Milica Bjelid

Marko Barovid

Prirunik za spremanje drugog

kolokvijuma iz radiologije

Ovaj prirunik napisan je uz pomod audio snimaka vjebi prof. dr Zorice Miloevid. Svi snimci
prikazani u priruniku su iz kolekcije prof. dr Zorice Miloevid i korideni su uz njenu dozvolu.
Trudili smo se da opiemo snimke onako kako ih je ona nama opisivala. Za eventualne greke
zasluni smo nas dvoje, i unaprijed se izvinjavamo.
Prirunik je napisan da bi bio besplatan i dostupan svima kojima je potreban, tako da vas
molimo da ne uzimate ljudima pare za neto to nije vae.

1. Traumatska fraktura tibije

Naziv: Rendgengrafija potkolenice sa oba susedna zgloba, profilni snimak

Opis: Vide jo uvek neosifikovane zone rasta prema proksimalnoj i distalnoj epifizi, to ukazuje na
deiji uzrast. Patoloka promena se vidi na tibiji u vidu frakture, sa svim znacima frakture: koso
postavljena svetlina frakturne pukotine na distalnoj tredini dijafize, angulirana ivica na mestu prekida
kontinuiteta kosti (frakturni stepenik) i minimalna dislokacija fragmenata po irini. U celini, struktura
svih prikazanih kostiju je normalna to govori protiv patoloke frakture.
Dijagnoza: Traumatska fraktura tibije (Fractura tibiae partis distalis)

2. Traumatska fraktura leve potkolenice

Naziv snimka: Ciljani snimak levog skonog zgloba sa distalnim delom potkolenice
Opis: Patoloka promena je lokalizovana na maleolusu tibije kao i na prelazu dijafize prema metafizi
fibule gde se vide frakturne pukotine odnosno prekid kontinuiteta kosti od ivice do ivice u vidu
svetlina. U predelu maleolusa svetlina je horizontalno postavljena, a u predelu fibule svetlina je koso
postavljena. Na fibuli se vidi i frakturni stepenik kao i minimalna dislokacija fragmenata po irini.
Struktura kosti je ouvana to govori u prilog traumatske, a ne patoloke frakture.
Dijagnoza: Fraktura leve potkolenice (Fractura cruris et regionis talocruralis lat. sin.)

3. Fraktura levog humerusa

Naziv: Rendgengrafija leve nadlaktice sa ramenom

Opis: U predelu prelaza metafize prema dijafizi vidi se potpuni prekid kontinuiteta kosti sa
dislokacijom fragmenata pri emu se vidi da su oni dislocirani i po irini i po duini sa kontrakcijom
fragmenata. Okolina i struktura kosti je neizmenjena, a vidi se jo uvek transprarentna epifizna
hrskavica rasta to ukazuje da je re o deijem uzrastu.
Dijagnoza: Fraktura levog humerusa (Fractura humeri extremitatis partis proximalis lat. sin.)

4. Fraktura L2

Naziv: Rendgengrafija torakolumbalnog dela kimenog stuba iz dva pravca

Opis: Vidi se na nivou drugog lumbalnog prlljena izmenjen oblik prljenskog tela utoliko to je
anteriorno visina prljenskog tela sniena dok je posteriorno ouvana. Senka prljenskog tela je
intenzivnija to bi govorilo u prilog pseudohipertrofiji kostiju (utiskivanje frakturnih fragmenata
prljenskog tela jednog u drugi). Susedni interverebralni diskovi su normalni, a ostali prljenovi su
ouvane strukture i oblika.
Dijagnoza: Fraktura prljenskog tela drugog lumbalnog prljena (Fractura vertebrae lumbalis secundi)

5. Osteom levog frontalnog sinusa

Naziv: Rendgengrafija kranijuma u postero-anteriornom poloaju.

