkL8gaf6 d'lSt lbnfpg] /fi6«sf] lht, hgtfsf] lht, g]tfsf] lht, 8Ldf emG8} @ ca{8n/ vr{u/]sf] 5 . cf/ PG8 8Ldf ;a}eGbf a9L vr{
u/]sf a'b" f / Ph]08fnfO{ Odfgbfl/tfsf g]tfsf] sfd xf] . w]/} nfdf] ;dob]lv arta4tf ePsf] lyof] . ;xdltdf cfP/ ;a}sf] lxt x'g] 38L cfPsf] 5 . zflGt ug{] 6f6f df]6;{n] cf/ PG8 8Ldf @% s/f]8 8n/dfq vr{u/]sf] 5 .
;fy sfof{Gjog ug{k' 5{ . s'/f ug],{ a}7s /fhfnfO{ lji0f'sf] ¿k dfg]/ k"hf ub}{ ;Qf / eQfsf] df]xdf 8'a/] ;+;b\jfbL ;+ljwfgnfO{ efF8/] hgtfnfO{ ckdfg / ef/tsf] bfFhf]df rLgn] @))% b]lv @))& ;Ddsf] cjlwdf PdPg;L cf/
a:g], ;xdlt ug{] t/ sfof{Gjog gu/L hoho dgfpFb} uf]8f 9f]Ug] u/]sf]df efifdf 8'Aof] eg] dfcf]jfbLsf] /fhgLlt lg/fz kf/]/ s;}sf] klg :jfledfg p"rf] PG8 8Lsf] ;+Vof bf]Aa/n] yk]sf] 5 . clxn] rLgdf ( ;oeGbf a9L cf/
xfQL cfof] k'm:;f eGg] pvfgnfO{ slxn] hgtfn] s] kfP t -p"r lgrsf] e]befj klg c? bnx¿sf] em}F x'g] b]lvG5 . lxhf]sf x'g ;Sb}g . To:tf] cj:yfdf ckdflgt PG8 8L s]Gb|x¿ 5g\ . To;}n] ef/tsf ;a} k|dv ' ;/f]sf/jfnfx¿n] rLgsf]
a'‰g] g]tfx¿n] - cfkm}nF ] u/]sf] ;xdltsf] / bdg kfP . @! cf}F ztfAbLdf dflg; k/Dk/fjfbL lxGb' a|fXd0fjfbn] 6]sfO/fv]sf] g]tf, c;kmn /fi6« x'gaf6 hf]ufpg cf/ PG8 8Lsf] ;DefjgfnfO{ dx;'; u/L ef/tdf klg rLg;Fu k|lt:kwf{
x]Ssf /fVg] xf] eg] Ps jif{ u/]sf] ;+ljwfg sxfFbl] v sxf" k'lu;s] xfd|f] g]kfn cem} hldgbf/L k|yf, ;+:s[lt, ;+:sf/ 6]sfpg /fhgLlts Odfgbf/Lsf] vf"rf] 5 . ug{ pko'St rlqmo k|0ffnL l;h{gf ug{k' g{] b]lvG5 . Ph]G;L
@)^& ;fn k'; !* ut] cfOtaf/ ˆ5
o'jf x's
“ f/
gof“ g]kfndf k'/fgf] larf/
g]kfn nf]stflGqs u0ftGqdf / g]kfnsf] sfFu|];kf6L{sf] gft]bf/sf]
;fu/ kGt

slxn];Dd cf/f]k k|Tof/f]k


k|j]z u/]kl5 /fhgLlts l:y/tfsf
;fy b]z cu|ufdL dfu{tkm{ pGd"v ax; k|lt:kwf{nfO{ x]bf{ clnslt ldNbf]
h'Nbf] b]lvPsf] t 5, t/ t'ngf
clxn] d'ns' sf] ;Dk"0f{ cj:yf bogLo 5, To;df klg ;Dk"0f{ gLltsf] d'Vo
gLlt /fhgLlt emg} ;+s6u|:t cj:yfdf u'l~h/x]sf] 5 . o:tf] cj:yfdf klg
x'g] ck]Iff ul/Psf] lyof] . kbnf]nk' tf bofs[i0f /fO{ ug{eg] vf]lhPsf] xf]Og . sxfFsf] bnx¿ lar ;xdlt x'g ;ls/x]sf] 5}g . hgtf / /fi6«kl| tsf] efjgf / ;b\efjnfO{
/ lvrftfgLn] ubf{ cl:y/tfn] b]z a]nfot, sxfF sf] g]kfn . g]kfnsf la;]/{ g]tfx¿ Pscsf{kl| t cf/f]k k|Tof/f]k nufpgdf Jo:t b]lvG5g\ . clxn];Dd
vn{k lgn]sf] 5 . d}n] w]/} jif{cufl8 eO;s]kl5 eg] pgdf TolQ hf]; / sfof{no kms{]/ cfˆgf] /fhLgfdf g]tfx¿ s'Voft e|i6frf/L b]lv k|Voft k|fKt pknAwLnfO{ g} Wj:t kfg]{ u/L bnx¿ Oltxf; la;]/{ cufl8 a9\g
Pl;og Dofulhgdf k9]sf] lyPF ls hfFu/ b]lvPg, cg'xf/ sflGtljxLg :jLs[lt ePsf] hfgsf/L u/fPsf ;j{xf/f;Dd b]lvO{ ;lsof] . ;a}sf] vf]lh/x]sf 5g\ . elgG5 /fhgLltdf sf]xL ldq / zq' x'bF g} g\ . oxL rl/yfy{
cNkljsl;t b]zx¿df /fhgLlts lyof] . kß/Tg t'nfw/dfq} geP/ lyP . uf]8{a|fpg kmls{g;fy 8]lj8 Pp6} nIo, h;sf] klg k|wfgdGqL clxn] xfd|f bnsf g]tfx¿n] b]vfO/x]sf 5g\ . u0ftGq k|flKtsf] nflu sfFwdf
lvrftfgL a9L x' G 5 eg] / . clxn] ;f/f g]kfnL hgtfsf] cg'xf/ Sofd?g gofF k|wfgdGqLsf] :jLs[lt aGg] clg ;s];Dd k|wfgdGqL kb sfFw ldnfP/ lxF8s ] f /fhgLlts bnx¿ clxn] Pscsf{nfO{ 58s] gh/n] klg
cNkljsl;t b]zx¿df klg g]kfn sflGtljxLg ag]sf] 5 . b'Oj{ if{leqdf lng alsË3d b/jf/ k'u]/ gofF d/] k l5 lrxfg;Dd} lnP/ hfg] , x]g{ rflx/x]sf 5}gg\ . o:tf] l:yltn] zflGt / ;+ljwfg lgdf{0f k|lqmofnfO{ lgZsif{df
cNkljlto :yfgg} sAhf ug{;kmn ;+ljwfg lgdf{0f ug{sf nflu hgtfn] k|wfgdGqLsf] :jLs[lt lnP/ kmls{P . kf6L{sf] g]t[Tjklg a'9f] uf]?n] sf]/nL k'¥ofpg ;Sb}g . bnx¿ ;r]t geOlbFbf clxn];Dd hgtfsf] 7"nf] Tofu /
ePsf] 5 . gjf}+ k6s;Dd lgjf{rg r' g ] / k7fPsf k| l tlglwx¿sf] of] b[Zo Psbd} hfb'do tl/sfn] cf]u6]em}+ cf]u6g rfxg] dxTjsf+Iffn] alnbfgLaf6 k|fKt pknAwLx¿ u'Dg] cj:yf 5 .
u/]/ b]zsf] k|wfgdGqL r'Gg g;Sg] csd{0otfn] ubf{ yk Psjif{ klg aLaL;L 6]lnlehgn] k|ToIf k|;f/0f g]kfn cu|udg xf]Og kZrudgtkm{ ;8sdf kl/jt{gsf nflu Ps ;fy sfFwdf sfFw ldnfP/ n8]sf bnx¿
b]z g]kfn eg]/ ljZj lslt{dfg sfod k|wfdGqLs} lgjf{rgn] ;do ;lsg ul//x]sf] lyof] . k|wfgdGqL lgo'St pGd"v ePsf] 3fd h:t} 5n{Ë 5 . cfh Ps csf{sf] cl:tTj gfd]6 kfg]{ / g:jLsfg]{ u/L cufl8 al9/x]sf 5g\ .
u/]/} 5f8of] . rf}yf] r/0f / kfrf}+ nfu] s f] 5 . b] z / hgtfk| l t ePsf] ef]lnkN6 g} 8]le8 Sofd?gn] a]nfotsf n]a/kf6L{sf lgjt{dfg g]tf oxL sf/0f klg clxn] zflGtk|lqmof yk w/fkdf k/]sf] 5 . /fhgLlts bn /
r/0fsf] r'gfj;Dd d g]kfnd} lyPF . cg'Q/bfoL oL g]tfx¿ hgtfn] lt/]sf] dlGqd08n u7g u/] . g]kfndf uf]8{ a|fpgn] gofF k':tfnfO{ x:tfGt/0f tLgsf g]tfx¿sf] s'/f ;'Gbf hg';s ' } a]nf of] d'ns
' df o'4sf] 3f]if0ff x'g;Sg]
7Ls rf}yf] r/0fsf] r'gfj / uf]/vf s/af6 eQf vfP/ a:g nHhfaf]w slxNo} To:tf] x'Fb}g . k|wfgdGqLsf] u/] h:t} ;'zLn sf]O/fnfn] uug b]lvG5 . o'4n] s;}nfO{ klg kmfObf ub}g{ t/ klg s]xL bnx¿sn] kl/jt{gnfO{
e"tk"j; { l} gs ;+3 -u];f]_ sf] :j]tkq x'g'kg]{ xf] . pgLx¿sf] nflu s';L{ g} /fhLgfdf :jLs[t ePkl5 dlGqd08n yfkfnfO{ x:tfGt/0f u/]sf] eP s:tf] cfTd;fy ug{ g;Sbf / cu{ufdL dfu{df lxF8g\ g;Sbf o'4 clgjfo{ h:tf] aGg
hf/L Ps}lbg ;DkGg˜ ePsf] lyof] . ;a}eGbf 7"nf] s'/f eof], b]z / hgtf u7gsf] lglDt dGqfno afF8kmfF8sf] x'g] lyof] xf]nf < / cGokf6L{x¿n] klg uPsf] 5 . ;xdlt / ;xsfo{sf] s'/f vf]lh/xg] t/ Jojxf/df l;Gsf];Dd
:j]tkqhf/L sfo{qmd:yn /fli6«o uf}0f eOlbPsf] 5 . ;+ljwfg;efsf] afu{l] gË cf/De x'G5 / dlxgf}+ dlxgf o'jf g]tT[ jnfO{ x:tfGt/0f ubf{ s:tf] gefFRg], oyfl:yltdf /dfO/xg] rfxgf, ePsfx¿nfO{ kl/jt{g u/fpg clxn]
;efu[xaf6 PaL;L 6]lnlehg / lgjf{rg ;DkGg ePsf] tLgjif{ laTg sfdrnfp ;/sf/n] rnfpg' kg]{ x'g] lyof] xf]nf < a]nfotnfO{ g} PskN6 qfxL eO/x]sf] 5 . lgbfPsfnfO{ Jo"eF mfpg ;lsG5 t/ lgbfPsf] gSsn ug]x{ ¿nfO{
;u/dfyf 6]lnlehgn] k|ToIf k|;f/0f nfUbf Pp6f dfvf] ;d]t dfg{ ;s]gg x'G5 . cGo b]zsf g]tfx¿ b]z / kms]/{ x]/f}–+ 8]le8 Sofd?g, lgs Sn]u Jo"eF mfpg ;lsFbg} eg] e}mF a'lema'emL d'ns ' nfO{ oyfl:yltdf /flv/xg rfxg]
ul//x] s f] lyP eg] ;+ ; b\ ejg ^ ;ohgf ;ef;bx¿n] . xfn;fn} hgtfk|lt pQ/bflo x'G5g\ / g} cfˆgf] / P8jf8{ l dlnaf08 oL tLg dgf]jl[ Q ePsf bnx¿;Fu s] g} ug{ ;lsg5 / . ;dosf] ultnfO{ Oltxf;df
jfg] Z j/df k' i ksdn bfxfn / ;DkGg a]nfotL r'gfjdf olt ljzfn sdLsdhf] / LnfO{ :jLsf/] / d'Vokf6L{sf ;dsfnLg o'jf g]tfx¿sf] s;}n] /f]Sg vf]h/] /f]lsPg / ca k]ml/ eljiodf klg /f]lsg] 5}g .
/fdrGb| kf}8]n k|wfgdGqL s';L{sf] b]zdf klg ^ ;o pGgf;f7Lhgf cfTdfnf]rgf ug{hfGb5g\ . ToxL g]tT[ j rog ePsf] 5 . g]kfndf klg l;+xb/af/sf] zfgbf/ ;'/Iff 3]/f leq a;]/ zf;sx¿n] h]h:tf] xNnf
lglDt e] 8 fsf] y' S jfem} + l;+ u ;f+;bdfq} r'lgP . lgjf{rg 3f]if0ff cg'¿k uf]8{ a|fpgn] klg cfˆgf] gofF g]tT[ jnfO{ ;'lDkP/ gofF pdË, vNnf u/] klg d'ns ' sf] cj:yf gfh's aGb} uPsf] oyfy{tf sf]xL s;}af6 n'Sg
h'wfO/x]sf lyP . aflx/k§L hghflt x'gf;fy s'g} kf6L{n] :ki6 ax'dt kf6L{sf] xf/ :jLsfb}{ cfˆgf] g]t[Tj gofF ljrf/ / gofF z}nLdf b]znfO{ ;Sb}g . b]zsf nflu cfjZos bIf o'jf hgzlQmx¿ lbgfg'lbg ljb]z knfog
dxf;+3n] g]tfx¿nfO{ cf}+nf 78fP/ gNofPkl5 ;+o'St ;/sf/sf] nflu sdhf]/ ePsf] 7x/ u/]/} xf]nf kf6L{sf] ;~rfng ul/of] ; \ eGg] oL ePsf 5g\ . o;n] d'ns ' nfO{ lb3{sfndf 7"nf] c;/ kg]{ 5 . To;tk{m zf;sx¿sf]
ufnLub}{ vj/bf/L ul//x]sf lyP . lna/n 8] d f] q mofl6s kf6L{ n ] g]tT[ jdf a:g pko'St gx'g] hgfP . a'9f]uf]?x¿sf] ;f]r slxNo} knfPg . Wofg slxNo} hfg ;s]sf] b]lvFbg} . d'ns ' n] nfdf] ;dob]lv sfdrnfp ;/sf/sf]
otf /fli6«o ;efu[xaf6 u];f] ;efklt sGh/e]l6e kf6L{;Fu ;fd]n eP/ xfn} n]a/kf6L{sf] gofF g]t[Tj klg a'9f]x¿sf] k'/fgf] larf/nfO{ hlt kL8f ef]lu/x]sf] 5 . ljZj /]s8{ g} /fVg] u/L of] ;/sf/n] hgefjgf lj?4
kbdaxfb'/ u'?Ën] ;fd|fHojfbnfO{ ;+oS' t ;/sf/ u7g ug{ t'?Gt} lg0f{o rog eO;s]sf] 5 . n]a/kf6L{sf] ;'wfg{vf]h] klg kl/jt{g x'g ;Dej zf;g rnfO/x]sf] 5 . of] ;Dk"0f{ cj:yfn] ubf{ ylkPsf] ;dodf klg d'ns ' n]
cf}+nf 78fP/ ufnL ul//x]sf lyP . lnof] . xË kfln{ofd]G6 eg] klg r'gfj r' g fjL d} b fgdf 8] l e8 / 5}g . slj >j0f d'sf?ªn] cfˆgf] gofF ;+ljwfg kfpg] ;Defjgf If0f aGb} uPsf] 5 . hgtf 8/ qf;sf] lardf
sfo{ q mdsf k| d " v cltly dfgj ;DkGg ePsf] tLglbgdf ;Dk"0f{ P8jf8{ldlnaf08 bfh'efOsf] leif0f sljtfdf eg]sf 5g\ .ÚÚ o; wtL{sf] ;a} afFlr/x]sf 5g\ . /fHo;+oGqx¿ lg/xL ag]sf 5g\ . d'ns ' sf] kmf]xf]l/ /fhgLlts
clwsf/jfbL kß/Tg t'nfw/n] dfgj dlGqd08n v8f u/]/ cfˆgf] sfo{ k|lt:kwf{ kl5 P8jf8{ldlnaf08n] eGbf k'/fgf] dflg;nfO{ dfg{;a} eGbf k|lqmofn] k/fsfi6f gf3]sf] 5 . oxL df}sf 5f]k/] b]zL ljb]zL k|ltlqmofjfbL
clwsf/jfbL ePsf] gftfn] k|hftGqsf] k|f/De u¥of] . olb g]kfn h:t} xf] cfˆgf] bfO 8]le8 ldlnaf08nfO{ gofF s'/f rflxG5 ca s] 5 ltdL;Fu zlQmx¿ of] d'ns ' df k'gM o'4 yf]kg]{ s;/tdf nfu]sf 5g\ . d'ns ' df ;fgfnfO{
hggL x'F eGg] a]nfotn] uf]vf{x¿nfO{ eg] lgs Sn]un] bnfnL u/]/ slxn] k/f:t u/L n] a /kf6L{ s f] g] t fdf To:tf] s'/f <ÚÚ xf] ltdLx¿sf] k'/fgf] P]g 7"nfnfO{ r}gsf] cj:yf nfhdbf]{ u/L a9]sf] 5 . clxn] b]lvPsf ;Dk"0f{
lje]b u/]sf]df cfklQ hgfPsf lyP . sGh/e]l6e t slxn] n]a/nfO{ ;dy{ r'lgP . a]nfotdf n]a/kf6L{sf] r'gfj larf/nfO{ dfg{;a} eGbf gofF larf/ ;d:ofsf] xn ug]{ Psdfq ljsNk t eg]sf] ;dodf g} zflGt / ;+ljwfg lgdf{0f
/, cGTodf jfg]Zj/ ;+;b\ ejg tkm{ ug{ hgfpFb} kSs} xË kfln{ofd]G6 g} / g]kfndf sfFu|];kf6L{sf] r'gfj rflxG5 . s] 5 ltdLx¿;Fu To:tf] k|lqmofn] k"0f{tf kfpg' xf] . To;tk{m ;a} bn Psl7Ssf eP/ nfu] eg] b'lgofsf
lg af]nLsf] uf]nL t];f{P/ ef/tLo x'g] lyof] / clxn];Dd a]nfot klg ;Fu;Fu} h:tf] ;DkGg eof] . sfFu;]| df s'/f < pQ/ b]p dfs'g,] k|r08, /fdrGb|, s'g} klg zlQmn] g]kfnL hgtfsf] rxgf dfly s'7f/f3ft ug{ ;Sb}g .
ljz] i fb" t Zofdz/0fsf] g] k fn ;/sf/ljxLg cj:yfdf x'g] lyof] . bf];|f] k':tfsf g]tf elgb} cfPsf ;'zLn, b]pjf, s]kL cf]nL / cGo k'/fgf panta_sagar@yahoo.com
e|d0fnfO{ O{Ëltub}{ ef/ts} lgufxdf sGh/e] l 6e / lna/n ;' z Ln sf] O /fnf ljho ePkl5 larf/sf g]tfx¿ Û 5 eg] pxL uug
;/sf/ aGg] cfz+sf JoSt u/] .
t' n fw/n] hgcfGbf] n g efu !
