‫ئەن لی سە‬ ‫پ خ ەی ئەن لی ق ئ‬

‫قی ە‬

‫‪.‬‬ ‫ئی المی‪ ...‬ن ت ئی‬ ‫پەی مەک نی قی ە‪...‬ڕۆش ی ی گش ی‬

‫‪.‬‬ ‫إلسالمی ‪ ...‬لع م الی‬ ‫‪ ...‬ل ف لع م‬ ‫سل ل‬

‫‪Qibla message...general culture and Islamist...science and belief.‬‬

‫ئەک ن ی فەی‬

‫‪https://www.facebook.com/PayameQibla0‬‬

‫پەی ی فەی‬

‫‪https://www.facebook.com/PayameQibla1/‬‬

‫ت یە‬

‫‪https://twitter.com/PayameQibla‬‬

‫گ‬ ‫ئی‬

‫‪https://www.instagram.com/payameqibla1/‬‬

‫ی تی‬

‫‪https://www.youtube.com/channel/UCrXv9_Z8wyhcstQ0tILVHyQ?view_as=subscriber‬‬

‫قیب ە‪...‬بەردەوامە لە باڵوکرنەوەی بەرهەمەک نی‪ ،‬گەر خوای گەورە مۆڵەت بدات گشت پەی مەک نی‬
‫قیب ە لە سێتێکی ت یبەتدا وە بەن وی قیب ەوە بەچ پ دەگەیەنرێت‪ ،‬هەرچەند ت ئێستە کۆمەڵێك کتێ‬
‫و ن می کەی بەن وی نووسەرەوە چ پکراوەو زۆربەرهەمی تریش بە ئەلکترۆنی‪ ،‬بەاڵ دوای‬
‫پێداچوونەوەو وردبوونەوەو کۆکردنەوەی گشت بەرهەمەک نی تر هەمووی پێکەوە بەدەستی‬
‫خوێنەران و نەوەک نی تری داه توو دەسپێردرێت‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫پێڕست‬
‫بە ک ڵ ‪---‬ال‬

‫س‪---‬‬ ‫س ەتی ل‬

‫پێش خ ێ نە ە‪---‬ال‬

‫حی بەکەی‪---‬ال‬ ‫سە‬

‫کێیە؟‪---‬ال‬ ‫سە‬

‫ه ی ئی ح ی‪---‬‬

‫ئ م ن ەک نی‪---‬ال‬ ‫ئیسال‬

‫پ س ی ین‪---‬ال‬

‫پ س ی جەس ە‪---‬‬

‫چە‪---‬‬ ‫پ س ی‬

‫پ س ی ژی ی‪---‬‬

‫پ س ی م ڵ‪---‬‬

‫ڕ ی ئیسال لەسە کۆمەڵ ک ژی‪---‬‬

‫ع ب ل ح ‪---‬‬ ‫قل ل‬

‫ەک ی هەڵ ێس ەیە ‪---‬‬ ‫هەن ێك‬ ‫س ەتی ئەن‬

‫‪---‬‬ ‫ألن‬ ‫س‬

‫بێ نگی گەال لەسە ئە ک نە بۆ؟‪---‬‬

‫کۆت یی‪---‬‬

‫‪2‬‬
 ‫بە ک ڵ‬

‫کە مەڕ م اڵتەکەم‬ ‫خ نی مەڕ م اڵتێکی ۆ ب ین‪ ،‬ۆ ج ئێ‬ ‫لە گ ن ێك ب‬ ‫مڵ‬
‫نەه ت نەتە ‪ ،‬ب یە‬ ‫چەن مەڕ ب‬ ‫بی ی مەڕێك ی‬ ‫م‬ ‫گێڕ‬ ‫چ م بەن ی ن‬ ‫ه تە‬
‫شە گ گ بی‬ ‫شت ش خە بگەڕ یەین بە ی ن لەت سی ئە ی نە‬ ‫بە شە بە‬ ‫ئێ ە‬
‫لە ڕۆژیش هێ شی بۆ هێ ێت چ‬ ‫لە م ۆڤەک نیش ن ک‬ ‫‪ ،‬چ نکە گ گ ۆ ج شە‬ ‫خ‬
‫نە ۆ یەتە ب کم‬ ‫ج ی ئە ی شە بێت خۆی ح کم بێت‪ ،‬ج هە ج ێك گە مەڕ ب نەک ن‬
‫بە ئ مێ ی ئە ی می گ گ لە مەڕ‬ ‫بۆ الی مەالی گ ن کەم‬ ‫ی‬ ‫چەقۆیەکی پێم‬
‫لێی‬ ‫م یش م ڵ ب‬ ‫هەب‬ ‫سەگێکی ۆ ه ی‬ ‫هەب‬ ‫سێیەک‬ ‫ب ەس ێت‪،‬‬ ‫م اڵتەک ن‬
‫ک ڕ کەی من ۆ چ نەت سە‪ ،‬کە‬ ‫بڵێم ت سم چ نکە ب کم یگ‬ ‫ت س ‪ ،‬شە میشم ک‬
‫بەالی ئە سەگە تێ ەپەڕ بۆ الی م مۆس بە مەبەس ی می گ گ بەس ن‪ ،‬لە هەم نک ت‬ ‫شە هەب‬
‫‪ ،‬م یش ڕۆژ ئەگە بە پ‬ ‫بۆ ق ئ خ ێ‬ ‫مەالی گ ن کەم‬ ‫ڕۆژ نە ڕۆش م بۆ الی هەم‬
‫بە می گ گ بەس ە ‪ ،‬ت‬ ‫تەی کە ت ی ە ب‬ ‫یە مکڕی بۆ ئە ڕۆژ ی کە بگەین بە س‬ ‫بکڕ‬
‫تە خ ێ ین کە ت ی ەتە بە می گ گە ‪ ،‬م یش‬ ‫تین س ەی ێ ئە س‬ ‫م مۆس پێی‬ ‫ڕۆژێك ه‬
‫سێکەم‬ ‫بۆ ئە ی هیچ نەبێت لە ڵە تەپەی سەگی‬ ‫ب‬ ‫ئە ڕۆژ ئ‬ ‫مێك ب‬ ‫ۆ‬
‫تەی‬ ‫بە خ ێ نی ئە س‬ ‫بێت‪ ،‬هە کە ڕۆش ە بۆ م ڵ س م ک‬ ‫ق ڕ ی ڕێگە ب نەکە ڕ گ‬
‫ۆ‬ ‫بە می گ گ بەس ن‪ ،‬تەف ی ێکی چکۆالنە بە ئەم نە الی ه ڕێیەکم هێ‬ ‫کە ت ی ە ب‬
‫چۆ ئێ ەی‬ ‫تەک نی ب ش ب نم‪ ،‬چ نکە‬ ‫س‬ ‫تە لە هەم‬ ‫کە ئە س‬ ‫عە ڵی ئە ب‬
‫بی نین‬ ‫تی ف تی ە بێت لەسە م نە ب‬ ‫بە خ ێ نی س‬ ‫م ڵ نی ن ێژ خ ێن ڕۆژ نە پێ ی‬
‫ۆ گ نگ‬ ‫بە می گ گ بەس ە بە ن ە م ە‬ ‫تەی کە ت ی ە ب‬ ‫بەهەم شێ ئە س‬
‫ن ی خۆ‬ ‫بەشێ یە هەم یم‬ ‫خ ێ‬ ‫تەف ی کەشم لەگەڵی‬ ‫ب ‪ ،‬ەی ج خ ێ مە‬
‫الی خۆ‬ ‫بی‬ ‫ئە ڕۆژ بەال گ نگ ب‬ ‫ئە ن‬ ‫ی‪ ،‬لەسە ت‬ ‫بە عە بی بە ک‬ ‫لەبە ک‬
‫کە بی لە م ن کەی بکەمە ‪ ،‬گە چی هەم یشم لەبە ک ب ‪ ،‬ت ک تی ن یك ب نە ی‬ ‫نەم ب‬
‫بە‬ ‫تەکە بە چ کی لەبە‬ ‫س‬ ‫هەم‬ ‫تم ب شە خۆ ئە من ئێ‬ ‫ئە س‬ ‫ه‬ ‫خ ێ نەکەم‬ ‫ق ئ‬
‫ک‬ ‫بی‬ ‫یشە ‪ ،‬خۆ هیچ ب سی گ گی تێ نەب !‪ ،‬لەسە ت‬ ‫عە بی بە تەف ی ی ک‬
‫گ گ بێت کەچی هیچی لە نە تێ نەب !‪،‬‬ ‫خ س ی مەڕ م اڵ‬ ‫تەکە هە ب‬ ‫کە س‬
‫ک ێت‬ ‫نی یە‪ ،‬چۆ‬ ‫تم ئەمە ڕ ست نی یە ش ی‬ ‫بە ئەقڵی ئە ک تەشم‬ ‫هە چەن م ڵیش ب‬
‫تەکە ب سی‬ ‫تێك ت ی ە بێت بە می گ گ بەس ە کەچی نە ڕ س ە خۆ نە ن ڕ س ە خۆ س‬ ‫س‬
‫تە‬ ‫بکەنە ئەمڕۆ ئە س‬ ‫تی ئ ی ق ئ نەک ن‬ ‫نیش ین‬ ‫تێ نەبێت‪ ،‬ک تێك لەالی م مۆس‬
‫‪3‬‬
 ‫بچ کیشم‬ ‫ۆ ئە بی گە‬ ‫خ ێ ین کە ت ی ەتە بە می گ گ‪ ،‬لەبە ئە ی کە م ڵ ب‬
‫تە هیچ پەی ن ی بە می گ گە نی‬ ‫هللا ئە س‬ ‫م مۆس‬ ‫نی ڕ س ە خۆ بە م مۆس‬ ‫نە‬
‫ی ئە ی کە‬ ‫تی بی ێ ن‪،‬‬ ‫هیچی نە‬ ‫یە ئەسڵ ئەس سی نی یە ش ی ‪ ،‬م مۆس‬
‫پش گی ی ک‬ ‫سە ب ست خ س ی ه ڕێک نی ت‬ ‫ت نەی من ب‬ ‫خ ێ ئە‬ ‫تەکەم‬ ‫س‬
‫ئە ڕ ست‬ ‫نب‬ ‫تم ک‬ ‫ئە لە ک تە بڵێی‪ ،‬م یش‬ ‫ێ‬ ‫چۆ‬ ‫هەن ێك ج یش ی ن‬
‫ی بۆم‬ ‫چ ‪ ،‬ئی‬ ‫می سەگیش لە خۆ ب ەس م کەچی هەم ی ن ڕ ست‬ ‫بێت ئێ ە‬
‫ع تک ی‬ ‫ع‬ ‫هە بۆ بە ژ ن ی م ی‬ ‫ست ک‬ ‫ئە مەسەلە کۆ کە‬ ‫کە‬
‫س ەتی‬ ‫‪ .‬س ەتەکە‬ ‫سک‬ ‫ت لەن خەڵکی ب ڕێکی بەهێ ی بە ن ە ی بۆ‬ ‫ب‬
‫ت چەقۆکەی ب ەس یە! ە خۆی لەگەڵ‬ ‫( لش س)ە ەب یە م مۆس بی ێ یە بە ەمەی چەقۆکە‬
‫تەف ی ەکەی بە شێ ەیەیە‪:‬‬

‫س‬ ‫س ەتی ل‬

‫س ضحى‬ ‫)‪ (1‬ل‬

‫‪ ،‬کە لە‬ ‫ەک نی خۆی ەخ‬ ‫سک‬ ‫ەتە س ێ بە هەن ێك لە‬ ‫خ ی بە ی بێ ێ ە لە س‬

‫ەکەیش ئە فە م یش ەیە کە لە ئ یەتی ژم ە( )‬ ‫‪ ...‬س ێ لەسە خ‬ ‫ک ئی تە لەبە چ م ن‬
‫بە ە ی‬ ‫بە ئ س‬ ‫بە م نگ بە ڕۆژ بە شە‬ ‫بە چێش ەنگ‬ ‫بە خۆ‬ ‫ەخ‬ ‫ێت‪ .‬س ێ‬
‫نە ۆ سە س ڕهێ ە‬ ‫سک‬ ‫‪ ،‬کە هە ک لە‬ ‫بە گی نەی کە بەخشی یەتی بە ئ ەمی‬
‫ت ن ی ڕەه ی پە ە گ ی‬ ‫ەسەاڵ‬ ‫تەن یی‬ ‫ت‬ ‫لەسە ب‬ ‫ئ شک‬ ‫بەڵگەی ڕ‬
‫‪.‬‬ ‫جی‬

‫{ لش س ‪ }...‬ەفە م ێت‪ :‬س ێ بێت بە ڕۆژ ئە ڕۆژەی کە ڕ ن کی‬ ‫لە تەف ی ی ئ یەتی یەکە‬
‫گە م بە ە ی ەبەخشێت‪ ،‬س ێ بێت بە ک تی چێش ەنگ ەکەی‪ ،‬کە ک تی گە مەی هە ڵ کۆشش‬
‫ک نە هە کەسە بە ک ی خۆیە ە لە ک تە سە ق ڵە‪.1‬‬

‫تى‬ ‫)‪ (2‬ل‬

‫ج نەی کە‬ ‫ەخش‬ ‫بە ی ڕۆژ هەڵ ێت س ێ بێت بە شە قە‬ ‫س ێ بێت بە م نگ کە‬
‫ەبڕێت ڕ ن کی بە گۆی ە ی ەبەخشێت‬ ‫ت یک یی شە‬

‫‪1‬‬
‫تەف ی ی گ ڵشە‬
‫‪4‬‬
 ‫جى‬ ‫)‪ (3‬ل‬

‫ەک تە ە‬ ‫ە یڕ ن‬ ‫ەک‬ ‫بە ک تی ڕۆژ ک تێك کە ڕ ن کی ڕۆژ ئ شک‬ ‫هە ەه س ێ‬

‫ت یک یی شە ڕ ەم ڵێت‪.‬‬

‫یغ ى‬ ‫)‪ (4‬لیل‬

‫ەپۆشێت‪.‬‬ ‫س ێ بە ک تی شە ‪ ،‬کە بە ت یک ییەکەی ڕ ن کی ڕۆژ‬

‫)‪ (5‬لس ٓء م ب ى‬

‫شەی (م ) لێ ە لە‬ ‫مەحکەمە ب ی تی ن ە‪.‬‬ ‫بە خ یەی کە بە شێ ە ج‬ ‫س ێ بە ئ س‬

‫جێگەی ( ل ) یە ‪ ،‬لە م نی عە ەبی بە جۆ ە(م ) یە ە ت ێت‪( :‬ئی ی مە ص )‪.‬‬

‫م حى‬ ‫)‪ (6‬أل‬

‫ە ‪ ،‬بەشێ ەیە فە هەمی هێ ە کە ژی نی ئ ەمی‬ ‫بە ە ی بە خ یە بێت کە ڕ ی‬ ‫س ێ‬

‫مەی ە بێت‪.‬‬ ‫ەخت شی یی تی‬ ‫گی ن ەبە نی ت‬

‫)‪ (7‬ن س م س ى‬

‫ۆ چ‬ ‫بە خ یەی کە بە شێ ەیەکی ڕێك پێك‬ ‫نیەتی ئ ەمی‬ ‫هە ەه س ێ بێت بە ئی‬
‫فە هەمی هێ ە‪.‬‬

‫ه ت ى‬ ‫ف‬ ‫)‪ (8‬ف ل‬

‫تێگەیش ە ە‪ ،‬هە ەه بەهۆی ئە پەی م نە ە کە بە پێغەم ە ن‬ ‫بەهۆی بەخشی ی ژی یی ف‬ ‫ئی‬

‫ەتە ە‪ ،‬ت ئ ەمی‬ ‫ک ە ەی چ کە خ پەی بۆ ڕ نک‬ ‫یەتی‪ ،‬ڕێگ ی ڕ ست چە‬ ‫ن‬
‫هەڵ ژێ ێت ژی نی خۆی پێ‬ ‫خۆی سە پشك بێت بە ی ی خۆی هە ک مەی نی ە ێت‪ ،‬ئە ەی‬
‫ب تە سە ‪.‬‬

‫)‪ (9‬ق أف ح من كى‬

‫‪ ،‬لەسە ئەمە کە هە کەسێك ڵی خۆی بە پ کیی‬ ‫بە گشت ئە ش نەی کە ب سک‬ ‫ەخ‬ ‫س ێ‬ ‫خ‬
‫ژی نی خۆی ب تە سە ‪ ،‬ئە ە بەڕ س یی کەسێکی‬ ‫ڕ بگ ێت چ کەک بێت بەپێی فە م نەک نی خ‬
‫یە‪.‬‬ ‫ق ن ێکی ۆ‬ ‫ە لە س‬ ‫سە ف‬ ‫سە کە ت‬
‫‪5‬‬
 ‫من سى‬ ‫)‪ (10‬ق خ‬

