RREGULLIMI I METABOLIZMIT TE

KARBOHIDRATEVE

Rregullimi i metabolizmit te karbohidratev

Me procesin e katabolizmit te glukozes sigurohet
energji e konsiderueshme.
Ne rregullimin e metabolizmit te krabohidrtateve marrin
pjese shum faktore si ata:
• Nervore
• Hormonal
• Vitaminoz etj.
 • NDIKIMI HORMONAL

Hormonet jane te ndikuar nga faktori nervore

• Adrenalina e cila krijohet nen veprimin nervore
vepron ne melci dhe aktivizon fosforilazen
• Insulina-mundeson transportin nga gjaku ne qeliza
• Glukagoni-antagonist i insulines
• Somatotropina
• Adenokortikotropet
• Tireotropet
• Glukokortikosteroidet
 GLIKEMIA DHE RREGULLIMI I SAJE

Glikemia dhe rregullimi i saje

• Glukoza luan rol vital ne organet shume me rendesi
sic eshte zemra dhe sistemi nervore pastaj muskujt
skeletor.

• Vlerat normale te personave te shendosh sillen nga

4.44-5.55 mmol/L ose 80-120 mg/100 ml gjak.

• Vlerat nen 1.11 mmol/L sjellin te shoku hipoglikemik

ndersa ato mbi 7,22 mmol/L shkaktojne
hiperglikemi.
 Faktoret qe ndikojne ne mbajtjn e glikemise

Rolin kryesore ne mbajtjen e glikemise e luajn:

• Ushqimi i rregullt i organizmit
• Melcia si depo kryesore e glikogjenit
• Hormonet e disa gjendrave endokrine
Gjendja e ngopur

Gjendja e ngopur e organizmit(ne kushte normale)

paraqet momentin kur jan te mbushura rezervat e
glikogjenit dhe kur glukoza me ane te insulines
transportohet nga gjaku ne qeliza deri sa ato
kane nevoje.
 Gjendja e uritur

Kur organizmi ka hargju depozitimet e

glikogjenit ne melci dhe inde si dhe
pamundesia e shfrytezimit te glukozes ne
gjak per shkak te mungeses se insulines e
cila e ben te mundur kalimin e glukozes
nga gjaku ne inde krijohet gjedja e urise.
 SHFRYTEZIMI I LIPIDEVE-
NE MUNGES TE GLUKOZES

Trigliceridet e lipociteve hidrolizohen(nen

veprimin e lipazes indore) deri ne glicerin dhe
acide te larta yndyrore.
Glicerina kalon ne gjak, pastaj transportohet deri
ne inde dhe organe te cilat e shfrytezojn si
material glukogjenoplastik.

Ose e zberthejn rruges glukolitike deri ne acidin

piruvik e pastaj ky nepermjet te dekarboksilimit
oksidues kalon ne acetil-KoA dhe keshtu
mundesohet inkuadrimi ne ciklin e Krebsit.

Zberthimin dhe shfrytezimin energjetik te

glicerines e mundeson prania e enzimes
glicerokinaze(ndodhet ne
melci,zemer,veshke,zore te holle etj.)
 SHFRYTEZIMI I AMINOACIDEVE-
NE MUNGES TE GLUKOZES

Aminoacidet te cilat krijohen pas zberthimit te proteinave –

mund te krijojne acetil-Co A ose prodeukte intermediara te
ciklit te Krebsit.

Aminoacidet sherbejn si burim per sintezen e

fosfoenolpiruvatit i cili permes ruges ireverzibile te
glikolizes kalon ne sheqerna.

Glukoneogjeneza e aminoacideve ka rendesi te madhe

posaqerisht gjat urise. Me ket melcia mund ta ruj
perqendrimin normal te glukozes ne gjak
Ketogjeneza-krijimi i trupave ketonik(acidi
acetoacetik, acidi ß-hidroksibuterik dhe
acetoni)

Grumbullimi i ktyre trupave quhet ketoze dhe

paraqitet ne uri,diabet, dhe gjendje tjera
patologjike.
Shkaktare eshte mungesa e glucideve-burimit
kryesore te glukozes

1. organizmi nuk furnizohet me ushqim

2. kur mungon insulina te diabeti, ngadalsohet
transporti i glukozes nga gjaku ne qeliza
3. kur organizmi merr sasi te madhe te yndyrnave
4. te ngarkesa fizike.
Ketoza eshte shenje e diabetit sepse:

1. organizmi si pasoj e humbjes se glukozes shton

kerkesat per ushqim - poliflagija,

2. rriten zberthimet e lipideve-organizmi eshte i

detyruar te perdore si lend energjetike karburantin
lipidik.

Sinteza e ketyre trupave kryhet ne melci

Gucagonoma

Sindroma e
Glucagonomes-
grryerja e muskujve
dhe reflekti diabetik i
katabolizmit te
glukagonit

Copyright © 1997 Harcourt Publisher Ltd.

Derived from Colour Guide to Diabetes by
Andrew Krentz.
Melcia normale
 Melcia e semure

Von Gierke’s disease (G6Pase) Type VIII (Phosphorylase kinase)

Ju falemderit