Opis: U predelu facijalnog masiva vidi se nekoliko senki inteziteta metala koji predstavljaju artefakt.
Patoloka promena se nalazi u levom frontalnom sinusu gde se u svetlini vazduha normalno
prisutnog u sinusu vidi kruna senka inteziteta kosti ivino intenzivnija centralno slabijeg intenziteta
to govori o tome da na povrini ima kortikalis, a centralno verovatno spongiozu. Ova promena kao
na peteljci stoji na krovu frontalnog sinusa bez ikakvih promena u strukturi kostiju svoda lobanje kao i
bez periostne reakcije to ukazuje, uz pravilan oblik i otru konturu, da je re o benignom tumoru, a
tipina lokalizacija i predilekcija prema frontalnom sinusu da je re o osteomu.
Dijagnoza: Osteom levog frontalnog sinusa (Osteoma sinus frontalis lat. sin.)

6. Osteohondrom femura

Naziv: Ciljani rendgenski snimak leve natkolenice sa delimino prikazanim zglobom kuka
Opis: Patoloka promena se nalazi na distalnoj metafizi femura gde se vidi peurkasta formacija koja
ima bazu, a baza se nastavlja od metafize same kosti. Baza sadri iste strukture kao i metafiza, ima
iroku trakastu senku kompakte i centralno spongiozu. Distalni deo promene vidi se kao ovalna
senka, heterogena, intenzivnija centralno gde ima izgled guvice vune. Nalaz u celini je
patognomonian za osteohondrom. (lokalizacija, izgled kao peurka, baza ista kao metafiza,
centralno intenzivnije senke, struktura koja pripada matinoj kosti)
Dijagnoza: Osteohondrom (Osteochondroma)

7. Kavernozni hemangiom L2

Naziv: Rendgengrafija torakolumbalnog prelaza, profilni snimak

Opis: Patoloka promena se vidi na telu L2. Oblik prljenskog tela normalan je i isti kao susedna
prljenska tela. Struktura prljenskog tela je izmenjena po tipu hipertrofine atrofije jer se vide
naizmenine vertikalne svetline koje pripadaju atrofiji i trakaste intenzivinije senke koje pripadaju
hipertrofiji spongioznih gredica. Nalaz je po tipu palisada i patognomonian je za kavernozni
hemangiom prljenskog tela. Susedni intervertebralni diskusi su normalne irine bez patolokih
promena dok su ostala prljenska tela ouvanog oblika i morfologije.
Dijagnoza: Kavernozni hemangiom prljenskog tela L2 (Hemangioma cavernosus corporis vertebrae
lumbalis secundi)

8. Osteoklastom karline kosti

Naziv: Rendgenski snimak karlice sa oba kokso-femoralna zgloba

Opis: Patoloka promena se nalazi na krilu leve ilijane kosti koje je izmenjene strukture. Umesto
oekivane trabekularne strukture spongioze vide se brojna ovalna i poligonalna rasvetljenja razliite
veliine koja su meusobno u kontaktu zaravnjenim potpunim i nepotpunim kotanim gredicama.
Strukturno izmenjena zona zahvata celo krilo ilijane kosti, ali ne remeti sakroilijani zglob i ne daje
periostnu reakciju to govori u prilog benignog tumora kosti. Prema okolnoj kosti promena je
relativno otro ograniena ali nema sklerotinu ivicu koja bi ukazivala na kotanu kapsulu. Nalaz je
patognomonian, sa slikom izmenjene strukture kao mehurovi od sapunice, za osteoklastom
(lokalizacija je atipina jer je edi na epifizi duge cevaste kosti pa je mogude da ima semi maligni
karakter).
Dijagnoza: Osteoklastom karline kosti (Osteoclastoma ossis coxae)