8]df]qmofl6ssf] ;+o'St ;/sf/ u7g
x'g] lglZrt eO;s]kl5 uf]8{ a|fpgn]
ljhof]T;j dgfpg gkfpFb} c:ktfn
klg egf{ eP . s] l Gb| o ;ldlt
yfkf;Fu 5 . p h:t} gofF lk9Lsfx¿;Fu
5 gofF larf/ . ltdLx¿n] ;'uf /6fO{
;'vt{] df pT;fxL o'jfx¿sf] kf}/v
t'?Gt} /fhLgfdf lbg alsª3d b/jf/ ;b:odf ch'{g g/l;+x s];L / uug pRr lzIff xfl;n u/]/ /f]huf/L Joj:yfks zdf{n] hfgsf/L lbg'eof] .
;DkGgkl5 uf]df+; eIfLx¿n] uf}aw nf]stflGqs u0ftGq gofF g]kfn eGb} gkfpFbf ef/t tyf cGo d'ns ' x¿df ;|ft] / ;fwgsf] cefjdf xftn] g} sRrf
ug{ k fpg' k5{ e Gg] jStJo lbP/ k'u/] dxf/fgL Plnhfa]ysf]df cfˆgf] yfkf ;;'/f HjfOFsf] glthfdf eg] dWoo'uLg larf/s} bnbn leq /x]/
/fhLgfdf k]z u/] . /, dxf/fgLåf/f uugn] g} ;;'/fnfO{ pl5g]/ k|yd sfd ug'k{ g{] afWotfnfO{ /f]Sb} oxfFsf kbfy{sf] ld>0f ubf{ u'0f:t/df ;fdfGo
rrf{df cfPsf lyP . nf]stflGqs g]kfnL hgtfnfO{ gofF af]tn b]vfP/ o'jfx¿n] cfˆg} nufgLdf n'uf w'g] tndfly kg]{ ePsfn] cfufdL lbgx¿df
u0ftGq g]kfn wd{lg/k]If /fi6« 3f]if0ff :jLs[t eO;s]kl5 uf]8{a|fpg kf6L{ :yfg cf]u6] . a]nfotsf] n]a/kf6L{ k'/fgf] /S;L eg{ kfpg] 5}gfF} . l86/h]G6 kfp8/ ;/km pTkfbgdf o;nfO{ ;'wf/ ub}{ n}hfg] / ;fa'g
nfu]sf 5g\ . tLg jif{cl3 ;'vt{ ] lhNnfsf] pTkfbgsf] tof/L klg ul//x]sf] pxfFn]

Pdfn] hgdf]rf{ ;fOhtk{m


/fds' d f/ Png
;jf]R{ r cbfntn] ;ef;bx¿nfO{
k6s xf/]sf gsRr/fx¿sf] nuf}F6L
;dfTg' Pdfn]sf nflu ;fFRr} xflgsf/s
k|bLk g]kfnsf] l6Kk0fL Psflt/ 5
eg] kf6L{ eg] la:tf/} hgdf]rf{ x'g]
5 . clxn] g} of] ljifodf Pdfn]n]
;f]Rg ;s]g eg] p;n] ;Qfsf] df]xdf
/fd3f6 uflj;sf $ hgf o'jfx¿ ldn]/
dWo tyf ;'b/" klZrdd} klxnf] gofF g]kfn
l86/h]G6 pBf]u ;~rfngdf NofPkl5
tL o'jfx¿nfO{ ljb]lzg'kg]{ jfWotf;Fu}
atfpg'eof] . dWo tyf ;'b/" klZrd
If]qdf cfˆgf] kx'rF k'¥ofpg] nIo /x]sf]
ePklg ;|ft] ;fwg / nufgLsf] cefjdf
afWotfa; v'lDrP/ a:g'k/]sf] 5' .
:jb]zd} /fd|f] cfDbfgLsf] ;|ft] ePsf] 5 . pBf]usf l86/h]G6 pTkfbg k|dv "
lgjf{rgdf t6:y ga:g km};nf u/]sf] /fhgLlt ePsf] 5 . p;}dfly ;+;b\df lrGtf klg c;nL sfo{stf{x¿df k6s–k6s cfˆgf] /fhgLlts rl/q pBf]u ;~rfngsf] nIo;lxt ?= !& kxln;+x a:ofnn] atfpg'eof] .
5 . p;f] t g]skf Pdfn]n] klg t];|f] :yfgsf] kf6L{sf] x}l;otn] klg a9]sf] 5 . o;sf vflt/ clxn] t u'dfPsf] 5 g} c;nL sfo{stf{nfO{ ;oaf6 ;'? ul/Psf] l86/h]G6 pTkfbgn] pxfFn] :yfgLo:t/d} pTkfbg u/]sf]
k|wfgdGqLsf] lgjf{rgsf] ;xdtLo Pdfn]nfO{ ;Qfdf k'Ug ;fy eg] h?/L Pdfn]n] km]l/ Pp6f cj;/ kfPsf] ?jfpg] / zq' a9fpg] /f]u kf6L{leq xfn /fd|f] ahf/ kfO/x]sf] ePklg ;|ft] l86/h]G6 kfp8/sf] dfu cToflws
afhfnfO{ ldxLg kf/]sf] 5 / km]/L 5 . p;dfly ;+ l jwfg;efsf] cj:yf 5 . ca klg Pdfn] km]l/ k;]sf] cj:yfdf p emg /f]uL x'g5] . ;fwgsf] cefj /x]sf] pBf]usf Joj:yfks /x]sf] ePklg sd nufgLsf sf/0f
ax'dtLo afhfnfO{ 3GsfPsf] 5 . lgjf{rgb]lv g} Pdfn]leqsf 5'/fh:tf ;+ljwfg;ef / cl3Nnf] k|wfgdGqLsf] Psfw g]tfx¿sf nflu kf6L{ x'g ;S5 dx]Gb| zdf{n] atfpg'eof] . xfn k|ltJolSt eg]hlt sRrf kbfy{ Nofpg g;Sbf
o;sf] cy{km]/L g]kfnL /fhgLltdf gofF lhe|fx¿n] slxn] sfFu|]; t slxn] lgjf{rgdf h:t} 9'nd'n] eP/ k|:t't sfFu|];h:t} . t/ ;fFRr}sf sfo{stf{ ?=@% xhf/ z]o/ nufgL u/]/ !) hgfn] pTkfbgdf ;d:of ePsf] atfpg'eof] .
;dLs/0fx¿ ;'? x'g] ePsf 5g\ . dfcf]jfbLnfO{ ufnL u/]sf e/df ePdf clxn]sf] gofF ;dLs/0fdf klg / g]tfx¿ eg] la:tf/} knfog eP/ pBf]u ;~rfng ul//x]sf] ePklg ahf/ l86/h]G6 kfp8/ pTkfbgsf nflu
k|wfgdGqLdf cGttM ;jf{lws xf/ /fhgLlts k|f0fL eO/xg] /f]un] klg Pdfn]s} /fhgLlts :vng x'g] cj:yf cb'jf /f]Kglt/ nfUg]df z+sf 5}g . dfu cg';f/ pTk{bg ug{g;s]sf] zdf{n] cfjZos kg]{ sRrf kbfy{ aL/uGh /
vfPsf /fdrGb| kf}8]nnfO{ sfFu|];df
pk;efkltsf nflu hlt sl7g eof]
ca k|wfgdGqLsf] kb klg pgLaf6
Pdfn] ynf kg{nfu]sf] xf] . p;n]
;+ljwfg;efsf] lgjf{rgdf PsLs[t
dfcf]jfbLsf nflu sf7df8f}Fdf s]xL
kfgLsf] xfxfsf/n] ufp“ g} l/lQof] atfpg'eof] . pxfFn] eGg'eof]– ljleGg
;/sf/L tyf u}/;/sf/L ;+3;+:yfsf
ef/tsf] nvgpaf6 Nofpg] ul/Psf]
a:ofnn] atfpg'eof] . lhNnfsf] l5g\r,'
:ofª\hf . vfg]kfgLsf] cefjn] 5f]8/] cGoq a;fO ;/]sf 5g\, clxn] sd{rf/Lx¿ cfP/ lg/LIf0f ug{] u/]sf] d}gt8f, bz/yk'/, sNof0f / /fd3f6df
6f9f x'g]df z+sf 5}g . Pdfn] g]tf l;6sf] hf]xf] gu/]/ h'g uNtL eof] . klZrd :ofª\hfsf] Pp6f l;Ëf] ufpF g} ufpF e /df dfq} kfF r 3/kl/jf/ ePklg ;xof]u eg] st}af6 kfPsf 5}gf}+ . l8n/ ;~rfng u/L l86/h]G6 kfp8/
uf]s0f{ lai6sf] zAb ;fk6 lng] xf] o:t} uNtL k|wfgdGqLsf] lgjf{rgdf l/lQPsf] 5 . :ofª\hfsf] ksjfbL 5 . kfgLsf] xfxfsf/ ePsf a]nfdf ;fdfGo kl/jf/sf o'jfx¿ ldn]/ pBf]u pTkfbg nfut s6fP/ Ps ¿k}ofF ^)
eg] klg !& k6s xf/] s f sd/]8x¿ Ps geP/ cj;/ uof] . uflj;–^ l:yt nfv'8fF8f, nf}8fF8f, ufpFdf sf]xL klg kfx'gfx¿ gcfOlbP ;~rfng ul//x]sf 5f}F -zdf{n] eGg'eof]_ k};f gfkmf /fv]/ ?= @) df laqmL ug]{
gsRr/fx¿nfO{ cfˆg} kf6L{leqsfn] o;sf] kL8fdf clxn];Dd Pdfn] le/fn] ufpFsf sl/a *) 3/kl/jf/ x'GYof] eGg'kg]{ ;d]t ;d:of cfpg] ;f]r] cg';f/sf] nufgL / pTkfbg ul/Psf] klg a:ofnn] atfpg'eof] .
klg ;fy lbG5g\ eGg] nfu]sf] lyPg . cfxt ePsf] 5 . p;sf nflu ca vfg]kfgLsf] cefjdf wdfwd cfˆgf] u/]sf] ufpFnx] ¿n] ;fd"lxs u'gf;f] ug{;s]sf 5}gf}+ ;/sf/L tyf u}/;/sf/L OlG8li6«on ;fN6 OlG8li6«on ;f]8f
h'g ;fx|} nhf{:kb kf] 5 . xf] Pdfn]n] ;Qfsf] cf]vtL ;xdtLoaf6 ax'dtLo k'Vof}n
{ L yftynf] 5f]8b\ } lx8\g yfn]kl5 u/]sf 5g\ . sl/a !@–!# jif{cl3 If]qaf6 ;xof]usf] ck]Iff u/]sf 5f}+ . sfli6s gL/ ;]n/L ;]G6 ldy]g Oy]g /
k6s–k6s /fdrGb| n fO{ cfˆgf] ag]sf] 5 . oltv]/ klg kf6L{sf l;Ëf] ufpF g} l/lQPsf] xf] . …nfv'8fF8f ufpFdf s'g} klg vfg]kfgLsf of]hgf sd{rf/Lx¿sf] tna sRrf kbf{ysf] d"No uf]b/]h u/L ljleGg gf} j6f sRrf
pDd]bjf/ dfg]/ u/]sf] e"nsf] s]xL g]tfx¿sf lhe|f] eg] k|bLk g]kfnn] ufpFdf dfq} ;'?sf] cj:yfdf sl/a kfg{ s'g} g]tfn] g;'gk] l5 ufpFnx] ¿n] nufotsf ;a} vr{ s6fP/ dfl;s ?=!) kbfy{sf] ld>0faf6 l86/h]G6 kfp8/
e"n;'wf/ x'gsf nflu gofF ;dLs/0fsf] eg]h:tf] hgtfsf] ax'bnLo hgjfb %)–^) 3/kl/jf/ lyof], lj:tf/} cfsf;] kfgL ;Íngsf nflu cfsf;] xhf/;Dd cfDbfgL eO/x]sf] pBf]usf tof/ ul/G5 .
h?/L 5 . of] e'n;'wf/df Pdfn] ;'lw|g kf]n/] :jfb rfVgd} pBt 5 . casf] kfgLsf] cefjsf sf/0f ;a} a:tL 6\ofÍL lgdf{0f ug{ ;'? u/]sf] t/ ah]6
;s]g eg] p;n] hgdf]rf{sf] ;fOhdf
eljiodf /fhgLlt u5{ eg] /
;dLs/0fnfO{ Pdfn]n] bx|f] agfpg
h?/L 5 . o;sf nflu klxnf
5f]8/] ;'ud :yfgtkm{ nfUg yfn]kl5
ufpF g} clxn] ;'g;fg ePsf] 5 .
tyf k|fljlws hgzlStsf] cefjn] ubf{
Tof] klg eUgfjz]ifdf kl/0ft ePsf]
/fxft kfpg g;s]sf] åGå kLl8tsf] u'gf;f]
?s'd . åGåsf] a]nf /fHokIfaf6 d[ts ;~h' ljssf] bfO{ dfgaxfb'/ ljsn]
/fhgLlts l6Kk0fLx¿ eg] ahf/df Pdfn]sf g]tfx¿aLrsf] cfGtl/s ksjfbL–^ nfv'8fF8fsL u[lx0fL OGb' ;dfh;]jL zfxLn] atfpg'eof] . dfl/Psf kl/jfx¿n] cem}; F Dd /fxt hfgsf/L lbg'eof] . :yfgLo zflGt
5tf5'Nn 5g\ . 5nkmn h?/L 5 . cfk"m cg's"nsf zfxLn] eGg'eof], Ps ufu|L kfgL 3/df kfpg ;ls/x]sf 5}gg\ . ;/sf/sf] ;ldltsf] sfof{no ?s'daf6 /fxtsf]
ax'dtLo ;/sf/ g} u7g ug]{ xf]
eg] klg oltv]/ k'/fgf pDd]bjf/Lx¿
k|ltlqmof lbg] / bnx¿ dg k/fpg]
Pdfn] s f g] t fx¿sf] /f] u n]
Nofpg em08} kfFr–5 306f nfU5,
kfgLsf] b'Mvn] ubf{ ;a}n] oxfFsf] a:tL
5f]/f;/x cl:y/tf / /fHosf] nfkjf{xLsf sf/0f nflu l;kmfl/; eO{;s]sf] ePklg
cfkm'x¿n] /fxt gkfPsf] kLl8tx¿n] clxn];Dd /fxt gkfpFbf ca kfpg] cf;f
vf/]h eP/ gofF ;xdltsf] 9f]sf
vf]Ng xtf/ eO;s]sf] 5 . ;+;b\
sfo{stf{;d]t sfFu|];sf h:t} x'g
nfu]sf 5g\ . cWoogsf] cefj /
5f]8/] ;x/ ahf/lt/ sf]xL 8]/f u/]/
a;]sf 5g\ eg] sf]xL pt} 3/ lsg]/
5f]/LnfO{ u'gf;f] u/]sf x'g\ . @)^) ;fndf
/fHokIfaf6 dfl/Psf afFkmLsf]6 ( lemd'|
klg db}{ uPsf] dfgaxfb'/ ljsn] b'v;] f]
AoQm ug'e{ of] . åGåsfndf /fHokIfaf6
ejgdf uPsf ;ef;bx¿
lgjf{ r gk| l t df} g /xg gldNg]
g]tfn] h] af]Nof] To;sf] kl5 nfUg]
sfo{stf{sf] afgLsf sf/0f hgtfsf]
a;fO ;/]sf 5g\ . …of] nfv'8fF8f ufpFdf
bfh'efO / 5/l5d]sL u/L sl/a ^)
klg :s'n lgjf;L ;~h' ljssf] kl/jf/n] clxn];Dd
/fxt kfpg ;ls/x]sf 5}gg\ . /fxtsf]
Hofg u'dfPsf ^ ;o *% dWo] ^ ;o
hgfn] /fxt lnO;s]sf] / &) hgfn] /fxt
;jf]{Rrsf] km};nfn] klg Pdfn]sf ax'bnLo hgjfb eg] 5fFofdf k/]sf]
g]tfx¿ uDeL/ x'g h?/L 5 . !& / Psxbdf kf]n]/ vfPsf] atfpg]
3/ kl/jf/ lyof] . :yfgLo a'l4hLjL
s[i0f zfxLn] eGg'eof], ;a}n] ufpF g} k9\g k7fcf}+ nflu k6s–k6s ;b/d' s fddf
wfpFbf;Dd klg /fxt kfpg g;s]sf]
lng afFsL/x]sf] :yfgLo zflGt ;ldltsf]
sfof{no ?s'dn] hfgsf/L lbPsf] 5 .
