SITMA

MORFOLOJİ:

• Enfekte dişi anofel sivrisineklerin sokması veya infekte

kan inokulasyonu ile (tranfüzyon sıtması, konjenital
sıtma) insanlara bulaşır.
Sporojoit olarak adlandırılan enfektif evre sivrisineklerin
tükrük bezlerinden deri altındaki kılcal damarlara enjekte
edilir. Sporojoitler ince iğ şeklinde boyları 8-12 mikron,
enleri 1-1,15 mikron,ortada nükleusları olan çok hareketli
canlılardır.
 Sıtma etkenine göre de ayrı isimlerle anılır.

*Plasmodium vivax ile olana tersiyana veya vivax sıtması

* Plasmodium ovale ile Ovale tersiyan sıtması

*Plasmodium malariae ile olana kuvarnatana sıtması

*Plasmodium falciparum ile olana tropikal sıtması denir.

Plasmodium Türlerinin Özellikleri
 Sıtmanın bir memlekette bulunabilmesi için
oradaki sıcaklığın hiç olmazsa bir süre 15 C nin
üstünde kalması gerekir.
PATOGENEZ:

Sporojoitler, ekzoeritrositer şekiller, gametositler konağa

doğrudan zarar vermezler,sadece aseksuel intraeritrositer
parazitler hastalığa yol açarlar.

Hastalığın kliniğinin ortaya çıkmasında rol oynayan 4 ana

patojenik mekanizma vardır:
1- Ateş ve bunun fizyolojik sonuçları
2- Anemi
3- Anemi ve mikro doloşım bozuklukları sonucunda gelişen
doku hipoksisi
4- İmmünopatolojik olayların ortaya çıkması
• Parazitin evriminde omurgalı konak ve
omurgasız konak olmak üzere 2 konak
bulunur
• Eşeyli üreme dişi anofel vücudunda
• Eşeysiz üreme insanda oluşur
 Anofel vücudundaki evre

• Anofelin iyi vektörlük yapabilmesi için gametositlere

ihtiyacı vardır
• Enfekte insandan kan emen anofel erkek ve dişi
gametositleri alır.Anofelin bağırsağında erkek gametosit
4-8 mikrogamete dönüşür.Bunlar dişi makrogameti döller
ve bağırsak duvarına yapışık ookinete dönüşürler.
Ookinet duvarı çaprazlar,aseksüel bölünmeyle ookistler
oluşur
• Tekrarlayan nükleer bölünmeyle binlerce sporozoit
oluşur,ve bunlar anofelin vücut boşluğuna yayılıp tükrük
bezinde birikirler.
• Anofelin bir başka insanı ısırmasıyla döngü tekrar başlar
 PATOGENEZ

• Duffy a ve b determinanları içermeyen kişiler

Plasmodium vivax enfeksiyonlarına dirençlidir.
Siyah ırkta Duffy antijeni bulunmadığından P. vivax
enfeksiyonu oluşmaz. Bu yüzden Afrika’da P.vivax
enfeksiyonu az bulunurken Hindistan’da fazladır.
• P.vivax ve P. ovale türleri genç eritrositleri, P.
malaria yaşlı eritrositleri, P.falciparum ise her
yaştan eritrositleri enfekte eder.
• P. vivax’ın yüzeyinde bulunan RBP (retikülosit
bağlayıcı protein) bu parazitin genç eritrositleri
enfekte etmesini sağlamaktadır.
 ÜREME ÖZELLİKLERİ

Tür Eşeyli üreme Preeritrosit Eşeysiz

süresi (27°C er dönem üreme
de sivrisinek) (insanda) süresi
(insanda)
P.vivax 8-9 gün 8 gün 48 saat

P.malariae 15-20 gün 15-16 gün 72 saat

P.falciparu 9-10 gün 5-7 gün 36-48 saat

m
P.ovale 14 gün 9 gün 48 saat
 BULAŞ:

Anneden bebeğe (konjenital)