9. Multipli mijelom

Naziv: Ciljani rendgenski snimak leve natkolenice sa delimino prikazanim koksofemoralnim zglobom
Opis: Na proksimalnom okrajku femura i gornjoj polovini dijafize vide se brojna istovetna po
morfologiji rasvetljenja. Ova rasvetljenja su pravilnog oblika i idelano kruna, otro ocrtana, ali bez
sklerotine ivice koja bi ukazivala na kotanu kapsulu.Veda rasvetljenja sa unutranje strane vre
osteolizu kompakte to ukazuje na maligne osobine ovih patolokih promena.
Dijagnoza: Multipli mijelom (Myeloma multiplex)
Diferencijalna dijagnoza: Atipino radioloko ispoljavanje metastaza u kostima

10. Patoloka fraktura femura

Naziv: Profilna rendgengrafija natkolenice sa zglobom kolena

Opis: Vidi se prekid kontinuiteta dijafize femura od ivice do ivice sa izraenim frakturnim stepenikom,
i anteriorno i posteriorno, sa dislokacijom fragmenata po irini i umereno pod uglom, to sve ukazuje
na tipine znake frakture. Okolna kost je u celini izmenjena u vidu brojnih mrljastih nepravilnih
neotro ogranienih rasvetljenja, a na distalnom frakturnom fragmentu vidi se da je senka kompakte
izrazito stanjena. Nalaz odgovara patolokoj frakturi femura na terenu izraenih atrofinih fokalnih
promena.
Dijagnoza: Patoloka fraktura femura (Fractura femoris pathologica)

11. Osteolitine metastaze u kostima

Naziv: Rendgengrafija kranijuma, PA snimak

Opis: Senke intenziteta metala pripadaju artefaktima (stomatoloko protetskom materijalu).
Patoloke promene se vide u projekciji frontoparijetalno desno na kranijumu. Na kostima svoda
lobanje u frontoparijetalnoj projekciji, put desno, vide se dva rasvetljenja. Oba rasvetljenja imaju
nepravilni oblik. Manje rasvetljenje ima izrazito neotru i nareckanu konturu, dok vede rasvetljenje na
jednom svom delu ima zupasta zasenenja koja prominiraju prema centralnoj svetlini. Kontura je
neotro ograniena i nema sklerotinu ivicu. Bifokalnost, kao i tipina lokalizacija uz neotre konture,
odsustvo sklerotinog ruba kao i odsustvo periostne reakcije govori u prilog osteolitine metastaza u
kostima svoda lobanje.
Dijagnoza: Osteolitine metastaze u kostima svoda lobanje (Neoplasma malignum ossis cranii
secundarium)

12. Osteolitine metastaze u karlici

Naziv: Rendgengrafija karlice sa oba koksofemoralna zgloba

Opis: Patoloka promena se nalazi u desnom hemipelvisu kao i na proksimalnom okrajku desnog
femura. Patoloka promena je po tipu atrofije to se uoava na osnovu izmenjene morfologije
hemipelvisa gde je dolo do dislokacije i acetabuluma i femura put medijalno i proksimalno. Vidi se
protruzija acetabuluma i femura prema karlici to ukazuje na gubljenje vrstine kosti. Razlog ovakve
promene su brojna osteolitina rasvetljenja koja su na nekim mestima i slivena u predelu
proksimalnog okrajka femura, a zahvataju ceo desni hemipelvis.
Dijagnoza: Ekstenzivne osteolitine metastaze (Neoplasma malignum ossis secundarium)

13. Osteoblastne metastaze u karlici

Naziv: Rendgenski snimak karlice sa oba koksofemoralna zgloba.