ˆ6 @)^& ;fn k'; !* ut] cfOtaf/

d'vsf] dlxdf
oxfF d'vsf] dlxdfsf] s'/f ubf{ d'vnfO{ 5]Sg yfNof] eg] Ps lbgdf :jfbd} /dfpg yfn]sf] 5 . tkfO{+ s'g} cfh tLg kf6L{sf d'v tLglt/
l;h{gfsf y'·f
bf]x/L b]p8f uLtx¿
gfssf] d'lGt/ v'q]sf] Kjfn csf/sf] x'g] sfd Ps jif{df klg gx'g ;S5 . sbflrt e'n/] 3';vfg] d'vsf] af/]df kmls{Psf] x'Fbf hgtfn] of] kl/l:ylt dgf] x / nfld5fg]
efunfO{ d'v elgG5 . of] gePsf] a? of] d'vdf af]sfb]lv ds}sf] 3f]uf, ;/sf/L h'+ufnfO{ va/ ug{'eof] eg] ef]Ug' k/]sf] 5 . oxL d'vn] dfG5]nfO{ s]6L– sfn} 6f]kL, sfn} r:df, Sof /fd|f] ;kmf/L .
dfG5] gkfOg] x'Fbf ;a}nfO{ o;sf] /f]:6b]lv 6f]:6, t'Dafb]lv t?gLsf] emg\ h'+ufn] t d]/f] efu slt k5{ < b' M v lbnfpg ;S5, oxL d' v n] ;+;b\ ukm ug]{ ynf], ;ef;b ukmf8L ..
af/]df yfxf g} 5 . eujfg\n] Pp6f r'Daf xflnlbof] eg] dxfb]jn] gug]{ gq vfg] d'vnfO{ h'+ufn] s] u5{ egL dfG5]nfO{ ;'Mv lbnfpg ;S5 . 3/sL s]6f– xNsf ef/L b}n] af]s, d af]Snf u?uf] .
oxL cË lbPsf /x]5g\ h;n] w]/} sfd klg o} d'vn] ug{ ;S5 . d'vsf] emg\ afu]l{ gË u/]sf] s'/f] oL b'O{ cfFvfn] a'9Ln] d'v nufpFbf sqf] /8fsf] rN5 . tna, eQf slt x'G5, ;ef;bsf] ..
sfd u5{ . cfFvfsf] x]g]{ dfq sfd dlxdf klg lalrqsf] g} 5 . olt kqklqsfdf k9\g kfOG5 . of] d'vsf] sltsf] 3/ u[x:tL 9N5 . oxL d'vn]
5 . gfssf] ;'F£g] sfd dfq 5 . t/ ;fgf] eP/ klg cNsqb]lv gbLgfnf, dlxdf u/L ;fWo 5}g u¥of] eg] slt >LdtLnfO{ dL7f] af]Nbf >LdtLsf]
s]6L– ;QLsf] afns ?G5, n]v s' ;QLsf] .
d'vsf] sfd vfg], af]Ng], xfF:g], sfF:g], xjfOhxfhb] l v k' n ;Dd ‰jfDd cWofo g} aG5 . of] d'vsf] s'g} 7]ufg cg'xf/ emnn aN5 . To;}n] af]Ng]sf] lk=P=l;=P= tna eQf, Ps nfv hltsf] ..
xsfg]{, 8sfg]{, vsfg]{, 6f]Sg]b]lv l/; hfG5, jgb]lv xl/of] wg, xfQLb]lv g} 5}g . cfh s] vfsf] 5, ef]ln s] kL7f] laS5, gaf]Ng]sf] rfdn klg s]6f– sf]b¥of af/L sf]6f] kmNg], 3f]uf af/L 3f]uf .
kf]Vg];Dd sfd u5{ . wGo 5 d'vnfO{ nfQL;Dd ‰jfDd hfG5 . oqf]–oqf] vfsf] 5, cfh s] af]N5, ef]ln s] laSb}g elgPsf] xf] . dL7f] af]Nbf k};f /fV5g\ lk=P= cfˆg} dfG5], ;ef;b ef]sf ..
olt w]/} sfd u/]sf]df . vfg] d'vnfO{ klg gnfUg], emg\ dfG5]sf] l/; /fu s]6L– 8fF8fdf aofnL v]Ng], nIfL xf] ls wgf{ .
h'Fufn] 5]Sb}g . 5]sf];\ klg s;/L
h'Fufn] < casf lbgdf km]l/ s;n]
Jo+Uo aGw k|]d /l~ht
jnL,a'9s'fdu/
j]t g} efUg] x'bF f ld7f] af]nf}F of] d'vn] . o}
d'vn] ld7f] afrg ubf{ o1 dxfo1df
bz nfvsf] of]hgf lnG5g\,. ljsf; ug]{ egL ..
s]6f– g lx8\g' vf]nLsf] af6f], v;fpnf jd uf]nf .
kf] h'u+ f kfN5 / Û vfg] d'vnfO{ 5]Sg vfg ;Sg] d'vnfO{, hfaf] h'+ufn] s] af]N5 . cem of] g]tfx¿sf] d'vsf] s/f]8f}F wg ;DklQ lbg] bDktL xfdLn] of]hgfsf] ;b'kof]u, xf]nf ls g xf]nf ..
;s]sf] eP cfh b]z / hgtfsf] ult c;/ kf5{ / Û lxhf]–cfh d'vn] vfFbf s] s'/f . kf6L{sf d'vsf s'/f s] ug{] < b]v]sf 5f}F . To;}n] d'vsf] dlxdf
s]6L– e'mnf] 56\sof n}hf a]Og}, uf]7 cfuf] afNg] .
o:tf] x'g] lyPg . ahf/ efpb]lv h' + u fn] klg :jfb lng yfn] s f] a}7sdf Pp6f s'/f u¥of] . hgtfnfO{ ckf/ 5 . cfhnfO{ d'vsf] dlxdfsf]
k]6f« n
] sf] efp a9fpbf sld;g vfg] ;'lgG5 . To;}n] ;/sf/n] kfn]sf] csf]{ s'/f . oxL d'vsf] 7]ufg gx'Fbf cWofo olt g} . d'vfo gdMho aGb}gg\ of]hgf l7sn] sfo{stf{ kfNg] ..
d'vnfO{ s:n] 5]Sg] < km]l/ vfg] h'+ufn] vfg] d'vnfO{ 5]Sg'sf] ;f6f] cfh;Dd ;+ljwfg aGg] 7]ufg 5}g . sfps'tL . s]6f– u}nL kfoF x'O lal;{ofF, ddf{Ho"nL v]t .
ul/a 5g\ p:tfsf p:t}, 5g\ ls 5}gg\ r]t ..

nf]8;]l8ª / ljB't\ k|flws/0fsf] ;]jf s]6L– ;Odn bfOsL h]7L 5f]/L, gfj} /fVof wgf{ .
hgtfn] lbofsf ef]6, gofF g]kfn egL ..
s]6f– 8fF8fdfly k'mSof{ ;NnL, Gofj r/L Gofjf] .
hflt, If]q, lnËe]b, lgd"n{ x'g] Sof xf] ..
dw' ; " b g ;' j ] b L ;sf/fTds / pknlAwd"ns sfo{af6 lgsfodf a:g] a'l4hLjLx?n] s] a'emL 5 . …cfwflbg pHofnf], cfwflbg
ckf/ hn;Dkbfsf] wgL d'ns ' b]zsf] /fHozlSt g} kl5 x6]sfn] lbg'kb{5 eg] cfpg] / hfg]sf] lglZrt cFWof/f] .Ú of] zfZjt lgod xf], ;a}n] s]6L– nOof6}df ld7L cd|,} kfSof r':bf r':b} .
cyf{t hn;|ft] sf] lx;fan] ljZjsf] ljBdfg ;d:of 36g'sf] ;f6f] emg– tflnsf ldnfO{{ ;s]kl5 k|fljlws q'6L :jLsf/ u5{g / cfˆgf] Joj:yf cfkm} c;dfgtf Ho"bF } /Xof, ul/a p:tf p:t} ..
bf];f| ] wgL b]z g]kfndf ljB't\ ;]jfsf] emg a9]/ uPsf] kfOG5 . cfh kl5Nnf] / cGo afwf cj/f]wsf cnfjf cGo ldnfp"5g\ . oxf" t ;]jf gx'"bfsf] s]6f– kfs]Osf] cd|s} L 8fnL, kl/uof] vf]nf .
If]qdf 7"nf] ;+s6 k}bf ePsf] 5 . ;dodf cfP/ ljB't\ ;]jfnfO{{ Psgh/ ;dodf cfˆgf] ;] j f c6' 6 / cj:yfdf eGbf ;]jf x"b' fsf] cj:yfdf zf]if0fsf] cGt ug],{ Sof/L x'g] xf]nf ..
lj1fgn] x/]s If]qdf cfˆgf] rdTsf/ nufp"b} To;sf] JofVof / ljZn]if0f u/f}+ cljl5Gg?kn] hf/L /fVg'kb{5 g ls hgtfn] a9L b'Mv kfpg] sfd ePsf s]6L– hfG5]psL hfGbLgf}F cfd}, rf]Sof sfDnf] a'Gg .
b]vfO/x]sf] / ljsf;sf] k|lt:kwf{df t . xfdLn] s]–s] q'6L / sdhf]/L km]nf l5gdf cfpg] l5gdf hfg] . hgtfsf] 5g\ lsgeg] lxhf]sf lbgdf s'g} klg zf]ifs, ;fdGtL km6f, /bf ;Dd x'Gg ..
Ps;] Ps d'ns ' t"5f8d5f8 ub}{ kf5f{+} . oxf" x/]s s'/fx? cd"t{ / lxtnfO{{ Wofgdf /fVb} / pgLx?nfO{{ ;]jf ;'ljwf gx'g] a]nfdf hgtfn] lbg / s]6f– 3/af/] 3/lt/ hfpn], d j}/fuL jg .
cufl8 a9]sf] ;dodf xfdLn] of] ckf/bzL{ 5g\ . af]n ] s
] f], n]vs
] f], eg]sf] kg{hfg] c;'ljwfnfO{{ dWogh/ ub}{ /ftsf] Vofn u/]/ s'g a]nfdf s] rLhsf] zf]ifs ;fdtL kmfNg], s} pkfo eg ..
ljB't\Lo If]qdf ef]Ug'k/]sf] ;f:tL / ;'gs ] f] s'g} klg gLlt lgodn] sfd ljB't\ k|flws/0fn] cfˆgf] ;]jfsf] h?/L kb{5 To;sf] Joj:yf klxn] g}
jf:tjdf nHhf:kb / xf:of:kb 5 . ug{;ls/x]sf] cj:yf 5}g . h] elgG5 sfo{tflnsfnfO{{ ;fj{hlgs ul/;s]kl5 ldnfO{;s]sf x'Gy] . h'ga]nf h] rLh s]6L– lj5f]8 eofsf hf]8f, lbgsf d}gf uGg] .
pko'St ;fwg ;|ft] sf] cefj tyf Tof] x'b" g} / h] elgb}g Tof] rflx" l5§} To;cg'?k k|of]u ug{] ls gug{] . of] rflxof] Tof] rLh lgsfn]/ 9'Sssf ;fy hgjfbg cfpFbf;Dd, x'Gg dgsf] eGg] ..
k|fljlws hgzlStsf] cefj g} o;sf]
k|dv' sf/ssf] ?kdf dfGb} cfP tfklg
x'G5 . o:t} 5 cfhsf] ljB't ;]jf
klg . nf]8;]l8ªsf] tflnsf s'g a]nf
s;sf] bfloTj xf], of] s;sf] e"ldsf
xf] / of] s;sf] st{Jo xf] . cfh
k|of]u ug{] uy]{ . cfh ljleGg ;]jf ;'ljwf
ylkb} hf"bf hgtfn] cfk"mn] Joj:yf
cGwsf/ eljiosf ;Defjgfx?
cfh ljleGg d'ns ' sf bft[ lgsfox? sltv]/ s'g cj:yfdf km]l/g] xf] Tof] h'ga]nf aQL cfpg] xf] ToxL a]nfdf ug'k{ g]{ s'/f e'Nb} uP, ;a} s'/f lj1fgn] z] v / cfrfo{
7"nf] wg/fzLsf] kf]sf] kf/]/ sfvL RofKb} klg yfxf 5}g . tflnsf ab\lnof] eg] aQLn] gf6sLo9+ u af6 n' s fdf/L lbPsf] a/bfg / cfzL{jfbdf dVv k/], x'sb+{ } u/]sf] gfafnsnn] Ps k|Zg ;f]Wof],
g]kfnsf] x/]s If]qsf] e|d0f ub}{ sxfF, klg Tof] tflnsfn] cfˆgf] ;do;Ldfleq v]ln/x]sf] x'G5 . % ldg]6 cfp"5, % s'g a]nf s] rflxG5 Tof] klg e'Nb} u/] …d]/f] eljio s:tf] 5 <Ú,
s;/L, s'g jftfj/0f / s'g lzif{sdf sfd ug{;s]sf] x'b" g} . nf]8;]l8ªsf] ldg]6 hfG5, cfwf 306f cfp"5, cfwf clg ;a} s'/fdf k/lge{ aGb} uP . l3l;|bF } u/]sf] p;sf] dxTjfsfIff+n] ;f]Wof],
cfˆgf] wg/fzL nufgL nufpg] xf]nf a]nf aQL hfG5 jf ;a}sf 3/, xf]6n, 306f hfG5 . o:tf] klg ;]jf xf] . h;/L cfh h;n] hgtfnfO{{ ;]jf lbg] x]tn ' ] …d]/f] ;Defjgf s]–s] 5 <Ú,
eg]/ gs'/s ] f] rflx" kSs} xf]Og . t/, ahf/, Joj;fo, pBf] u , sn– dflg;n] cfˆgf] cf"vfsf] k/]nL vf]Ng] / :yflkt / sfo{;~rfng ub}{ cfO/x]sf Psl5gsf] 6f]nfO kl5,
pgLx?nfO{{ nufgL ug{ cfjZos kg{ sf/vfgfnufot ;Dk" 0 f{ If] q aGb ug{] u5{ 7Ls ToxL tfnn] aQL 5g\ pgLx? :jo+ g} cgle1 b]lvG5g\ . 3f]xf]l/P/ x]/F] / d}n] eg],F
e/kbf]{ / cg'sn " jftfj/0f /fHon] cGwsf/do x'G5 jf To;;"u ;DalGwt klg cfpg] / hfg] u5{ . cyf{t cfhsf] o:tf] cj:yfdf hgtf g lxhf]sf] eljio t cGwsf/ 5 t/ ;Defjgf ljzfn .
k|bfg ug{g;Sbf cfh xfdL ;Dk"0f{ ;fwg, pks/0f / oGq 7Kk x'G5g\, of] lah'nL aQL aNg' / lgEg'df cf"vfsf] c;DkGg / cljsl;t h:t} eP/ af"Rg
g] k fnLx? s' g } g s' g } lx;fan] k| f oM lglZrt 5 . t/ h' g a] n f k/]nL lemDsfpg'df s'g} km/s 5}g . ;s]sf 5g\ g t cfhsf] ;DkGg / crDddf ?dlNnP/ p;n] ;f]Wof],
;+s6u|:t / cefju|:t eO/x]sf 5f}+ . nf]8;]l8ª x6g] xf] cyf{t h'g a]nf o;/L cfˆgf] ;]jf ;~rfng ubf{ ljB't\ ljsl;t cj:yfdf ;fwg / ;|ft] n] …cGwsf/ eljiodf s;/L ljzfn ;Defjgf /xG5 t <Ú
b] z df ljBdfg k| f s[ l ts pmhf{ ljB'tLo cfk"lt{ ;'rf? x'g'kg]{ xf] k|flws/0fnfO{{ nfUb}g ls xfd|f] ;]jf ;]jfu|fxL eP/ 9'Ss;"u af"Rg g} clg d}n] lbFP d]/f pQ/x? M
zlStnfO{{ g cfkm}n + ] k|of]udf Nofpg To;a] n fsf] gf6s cfh cfd clgoldt / ckf/bzL{ eof] eg]/, xfd|f] ;ls/x]sf 5g\ . of] bf];f"wsf] lhGbuLn] ev{/} a9]sf] nf]8;]l8ªsf] tflnsf ;lDemFP / eg],F
;Sg] g t aflx/L bft[ /fi6«nfO{{ 9'Ss hg;d'bfosf] 6fpsf] b'vfOsf] ljifo ;]jf hgtfnfO{{ /fxt xf]Og cfxt eof] slxn] kf/ kfpg] xf] eGg] s'/fk|lt ;a}sf] ltldn] @$ 306f aQL afNg ;Sg] ;Defjgf 5 .
