ARALIN 3 :Pagbuong Timeline ngmgaPaglalakbayngEspanyolsaPilipinas

PANIMULA

SamahabangpanahonngpananakopngmgadayuhangEspaol may
mgapangyayarisanakaraanna di malilimutankailanman. Angmgaito ay
patuloynababaliksaatingalaalalalonaangmgapaghihirapnadinanasngmga Pilipino
sapamumunongmgamananakopnadayuhan.
Subalithindirinnamandapatkalimutannasapanahongitoumusbongangpagigingmakabayanngm
ga Pilipino upangmagkaroonngkalayaanngatingbansa.
Angmgakaranasan at pangyayaringitosaatingbansa ay bahagingatingkasaysayan.
Gayunpaman, di maiiwasanna may
ilangmagagandangpangyayarisanakaraannamaaaringmaulit at magamit.
Angmgakaranasangitoangmagiginggabayngmga Pilipino
sapagbuongmagandangbuhaysakasalukuyan at sadarating pang mgapanahon.

ALAMIN MO

Anoang timeline?
Paanoangpaggawang timeline?

May mahhaalagangpangyayarinanagingbahaginangkasaysayanngbansa,
tuladngpagdatingni Magellan at pagtuklassaPilipinas, naganapnaSanduguansapagitannina
Magellan, RahaKulambot at RahaSiagu at ginanapangunangmisasapamumunoni Padre Pedro
de Valderama.

Pagdatingni Magellan

Naglayagngangpakanluransi Magellan
patungongSilangan.Pagkataposngmaraminghirapdahilsabagyo at hangin,
nakatanawitongpulonoongMarso 16, 1521. Ito ang Samar.Nagpatuloyangkanyangpangkat at
dumaongsaisangpulong di-kalayuan, angHomonhon. Sa
Homonhonsilaunangnakakitangmgakatutubong Pilipino.

SandalilamangnanatilisaHomonhonsinaMagellan
.NagpatuloysilasapaglalayagdahilnapansinnilanghindisapatangmapagkukunanngpagkainsaHom
onhon. Nakaratingsilasaisa pang pulo, angLimasawa.

MahalagaparasamgaEspaolangpagdatingni Magellan saLimasawa.

 Una, ditonakipagkasunduansi Magellan kay Raja Humabon,
angpinunongpulo.Humiwaangdalawasakani-kanilangbraso, kumuhangkaunting dugo at
inihalosaisangkopitangalak.Sakanilaininomangdugo at ngisatisa.Ito
angtandangkanilangsumpangkapatiran at pagkakaibigan.

Ikalawa, saLimasawaginanapangunangmisasakapuluannoongMarso 31, 1521. Si padre

Pedro de Valderamaangnagdaosngmisangitosaharapngilangnahikayatnamgatao.

Ikatlo, saisangburolsa may tabingdagatnagtayongmalakingkrussi Magellan.

Ayonsakanya, itoangtandangpagkakatatagngKristiyanismosabansa.

Ikaapat, sinakopni Magellan anglupain at tinawagniyaitongkapuluanni San Lazaro

(Archipelago of St. Lazarus)

Lumakasangloobni Magellan saunaniyangtagumpay. Hinangadniyangmasakop pa

angibangmgapulo.NgunitnatagpuanniyaangkatapatsakatauhanniLapu-lapu,
angpinunongMactan.

AngDigmaansaMactan

Pinatalastasanni Magellan siLapu-lapunasumukosa Spain at magbayadditongbuwis.

NgunittumanggisiLapu-lapu. Ito angnagpasiklabsaisanglabanan. May
mgamakabagongsandataangpangkatni Magellan, subalithindinagpadaigangpangkatniLapu-
lapu. Pinaulanannilanglantaka at sibatnanagbabagaangmgaEspaolnaikinagulatngmgaito.
Bagonilanamalayan, napaliligiranna at napataysi Magellan ngpangkatniLapu-lapu.
NagsiurongangmgaEspaol.

NapatayniLapu-lapu at ngkanyangmgatauhansi Ferdinand Magellan noongAbril

1521.Talunang nagbaliksa Spain angmganatitirangtauhanni Magellan. Tanging angbaporna
Victoria nalamangangnakabaliksa Spain, sapamumunoni Sebastian del Cano.

Ang Victoria angunangbapornanakapaglayagsabuongdaigdig. Samantala, si Sebastian

del Cano angunangtaongnakapaglayagdito. Ilanlamangangnatirangtauhanngekspedisyong
Magellan angnakabaliksa Spain.

Timeline
Angmgapangyayarisakasaysayangito ay maaarinatingipakitasapamamagitanng
TimeLine.

Ang timeline ay
isangparaangmagagamitupanghigitnatingmaunawaanangmahahalagangpangyayarisakasaysay
anngatingbansa. Ipinakikitanitoangpagkakasunud-sunodngmgapangyayarisakasaysayan.

Paanoitogawin?

1. Una, gumawangisangpahalangnaguhitnatuladnito:

2. Hatiinangguhitsamagkakasinlakingbahagi:
 3. Angbawatbahagi ay katumbasngisangtaon. Saisangtaon ay may 12 buwan.
Angmaliitnaguhitangkumakatawansabuwan.

Sagutin :

1. Paanonatinmaipakikitaangmgakasaysayansanakaraannamabilismauunawaan at
matatandaanngmgamagbabasa?
2. Anoang timeline? Paanoitogawin?
3. MagbigayngilangmahahalagangpangyayarisapanahonngpagdatingngmgaEspanol at
petsa kung kalian itonaganap.

GAWIN MO

Gawain A

1. Pangkatinangklasesaapatnapangkat. Pumilingliderna mag-uulatsaklase.

2. Bumuong timeline.
3. Gamitinsa timeline angmgasumusunodnapangyayarisimulasapag-alisni Magellan sa
Spain hanggangsapagbabalikngkanyangmgatauhan.

a. Si Magellan ay umalissa Spain noongSetyembre 21, 1519.

PansiyamnaabuwanangSetyembre. Hanapinito at lagyanngputolnaguhit.
b. Setyembre 19, 1519- pag-alisni Magellan sa Spain
c. Marso 14, 1521- pagdaongni Magellan saHomonhon, Samar
d. Abril 27, 1521- labanansaMactan
e. Disyembre 21, 1521-paglisan ngbarkong Victoria sa Seville, Spain
f. Setyembre 6, 1522- pagbabalikngbarkong Victoria sa Seville, Spain.

Gawain B
1. Bumaliksa dating pangkat.
2. Bumuong timeline. Simulanitosaapatnaekspedisyonnaipinadalang Spain saPilipinas.
Maaaringgumamitngibangsanggunian o batayangaklatsaBaitang lima.

TANDAAN

Ang timeline ay anggrapikongpaglalahadngmgapangyayarisakaayusangsunud-sunod.

Ito angparaanngpaglilista, pagsasaayos at paghahambingngmgapangyayarisailangpanahon.
Saganitongparaanlalongnagigingmadaliang pang-unawasamgapangyayari.

NATUTUHAN KO

Panuto: Bumuong timeline ayonsamgasumusunodnapangyayari.

1519 Umalisangpangkatni Magellan saEspanya
1521 Dumaongangpangkatni Magellan sapulongHomonhonsa
Samar
1543 Dumatingangpangkatni Roy Lopez de Villalobos
1565 DumatingsaPilipinasangpangkatniLegazpisa Cebu
1571 ItinatagniLegazpiangpamayananngMaynila