Transfüzyon esnasında

Organ nakli ile

Paylaşılan enjektör
Nadir vakalarda insandan insana bulaş görülmüş
KLİNİK TABLO:

*Üşüme-titreme,
*Yüksek ateş,
*Bol terleme ile karakterli sıtma nöbeti akut sıtmanın en önemli
belirtisidir.
• Boğaz ağrısı, kas ağrıları ile viral hastalıklar ile karışabilir.
• Bulantı kusma en sık görülen gastrointestinal şikayetlerdir.
• Öksürük, göğüs ağrısı, nefes darlığı nadirdir.
• Klasik olarak ateş P.falciparum, P.vivax ve P.ovale enfeksiyonlarında
her 48 saatte bir, P.malariae enfeksiyonunda 72 saatte bir ortaya
çıkmaktadır.(çok rastlanmaz)
• Bu yüzden ateşe bakılıp sıtma dışlanmamalıdır
 ple n o m e gali
-S
p at o m eg a li
-He
-Sarılık s i yet
l h a s s a
-Abdomina
ö k ü n t ü n adir
-D ar nadir ı ??)
b u l g u l b ir ö n ta n
-Pulmoner o l m az (S a p t an ır s a başka
o p a ti
-Lenfaden
 Klinik belirtiler enfeksiyonu yapan türe göre değişir.

- Ateş nöbeti başlamadan birkaç gün önce halsizlik,

iştahsızlık, baş ağrısı gibi genel belirtiler başlar.
-Her aseksüel üreme dönemiyle senkron olarak ateş
çıkar(39-40 C).Nöbet aralıklarıyla tipler belirlenebilir;
P.vivax ve P.ovale gün aşırı, P.malariae üç günde bir ve
P.falciparum uzun süren ateş nöbetleriyle karakterizedir.
Nöbetler 3 dönemden oluşur:
• -Soğuk Dönem(vazokonstriksiyon titreme)
• -Sıcak Dönem (vazodilatasyon)
• -Terleme
 SOĞUK DÖNEM

• İlk karakteristik belirti

titreme

• Eritrositin parçalanmasına
bağlı (15 dk-2 sa)

• Bulantı, kusma, şiddetli baş

ağrısı, miyalji

• Deri soğuk ve kuru (periferik

vazokonstrüksiyon)

• Nabız hızlıdır, zayıf hissedilir

 SICAK DÖNEM

• Hızla 40-41 C’a yükselen ateş

• Deri sıcak, kuru
• Nabız hızlı ve dolgun
• Şiddetli baş - sırt ve karın ağrısı
• Bulantı, kusma
• Deliryum
• Anemi ,hafif sarılık görülebilir
• Karaciğer ve dalak büyük ve hassas
• Ortostatik hipotansiyon
 TERLEME
Şiddetli terlemeyle ateş düşer ve
hasta bitkin düşüp uykuya dalar
Örnek olarak bir nöbet dönemleri;
a) Üşüme-titreme(1/2,2 saat): Hasta şiddetli bir üşüme hissi ile
çenelerini birbirine vurarak titrer. Yüz soluk, parmak ve dudaklar
siyanozludur. Baş ağrısı, mide bulantısı, kusma ve üşümeye
rağmen ateş yükselmeye başlar(39 C). Tansiyon düşüktür.
b) Ateş yükselmesi(2-7 saat): Hasta artık üşümez, vücudu yanar, yüz
kırmızı, gözler parlak, deri kuru, bulantı, kusma, şiddetli susama
hali, baş ağrısı ve dalak büyür. Ateş 40C ’ye yükselir. 40-41,5C’ye
yükseldiğinde hastada ajitasyon ve deliriyum görülür. Solunum
sıklaşır, tansiyon yükselir. Yüzde uçuk, deride ürtiker veya eritem
tarzı döküntüler olur. İdrar az ve koyu renkli, idrarda albumin,
ürobilinojen pojitif, kanda üre ve kolesterol yüksektir.
c) Terleme(2-4 saat): Yüz, eller, bacaklar sonra tüm vücudu ter
kaplar, 2 saatte nabız normale döner, dalak küçülür, hasta
rahatlar ve uykuya dalar. Ertesi gün hastanın ateşi normale döner.
Şahıs biraz yorgun,soluk,iştahsız olmasına karşın işine devam
edebilir. Bu ateşsiz dönem P.falciparum da 12saat, P.vivax’da 36
saattir.
 Plasmodium türlerinin karakteristik özellikleri