/ lgjf{w9+un] nufgLsf] jftfj/0f alg/x]sf] 5 . ljB't\ ;]jf aGb x'g] eg]/, xfd|f] ;]jf 3fpdf g"gr"s 5{sg] lrGtf / rf;f] a9b} uPsf] cj:yfdf xfjf dfq aUg] 3/sf] wf/fsf] 6'6L x]//] eg],F
l;h{gf ul/lbg] sfd ubf{ xfdL of] ;dodf lgjf{w?kn] 9'Ss;"u h;/L sfd eof] eg]/ clg xfd|f] ;]jf ljB't\ k|flws/0fn] cfk"mn] lbg'kg{] ;]jfnfO{{ sd;]sd To;df kfgL aufpg] ;Defjgf 5 .,
;+s6 ef]Ug jfWo 5f}+ . oL b'a} sfd aGb x'G5 To;/L ;]jf k|bfg ug{] ;dodf pHofnf]nfO{{ cGwsf/ agfpg] eof] eg]/ . lemDsfOb]p k/]nL;"u} lj:tf/ ug]{ dFxuLsf] rk]6fdf d/]sfx?sf] nfz uGb} eg],F
/fHosf] k| d ' v lgsfo ;/sf/n] lgjf{w ?kn] 9'Ss;"u ;]jf ;~rfng ;f"lRrs} pHofnf]nfO{{ cGwsf/ agfpg] cfgLafgLsf] oyfzL3| Tofu u/f];\ .
ltgsf k]6df cGgsf bfgf kfg{;Sg] ;Defjgf 5 .,
ug{g;Sbfsf] cj:yfdf cfk"mn] s]xL x'G5 eGg] s'/f s'g} Uof/]G6L / e/kbf]{ xf] eg] ljB'tLo ;]jfsf] s] h?/t . h;n] hgtfnfO{{ s]xL xb;Dd eP klg
ug{] / c?nfO{{ klg s]xL ug{glbg] 5}g . ca eGg'xf];\ s:tf] lgod xf] . k|sl[ tn] g} pHofnf] / c"Wof/f] /lr;s]sf] /fxtsf] cg'el" t x'g5 ] . /f]usf] sfvdf x'ls{/x]sf nfrf/x? b]vfpFb} eg],F
ltgsf y}nfdf cf}iflw xflnlbg] ;Defjgf 5 .
zlStdf :yflkt ub}{ a:g'kg]{ a]nf
ePsf] 5 . cfh b]zdf clwsf+z
sfo{x? ljB'tLo zlSt;"u s]lGb|t 5g\ .
s:tf] tflnsf xf] . s:tf] ;]jf xf] /
s:tf] ;'ljwf xf] . ha ;j{;fwf/0f
hgtf vfg a;]sf x'G5g\ pgsf] d'vdf
cGt/f{li6«o ;"rgf ;+/If0f k|lzIf0f
sf7df8f}F . cGt/f{li6«o ;"rgf ;+/If0f k|lti7fgx¿sf] uf]Ko ;"rgfsf] rf]/L ug{
e|i6sf 7l8Psf dxn uGb} eg],F
ltgdf a'N8f]h/ rnfpg ;Sg] ;Defjgf 5 .,
ufp"sf] ;fdfGo em'k8Lb]lv lnP/ /x]sf] uf"; lgNg gkfp"b} aQL ‰ofKk k|lzIf0f cfufdL df3 dlxgfsf] ^ / & k6s–k6s ePsf k|of; tyf To;sf] lalu|Psf cfr/0fsf] cf]9g\ Lleq n'Sg]nfO{ b]vfP/ eg],F
zx/sf b/af/, dxn, ejg, ;bg / hfG5, ljBfyL{ k9g nfu]sf x'G5g\ ut] /fhwfgLdf x'g] ePsf] 5 . ;+jfb ;dfwfgaf/] klg k|lzIf0f lbOg]5 . ltgnfO{ ;kfg]{ ;Defjgf t 5}g t/ l;Wofpg] ;DefjgfrfFlx 5 .
lgs]tgdf rNg] ljleGg oGq / Pscfw k]h k9L g;Sb} aQL ‰ofKk 6]Sgf]nf]lhh k|fOe]6 lnld6]8sf] cfof]hgf …;+ j ] b gzLn ;" r gf tyf o;sf gbLdf au]sf] kmf]xf]/nfO{ b]vfO{ eg],F
pks/0f ljB't\ zlStljgf ;Dej / hfG5, To:t} n]Vg nfu]sf] ;dodf x'g nfu]sf] ;f] k|lzIf0f sfo{qmddf ;"rgf k"jf{wf/x¿df cfGtl/s tyf afXo dflg;sf duhsf ljs[ltnfO{ OlËt ub}{ eg],F
;/n b]lvb}gg . Ps ldg]6dfq oxf" Psfw k]h n]vL g;Sb} aQL ‰ofKk tyf ;~rf/ k|ljlwaf6 l;lh{t gofF ;|ft] af6 x'g] cfqmd0f / To;sf hf]lvd
ljB'tLo ;]jf aGb x'b" f l;+uf] d'ns ' df hfG5 . o;/L h'ga]nf ca t aQL cj;/nfO{ pkof]udf Nofpg ;lsg] Go"gLs/0f ug{] p2]Zon] k|lzIf0f x'g nfu]sf]
e|i6 cfr/0fdf x'ls{/x]sf],
nueu !)–@) s/f]8sf] Iflt x'g] cfof] eg]/ dflg; pHofnf]df ug{k' g{] pkfosfaf/] 5nkmn x'g5 ] . ;"rgfnfO{ xf]," ;+jfb\ 6]Sgf]nf]lhhsf k|dv
' sfo{sf/L clg j}rfl/s z"Gotfdf ?dlNnPsf] of] d]/f] k':tfnfO{ b]vfpFb} eg],F
cj:yfdf b}lgs tLg 306fb]lv lnP/ cfˆgf] sfd lnP/ cl3 ;/]sf] x'G5 hfgL–ghfgL cyjf ablgotfk"js { 9Ën] clws[t lbj; Gof}kfg]n] atfP . ;Defjgf t slt 5g\ slt, ;kfg]{ ;Defjgf 5,
%–^ 306f;Dd nf]8;]l8ª x'g] ub{5 . Tof] sfdsf] Ps 5]p" gl;Wofp"b} aQL ul/g] sfo{af6 x'g] IfltnfO{ ;fdgf ug{ 6]Sgf]nf]lhhsf cfˆg} k|fljlw1åf/f lbOg] ;+/If0fsf] ;Defjgf 5,
o;sf] c;/sf] lx;falstfa s;n] ug{] hfG5 eg] of] ;'ljwfsf] cy{s] eof] . / To:tf ;"rgf tyf JolStaf6 aRg] ;f] k|lzIf0fdf sDkgLs} ;|ft] ;fwg / agfpg] ;Defjgf 5,
- oxf" gePsf] ;]jfnfO{{ ljsf; / jf:tjdf eGg] xf] eg] clxn]sf] ljB'tLo pkfoaf/] k|lzIf0fdf a[xb\ 5nkmn x'g] cg' ; Gwfg u/L tof/ ul/Psf] dd{tsf] ;Defjgf 5,
lj:tf/ ug{ eGg] sNkgf gu/f}+ . ;]jfnfO{{ x]//] To;sf] Go"gtd rfh{nfO{ ePsf] 5 . uf]Ko ;"rgfdf kx'r F k|bfg kf7\oqmdcg';f/ k|lzIf0f lbOg] ePsf] Ps c;n zf;gsf] ;Defjgf 5,
eO/x]sf] / rln/x]sf] ;]jf klg kf/bzL{ bf"Hg] xf] eg] hgtfnfO{{ 7"nf] gf]S;fgL ug{ j}wflgs ¿kdf JolStnfO{ ;Ifd xf] . 6]Sgf]nf]lhhn] :jb]z tyf ljb]zdf ljsf;sf] ;Defjgf 5,
/ ;]jfd"ns gx'b" f o;/L n]Vg'kg{] / 5 lsgeg] vfPsf] dfq ljif nfU5 t/ agfpg] p2]Zo lnOPsf] 5 . Jofkfl/s, cfO6L;DaGwL tflnd ;~rfng ub}{ d8fl/Psf] afbn h:tf] b]zsf] cGof}ntf ;lDemP/ eg],F
eGg'kg]{ jfWofTds cj:yf l;h{gf gvfPsf] ljif nfUb}g . To:t} aQL a}s+ tyf ljQLo ;+:yf / ;/sf/L cfPsf] 5 .
/fhgLlt1x?sf] eL8df Ps dfq g]tf aGg] ;Defjgf 5 .
ePsf] 5 . clxn] xfd|f] b]z g]kfndf
hlt dfqfdf ljB't\ pmhf{zlSt pTkfbg
afn]sf] z'Ns ltg]{ xf] gafn]sf] b08
lsg ltg]{ . dfl;s?kdf ltg]{ Go"gtd v'Nnf cfsfzd'gL k9fO{ @ hgf lzIfsn] k7gkf7g u/L/x]sf]
a9\b} uPsf] czflGtaf6 ql;t eP/ eg],F
a9]sf aGb'snfO{ tx nufpg ;Sg] ;Defjgf 5 .
x'G5 To;sf] klg /fd|f; ] u" ;b'kof]u z'Ns *) ?k}ofF klg ;]jfsf] lx;fan] ?s'd . ?s'd lkkn % df /x]sf]
x'g ;s]sf] eP jt{dfgsf] ;d:of cfd a9L g} dfGg'k{ 5{ . *) ?k}ofF sf] t hgHof]lt k|flj bjnfËsf ljBfyL{x¿ v'nf lzIfs g/]Gb| vqLn] jtfpg'eof] . bjnfË zfob lwSsfb}{ ulx/f] kL8f lnP/,
hgtfn] v]Kg'kg]{ lyPg xf]nf . ljB't\ cGo j}slNks pmhf{ k|of]u u/] klg cfsf;d'lg k9\g jfWo ePsf 5g\ . j:tLdf ljBfyL{sf] ;+Vof j9\b} uPsfn] rfpl/P/ p;n] ;f]Wof],
pTkfbgsf] cfwf/df vkt o'lg6 a9b} Ps dlxgf hgtfn] k'¥ofp"5g\ / ljBfnodf ejg gePsf sf/0f sIffx¿ klg k|To]s jif{ j9fpFb} uPsf] …s] ltd|f k':tfn] d]/f nflu s]lx u/]gf} <,
uP tfklg To;sf] ;fy;fy} c1ft?kn] pgLx?nfO{{ of] aQL cfof] / uof]sf] ljBfyL{x¿ jflx/} k9\g jfWo ePsf x'g\ . ljBfno Joj:yfkg ;ldltsf cWoIf of d]/f] pGgltsf] lahf/f]k0f g} u/]gf} <
/ ck|ToIf?kn] x'g] ljB'tLo r'xfj6nfO{{ /f]un] u|:t x'g' t kb}g{ . o;f] eg]/ @)^# :yfkgf eO lhNnf lzIff sfof{no wgaxfb'/ j:g]tn] jtfpg'eof] . p;f]t
clxn] b'O{ hgf lzIfsn] sIff kfFr ;Dd
…d, pQ/ljxLg Psn6 pleP/,
dfq klxrfg / lgoGq0f ug{;s]sf] eP ePsf] ljB't\ ;]jf ;a} hgtfn] x6fp ?s'djf6 c:yflo lgo'lQm kfPsf] ljBfno
k9fpg xDd]xDd] ePsf] lzIfs g/]Gb| x]l//x]F cGwsf/ sfnf] /fqLnfO{,
;fob of] ;d:ofaf6 s]xL xb;Dd kf/ eGg vf]lhPsf] xf]Og . s'/f s] xf] eg] sIff % ;Dd ;Grfng eO/x]sf] 5 . %
kfpg ;lsg] lyof] xf]nf . s'g} klg o;sf] ;DalGwt lgsfo / To; sIff ;Dd ;Grflnt ljBfnodf hDdf vqLn] hfgsf/L lbg'eof] . clg slNkg yfn]F kl5sf ;DefjgfnfO{ .
@)^& ;fn k'; !* ut] cfOtaf/ ˆ7
k|x/Låf/f=== of]Uo / cof]Uo 3f]lift gu/]sf]
atfpFb} vltj8fn] eg], …/fi6« a}s
dfg{] wDsL;d]t k|x/Ln] lbPsf lyP .
kLl8t dlxnfn] tLg lbgkl5
5f]/Lx¿nfO{ hfgsf/L lbPkl5 36gf
+ df
!$ hgf 8]k6' L ueg{/ /fVg] Joj:yf
ul/Psf] eP ;a}nfO{ l;kmfl/; u/]/
Gofo ug]{ lyPF . a}+sn] pknAw
cgldglj?4sf] ljifdadg lbNnLsf] u|f08 l8hfOg
;' z Ln uf} t d o:tf] nfU5 xfd|f] /fli6«o ;d:of zflGt, ;Demf}tfsf ;a} k|fjwfgaf6 d'Qm u/fO{ kª\u' agfP/ /fVg] . lbNnLsf] u|fOg
;fj{hlgs ePsf] xf] . 36gfsf] u/fPsf] ;]jf– ;'ljwfcg'¿k a}+s
lj/f]wdf :yfgLoaf;Ln] k|x/L rf}sL d'n'ssf] zflGt k|lqmof uDeL/ ;+ljwfg, ;/sf/, hghLljsf, /fli6«o zflGt k|lqmofnfO{ w/fkdf ;Dd kfg{ l8hfOgsf] k|ltljDa dfq xf] .
