University of the Philippines Manila

The Health Sciences Center

COLLEGE OF NURSING
Sotejo Hall, Pedro Gil St., Ermita, Manila

EVALUATION REPORT
BARANGAY CATMON
SAN JUAN, BATANGAS
Sa pakikipagtulungan ng
Munisipyo ng San Juan, Batangas
sa ilalim ng pamumuno ni Kgg. Romeo A. Manalo
Ang Municipal Health Office na pinamumunuan ni Dr. Nestor Alidio
Mga kawani ng Barangay Catmon Health Center
na pinangungunahan ni Ms. Christina L. Marasigan,
midwife ng Cluster 2 ng San Juan
Mga mamamayan ng Barangay Catmon
na pinamumunuan ni Kapitan Eulogio Japlit
at ng Unibersidad ng Pilipinas sa Maynila, Kolehiyo ng Narsing, Klase ng 2013

Inihanda nina:
Nikki Rose F. Aguilar at Marian Kimberly Claire B. Maniulit

Sa patnubay ni Prof. Cora Anonuevo

NILALAMAN
I. KONTEXTO AT BACKGROUND........................................................................3
Community Health and Development Program (CHDP)................................3
POKUS NG EBALWASYON/ KEY EVALUATION QUESTIONS..............................4
STAKEHOLDER IDENTIFICATION....................................................................5
II. METHODOLOGY............................................................................................6
DESIGN AND RATIONALE...............................................................................6
RESPONDENTS AND/OR PARTICIPANTS.........................................................7
MEASURES OR INDICATORS..........................................................................8
DATA COLLECTION METHODS.......................................................................8
III. PAGSUSURI................................................................................................22
LIMITASYON, KALAKASAN AT KAHINAAN NG EBALWASYON.....................22
IV. RESULTA NG EBALWASYON........................................................................24
DISKUSYON AT REKOMENDASYON...............................................................24

I. KONTEXTO AT BACKGROUND
COMMUNITY HEALTH AND DEVELOPMENT PROGRAM (CHDP)
Noong taong 2007, nagkaroon ng isang kasunduan ang Unibersidad ng
Pilipinas Manila (UPM) at ang munisipalidad ng San Juan, Batangas ang
Community Health and Development Program (CHDP). Ang probinsiya ng San
Juan, Batangas ay napili dahil ito ay nakapasa sa mga criteria na inilaan ng
UP Manila para sa pagpili ng isang komunidad na siyang magiging kaakibat
nito sa pagpapatupad ng mga programang pangkalusugan. Ang mga criteria
na ito ay ang sumusunod: (1) Hindi nararating o kakaunti ang tulong na
natatanggap mula sa gobyerno at iba pang ahensya, (2) kakayanan at
kagustuhan na magpatuloy sa mga intern at estudyante, (3) kaayusan at
kalagayan ng kapayapaan, (4) pagkakaroon ng progresibong LGU/MHO.
Layunin ng nasabing kasunduang ito na matulungan ang komunidad
ng San Juan na mapataas ang kanilang kakayahan na pangalagaan ang
kalusugan ng mga mamamayan sa pamamagitan ng Primary Health Care
Approach habang natutulungan naman nito ang mga faculty at mag-aaral ng
UP Manila dahil itoy nagsisilbing lugar upang matuto sila at maisakatuparan
ang kanilang mga natutunan na prinsipyo sa community medicine at health
care. Ang sumusunod ay ang Mission and Vision ng San Juan- UP Community
Health and Development Program:

Vision: Ang mga tao ng San Juan at ang academic community ng UP,
na

nagtataglay

ng

mga

katangian

ng

social

responsibility,

professionalism, compassion, at nationalism, ay aalalay sa pag-unlad

ng munisipalidad sa aspektong sosyoekonomiko, pulitikal, kultural, at

pangkapaligiran,
agrikultural,

upang

ito

komersyal,

at

ay

maging

nangungunang

industriyal,

at

isang

sentrong

panturistang

destinasyon sa timog-silangang bahagi ng Batangas.