P.falciparum P.vivax P.ovale P.malaria

Trofozoitler Çoklu yüzük formları Küçük ameboid Küçük Küçük
Mevcut Mevcut Mevcut
Şizont 6-24 merozoit 12-24 merozoit 4-12 merozoit 6-12 merozoit

Gametosit Muz şeklinde yuvarlak yuvarlak yuvarlak

(tanı koydurucu)

Eritrositler Her yaştan KK Genç KK tutar Genç KK tutar Yaşlı KK tutar

Normal çapta KK KK’leri büyütür KK’leri büyütür KK küçük-normal
Membranda çıkıntılar KK’lerde şekil KK’lerde şekil Ziemann tanecikleri
Maurer lekeleri bozulur bozulur
Schüffner lekeleri Schüffner lekeleri

İnkübasyon 10-14 gün 12-18 gün 12-18 gün 18-40,yıllarca

sürebilir

Ataklar 36-48 saat 48 saat 48 saat 72 saat

Relaps Yok Hipnozoitler tedavi Hipnozoitler tedavi Yok

edilmezse ilk 6 ay edilmezse ilk 6 ay
sık sık

Diğer En ciddi sıtma şekli Türkiyedeki en sık Transfüzyon ilişkili

Ölümcül tür sıtmada en sık
P.vivax
P.Vivax Sıtması (Malaria tertiana)

Başlangıçta ateş vardır.Bu dönem 2 ve 5 gün kadar sürer.Ateş

hergün yükselme gösterebilir.Sindirim yollarında bozukluk,
dalakta dolgunluk, mide bulantısı ve dudakta uçuk gibi iki
belirti tanıda önemlidir.P.vivax sıtmasında üşüme, titreme,
yüksek ateş ve terleme dönemleri belirgindir.Nöbetler 48
saatte bir gelir.İlk dönem 2-4 hafta kadar sürer.Bu sıtmada
uçuk diğer sıtma şekillerinden daha sık görülür.Dalakta
büyüme, kansızlık, trombositopenia görülebilir.Ağır nöbetler
nadiridr.P.vivax sıtmasında üstüste 2 inokülüsyon sonucunda
hergün gelen nöbetlere rastlanabilir.Buna Tertina dublicata
veya Quotidiana adı verilir.
 Sıtma parazitlerinde patogenez

• P.vivax, P.ovale ve P.malariae enfeksiyonlarında belirtiler sadece

parazitemiye bağlıdır.

• Bu türler sadece belli yaştaki eritrositleri enfekte ettiğinden yaygın

hemoliz genelde oluşmaz.

• P.falciparum’a kıyasla çok daha hafif bir klinikle seyrederler.

• İnfeksiyondan sonra
– Hücresel, humoral immünite (+)
– Kalıcı bağışıklık (-)
P.falciparum
P. Falciparum sıtması( malaria tropica)
• Nöbetlerde tam bir titreme bulunmayabilir.Ateş 16 saat
veya daha ağırdır.Baş ağrısı şiddetlidir.Mide-bağırsak
bozuklukları, karaciğerde büyüme, kansızlık ve dalakta
perkütabldır.Bu sıtmada nöbetler iki şekilde görülür:

1.)Oynak veya sürekli ateşli şekiller:Sinsi başlayabildiği

gibi hafif titreme ile de başlayabilir.Hastalarda şiddetli
baş ve bel ağrısı, paslı dil, burun kanaması
görülebilir.Uykusuzluk, baş dönmesi, kulak çınlaması gibi
belirtiler de 5-10 gün sürdükten sonra ya ateş düşer
veya diğer şekillere dönebilir.Bununda iki şekli vardır.
a) Sarılıklı oynak ateş:Mide bozukluğu, safrada kusma ,
ishal veya kabızlıkla belirgin sarılık görülür.
b)Tifomsu oynak ateş:Ateş daha uzun sürer.Tifo belirtileri
görülür.
2.)Kötü nöbetler(pernisiyöz nöbetler=malaria pernisiyoza):
Bu nöbetler, dirençsiz veya direçleri kırılmış kişilerde
görülür.En sık rastalanan etken P.falciparum’dur.Çoğu
kez çevre kanında da çok parazit görülebilir.
 P. falciparum sıtmasında patogenez

• Klinik seyir ciddidir, temelde iki ana faktöre dayanır:

_Mikrovasküler tıkaçlara neden olan sitoaderans
_Parazitin toksinlerinin salınmasına bağlı olarak
inflamatuvar sitokin reaksiyonlarının tetiklenmesi

• Sitoaderans:Enfekte eritrositler birleşerek yumak formu

oluşturmakta ,sağlam eritrositlere bağlanarak rozet
formasyonu göstermekte veya damar endotelinde birikip
tıkanıklığa yol açabilmektedirler.Bu olayın en kötü
sonucu serebral sıtmadır. Hastalığın şiddeti
sitoaderans ve özellikle rozet formasyonu ile uyumlu
gelişir.
 Toksinler -Sitokinler

• Şizont rüptürüyle sitokinler salınır.P.falciparum trofozoit

ve şizontlarından salınan proteinler toksin gibi
davranarak sistemik inflamatuvar yanıtı uyarır ve aşırı
sitokin üretimine sebep olur.

• Enfekte olan eritrositin rüptürüyle hemoliz oluşabilir ve

hemoglobinüri ile akut böbrek yetmezliği gelişebilir.

• Ayrıca parazitin aşırı glikoz tüketimine bağlı ciddi

hipoglisemi atakları olabilir.
 PERNİSİYÖZ SITMALI ŞAHISTA PRODROM
DÖNEMİ:

• 7-15 gün ve daha uzun olabilir.Hastalarda

son günlerde halsizlik, kendini kötü
hissetme, baş ağrısı, kaslarda, kemiklerde,
lomber bölgede ağrı, bulantı, bazen
kusma, diyare ve titrememler görülür.
 YAYILMA DÖNEMİ :

• 39-40 C ateşle çok atipiktir.Ateş aynı

günde inişler ve çıkışlar gösterir.Baş ağrısı
vardır.Yüz kırmızı, gözler parlaktır.
 KLİNİK DÖNEM:
İntermittan ateş artar, nöbet aralarında asla normale dönmez.Kötü
nöbetler birdenbire başlayabilir.Başlıcaları şunlardır.

• a.)Kötü beyin nöbetleri: Bazı hallerde hastalık basit bir sıtma nöbeti
şeklinde başlar, ateş durmadan yükselir.Güneş çarpmasına
benzeyen açık, ateşli şekilde hasta kısa zamanda şuurunu kaybeder,
komaya girer, kaslarda seyirmelerle hasta birkaç saat içinde ölür.
• b.)Soğuk nöbetler: Kollar ve derinin soğuması belirgindir.Hastanın
nabzı filiformdur, sayılamaza, gözleri çukura kaçar, yüzü sivrilir,
dudakları ve tırnakları siyanozedir.Vücudu soğuk bir terle
örtülüdür.Bu hastaların çoğu ölür.
• c.)Kötü ter: Hasta sıtma nöbeti geçirir.Fakat terlemesi ve sıkıntısı
artar.Kollapsa girer veya ani bir hareketle senkopla ölebilir.
• d.)İshalli kötü sıtma: Bulantı, kusma ve şiddetli ishalle başlar, dışkı
çok sulu, kanlı ve safralıdır.Bu gibi hastalar kısa sürede kollapsa
girer, ısı oynaktır..Hastalık başlangıçta tanınıp tedaviye alınırsa
kurtulma şansı vardır.Gecikirse ölümle sonuçlanır.
KÜÇÜK ÇOCUKLARDA SITMA:

• Küçük çocuklarda yetişkinlere

oranla daha ağır seyreder.
Çocuklarda üşüme ve titreme
olmayabilir.Terleme dönemi
kısadır.Dalak büyümesi, anemi
çabuk yerleşir, kusma, ishal
daha sıktır.Küçük çocuklarda
P.falciparum sıtması kolayca
kötü şekle dönüşebilir.Bu • Belirtiler çok değişkendir
(Huzursuzluk,emmeme,baş ağrısı,
nedenle sıtma çok çocuk kusma,ishal,öksürük gibi)
ölümlerine neden olur. • Ateş 40 C’ye kadar yükselir.
• Karaciğer büyük ve hassas
• Dalak büyüktür.
• Papil ödemi varlığı kötü prognoza
işarettir.
GEBELERDE SITMA:

• Her yıl sıtma-endemik alanlardaki 45

milyondan fazla kadın-30 milyonu
Afrika’da- gebe kalmaktadır.Gebelikte
sıtma:
- Maternal anemi
- Bozulmuş fötal gelişim
- Spontan düşük
- Prematür doğum
- Düşük doğum ağırlığı
-Konjenital sıtma
-Neonatal ölüm
-Maternal ölüm
• Güney Sahra Afrika’da ,gebelikte • Genellikle sıtma
sıtmaya bağlı %40’lara varan düşük
doğum ağırlığı, her yıl 400 bin bebek ağırlaşmaya meyillidir.
ölümüyle sonuçlanmaktadır. Kötü nöbetler, çocuk
düşürmeler, erken
doğumlar sık görülür.
Ciddi sıtma tablosu

Şuur değişiklikleri • P. falciparum sıtmasında

Solunum sıkıntısı • Parazitemi % 5’i 
Akciğer ödemi • Gerçekte acil durum
Hipotansiyon • Uygun tedavi + yoğun
Kanamalar ve sarılık bakım = % 20 ölüm
• Solunum ve böbrek
yetmezliği, hipoglisemi,
metabolik asidoz,derin
anemi,koma ve ikincil
bakteriyel enfeksiyonlar
ölümü kolaylaştıran
sebeplerdir
SITMANIN KOMPLİKASYONLARI:

• Anemi sıtmanın genel bir komplikasyonudur.

• Ateşe bağlı oluşan vazodilatasyon yaşamsal organlara
kan akımını azaltır.
• P.falciparum sıtmasında eritrositler damar endoteline
yapışır ve mikrodolaşımı bozabilir(DIC) ve kan akımını
azaltır (hipoksi). Tüm dokular etkilenebilmesine karşın en
fazla beyin (serebral sıtma) etkilenir.
• P.falciparum sıtmasında intravasküler hemoliz massif
olduğunda böbrek hasarı, hemoglobinüri gelişir ve idrar
rengi koyulaşır. Bu duruma karasu humması denir.
• Nadiren dalak rüptürü görülebilir.
 SITMANIN TANISI:
• 1)Direkt tanı:Çok basit ve çok kısa sürede yanıt veren tek tanı
yöntemidir.Parmak ucundan veya kulak memesinden alınan bir
damla kan ile lamda ince yayma ve kalın damla kan yaymaları
yapılır.Genellikle giemsa yöntemi ile boyanarak periferik kanda
P.vivax’ın şizogonik şekilleri ve gemetositleri, P.falciparum’un genç
trofozoitleri ve gametositleri görülerek tanı konur. Birinci defada
plasmodium saptanamazsa üç kez(üç gün) arka arkaya
tekrarlanmalıdır. Kemik iliği fonksiyonunda da plasmodiumlar
saptanabilir.