‫یی‬ ‫یی چ کە خ‬ ‫خۆی لە ئی ن‬ ‫خ پەک یی ب‬ ‫ئە کەسەیش کە نەف ی خۆی بە ە گ ن‬

‫خۆی ەفە تێ ێت‪.‬‬ ‫ب تە ە‪ ،‬ئە ە بەڕ س ی خۆی ن ئ مێ ەک‬

‫خ پە‬ ‫خۆی لە گ ن‬ ‫فە م ی‪ :‬ئە کەسەی پشت بک تە ئی‬ ‫ئە ەی کە لە ئ یەتی پێش‬ ‫پ‬
‫لێ ە چەن‬ ‫فە ت ە‪ ،‬ئی‬ ‫بگ ێت‪ ،‬ئە ە ە ە مەن‬ ‫نەپ ێ ێت لە ڕێگ ی هی یە خۆی‬
‫کە ت نەتە بە‬ ‫نەیە لە جۆ ە کەس نە ەخ تە پێش چ ‪ ،‬کە لەبە خ پیی س ەمک یی خۆی‬ ‫ن‬
‫غە ەبی خ ‪.‬‬

‫ب غ ى‬ ‫)‪ (11‬ك بت ث‬

‫ڕیی خۆی نە ە‪ ،‬پێغەم ە ەکەی خۆی کە(ص ڵح) ب _‬ ‫) بەهۆی بێ ب ەڕیی م‬ ‫قە می (ث‬
‫‪.‬‬ ‫ن گ ێی بۆ نەگ‬ ‫ۆ‬ ‫سەالمی خ ی لەسە بێت_ بە‬

‫ن عث أش ى‬ ‫)‪(12‬‬

‫ئە‬ ‫ی ی‬ ‫ە پەڕی لەگەڵ چەن کەسێکی ت ی ن‬ ‫لەن ئە قە مە ی خییە خ پ ین کەسی‬

‫‪ ،‬ت بەڵگە بێت لەسە ڕ س گۆیی‬ ‫بە م ع ی ە بۆی خ ڵ ن ب‬ ‫ح ش ە بک ژ ‪ ،‬کە خ‬
‫پێغەم ە ەکەی _ سەالمی خ ی لەسە بێت_‪.‬‬

‫ّلل ن ق ّلل س ی‬ ‫ل م س‬ ‫)‪ (13‬ف‬

‫لە بەشە ئ‬ ‫تن‪ :‬خۆت لە ح ش ە بپ ێ‬ ‫ص ڵ یش_ سەالمی خ ی لێ بێت_ پێی‬

‫‪ ،‬ئەگە‬ ‫نە ەی لێ مەگ‬ ‫ێژی مەکەنە سە ی ڕێگ ی ئ خ‬ ‫ەس‬ ‫نە ەکەی خۆی‬ ‫خ‬
‫ەت ن ە تێ ێت‪ ...‬بەپێی بەشک نی ص ڵح_‬ ‫ە‬ ‫س ت‬ ‫ێژی بکەنە سە ‪ ،‬ئە ە خ‬ ‫ەس‬
‫سە چ ەی ئ ەکەی ڕۆژێك بۆ قە مەکە بێت ڕۆژێکیش ت ی ە‬ ‫سەالمی خ ی لێ بێت_ ەب‬
‫بێت بە ح ش ەکە‪.‬‬

‫ه ف م ع ی م ب م ب ن م فس ى‬ ‫فع‬ ‫)‪ (14‬ف ب‬

‫ن‬ ‫ۆ نی‬ ‫بە‬ ‫هەڕەشەک نی پێغەم ە ەکەی‬ ‫ک‬ ‫کەچی قە مەکە گ ێی نە بە ئی‬
‫بە گ ن هەی ئەن می ن _ کە سە بڕی ی‬ ‫ح ش ەکەی سە بڕی‪ ،‬ج خ یش لەبە بێ ب ەڕیی‬
‫لێ ە ب ب ێت‪.‬‬ ‫هەم ی نی لەن ب ‪ ،‬بەبێ ئە ەی کەسێکی‬ ‫ح ش ەکە ب _ س یەکی سەخ ی‬
‫‪6‬‬
 ‫)‪ (15‬ال ی ف ع‬

‫ە‬ ‫لەن ب نی ئە نە هیچ ت سێکی نیە ن ت سێت کەچی ڕ‬ ‫لە سە ەن می س‬ ‫خ‬

‫ە ت سی لە هیچ ش ێك نیە‪ .‬مەبەست لە‬ ‫سک‬ ‫چی ەبێت‪ ،‬ئە خ یەکە گشت ب نە ە ی‬
‫ت ن یە نیە کە ب ێ ە ڕێگ لەبە ە‬ ‫هیچ هێ‬ ‫هە ش ێکی ب ێت ەیک‬ ‫فە م یش ە ئە ەیە کە خ‬
‫هە کەسێکی ی خیی‬ ‫لە ەی ەیە ێت بیک ‪ ،‬بۆیە س ی هە قە مێك ی‬ ‫الی‬ ‫ەی خ‬ ‫ئی‬
‫ەڵێن‪ :‬ئە ئ یەتە پی ۆ ە ە ب ەی ئە کەسەیە کە‬ ‫هیچ ب کیشی نیە‪ .‬هەن ێك لە ن ی‬ ‫‪ ،‬ەی‬ ‫ب‬
‫بی ێك ی گ ێت ی‬ ‫ح ش ەکەی سە بڕی‪ ،‬تە‪ :‬ئە کەسە ی خیی نەگ ەتە‪ ،‬بەبێ ئە ەی هیچ ت‬
‫لە سە ەن می ئە ک ەی خۆی ب سێت ح ش ەکەی سە بڕی‪.‬‬

‫ۆ پێی ئ ش ب‬ ‫لە ق ئ ن‬ ‫تی ئەن‬ ‫ک ‪،‬س‬ ‫ک نی ک‬ ‫ئەن‬ ‫ک تێکیش ب سی ئەن‬

‫م ێ ‪ ،‬لەبە ب سک نی جی ۆس ی ک نی‬ ‫بە‬ ‫گە بە ت ی ەتیش نەم ێ یە لە خەت ەک ن‬
‫ت کە‬ ‫‪،‬‬ ‫گ ت‬ ‫پێچە نەی ڕ س یەکەی خۆی ال‬ ‫شەی ئەن‬ ‫ن س ن نی بەن ی ئەن‬ ‫ک‬
‫‪ ،‬بۆ‬ ‫بەس ی گ گەکەی لێ‬ ‫مەسەلەی‬ ‫ب‬ ‫هێ‬ ‫تی ئەن لم ک‬ ‫ی سەتی س‬
‫بۆ‬ ‫مەالک‬ ‫بە می گ گە‬ ‫تەی کە ت ی ە ک ب‬ ‫ئە س‬ ‫تی ئەن لە‬ ‫ئە س‬ ‫کە‬
‫تە‬ ‫پێ ی‪ ،‬سە میش بەهەم شێ ی بەسە ئە س‬ ‫ن ی خۆی ت ی ەتی ک ب‬ ‫بە ژ‬
‫ن ی ت ی ەتی خۆی بەک ی‬ ‫بۆ بە ژ‬ ‫ن هەقی بە ن ە ق ئ بک‬ ‫ک ب ی‪ ،‬بەاڵ هە کە‬
‫ی‬ ‫شێ ێ ێت لە‬ ‫نی ن‬ ‫ژی نی لە‬ ‫ب ێ یت لە ئ م ن ی ڕ س ی خۆی بیشێ ێ ێت خ ی گە‬
‫ب ش ی بە ق ە ن بێت‪ ،‬لە ئ ی ی ڕ س ی ئی الم ک ش ی ت کە کەسێك‬ ‫کە سە می پێ لەن ب‬
‫ی نی ئە پەی مە پ کەیە‬ ‫ش‬ ‫بێت چ چ ی کۆمەڵک ژی‪ ،‬ئ شک ی الی هەم‬ ‫نی‬ ‫ک ش ی هەم‬
‫یەکێك لە نە بۆ پ س ی م ۆڤەک نە‪،‬‬ ‫پێ ج ئ م ن ی سە کی ه ت‬ ‫کە ئ ی ی ڕ س ی ئی ال لە پێ‬
‫س ڕێ ە ‪ ،‬پێغەم ە ی ئی المیش‬ ‫قی ڕ س ە خۆ ن ڕ س ە خۆ بی ین لە مە‬ ‫هە بۆیە ۆ‬
‫ی کە یش نە چەسپ ن ئەگە بێت کەسەکە لە گی م ڵێك هەب یە لەبە‬ ‫ی س ی ئی المی بەسە‬
‫خ ت ی ئە م ڵە‪ ،‬چ نکە یەکێکی ت لە ئ م ن ی ئی ال بۆ پ س ی چەک نە‪ ،‬چ ج ی می ەتێك لەژێ‬
‫تێکی ئە پەی مە بک ژ ێت ڕ س ی الی خەڵکی ل گ ق چ بک ێت‪.‬‬ ‫ن یس‬

‫پێش خ ێ نە ە‬

‫لەسە ئە‬ ‫ئەن لی سە ) ب بەتێکم باڵ ک‬ ‫(ئەن لی ق ئ‬ ‫ن نیش نی ئە سە ێڕ‬ ‫*بەهەم‬

‫لە ژێ ن ی‬ ‫بە ک‬ ‫ح ێن ی نک‬ ‫چە شەک ی نەی کە ڕژێ ی بەعس بە سە ۆک یەتی سە‬

‫‪7‬‬
 ‫ت ی بکەمە‬ ‫بی ۆکەکە ی ت ف‬ ‫ک‬ ‫بە ی باڵ ک نە ی ئە ب بەتە حە‬ ‫ئەن ل ‪،‬‬
‫بگ ێت لە ن س ن ی‬ ‫بکەمە ت ئە ک تەی ڵم تۆ ێك ئۆق‬ ‫باڵ ی‬ ‫بە‬ ‫لە شێ ی بە‬
‫هە بۆ چەن ڕۆژێکی ڕ بە ی‬ ‫چە شەک یەک نی ئە ڕژێ ە‪ ،‬هە بە شە نە س ێت ب بەتەک‬
‫نەبێت بەڵک بک ێت بە ک ێب بەچ پ بگەیەن ێت بۆ ئە ی ڵم ی ت ئۆق ی پێ بێت‬ ‫س ی ەک‬
‫ی ت بە خەڵکی ب سێ ێت‪،‬‬ ‫یەتی بەهۆی ئە شۆڤێ ی نە‬ ‫چەش‬ ‫نەه مەتی نەی کە ک‬ ‫لە هەم‬
‫ئە ن لەسە م نە ئێ ە هەس ین‬ ‫قی ی ڕ شی ئە ڕژێ ە کە‬ ‫ئە نەی کە بە ڕ‬ ‫چ نکە هەم‬
‫ن ڕ حەتی نەم‬ ‫بڵێین ئە ئێ ەین بە گەی ئە هەم‬ ‫بە ن س ن نی هیچ نەبێت ئە ن بە جی‬
‫چۆ‬ ‫ک نی م فەڕ ک نی خۆم ‪ ،‬هە‬ ‫لەگەڵ ئە ش هە پێ گ ین لەسە‬ ‫گ ت‬
‫س ەاڵت نەی کە‬ ‫الیە‬ ‫ی‬ ‫لە ن س ن نە هەیە کە ئە یش ئە یە ئە کە‬ ‫پەی مێکی گە‬
‫ب نن هە ڵەک نی ئە ڕژێ ە ست ڕ شە کۆڵی پێ نە ین لە تێکۆش‬ ‫کەنە‬ ‫بەع نە بی‬
‫ی ت لە ە‬ ‫بە ن ە م‬ ‫چ نکە هیچ هە ڵێکی ڕ‬ ‫هیچ ئە یە مە‬ ‫خۆت‬ ‫ئێ‬ ‫پێ گ ی‬
‫هیچی ت ی بۆ خۆی تۆم نەک ‪ ،‬جگە لە ی کە‬ ‫ڕ‬ ‫ن ک ‪ ،‬جگە لە مێژ یەکی بۆگە‬ ‫سە‬
‫کە‬ ‫بەچ ی خۆم بی ی‬ ‫سە ن مەکەی‬ ‫ک‬ ‫س ەاڵتەی کە ڕکەبە یەتی لەگەڵ ئ ی یش‬ ‫ئە‬
‫پچڕێت‪ ،‬لە‬ ‫لە ق ی ی‬ ‫ت ی نە پەتی س ە ک تە‪ ،‬ی‬ ‫ی خۆش‬ ‫چۆ کۆت ی پێ ه ‪ ،‬ک‬
‫بە ک س ت نە‪،‬‬ ‫مەن ب‬ ‫یەکی ت ی هەقە بۆ ئە نەی کە‬ ‫ئە پێ گ یە‬ ‫الیەکی ت‬
‫بەت كی ئە‬ ‫الیەنێکی مەع ە ی بە ت‬ ‫لە خۆ گ ێت الیەنکی م ی‬ ‫تە‬ ‫ک یەکە‬
‫ە بەهۆی ئە جی ۆس ی نە ‪ ،‬لە ڕ ی حک مەتیشە ج ێکی ت ئە‬ ‫پێگەش‬ ‫کەس نەی کە ی نی‬
‫م ی‬ ‫هە ی‬ ‫لە ی مەتی ئە ڕژێ ە ب‬ ‫سی‬ ‫اڵت نەی کە‬ ‫م فی خۆم نە ئە‬ ‫پشکە‬
‫ه ت نی یە لەگەڵ هەن سەی‬ ‫ئە قە ب نە‬ ‫هە چەن هەم‬ ‫مەع ە ی نی پێ ب ێن ئە س ئێ ە‬
‫کچەکەیەتی بگەڕێ ە ‪ ،‬ئە بێ ژنەی کە ئێ ە‬ ‫چ ڕێی ک ڕ کەی ی‬ ‫کە ئێ ە‬ ‫یکێکی ک‬
‫مژ ی‬ ‫گیب‬ ‫خە ێ کە س ەی یەکێك لە‬ ‫هە بە ئ تی ئە‬ ‫ش ی نەک‬
‫شەی ب کی لە‬ ‫یش بێت‪ ،‬ئە م ڵەی کە‬ ‫ئەگە چی بە نی م‬ ‫کەی پێ ب‬ ‫گەڕ نە ی مێ‬
‫ک ێ ە ؟! ئە کچەی کە‬ ‫چۆ ! قە ب‬ ‫ڕۆژێك لە ئ مێ ی ب کی نەب‬ ‫م اڵنی ت بی‬
‫خ پە‬ ‫ن نن بۆ یکی‬ ‫ی لەن چ نی ژنەکەی خ پە بۆ م ڵەک‬ ‫ب کی ژنی ت ی هێ‬
‫ی‬ ‫نی یە! چ بە پ‬ ‫یکە یکی یەکەمی‬ ‫نی ی نە ئە‬ ‫ب‬ ‫ت کە گە‬ ‫بۆی‬
‫لە نێ ی‬ ‫بک ێت هە‬ ‫ک یەک نیش‬ ‫پڕ پڕی‬ ‫ئەم نە‬ ‫بک ؟ هەم‬ ‫لێ‬
‫لە ڵە‬ ‫ی یە هە‬ ‫ڕی نی بێ ژنی ش‬ ‫لە‬ ‫بگەڕێ ە یە‪ ،‬ئە ئ ف تەی کە ت ئێ ە‬
‫خۆ خ پ ی پێ‬ ‫بک ؟! کە جگە ی لە جگە ی جگە‬ ‫ی لێ‬ ‫ڕ کە یە چ بە پ‬