Opis: Patoloka promena se nalazi u predelu levog acetabuluma kao i pubine simfize gde se vidi
intenzivna skleroza kosti sa potpunim gubljenjem strukture spongioze koja se uoava na
korespodentnim mestima desnog hemipelvisa. Komparativno, na obolelom hemipelvisu u predelu
acetabuluma i pubine simfize vidi se ekstremna skleroza gde je kost intenzivno i homogeno
zasenena pa podseda na slonovu kost (eburnizacija), a odgovara patolokoj i nekontrolisanoj
hiperprodukciji kosti. Tipina lokalizacija kao i neotra kontura ovih patolokih promena govori u
prilog osteoblastnih metastaza. U predelu krila ilijane kosti levo kao, pelvisne aperture i krila ilijane
kosti desno, vide se brojna ovalna i slivena rasvetljenja koja odgovaraju gasu u meteoristinom
kolonu.
Dijagnoza: Osteoblastne metastaze u karlici (Neoplasma malignum ossis secundarium)

14. Meoviti osteosarkom femura

Naziv: Ciljani snimak desne natkolenice sa kolenom

Opis: Patoloka promena je lokalizovana u predelu distalne metafize femura gde se vidi izmenjena
struktura. Struktura femura je izmenjena, dominantno po tipu hipertrofije, ali se vide i rasvetljenja
koja bi odgovarala osteolizi. Lateralno lokalizovano rasvetljenje na metafizi dovodi i do prekida
kontinuiteta senke kompakte to ukazuje na malignu infiltrativnu prirodu patoloke promene. U
projekciji mekih tkiva uz obolelu kost vide se nehomogene senke intenziteta kalcijuma koje su bolje
ispoljene du lateralne konture metafize i reaju se u odnosu na povinu femura pod pravim uglom
kao naizmenine diskontinuirane trakaste senke i trakaste svetline zrakastog rasporeda. Ovaj nalaz u
projekciji mekih tkiva pripada periostnoj reakciji, a tipina orjentacija gotovo pod pravim uglom je
karakteristina za osteosarkom. Izmena strukture kosti po tipu hipertrofije, ali i osteolize pokazuje da
je u pitanju meoviti osteolitino osteoblastni osteosarkom. Zglobna pukotina kolena je intaktna.
Zapaa se i otok mekih tkiva.
Dijagnoza: Meoviti osteosarkom desnog femura (Neoplasma malignum ossis extremitatum lat. dex.)

15. Osteosarkom femura

Naziv: Rendengrafija desne natkolenice sa zglobom kolena

Opis: Re je o kosti u razvoju jer se vide pukotine enhondralne osifikacije. Izmenjena je struktura
distalne metafize femura po tipu eburnizacije (ekstremne skleroze). Kontura strukturno izmenjene
kosti prema dijafizi je neotra i izvijugana. U projekciji mekih tkiva postoji periostna reakcija koja je
heterogenog izgleda, du lateralne konture je zupasto pravilna (zraci). Put medijalno periostna
reakcija je gruba i amorfna uz na nekim mestima jo uvek prisutne trakaste senke pod pravim uglom
na kost. (Amorfna, nepravilna, bizarna, gruba periostna reakcija obino se via kao terapijski efekat
na hemioterapiju.) Na medijalnoj konturi femura na prelazu obolele metafize prema dijafizi vidi se
senka kalcijumske gustine trouglastog oblika koja odgovara Kodmanovom trougao. Uoava se i
intenzivan otok mekih tkiva. Zglobna pukotina je intaktna.
Dijagnoza: Osteosarkom (Neoplasma malignum ossis extremitatum lat. dex.)

16. Ewing sarkom

Naziv: Rendgengrafija lijeve potkoljenice sa koljenom

Opis: Patoloka promjena se vidi na dijafizi fibule u vidu potpunog gubitka sijene kosti centralno sa
centralnom patolokom frakturom. Proksimalno i distalno na dijafizi fibule vide se mala, nepravilna
rasvjetljenja dimenzija nekoliko milimetara. Interosalno medijalno i djelimino lateralno vidi se u
projekciji mekih tkiva periostna reakcija koja ima nehomogenu, trakastu, diskontinuiranu sijenku koja
ima izgled lukovice. Lokalizacija lezije, njen osteolitian karakter i izgled lukovice u periostnoj reakciji
ukazuju na Ewing-ov sarkom.
Dijagnoza: Ewing-ov sarkom lijeve fibule (Neoplasma malignum ossis extremitatum lat. sin.)