• 2)İndirekt tanı: Tanıda IFA testi ve ELISA yöntemlerinden de

yararlanılabilir. Bu yöntemler ikinci derecede yararlanılabilen
yöntemlerdir. Öncelikle ince yayma, kalın damla kan
preparasyonunda plasmodiumlar aranmalıdır.
Periferik yayma altın standart !!!
Kalın damla ve ince yayma
preparatları(%95 duyarlı)
Kalın damla 10 kat daha duyarlı

• İnce yayma parazitin

tiplendirilmesinde ve
parazit yoğunluğunun
saptanmasında kullanılır
• En az 10 dk bakılmalı ve
tanının dışlanabilmesi için
48 saat arayla alınan
örneklerin
(-) olması gerekir
Gametosit

Yüzük formu

P.Malariae kalın damla

Yüzük formu

P.Ovale kalın damla

 Sıtma -İnce yayma

P.falciparum P.vivax P.Ovale P.malariae

Eritrosit Normal Büyük Büyük ve Normal

boyutu genelde oval
Eritrositteki Birden fazla Genelde bir Genelde bir Genelde bir
parazit sayısı

Tipik trofozoit Yüzük Ameboid, Yoğun, Yoğun

şekli parçalı düzenli

Diğer özellikler Muz şekilli Schüffner Schüffner Bazen

gametosit, lekeleri, lekeleri, gametosit ve
Eritrositte Bazen Bazen şizontlar
siyah gametosit ve gametosit ve
noktalanma, şizontlar şizontlar
Nadiren şizont
 P.falciparum yüzük P.falciparum trofozoit
P.falciparum yüzük P.falciparum trofozoit

P.falciparum şizont P.falciparum rüptüre şizont P.falciparum gametosit

P.vivax yüzük form P.vivax şizont

Schüffner lekeleri

P.vivax trofozoit P.vivax gametosit

P.malariae yüzük form P.malariae trofozoit bant form

P.malariae şizont P.malariae gametosit

 P.ovale yüzük form P.ovale şizont

Schüffner lekeleri

schüffner lekeleri

P.ovale gametosit
P.ovale trofozoit
Diğer tanısal testler
• Floresan mikroskopi
-%90 duyarlı, %70 özgün

• PCR
-Yaklaşık %100 duyarlı
ama pahalı

• Serumda antijen arama

-Düşük duyarlılık, düşük
özgünlük
• Antijen ve antikorları saptamak için, monoklonal
antikorlar kullanılarak üretilen duyarlı testler
• Çalışmalarda monoklonal antikor kullanılan sıtma antijen
testinin duyarlılık ve özgüllüğü diğerlerine göre daha iyi
• Antijen testleri genellikle immünokromatografik temelli
“dipstick” testler şeklinde
• Histidin rich protein 2 (HRP-2), plasmodial laktat
dehidrogenaz (pLDH) ya da aldolaz gibi spesifik
proteinlerin saptanması
• Bu testler mikrolitrede 100-1000 paraziti
yakalayabilmekte
• pLDH antijenine özgül dipstick testler kan merkezlerinde
kullanılmakta
• Ancak P. falciparum dışındaki türlerde güvenilirliği
kuşkulu
• IFAT ve antijen testlerinin birlikte kullanımı duyarlılığı
artırmakta
• Son yıllarda moleküler yöntemler de sıtma açısından
donör incelemesinde kullanılmakta
• PCR duyarlılığı 0,004/µl parazit, saptanabilmesi için 1
ünitede en az 200 parazit bulunmalı
• Tanıda kullanılabilmesi için fazla miktarda kan
incelenmeli
• Bu nedenle rutinde kullanımı serolojik testlere göre sınırlı
• Ayrıca pahalı bir yöntem olması nedeniyle endemik
bölgelerde uygulama güçlüğü
TEDAVİ
Komplike olmayan İLAÇ ERİŞKİN DOZU
sıtma tedavisi
P. falciparum Klorokin (baz) 600 mg, 24 sa 600 mg, 48 sa 300 mg. (Toplam 1500
(klorokin duyarlı) mg)