‫‪8‬‬
‫ک ن یە‬ ‫ڕ س یەی کە لە ڵی ڕۆڵەی ک‬ ‫‪ ،‬هە چەن ب ت ێت ب س ێت ن ت ن ێت ئە شع‬ ‫هت‬
‫ئەگە ب ە ێت ن خی تەن چەن کەسێکی‬ ‫‪ ،‬ک تێکیش کە بی لە ڕ س ی نە کەمە‬ ‫م ف پێ ب‬
‫نەگە بە‬ ‫ب یشم لەت گ ی‬ ‫بە ی ی ن سی ەکەمە‬ ‫بێت خۆشم ۆ‬ ‫بکە ئە‬ ‫جگە س ت ب‬
‫بی ەمە ڕ ‪ ،‬هە بۆیە ئە الیەنە ع ت ەی کە ک یگە ی لە ن خ‬ ‫ئ م ن ەی کە مە ێت لێ‬
‫بیت ئە س لە‬ ‫ت ن سی ەکە تە‬ ‫م م ن ەخۆم بگ‬ ‫لێ ێ م بۆ ئە ی ب نم بە‬ ‫ک‬
‫لە ک نی‬ ‫ف تی م بۆ بکە‪ ،‬لەبی مە ج ێکی‬ ‫ب سی حەی‬ ‫ڵێم م مە گی‬ ‫نیشم‬ ‫تەنیشت م م ە‬
‫هێش‬ ‫ه ڕێ ە نەبی یە ‪ ،‬خۆ ئە‬ ‫ئە‬ ‫ی ئە کە ئێ ە ب م ک‬ ‫ئی‬ ‫ک‬ ‫ی ی‬ ‫س‬
‫تێکی ق ئ نە کە بێت ئە ک ی کە ک‬ ‫!‪ ،‬ئەی خۆ ڵێن ئەن ‪ ،‬ئەن لیش س‬ ‫ۆ م ڵب‬
‫تی ئەن‬ ‫س‬ ‫لە می ە‬ ‫چ ی کۆلێژی شە یعە‬ ‫ک ێکی شە عی ب ‪ ،‬ئەی خۆ من ئێ ە‬
‫ڕ س ەک نە بە‬ ‫لە فە م‬ ‫کە بۆ خەڵك بۆ ئە ب سەی تێ نی یە‪ ،‬ئەی خۆ ئە فە م‬ ‫شە‬
‫س ە ژ عە بیەکەی ص یح کە فە م ێت ( فع ل م عن لثال عن ل ئم ح ي یس ی یض‪،‬‬
‫لەسە سێ کۆمەڵ‬ ‫تە‪ :‬قەڵەمی ت‬ ‫‪2‬‬
‫ح ي یع ل أ ی یق)‬ ‫ي ح ي یح م عن ل‬ ‫عن ل‬
‫ت خەبە ی بێ ە ‪ ،‬لەسە م ڵ ت ب ڵغ بیت‪ ،‬لەسە شێت ت ژی ی بۆ‬ ‫‪ ،‬لەسە خە ت‬ ‫الب‬
‫‪4‬‬
‫قە قە ی‬ ‫‪3‬‬
‫ف تیح هێش لە کۆاڵن هەل کێن‬ ‫بێ ە ‪ .‬ئەی خۆ حەی‬ ‫ی چ‬ ‫گەڕێ ە‬
‫بۆ ئە بە گە ی بەسە‬ ‫بەن ی ی ە ک ئ یە ڕ س یەکەی شە عی ب ؟ ی‬ ‫ک ‪ ،‬بۆ ئە ک‬
‫تەک نی ت ی ه ڕێی بکە ؟! بەهۆی ئە‬ ‫س‬ ‫هەم‬ ‫تی ئەن‬ ‫سەپێ ؟ ئ یە م یش ڕ لە س‬
‫خۆشم بە س ی خۆ ب ەمە ڕێ ی‬ ‫ب‬ ‫هللا بکە ‪ ،‬پێش ئە ی ئە بڕی‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫جی ۆس ی‬
‫نی ئە ڕ س یەی کە هێش ت یکی‬ ‫بچ ە ب ج ب‬ ‫بکۆڵ ە‬ ‫ک نە بڕی‬ ‫جی ۆس ی ک‬
‫ک نی هە‬ ‫ێك بۆ‬ ‫بم بە پ ێ‬ ‫لەسە بە چ ڕ نی بێت‬ ‫لەسە ‪ ،‬ئە س بڕی ێك‬
‫‪.‬‬ ‫کە‬ ‫م فێك کە لە ئەن م بە ڕ نی‬

‫هێ م ف مێ کەک نم بە ک ێ ێکی‬ ‫بە م چ م‬ ‫س ێکی پ‬ ‫مم ال بە‬ ‫م مکە لەسە‬ ‫لێ‬
‫بڕی ی‬ ‫ئە یەتی پێ گەش‬ ‫خەفەتە چ‬ ‫غە‬ ‫نم کە بەهۆی گ ی‬ ‫کەمە‬ ‫پ‬ ‫پ‬
‫بەهۆی‬ ‫چ‬ ‫بۆ ئە ی بە ڕ نی ڕ س یەک ڕ م ڵ بکە ‪ ،‬نە‬ ‫لەچ ک نی چ ی کەکە‬

‫‪2‬‬
‫حديث عائش ‪ :‬فأخرجه أب دا د ( رق ‪ )4398 :‬النسائي ( رق ‪ )3432 :‬ابن ماجه ( رق ‪ )2041 :‬الترمذ في " الع ل الكبير " ( ‪) 592 /2‬‬

‫جۆرە ياريهکی مندااڵنهيه که داردارێنيشی پێ دە ترێ‬

‫‪3‬‬

‫له ههندێ جێگه چا شارێکێشی پێ دە ترێ‬

‫‪4‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪ ،‬ی ف مێ کەک نم بەسە‬ ‫م ن یەکی ن ڕ ست بە س ە ب‬ ‫تێکەڵ بک‬ ‫ک یە پی ەک‬
‫شەیەکی ڕ ست بکۆژێ ێ ە ‪.‬‬ ‫ک غە ک ن بڕژێت‬

‫حی بەکەی‬ ‫سە‬

‫ی خ ی لەسە‬ ‫بە ه ڵی پێغەم ە‬ ‫عە ب‬ ‫هەم‬ ‫ئە یە لە سە ت‬ ‫هەڵەیەکی ئێ ەی ک‬

‫پێ‬ ‫جۆ ێك لە پی ۆ ی‬ ‫بە ق ئ‬ ‫ب‬ ‫یە لێ‬ ‫بە عە بی ق ەی بک‬ ‫نی هە کە‬ ‫بێت‬
‫نی! ئە‬ ‫بە ئی المی‬ ‫اڵت نی عە بی ح ک ەک نی ن‬ ‫سە ۆک نی‬ ‫‪ ،‬هە بۆیە هەم‬
‫ڵ‬ ‫گ ێت‪ ،‬ئەگە چی ئە‬ ‫نی چ کە سە چ‬ ‫ت نم بڵێم لە ڵ س فی گ م ن‬ ‫بی ک نە‬ ‫جۆ‬
‫س نی بە پ چە‬ ‫کە ک‬ ‫ب‬ ‫ی ۆ یشی لێ ین هە ئە‬ ‫نە‬ ‫گ من‬ ‫س فی ب‬
‫س ەاڵتێك بێت‪،‬‬ ‫‪ ،‬بەاڵ بۆ گەش ن لە هە کەسێك کە خ نی هە بی ۆکە ی‬ ‫پ چەک‬
‫ئی المیەک نیش لە ق ڵ ی ب ین‬ ‫بێت بە پێ‬ ‫ک‬ ‫م‬ ‫چێ ی ئی الم هەژم‬ ‫لە چ‬ ‫گە ه ت‬
‫هۆک ‪.‬‬ ‫لەبە‬

‫خۆی ب سین‪.‬‬ ‫یەکە ‪ :‬بۆ ئە ی کەسەکە ی الیەنەکە‬

‫ت ن‬ ‫نەکەین‪ ،‬کە بە ت ن ک نە خۆم‬ ‫ی ش ی ت ی پێ ت ن‬ ‫هە ‪ :‬بۆ ئە ی الیە‬

‫بین‪.‬‬ ‫ب ین‪ ،‬ت لە شەڕەک نیشی بە‬

‫کێیە؟‬ ‫سە‬

‫ح ێن عەب ل ەجی تک ی ی یە‪ ،‬لە یك ب ی ‪ 1937/04/28‬لە گ ن ی ع جەی‬ ‫ی صە‬ ‫ن ی تە‬

‫لەسە‬ ‫ب‬ ‫لە س ڵی ‪ ،1979‬بە‬ ‫بە سە ۆکی عێ‬ ‫تک یت سە بە پ ێ گ ی سەالحە ین‪ .‬ب‬
‫ی‬ ‫لەسە ح کم بەتە‬ ‫گی ک‬ ‫ح کم ت ‪ 2003/04/9‬کە ئەمە یک ه پەی نەک نی عێ قی‬
‫کەسێکی ئ ژ گێڕ‬ ‫لەسە ح کم هە بە تێپەڕب نی س ڵێك‬ ‫‪ ،‬هێش خۆی نەگ ت‬ ‫الی ن‬
‫کە بە مەالین‬ ‫ب‬ ‫بە شەڕ کە لە س ڵی ‪ 1980‬ت ‪ 1988‬ئە شەڕ بە‬ ‫سیک‬ ‫لەگەڵ ئێ ن‬
‫بێ سە ش ێن ک نی‬ ‫اڵتەکەی گەی ن ‪ ،‬جگە لە ک ش ێکی بێ ش م‬ ‫ی‬ ‫ی نی بە ئ ب‬ ‫ۆال‬
‫خەڵکی چ ڕێی گەڕ نە ی کەسەک نی نن ئ ف تی‬ ‫کە ت ئێ ە‬ ‫عە‬ ‫ه ه اڵتی ک‬ ‫هە‬
‫کەیەتی‪.‬‬ ‫تە هە بە تەم ی گەڕ نە ی مێ‬ ‫ش ی نەک‬ ‫هەیە ت ئێ ە‬

‫ی ت ی بە ی‬ ‫ق ب نیەکی یەک‬ ‫ی‬ ‫بە ی شەڕی لەگەڵ ئێ ن بەچەن س ڵێك لە کۆی ی‬

‫خۆی هێ ‪.‬‬

‫‪10‬‬
 ‫اڵت نی‬ ‫لەگەڵ‬ ‫نەب ‪،‬‬ ‫بە ک‬ ‫کە پەی ن ی‬ ‫عە ب ب‬ ‫شەڕ لەگەڵ ف‬ ‫ئە‬
‫ک‬ ‫نشی ەک نی ت ‪ ،‬جگە لە جی ۆس ی ک نی ک‬ ‫‪ ،‬جگە لە کی ی ب نی هەڵەب ە جێگە ک‬
‫بەن ی ئەن لە ‪.‬‬

‫س ڕێژ نە ب‬ ‫ب ی ەک‬ ‫شك نە بۆیە‬ ‫ح ێن خ ێن لەسە ج ک‬ ‫مێژ ی ح ک ڕ نێ ی سە‬

‫ه ‪.‬‬ ‫ب ی ی ت ی بە‬

‫ب ‪،‬‬ ‫ئ تی هەمیشەی سە‬ ‫ن نی خەڵکی لە جێگە ڕێگەی شە عی خۆی‬ ‫ک ش ن بە‬

‫ک ‪ ،‬بە ن خۆشیەک نی خەڵکی خۆش ڵ‬ ‫م مەڵەی لەگەڵ ه اڵتی نی خۆی‬ ‫نەخۆ‬ ‫کەسێکی‬
‫م مەڵەی‬ ‫بەه ی ک سیەک‬ ‫لە هەم‬ ‫مەنی ح ک ڕ نێ ی ت کڕ نە بە‬ ‫ب ‪ ،‬لە هەم‬
‫خ لەک ن‬ ‫بەاڵ لە هەم‬ ‫بەن هەب‬ ‫لە ب نی ئە ‪ ،‬هەڵ ژ‬ ‫ن ی نەب‬ ‫ک ‪ ،‬پە لەم‬
‫‪ ،‬ج س سی لەن‬ ‫ک‬ ‫کەم ی لە ‪ %100‬نە هێ ! م ڵ هە لە م ڵیە بە ت سی ئە گۆ‬
‫لە کەسی خۆشی ئەمین نە ب ‪ ،‬اڵمی ڕ خ ە بە گ ش ی‬ ‫کە‬ ‫بە باڵ ب‬ ‫خەڵک بەشێ یەکی‬
‫س تی‬ ‫چ بە مێژ ی بگێڕی ە هە مە قی ی خ پ ک‬ ‫یە ‪ ،‬هەت بی ی لێ کەی ە‬ ‫ئ شک‬
‫ەکە ێت‪،‬‬ ‫ۆ کە بە چ‬ ‫کە ێت‪ ،‬ک ی چ کی لە مێژ ی حک مڕ نیەتی‬ ‫جۆ بەبە چ‬ ‫جۆ‬
‫ب سی چ کەی ئە ک تە‬ ‫مەگە ئ ڵۆ ی قەی نە جۆ بەجۆ ەک نی ئێ ە لە ن چ ی هەن ێك کە‬
‫بە‬ ‫ەئ‬ ‫یک‬ ‫ە ۆ ج‬ ‫س ەمی ئە ەساڵتەشە کە ک‬ ‫بک ‪ ،‬ئە ە لەبی ک نی ڕ س یەک‬
‫ێت‪.‬‬ ‫ب‬ ‫ڕب‬

‫بە پ ڵپش ی خ ڵی‬ ‫هە لە سە ت یی گەن یە لە س ڵی ‪ 1957‬پەی ن ی بە حی بی بەع ە ک‬

‫‪.‬‬ ‫خەی اڵ‬

‫ئەگە بێت لە حی بی بەع یش بکۆڵی ە ئە س پێ چێت گ ەی لە سە میش نەکەین چ نکە‬

‫لە‬ ‫ک‬ ‫سە می لێ بکەین‪ ،‬هە بۆیە ک تێك پ سی ی‬ ‫حی بێکی یە بێت چ ڕ نی بە هەمی‬
‫تە‬ ‫اڵمی‬ ‫ی سع ی ئی ن ب لەسە م ڵ نێ ی سە ؟ ڕ س ە خۆ بە ک ف‬ ‫شێ ی گە‬
‫‪:‬‬ ‫اڵمەکەشی بە شێ یە ه ت‬ ‫قی پ سی‬

‫تین ن قف في‬ ‫ی قبل‬ ‫ی ل ‪ :‬نە م‬ ‫؟ أل بعض ل‬ ‫لعن ح كم لع‬ ‫‪ :‬هل ی‬ ‫لس‬

‫‪ :‬ب نە ك ف ؟‬ ‫ب نە ك ف ؟ م أ س ح م في أ من ی‬ ‫لع ە‪ ،‬هل ی‬

‫لعی‬ ‫لم ی أ من م‬ ‫ص ‪،‬م‬ ‫ل ص‬ ‫ق ‪ :‬ال لە ال هللا‪ ،‬ح‬ ‫‪:‬ه كف‬ ‫ل‬

‫‪11‬‬
 ‫ضال ‪ ،‬ف لم یع ن ه ف‬ ‫م ت ع لیە‪ ،‬لك أ ل ع ی ك‬ ‫ل هللا م‬ ‫ی ‪ ،‬یع ن أنە ت‬ ‫إلل‬
‫‪ :‬ال لە ال هللا‬ ‫هللا ع یە س م‪ ،-‬ی‬ ‫ي مع ل ي ‪ -‬ص‬ ‫ه ی‬ ‫ك ف ‪ ،‬ك أ ع هللا بن أبي ك ف‬
‫ن قە ف ل ین ی ل ‪ :‬ال لە ال هللا‬ ‫م ن عە لك ل‬ ‫ل‬ ‫هللا ه من أك‬ ‫س‬ ‫یش أ م‬
‫م‬ ‫م ی‬ ‫ل ص نی ی ‪ ،‬ف‬ ‫ی ك ل ع یین لشی عیین غی هم ی‬ ‫ل‬ ‫لع‬ ‫من أص‬
‫ل ف ین في‬ ‫هللا‪{ :‬‬ ‫ل ف ین لش ی ك ج ء في ك‬ ‫ع‬ ‫م م‪ ،‬مع‬ ‫من ك هم؛ ألنە ن‬
‫أ ق لە أن م من‪،‬‬ ‫ل‬ ‫ع‬ ‫إلسال‬ ‫بع‬ ‫ص‬ ‫‪5‬‬
‫ل من ی }‬ ‫لن ت‬ ‫ألس ل من ل‬ ‫ل‬
‫من ی عي إلسال م م ح ی ی فال ب من‬ ‫‪ ،‬ل ي یع‬ ‫جە من ل‬ ‫ال ی‬ ‫كل ه ال یغ ي ع ە شی‬
‫أص ح‬ ‫هللا تع ل ‪ { :‬ال ل ین ت ب‬ ‫س ب ‪ ،‬ی ك ه ب لع ل‪ ،‬ل‬ ‫یع‬ ‫یح ب ل ب م ك‬ ‫ل‬
‫ك‬ ‫ل عي ص ق ‪ ،‬ف‬ ‫ل ع ي‪ ،‬ال ب معە من بی ‪ ،‬ال فال ی‬ ‫بی }‪ 6‬ف ل ب ل المی ‪ ،‬إلصال‬
‫أه ‪ ،‬یع ن ت ب ە من ل ع ی‬ ‫لم ع‬ ‫ل‬ ‫من ل یت ی‬ ‫لی‬ ‫ص ق في ل ب ف ی أ من ل ع ی‬
‫ی‬ ‫إلسال‬ ‫لیە‪ ،‬یع‬ ‫ل هللا‪ ،‬ی ب‬ ‫ل ع یین أ ی جع‬ ‫ضال ‪ ،‬أ ع‬ ‫أ م ئ ك‬
‫ب آلخ‬ ‫س لە‪ ،‬ی م‬ ‫ب هلل‬ ‫ین هللا‪ ،‬ی م‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫‪ ،‬ی‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫ئە ق ال ع ال‬ ‫ب‬
‫ك ن ص قین‪.‬‬
‫ل ف ین في ل‬ ‫نە تع ل ‪{ :‬‬ ‫س‬ ‫ل م ین‪ ،‬ی‬ ‫ح ع هللا ال ع‬ ‫فال ی‬ ‫ل‬ ‫أم ل‬
‫م هم ب م ین *‬ ‫آلخ‬ ‫ء م ب هلل ب لی‬ ‫من ی‬ ‫جل عال‪ { :‬من ل‬ ‫ألس ل من ل }‪ ،7‬ی‬
‫ف هم َّللا م ض‬ ‫* في ق ب م م‬ ‫ال أن س م م ی ع‬ ‫م ی ع‬ ‫َّللا ل ین آم‬ ‫ع‬ ‫ی‬
‫* أال‬ ‫ن نحن م ح‬ ‫قل‬ ‫في أل‬ ‫قیل ل م ال ت س‬ ‫*‬ ‫ألیم ب ك ن ی ب‬ ‫ل مع‬
‫ء‬ ‫ق ل أن من ك آمن لس‬ ‫ك آمن ل‬ ‫قیل ل م آم‬ ‫*‬ ‫ل ن ال ی ع‬ ‫ن م هم ل س‬
‫أش هە م ن یع ن إلسال ن ق خ ع ه‬ ‫}‪ 8‬ه ح ص‬ ‫ء ل ن ال یع‬ ‫أال ن م هم لس‬
‫ی ل ع ی ‪.9‬‬ ‫ع ی تە إلل‬ ‫ل م ی یم ع‬ ‫أل‬ ‫ین أن‬ ‫ی یق ل‬