sd{sf/Lsf] pTkfbsTjdf j[l4 x'gk' g]{ ult/f]wdf k/]sf] 5 . Toltdfq xf]Og :jfwLgtf s]xL xf]Ogg\ xfd|f] d'n ;d:of, lbg] xf] eg] cgldg /fVg lbg] gq clxn]sf] d'n'ssf] l:ylt åGå
x+;k'/ k'u]/ anfTsf/LnfO{ sf/afxL eGb} pgn] k|To]s sd{f/Ln] cfˆgf]
ug{ dfu u/]sf lyP . dlxgf} lalt;Sbf klg g ;/sf/ u7g 6fpsf] b'vfO{ jf sfp5f] cgldg xf] . glbg] eGg] ljrf/ k5fl8sf] ts{ jf ;dfKtLsf] l:ylt xf]Og . ;z:q o'4sf]
:jd"Nof+sg ug]{ a]nf cfPsf] atfP . ePsf] 5 g ;+ljwfg ;ef g} rfn' ;'Gbf xfF;f] nfUbf], ;f]Rbf l67 nfUbf], dg;fo s] xf] ;a} k|i6 5 . To; ;dfKtLsf] l:yltdfq xf] . zflGt
g]kfnL=== ;|f]tsf cg';f/ cGo sfo{sf/Ln] 5 . d'n ' s
' sf k|dv' /fhgLlts zlQm a'em\bf cfTd3ftL of] v]n gofF klg eGbf klg g]kfnsf] ;fdl/s If]qdf k| l qmof nufot ;+ q md0fsfnLg
k|j]zdf s8fOsf ;fy /f]s nfupg /fhgLlts cf:yfsf cfwf/df ljz]if u/]/ lj:t[t zflGt;Demf}tfsf xf]Og . cgldgnfO{ oxfFaf6 lgsfNg ef/tLo x:tIf]knfO{ lgjf{w agfpg] Joj:yfkgdf xfd|f] l:ylt em08}
klg ;/sf/nfO{ lgb]{zg lbPsf] 5 . c;Gt'li6 hgfpg' :jfefljs eP klg x:tfIf]/sf/L zlQm tTsfnLg /fHosf] ljutb]lv s]xL /fhgLlts zlQmx¿n] ;f]rn] k|]l/t eP/ cgldgnfO{ v]b\g lg/fzfhgs 5 . ;fgf] sdhf]/L Pp6f
;fy} g]kfnLn] Sofl;gf] k|j]z u/]sf] /fhgLlts ¿kn] glhs /x]sf] k|ltlglwTj ug]{ ;+;bjfbL bnx¿ / ;fdfGof ;'ema'em ePsf] dfG5]n] vf]lhPsf] eGg] k|i6 5 . lkmlnËf]n] jg hnfPem}F l;ª\uf] zflGt
kfOP cg'dlt vf/]h ug{;d]t lgb]z
{ g elgPsf yfkf klg cs}{ /fhgLlts csf] { x:tfIf/sf/L zlQm kTofpg} g;Sg] kmQ'/ cgldgnfO{ ljutsf o'4/t kIf -/fHo–g]kfnL k|lqmof w/fkdf kg{ ;S5 . o'4
lbPsf] 5 . ;ldltn] cfufdL lbgdf w'jd| f hfg' ueg{/sf nflu r'gf}tLsf] dfcf]jfbLaLr r/d cljZjf; 36]sf] nufpFb} cfPsf 5g\ . cd]l/sfsf] ;]gf_ / dfcf]jfbL -hgd'lQm ;]gf_ ;/bf/sf] dfgl;stf af]ss ] f, ;]gfnfO{
xf]6n ;~rfng ug{ cg'dlt lbFbf ljifo xf] . sl/a Ps xhf/ % ;o xf]Og emg\emg\ a9]sf] 5 . oxL df}sf k|eT' j ePsf] /fi6« ;+3n] k7fPsf] 6f]nL aLrsf] zflGt k|lqmofsf] cg'udg xltof/ cfk"lt{sf] gfddf g]kfnL
:t/ lgwf{/0f ug{;d]t ;/sf/nfO{ sd{rf/L Joj:yfkgsf] lhDdf lnP/ 5f]kL d'n'ssf] /fhgLlt, cy{gLlt, cgldgnfO{ …dfcf] j fbL ;dy{ s Ú d'n'sleqs} s'g} lgsfoaf6 ;Dej hgtfsf] kl;gfn] hDdf u/] s f]
;'emfj lbPsf] 5 . a;]sf / c?nfO{ cg'zf;gsf] kf7 ;'/IffgLlt nufot ;a} If]qdf cfˆgf] ;Ddsf] cf/f] k nufP . cfk" m n] gb]v]kl5 lgikIf t];|f] kIfsf] ¿kdf /fhZjnfO{ n'6b\ } sld;g vfg kNs]sf,
slgi7nfO{=== l;sfpg] ljefusf sfo{sf/L lgb]z
g} ueg{/n] af]nfPsf] sfo{qmddf
{ s Psnf}6L k|eT' jnfO{ yk lj:tf/ ug{ cgldgnfO{ cToGt Go'g Dof08]6 g]kfnn] cgldgnfO{ cfdGq0f u/]sf] ;] g fsf] k' g ;{ + / rgf /
sd{rf/L;dIf /fhLgfdfsf] wDsL ef/t gfª\uf] ¿kdf nflu/x]sf] 5 . lbPsf] s'/fnfO{ a'em krfP/ ;a} s'/f lyof] . ef/t Tof] lhDd]jf/L cfk"mn] nf] s tflGqs/0fkl5 cfk" m pleg]
cg'kl:yt eP/ cg'zf;g pNn+3g Psflt/ g]kfnsf] /fhgLltdf cfk"mnfO{ yfxf gkfPsf cfd g]kfnLdf e|d 5g{ k"/f ug{ clt pT;'s lyof] . To;}n] clGtd hdLg klg ;dfKt x'g] eon]
lbPsf lyP . ;df/f] x df ;ky u/]sf] sd{rf/Lsf] egfO 5 . !^
;df/f]xdf /fi6« a}+sdf sfod !@ cGw;dy{g gug]{ zlQmnfO{ b]Vg zflGt k| l qmofsf ;a} ;d:ofsf] clGtd ;do;Dd p;sf] k|of; cftª\sLt Pjd\ a? cfˆgf] 3/
ljefudWo] xfn !@ df dfq sfo{sf/L rflx/x]sf] 5}g eg] csf]l{ t/ g]kfnsf] lhDd]jf/L cgldgnfO{ lbP, lbO/x]5g\ . cgldg g]kfndf gcfcf]; cyf{t\ hnfP/ ePklg blIf0fsf] …7'NbfO{Ú nfO{
sfo{sf/L lgb]{zsdWo] b'O{hgf dfq lgb]{s 5g\ . /fi6« a}+sdf dxTjk"0f{
pkl:yt lyP . /fi6« a} + s s} zflGt k|lqmof nufot s'g} klg la;{g} gx'g] s'/f s] xf] eg] of] ;a} g]kfnsf] zflGt k|lqmofdf cfˆgf] Gofgf] kfl/lbg vf]Hg] zlQmx¿ s'g}
dflgPsf a}+s tyf ljQLo ;+:yf s'/fdf cfk"mn] afx]s ljb]zL /fi6« jf s'kr | f/ of]hgfa4 lyof] / To;sf] Psflwsf/ jf ;Dk"0f{ k|e'Tj xf]cf];\ pklgj]zjfbL zlQmnfO{ v]be] m}F cgldg
clwsf/Lx¿sf cg' ; f/ 8] k ' 6 L lgodg ljefu, cg' ; Gwfg
ueg{ / sf] kbaxfnLdf olt w] / } cGt/f{li6«o ;+:yfn] hfoh rf;f] Psdfq p2]Zo zflGt k|lqmofdf uDeL/ eGg] rfxGYof] . tyfkL g]kfnL sfFu;]| sf v]lbg] lbg ug]/ a;]sf 5g\ . pgLx¿
ljefunufotdf xfns} sfo{f/L /fv] s f] ;d] t p;nfO{ c;Xo ult/f]w xF'bfxF'b} klg cgldgnfO{ tTsfnLg g]tf Pjd\ k|wfgdGqL slxn] lkmtf{ x'g] lbg Jou|tfk"js {
c;Gt'li6 klxnf] k6s b]lvPsf] xf]. lgb]z{ saf6 sfd rnfpg'k5{ . afFsL
cfk"meGbf slgi7nfO{ 8]k'6L ueg{/ eO/x]5 . oL ;a} cfGtl/s / afXo g]kfnaf6 lkmtf{ k7fpg] lyof] . lul/hfk|;fb sf]O/fnf / dfcf]jfbL k|tLIff ul//x]sf 5g\ .
rf/ ljefudf tTsfn sfodd'sfod kl/b[Zon] g]kfnsf] zflGt k|lqmof clxn] klg To:tf] s'k|rf/ hf/L cWoIf k|r08nufot pRr g]tT[ jn] cgldgkl5 s] < s'g} of]hgf 5}g,
lgo'lSt u/]kl5 clwsf+z sfo{sf/L lbg'kg]{ x'G5 . …/fi6« a}+snfO{ cufl8
lgb]{zsn] sfo{qmd alx:sf/ u/]sf] nufot /fhgLlts ult/f]w emg\emg 5 . k|wfgdGqL g]kfnn] dfcf]jfbL k};f zflGt k|lqmof cg'udg ug]{ clt bnx¿aLr ltSttf rls{b}5 ptf
nfg] xf] eg] ueg{/n] c;xof]u uDeL/ alg/x]sf] 5 . vfg cgldg /fVg rfxG5g\ eGb5g\ . uDeL/ / ;+j]bgzLn ljifodf s'g} g]kfnsf] zflGt k|lqmofdf cfˆgf]
sd{ r f/Lsf] egfO 5 . ;ky ug]{ sfo{sf/LnfO{ hu]8fdf /fv]/
sfo{qmddf a}s + ;'kl/j]If0f ljefusf o:tf] ljifd uDeL/ Pjd\ ;~rf/dGqL g] k fnL ;] g fnfO{ Pp6f /fi6«sf] k|e'Tjdf hfg' Hofb} Psnf}6L k|eT' j sfod ug{ vf]Hg] ef/t
lgb]{zsx¿af6 sfd rnfpg'k5{" tL ;+jb] gzLn a]nfdf g]kfnsf] ;Qfdf lgu/fgLdf g/xg] zt{df cgldgaf/] vt/gfs dxz' ; ub} { ;j{ d fGo ;'/Iff kl/ifb\sf] ;b:o aGb}5, o:tf]
sfo{sf/L lgb]z { s nf]saxfb'/ v8\sf clwsf/Ln] eg] .
/ ljQLo ;+:yf ;'kl/j]If0f ljefusf a:g]x¿n] g]kfnsf] zflGt k|lqmofnfO{ ;f]Rg ;lsg] eGb5g\ . cgldg /x]/ cGt/f{li6«o ;+:yf ;+oQ
' m /fi6« ;+3nfO{ a]nf cgldgnfO{ lkmtf{ k7fpg' eg]sf]
sfo{sf/L lgb]z { s lji0f' g]kfnsf] dfq ;/sf/n]==== cg'udg ug{ g]kfn ;/sf/ / tTsfnLg
ljb|fx] L dfcf]jfbLsf] cg'/f]wdf cfPsf]
dfcf]jfbL ;]gfn] tna kfpg] geP
gkfpg] xf] O g . clg tna /
af]nfpg] s'/fdf b[9 ePkl5 …;Lldt
sfof{lwsf/Ú lbg] zt{df ef/t ;xdt
cGt/fli6«o zlQm ;Gt'ng g]kfnsf]
;Gbe{df ef/tsf] Psflwsf/k"0f{
;xeflutf lyof] . klxnf] jl/otfdf lhNnf kf6L{sf ;xO~rfh{ s= s]zj
/x]sf sfˆn]sf] l;kmfl/; :jefljs /fO{, ls/ft /fHo ;lrjfno ;b:ox¿ ;+oQ ' m /fi6«;3+ Lo /fhgLlts ld;g - cgldgsf] ;DaGw s] 5 < g]kfnL ePsf] 5 . clxn] g]kfnL ;]gfnfO{ k|eT' j alnof] kfg{' xf] h;sf] k|ToIf
eP klg !# cf}F jl/otfdf /x]sf s= rDkf sfsL{, s= df]xg v8\sf, cgldg_ lkmtf{ hfg] lbg ug]/ al;/x]sf ;]gfnfO{ xltof/ lsGg, ;}Go elt{ ug{, cg'udg gug]{ zt{df cgldgnfO{ /fVg] gsf/fTds c;/ d'n'ssf] gfh's
clwsf/LnfO{ 8]k'6Ldf lgo'lSt u/]/ afa' / fd uf} t d, ls/ft /fHo 5g\ . pgLx¿sf] efif0f jQmJo ;'Gbf nf] s tflGqs/0f gug{ , zflGt cfjfh ;s] cgldgnfO{ x6fpg] geP ;fj{ef}ldstfdf kg]5 { .
cfk"mx¿nfO{ ueg{/n] cIfd ;fljt
ug{ vf]h]sf] u'gf;f] cGo sfo{sf/L
;b:ox¿ 6+s vqL, ljb'/ ;'jb] L, ;'/z ] zLif{=== eof] ca sfof{Gjogdf x'g] ls gx'g] - nf}=== / /fHosf] 9's'6L l;Wofpg]x¿nfO{
yfkf, ljBf du/, h+ujL/ /fO{, ltns ljZjDe/ Kofs' / ] n ;+ l jwfgljb\
lgb]{zsx¿sf] 5 . Ps c;Gt'i6 sfsL{ k"0f{axfb'/ v8\sf, cfË8]08L <_ Tof] d'Vo lrGtf xf] . b:tfj]hdf ;+/If0f lbg] ;/sf/sf] /a}ofsf] tLj|
ledfh'g{ cfrfo{nufot klg 6f]nLdf qmflGt t lglZrt ul/of], ca kl/0ffddf rnfpg] cg'dltkq lbG5, cfkm}F cfnf]rgf ug'e { of] . b]z / hgtfsf]
sfo{ s f/Ln] ueg{ / sf] sbdk| l t z]kf{, lhNnf ;b:ox¿ dfgaxfb'/ x'g'x'G5 . k'; @@ / @# ut] x'g] cj}wflgs eGb} uf8L lgoGq0fdf lnG5,
c;Gt'li6 hgfpFb} s]xLn] /fhLgfdf ;'g'jf/, eStaxfb'/ tfdfª, z+s/ s] x'g] -<_ of] d'Vof ;jfn xf] . xndf lglDt ;Dk"0f{ u'dfP/ oxfF;Dd cfPsf]
;Ddn]gdf uf]i7Ldf g]kfndf l:y/tf lzi6tf, ;Eotf ;Ddfg ;a} b]lvof], of] s:tf] lgod xf] <Ú …d lhDd]jf/ dfG5]nfO{ /fHon] hlt;'s} s'kr | f/ /
ug{] lsl;dn] s'/f cl3 a9fPsf] lu/L, s'naxfb'/ vqL, gGbgxl/ sfod ug{ clanDj ul/g] /0fgLlt, kf6L{ s f] g] t f / ;+ l jwfg;efsf]
atfP . ;ky u|x0fdf ;xefuL gx'g] bfxfn, 6f]ks'df/L a:g]t, clgtf k|ltj4tfx¿ ;'lgof] ca sfof{Gjogdf if8\oGq u/] klg Gofok|d] L hgtfn]
;+ljwfg lgdf{0f k|lqmof, dfcf]jfbL b]lvg] jf gb]lvg] -<_, Tof] k|dv ' d'2f ;ef;b\h:tf] JolQmn] lbglbg}sf] To;nfO{ c;kmn agfpg] ljZjf; pxfFn]
sfo{sf/Ln] o; ;DaGwdf l5§} 5nkmn l3ld/], gf/fo0f lu/L, ltns v8\sf, n8fs' x ¿sf] ;dfof] h g tyf sfo{qmddf hfFbf k|of]u ug]{ uf8L s;/L
ug{ nfu]sf] hfgsf/L lbP pgn] lbP . n+s /fO{, lgdf{0f sfsL{nufot %^ xf] . v/faLx¿ x6fpg], jf]zf]x¿ kufNg] JoQm ug'e{ of] . zflGt tyf k'glg{df{0f
k'g:yf{kgf, dw]zsf] /fhgLlt, g]kfnL / k'/} kf6L{nfO{ ;j{xf/fs/0f ug]{ cj}wflgs¿kn] rnfpg ;S5' <Ú pxfFsf] dGqfnosf pk;lrj 6f]kgf/fo0f
;|f] tn] nLnfk|sfz l;6f}nf, hgf sd/] 8 x¿lj?4 cf] v n9' Ë f cy{tGq / g]kfn ef/t ;DaGwsf k|Zg lyof], g]tf k|sf08n] z'qmaf/ g}
clZjgLs'df/ 7fs'/ / uf]s'n lhNnf cbfntdf Hofg d'2f bfo/ pb\3f]ifx¿ eP t Jojxf/df xf]nf eg]/ zdf{åf/f PsLs[t g]skf dfcf]jfbL,
ljifodf 5nkmn x'g]5 . uf]i7Lsf] kTofpg klg ufx|f] x'g] b'Mvb cj:yf u[x dGqfno uO{ 36gfaf/] u[xdGqL s]Gb|Lo ;ldlt a'4gu/df af]wfy{
/fd yfkfn] /fhLgfdf lbg;Sg] u/L jf/]G6 hf/L u/]sf] cfb]zk|lt pb\3f6g ;qnfO{ pkk|wfgdGqL eLd /fjn, cfOlhkL /d]zrGb 7s'/L
atfPsf] 5 . s]xL sfo{sf/Lx¿ xfdL 3f]/ cfklQ k|s6 ub{5f}F . alg;Sof] . k7fOPsf] uf8Lsf] ;+zf]wg ;DaGwdf
sf]O/fnf / ef/tLo u[xdGqL kL lj:tfl/t a}7ssf] kl/0ffd s] / u[x ;lrj s';d' ;Fu 5nkmn ubf{ @)^^ c;f/ !& ut] k7fPsf] kqdf
sfof{nodf k'u]/ klg sfo{qmddf lj:t[ t zflGt;Demf} t fsf] 7f8f] lrbDj/dn] ;Daf]wg ug{ x'g]5 . dGqL /fjn / cfOlhkL 7s'/Ln] ;f]
k'u]sf lyPgg\ eg] s]xL 8]k'6L pNn+3g ub}{ / cGtl/d ;+ljwfgsf] xf]nf < Tof] ;a}lt/ lrGtfsf] ljifo >d tyf oftfoft Joj:yf dGqfnonfO{
o;}u/L dfcf]jfbL pkfWoIf e§/fO{, ag] s f] 5 . sfo{ s tf{ x ¿ / 36gfsf] cgletf k|s6 u/]sf lyP . dfcf]jfbL g]tfx¿n] k|of]udf NofPsf
ueg{/sf] lgo'lStkl5 sfof{no wHhL p8fpFb} jt{dfg sfdrnfp Pdfn] g] t f cf] n L, sfF u | ] ; g] t f …dnfO{ yfx} lyPg o;af/] a'em]/ tTsfn
uPsf 5}gg\ . sfo{qmddfcg'kl:yt ;/sf/n] o:tf c;+ j } w flgs z' e lrGtsx¿ /fd| f ;dfrf/sf] ljleGg lsl;dsf #& ;jf/L ;fwgsf]
lu/Lnufotn] g]kfndf /fhgLlts k|ltIffdf 5g t/ ldl8ofdf pN6f uf8L lkmtf{ ug{ lgb]z { g lbG5' eg]sf ljj/0fcGtu{tsf] l;= g+= #! df
x'g] sfo{f/L lgb]{sx¿df /fi6« C0f sbddfkm{ t \ xfd| f g] t f tyf l:y/tf sfod ug{ cjnDjg ul/g] 5g\ dGqLsf] egfO{ pw[t ub}{ k"jd{ GqL
Joj:yfkg ljefusf l;6f}nf, d'b|f sfo{stf{nfO{ hah{:tL e"ldut hfg ;dfrf/x¿ cfO/x]sf 5g\ . sxL pNn]lvt v8\uaxfb'/ ljZjsdf{
/0fgLltaf/] cf–cfˆgf] wf/0ff ;+ljwfg;efdf ;a}eGbf 7"nf] kf6L{ aGg] k|sf08n] eGg'eof] . k"j{ dlxnf tyf …k|sf08Ú n] k|of]u ug]{ ;jf/L ;fwgsf]
Joj:yfkgsf 7fs' / , hgzlSt afWo kfb}{ st} d'ns ' nfO{ k'gM u[xo'4df /fVg'xg' 5
] . ;dfhsNof0f dGqL k|sf08n] ;/sf/n]
Joj:yfkgsf yfkf, ;+ : yfut ws]Ng] if8\oGqsf] ;'?cft u/]sf] t cj;/ clg ( dlxg] cfˆg} kf6L{ r]l;; / OlGhg gDa/ km/s kg{
of]hgfsf /fdhL /]UdL, ljb]zL ljlgdo xf]Og eGg] uDeL/ k|Zg plAhPsf] 5 . cfjZostf=== g]tT[ jsf] ;/sf/ k]ml/ k'm6 / ljv08gsf] zflGtk|lqmofnfO{ cj/f]w ug]{ lgotn]
cfOGbf o:tf xs{t gbf]xf]¥ofpg
uPsfn] ;+zf]wg u/L c:yfoL btf{ ug]{
Joj:yfkgsf efis/dl0f 1jfnL, ljQ lj:t[t zflGt;Demf}tfsf] bkmf %=@=& u5{g jf ljrf/sf] km/s ts{x¿ sf/s gagf]; . sltko cj:yfdf ;'Gg] cfu|x;d]t ug'e { of] . …sfd rnfp
Joj:yfsf nflu g] k fn ;/sf/,
Joj:yfkgsf dgdf]xgs'df/ >]i7, df b' j } kIf ljleGg JolStnfO{ p7fpF5g\ . hlxn] klg 6s/fjsf b'Oj{ 6f ul/G5– …sDo'lgi6x¿nfO{ zflGt x}g ;/sf/n] ;dod} ;f]r/] o:tf xs{t
dGqL:t/sf] lg0f{ocg';f/ cg'/f]w
a}s
+ ;{ tflnd s]Gb|sf k|bLk/fh kf08], /fhgLlts sf/0fn] nufOPsf cf/f]k sf/0f x'G5g\ . Pp6f t pgLx¿ …d g} o'4 g} 7Ls /x]5 .Ú bz jif]{ hgo'4 t'?Gt aGb u/f];\ gq eg] p;sf]
ul/Psf] 5 .