P. falciparum Atavaquone-proguanil 1x4 tb, üç gün süreli

(klorokin meflokin
dirençli) Kinin sülfat (KS) 3x500 mg yedi gün süreli
+ doksisiklin 2x100 mg yedi gün süreli
 Primetamin-sülfodoksin 3 tb (tek seferde)
 Klindamisin 4x300 mg yedi gün süreli

Meflokin 1.250 mg (tek seferde)

veya 750 mg + 500 mg (6-8 sa sonra)
P. vivax Klorokin 600 mg, 24 sa 600 mg, 48 sa 300 mg.
(klorokin, primakin + primakin (baz) 2x7.5 mg 14 gün
duyarlı)
P. vivax Meflokin 1.250 mg (tek seferde)
(klorokin dirençli) veya 750 mg + 500 mg (6-8 sa sonra
+ primakin 2x15 mg 14 gün

Atavaquone-proguanil 1x4 tb, üç gün süreli

+ primakin 2x15 mg 14 gün
P. vivax Klorokin 600 mg, 24 sa 600 mg, 48 sa 300 mg
(Primakin dirençli) + primakin 2x15 mg 14 gün

P. ovale Klorokin 600 mg, 24 sa 600 mg, 48 sa 300 mg

+ primakin 2x15 mg 14 gün

P. malariae Klorokin 600 mg, 24 sa 600 mg, 48 sa 300 mg

KOMPLİKASYON TEDAVİ
Koma Hava yolu açık tutulur.Hipoglisemi,bakteriyel enfeksiyonlar
tedavi edilir.Profilaktik antikonvulzan başlanır(fenobarbital 10
mg/kg).
Yüksek Ateş Soğuk uygulama, antipiretik ilaçlar
Konvülzyon Hava yolu açık tutulur.İntravenöz veya rektal diazem uygulanır.
Hipoglisemi(40mg %50’lik 50 ml glukoz iv(çocuklarda 1 ml/kg) ,takiben %5 veya
) %10’luk glukoz infuzyonu
Ağır anemi Taze tam kan veya eritrosit suspansiyonu
Akut Akc.Ödemi 45 açı ile pozisyon ver.Oksijen ve diüretik başla(40 mg
furosemid iv)
Akut böbrek yetm. Dehidratasyon ve sıvı dengesi düzenlenir.Hemodiyaliz, mümkün
değilse periton dializi yapılır
Kanama ve Taze kan veya pıhtılaşma faktörleri, K vitamini enjeksiyonu
koagülopati uygulanır
Metabolik Asidoz Hipoglisemi,hipovolemi,septisemi tedavi edilir.Arteriyel pH 7.2
veya düzeltilir.Düzelmezse hemodiyaliz
Şok Septisemiden şüphelen,kan kültürü al.Parenteral antibiyotik
başla.Hemodinamik parametreleri koru.
Hiperparazitemi Parenteral sıtma tedavisine devam edilir.Kısmi veya tam
 Kemoproflaksi

• Endemik bölgelere gidenlere önerilir.

İlk tercih Alternatif ilaç

Klorokin duyarlı Klorokin Meflokin

Doksisiklin
Atavaquone-proguanil
Klorokin dirençli Meflokin Primakin veya
Atavaquone-proguanil Klorokin+proguanil
Doksisiklin
Klorokin ve Yok .
meflokin dirençli Doksisiklin Atavaquone-proguanil?
Kemoproflaksi Dozları
 Proflaksi

• Kişisel korunma önlemleri:

-Geceleri ev dışı aktiviteleri azaltma
-Permetrin emdirilmiş uzun kollu
giysiler ve pantolon
-Kapalı uyku ortamı ,mümkün
değilse permetrin emdirilmiş
yatak cibinliği önerilir(gebeler ve
çocuklarda güvenli)
-Geceleri böceksavar solusyonlar
cilde uygulanabilir. Bunlardan en
etkin olanları dietil metil
benzamit(DEET)
içerenlerdir.Ancak gebelerde
kullanımı ile ilgili yeterli veri
yoktur.
Parazitin çok farklı morfolojik, fizyolojik ve antijenik yapıları
nedeniyle halen etkili bir aşısı bulunamamıştır.