‫س رەتی النساء‬
‫‪5‬‬

‫س رەتی الب رة‬

‫‪6‬‬

‫س رەتی النساء‬
‫‪7‬‬

‫س رەتی الب رة ‪-‬‬

‫‪8‬‬

‫له عا ‪1411‬هـ ‪ ، 1991 -‬أيا غز العرا ل ك ي ‪-‬ال تا ى المج د‪9 6‬‬ ‫األسئ الم ج‬ ‫المصدر ‪ :‬من ضمن أج ب سماحته رحمه هللا ع‬

‫‪12‬‬
 ‫تیشك ەخ تە سە ئە‬ ‫ەک‬ ‫ە خ ی خۆی ۆ بە ڕ نی ک ف‬ ‫جگە لە ەی شێخ بن ب سە‬
‫پێ ی ە ه ی‬ ‫هە بۆیە لێ‬ ‫ب‬ ‫ین‬ ‫ە کە بەع یە ە ه ێکی ئی‬ ‫ه ەشی کە هەڵی ژ‬
‫نە خ ی خۆی بە ن مەکەشی لەسە ئی ال ح ێب نەک ێت‪.‬‬ ‫یش ب سین‪ ،‬بۆ ئە ەی سە‬ ‫ئی‬

‫ه ی ئی ح ی‬

‫ک تە ‪.‬‬ ‫ڕ‬ ‫گ ێت بڕ ب‬ ‫لە بێ ب ڕیە سە چ‬ ‫ئە ه‬

‫ی هەم ی پێکە کۆ بک تە ‪ ،‬بەاڵ‬ ‫سەیەکی فەل ەفی ت ی ەتی بە شێ نی یە کە فک ی ئی‬ ‫مە‬

‫کە ڵێن ئە ج ی نە سە ت‬ ‫نس‬ ‫بە ه یەک‬ ‫پێش ئی المیش هەب‬ ‫ئ شک یە ئە ه‬
‫فە م ێت { ق ل م هي ال حی ت ل نی‬ ‫بۆ ک‬ ‫کۆت ی نی یە ق ئ نی ڕ س یش ئە ب سەم‬
‫‪10‬‬
‫}‬ ‫هم ال ی‬ ‫م ل م ب لك من ع م‬ ‫ال ل ه‬ ‫نحی م ی‬ ‫ن‬

‫ژێ ێت‬ ‫م‬ ‫م ین س شت ڕۆژگ‬ ‫نی چی یە ژین‬ ‫ئە‬ ‫ین‬ ‫ڕک‬ ‫تە‪ :‬بێ‬
‫یڵێن لە ڕێگەی ن ە نی یە تەن گ م نە‪.‬‬ ‫ب ‪ ،‬بەاڵ لە ڕ س ی ئە ی ئە‬ ‫لەن م‬

‫ع ی ل ه یین‪،‬‬ ‫جەم لە ی ی ئەڤغ نیش ک ێ ێکی هەیە بەن ی بە بە چ نە ی ه یەک ‪ ،‬ل‬

‫ک ێت س ە ژ ی جی جی‬ ‫بە ین نی یە‪ ،‬ئی‬ ‫یش بۆ ئە یە کە ب ڕی‬ ‫بەک هێ نی ئی‬
‫‪ ،‬گ نگە ئە یە گە چی ن ک نیش جی بن‪ ،‬بەاڵ هەم ی لە‬ ‫کە‬ ‫ه ی‬ ‫لێ‬ ‫کە‬ ‫بە‬
‫لە ئ یەت نە‬ ‫خۆشی لە ق ئ ن ه ت‬ ‫‪ ،‬بەاڵ هەت ن ی ئی‬ ‫گ‬ ‫یە‬ ‫ژێ ئی‬
‫م كن‬ ‫في س ئە سی‬ ‫ل ین ی ح‬ ‫ب‬ ‫ف ع‬ ‫بی ێت‪ { :‬هلل ألس ء لحس‬
‫‪11‬‬
‫}‬ ‫یع‬

‫ن بکە‬ ‫ع‬ ‫) بە ن نە‬ ‫پی ۆ ک ‪ ،‬ج (ئەی ئی ن‬ ‫ج‬ ‫ن‬ ‫تە‪ :‬هە بۆ خ یە هەم‬
‫کە‬ ‫ال‬ ‫پی ۆ ک نی خ‬ ‫ب ێ ن لە نەی کە لە ن‬ ‫‪،‬‬ ‫تە بە‬ ‫بۆ ئە‬ ‫هن ه‬
‫نەی‬ ‫ک‬ ‫پ ش ی ئە ک‬ ‫هێ ن بۆ غەی ی خ )‪ ،‬لە ئ ی‬ ‫ن ک نی خ بەک‬ ‫(سی ە‬
‫‪.‬‬ ‫کە ئەن می‬ ‫گ‬

‫س رەتی الجاثي‬
‫‪10‬‬

‫س رەتی األعراف‬
‫‪11‬‬

‫‪13‬‬
‫کە بە ن نە‬ ‫ک‬ ‫فە م‬ ‫خ تە‬ ‫ن ک نی خۆی بە بی م ڵ ن‬ ‫بە ئ شک خ ی گە‬ ‫لێ‬
‫بەبێ ئ گ لەڕ س ی خ ی‬ ‫لە نە ب ێ ن کە ب ڕی پێی نی یە گ نگی پێ ن‬ ‫ع بکە‬
‫ب ‪.‬‬ ‫ن ی‬ ‫گە‬

‫‪12‬‬
‫ع بي م ین}‬ ‫لیە ع ي ه لس‬ ‫یح‬ ‫ل‬ ‫لس‬ ‫ن یع ە ب‬ ‫{ ل نع م ن م ی ل‬

‫ڵێن‪ :‬ئە ق ئ نە تەن کەسێك فێ ی ک ‪،‬‬ ‫نین بێ ب ڕ‬ ‫تە‪ :‬س ێ بە خ ئێ ە بەڕ س ی‬

‫ک ‪ ،‬عەجەمیە عە بی نیە‬ ‫ڵێن ق ئ فێ ی م‬ ‫(بەمە جێك) م نی ئە کەسەی ئە‬
‫‪.‬‬ ‫ڕێژ‬ ‫ئ شک‬ ‫ڕ‬ ‫ئە ق ئ نە بە م نی عە بی پ‬ ‫نیە‪ ،‬لەگەڵ ئە‬ ‫ڕ‬

‫ل یم ع‬ ‫من ی تي م ی‬ ‫خی‬ ‫في ل‬ ‫عی ف نی‬ ‫في ی ت ال ی‬ ‫ل ین ی ح‬ ‫{‬

‫‪13‬‬
‫ب ی }‬ ‫م ش م نە ب تع‬

‫لێی‬ ‫فە م نەک نی ئێ ە کە‬ ‫ژ یەتی ئ یە‬ ‫تە‪ :‬بەڕ س ی ئە نەی کە سە سەخت بێ بڕ‬
‫ی ئە‬ ‫ن ش نە لە ئێ ە‪ ،‬ب شە‪ ،‬ئە ی فڕێ ب ێ ە ن ئ گ ی ۆ خە چ ک‬ ‫‪ .‬خۆی‬ ‫ال‬
‫بەڕێ‬ ‫بەهەشت بەڕێ‬ ‫بە‬ ‫ێت لە ڕۆژی قی مەت‬ ‫کەسەی کە بە ڵ ی یی ئ می هێ یە‬
‫ن چن‪ ،‬ڵ ی ش ن‬ ‫لە ست ێت بیکە ‪ ،‬چ نکە لە س ی خ‬ ‫ک ێت؟! ئەی بێ ب ڕ هە چی‬
‫نەی یکە ‪.‬‬ ‫خ بی یە بە ک‬

‫ڕی‬ ‫‪ ،‬بەاڵ ئە بێ‬ ‫ڕهت‬ ‫بێ‬ ‫شەی ئی‬ ‫بی ی لەهە سێ ئە ئ یەت نەی کە هێ م نە‬
‫هەیە بۆ ن نە ب ڕی هەیە بەخ ی‬ ‫ۆ‬ ‫جۆ ی‬ ‫پێ‬ ‫ئمژم‬ ‫لە سە‬ ‫ئی ک ی ک نە‬
‫ق ئ نی پی ۆ‬ ‫ی ن ی تە‬ ‫کە ئە یش هە لە ژێ ئی‬ ‫ک‬ ‫بەاڵ ئی ک ی ش ی ت‬ ‫گە‬
‫س‬ ‫ل‬ ‫س‬ ‫أل‬ ‫فە م ێت { ل ن س ل م من خ ق لس‬ ‫ک‬ ‫بۆ ب‬ ‫ئەمەش‬
‫‪14‬‬
‫}‬ ‫لی لن هللا ف ن ی ف‬ ‫ل‬

‫في ل یخ م‬ ‫ج‬ ‫ڵێ( ل‬ ‫تە‬ ‫اڵمێکی ج نی‬ ‫م ئە ی ێکی ئیغ ی ی بەن ی ب ت‬

‫بال مع ب ) تە لە مێژ‬ ‫‪ ،‬لکن لم ت ج أب م‬ ‫بال م‬ ‫‪ ،‬م‬ ‫بال ق‬ ‫‪ ،‬م‬ ‫بال ح‬

‫س رەتی النحل‬
‫‪12‬‬

‫س رەتی فص‬
‫‪13‬‬

‫س رەتی العنکب‬
‫‪14‬‬

‫‪14‬‬
 ‫بی ی بەبێ ق ت ب نە‪ ،‬بەاڵ‬ ‫بی ی بەبێ ب ڵەخ نە‪ ،‬ش‬ ‫خشت‪ ،‬ش‬ ‫بی ی بەبێ خ ن ی بە‬ ‫ش‬
‫شە‬ ‫نە ی بەبێ پە س گ ‪ ،‬ی نی ئە چ ب ڕێکە ئە ڕ بک تە ‪ ،‬لەک تێک ئە هەم‬ ‫هە گی ش‬
‫‪.‬‬ ‫بەاڵ پە س گ هەب‬ ‫ب نی نەب‬ ‫نی ی نە ۆ ج لە ش‬ ‫گ نگە‬

‫خۆی‬ ‫ڵێن ین م ۆڤەک‬ ‫ال ی یەک کە ئەسڵە‬ ‫نە‬ ‫ه ل ی ت ی لێ بێ ە ئە ئی‬ ‫هە‬

‫ن !‪،‬‬ ‫کە ن نن هەیە ی‬ ‫یەک‬ ‫ال أ‬ ‫خۆی‪،‬‬ ‫‪ ،‬ی نی هە ب نی نەب‬ ‫ک‬ ‫سی‬
‫بە خ هەیە بەاڵ ی یش بە گ نگ ن نن‪.‬‬ ‫کە ب ڕی‬ ‫ڕ ب نیەک‬

‫ی ت ئەمە‬ ‫ی پێش ئی ال نی یە بەڵک لەن مەسی یەک ن‬ ‫کە لە ئێ ە هە ئە ه‬ ‫بەاڵ ئە ه‬

‫ڕێگ ی بێت لە‬ ‫ک‬ ‫کۆ‬ ‫یە کە ین م ۆڤەک‬ ‫لە ژی مەسی یە ‪ ،‬ە بڕ ی‬ ‫ست ب‬
‫ۆ ی‬ ‫ج گە بێت خۆتی لێ م ڵی ت نیت پێش بکە یت‪ ،‬کە مش مڕێکی یەک‬ ‫هێ‬
‫لەسە ‪.‬‬