;fdfGo ;]jfsf xl/k|;fb sfˆn], a}l+ sª bfaL ph'/L / ljrf/fwLg /x]sf d'2f kf6L{ x',F d g} ;j{:j x'ÚF eGg] cgf}7f] ;~rfng u/]/ Toqf] p2]Zo af]s]/ ultljlwcg' ¿ ksf] k| l t/f] w ug{ ] lghL===
sfof{ n osf l;l4s[ i 0f >] i 7 / dfldnf lkmtf{ lng / y'gfdf /flvPsf cr]tg bDesf] l;sf/ x'G5g / csf]{ cfPsf g]tfx¿ k]ml/ k'm6sf l;sf/ r]tfjgL lbFb} pxfFn] eGg'eof], …of] 36gf g] s kf dfcf] j fbLsf g] t [ T jsf
cfGtl/s n] v fk/LIf0f ljefusf aGbLx¿sf] l:ylt tTsfn} ;fj{hlgs pgLx¿ ;fd" l xs, ;Gt' l nt / gag'g . zflGtsfndf k|jz ] u¥of] ls
k|ltlqmofjfbL / if8\oGqsf/Lx¿sf] 5f]/f5f]/LnfO{ lghL :s'ndf k9fPsf]
lqnf] r g k+ u ] g L 5g\ . >] i 7 / u/L t'?Gt l/xf ul/g] Uof/]G6L ub{5' ;Ddfghgs Jojxf/ ug{ ax't 5'6 k' ml6xfNg' kg] { < Pstfsf] j[ x[ Q k|lqmof
k' / f gx'b
F } kf6L{ k] ml/ k'm6sf] k| lqmof lt/ of]hgf xf], pgLx¿sf] klg xfdLn] lx;fa eGg] ;dfrf/ cfPsf] n ] kf6L{
k+u]gLafx]s xfn sfod sfo{sf/L eGg] Joj:yf ePsf] s'/f klg xfdL x'G5g\ . dgf]j1} flgs tYox¿af6 x]g{] /fv]sf 5f}F .Ú g]tfx¿nfO{ g}lts af]w u/fpg
lgb]s{ x¿sf] kbfjlw 8]k6' L ueg{/sf] oxfF :d/0f u/fpg rfxG5f}F . To;}u/L xf] eg] ;a} /fhgLlt1x¿df lg/+sz ' uPdf Tof] ;a} s f nflu cfTd3flt x'g5] ,
;a} nfO{ r]t gf eof . c¿nfO{ x]g{] gLlt lgdf{0fsf] txdf /x]sf] ;+u7gsf tkm{af6 lnlvt ;'emfj lbg]
eGbf cufl8 g} ;lsg] 5 . ueg{n] lj:t[t zflGt;Demf}tfssf] bkmf zf;s aGg] ltj| cr]t OR5f t x'G5, ;a}eGbf 7"nf] kf6L{sf] kf]ln6Ao'/f] ;b:o lg0f{o ePsf] klg atfpg'eof] .
cfwf bh{ g eGbf a9L sfo{ s f/L %=@=% df tyf ;+ljwfgsf] wf/f ##w clg kl/0ffd x'G5– dg ldng] ls k]Ng], b[
l i6sf] 0 f -jf ef/t / cd]l/sfnfO{ x] g{]
b[ l i6sf] 0 f_ jf k| w fg cGtlj/f] w sf] Pj+ lgjf{lrt ;+ljwfg;ef ;b:oh:tf] To;} u /L ;+ u 7gn] ;fd' b flos
lgb]s { nfO{ 8]k6' L ueg{/ agfpF5' eGb} n] ;z:q åGåsf a]nfdf b'j} kIfaf6 l;Wofpg] jf ˆofSg] .Ú a' h ' { j f JolQmnfO{ tNnf] :t/sf] Jojxf/ ug]{ ljBfnosf] lzIffsf] :t/ psf:g /
cfZjf;g lbP/ cfk"mnfO{ ;3fpg 3l6t sltko uDeL/ k| s [ l tsf ljZn]ifsx¿ s] ljZjf; u5{g eg]– ;jfndf k'm6\g] o'usf] ;dfKt eP xf]nf /fHon] ;fdfGo gful/snfO{ s:tf] ;dfg lzIffsf] cj;/nfO{ lnP/
cfu|x u/]sf] Ps sfo{sf/Ln] atfP . 36gfsf] af/]df l5gf]kmfgf] ug{ sfo{If]q …sDo'lgi6x¿ lrh jf 36gfqmdnfO{ eG7fg]sf] k]ml/ pxL Oltxf;sf] k'g/fj[lQ Jojxf/ u5{ eGg] s'/f o; 36gfn] ;/sf/L tna eQf vfg] ;a}nfO{
ueg{/sf] cfjZostf kbf{ ;xof]u pRr :t/Lo ;To lg¿k0f tyf /fhgLlts/0f j}rfl/s/0f / zf:qLos/0f gxf] ; \ . cfjZostf k' m 6sf] x} g k'li6 u/]sf] 5 . pxfFsf] yk egfO 5– ;fd'bflos ljBfnodf k9fpg g}lts
dfUg] / df}sf lbg] ;dodf pk]Iff d]nldnfk cfof]usf] x'g] Joj:yf a9L u5{g / Jojxfl/s/0f sdÚ slxn] Pstfsf] xf], cljZjf;sf] x}g cfk;L …rf]/nfO{ rf}tf/f] ;fw'nfO{ ;'nLÚ sf] bjfa lbg] lg0f{o klg u/]sf] 5 .
ug] { /0fgLltk| l t c;Gt' i 6x¿sf] ePsf]df pSt cfof]u u7g ug{lt/ sfxLF a9L zf:qLos/0fn] cfGbf]ngnfO{ ljZjf;sf] xf] . xfF8Ldf lrp/f 5Fbf;Dd Jojxf/ cfk"mdfly /fHon] u/]sf] atfpFb} ;+u7gn] tLg dlxg] z}lIfs hfu/0f
b'Mv];f] 5 . a}+s;{ tflnd s]Gb|sf Wofg glbg' a? zflGt;Demf}tf / IfqL k'U5, To;f] eP/ Ps7fpFdf ;LUd08 s] nfO{ lgb|f nfUb}g eGg] pvfgsf] g]tf k|sf08n] d'ns ' nfO{ sËfn agfpg] cleofg ug{ atfOPsf] 5 .
kf08] afn'jf6f/ k'u/] klg ;ky cGtl/d ;+ l jwfgsf] efjgf / k|mo8n] eg]sf lyP–Ú w]/} jf rflxg]eGbf rl/tfy{ gxf];\ .
u|x0f sfo{qmddf ;xefuL ePgg\ eg] dd{ljkl/t /fHokIfaf6 åGåsfnsf a9L dgf]j1} flgs/0f gu/ . Pshgf cy{
yfkfynLsf cGo sfo{ s f/Lx¿ d'2f wdfwd Ao'Ftfpg' cg}lts / ljZn] i fsn] eg] s f lyP …clt
l;6f}nf, >]i7, 7fs'/ afn'jf6f/ g} u}/;+jw} flgs 5 . xfd|f] kf6L{ clanDa cy{zf:qLs/0f u/]/ ;dfh / hLjg
uPgg\ . afn'jf6f/d} /x]sf sfˆn] cf]vn9'Ëf lhNnfnufot b]ze } l/ xfd|f rNb}g .Ú a9L bfz{lgsLs/0f eof] eg]
/ yfkfynLaf6 uPsf kf08] /]UdLsf] g]tf sfo{stf{dfly /fhgLlts k|ltzf]w klg ;dfhn] To;nfO{ kfun jf v':s]6
sfo{sIfdf lyP . /]UdLn] ;ky u|x0f ;fFWg] s'lT;t p2]Zon] nufOPsf tL eG5 . h] klg …clts/0fÚ 7Ls x'bF g}
;lsPkl5 ueg{/sf] efif0f 9f]sfdf ;Dk"0f{ e"m7f d'2f vf/]h ug{ / aGbL cfwf/e"t l;4fGtx¿nfO{ dfu{bz{s
k'u/] ;'gs ] f lyP . ueg{/ vltj8fn] g]tf tyf sfo{stf{nfO{ l/xf ug{ agfpg' pko'Qm x'G5 . 7Ls / a]l7s
8]k'6L ueg{/åosf] ;ky u|x0f /fHokIfl;t hf]8bf/ cfu|x ub{5 . jf ;To klg ;fk]lIfs x'G5, lg/k]If
sfo{ q mddf b' O { h gf sfo{ s f/L olb /fHokIfn] xfd|f dfux¿k|lt xf]Og . ;w}eF l/ Pp6} ;To gx'g ;S5 .
lgb] { s afx] s cGonfO{ gb] v ] k l5 ljutdf h:t} a]jf:tf ub}{ uPdf To;sf k|;u+ PsLs[t g]skf -dfcf]jfbL_sf]
3'dfp/f] kf/fn] c;Gt'li6 hgfPsf sf/0f pTkGg x'g] uDeL/ kl/l:yltsf] kfnË6f/ lj:tfl/t a}7ssf] klg xf] .
lyP . pgn] cfˆgf] klg pbfx/0f lhDd]jf/ :jo+ /fHokIf g} x'g] klg xfdL o;} kfn'Ë6f/ a}7sdf pRr hgjfbsf]
k]; ub}{ eg], …bIftf / of]Uotf 5 jStJodfkm{t\ hfgsf/L u/fpF5f}+ . ctM cEof; eof] Tof], o;sf] ;a}eGbf ;'Gb/
eg] kb x'g' / gx'gn ' ] s'g} cy{ åGåsfnsf ;Dk"0f{ bfaL cf/f]k / e"m7f d'2fx¿ kIf xf] . ax;df jf e]nfdf hgjfb
/fVb}g . cfˆgf] Ifdtf cfkm}F k|blz{t vf/]h u/L zflGt;Demf}tf tyf cGtl/d t eof] ca hLjg Jojxf/df hgjfb
ug]{ xf], kl/jt{gnfO{ cfTd;ft gug]{ ;+ljwfgnfO{ ;Ddfg ug{ /fHokIfl;t xfd|f] x'g] ls gx'g] -<_, Tof] uDeL/ ljifo
cfkm}F a9fl/G5g\ . cfk"mn] s;}nfO{ kf6L{ hf]8bf/ clkn ub{5 . xf] . xndf Pstf jf ¿kfGt/0f t
ˆ8 @)^&sf=;fn
lh= k|k'
=; sf= !*
b= g+ut] cfOtaf/
= !^#÷@)^#÷^$

cu|udgsf afwsx?
clwjQmf jf ;+ljwfgsf 1ftf
g]qk|;fb sfk\mn] ‘/f]zg’ hgtfsf] 6fpsf]df 6]s/] cfÎgf] n'6sf]
;do–;Gbe{
Pd= nfld5fg] ‘d·n’
elgPsfx¿ cfhef]ln b]zsf 7"nf
elgPsf ;~rf/ dfWodsf kfgf dflns 3f]lift ul/Psf eg] cfk"m lgj{:q eP/ klg c?nfO{
:ju{ arfpg], hgtfnfO{ k'gM /}lt
agfpFb} cfk"m dflns alg/xg] cToGt jjf{b x'b“ } uPsf] b]z / s'l6n /fhgLlt
;+lkwfg;efsf] ljsNk vf]Hb}df el/Psf s]xL lglZrt a'bF fx¿nfO{ s'/Ls'/L eGg' dfq xf] . Odfgbfl/tf eGg] 3[l0ft of]hgfdf v'n/] nfu]sf 5g\ . k~rfotsfndf hgsfnfsf/x¿n] u/fpg] Pp6f uLt lyof]– …kmfF6]sf]
5g\ . ;+ljwfg;efnfO s;/L ;kmn ckl/jt{gLo a'Fbfx¿sf] s'/f /lQe/ gePsf, nf]snfhsf] k|jfx logLx¿sf] of] cfk/flws s'sT[ odf nhfnf]n] 5]s]sf] 5]s] klg 5n{Ë} b]v]sf], x]/ ufpFn] xf], b]zdf s] s] ef] .Ú
agfpg], s;/L ;fy{s agfpg], s;/L dfGotf lbFb} dfcf]jfbLn] klg To;}df g} gePsf tyf lj:tf/jfbL snf] vfP/ ;fdGt, bnfn, k'h F Lklt tyf logLx¿sf of] uLtnfO{ k~rfotsf] JolyltnfO{ phfu/ ug{ SofDk; tyf 3/ kl/jf/df
cfˆgf] st{Jo k"/f ug{ nufpg], s;/L ;xdlt ul/lbg'k5{, ;fdGt, bnfn g]kfnL efiffdf e'Sg] e':ofxfx¿ Dfcf]jfbLn] sAhfdf ePsf ;+rf/ If]q tyf s]xL klg ufOGYof] . of] uLt clxn] klg ;fGble{s b]lvg yfn]sf] 5 . b]z
zflGtk|lqmofnfO{ ;fy{s lgisif{df tyf k'h F Lkltx¿sf :jfy{ /Iff ub}{ ;+ljwfg rfx]g, dfcf]jfbLn] ;]gf :j3f]lift gful/s ;dfhsf gs6fx¿, c;kmn /fi6«sf] ;"rLdf r9\g tDtof/ 5 . cfly{s /fhg}lts c/fhstfn]
k'¥ofpg], s;/L hgtf clwsf/ ;DkGg lglZrt a'bF fx¿nfO{ ckl/jt{gLosf] ;dfof]hg rfx]g, dfcf]jfbLn] kl/jt{g To:t} s]xL ;+ljwfgljb\ jf a'l4hLjL ;Ldf sfl6;s]sf] 5 . cGof]nn} cGof}nn] b]z lwdf ultn] l3l;|/x]sf] 5 .