Mission: Ang pagtutulungan ng San Juan at UP ay nagtataguyod ng

may-pakikibahagi

at

nagpapatuloy

na

pag-unlad

sa

aspektong

sosyoekonomik, pulitikal, at kultural, na kung saan ay kalusugan ay

inilakip, na ginagamit ang Primary Health Care Approach na tinalakay
sa 1978 Alma Ata Conference at ang Interdisciplinary Approach. Ang
programa ay naglalaan din ng mga karanasan sa komunidad na
nagpapakita ng tunay na pagtutulungan sa pagitan ng munisipalidad
ng San Juan at UP.
Gabay ng mga layunin ng CHDP na mapabuti ang pamumuhay at
kalusugan ng mga mamamayan ng San Juan, Batangas, at pati na rin ng
layunin ng N121.2 Intensive Community Nursing Experience na mapaghusay
at mahasa ang kakayahan ng mga student nurse sa komunidad, ang mga
student nurse ay nagsagawa ng pagsusuri ng komunidad at paglulunsad ng
mga programang pangkalusugan sa Barangay Catmon, San Juan, Batangas.
POKUS NG EBALWASYON/ KEY EVALUATION QUESTIONS
Ang pokus ng ebalwasyon na gagawin sa Barangay ng Catmon ay sesentro
sa mga naging epekto ng mga programa na inilunsad sa probinsiya ng San
Juan, Batangas sa mga nakaraang taon. Ilan sa mga tanong na nais sagutin
ng evaluation report na ito ay ang mga sumusunod:

1. Anu-ano ang mga programang naipatupad sa barangay Catmon?

2. Anu-ano ang mga papel na ginampanan ng local na pamahalaan sa mga
inilunsad na programang ito?
3. Ano ang naging partisipasyon o pagtanggap ng mga mamamayan sa mga
programang nailunsad?
4. Ano ang mga rekomendasyon ng mga mamamayan upang mas
mapaunlad pa ang mga programang ito.
STAKEHOLDER IDENTIFICATION
Ang mga napiling stakeholders na pagkukunan ng impormasyon ay
mga sumusunod. Ang punong barangay ng Barangay Catmon, ang rural
health midwife ng Brgy. Catmon, mga barangay health workers at maging
ang mga mamamayan ng barangay.
Ang punong barangay ng Catmon na si Kgg. Eulogio Japlit ang isa sa
pinakamahalagang

pagmumulan

ng

impormasyon

tungkol

sa

mga

naisagawang ebalwasyon ng mga naisagawang programang pangkalusugan

sa nakalipas na panahon. Isa sa papel na ginagampanan niya sa aspeto ng
kalusugan sa komunidad ay ang pnag-aapruba ng mga pinaplanong
programa sa barangay. Dahil dito, isa

siya sa mga pangunahing

makapagbibigay ng paglalagom sa mga nakalipas na aktibidades na ito.

Ang rural health midwife na si Gng. Cristina Marasigan ay isa rin sa
mga natukoy na stakeholder. Ang rural health midwife ay ang pangunahing
pinuno sa barangay Catmon pagdating sa kalusugan ng mga mamamayan

nito. Siya ay dumadalaw tuwing Huwebes sa barangay Health center kung

saan nagpapatingin sa kanya ang lahat ng mamamayang nangangailangan
ng tulong o payo tungkol sa kanilang karamdaman. Bukod pa dito, ang
midwife na si Gng. Marasigan ang siyang nagtatala sa case registries
logbook ng bilang ng mga taong nagpapakonsulta sa health center, kabilang
na ang edad at ang uri ng karamdamang ipinapatingin sa kanya.
Ang mga barangay health workers din ay maituturing na stakeholders.
Ang mga barangay health worker ay isa rin sa mga mamamayan ng
barangay. Bunga nito, mas mahaba ang nagiging interaksyon nila sa bawat
mamamayan ng barangay. Ang bawat BHW din ay mayroong kanya-kanyang
sakop na bahay sa komunidad kung kayat natututukan, namomonitor ang
progreso ng kalagayang pangkalusugan ng mga mamamayan na sakop nila
at naibabalita nila ito sa rural health midwife.
Ang mga mamamayan din ay napiling stakeholder sapagkat sila ang
mga nakakaranas ng mga programang isinasagawa sa barangay. Ang
rekomendasyon at ebalwasyon na maibabahagi nila ay mahalaga upang
matukoy ang mga aspeto na maari pang mapaunlad ng mga susunod na
magpapatakbo sa programa. Bukod pa rito, ang antas ng kaalaman nila sa
pagkakaroon

ng

mga

kasalukuyang

ipinatuupad

na

programa

ay

makatutulong sa paglalagom ng uri ng pagpapakalat ng impormasyon

tungkol sa nasabing programa sa barangay.

