ICS 01.100.

01

TRK STANDARDI

TS 88-22
ISO 128-22/Kasm 2000

NSZ
Bu standard, ISO tarafndan kabul edilen ISO 128-22 (1999) esas alnarak TSE Mhendislik
Hizmetleri Hazrlk Grubunca TS 88-22nin revizyonu olarak hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 22
Kasm 2000 tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir.

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

TS 88-22
ISO 128-22/Kasm 2000

NDEKLER
1 - KAPSAM............................................................................................................... 1
2 - ATIF YAPILAN STANDARDLAR ......................................................................... 1
3 - TERMLER VE TARFLER.................................................................................... 1
3.1 - KILAVUZ ZGS ..................................................................................................... 1
3.2 - REFERANS ZGS ................................................................................................. 1

4 - KILAVUZ ZGLERNN GSTERL .............................................................. 1

5 - REFERANS ZGLERNN GSTERL .......................................................... 3
6 - BLGLERN GSTERLMES .............................................................................. 4
EK A........................................................................................................................... 6
EK B........................................................................................................................... 8

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

TS 88-22
ISO 128-22/Kasm 2000

TEKNK RESM - GSTERLLE LGL GENEL PRENSPLER BLM 22 : KILAVUZ ZGLER VE REFERANS ZGLER N
TEMEL KURALLAR VE UYGULAMALAR
1 - KAPSAM
Bu standard, teknik dokmanlarn btn trlerinde klavuz ve referans izgilerinin kullanlmas ve bu
izgilerin zerinde veya yannda verilen bilgilerin dzenlenmesinde, bunlarn elemanlarna ait genel
kurallar kapsar.

2 - ATIF YAPILAN STANDARDLAR

Aada verilen, atf yaplan standardlarn hkmleri bu standardn hkmleri saylr. Tarih belirtilen
atflarda, daha sonra yaplan tadil ve revizyonlar uygulanmaz. Bununla birlikte, bu standarda dayal
anlamalarda taraflara, aada verilen standardlarn en yeni basklarn uygulama imkann
aratrmalar nerilir. Tarih belirtilmeyen atflarda, ilgili standardn en son basks kullanlr. Btn
standardlarn yrrlkte bulunan basklar TSEden temin edilebilir.
EN, ISO, IEC vb.
No
ISO 128-20:1996

Ad
(ngilizce)
Technical drawings - General
principles of presentation Part 20: Basic conventions for
lines

TS No

1)

TS 88-20
ISO 128-20

Ad
(Trke)
Teknik Resim - Gsterilile lgili
Genel Prensipler Blm 20: izgiler in Temel
Kurallar

3 - TERMLER VE TARFLER
Bu standardn amac bakmndan aadaki terimler ve tarifler uygulanr.

3.1 - KILAVUZ ZGS

Bir grafik gsteriliin geometrik elemanlar ile ek alfanmerik ve/veya yazl bilgiler (notlar, teknik
kurallar, para numaralar vb.) arasnda balanty ak bir ekilde kuran dar srekli izgi.

3.2 - REFERANS ZGS

Klavuz izgisine yatay veya dey dorultuda balanan ve ek bilgilerin zerinde veya yannda
belirtildii dar srekli izgi.

4 - KILAVUZ ZGLERNN GSTERL

Klavuz izgileri, ISO 128-20ye uygun dar srekli izgiler olarak izilir. Bunlar, esas gsterililere gre
tercihan bir a altnda ve/veya izim yapra snrlar ile, mesel tarama izgileri gibi bitiik izgilere
paralel olmayacak ekilde izilir. Esas izgilere gre eim 15den daha byk olmaldr. (ekil 1, ekil
13).
Klavuz izgileri keskin krk izilebilir (ekil 5) ve iki veya daha fazla klavuz izgisi birletirilebilir (ekil
2, ekil 5, ekil 7, ekil 8 ve ekil 11). Bunlar, dier klavuz izgilerini, referans izgilerini, mesel
grafik sembolleri veya l rakamlar gibi llendirmeleri kesmemelidir.
Klavuz izgileri, geometrik elemana temas ederek aadaki gibi sonlandrlmaldr :

Klavuz izgisi, paralarn evreleri veya kenarlarnda, boru hatlar veya plndaki kablolarnda,
haritalar veya ematik gsterililerin izgilerinde sonlandnda, kapal ve dolu veya kapal bir ok
(u as 15) ile; oklar, mesel simetri izgilerinin, dier izgilerle bu izgilerin kesime
noktalarnda da izilir (rnekler ekil 1, ekil 7);

1) TSE NOTU : Atf yaplan standardlarn numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir.