x'g] ;+ljwfg agfpg] eGg]h:tf s'/f of] ku/L u'yfOlbPsf] ;+ljwfgdf dfcf]jfbLn] rfx]g eGb} 5g\ . o;sf] cy{ logLx¿sf] 6f] k lnPsfx¿ tyf t:s/ / oxL h]i6 !$ ut] ;+ljwfg cfog eg] lglZrt ¿kdf c;kmn /fi6«df
¿kdf oyfl:yltjfbL tyf ;f/df x:tfIf/ ul/lbg'k5{ eGb} hf]/hah{:tL if8\oGq lgs} 7'nf] 5, b]znfO{ logLx¿ e|i6rf/Lx¿ 3'nldn eP/ ;+ul7t 3f]if0ff x'g]5 . /fhf 1fg]Gb|n] zf;g cfˆgf] xftdf lnFbf /Tg kfs{df
k|ltufdL e'm08n] slxNo} ;f]rg] . h'g;'s} ub}g{ y] . ;]gf;dfof]hgsf] ljifodf lgs} 7"nf] aaf{bLsf] ;+3f/df k'¥ofPsf ¿kd} nfluk/]sf 5g\ . oxL 3'nldnsf] lj/f]w h'n'; lgsfNg g;Sg] kfhLx¿ clxn] 7"nf] 7"nf] :j/df s'n{b} 5g\ .
xfntdf tyf h'g;'s} d"No r'sfP/ eP logLx¿ sl/a pgfG;o k|ltzt 5g\ eGg] xf] . cGoyf kl/jt{g tyf ;dl:6ut ¿k xf] xfnsf] tyfslyt ltgs} 7"nf s'/f ;'Gg' kb{5 . $.% jif{ cufl8sf] Tof] xljut la;]{sf 5g\
klg oyfl:ylt sfod /fVg], cyjf gsf/fTds 5g\ . ljutdf s]–s] ljifodf hgclwsf/ :yflkt ug{ xhf/f}Fsf] nf]stGqjfbLsf] e'm08 . / ljb]zL ;fd' gtd:ts alg pgLx¿s} O;f/fdf tF z/0fd\ alg/x]sf
cfk\mgf] :jfy{sf] /Iff ug]d{ } lat]sf] 5 . ;xdlt ePsf] lyof], s]–s] ljifodf alnbfgL u/]/ cfPsf] kf6L{nfO{, hgtfn] logLx¿sf] d'Vo s;/t eg]sf] 5g\ . h;n] ubf{ c/fhs Pj+ cGof}naf6 d'lQm kfpg] ;Defjgf lbg lbg
To;sf HjnGt pbfx/0f oqtq ;j{q ;Demf}tf ePsf] lyof], zflGt;Demf}tf a'‰g] efiffdf ;d]t cu|ufdL ;f]r, of]hgf hgtfnfO{ e|ddf kg'd{ } 5, lsgls ltg} lIf0f eO/x]sf] 5 . cgldgsf] pkl:yltnfO{ dg gk/fPsf ef/tLo njLsf
5tf5'Nn ePsf 5g\ . olb To:tf] tyf cGtl/d ;+ljwfgsf] efjgf tyf tyf To;nfO{ sfof{Gjog ug]{ b[9 hgtfnfO{ logLx¿ k|of]u ub}5 { g\ h'g :JgfdwGox¿ Pp6f l8hfOg cGt/ut p;nfO{ jlx{udg u/fPkl5 b]znfO{
x'bF g} Yof] eg] b'O–{ b'O{ 7fpFaf6 k/flht dd{ s] xf] eGg]h:tf s'/fx¿ ;n{Ss} OR5fzlQm ePsf] kf6L{nfO{ asdk'm;] hgtfsf lj?4df logLx¿ v'n/] } nfu]sf åGådf km;fpg] / åGåu|:t g]kfndf wldnf] kfgLdf df5f dfg{ kNs]sf
x'bF f;d]t ;;Ddfg ldn]sf] ;+jw} flgs 5f]8/] of] e'm08sf s]xL gfOs]x¿ Go"gtd kf/fn] jflxoft cf/f]kx¿ nufpg'sf] s'g} 5g\ . logLx¿sf 3f]if0ffkq, logLx¿sf ToxL ju{ ljleGg axfgfdf g]kfndf c;fGtL, cl:y/tf ;[hgf ub}{5g\ .
;ldltsf] ;efklth:tf] :yfgnfO{ nft ;+Vofdf s]xL hg;]gfnfO{ nfOgdf t's 5}g . cu|ufdL kl/jt{gsf nflu bz{g tyf l;4fGtx¿n] ;d]t lrRofO– ef/tLox¿ ;fdbfd b08 e]bsf] gLlt cjnDag ub}{ cfˆgf Ph]G6dfk{mt\
df/]/ of] e'm08sf gfOs] k|wfgdGqL x'g pEofP/ nDafO, rf}8fO gfk]/ ;/sf/L Jofks of]hgf, sfo{tTk/tf tyf b[9 lrRofO xfdL ul/adf/f xf}, xfdL ;j{xf/f ljleGg :yfgdf c/fhstf ;[hgf ub}{5g\ . Pdcf/kL k|s/0fkl5 dfwj
xfdkmfNg] lyPgg\ . logLx¿n] ;+ljwfg ;'/Iff lgsfodf k'ge{tL{ ug'k{ g]{ s'/f OR5fzlQm;lxt cfPsf] chËsf] lj/f]wL xf}, cyjf xfdL k'h F Lklt xf}, xfdL g]kfnnfO{ /fhLgfdf lbg nufpg] / cfˆgf] csf]{ gofF kfqnfO{ k|=d+=
rfxFbg} g\ eGg] bx|f] k|df0f plta]n} ub}{ lxF8b\ } 5g\, s]xL gfOs]x¿ hg;]gfnfO{ zlQmnfO{ IfoLs/0f ug{, Tof] zQmLnfO{ k'h
F Ljfbsf kIfkftL xf}, elg/x]sf 5g\, agfpg p4t ef/t agfpg g;s]/ abgfd agfpFb} csf]{ k|=d+= sf] vf]hL
e]l6Psf] xf] . k|wfgdGqL elgPsf eft];g] fsf] ku/L u'yfOlbFb} xb};Dd s'g} sfd ug{ glbg, h'g;'s} xfntdf km]l/ klg sl/a PsfgAa] k|ltzt ul/a g} jt{dfgsf] cGof}n xf] . g]kfndf /x]sf 7"nf kf6L{x¿ oltv]/ cfGtl/s
ef/tsf kfNt' s's/' sf dfcf]jfbLnfO{ ckdfg ub}{ tNnf]:t/sf zAbx¿ k|of]u c;kmn ;flat ug{ x/bd k|oTg/t tyf ;j{xf/fx¿ ePsf] b]zdf logLx¿ åGådf kml;/x]sf 5g\ . kf6L{ leq g} ljleGg u'6 pku'6 lgdf{0f eP/
v';L agfpg u0ftGqdf ;xdlt ub}{ cGTodf ljb]zsf] u'nfd agfpg lj:tf/jfbLsf sfl/Gbf cyjf lgjf{w zf;g ul//x]sf 5g\ . o;}af6 p;n] p;nfO{ ;Sg] p;n] p;nfO{ h:tf ljlrqsf ultljlwx¿ b]lvFb}
hgfOlbPsf] xf] eGg] pb\3f]ifn] of] egfOnfO{ lab]z k7fpg' kg]{ s'/f ub}5 { g\, s]xL afO;]x¿sf lgot tyf of]hgf lbgsf] k|:6 x'G5 logLx¿sf] nufgL s]df 5, 5g\ . kf6L{leqsf] o:tf] cGof]nn] kf6L{ leqsf cfGtl/s c:j:yf k|lt:kwf{n]
cem} k| : 6\ o fPsf] 5 . o:tf gfOs]x¿ SofG6f]gd]G6 tTsfn vfnL 3fdem}F 5n{Ë 5 . ljutdf of] jf Tof] logLx¿sf] nufgL slt 5 eGg] . nf]snfO{ x;fO /x]sf] 5 . nf]ssf] DofG8]6 ef]ln stf hfnf o;} eGg
jf:tljstfx¿ ;8s;Dd 5tf5'Nn ug'k{ g]{ cd"t{ s'/f ub}5 { g\, o:t} s]xL ¿kdf dfcf]jfbLsf] k]nfO{ tyf hgtfsf] hgtfnfO{ d"v{ agfpgs} nflu hgtfnfO{ ;lsFb}g . o;n] cj:yfdf # j6f ljrf/ cfbz{ d"No dfGotf 5'§f5'§}
eO/x]sf] cj:yfdf ;d]t clwjQmf tyf gfOs]x¿n] t hg;]gf tTsfn lj36g bafadf k/]/ afWotfjz s]xL kl/t{gsf pNn' agfpgs} nflu, hgtfnfO{ hgtfs} ePsf kf6L{x¿ Ps 7fpFdf pleg' b]z / hgtfnfO{ ;De]m/ ult lbg
;+ljwfgljb\ elgPsfx¿n] cyjf ug'k{ g]{ s'/f;d]t ub}5 { g\ . ca s;n] of]hgfdf dgn] grfxFbf–grfxFb} klg lj?4df k|of]u ub}5 { g\ . cfˆgf] lxt tyf Eofu'tfsf] wfgL{ k'¥ofpg h:tf] ufx|f] eO/x]sf] 5 .
cfk"mnfO a'l4hLjL eGg ?rfpg] s]xL ljZjf; u5{ oL x/fdLx¿n] zflGt x:tfIf/ ug{ afWo ePsf k|ltufdLx¿ :jfy{ /Iffsf] nflu cyjf ltg} hgtfsf @.$ lbg cufl8 b]vL g]kfn sfFu|];n] /fli6«otf ;+s6 k/]sf] /
t'R5 dg'jfx¿n] ;+ljwfg aGg g;Sg'sf] rfx]sf 5g\, ;+ljwfg rfx]sf 5g\, ;doqmdcg';f/ cfGbf]ngsf] tfk / rfk uf;, af;, skf; vf];/] cfÎgf] uf]bfd d]nldnfksf] dfnf hlk/x]sf] 5 . z'qmaf/ b]lv p;n] )## ;fn]
sf/0f dfcf] j fbLnfO b] v fpF b } , cu|udg jf k|ult rfx]sf 5g\ eg]/ < 36\ b } uPkl5 nf] s tGqjfbLsf] eg{sf] nflu s;/L ltg} hgtfx¿nfO{ d]nldnfknfO{ phfu/ ub}{ ufpF;Dd k'Ug] 3f]if0ff ul//x]sf] 5 . @.$
;+ljwfg;efsf] cf}lrTo ;dfKt ePsf] g]kfnsf] :j3f]lift nf]stGqjfbLsf] cfj/0fleq k|ltufdLx¿ hDdf eP/ k|of]u ul//x]sf 5g\ eGg] s'/f a'Îg dlxgf cufl8 ePsf] clwj]zgdf cWoIfsf # k|Tof;LnfO{ tLg wf/df
eGb} csf]{ ljsNksf] s'/f hf]8tf]8n] e'm08n] zflGt rfx]sf] 5, ;+ljwfg ;'?sf] cj:yfdf dfcf]afbLnfO{ s]xL ug{ ;lsof] eg] logLx¿sf k|kf]uf08f, ef/t, cd]l/sf / sfFu|]; egL d"NofÍg ug]{ ul/Psf] eP klg jf:tljs
p7fpg' n ] of] ;De| f Gtju{ ; d] t rfx]sf] 5, cu|udg rfx]sf] 5 eg]/ glbg], s'g} klg ;sf/fTds sfd ;kmn logLx¿sf jfso'4nufot ;Dk"0f{ sfFu|];n] lrlgosf] eLdaxfb'/ tfdfËsf] Kofgn g/fd|f];Fu k/flht ePsf]
hgcfsf+Iff, hgrfxfgf tyf b]zsf] s;}n] eG5 jf ljZjf; u5{ eg] Tof] ug{ glbg], kl/jt{gsf tyf hgrfxgfsf s'/fx¿ k|:6 x'G5 . To;}n] ca ;f]Rg'kg],{ / sfFu|];L ldqhgx¿n] g} eGg] u/]sf] /fi6«kltsf bxL Ro"/fsf] k|;+u b]lv
cfjZostfnfO{ gh/cGbfh ub}{ ;fdGt t:s/, e|i6frf/L, ;fdGt, bnfn, Ph]08f :yflkt ug{ glbg] of]hgfcg';f/ uDg'kg]{ tyf plrt lg0f{o ug'k{ g]{ ef? ¿k}ofFsf] rnv]n af/]df k|z:t} rrf{ kl/rrf{ gePsf] xf]Og . olb
tyf s'lngju{sf] /Iffy{ ;a} Odfg a]rs ] f] k'h
F Lklt cyjf ef/tLo lj:tf/jfbsf] nfu] eg] clxn] of] cj:yfdf cfO;s]kl5 hgtfn] xf] . s;n] s] eGof], s'g To;} ePsf] xf] / ;a} kf6L{n] To:t} lgolt ef]Ug' kg]{ xf] eg] Pp6f
k|:6 ePsf] 5 . o:tf 3l6of xs{tn] ;Rrf bnfnn] dfq eGg ;S5, Tof]afx]s t 7f8} cyjf 3f]lift ¿kd} kl/jt{g klqsfdf s;n] s] n]Vof], eGb} ltgLx¿sf] /fi6«jfbL g]kfnLn] To; af/]df lsg g;f]Rg] . lsg :jfledfgL cfjfh g
logLx¿sf] af}l4s bl/b|tf, lgd'vf tyf c? s;}n] ;Sb}g . lsgls ;"o{ k"ja{ f6 tyf cu|udgsf lj?4df h]xfb 5]8s ] f k5fl8 bf}l8g ca 5f]8g\ k' 5{ . olb xfdL p7fpg] . clwj]zg kZrft ljlht kf6L{ cWoIfn] dgf]lgt ug]{ kbx¿df
;j{xf/fk|ltsf] k"jf{ux| L ;f]r pbfËf] kfg{ pbfpF5 eGg] s'/f hlt zfZjt / 5g\ . c;kmn ;+;bLo kl/kf6LnfO{ ul/a xf}F eg] olb xfdL ;j{xf/f xf} eg], dgf]lgt u/L kf6L{nfO{ k"0f{ cfsf/sf] agfpg ;s]sf] b]lvFb}g . cfˆg}
d2t g} u5{ . ;j{ljlwt 5, Tolt g} zfZjt tyf lglj{sNk 3f]if0ff ug',{ of] kl/kf6Lsf] olb xfdL clwsf/ ;DkGg x'g rfxG5f}F kfng aLrdf s'/f ldNg ;s]sf] b]lvFb}g . Pp6fsf] cl:tTj csf]{n] :jLsf/
of] ;/sf/ jf ;fdGt, bnfn tyf ;j{ljlwt g]kfnsf] slyt ;/sf/ cyjf ljsNk x'g ;Sb}g eGg' . hgjfb eg] olb xfdL ;dfhsf] cu|ufdL gug]{ . sfFu|];n] o:tf] cj:yfnfO{ leq} b]lv cfTd;fy ub}{ c¿;Fu xf]Og
k'h F Lkltju{ cyjf lj:tf/jfbLsf kfNt' To;sf dnfdL afO;]x¿ hg;+ljwfg, ;dfhjfbsf] af6f]af6 cufl8 a9\b} k'g;{+/rgf rfxG5f} eg] ef/tLo cfk}Fm leq d]nldnfk u/]/ b]vfpg ;fxif ug{ ;Sg'k5{ . olb To;f] xf]Og
s's/' x¿ s'g} klg xfntdf hg;+ljwfg ;fy{s zflGtk|lqmof tyf cu|udg /fli6«o cy{tGqnfO dha't agfpFb} lj:tf/jfbsf gf]s/x¿ cyjf :j3f]lift eg] d]nldnfksf] cy{ s] /xof] / < ;"o{axfb'/, v8\u cf]nL;Fu d]nldnfk
rfxF b } g g\ , s' g } klg xfntdf rfxFbg} g\ eGg]df 5 . hfg'kg]d{ f ljZjdf c;kmn ;flat x'bF } nf]stGqjfbLx¿sf lj?4df tTsfn ug]{ xf] eg] Tof] ePs} 5 . dxGy 7fs'/ cfˆg} kf6L{af6 csf]{ af6f] /f]h]sf
;]gf;dfof]hg;lxt zflGtk|lqmofsf] of] ;/sf/df ;xefuL bnx¿ tyf uPsf] 5f8f k'h F LjfbnfO{ g} csf6\o jf ;8sdf cfpg cfjZos 5 . h;n] x'g\ . pgL;Fu s]xL ;d:of g xf]nf . ef/tLo njLn] ef/tLox¿sf lk5nUu'nfO{
;fy{s lg:sif{ rfxFbg} g\, ;+3Lotf tyf ltgsf slyt g]tfx¿ lxGb'/fHosf] lglj{sNk xf] eGb} lxF8g\ ' cyjf 5f8f nfQn] xfGb} 5, p;}sf] v'§f ;dfpFb} d]nldnfk ubf{ s] cf}lrTo xf]nf . geP ;fpy Ansn] g} To;sf] rfhf]kfhf]
wd{lg/k]Iftf rfxFbg} g\, cyjf ;du|df kIfdf eGb} wd{lg/k]Iftfsf] lj?4df ljif ax'njfbsf] ljsNk x'g ;Sb}g eGg' . oL ;tL hfg] uNtL ca s;}n] ug'{ x'bF g} . ldnfpnf g} clxn] dw]zjfbL kf6L{x¿n] 8f9f] r'gf}lt lbFb}5g\ . dw];nfO{
of] oyfl:ylt s'g} klg xfntdf abNg jdg ub}{ lxF8s ] f b[06fGt gb]Vg] cyjf s'/fx¿n] k|:6;Fu lrRofO–lrRofO jf:tljs nf]stGq cyjf hgtGqsf] Pp6f k|fGt agfPgf} eg] xfdL dfGb}gf}F eg]/ 3'Sof{O /x]sf 5g\ . of] klg
rfxFbg} g\ eGg] s'/f :jo+ logLx¿n] yfxf gkfpg] g]kfnL la/n} xf]nfg\ . elg/x]sf 5g\ of] zf;g Joj:yf, of] lj?4df nfu] s f slyt Pp6f uf]6L xf] . rrf{ kl/rrf{ eP cg';f/ dw];nfO{ csf]{ /fi6« agfpg]
af/Daf/ elg/x]sf 5g\ . cGoyf c;kmn s]lGb|st[ /fHo;QfnfO{ ljs]lGb|t ub}{ sfo{kflnsf, Gofokflnsf, Joj:yflksf, nf] s tGqjfbLx¿sf] cyjf wDsLx¿ klg k|fof]lht ¿kdf cfO/x]sf 5g\ . h;n] ubf{ ef/t j]li6t
;+;bLo k4ltsf] ljsNk vf]Hglt/ nfUy], clw/fHoel/ ;dfg cj;/sf] ljsf; kqsfl/tf tyf of] e|:6 sd{rf/LtGq k|ltufdLx¿sf] tTsfn ljsNk vf]Hg g]kfnnfO{ cem r'gf}lt ylkFb}5g\ eg] 7"nf kf6L{x¿ cfh k'm6\g] ef]ln k'm6\g]
dfcf]jfbLnfO{ hah{:tL oxL a'hj{' f ug{ ;+3Lotfdf hfg'k5{ eGbf ;+3Lotfn] /lQe/ kl/jt{g x'gx' bF' g} of] x'g} ;Sb}g cfjZos 5 . logLx¿sf ck/fwx¿, egL xNnf dRrfOFb} 5g\ . clxn];Ddsf lqmofsnfkx¿sf] ;ldIff ug]{ xf]
;+;bLo Joj:yf dfGg'k5{ eg]/ cQf] b]z 6'lqmG5 eGg]x¿ tyf ;+3Lotf eg]/ . o;sf] cy{ logLx¿ k|ltufdL logLx¿sf sfnfst'{tx¿, 5/k:6 eg] To;f] gxf]nf eGg klg ;lsFb}g .