II. METHODOLOGY
DESIGN AND RATIONALE
Sa pagsasagawa ng ebalwasyon sa komunidad na ito, gumamit ang
mga estudyanteng nars ng mga pamamaraang kagaya ng review of records,
key informant interview at focused group discussion.
Pinakamainam na gamitin ang key informant interview sa pagkuha ng
mga kinakailangang ispesipikong impormasyon sa mga katauhan na mas o
pinakanakaalam katulad ng mga may katungkulang punong barangay at ng
local na midwife. Ito ang napiling pamamaraan ng pagkuha ng impormasyon
dahil sila ang mga lider ng pamayanan na may malaking papel na
ginagampanan hindi lamang sa pagsasagawa ng mga programang may
kinalaman sa kalusugan kundi pati na rin sa pagpapanatili ng mga ito.
Sa kabilang banda, ang paggamit naman ng focused group discussion
bilang uri ng pagkuha ng impormasyon sa mga pangkat na gaya ng
barangay health workers at ng mga mamamayang mayroong altapresyon
ang itinuring na pinakamainam na paraan sapagkat matatalakay sa ganitong
uri ng diskusyon ang mga karaniwang karanasan, suliranin at solusyon ng
mga miyembro ng bawat grupo. Bukod dito, ang focused group discussion ay
isang paraan upang magkaroon ng ebalwasyon kung naging matagumpay ba
ang programang naisagawa sa barangay.
Nagsagawa rin ng interview ng mga piling mamamayan sa barangay.
Mahalagang magsagawa ng panayam sa mga piling mamamayan upang
malaman ang kaalaman ng mamamayan sa kalusugan ng barangay. Bukod

pa dito, mahalaga rin na malaman ang layo ng naabot impormasyon.

Kinapanayam ang mga piling mamamayan ukol sa kanilang mga kaalaman
ukol sa kasalukuyang suliraning pangkalusugan ng barangay at sa mga
ipinatatakbong programa sa barangay.
Kabilang sa mga naisamang dokumento na ginawan ng review ay ang
mga nakaraang pagsusuring pangkomunidad na ginawa nina Amoranto,
Bangloy at Cadelina (2010) at ang accomplishment report nina Cabading, Co
at Ellano (2010).
RESPONDENTS AND/OR PARTICIPANTS
Ang mga piniling kasapi sa ebalwasyon na gagawin ay ang 21 na local
na barangay health workers (BHWs), ang punong-barangay na si Kgg.
Eulogio Japlit, at maging ang mga mamamayan ng Barangay Catmon.

MEASURES OR INDICATORS
Ang mga measures o indicators na ginamit para sa ebalwasyong ito ay ang
mga sumusunod: mga gawaing naisakatuparan, mga naging gastusin sa
pagsasakatuparan ng mga programa,

publicity o layo ng naabot ng

promosyon sa mga naisagawang programa, partisipasyon hindi lang mula sa

mga mamamayan kundi pati na rin mula sa panig ng mga stakeholders,
pagkakuntento ng mga mamamayan sa naging programa, at maging ang
mga grupo na nabuo mula sa mga naging programa.

DATA COLLECTION METHODS

Sa pagsusuri ng mga naging programa na nailunsad sa barangay, ang uri ng
pangangalap ng mga datos na ginamit ay ang focused group discussions at
key informant interviews. Para sa mga barangay health worker na binubuo
ng lagpas 20 na tao, nagsagawa ng 2 magkaibang sesyon ng focused group
discussion upang mas matalakay ang mga suliranin, kalakasan at kahinaan
ng bawat programang naisapatupad sa barangay.
Samantala, ukol sa mga key informant interview, ipinaiskeydyul ng mga
estudyanteng nars para sa mga kakapanayamin nila.
DATA PROCESSING PROCEDURES
Paglalagom Ng Mga Naisagawang Programa Sa Barangay Catmon
Taon
2010
Pamagat
ng Bata ay Palusugin, Kaalaman ay Pagyamanin
Programa
Paglalarawan
Ito ay isang health fair kung saan mayroong mga
estasyon upang matuto ang mga mag-aaral ng
elementarya ng Catmon
PANGKALA
HATANG
LAYUNIN

SHORT
OUTCOME
OBJECTIVES
INDICATORS

TERM OUTPUT
S AND
AND INDICATO
RS

ACTIVITIE MGA
S
AND PUNA
PROCESS
EVALUATIO
N
INDICATOR
S

Pababain
ang pag-iral
ng
parasitismo,
malnutrisyo
n,
ubo,
sipon, lagnat
sa mga bata
edad
5-10
ng Barangay
Catmon

1.
Palakasin
ang
kamalayan
ng
kabataan tungkol sa
parasitismo,
malnutrisyon,
ubo,
sipon,
lagnat
at
kalinisan ng katawan
Indicators:
Parasitismo
Pagbabago
sa
proporsyon ng mga
bata edad 0-12 na
hindi
nagsasagawa
ng
mga
gawaing
pang-kalinisan
Pagbabago
sa
proporsyon ng mga
kabahayan
na
kumukuha
ng
inuming tubig mula
sa poso
Pagbabago sa estado
ng kalinisan ng mga
kapaligiran
sa
komunidad