17. Gonartroza

Naziv: Rendgenski snimak lijevog koljena

Opis: Svjetlina zglobne pukotine neravnomjerno je suena put medijalno. Vide se ivini osteofiti du
zglobne povrine na femuru i tibiji. Lateralno, vidi se vede rasvjetljenje sa sklerotinom ivicom koje
odgovara cisti. Manje ciste se vide i u interkondilarnoj kvrici tibije koja je u cjelini zailjenog oblika.
Dijagnoza: Gonarthroza lijevog koljena (Gonarthrosis lat. sin.)

18. Gonartroza

Naziv: Rendgenski snimak lijevog koljena

Opis: Zglobna pukotina je neravnomjerno suena put medijalno. Lateralno se vide ivini osteofiti i
cistina rasvjetljenja. Nalaz je karakteristian za artrozu.
Dijagnoza: Gonartroza lijevog koljena (Gonarthrosis lat. sin.)

19. Ehinokokna cista u jetri (UZ)

Naziv: Ultrazvuni presjek kroz jetru

Opis: Vidi se cistina multilokularna, septirana formacija. Mjestimino se vide unutranji odjeci koji
ukazuju na gudi sadraj. Iza ciste vidi se posteriorno pojaanje ultrazvunog signala. Nalaz ukazuje na
ehinokoknu cistu koja sadri i derke ciste.
Dijagnoza: Ehinokokna cista u jetri (Echinococcosis hepatis)

20. Metastaze u jetri (UZ)

Naziv: Ultrazvuni presjek kroz jetru

Opis: Jetra u cjelini izmijenjena, sa brojnim krunim i ovalnim, fokalnim formacijama koje su
izoehogene, a imaju hipoehogeni rub. Uz jetru primjeduje se anehogena slobodna tenost koja
odgovara ascitesu.
Dijagnoza: Metastaze u jetri (Neoplasma malignum secundarium hepatis et ductuum hepaticorum)

21. Kamenac u unoj kesi (UZ)

Naziv: Longitudinalni presjek kroz unu kesu

Opis: Unutar anehogenog sadraja une kese vidi se hiperehogena formacija ovalnog oblika koja ima
akustinu sijenku i odgovara kalkulusu u unoj kesi koji je lociran prema vratu une kese u leedem
poloaju pacijenta. Zid une kese ima normalnu, homogenu strukturu to govori protiv holecistitisa.
Dijagnoza: Kamenac u unoj kesi (Calculus vesicae felleae sine cholecystitide)

22. Kalkuloza lijevog bubrega (UZ)

Naziv: Dva longitudinalna presjeka kroz lijevi bubreg

Opis: Vidi se niz lunih, hiperehogenih odjeka, koji su locirani u projekciji pijelona. Iza odjeka, vidi se
akustina sijenka. Elementi hidronefroze se ne vide. Oblik bubrega je normalan, a kapsula ouvana.
Nalaz odgovara multiplim kalkulusima u pijelokaliksnom sistemu lijevog bubrega ili koraliformnom
kalkulusu.
Dijagnoza: Kalkuloza lijevog bubrega (Calculosis renis lat. sinistri)

23. Cista bubrega (UZ)

Naziv: Power Doppler prikaz desnog bubrega

Opis: Prema donjem polu bubrega vidi se anehogena, kruna promjena koja nema vaskularizaciju.
Promjena potiskuje okolne krvne sudove. Oblik bubrega je ouvan, vidi se korteks i u odnosu na njega
hiperehogena medula. Nalaz odgovara kortikalnoj cisti bubrega.
Dijagnoza: Cista bubrega (Cysta renis acquisita)