yfKb}gy] . ax'bnLo k|lt:kwf{sf] ?lrsf] ljifo gePsf] sf/0f oltsf ePgg\ / < olt dfq xf]Og, logLx¿ 5g\ . ;dfhsf af}l4s elgPsf, clxn] ;"o{axfb'/ lbg lbg} k|hftflGqs Pstfsf] gf/f lbFb} s'ln{g
dfWodaf6 ;dfhjfbtkm{ kfOnf jif{ lalt;Sbf;d]t ;fdfGo ;+3Lotfsf] ;+ljwfg klg ;se/ kGrfotL kf/fsf], sfg'gljb\ elgPsf, ;+ljwfgljb\ yfn]sf 5g\ . cgldg uO;s]kl5 ljleGg axfgfdf 7"nf kf6L{x¿df k"m6
a9fpglt/ nfUy], dfcf]jfbLnfO{;d]t vfsf jf 9frf k]; ug{ g;Sg] a? Tof] geP klg cfÎgf xs, clwsf/ tyf elgPsf cyjf kqsf/ elgPsf, Nofpg] / ToxL df}sf 5f]kL ;+;b\ e+u ub}{ ;"o{axfb'/nfO{ cufl8 ;fg]{
hah{:tL 5f8f ax'njfb dfGg}k5{ eGb} dfcf]jfbLn] dfq 5nkmnsf] nflu eGb} :jfy{nfO{ abNg tyf ;+zf]wg ug{ gldNg] ;fdGtjfbsf /Ifsx¿sf] Pp6f v]df dg;fon] pgnfO{ l/xN;/ u/fOPsf] xf] ls egL z+sf ul/Fb} 5 . hgd'lQm
;t{ dfly ;t{ yf]kb}{ a:b}gy] . ljutsf k]; u/]sf] 9fFrfsf] ;d]t vf]O/f] vGb} jf g;Sg] u/L 7Ls @)$& ;fnsf] cyjf Odfgbfl/tf a] r ] s f s] x L ;]gfnfO{ ljleGg axfgfdf pS;fpg] / lg?T;flx agfpFb} ;]gf ;dfof]hgsf]
ck/fwx¿af6 kf7 l;Sb} hgtfn] rfxgf pu|lj/f]w u/]af6 of] bnfn tyf lqkIfLo ;Demf}tf cyjf logLx¿sf] v]tfnfx¿ ljleGg ¿k tyf /+udf av]8f lemSb} pgLx¿nfO{ SofG6;]dG6af6 jlx{udg u/fpg] / h;/L x'G5
;fy hgdt ;+ux| dfkm{t jf hglgjf{lrt b]z3ftL lj:tf/jfbL et'jfx¿sf] e'm08 efiffsf] ;+ljwfg @)$& sf] gSsn hgtf, hgclwsf/ tyf hgtGqsf] gofF ;+ljwfg aGg glbO{ cGof}n c;fGt agfpFb} oyfl:yltdf /fvL /xg]
hgk|ltlglwsf] b'O{ ltxfO dtn] kfl/t s] rfxG5 < s] ug{ vf]Hb} 5 < b]znfO{ ;n{Ss ptfg{ 3f]lift ¿kd} nflu/x]sf lj?4df sDd/ s;]/ nfu]sf 5g\ . ef/tLox¿sf] rfOgfdf cg'¿k k|hftflGqs Pstf / d]nldnfksf] /fu
u/]df ;+ljwfgsf] k|:tfjgf jf s'g} c+z stf n}hfg vf]Hb} 5 < o;sf] ceL:6 5g\ . o;sf] cy{ logLx¿ cfkm}F 3f]lift logLx¿ cfkm}n F ] ;Dk"0f{ s'/f cf]sNbf– cnflkFb} 5 . oL ;a} cGof}n slxn];Dd /xg] . o;/L b]zn] g ult lnG5
jf k"/} c+z cyjf s'g} wf/f tyf pkwf/f s] xf] eGg] s'/fdf b'lgofF k|:6 eO;s]sf] ¿kd} k|ltudgsf] nflu dl/d]6b\ } 5g\ . cf]sNb} klg olb xfdL log}sf] k'R5/ g kl/jlt{t jt{dfg pknlAwsf] /Iff x'G5 . ctM o;af/]df ;r]t g]kfnLn]
;+zf]wg ug{ ldNg] cyjf ;Rofpg jf 5 . cem} klg s;}n] of] e'm08 zflGt tg, dg, wg, arg / sd{n] ;d]t ;dfP/ log};uF ;tL hfg tof/ x'G5f}F ca klg g ;f]Rg] / g r]Tg] xf] eg] slxn] ;f]Rg] .
abNg ldNg] ;+ljwfg agfpglt/ nfUy], tyf ;+ljwfgsf] kIfdf ePsf], cu|udg cu|udg /f]Sb} b]znfO{ k|ltudgdf eg] efjL k':tfsf] >fkafx]s s]xL kfpg] af6f] lj/fPsf] ylst ofqL rf}af6f]df k'Ubf ljvnaGbdf k/] h:t}
cfˆgf :jfy{ s}b ul/Psf, cfk"mnfO{ tyf ;'zf;gsf] kIfdf ePsf] eGb} lxF85\ n}hfg], hgtfnfO{ u'd/fxdf kfb}{ ltg} 5}gf}F . u0ftflGqs g]kfnsf] ofqfdf clxn] ca klg ;Rrf u0ftGqjfbLx¿ Ps

g'gvfgLsf] cg';Gwfg ePg hfh/sf]6df OG6/g]6 ;'ljwf


7fpFdf pleg] xf]Og eg] slxn] Ps 7fpFdf pleg] xf] . xfd|} cufl8 l;lSsd
ef/tn] vfPsf] b]v]sf xf}F . l;lSsd ef/tdf ljlng x'Fbfsf] kL8f h:tf]
hfh/sf]6 . Ps jif{ cl3;Dd gePsf sf/0f clwsf+z u|fxsx¿ jt{dfg g]kfn / g]kfnLn] ef]lu/x]sf 5g\ . g]kfndf cl:y/tf Nofpg]
t' n ;Lk' / . k" j { k lZrd hfG5g\ . ToxfFsf] g'lgnf] kfgL / g'g tTjnfO{ k/f:t agfpg} kb{5 . csf{sf] nx}nx}df ax'lsg' jjf{b kfg'{ xf] .
/fhdfu{cGt{ut bfªsf] ndxL sf]xnk'/ v'jfpFbf ufO{j:t'df afFemf]kgf g/xg] / kmf]g g} gePsf] hfh/sf]6 lhNnfdf O{G6/g]6 ;]jf k|of]u ug{af6 al~rt
OG6/g]6 ;]jfsf] yfngL ePsf] 5 . ePsf lyP . lhNnfdf b'|tutLsf] b]z jjf{b kfg]{nfO{ lrGg' dfq xf]Og k/f:t klg agfpg'kb{5 . ltgLx¿nfO{
;8sv08cGt{ut /fhdfu{sf] pQ/ / /f]u klg gnfUg] hgljZjf; /x]sf] :yfgLo gªUofpg' kb{5 . o;}df b]zsf] enf] 5 .
blIf0ftkm{sf] If]qdf g'gvfgL /x]sf] Zofdnfn rf}w/L atfpF5g\ . pgsf ;~rf/ ;'ljwfaf6 k5f8L /x]sf] OG6/g]6 ;]jf z'? ePkl5
hfh/sf]6df g]kfn 6]lnsdn] ;f]djf/ ;dfrf/x¿ x]g{ / k7fpg ;lhnf] ePsf]
;tal/of uflj;–* l/xf/ eGg] 7fpFdf
g'lgnf] kfgL / g'g ePsf] If]q kQf nfu]sf]
nfdf] ;do lalt;Sbf klg k|rf/–k|;f/sf]
cg';f/ @)!$ ;fnb]lv g} ToxfF ufO{uf]?sf]
uf]7 agfO{ g'g v'jfpg n}hfg] rng lyof]
eg] ToxfFsf] df6f] klg g'lgnf] x'g] ePsfn]
b]vL Pl8P;Pn k|ljlw jf6 b|t' utLsf]
OG6/g]6 ;]jf yfn]sf] xf] . g]kfn
;fd'bflos /]l8of] vn+uf hfh/sf]6n]
hgfPsf] 5 . g]kfn /fHo e/Ldf
sfdrnfp ;/sf/ Oltxf; /Rb}
sf7df8f}F . k|wfgdGqL dfwjs'df/ r'gfjL d}bfgdf x'gx' G' 5 . PsLs[t g]skf
cefjsf sf/0f To; If]qsf] cg';Gwfg cf}iflwsf ;fy} sk8f ;kmf ug{klg ;lhnf] 6]lnsd hfh/sf]6n] klxnf] k6s Pl8P;Pn OG6/g]6 ;]jf hf]l8g]df g]kfnn] /fhLgfdf lbPsf] z'qmaf/ 7Ls dfcf]jfbLsf cWoIf k'iksdn bfxfn
;'? x'g ;s]sf] 5}g . :yfgLojf;Lsf ePsf] 5 . :yfgLojf;Lsf cg';f/ cfˆgf] sfof{no;Fu} /x]sf] ;fd'bflos hfh/sf]6 lhNnf &@ cf}+ lhNnf ePsf] 5 dlxgf k"/f ePsf] 5 . sfdrnfp …k|r08 / Pdfn] cWoIf emngfy
cg';f/ l/xf/ If]qsf] sl/a !) la3f b]pv'/L If]qsf ofbj ;d'bfosf dflg;n] /]l8of] vn+uf PkmPddf Pl8P;Pn g]kfn 6]lnsd hfh/sf]6n] hfgsf/L ;/sf/n] olt nfdf] ;do;Dd d'ns ' vgfnn] eg] o;cl3 g} pDd]bjf/L
If]qdf lxpFbdf g'gsf l9Ssfg} lg:sg] ToxfFsf] afn'jf nu]/ sk8f ;kmf u5{g\ . ;] j f h8fg ul/ b' | t utLsf] lbPsf] 5 . g]kfn 6]nsd If]qLo sfof{no rnfPsf] of] g} klxnf] k6s xf] . /fli6«o lkmtf{ lnO;Sg' ePsf] 5 . k|wfgdGqL
u5{ . g'g lg:s]sf] If]qdf s'g} af]6– l/xf/sf] kfgL g'lgnf] x'g] xFb' f ufO{uf]?nfO{ dfq O{ G 6/g] 6 ;] j f z' ? u/] s f] xf] . g]kfnu~hsf cg';f/ /fd]5fd ,?s'd ;xdltsf nflu eGb} ut c;f/ !^ rogsf] !& cf} r/0fsf] lgjf{rg kl5
la?jf;d]t 5}gg . ToxfF g'gvfgL ePsf] geO{ dflg;nfO{ nfUg] u/]sf ljleGg 5fnfsf sf7df08f} tyf g] k fnu+ h jf6 / ef]hk'/df pks/0f h8fg ul/;s]sf] ut] k| w fgdGqL g] k fnn] kbaf6 clwj] z g cGTo ePkl5 csf] {
ljZjf;sf sf/0f g'g v'jfpgsf nflu /f]u ;~rf] x'g] hgljZjf; 5 . l/xf/df k|z:t cfPsf g]kfn 6]lnsdsf eP klg ;~rfngdf cfpg g;s]sf] / /fhLgfdf lbP klg zlSt afF8kmfF8df clwj]zgdf k|wfgdGqLsf] pDd]bjf/L
klxn]–klxn] klZrd bfªaf6 ;d]t ufO{, g'g /x]sfn] To;nfO{ Jojl:yt u/L k|zf]wg k|fljlwsx¿n] 6]lnkmf]gsf] O{ 6]g jf+sL # lhNnfdf o;} dlxgfleq bnx¿aLr s'/f ldNg g;Sbf gofF sfod /xg] ls g/xg] eGg] d f
uf]? nfg] rng /x]sf] :yfgLo j[4j[4f u/]/ ef/taf6 g'g cfoft ug{ gkg{] bfaL aL k| 0 ffnLsf] PS;r] G h dfkm{ t ;~rfng eP b]z} e/ Pl8P;Pn ;/sf/ u7gdf l9nfO ePsf] xf] . bnx¿aLr ljjfb sfod 5 .
atfpF5g\ . :yfgLojf;Lsf] 5, t/ lhDd]jf/ lgsfon] Pl8P;Pn ;] j f z' ? u/] k l5 OG6/g]6 ;]jf ;~rfng x'g] g]kfn k|wfgdGqLsf tLg k|lt:kwL{dWo] bnx¿aLrsf] of] ljjfbsf sf/0f
clxn] klg To;cf;kf;sf dflg; eg] To;af/]df cfk"mnfO{ s'g}hfgsf/L gePsf] OG6/g]6 ;]jf ;'rf? ePsf] xf] . 6]nLsd If]qLo sfof{no g]kfnu~hn] kl5Nnf] r/0fdf cfOk'Ubf;Dd g]kfnL sfdrnfp ;/sf/ cem} nlDag] kSsf
ufO{j:t'nfO{ g'g v'jfpg To; If]qdf atfPsf] 5 . lhNnfdf e/kbf] { O{ G 6/g] 6 ;] j f hgfPsf] 5 . sfFu;
]| sf g]tf /fdrGb| kf}8n ] dfq} ePsf] 5 .
k|sfzs tyf ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M afuahf/, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.chhepyastraweekly.wordpress.com sDKo'6/ tyf d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , l8NnLahf/, lkknaf]6 glhs}, kmf]gM $$$%%@)

You might also like