POPULASY

Pagbabago
sa
proporsyon ng mga
bata edad 0-12 na
nakakatanggap
ng
deworming
2.
Pataasin
ang
kaalaman
ng
kabataan tungkol sa
parasitismo,
malnutrisyon,
ubo,
sipon,
lagnat
at
kalinisan ng katawan
LONGER
TERM

Nagpaski
l ng mga
poster
ng food
pyramid
,
smoker
s body
at
tamang
kalinisa
n
ng
katawan
sa bawat
silidaralan ng
elementa
ry,
daycare
at health
center

Health
fair para
sa
mga
bata
Mga
Nagpatupa
d:
Mga
mag-aaral
ng UPCN at
4 BHW sa
bawat
araw
sa
halip na 10
na BHWs
Dami
ng
araw
na
isinagawa:
3 (Peb
23,25
at
26/2010)
Oras
na
ginugol: 12
hours (tig4 na oras
bawat
araw [9-11
am at 3-5
pm])
Lugar:
Paaralang
Elementary
a
ng
Catmon at
Day
Care
Center

Sa araw
ng
Health
Fair para
sa magaaral ng
Day-Care
sa halip
na 9:00
am
magsimu
la, 10:00
am
na
ito
nakapag
simula
dahil
may
nangam
panya sa
labas ng
center
Naging
mahirap
ang
pagsasa
gawa ng
health
fair
sa
day care
center
dahil sa
maikling
pasensy
a ng at
atensiyo
n
ng
mga

ON
NG
INTERES
Ang
programang
ito ay para
sa
mga
kindergarten
students at
mag-aaral
ng grade 1-6
na nakatira
sa Barangay
Catmon. Ang
pinakamabis
ang paraan
upang
makipagusap
sa
kanila ay sa
pamamagita
n
ng
paggawa ng
isang health
fair
na
nagbibigay
impormasyo
n
upang
maiwasan
ang
mga
sakit.
Ang
pinakamaina
m na lugar
kung
saan
maaring
makipagusap
sa
kanila ay sa
mababang
paaralan ng
barangay

OUTCOME OBJECTIVES
AND INDICATORS
1.Hikayatin
ang
kabataan
na
magsagawa ng mga
gawaing
pangkalinisan
sa
katawan at kumain
ng
mga
pagkaing
masustansiya

Pagbabago
sa
proporsyon ng mga bata
edad 0-12 na mahilig
kumain
ng
mga
pagkaing
hindi
masustansya

bata
Attendance
ng
mga
mag-aaral:
Grade 1
40
Grade 2, 4
at 5 70
Day-care
15

Catmon

Taon
2010
Pamagat
ng Community Class
Programa
Paglalarawan
Ito ay isang maikling pagtuturo na isasagawa ng
mga Barangay Health Workers
para sa mga
tagapag-alaga o caregiver upang madagdagan
ang kaalaman nila ukol sa pagpapanatili ng
wastong kalusugan
PANGKALA
HATANG
LAYUNIN

SHORT
TERM
OUTCOME
OBJECTIVES
AND
INDICATORS

OUTPUT
S AND
INDICAT
ORS

ACTIVITIES MGA PUNA

AND
PROCESS
EVALUATION
INDICATORS

Pagkatapos
ng
programa,
mapapaunla
d
ang
kalusugan at
mapapabab
a ang pagiral ng ilang
mga
programa
tulad
ng
parasitismo
at
ubot
sipon,
sa
mga bata sa
pamamagita
n
ng
pagpapalaga
nap
ng
tamang
kaalaman sa
mga
tagapagalaga nila

1. Madagdagan
ang
kaalaman
ng
mga
tagapag-alaga
ukol
sa
paninigarilyo,
wastong
nutrisyon,
parasitismo,
wastong
pagpapanatili ng
kalinisan
sa
katawan,
at
ubot sipon
2. Mabawasan,
kung hindi man
maalis
nang
tuluyan,
ang
mga
maling
paniniwala
at
pangamba
ng
mga
tagapagalaga ukol sa
parasitismo
at
pagpupurga
3. Maipakita ang
tamang paraan
ng paghuhugas
ng mga kamay
4.
Mabigyangdiin
ang
kahalagahan ng
wastong
pagpapanatili ng
kalinisan
sa
katawan
sa
pagpapababa

Pagbibig
ay
ng
saloobin
ng mga
tagapagalaga
ukol sa
mga
naisaga
wang
mga
pagtutur
o.

Health fair
para
sa
Para sa sitio
Ibaba, ang
mga
tagapagalaga
ay
iimbimtahin
at titipunin
sa bahay ni
Crispina
Maulion sa
ganap
na
ika-3
ng
Bilang
hapon
ng
ng mga Marso
3,
BHW na 2010.
nakilaho
k
sa Samantala,
bawat
para naman
Sitio
sa mga taga
Sitio Ilaya,
ang
pagtuturo
ay
gaganapin
sa tapat ng
bahay
ni
Rosalie
Perez
sa
ganap
na
ika-3
ng
hapon
ng
Marso
4,
2010.