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

TS 88-22
ISO 128-22/Kasm 2000

NOT - Birden fazla paralel izginin belirtilmesi mecburiyetinde, oklarn yerine eik izgiler
kullanlmaldr (IEC 61082-1) (ekil 8).

Klavuz izgisi bir nesnenin evresi iinde sonlandnda bir nokta (d = 5 x izgi genilii) ile
(rnekler ekil 9, ekil 11);
Klavuz izgisi, mesel l izgileri zerinde veya simetri izgileri kesime noktasnda olduu gibi
dier izgilerde iaretsiz olarak (rnekler ekil 12 ve ekil 13) sonlanr.

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

TS 88-22
ISO 128-22/Kasm 2000

5 - REFERANS ZGLERNN GSTERL

Referans izgileri, ISO 128-20ye uygun dar srekli izgi ile izilir. Herbir klavuz izgisi, bir referans
izgisine eklenebilir. Referans izgisi, resmin bir okuma dorultusunda izilir.

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

TS 88-22
ISO 128-22/Kasm 2000

Referans izgileri

Ya sabit bir uzunlukta, mesel 20 x referans izgisi izgi genilii (rnekler ekil 15, ekil 16),
Veya belirtilen bilgilerin uzunluuna uygun bir uzunluk ile (rnekler, ekil 14, ekil 17, ekil 21 ve
ekil 22) izilmek mecburiyetindedir.

EKL 14

EKL 15

EKL 16

zel uygulama durumlarnda referans izgisi izilmelidir (rnek ekil 15).

Bununla birlikte, klavuz izgisi resmin bir okuma dorultusunda olduunda ve belirtilen bilgiler ayn
dorultuda yazldnda (rnek ekil 18), kullanlabilir olmad dier btn hallerde referans izgisi
izilmeyebilir (rnekler ekil 12, ekil 19 ve ekil 20).

EKL 17

EKL 18

EKL 19

6 - BLGLERN GSTERLMES
Klavuz izgileri ile ilgili bilgiler aadaki gibi belirtilir :

Tercihan referans izgisi zerinde (rnekler ekil 14, ekil 17, ekil 21, ekil 22 ve Ek A),
Klavuz izgisi veya referans izgisinin arkasnda orta yerde (rnekler ekil 16 ve ekil 18) veya
Uluslar aras geerli standardlara uygun grafik sembollerin yannda, iinde veya arkasnda
(rnekler ekil 19, ekil 22 ve Ek A).

ISO 6428e gre mikrokopyalama kurallarna uygun olarak bilgilerin yazlmas, referans izgisinin
zerinde veya altnda 2 x referans izgisi izgi geniliinde bir aralkta olmaldr. Bunlar referans
izgisi iine izilmemeli ve referans izgisine temas etmemelidir.
Bir cismin mnferit tabakalar veya birleik paralarnn bir klavuz izgisi ile gsterilmesi gerektiinde
llendirmenin sras tabaka veya paralarn gerek dzenine uygun olmaldr (rnek ekil 22).

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

EKL 21

TS 88-22
ISO 128-22/Kasm 2000

EKL 22

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

TS 88-22
ISO 128-22/Kasm 2000

EK A
(Bilgi in)
DER ULUSLAR ARASI STANDARDLARIN KAPSADII GRAFK EKLER

ICS 01.100.01

No
a)

TRK STANDARDI

Grafik Ek

TS 88-22
ISO 128-22/Kasm 2000

Uluslar aras
Standard

ISO 1101:
izelge 2
ISO 1101:9.1
ISO 1302:1992,
4.6
ISO 1302:1992
Madde D.4
ISO 2553:1992,
7.1
ISO 10135:1994,
6.2
ISO 10135:1994,
6.4
ISO 13715:1994,
4.2

Uygulama
Daire iareti aada belirtilen uluslararas
standardlarda aadaki anlamlara sahiptir.
Btn profil evresinin geometrik
(profil) tolerans
Enine kesitin btn evre izgilerinin
profil tolerans
Bir parann btn yzeylerinin yzey
durumu
Btn yzeylerin przll