‫هۆی پش گی ی‬ ‫نی‬ ‫نە هەڵ اڵ ی ن چە مەسی یە نشی ەک نن‪ ،‬بەاڵ لەگەڵ ف‬ ‫ئە ه‬ ‫هەم‬
‫اڵت نی ت یش‬ ‫ی خۆی پێ ی نە بۆ‬ ‫بە پێ‬ ‫ب‬ ‫ال ی ت گە‬ ‫ۆ ێکە ئی خۆی‬ ‫لەالیە‬
‫ی لێ ێ ن خۆت نی‬ ‫بێت‬ ‫ئێ ە پێش بکە‬ ‫ی ە‪ ،‬بۆ ئە ی ئێ‬ ‫ت ی نە ین هە‬ ‫ن‬
‫ی هەیە‪،‬‬ ‫ین نی یە چ نکە ئەحک می شە عەک نی جی‬ ‫ین هە‬ ‫لێ ب ڵن‪ ،‬بەاڵ لە ڕ س ی‬
‫لە س‬ ‫هە ی ەکەشی‬ ‫نە کە تن بی ی‬ ‫ه‬ ‫اڵت نی ئی المی بە ی ئە جۆ‬ ‫هە بۆیە ک تێك لە‬
‫ب‬ ‫لە قی ەی پێشکە ت‬ ‫هە پێشیش نەکە تن ‪ ،‬ئە س تەی کە س ەک بە ئی المە پ بەن ب‬
‫ن اڵن ‪ ،‬لە لەن ن ت ئەژنۆ لە‬ ‫ی‬ ‫بە ست شەڕ‬ ‫پ ئەمە یک بە ست پی نی کەنی ە‬ ‫ئە‬
‫‪ ،‬کە ئێ ە‬ ‫ب‬ ‫ڕ ن‬ ‫کۆاڵنەک‬ ‫کە ئی پ نی ی ئێ ەیە هەم‬ ‫چەقی لە ئەن ل‬ ‫ق ڕ‬
‫ی‬ ‫ت نی گ‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ .‬لە ڕێگەی ڕۆژهەاڵت سەک نی نە‬ ‫ی ئی المی ئە ک تەی پێ‬ ‫ئ سە‬
‫لە ن ە‬ ‫س‬ ‫بەشی بکە‬ ‫بەسە خۆی ن‬ ‫گی ی بکە‬ ‫اڵت نی ئی المی ب‬ ‫بەهێ لە‬
‫بیکە بە هی خۆی ‪ ،‬هە بۆیە ئێ ە‬ ‫بکە‬ ‫بە گی ت ی بەبە‬ ‫بگ‬ ‫ئ ی یەک نیش بۆ خۆی‬
‫ی ێ نە‬ ‫ئی ال‬ ‫کە‬ ‫ین لە ڕ س ی ئی المین پێش هەم‬ ‫کە سە نج لە هەن ێك ی س ک نی‬
‫بۆ خۆی ‪ ،‬ن نە ئە حەس نەی کە بە م ڵ‬ ‫ک‬ ‫ئەل ە ی‬ ‫‪ ،‬ئە نیش ئەک ە‬ ‫پی ی ک‬
‫ڕ ی خ ی لێ‬ ‫می ئی می ع مە‬ ‫پ ێ ێت ئ شک یە لەسە‬ ‫ێت م فی م ڵی لە ژێ‬
‫ی پۆست گەی ن ‪ ،‬لەسە ی هەم ی نە‬ ‫سی‬ ‫لە ئەن می گ ی نی م ڵێک ‪ ،‬ی‬ ‫بێت هێ‬
‫‪،‬‬ ‫بڕ لە ئی المە ه ت‬ ‫ی خۆی نی تێ‬ ‫لە ڕ ی ی ک سی ئ‬ ‫هەڵ ژ‬ ‫پە لەم‬
‫‪ ،‬کەچی ئێ ە لە‬ ‫ش ێ ی نیش‬ ‫لەگەڵ هەن ێك ئ لیە‬ ‫هت‬ ‫تەن ن کە گۆڕ نک ی بەسە‬
‫‪15‬‬
 ‫اڵت نی عە بی ئی المی‬ ‫نی یە! ئە ت ۆ ێك لە‬ ‫ق ڵ‬ ‫ئە نە بۆ ئێ ە ێ ە هێش ئێ ە‬
‫ئ شک یە هیچ بەڵگەی ن ێت کە ت‬ ‫ی نە بە م ڵکی خۆی‬ ‫کە ک‬ ‫هە بڤەیە! م فی ئ ف‬ ‫پە لەم‬
‫ی‬ ‫چۆ ئە کەل‬ ‫کە ئی ال ه‬ ‫ک‬ ‫بەچ ڵی‬ ‫ی‬ ‫چە س یە‬ ‫چۆ‬ ‫پێش ئی ال ئ ف‬
‫ت ڕۆژی قی مە هە‬ ‫یێ‬ ‫لە ن م ڵ ن ن‬ ‫کە بە عەقی ە ن س‬ ‫گۆڕی خۆشی بۆ ک‬
‫چ الکیە‬ ‫ک‬ ‫جێگە بەهەش ە پێک ‪ ،‬لە هەم‬ ‫کچ بەچ کی بەخێ بک‬ ‫س نەتە‪ ،‬هە کە‬
‫‪ ،‬لە پە س ەک نیش‬ ‫هیچیش عەیب ع نەب‬ ‫لەگەڵ پی ن‬ ‫ه ک ب‬ ‫بی ین ئ ف‬ ‫ی یەک نیش‬
‫ڕۆڵێکی‬ ‫لە ڕۆژئ‬ ‫‪ ،‬بەاڵ ئەمڕۆ پێچە نەکەی بی ی ە ئ ف‬ ‫لەگەڵ پی ن ن ێژی ک‬
‫ی‬ ‫ن تە بی ەق قەی بە ی‬ ‫اڵت نی ئی المی س ی‬ ‫لە‬ ‫اڵت‬ ‫نی‬ ‫پێش‬ ‫گ نگی هەیە لە بە‬
‫هەیە‬ ‫ئە ی لە ڕۆژئ‬ ‫‪ ،‬پش گی ی من ڕ ه یی نی یە بۆ ئ ف‬ ‫ی لێ ت‬ ‫ک ژ‬ ‫لە م ڵ‬
‫ی ی‬ ‫چ‬ ‫پ ی‬ ‫نیم کە حەی ی خۆی‬ ‫ژی ئە ئ ف ت نە‬ ‫ۆ ێك لە بە اڵیی تێکەڵ ک‬
‫ت نن لەگەڵ پی ن‬ ‫گە ت ن ک نی ب ەنەگەڕ ک ی ۆ ی پێ ک یت‬ ‫م ڵ کە ‪ ،‬بەاڵ ئ ف‬
‫نەبێت ن ک ێت لە فی ی‬ ‫ئ شک شە هەن ێك ک بە ئ ف‬ ‫چ کێکی ژی بە بکەنە ‪،‬‬
‫لە ڕ نە مەگە لەبە ن چ ی نەب نی ئ ف‬ ‫بەسە پی‬ ‫ئی المیش گ نگی ئ ف‬
‫بە مە جە ق ڵ بک ‪.‬‬ ‫پی‬

‫ئە کەس نەی‬ ‫حی بەکەی بەسە بۆ اڵمی هەم‬ ‫لەسە خ ی سە‬ ‫اڵمی ئە شێ ە گە‬ ‫تەن‬
‫‪ ،‬چ نکە بە ئ شک شێخ ڵێ‬ ‫گ ێ ن ک ک نی شە عیەتی ئی المی پێ‬ ‫بە ئی المە‬ ‫کە سە‬
‫‪ ،‬یش ب ێ ێت بە عەب اڵی ک ڕی ئ بەی‬ ‫ب‬ ‫نیش‬ ‫ب ێ ێت خۆی بە م ڵ‬ ‫هەت شەه‬ ‫کف‬
‫جێگەکەشی لە قی مەت لە جێگەی‬ ‫ح ڵی م ن فی یش لە ئی الم لە ک ف یش خ پ‬ ‫کە م ن فیق ب ‪،‬‬
‫الی‬ ‫ن خی خۆی نی‬ ‫ی ئ گ ‪ ،‬چ نکە بەهۆی ی ە خەڵکی خەڵەت ن‬ ‫لە ژێ‬ ‫خ پ‬ ‫کف‬
‫بەن ی ئی المە ە‪.‬‬ ‫ن نەی ن ش ی ی ئی المی بەخەڵکی گەی ن‬ ‫خەڵکی شێ ن‬

‫حی بەکەی‪ ،‬بەاڵ ئە ی الی من بۆتە پ سی‬ ‫اڵمی شێخ ۆ ڕ نە لەسە ک ف ی ی سە‬ ‫لێ‬
‫بەن ئەن‬ ‫‪ 1991‬کە کی ی ب‬ ‫کە لە کۆیت‬ ‫بۆ شێخ ئی ن ب لە ک تە ئە فەت ی‬
‫‪.‬‬ ‫ۆ لە جی س ی ک نی ت پیش ‪ 1991‬ک‬

‫ک تێك‬ ‫بۆ سع یە ڕ بەڕ ی کەس نێکم ک‬ ‫لە سەفە ێک‬ ‫الی من ۆ ج ی ب‬ ‫ئە پ سی‬
‫ین‬ ‫ب ین‪ ،‬اڵمی ئە نیش ئە ب‬ ‫ن‬ ‫بە نە ک نی سەالحە ی ی‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ‫سیک‬
‫سەتەالیت بە شێ یە نەب ‪ ،‬ی ن‬ ‫ڕ گەی ن نەک‬ ‫س یە‬ ‫ئە کە ەس نەی کە ئێ ە لەبە‬
‫ی لە کۆیت‪،‬‬ ‫ت‬ ‫ئە ن س ەمک‬ ‫نەم ن نی‬ ‫نەب‬ ‫لە سە‬ ‫ئێ ە بەگ ێ ی پێ ی ت ئ گ م‬
‫‪16‬‬
 ‫ک س تەک نی‬ ‫کە‬ ‫بۆ‬ ‫بەهۆی ئە س ەمە س ەمەک نی ت یش‬ ‫کە‬ ‫ئە س کە بۆم‬
‫لە مەک ەبەک‬ ‫ک نە کە ت ئێ ە‬ ‫بە سی ی باڵ م‬ ‫کی ب نەک ک م‬ ‫بەن ئەن‬
‫‪.‬‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫چەن ه جێگەی ت ی ە‬

‫بێ ە ‪.‬‬ ‫بەڕ ی ک‬ ‫کە ڕ‬ ‫ست ک‬ ‫پ سی ی ت یش‬ ‫اڵمەکەی ئە‬

‫سێ بە ت ی ە‬ ‫اڵت نی‬ ‫حی بەکەی بە‬ ‫ن س ن نی سە‬ ‫لە گەی ن‬ ‫یەکە ‪ :‬کەم ە خەمی ک‬
‫اڵت نی ئی المی عە بی ‪ ،‬هە‬ ‫ک یگە ی گ نگی هەیە لە‬ ‫ن ی نی ئی ال کە فەت ک نی‬
‫اڵت نی عە بی بە‬ ‫لە‬ ‫ست ک‬ ‫ی‬ ‫گە‬ ‫نگ نە یەکی یەک‬ ‫ک تێك ئی ن ب ئە فەت ی‬
‫پەی ست نی یە بە لێ نی کۆی ە بەڵک پ سی کە‬ ‫ت ی ەتی‪ ،‬اڵمەکەی بن ب لەسە ک ف ێ ی سە‬
‫هە لە ئە ڵ س تی ه ت ە سە‬ ‫کە ێت کە سە‬ ‫‪ ،‬لە اڵمەکەی ئە‬ ‫ئە ک تە لێی ک‬
‫ب یە هە‬ ‫یەک‬ ‫‪ ،‬بەاڵ بە خە کەس یەتیە ی یە ک‬ ‫سەپی‬ ‫ح ک یە ئە ح ک ەی بەسە‬
‫بکە ت یە‬ ‫بۆ خەڵکی‬ ‫یە‪ ،‬بۆ ئە ی هە‬ ‫بن ب بک‬ ‫ئە پ سی ی لە کەس نێکی‬
‫بە‬ ‫ب‬ ‫چۆ ئێ ە‬ ‫بۆ کەمک نە ی‪،‬‬ ‫ڕێگەیە ب‬ ‫نس‬ ‫بەهۆشیە کێشەک نی ئێ ە ی ت‬
‫جەیڵ‬ ‫بۆ لەسە کێشەی‬ ‫کە سە‬ ‫بەن ئەن لەک‬ ‫شەهی ک نی کی ی ب‬ ‫گ ێیە لە ڵی خ‬
‫ب یە کێشەک نی‬ ‫ئەگە‬ ‫یە‪ ،‬بێگ م‬ ‫ب‬ ‫لە سێ‬ ‫کی ی ب‬ ‫! ب لەسە ئەن‬ ‫لە سێ‬
‫ت ‪.‬‬ ‫پێشە‬ ‫ئێ ە چ سە ک نی چ‬

‫ست نەک نی لیژنەیەکی چ ی ی‬ ‫لە‬ ‫یەک‬ ‫نی کەس یەتیە بە پ سیە ک‬ ‫هە ‪ :‬خەم ەخ‬
‫لە گەی ن نی ئە ڕ س ی نە‬ ‫بە کەم ە خە ب‬ ‫ک‬ ‫ئ ی ی‪ ،‬ئێ ە لە خ ڵی یەکەم م مۆس ی نم ت ن‬
‫ست‬ ‫لە‬ ‫ت ن‬ ‫ک‬ ‫اڵت نی عە بی ئی المی‪ ،‬بەاڵ بە پ ەی یەکە بە پ سە ک‬ ‫بە ن ی نی‬
‫خۆی ئە ن ی پێ‬ ‫ک نە بڕۆ ‪ ،‬چ نکە ت‬ ‫کە بەخە ئە جۆ‬ ‫نەک نی لیژنەیەکی‬
‫لە چ پێش‬ ‫بەهی ی هەیە بە بە‬ ‫خ نی کی نێکی ت ڕ‬ ‫کە ک‬ ‫ن ک ێت‪ ،‬هەت ئێ ە‬
‫تی ئە ق ف یەکیەتی ن ی نیش پەی ن یەکی‬ ‫هە ن بی ین‪ ،‬گە چی‬ ‫بە خە ئە لیژنە ک‬
‫سێ هەیە‪.‬‬ ‫اڵت نی عە بی‬ ‫ۆ یش لەگەڵ‬

‫لە‬ ‫کە کەس نێکی ک‬ ‫ست ک‬ ‫نەچ نی ئە پ سە گ نگە ئە گ م نە‬ ‫بە مە نەب‬
‫‪ ،‬هە بۆیە بە گ ێ ی پێ ی ت لەک تی خۆی ت‬ ‫س ی لە ت ن نە هەب‬ ‫ئ س ی بەپ سی یەتی‬
‫‪ ،‬هە چەن ئێ ە ڵێین گ م بەاڵ خۆی ڕ س یە ن ی ئە کەس نەی‬ ‫ڕ یەکی ۆ پش گ ێ خ‬
‫نی‬ ‫تە گە‬ ‫بەشێکی ئە ت ن نەی خ‬ ‫لەگەڵ س ی س ی سە م هەب‬ ‫س ی ڕ شی‬ ‫کە‬

‫‪17‬‬
 ‫نە‬ ‫نە ن یك نە ک کە‬ ‫ڕێژێ! لە ک تێک نە‬ ‫یش ڕقی خۆی بەسە ق ئ ن‬ ‫خۆی ‪ ،‬ک‬
‫‪ ،‬هە بۆیە جێگەی‬ ‫بە ئی المە تەن م ن فی یەتی ب‬ ‫خ ی خۆی پەی ەن ی‬ ‫حی بەکەی سە‬
‫خۆیەتی ئە گ ەییە لەخۆم بکەین کە بە ش ی ال کیە خە یك نەکەین بەت ن ک نی بێ‬
‫نە ی ە ‪.‬‬ ‫لە ب ەڕ تی کێشەک‬ ‫خۆم‬ ‫ت نەک‬

‫ئ م ن ەک نی‬ ‫ئیسال‬

‫ئەن لی سە مە بۆ گەش ە لە ڕ س ێ ی ئە‬ ‫مەبەست لە ب سەی ئێ ە لەن ی ئەن لی ق ئ‬

‫تێکی ق ئ نە ک ی‪ ،‬هە بۆیە گ نگە بۆ گەش ن لە‬ ‫بەن ی ئەن لە کە س‬ ‫نەی کە سە‬ ‫ک‬
‫چ‬ ‫؟ ی‬ ‫ک نە ڕێگە پێ‬ ‫ڕ س ێ ی ب سەکە ئ م ن ەک نی ئی ال ب نین‪ ،‬ئ ی لە ئی الم ئە جۆ‬
‫ئە پ سی نە‬ ‫اڵمی هەم‬ ‫ک نی‪ ،‬ئەڵ ە لە بەشەک نی ت‬ ‫یەکی هەیە ئی ال لەمەڕ ک‬ ‫قە‬
‫کە ێت‪ ،‬بەاڵ بۆ بە چ ی ڕ نی بێت ب نین ئ ی ئی ال‬ ‫بۆ‬ ‫ۆ ێك لە پ سی نی ت یش‬
‫ئە‬ ‫؟ چ نکە هۆک ی نە نین لەبی ک نی ئە ڕ س ی نەیە ک نێکی‬ ‫بۆچێ ه ت‬
‫ک ی بە ئی المە بگ ێ ن‪ ،‬لە ک تێک لە هیچ جێگەیەکی ئ ی ی ئی الم ک ی‬ ‫جی ۆس ی نەی کە سە‬
‫ست بێت لەسە ک شت‬ ‫ئە پ سی نەی کە الی ۆ م‬ ‫لە شێ جێگەی ن بێ ە ‪ .‬ۆ‬
‫کەین‪ ،‬بەاڵ پێش ئە پێ ی ە لە ڵ ن ئە‬ ‫یب‬ ‫جۆ ک نی هەم ی هەن ێك بە‬ ‫ک ش‬
‫ک ێت بێ ئ م نج بێت؟ بێگ م نەخێ‬ ‫پش گی ی ئەن م نەیە‬ ‫جێگی ب ێت ئە ئی المە بە هەم‬
‫‪ ،‬کە ئی ال بۆ پ س ی پێ ج شت‬ ‫تەک نی ت یش ئە ڕ س یە سەل‬ ‫ب قی س‬ ‫تی ئەن‬ ‫لە س‬
‫بە ڕ س ە خۆ ن ڕ س ە خۆ بەڕ نی بۆم‬ ‫‪ ،‬لەسە ن می گەش ن لە قە شە عیەک‬ ‫هت‬
‫ە کە ب ی ین لە‪:‬‬ ‫کە ێت کە ئە پێ ج ش ە کە بە م ص ل س ن س‬

‫‪-1‬پ س ی ین‪.‬‬

‫‪-2‬پ س ی م ۆڤەک ‪.‬‬

‫‪-3‬پ س ی چە‪.‬‬

‫‪-4‬پ س ی ژی ی‪.‬‬

‫‪-5‬پ س ی م ڵ‪.‬‬

‫پ س ی ین‬

‫‪18‬‬
‫نە‬ ‫ل ي ش ع هللا س‬ ‫ألح‬ ‫لع‬ ‫لع ئ‬ ‫مەبەست لە پ س ی ین چی یە؟ ل ین ‪ :‬ه م‬
‫م ب عض‪.‬‬ ‫بع‬ ‫ب ب م عالق‬ ‫یم عالق ل‬ ‫تع ل ل‬