Kalakasan
Bilang ng BHW
na lumahok sa
Sitio Ibaba 5
mula sa 9
Bilang ng BHW
na lumahok sa
Sitio Ilaya 9
mula sa 11

Nagtulungan
ang mga BHW
sa pagtuturo sa
paksa
Nakasagot ang
mga BHW sa
mga katanungan
mula sa mga
tagapag-alaga
Nakilahok
ang
mga intern mula
sa kolehiyo ng
medisina
sa
community class
sa Sitio Ilaya
Nabanggit
ng
ilang
tagapangalaga
ang
kanilang
pangamba
at
maling
paniniwala ukol
sa pagpupurga
ng mga bata, at
ang mga ito ay

ng probabilidad
ng
pagkaroon
ng parasitismo
at ubot sipon

POPULASY
LONGER TERM
ON
NG OUTCOME
INTERES
OBJECTIVES
AND
INDICATORS
Ang
programang
ito ay para
sa
mga
tagapangala
ga sa bawat
pamilya ng
barangay
Catmon

nilinaw ng mga
BHW at nars
Habang
nagtuturo
tungkol
sa
wastong
nutrisyon, may
mga
tagapagalagang
nabanggit
na
ang
problema
ukol
sa
malnutrisyon ay
nag-uugat
sa
kakulangn
ng
pondo at hindi
kakulangan
sa
kaalaman.
Kahit
walang
kinalaman
sa
pagtuturong
pangkalusugan,
may
ilang
tagapag-alaga
na
nagbanggit
na
ang
problema
ng
barangay
ay
hindi lang basta
tungkol
sa
kalusugan, kundi
pati na rin sa
quarrying
na
nagaganap
sa
kalapit-bayan,
kung
saan
nababawasan
ang lupain ng

Barangay
Catmon
Kahinaan
Sa Sitio Ibaba,
sa
halip
na
magsimula
sa
ika-3 ng hapon,
sinimulan
ang
programa
ng
ika-4 ng hapon
sapagkat kulang
pa ang dami ng
taong dumalo sa
tamang oras.
Sa Sitio Ilaya,
ang
naging
programa
(na
isinagawang
mga mag-aaral
mula
sa
Kulehiyo
ng
Pampublikong
Kalusugan) bago
ang programang
ito ay natapos
ng
ika-4
ng
hapon
kayat
nahuli rin ang
pagsisimula ng
community
class.

Taon
Pamagat
ng
Programa
Paglalara
wan
PANGK
ALAHA
TANG
LAYUNI
N
Pagkata
pos ng
progra
ma, ang
mga
Barang
ay
Health
Workers
ay
magigin
g
epektib
ong
gurong
pangkal
usugan
ng San
Juan

2010
Gurong Pangkalusugan, Para sa Kinabukasan

Ito ay isang capability building program para sa mga

BHWs ng Barangay Catmon

SHORT
TERM
OUTCOME
OBJECTIVES
AND
INDICATORS
1. Mapalawak ang
kanilang
kaalaman ukol sa
parasitismo,
tamang kalinisan
ng katawan, ubo,
sipon,
lagnat,
wastong
nutrisyon,
paninigarilyo
at
tamang
pagbubukod
bukod ng basura
2. Magkaroon ng
karagdagang
kaalaman
ang
komunidad ukol sa
kalusugan
3. Magkaroon ng
mas malawak na
pang-unawa ang
mga BHW ukol sa
kanilang
gampanin bilang
mga
gurong
pangkalusugan

OUTPU
TS AND
INDICAT
ORS

ACTIVITIES
AND MGA
PROCESS EVALUATION PUNA
INDICATORS

Bilang
ng
BHWs
na
nakilah
ok
sa
progra
ma Sitio

Unang Sesyon
pagtuturo ng mga
nars
tungkol
sa
parasitismo
a) paliwanag kung
ano ang kondisyon na
ito

16
na
BHWs ang
nakilahok

Nakilahok
ang
mga ,agaaral mula
b)
paraan
kaya sa
nakukuha
at kursong
naikakalat
BS Public
Health
c) mga paraan ng
pag-iwas
Dumalo si
Dr.
d) mga senyales at Cordero at
sintomas
2 medical
interns
e)
mga
posibleng upang
komplikasyon
tumulong
f) tamang pagbibigay- Mayroong
lunas
mga
BHWs na
pagtuturo ng nars naging
tungkol sa ubo, sipon mahusay
at lagnat
ang
a) paliwanag kung kanilang

ano ang mga ito

POPUL
ASYON
NG
INTERE
S
Ang
progra
mang
ito
ay
para sa
mga
Barang
ay
Health
Workers
ng
Barang
ay
Catmon