Bir parann btn evresine yaplan

bir kaynak
Bir parann btn evresinde mesel
apakl geometrik elemanlar
Btn yzeylere uygulanacak ileme
pay
Bir parann btn evre kenarlarnda eit
(ayn) durum

a) Daire iareti, yukarda belirtilen uluslararas standardlarda farkl anlamlarda kullanlmtr, mesel bir
parann btn profil evresi (ISO 1101) ve btn yzeyler veya kenarlar (ISO 1302/ISO 13715). Bu
yetersiz durum, btn uygulama halleri iin ak bir zm ile telafi edilmelidir (Ek B). Bununla beraber,
bir parann btn yzeyleri/kenarlar iin belirli zellikler geerli olduunda, hibir iaretin gerekli
olmad dikkate alnmaldr. Bu durumda, btn para iin geerli zellikler, bir yaz ile, parann
grnnn veya kesitinin yannda, yaz alannn iinde veya yaknnda veya notlara ait bir yerde
belirtilmelidir.

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

TS 88-22
ISO 128-22/Kasm 2000

EK B
KILAVUZ ZGLERNDEK Daire GRAFK EKNN ANLAMI VE UYGULANMASI
Bir parann birbiri ile balantl yzeyleri veya kenarlarnn bir ou iin ayn zellikler geerli
olduunda referans izgisi ile klavuz izgisinin birleme noktasna bir daire (d = 8 x klavuz izgisi
izgi genilii) izilir ve bunlar sadece bir kez belirtilir ekil B1 - ekil B.3e baknz. Bunun anlam,
gsterilen parann kenar veya profil evresindeki btn yzeyleri veya kenarlar iin zellikler eittir,
demektir.
Daire iareti,

Byle belirtmeler ak ve anlalr olmadnda veya,

Bir parann btn yzeyleri veya kenarlar ile ilgili belirtmeler olduunda kullanlamaz.

EKL B.1

EKL B.2

EKL B.3

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

TS 88-22
ISO 128-22/Kasm 2000

KAYNAKLAR
[1]

ISO 129 : 1985

TS 11397
TS 11398

[2]

ISO 1101

Technical
drawings-Dimensioning-General
principles,
definitions, methods of execution and special indications
Teknik Resim-llendirme-Uygulama Kurallar
Teknik Resim-llendirme, Terimler, Genel Kurallar

TS 1304 ISO 1101

Geometrical Product Specifications (GPS) -Geometrical

tolerancing-Tolerances of form, orientation, location and run-out
Teknik Resim-Geometrik Toleranslar-ekil, Dorultu, Konum ve
Dnme Toleranslar-Genel, Tarifler, Semboller ve Resimler zerinde
Gsterme

[3]

ISO 1302:1992
TS 2040 ISO 1302

Technical drawings-Method of indicating surface texture

Teknik Resim-Yzey Durumlarnn Gsterilmesi Metodu

[4]

ISO 2553:1992

Welded, brazed and soldered joints-Symbolic representation on

drawings
Kaynakl, Sert Lehimli ve Lehimli Birletirmeler-Teknik Resimlerde
Sembolik Gsterili

TS 3004 EN 22553
[5]

ISO 5459:1981
TS ISO 5459

Technical drawings-Geometrical tolerancing-Datums and

datum-systems for geometrical tolerances
Teknik Resim-Geometrik, Toleranslandrma-Geometrik Toleranslar
in
Referanslar ve Referans Sistemleri

[6]

ISO 6428:1982
TS ISO 6428

Technical drawings-Requirements for microcopying

Teknik Resim - Mikro Kopyalama Kurallar

[7]

ISO 6433:1981
TS 5620 EN ISO 6433

Technical drawings - Item references

Teknik Resim-Para Numaralar

[8]

ISO 10135:1994

Technical drawings-Simplified representation of moulded, cast

and forget parts

[9]

ISO 13715:1994

Technical drawings-Corners-Vocabulary and indication on

drawings

[10]

IEC 61082-1:1991

Preparation of documents used in electrotechnology-Part 1:

General requirements
Elektroteknikte Kullanlan Dokmanlarn Hazrlanmas - Blm 1:
Genel Kurallar

TS EN 61082-1

TSE NOTU : Kaynaklarn TS karlklar, italik olarak her standardn altnda gsterilmitir.