‫بە پێ ی ی‬ ‫کە خ ڕێگەی پێ‬ ‫ین ب ی یە لە کۆمەڵە بی ب ڕ پە س شێك لەگەڵ کۆمەڵێك ی س‬

‫خۆی ن ‪.‬‬ ‫لەنێ‬ ‫لەگەڵ خ ی گە‬ ‫م ۆڤەک‬ ‫بۆ ڕێک پێ ک نی نێ‬ ‫ن‬
‫ش ع ‪ ..‬ج‬ ‫أح‬ ‫لك ب ت‬ ‫‪..‬‬ ‫ق م ل ین ت ی ە في ل‬ ‫ب ك ألح‬ ‫لش‬ ‫حیث ق‬
‫ل ین‪.‬‬ ‫ع‬ ‫ع ‪ ...‬ح‬ ‫ن‬ ‫أفع أ أق‬

‫نە بە جێگی ک نی ی س شە عیەک نە لە ڵی کەسەک ن ‪ ،‬ئە یش بە‬ ‫مەبەست لە شە عیە‬

‫‪،‬‬ ‫کە ڕێگ ی لێ ک‬ ‫گ ف‬ ‫کە ت ە لە هەن ێك ک‬ ‫ش ێ کە ت ی ب ەم شە عیەک نە‪،‬‬
‫لەبە پ س ی ین‪.‬‬

‫م‬ ‫‪ :‬ه أ ی ظعی م ی م ن‬ ‫من ل ق خ‬ ‫لش‬ ‫م‬ ‫ق أب ح م لغ لي " ‪:‬‬

‫م م ل م‪..‬‬ ‫ع م ن‬

‫ئەب ی ح م غە لی فە م ێت‪ :‬مەبەست لە شە عیەت نی پ س ی ئە پێ ج ش ە بۆ ئە یە ین‬

‫بێت‪.‬‬ ‫پ ێ‬ ‫چە م ڵ س م نی‬ ‫جەس ە ژی ی‬

‫شە عیەتی بە پ س ی‬ ‫ێژی ن شە عی نەک تە سە ی ‪ ،‬چ نکە خ ی گە‬ ‫س‬ ‫تە کە‬
‫ئە ئ م ن نە س ڕێ ە ‪.‬‬ ‫ی ئی ال لە‬ ‫تە‬ ‫ی س ی ت ی ەتی خۆی بۆ ن‬
‫‪.‬‬ ‫م‬ ‫ف‬ ‫ل‬ ‫ألص‬ ‫نحظه‬ ‫ف لم ی‬

‫‪15.‬‬ ‫فع م‬ ‫م‬ ‫ف‬ ‫ألص‬ ‫ه‬ ‫كل م ی‬

‫ن ێت‪.‬‬ ‫هە ش ێك ب ێ ە م یەی پ س ی ئە پێ ج ئ م ن ە بە بە ژ ن ی‬

‫لێی بە ژ ن یە‪،‬‬ ‫هە ش ێك ب ێ ە م یەی لە س نی ئە ئ م ن نە ئە خ پەیە بە گ ی ک‬

‫‪ ،‬چ نکە ک تێك سە‬ ‫پێ‬ ‫مەبەست لە بە ژ ن ی ئە بە ژ ن یەیە کە شە عیەتی لە ی‬
‫یەکپ چەی ‪ ،‬هەت ۆ ێك‬ ‫لە بە ژ ن ی عێ‬ ‫ی‬ ‫بە بە ژ ن ی ی س ن‬ ‫جی ۆس ی ی ک‬
‫نێن‪ ،‬بەاڵ بە ژ ن ی شە عی‬ ‫کە ک ێکی خ پ کە حەت ە بە بە ژ ن ی‬ ‫لە س ەمک‬

‫‪15‬‬
‫‪http://www.123arab.com/vb/showthread.php?t=55623‬‬

‫‪19‬‬
 ‫ن ی ت کە یە‪ ،‬هە بۆیە لە ۆ‬ ‫ن ی نە‪ ،‬لە ی یش بە ژ ن ی گش ی لە پێش بە ژ‬ ‫جی یە لە بە ژ‬
‫لەبە بە ژ ن ی گش ی ‪،‬‬ ‫ک‬ ‫تەح م لی لە س نی بە ژ ن ی ت کە کە‬ ‫بی ین شە‬ ‫ک‬
‫نی‬ ‫بۆ م نە ی بە ژ‬ ‫خ نی هەیە ئە س شە‬ ‫کە‬ ‫ئە‬ ‫بۆ ن نە جێگەیە ڕێگەی گش ی یە‬
‫ۆ بەی لەبە خ ت ی‬ ‫ک نی سە‬ ‫کە ڕێگەکە لە خەڵکی ب ڕێت‪ ،‬ک‬ ‫گش ی ڕێگە بە کەسە ن‬
‫کەچی‬ ‫ن هەق نەی ک‬ ‫ک ش‬ ‫س ەاڵ ‪ ،‬ئە هەم‬ ‫لەسە‬ ‫ن ی ت کی خۆی ب‬ ‫م نە ی بە ژ‬
‫ئ م ن ەکەشی بۆ نەهێ یە ی ئە ی بەسە ی خەڵکی هێ هەم ی بەسە خۆی ه تە ‪ ،‬م ڵ‬
‫نەی بەسە‬ ‫ئە ک‬ ‫نی خۆی‪ ،‬کە هەم‬ ‫‪ ،‬لە سێ‬ ‫ب‬ ‫مڵئ‬ ‫ڕم ‪ ،‬ک ڕ ک ش ن‪ ،‬ژ‬
‫پێی‬ ‫س ەاڵت‬ ‫هێ ‪ ،‬کە لە ڕ س ی پەی مێکی گ نگی تێ یە بۆ هەم‬ ‫اڵتی نی عێ قی‬ ‫ه‬
‫سە ن می لە‬ ‫ئە نەشی کە س ی لە ک نە هەب‬ ‫هەم‬ ‫گە ی ک تە‪،‬‬ ‫ڵێ پەتی ن‬
‫پێچە نەی هەم‬ ‫یک‬ ‫لەگەڵ خەڵکی‬ ‫ب ش ن بێت‪ ،‬چ نکە ئە ک نەی کە سە‬ ‫سە‬
‫ئ م ن ە ئ ی ە ئ س نەک نی‬ ‫ی هەم‬ ‫ێژ پێ‬ ‫ئ م ن ەک نی ئی الم ب ‪ ،‬کە ئە ئ م ن نەی ئی ال‬
‫ی‬ ‫حظ ل‬ ‫تع‬ ‫ئع ل ل ق أ‬ ‫ئی می غە لی فە م ێت (أ ك ف ل‬ ‫ت یش ب‬
‫ی م ڵ نێ ی لە گشت‬ ‫خ ی گە‬ ‫ق ڵ ن ک ێت لە ی ی ئی الم‬ ‫ل س) بێ ی ی لەکە‬
‫من‬ ‫فە م ێت { من ی غ غی ْلسال ی ف ن ی ل م ە ه في آلخ‬ ‫ک‬ ‫ئ مێ‬
‫نە‬ ‫بەبێ گ فت بە ڵێکی ف‬ ‫کە گەلی ک‬ ‫گە هی‬ ‫ل س ین }‪ 16‬ئە خ ڵە گ نگە مێژ‬
‫ۆ بە ت ن ی‬ ‫هەن کە پەیڕ ی ک ‪ .‬جگە لە جۆ ێ ی ک ش ەکەی لە ی‬ ‫گ ت‬ ‫ئی المی‬
‫ی‬ ‫ب ‪ ،‬بەاڵ‬ ‫بەچ ڵک نی کچەک‬ ‫ی‬ ‫‪ .‬خ یەکی پیس لەن عە ب پێش ئی ال‬ ‫ژی س‬
‫چ شە عیەتیەکی هەیە‪ ،‬لە‬ ‫بک‬ ‫تێپەڕب نی ‪ 1400‬س ڵ بەسە پەی می ئی المی کەسێك ئە ک‬
‫ۆ لە ی پێش ئی ال خ پ ب ‪ ،‬بە کۆمەڵ بە گشت‬ ‫بەچ ڵک نەکەی سە‬ ‫ی‬ ‫ک تێک‬
‫‪،‬ڕسی‬ ‫ه م ڵی ن ب ڵغ ئ ف تی ح می ەی تی ب‬ ‫ی تەمە ‪ ،‬کە بەهە‬ ‫بە جی‬ ‫ڕ گە ک نە‬
‫ئە‬ ‫بە ک ە ەی ج هی ی پێش ئیسالمە ە بچ ێ یە نە ئیسال ! هەم‬ ‫ەب یە ک ە ەک نی سە‬
‫ە نن ئە ک نە ۆ‬ ‫ەس یشی لە پش ە کەس نێك چ‬ ‫ەقک ن نە ە ت ن نە پ ڵ ئی ال ئەڵ ە‬
‫بە شێ یە‬ ‫ژی ین ەی نە ێت ه ی خۆی‬ ‫ی‬ ‫ە ه ێکی ئی‬ ‫لە ئی المە ە بەاڵ‬
‫نە خۆی نە‬ ‫س ەمێکی ت ە لە ئی ال ەک ێت پ چی ئە ه‬ ‫ب ە ! ئەمە‬ ‫بە ن ە ئی ال نیش‬
‫بەن ش ین ک نی لەبە چ خەڵکی‬ ‫ەکەنە سە ه ەک نی ت‬ ‫هێ‬ ‫یج‬ ‫لەب ی پ ۆژە ک‬
‫بکە ‪!..‬‬ ‫خۆی نی پێ‬

‫س رەتی ال عمران‬
‫‪16‬‬

‫‪20‬‬
 ‫پ س ی جەس ە‬

‫لە بەشی ه ت ش بە ڕ نی ب سی ک شت‬ ‫لە سە‬ ‫بە خ ڵە ک‬ ‫گە چی هەن ێك ئ م ژ م‬

‫لە‬ ‫ئە گ نگە ب نین پ س ی م ۆڤەک‬ ‫ک نە کەین‪ ،‬بەاڵ لێ‬ ‫ڕ ی ئی ال لەسە ئە جۆ‬
‫بی ین ی س یەکی ۆ ت ن‬ ‫ی ین ێت‪ ،‬هە بۆیە‬ ‫ئی الم یەکێکە لە ئ م ن ە سە کیەک نی‬
‫لەسە‬ ‫بۆ ئە ی ک ش ەک‬ ‫بۆ ئە کەس نەی هەت کە ت ن یشن‪ ،‬بە ت نی گە‬ ‫ب ڕ ن‬
‫ت سی بە ن ە ‪ ،‬بی ین م ۆڤەک‬ ‫هم خەی ڵ حە‬ ‫ڵ ی ی بێت نە‬ ‫ب ەم ی چەسپ ن‬
‫ی ش ب ێ ێت‬ ‫سە‬ ‫ک ش ی هەم‬ ‫گ نگن ک ش ی یەکێك‬ ‫ئە ن بەالی خ ی گە‬
‫‪17‬‬
‫ج یع }‬ ‫فک ن ق ل ل‬ ‫فە م ێت{من ق ل ن س بغی ن س أ فس في أل‬

‫ی ئەن‬ ‫ێک نەبێت‪ ،‬ی گ ن ه ت نی گە‬ ‫ئە ی کەسێک بەن حە بک ژێت لە جی تی ک ژ‬

‫خەڵکی‬ ‫یە هە هەم‬ ‫ک ئە‬ ‫ێژی ‪ ...‬ه )‪ ،‬ئە‬ ‫س‬ ‫یی‬ ‫ی ( ک جە‬ ‫نە بێت لە‬
‫ک ش ێت‪.‬‬

‫ئەی می ەتێك بێت چۆ بێت؟ خۆ گە‬ ‫بێت الی خ ی گە‬ ‫تەن ک ش ی کەسێك ئە ن گە‬
‫کە شە عیەتیشی ئەگە‬ ‫بۆ ک ک نی ب ێت بە ت ن ک نی هەن ێك لە کەسەک‬ ‫پس ینڕ‬
‫م ڵ ئ ف تە چ پ س ێکی بۆ هەیە!‪.‬‬ ‫‪ ،‬ئەی ئە هەم‬ ‫ب‬ ‫بێت کە پێچە نە‬ ‫هەب‬

‫چە‬ ‫پ س ی‬

‫حە‬ ‫‪ ،‬ی ک‬ ‫ن‬ ‫تۆڵەی ۆ ت ن‬ ‫لەبە پ س ی چەیە بی ی لەئی الم ی س ڕێ‬

‫ن‬ ‫ێت م یە‬ ‫تەاڵ‬ ‫کەی م ێت ی‬ ‫لەبە پ س ی چەک ‪ ،‬ئ ف تێك کە مێ‬ ‫ک‬
‫تێکەڵ نەبن‪،‬‬ ‫بێت لە ی ح می ە نی یە‪ ،‬بۆ ئە ی چەک‬ ‫ت ڵی‬ ‫بۆ ئە ی ب ێ ێ ە بەبێ ش‬
‫ک ی بک ێت بۆ ئە ی ج ئەتی ئە ک‬ ‫بێت‬ ‫ئەگە ژنی نەب‬ ‫ک تێك کەسێك ی ی ک‬
‫م ێت‬ ‫سە گ ێی بشکێ ێت ت‬ ‫بێت بە بە‬ ‫ی ش ی هەب‬ ‫ج ێکی ت نەک تە ‪ ،‬گە ژ‬
‫نی یە ‪ ،‬م ڵ چ ت نی هەیە ب ێ ە‬ ‫ست بێ ە‬ ‫بە تەن‬ ‫چەک‬ ‫بۆ ئە ی کۆمەڵگە پیس نەبێت‬
‫‪ .‬هەن ێك لە ئ ف ت نەی کە کە جی ۆس ی ک‬ ‫بەهۆی ی‬ ‫ئف‬ ‫ق ب نی خۆشیەکی ک تی پی ی‬
‫لە ک تێک بە ڕ شی ئە تۆڵە ت ن نەی بۆهەیە لە ک تێکیش ئەگە‬ ‫لەگەڵ ک‬ ‫ک ی بە ڕ ش ی‬
‫هەیە‬ ‫بێت‪ ،‬ئ ف تی‬ ‫ی بە ۆ یش ب‬ ‫بێت چ ج ی ئە ی بە گی‬ ‫ال‬ ‫ی هە‬ ‫بە ئ‬

‫س رەتی المائدة‬
‫‪17‬‬

‫‪21‬‬
 ‫نەتە ‪ ،‬لە‬ ‫لە هەن ێك گەڕ نەک ن لە ئ ف ت نە ۆ‬ ‫اڵت نی‬ ‫بە‬ ‫ف ۆش‬ ‫ئە ک‬
‫لە بە ی نی کەسێك هەن ێك لە بەسە ه ت نەی گێڕ یە کە ب کی لە جۆ‬ ‫سی ی م ن لەسە ئەن‬
‫‪ ،‬بەاڵ بەهۆی ئە ک ی کە بە ۆ پێی ک‬ ‫ق ەی لەگەڵ ک‬ ‫ئ ف ت نەی لە ک یت بی ی‬
‫اڵ‬ ‫ک ی‬ ‫کە‬ ‫اڵتە بژی بۆ هەت هەت یە هەم‬ ‫کەسێکی ئە‬ ‫ئی ن چ ب‬
‫بک ‪ ،‬ڕ گەی ن نەک نیش لە چەن س ڵە پ سی چەن‬ ‫ی سە‬ ‫گشت حە ک نی بە ق ب نی ه ی ئی‬
‫ە‪.‬‬ ‫بەڵگە نە ی ە کە ئە ک ە ک‬ ‫ژن‬ ‫لە می‬ ‫ئ ف ەتێکی ئە ک تەی‬

‫پ س ی ژی ی‬

‫‪،‬‬ ‫ک‬ ‫ئە ش نەی ی نی پێ گەیەنێت لە ئی الم حە‬ ‫لەبە پ س ی ژی یە هەم‬

‫ن‬ ‫بەهۆی ت ن ی س ە‬ ‫سە‬ ‫بگ‬ ‫بێ ۆشکە ک ‪ ،‬بە ی‬ ‫مەش ب تی سە خۆشکە ‪ ،‬م‬
‫بە‬ ‫بە‬ ‫ب ۆنە ژی ی لە س‬ ‫گە ی سە مە بەبێ ئە ی ق مێك مەش‬
‫ەکە ێت ە‬ ‫ەقی ڕ س ە خۆم لەسە پ س ی ژی ی بە چ‬ ‫نە تال نەتە ‪ ،‬لە ق ئ ن‬ ‫ئ‬
‫‪.18‬‬ ‫أك من ن ع‬ ‫ث‬ ‫م فع ل‬ ‫ثم ك ی‬ ‫ل یس قل فی‬ ‫یس ل نك عن ل‬