INTERMEDIATE
OUTCOME AND
INDICATORS

Mahasa
ang
kanilang
kakayahan bilang
isang
gurong
pangkalusugan

pagtalaka
y kahit na
b) mga paraan kaya sa
nakukuha
ito
at maikling
naikakalat
oras
na
ibinigay
c) mga paraan ng sa kanila
pag-iwas
naging
d) mga sintomas ng mas
lumalalang ubo sipon epektibon
at
lagnat
na g
guro
kailangang ikonsulta
ang mga
BHWs
e)
mga
posibleng noong
komplikasyon
ang
pagtuturo
f) mga ligtas na ay
panlunas sa bahay
impormal
at walang
pagtuturo
sa visual aid
pamamaraan ng pag- na kasma
iwas sa pagkakaroon kaysa sa
ng parasitismo, ubo, pagtuturo
sipon at lagnat o tulad
ng
tamang kalinisan sa sa klase.
katawan
a) paghuhugas ng
kamay
b) paliligo araw-araw
c)
pagsusuot
ng
tsinelas
d) pagdumi sa kubeta
sa halip na buhangin
e)
paggamit
ng
malinis na tuwalya,
tisyu o mask kapag
inuubo o sinisipon

f) pagkain ng
masusansiyang
pagkain

mga

pagtuturo ng mga
nars
tungkol
sa
paninigarilyo at ang
relasyon
nito
sa
pagkakaroon ng ubot
sipon ng mga bata
upang
magsilbing
inspirasyon
sa
paggawa
ng
ordinansa para dito
Pagtuturo ng mga
nars
tungkol
sa
tamang
pagtatapon
ng dumi ng tao at
basura
at
sa
pagpapanatili
ng
kalinisan ng kubeta at
kapaligiran
Pagtuturo ng mga
nars
tungkol
sa
wastong nutrisyon
a)
mga
masustansiyang
pagkain
at
rekomendadong dami
na dapat nakakain
ang isang bata arawaraw
b)pag-iwas sa pagkain
ng
mga
hindi
masustansyang street
food at pag-inom ng
softdrinks

Taon
2010
Pamagat
ng Clean-up Week
Programa
Paglalarawan
Ito ay binubuo ng isang linggong paglilinis na
gagawin ng mga mamamayan ng Barangay
Catmon
PANGKAL
AHATANG
LAYUNIN

SHORT
TERM
OUTCOME
OBJECTIVES AND
INDICATORS

Mabawasa
n
ang
dami
ng
mga
basurang
nakakalat
sa loob ng
Barangay
Catmon na
maaring
magdulot
ng
ibatibang
karamdam

1.
Madagdagan
ang
kagustuhan
ng
mga
mamamayan
ng
Barangay
upang
linisin ang mga
lugar na madalas
pinagtatapunan
2.
Madagdagan
ang kaalaman ng
mga mamamayan
ng
wastong
pangangasiwa ng

OUTPU
TS AND
INDICAT
ORS

ACTIVI
TIES
AND
PROCES
S
EVALUA
TION
INDICAT
ORS
Komite
May 3
na
activitie
mangun s
sa
guna sa ilalim
pagpap
ng
atupad
progra
ng
mang
wastong ito
pangan
gasiwa
A.
ng
OPERAS
basura
YON
LINIS
BARAN

MGA PUNA

. Operasyon: Linis
Barangay
Kalakasan/strengths
-nagkaroon
ng
pagutulungan mula
sa mga mamamayan
sa
paglilinis
ng
barangay
-nagkaroon
ng
sariling
pagkukusa
ang
mga
mamamayan
na
maglinis ng kanilang

an o sakit

basura
3.
Bumuo
ng
komite na siyang
magsisilbing
punong
tagapangasiwa at
tagapangalaga ng
kalinisan
ng
barangay
4.
Makipagugnayan sa ibatibang tanggapan
ukol
sa
pagdadalhan
ng
mga nabukod na
basura

POPULAS
YON
NG
INTERES
Ang
programan
g ito ay
humihikay
at sa lahat
ng lider at
mamamay
an
ng
Barangay
Catmon

5. Maglunsad ng
programa
na
nagsusulong
ng
pagreresiklo
ng
mga basura
LONGER
TERM
OUTCOME
OBJECTIVES AND
INDICATORS
1.Hikayatin ang
kabataan
na
magsagawa
ng
mga
gawaing
pangkalinisan sa
katawan
at
kumain ng mga
pagkaing
masustansiya
Pagbabago sa
proporsyon
ng