24. Karcinom bronha (CT)

Naziv: Kompjuterizovana tomografija grudnog koa u prozoru za pluda

Opis: Aksijalni presjek kroz grudni ko na nivou carinae tracheae. U desnom pludnom krilu vidi se
subpleuralno lokalizovana nepravilna tumorska lezija postkontrastno heterogenog denziteta. Lezija
ima zupaste izdanke prema periferiji u vidu coronae radiatae. Lezija odgovara primarnom malignom
tumoru pluda.
Dijagnoza: Karcinom bronha perifernog tipa (Neoplasma malignum bronchi)

25. Karcinom bronha (CT)

Naziv: Kompjuterizovana tomografija grudnog koa u prozoru za pluda

Opis: Aksijalni presjek kroz grudni ko na nivou traheje. U lijevom pludnom krilu posteriorno, uz zid
grudnog koa, vidi se nepravilna formacija po tipu kavuma. Debljina zida kavuma je nejednaka, sa
atenuacijom mekih tkiva, nepravilnom spoljanjom konturom koja ima i coronu radiatu. Centralno se
vidi vazduh, a prema vazduhu prominiraju zupasta ispupenja prstenaste formacije. Vidi se
minimalna afekcija pleure. Nalaz odgovara ekskaviranom karcinomu bronha.
Dijagnoza: Karcinom bronha perifernog tipa (Neoplasma malignum bronchi)
Diferencijalna dijagnoza: Tuberkulozna kaverna, apsces

26. Metastaze u pludima (CT)

Naziv: Kompjuterizovana tomografija grudnog koa u prozoru za pluda

Opis: Aksijalni presjek kroz bazalni dio pluda. Prikazuju se brojne mikro- i makronodusne promjene sa
atenuacijom mekih tkiva. Promjene su distribuirane preteno periferno i odgovaraju obostranim
metastazama u pludima, po tipu peatastih metastaza. S obzirom na proirenost i veliinu
primjedenih promjena moe se pretpostaviti da se radi o hroninom procesu maligne embolizacije
pluda.
Dijagnoza: Metastaze u pludima (Neoplasma malignum pulmonis secundarium)
Diferencijalna dijagnoza: Milijarna tuberkuloza

27. Pleuralni izliv (CT)

Naziv: Kompjuterizovana tomografija grudnog koa u prozoru za pleuru

Opis: Aksijalni presjek grudnog koa u nivou velikih krvnih sudova baze srca. U lijevom hemitoraksu, u
gravitaciono zavisnim djelovima, vidi se formacija koja ima atenuaciju tenosti. Kontura formacije
okrenuta put anteriorno je otra, luna, via uz lateralni zid, a prema medijastinumu nia. Opisana
kontura odgovara Ellis-Damoiseau liniji. Nalaz je karakteristian za slobodni pleuralni izliv.
Dijagnoza: Pleuralni izliv (Effusio pleuralis)

28. Hepatocelularni karcinom (CT)

Naziv: Kompjuterizovana tomografija gornjeg abdomena

Opis: Aksijalni presjek kroz jetru, postkontrastno, u arterijskoj fazi, prikazuje nepravilnu tumorsku
promjenu lokalizovanu u desnom renju jetre. Promjena ima nepravilne, vaskularizovane pregrade i
ivinu vaskularizaciju. Centralno, vide se zone nieg denziteta koje odgovaraju nekrozi. Nalaz
odgovara malignoj neoplazmi jetre.
Dijagnoza: Hepatocelularni karcinom (Carcinoma hepatocellulare)

29. Metastaze u jetri (CT)

Naziv: Kompjuterizovana tomografija gornjeg abdomena

Opis: Aksijalni presjek kroz jetru, postkontrastno, u arterijskoj fazi, prikazuje brojne fokalne krune i
ovalne promjene koje imaju nii postkontrastni denzitet od tkiva jetre. Na rubovima ovih promjena
vidi se povedanje atenuacije. Nalaz odgovara metastatskoj bolesti jetre.
Dijagnoza: Metastaze u jetri (Neoplasma malignum secundarium hepatis et ductuum hepaticorum)