‫پ س یمڵ‬

‫ک ی چۆنێ ی‬ ‫لە شە یعەتی ئی الم کە‬ ‫ن‬ ‫لەبە پ س ی م ڵە کۆمەڵە ی س ی نێکی‬

‫ی‬ ‫‪ ،‬هە لەبە پ س ی م ڵە بی ین‬ ‫جۆ ێ ی پ س ی م ڵ بە س ێ نی لە س نی ک‬
‫س ە کە کۆمەڵگە پیس ک‬ ‫بێت ئە‬ ‫ش یەنی ئە‬ ‫یک‬ ‫ئەگە کەسێك‬ ‫ک‬ ‫حە‬
‫ێژ ک نی نەبێت بۆ سە م ڵی خەڵکی‪ ،‬هە لەبە‬ ‫ب ڕ ێت بۆ ئە ی هیچ س ێکی ت ج ئەتی‬
‫ج‬ ‫‪ ،‬تەن ش ێکیشە لە قی مەت‬ ‫ک‬ ‫هەن ێك لە م مەڵەک نیش بە حە‬ ‫پ س ی م ڵە ڕی‬
‫‪ ،‬کە‬ ‫چۆ سە فت ک‬ ‫کە ئە نیش لە ک ێ بە س ت هێ‬ ‫پ سی ی لێ ک ێت لەب‬
‫جی ۆس ی یش ک م ڵەکەشی بە‬ ‫‪ ،‬ئە خەڵکەی کە بەبێ ت‬ ‫هت‬ ‫ی سەحی ی لەب‬ ‫فە م‬
‫فە ت ‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫فیڕۆ ی‬

‫بکەین لەگەڵ ک ک نی سە م لە مەڕ‬ ‫ی‬ ‫قعی نە بۆ ئ م ن ەک نی ئی ال بڕ نین بە‬ ‫ئەگە‬

‫ئ م ن ە گ نگەک نی ئی المە ‪ ،‬هیچ ئ م ن ێکی ئە نەب‬ ‫بی ین پێچە نەی هەم‬ ‫جی ۆس ی ک ن ئە‬
‫بە ن حە‬ ‫کە خ نی ین ب‬ ‫ی‬ ‫لە گەڵ ئە ی ئی الم یە بگ ێت‪ ،‬می ەتێکی م ڵ‬
‫‪ ،‬لە چ جێگەیەکی‬ ‫م ڵەکەشی نی بە فیڕۆ‬ ‫‪ ،‬ژی ی تێک‬ ‫نی‪ ،‬بە ڕ ش ی لەگەڵ ک‬ ‫ک ش‬
‫الب رة‬
‫‪18‬‬

‫‪22‬‬
 ‫س ڕ م ێت لە کەس نەی کە ئە ک نە بە ئی المە‬ ‫ئی الم ئە ک نە جێگەی بێ ە ؟‪ ،‬سە‬
‫ن سێ ن‪ ،‬کە ئ شک یە ئە کەس نە پێ ی ی بە ی سەک نی ئی المە بۆ ئە ی حە لە ن حە جی‬
‫بکەنە ‪.‬‬

‫کە پێی‬ ‫ب‬ ‫ە سە ئە ت نە گە‬ ‫تە خ‬ ‫بەن ی ئەن لە بۆ تێک‬ ‫ک‬ ‫کە جی ۆس ی ی ک‬
‫بە شێ یە‬ ‫ت ک ۆتە‬ ‫ج گە‬ ‫ی نی ئ ی ی ت نەکەی‬ ‫بش ێ ە ‪ ،‬بەاڵ بەبڕ ی ش‬
‫‪.‬‬ ‫خ‬ ‫حی بەکەی ڕ ن‬ ‫ڕ ی ڕ س ی سە‬

‫لە‬ ‫بۆ ئی ال ن ی ئی المی‬ ‫ی ک‬ ‫گە‬ ‫کە ک ی یەک‬ ‫نە‬ ‫ن گە‬ ‫هەت ئە‬
‫نە بە ی‬ ‫بۆ خۆی ‪ ،‬بۆ ن‬ ‫گەڕ نە ی هەڵەک‬ ‫نەک نی ئی ال‬ ‫لەبە لەکە‬ ‫نەن‬ ‫ک کەی‬
‫گ نگ ین‬ ‫نیش تەف ی ی ق ئ نی پی ۆ هەیە کە ق ئ یەکە سە چ‬ ‫هە‬ ‫بگ‬ ‫سە‬
‫نە‬ ‫‪ ،‬بۆ ن‬ ‫ن ێکی شی ی لە تەف ی کە‬ ‫ی‬ ‫ن ی خۆی‬ ‫سە چ ی شە یعەیە م فەسی ک‬
‫ي‪ ،‬تەف ی ی في ضال‬ ‫‪ ،‬تەف ی ی بن لک ی ‪ ،‬تەف ی ی ل اللین‪ ،‬تەف ی ی ل‬ ‫تەف ی ی ل‬
‫‪...‬ه ‪.‬‬ ‫‪ ،‬تەف ی ی ل ی‬ ‫ل‬

‫ب نەتە سە چ یەکی فی ی‬ ‫کە ڕ ڤەی شە یعەتی ئی المی ک‬ ‫نە‬ ‫ن گە‬ ‫ه ئە‬ ‫هە‬
‫هە بە‬ ‫بک ێت‪ ،‬بەڵک ن ێکی لێ‬ ‫ت ئی المی پێ لەکە‬ ‫لە فی ەکەی نەن‬ ‫ن ێکی‬
‫فەقی ەک نیش خۆی‬ ‫هەڵەکە بۆ خ نەکەی گەڕێ ە‬ ‫ن ێت کە هەڵەیەکی هەڵگ‬ ‫خ ێ نە ی‬
‫فی ی ش فعی‪ ،‬حەنەفی‪ ،‬م لیك‪ ،‬ئەح ە ‪،‬‬ ‫لە ئێ ە یە‪،‬‬ ‫ئەگە هەڵەیە هەب‬ ‫ت‬ ‫ئە ی‬
‫‪...‬ه ‪.‬‬ ‫ه‬ ‫ل‬

‫تەف ی کەی لەک تێک هەم‬ ‫ن ی فی ەکەی بە ن ی ئی المە ب ێت‪ ،‬ی‬ ‫هیچ یە لە نە نەه ت‬
‫فی نە سە چ ی لێ تێگەش ی ئی المن ب نەتە سە چ یەکی گ نگ بۆ لە ئی ال‬ ‫ئە تەف ی‬
‫فەت ی ک ف ێ ی هەیە بە کۆمەڵ خەڵك ک ژێت‬ ‫گەش ن‪ ،‬کەچی سە مێك کە لە سە ه ی ئی‬
‫کەس یەتیەکی ی ی لێ نێت‪ ،‬ئەڵ ە ئ شک شە سە‬ ‫تێکی ق ئ‬ ‫ن یس‬ ‫ی‬ ‫ن ی ئی ال‬
‫ی بۆ‬ ‫ۆ ن ی ت ی جی‬ ‫هە ئە نەبێت تەن ن ی ئەن لی لە کۆمەڵ ک ژیەک نی ن بێت‪ ،‬بەڵک‬
‫لەبی م نە بەشێ یەکی گش ی‪ ،‬بۆ‬ ‫لەن م ن باڵ‬ ‫‪ ،‬بەاڵ ئێ ە ی ت ئەن‬ ‫کۆمەڵ ک ژی بەک هێ‬
‫ن ن ینب‬ ‫خ نەی کە بە ئێ نیە‬ ‫ئە س‬ ‫لەگەڵ ئی ن شەڕی ک‬ ‫نە ک تێك سە‬ ‫ن‬
‫ح سێن ‪...‬ت ‪.‬‬ ‫س‬ ‫حەسە‬ ‫س‬

‫‪23‬‬
 ‫لە ی ژی‬ ‫ژی ین ب‬ ‫کە ێت کە خ ی خۆی ی ت‬ ‫لە ک ک نی‬ ‫لە ڕ س ی ئە‬
‫‪ ،‬پەالم ی کۆی ی‬ ‫ف سە نە ک‬ ‫خ نەی کە ی بە ئێ نە خۆ ئێ‬ ‫بێت‪ ،‬چ نکە ئە س‬ ‫ک‬
‫ن !‪.‬‬ ‫بە بەشێکیش لەخۆیی‬ ‫نەب‬ ‫خۆ ئە نیش ک‬

‫نە ب ن ی‬ ‫ک ‪ ،‬ک تێك بۆ ن‬ ‫گ نی بە ئی المە‬ ‫ب‬ ‫کەچی لە الشە لەک تی خۆشی هە ی‬

‫حە ی‬ ‫ن نەی کە شیعەک‬ ‫ه ء ئە جۆ‬ ‫ە‪ ،‬ب ن ی‬ ‫ن ی ن ب ن یف‬ ‫ن‬ ‫بۆ ئێ‬
‫ن !!!‪.‬‬ ‫ی پێ‬ ‫ل‬ ‫ین‬ ‫ل‬ ‫کە س‬ ‫لێیە‪ ،‬لە ک تێک هە ئە ئێ نەب‬

‫بگی ێ پێ سەک نی ب ن ێت‪ ،‬نە لە ی کە‬ ‫هە بۆیە گ نگە ئی ال لە ئی المەکە خۆیە‬
‫م ۆڤ یەتی بۆ ئی المی بک ‪...‬‬ ‫ژ بە ئی ال‬ ‫ێکی سە سەخت‬ ‫ئی‬

‫ن ی خۆی‬ ‫بە عەل نی ئی المیە لەبە بە ژ‬ ‫یەک‬ ‫ئێ ە ۆ لە ئەن م نی حی بە ک‬ ‫هە‬

‫بە‬ ‫ک‬ ‫بێت ئی هەم‬ ‫ن ی خۆی ‪ ،‬بەاڵ ئ ی‬ ‫تە ق ب نی پ ە پ یە بە ژ‬ ‫ی ک‬ ‫ک‬
‫ی نە؟!‬ ‫کە ئە نە ک‬ ‫یەتی بک‬ ‫سەی ی ک‬ ‫چ‬

‫‪ ،‬گەلێکی ڵ ف چ ‪ ،‬می یۆن‬ ‫ێژ‪ ،‬خ کێکی بەپیت ف‬ ‫مێژ یەکی ێ ین‪ ،‬خەب تێکی‬
‫خۆ ف ۆ ؟‬ ‫اڵتی‪ ،‬ئ ی ش یەنی لەبی ک نن؟ لەبە چەن کەسێکی نەفس ن‬ ‫ه‬

‫لە ه ی بەهێ ی خۆشی عەقی یە کۆمەڵە‬ ‫ۆ بە ت ن ت یش چ نکە ئی ال بە‬ ‫یە‬ ‫ئەمیش هە‬
‫ی کەس نێ ی نەفس ن‬ ‫ک ێت بە ک‬ ‫نەگۆڕ بی ب ڕ ‪ ،‬چۆ‬ ‫ش نێکی هەیە جێگی‬
‫پیس ئێ ە بە ئی المیە بگ ێ ین‪.‬‬

‫ڕ ی ئیسال لەسە کۆمەڵ ک ژی‬

‫شی کەی ە گ م نی تێ نی یە کە ش ێکی‬ ‫لەسە کۆمەڵک ژی لێ‬ ‫ک ی تە‬ ‫ئەگە ب نە ێت‬

‫‪،‬‬ ‫ب‬ ‫لە ئەسڵی ب سەکە الم‬ ‫ئە ن نیش نە لە نەیە جێگەی نەبێ ە‬ ‫نی یە لە ک ێ ێکی‬ ‫ئس‬
‫کە ت ی ی ت ی ئە‬ ‫بۆ بە چ ڕ نی‬ ‫خەی ەڕ‬ ‫ی نە‬ ‫قێکی شە عی لەب‬ ‫بەاڵ چەن‬
‫کە ‪.‬‬ ‫س ە پی نەی کە ک ش ن بەن ی ئی المە‬

‫ئی ال کە ژی نی ت کی بەال ئە ن گ نگ بێت بێت ژی نی کۆمەڵ چۆ بێت! لەسە ک ش ی ت کە‬

‫فە م ێت‪:‬‬ ‫بەڕ ی بێ ە چ ج ی کۆمەڵ‬ ‫بە ت ن ی ڕ‬ ‫کەسێك خ ی گە‬

‫‪24‬‬
 ‫ج یع من أحی ه ف ن أحی ل‬ ‫ف ن قل ل‬ ‫{من ق ل ن س بغی ن س أ فس في أل‬
‫‪19‬‬
‫ج یع }‬

‫ست‬ ‫تە‪ :‬م ۆڤ بێ ێ لە م ۆڤ بگ ێ‪ :‬ج لەبە بێ فەڕی خ پی ئە ك ش ە ن‬

‫كە‬ ‫بڕی‬ ‫)م‬ ‫ڕ نە تە لەسە نە ك نی (یەع‬ ‫بۆ ئە ج ێ ی ت ك ی‬ ‫یە‪،‬‬ ‫ن‬
‫بێ ئە ك ێ ی خ پ گەن ڵی لە اڵت ك بێ (‬ ‫هە كەسێك بەن هە م ۆڤێك ب ژێ ی‬
‫هە هۆیەكی ت لە ب بەت نە كە بێ ە هۆی ك ش ە ) ك‬ ‫بۆ خ ‪ ،‬ی‬ ‫ڕێگ تن شە ی ن‬
‫گ ب ‪ ،‬ب نێ‬ ‫لەمە گ‬ ‫یی ك ش ێ هە كەسێ یش م ۆڤێ ی بێ ت‬ ‫خەڵ ی سە‬ ‫هەم‬
‫كی‬ ‫ب یە هە‬ ‫ژی نی پێ ەخشی ‪ .‬بەڵێ ئە‬ ‫ی خەڵ ی لەمە گ ڕ گ ك‬ ‫كە تە‬
‫بەچەن بەڵگەی‬ ‫پەی م ە نیش‬ ‫ڕێ ن نە لەئ میی پ س یەتی لەك ش ن خۆ بە‬ ‫قە‬
‫ی ه ت ەكەشی گەلێ ی بە پی ك ژ س‬ ‫كەچی‬ ‫لەهە النە‬ ‫نە ه ت ە الی ‪ ،‬ت بەڵ‬
‫یی !‪.‬‬ ‫لە‬ ‫چ‬ ‫بە ێن‬

‫یە‪ ،‬نە هە‬ ‫چەن گە‬ ‫ئەمە تەن ئەیەتێکە لەسە ک ش ی کەسێك کە بەالی خ ی گە‬
‫یی ئێ گ ی بەالی خ ی گە‬ ‫گە‬ ‫ڕ گ ک نەکەشی هە ی‬ ‫ک ش ەکەی بەڵک لە م‬
‫بە گ ی لێ‬ ‫لەسە م فە ڕ ک نی ک‬ ‫کە ئێ ە پێ گ‬ ‫الیەن نە‬ ‫هەیە‪ ،‬هە بۆیە ئە کە‬
‫هەمی ئ یەتەکە کە ڕ گ ک نی م ۆڤەک نە لە ک ش ن‪.‬‬ ‫کە ئ مێ ی هەیە بکە ێ ە بەشی‬

‫نە لە ئ یەتە لەگەڵ بەت اڵ‬ ‫‪ ،‬بۆ ن‬ ‫لە ۆ جێگەی ت ی ق ئ ن ب سی ک ش ی ن هەقی ک‬

‫فە م ێت‪:‬‬ ‫ب نی م ڵ پێکە ی گ ێ‬
‫ٓ‬ ‫ٍ۬ م ۚم ال ت‬ ‫عن ت‬ ‫ت ـ‬ ‫{یـ ٓ ی ل ین ء م ال ت ڪ ٓ أم ل م بی ڪم ب ل ـ ل ٓال أ ت‬
‫ٍ۬ ‪20‬‬
‫أن س مۚ ّلل ك ب م حی }‬

