You are on page 1of 1

Zhan Rasini (1639-1699) Jeta Pas studimeve n Port-Royal, jansenistt e drguan Rasinin n Paris t studionte pr drejtsi.

Parisi e tundon Rasinin e rritur n vetmi. Ai jepet pas jets mondane dhe hyn n sallonet letrare t kohs. Rasini vendosi t provoj veten si dramturg. N Paris njihet me La Fontenin, me t cilin z miqsi. M 1660 boton krijimin e tij t par n vargje Nimfa e Sens, q ia kushtoi Luigjit XVI. Pas ksaj vazhdon t botoj ode e poema kushtuar Mbreti, nga i cili fitoi mbshtetje. Rasini pati fatin t takohet e t miqsohet me Molierin, i cili n vitin 1664, i vuri n sken dramn e tij t par, Tebaida. Nj vit m pas, m 1665, Molieri, trupa e t cilit gjendej n kulmin e lavdis, v n sken tragjedin e dyt t Rasinit, Aleksandri. Mirpo famn e mirfillt dhe kurorn e skens teatrore t Parisit, Rasini do t fitoj me tragjedin e Andromaka, t shfaqur po ashtu nga trupa e Molierit. Rasini do t botoj dramat Esteri dhe Atalia, t cilat trajtonin subjekte t njohura biblike. Rsini nuk krijoi shum, sepse i prpunonte vazhdimisht e nga disa her pjest e veta. Teatri i Rsinit sht nj pik kulmore e klasicizmit francez. Krijimtaria dramatike e Rasinit sht vllimore, pasi autori i prpunonte vazhdimisht veprat e veta. Ai ndrthuri stilet poetike n varsi t heroit q deklamonte. Poezia e tij sht her eleganc e lirizm, her forc e patetik, her butsi e trishtim, her elegji e vaj. N veprat e tij t bie n sy karakteri i fuqishm i heronjve, prej t cilve konflikti dramatik merr pamjen e nj konflikti pasionesh, aq sa teatri i Rasinit mund t quhet tragjedi pasioni. Heronjt m t spikatur t tragjedis jan grat, si vatra kryesore ku ndizen flak pasionet. Me nj fjal, n veprat e Rasinit shohim fillimin e apologjis s ndjenjave dhe t emocioneve t drejtprdrejta, e cila do ti ket prfaqsuesit e vrtet tek sentimentalizmi, drejtimi i cili zvendson klasicizmin. Krijimtaria Andromakia, kryevepra e Rasinit, sht nj tragjedi q mbshtetet n burimet mitologjike antike, pas lufts s Trojs, e prpunuar n veprat e Homerit, Europidit dhe Virgjilit.Mirpo, si n tragjedit tjera, edhe ktu Rasini kryen korrigjimet e nevojshme pr tia prshtatur mitin natyrs s artit t vet. Nga miti ruan brthamn, fatalitetin tragjik q vepron mbi tr personazhet, por duke shfrytzuar mjetet poetike, ai e prforcon dhe e konkretizon, duke e shoqruar rrfimin me evokime epike nga vdekja e Hektorit, shkatrrimi i Trojs dhe krimet e Pirros kundr trojanve t pambrojtur. ende pa filluar tragjedia, personazhet duken si heronj tragjik, sepse n psikologjin e tyre rndon pesha e s kaluars, q prodhon frik t vazhdueshme dhe shrben si ogur pr fatin e kobshm t tyre. T kushtzuar nga nj fat, n do veprim a prpjekje pr t hyr n marrdhnie t ndrsjella, heronjt, n mnyr t pakuptueshme, do t gjenden prball konkradiktash t pazgjidhshme.

You might also like