GAY
ang
bilang
ng mga
taong
nagsipa
gdalo
sa linis
barang
ay

kapaligiran.
Sa
katunayan,
ang
naiplanong
isang
araw na paglilinis ay
naganap ng 3 araw
dahil sa pagkukusa
at kagustuhan ng
mga
mamamayan
na
ituloy
ang
paglilinis ng lahat ng
imbakan ng basura
- bilang ng barangay
ng
nalinis
-natutong
na
magsegregate
ng
lugar
mga
basura
ang
na
mga mamamayan at
madala kanilang isinabuhay
s pag- ang
ginawang
imbaka paglilinis
n
ng
basura
-nakilahok
sa
sa
paglilinis
ang
bawat
karamihang kasapi
sitio
ng mga barangay
officials,
barangay
B.
police, BHWs at SK
SEARCH at mayroon din mga
FOR
nagboluntaryong
THE
mamamayan
kahit
CLEANE walang posisyon
ST
SITIO
-nagkaroon
ng
-kalidad pakikipag-ugnayan
ng
sa
Philippine
Air
naging
Force na maaring
kalinisa makatulong
sa
n
ng pagpapadala ng mga
barang
sundalon tutulong sa

mga bata edad 012

na
mahilig
kumain ng mga
pagkaing
hindi
masustansya

ay
sa pagsasagawa
bawat
mga proyekto
Sitio
barangay
C.
WASTE
SEGRE
GATION
-uri ng
naging
pagtan
ggap ng
tao sa
isinaga
wang
progra
ma
pagsisi
mula ng
mga
tao na
isagawa
ang
waste
segrega
tion
(obserb
asyon)

ng
ng

-naimungkahi
ng
mga mamamayan sa
mga may tungkulin
(Konsehal
Noel
Pasco, Col. Villareal
ng Air Force, Brgy.
Kap. Japlit) ang mga
pangangailangan ng
barangay
kaugnay
sa pagpapanatili ng
kalinisan
ng
barangay
a. pagkakaroon ng
pampublikong
palikuran para sa
mga bahay na walan
sariling
palikuran
upang
maiwasan
ang
pagdumi
o
pagtatapon ng dumi
ng tao kung saansaan
b. pagkakaroon ng
mga pampublikong
basurahan
na
paglalagyan ng mga
naisegregate
na
basura
c.magkaroon
ng
sistema
sa
pagdadqalhan
ng
basura sa barangay

D. MR.
AND
MS.
MALINIS
-bilang
ng mga Kahinaan:
nakilah -hindi
naiwasang
ok
sa magsilab ng basura

progra
ma

na nakasasama sa
kalikasan
at
sa
kalusgan ng tao
-mayroong
mamamayan
na
hindi
mahikayat
tumulong
sa
paglilinis
at
nakatingin lamang
-naging mahirap ang
lubusang
paglilinis
ng imbakan ng basra
dahil naging patungpatong na ang mga
basura
sanhi
ng
matagal nang pagiimbak
B. Search for the
cleanest Sitio
Kalakasan
nasimulang
malinisan ng mga
mamamayan
ang
mga imbakan ng
basura at nagkaroon
ng
malaking
pagbabago
sa
estado ng kalinisan
ng kapaligiran ng
barangay
-nagpakita
ng
pagtutulungan ang
mga mamamayan sa
pangangalaga
ng
kanilang kapaligiran
-ang
mga
mamamayan
ay
kumilos
dahil
sa
sariling kagustuhan

na mapabuti ang
estado ng barangay
higit sa pagpapanalo
ng patimpalak ng
Cleanest Sitio
Kahinaan
dahil sa lahat ng
tahanan
sa
parehong sitio ay
nagawaran
ng
papremyo, nakilahok
man sa paglilinis o
hindi, hindi gaano
nakilahok

III. PAGSUSURI
LIMITASYON, KALAKASAN AT KAHINAAN NG EBALWASYON
BATA AY PALUSUGIN, KAALAMAN AY PAGYAMANIN
Isa sa matutukoy na naging kahinaan ng nasabing programa na ito ay
ang kaunting bilang ng mga barangay health workers na dumalo sa nasabing
programa. Bungan g kaunting bilang ng mga baangay health workers,
kinailangang tumao ng mga nars sa mga estasyon. Bukod pa rito, nabanggit
ng nasabing programa na naging mahirap ang pagsasagawa ng health fair sa
mga bata dahil sa maikling pasensya at atensiyon na ipinakita ng mga bata.

COMMUNITY CLASS

Hindi nagsimula sa tamang oras ang nasabing programa. Bukod pa rito

kaunti lamang ang bilang ng mga taong dumalo sa community class na ito.
Samantala,

ang

kalakasan

ng

programang

ito

ay

nakita

ang

pagtutulungan at kooperasyon sa pagitan ng bawat Barangay Health Worker.

Naipakita

din

ng

bawat

BHW

ang

kapasidad

nila

bilang

gurong

pangkalusugan sa pamamagitan ng pagtuturo nang wasto at sapat sa lahat

ng mga naging katanungan sa kanila ng kanilang mga tinuruan. Bukod pa
rito, nagkaroon din ng pagkakataon na makilahok sa nasabing programa ang
mga intern mula sa kolehiyo ng medisina.

GURONG PANGKALUSUGAN, PARA SA KINABUKASAN

Kung ikukumpara sa ibang mga programang naipatupad sa barangay,
mas marami ang mga barangay health workers na nakadalo (16 mula sa 20)
sa capability building program na ito. Kasama sa mga nakilahok dito ang
dalawang intern at si Dr. Cordero mula sa kolehiyo ng medisina at ang mga
mag-aaral mula sa kolehiyo ng public health. Bukod pa dito, ilan sa mga BHW
ay naging mahusay ang pagtalakay nila kahit sa maikling oras lamang na
ibinigay sa kanila. Natuklasan din na mas epektibo ang naging pagtuturo ng
mga barangay health worker.
Ilan sa kahinaan ng mga nasabing programa ay ang hindi pagsisimula
ng programa sa itinakdang oras bunga ng matagal na pagdating ng mga
barangay health workers. Hindi rin natalakay nang detalyado ang ilang paksa
sapagkat ibat ibang paksa ang natalakay sa loob lamang ng tatlong oras.

CLEAN-UP WEEK
Isa sa mga kalakasan ng programang ito ay ang pagkakaroon ng
pagkukusa ng mga mamamayan ng Barangay Catmon na linisin ang kanilang
kapaligiran. Naisagawa nang tatlong araw ang ipinlanong isang araw na
paglilinis

sa

barangay.

Nagpahayag

din

ang

mga

mamamayan

ng

kagustuhan na maipagpatuloy ang nasabing clean-up week.

Sa kabilang banda, ang mga kahinaan ng programang ito ay ang mga
sumusunod: napansin pa rin na patuloy pa rin ang pagsisilab ng mga tao ng
basura na nakakasama sa kalikasan at sa kalusugan ng tao, may ilang
mamamayan na hindi mahikayat na tumutulong sa paglilinis at nakatingin
lamang at naging mas mahirap ang lubusang paglilinis ng mga imbakan ng
basura sapagkat naging patung-patong na ang mga basura sanhi ng matagal
nang pag-iimbak.

IV. RESULTA NG EBALWASYON

DISKUSYON AT REKOMENDASYON
BATA AY PALUSUGIN, KAALAMAN AY PAGYAMANIN

Ilan sa mga rekomendasyon sa nasabing programa ay ang pagdalo ng

mas maraming barangay health worker sa programa upang magkaroon ng
sapat na tao na tatao sa bawat estasyon. Bukod dito, inirerekomendang

magsagawa din ng edukasyong pangkalusugan hindi lamang sa mababang

paraan kundi pati sa mataas na paaralan

COMMUNITY CLASS

Nirerekomenda na magsagawa ng mas maraming oportunidad ng

pagtuturo para sa mga BHW upang mahasa ang kanilang kakayahan bilang
isa sa mga gurong pangkalusugan. Bukod pa rito, ang pagpapakalat ng balita
tungkol sa magaganap na programa ay kailangan upang mas marami ang
makakadalo. Siguraduin din na sa pag-iimbita ng mga tao para sa
programang ito ay maipaliwanag nang mabuti ang aasahan nila na
mangyayari sa programa.

GURONG PANGKALUSUGAN, PARA SA KINABUKASAN

Nirerekomenda ng bago magsimula ang capability training program

para sa mga BHWs, sana ang mga guro ay pormal na sumailalim sa isang
seminar patungkol sa capability building program. Maganda rin na mabigyan
ng mas mahabang panahon ang mga BHWs upang matuto at mapag-aralan
nila nang mabuti ang mga bagong natutunan. Magsagawa ng dagdag na
pagsasanay sa mga BHWs upang patuloy na mahasa at masanay ang
kanilang kakayahan bilang gurong pangkalusugan at ang mabigyan pa ang

mga BHWs ng pagkakataon pang maisakatuparan o magamit nila ang

kanilang mga natututunan sa pamamagitan ng health class.
CLEAN-UP WEEK

Inirerekomenda ng clean up week na ito na magkaroon ng mas

maraming kagamitan sa panglinis tulad ng kalaykay, pala at walis upang
maging mas mabilis ang paglilinis, magkaroon ng mas malawak na
partisipasyon ang mga tao at magkaroon ng sisidlan ng basura upang hindi
kailanganing sunugin ang mga basura.