‫بەبێ بە م ە مەخۆ لەنێ‬ ‫م ڵ س م نی یەک بەن حە‬ ‫تە‪ :‬ئەی ئە نەی ب ڕت هێ‬
‫(یەک‬ ‫مەک ژ‬ ‫بێت‪ ،‬خۆت‬ ‫گ نیە بێت لەسە ڕ مەن ی هەم الیەک‬ ‫خۆت ن ‪ ،‬مەگە ب‬
‫ی ت شی ی نێك بن)‪ ،‬بەڕ س ی خ‬ ‫یی بێ قەتی ڕ ت تێ ک‬ ‫بەن حە مەک ژ ‪ ،‬ک تێک بێ‬
‫ب نە پێ ‪.‬‬ ‫می‬

‫س رەتی المائدة‬
‫‪19‬‬

‫س رەتی النساء‬
‫‪20‬‬

‫‪25‬‬
 ‫‪،‬‬ ‫لەن چ‬ ‫ک‬ ‫فە ه‬ ‫م ڵەک نیش بە ت اڵ ب‬ ‫لە بەن ئەن لەکەش بەڵک هە ک ش ن نەب‬
‫ۆ ی‬ ‫س ن هەیە‬ ‫س م نە س ش یەی کە لە خ کی ک‬ ‫سە‬ ‫جگە لە بەت اڵ ب نی ئە هەم‬
‫گەڕێ ە ‪.‬‬ ‫ئە کێش نە بۆ خۆشە ی ی ئە‬

‫لەسە ک ش ی‬ ‫هەت ئەگە کۆمەڵێك کە‬ ‫گ نگی پێ‬ ‫لە ئی الم ئە ن نەف ی م ۆڤەک‬
‫بێت هەم ی لەب ی بک ژێ ە بۆ ئە ی ج ێکی ت ئە‬ ‫بیک ژ ئە‬ ‫کەسێکیش ڕێ بکە‬
‫ک ش ی بە ئ س بگ ێت‪.‬‬ ‫ست نەبێت بە ن ە نەف ی م ۆڤەک‬ ‫ج ئەتە‬

‫ڵێ‬ ‫))‬ ‫قل ل س ل‬ ‫لە ک ێ ەکەی بەن ی ((ج ی‬ ‫عەب اڵ ع‬

‫ع بل ح‬ ‫قل ل‬

‫جال ق ‪ :‬ل ت أل ع یە أهل‬ ‫أنە ق ل س ع من أهل ص ع ء ق‬ ‫سعی بن ل سیب عن ع‬

‫م بە ج یع ‪.‬‬ ‫صعءل‬
‫في ق ە ف ن م‬ ‫ع‬ ‫ع بل ح ی‬ ‫ل لك (‪ :)611/7‬ف م ق ل ل‬ ‫ل‬ ‫ش‬ ‫ل جي في ل‬ ‫ق‬
‫ء ألم‬ ‫غی هم‪ ،‬ع یە ف‬ ‫ع ي بن ع‬ ‫بە ع یە ج ع من لع ء بە ق ع‬ ‫ی‬
‫‪.‬‬ ‫فث ت أنە ج‬ ‫لع‬ ‫لم نع ف م ل‬
‫‪ :‬أحق‬ ‫لك ف‬ ‫ص ‪ ،‬ثم فس‬ ‫بە ق‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ئع‪ :‬ل ق ل ج ع‬ ‫ل س ني في ب ئع ل‬ ‫ق‬
‫‪،‬‬ ‫ْلج‬ ‫س یل ل ع‬ ‫ال ع‬ ‫ع ل ح أل ل ل الی ج ع‬ ‫قل ل‬ ‫م ی عل فیە ل‬
‫ە ل ن سە‬ ‫ل‬ ‫بغی‬ ‫سع‬ ‫ق ل غی‬ ‫كل من‬ ‫ل‬ ‫النس ب‬ ‫ف لم ی عل فیە ل‬
‫ه لحی (‪21.)832/7( -1 .)1‬‬ ‫لە ل‬ ‫عن ن سە فیە ت یت م ش‬ ‫لی ل ل‬

‫لەب ی ئە ی کە‬ ‫کەسی ک ش‬ ‫سەعی ی ک ڕی م سیب گێڕێ ە کە ئی می ع مە حە‬

‫س ی لە ک ش ی‬ ‫ی خەڵکی سەنع‬ ‫لە سەنع لە یەمە ‪ ،‬فە م ێت ئەگە تە‬ ‫ک ش‬ ‫کەسێکی‬
‫ئەگە تەن کەسێکیشی‬ ‫س ە یە ی سە‬ ‫کە‬ ‫خ‬ ‫ئە‬ ‫هەب یە مک ش ە ‪ .‬ئەمە‬
‫هەقی خۆی نە هەم ی لەب ی بک ژ ێ ە ‪.‬‬ ‫لەسە ی ڕێکە ت‬ ‫ک ش ێت م‬

‫غ ب‬ ‫فی‬ ‫ج مخل‬ ‫ف‬ ‫مع‬ ‫فە م ێت ( من ی ل م م‬ ‫خ ی گە‬ ‫لە ئ یەتێکی ت‬

‫‪22‬‬
‫هللا ع یە لع ە أع لە ع ب ع ی )‬
‫‪21‬‬
‫‪http://www.daawa-info.net/books1.php?id=3415&bn=125&page=9‬‬

‫س رەتی النساء‬
‫‪22‬‬

‫‪26‬‬
 ‫ێک بک ژێت (بەحەاللی ب نێت)‪ ،‬ئە تۆڵەی ئە کەسە‬ ‫تە‪ :‬هە کەسێک بە س ی ئەن ەست ئی ن‬
‫بێ‬ ‫س یەکی گە‬ ‫نەف ی ی لێک‬ ‫ه خ لێی ت ڕ ب‬ ‫تی ی ‪ ،‬هە‬ ‫ۆ خە‪ ،‬نەم‬
‫‪.‬‬ ‫ک‬ ‫ی بۆ ئ م‬ ‫س‬

‫کە‬ ‫ب‬ ‫یە هەت هەن ێك ه اڵنی پێغەم ە بڕ ی‬ ‫گە‬ ‫ک ش ن ئە ن بەالی خ ی گە‬
‫ن گی ێت ن چێ ە‬ ‫ن بێت تە بەشی لێ‬ ‫هە گی لێی خۆ‬ ‫کەسێك کەسێك بک ژێت خ ی گە‬
‫یە ‪.‬‬ ‫بەهەش ە هەت ح ش نەچێ ە ک نی‬

‫هب ع‬ ‫ب هلل‪ ،‬ح‬ ‫بع ْلش‬ ‫أخ‬ ‫م لم ت غە ج ی‬ ‫ل ل من ل حش ل‬ ‫ل ب غت ج ی‬

‫یج‬ ‫ح‬ ‫أنە لن ی خل ل‬ ‫هللا ع یە س م ل أ ل تل ال ت ل لە ت ب‬ ‫هللا ص‬ ‫س‬ ‫من أصح‬
‫‪.23‬‬ ‫ل ل في سم ل ی‬
‫گ نگ ین سە چ ی شە یعەتی ئی المە بەپێی فە م‬ ‫بەپێی ق ئ کە یەکە سە چ‬
‫هە سە چ ی شە یعەتی ئی المە بە پێی‬ ‫ی خ ی لەسە بێت کە‬ ‫ڕ س ەک نی پێغەم ە‬
‫سە چ ی‬ ‫کە چ‬ ‫کۆڕ ی ن ی کە سێ ە سە چ ی شە یعەتی ئی المە بەپێی قی‬
‫شە یعەتی ئی المە بەپێی ع فیش کە پێ ە سە چ ی شە یعەتی ئی المە هەم ی ک ش ی‬
‫نی یە ئەگە تەن کەسێکیش بێت چ ج ی کۆمەڵک ژی‪.‬‬ ‫بەن هەقی پێ ڕ‬

‫لە‬ ‫ست ب ێت بڵێن ک ش ی حە چی یە؟ ک ش ی حە لە ی‬ ‫پ سی ێك‬ ‫لە نەیە لێ‬

‫أ ال لە ال َّللا‪ ،‬أني‬ ‫مس م ی‬ ‫م‬ ‫‪( :‬ال یحل‬ ‫بە شێ یە ه ت‬ ‫یەکی سەحی‬ ‫فە م‬
‫‪24‬‬
‫ع )‬ ‫ل‬ ‫ل ی ە‪ ،‬ل‬ ‫ثال ؛ لثیب ل ني‪ ،‬ل س ب ل س‪ ،‬ل‬ ‫َّللا ال ب ح‬ ‫س‬

‫بۆ هیچ کەسێك حەاڵڵ نی یە تەن بەسێ ڕێگە نەبێت‪.‬‬ ‫تە‪ :‬خ ێ ی م ڵ‬

‫‪.‬‬ ‫ی پی‬ ‫‪ -1‬ی کە ێکی ژ‬

‫‪-2‬کەسێك کەسێك بک ژێت‪.‬‬

‫جی ب ێ ە ‪.‬‬ ‫ژی کۆمەڵی م ڵ ن‬ ‫‪-3‬کەسێك لە ین هەڵ گەڕێ ە‬

‫‪23‬‬
‫‪ .‬ع هللا ع‬ ‫قل ل س ل‬ ‫ج ی‬

‫ر اه البخار‬
‫‪24‬‬

‫‪27‬‬
 ‫هەن ێك لە کەس نەی کە‬ ‫ی کە ب‬ ‫بۆ خۆی‬ ‫ئ شک یە ۆ ێك لە س ە یە ی سە‬
‫اڵت نی ئەمال ال ڕ نە ک‬ ‫ۆ ی بە‬ ‫ی شی لەگەڵ ک‬ ‫بە ۆ‬ ‫ی نگ‬
‫کەسێك ئ م ژ ی بە‬ ‫لە بە ی نی لە لی‬ ‫یچ‬ ‫کەم ن ڕێک‬ ‫ف ۆش ی ‪ ،‬لە سی ی ێکی ڕێک‬
‫کە‬ ‫ق ەی لەگەڵ ک‬ ‫ی لە کۆیت بی ی‬ ‫کە ب کی ئ ف تێکی ک‬ ‫چی ۆکێکی ڕ س ەقی ە ک‬
‫س نی ت ی لە جۆ‬ ‫س ‪ ،‬بە سە‬ ‫چی ن ت نێت بگەڕێ ە ک‬ ‫بە شی یە ڕ نە ک‬
‫نی ی ت یش‪.‬‬ ‫ن‬ ‫جگە لە‬ ‫بی‬

‫ەک ی هەڵ ێس ەیە‬ ‫هەن ێك‬ ‫س ەتی ئەن‬

‫ل نی ) ن‬ ‫ە ە بۆیە بە (س‬ ‫یەکێکە لە س ەت نەی کە لە ش ی مە ی ە ه تۆتە خ‬ ‫"س ەی ئەن‬

‫ە ە ئە غە ی کە لە مێژ ی ئی الم‬ ‫ه ت ەتە خ‬ ‫لە ک تی غە ی بە‬ ‫ەب ێت‪ ..‬س ەتی ئەن‬
‫بۆ سە کە ت ی م سڵ ن ‪ .‬بۆیە هەن ێك لە سەح بە‬ ‫ە‪ ،‬ە سە ەت یە ب‬ ‫نس‬ ‫بە ک ی ی غە ک‬
‫بە ( ل ق ) ن ی هێ ە‪.‬‬ ‫‪ ،‬خ ی گە ە لە ق ئ نی پی ۆ‬ ‫ەب‬ ‫ن ی‬ ‫بەڕێ ەک بە س ەتی بە‬
‫ک ە ە‪ ،‬بۆیە لەسە م سڵ نە کە ەبێت بە هەم‬ ‫ی جەنگ ک نی ڕ‬ ‫ە شێ‬ ‫ئە ڕ‬
‫ژم ەی م سڵ نەک تەن‬ ‫ب ل ب ێ ە ە‪ .‬لە غە یە‬ ‫هێ ێکییە ە بە ئ ی نە ڕ بەڕ ی ک ف‬
‫بەسە‬ ‫ت نیی‬ ‫‪ ،‬بەاڵ م سڵ نەک‬ ‫ب‬ ‫‪ 1000‬کە‬ ‫ە ژم ەی ک ف ەک‬ ‫ب‬ ‫‪ 313‬کە‬
‫ژم نی ئی ال‬ ‫ڕ بەڕ ی ک ف‬ ‫ئە ە ەگەیەنێت کە ەبێت م سڵ‬ ‫ک ف ەک ن سە کە ‪ .‬ئەمە‬
‫‪25‬‬
‫ی ت بێت!"‬ ‫ۆ لە ژم ەی م سڵ ن‬ ‫ب ەس ێ ە ە ئەگە چی ژم ەی ک ف‬

‫ألن‬ ‫س‬

‫ب ْم ل ـە ل حْ ـن ل حیم‬

‫س ل ٓنە‬ ‫ّلل‬ ‫بی م ۖ أ یع‬ ‫ّلل أص ح‬ ‫ۖ فت‬ ‫ّلل ل س‬ ‫ۖ قل ألن‬ ‫یس نك عن ألن‬
‫ك م م م ین‬
‫سی‬ ‫لەگەڵ بێ ب ڕ ن‬ ‫س کە ت نەیە کە لە ک تی شەڕی م سڵ ن‬ ‫مەبەست لە ( ن ) ئە‬
‫لەغە ی بە‬ ‫کە ێت‪ ( .‬ن ) کۆی (ن ل) ‪ ،‬کە لە ب ەڕ ت بەم ن ی ی یە‪ .‬ئە ئ یەتە پی ۆ‬

‫پێگهی ک رد ژين‬
‫‪25‬‬

‫‪http://www.kurdzhin.net/forum.php/viewtopic.php?id=11856‬‬

‫‪28‬‬
‫بک تە ‪ ..‬فە م ێت‪ :‬ئەی پێغەم ە !‬ ‫ڕ‬ ‫ی بەشک نی س کە تەک‬ ‫ت شێ‬ ‫ه ت تە خ‬
‫ب ی‬ ‫لێ کە‬ ‫‪ ،‬پ سی‬ ‫ب‬ ‫بەش‬ ‫کە لە جەنگی بە‬ ‫(ص ی هللا ع یە س م) م سڵ نەک‬
‫بڵێ‪:‬‬ ‫ک ێت؟! تۆ پێی‬ ‫بە‬ ‫چۆ چۆنی‬ ‫بێت؟!‬ ‫س کە تەک نی شەڕ کە بۆ کێ‬ ‫ئە ی‬
‫بڕی ی چۆنیەتی بەشک نەکەی‬ ‫(ص ی هللا ع یە س م) ‪ ،‬خ‬ ‫پێغەم ە‬ ‫بۆ خ‬ ‫س کە تەک‬
‫ب سن‬ ‫پێغەم ە یش(ص ی هللا ع یە س م) بە شێ یە بەشی ک ‪ ..‬ج لە خ‬ ‫‪ ،‬ئی‬
‫‪.‬‬ ‫بکە نە لە مش مڕ ن کۆکی لەسە چۆنیەتی بەشک نی سکە تەک‬ ‫بەچ کی بیپە س ن ‪،‬‬
‫بن‬ ‫خۆت ن چ‬ ‫ه لە نێ‬ ‫ڕ ی بن بە ی کە پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م) ی ی ک ‪ ...‬هە‬
‫خۆت ن ن کۆ بن‪..‬‬ ‫س م نی نی لە نێ‬ ‫بێت ‪ ،‬نەکە لەسە م ڵ‬ ‫لەگەڵ یەک ی ب‬ ‫ڕ ش‬
‫پێغەم ە کەی بن‪.‬‬ ‫‪ ،‬ئە گ ێڕ یەڵی فە م نەک نی خ‬ ‫ئەگە بەڕ س یی ئی ن‬
‫ب می ك‬ ‫ع‬ ‫تم ی‬ ‫ت یت ع ی م ء ی ە‬ ‫ك َّلل ج ت ق ب م‬ ‫ل ین‬ ‫ل م‬ ‫ن‬
‫ئەگە بڕی‬ ‫هەژێت‬ ‫ب ێت‪ ،‬ڵی‬ ‫نی ڕ س ەقی ە ئە نە ک تێك ن ی خ‬ ‫ئی ن‬ ‫بێگ م‬
‫لە گشت‬ ‫بێت‪،‬‬ ‫بەهێ ت‬ ‫ب ێ ێ ە ‪ ،‬ئی نی‬ ‫_کە ق ئ نە_ بەسە‬ ‫فە م نەک نی خ ی‬
‫بەس ن‪.‬‬ ‫گ ی‬ ‫ب ێکی ژی نی ن تەن پشت بە پە‬ ‫ک‬
‫ق می‬ ‫م‬ ‫ل‬ ‫ل ین ی ی‬
‫ن ێژ کە‬ ‫ی یی ڵە‬ ‫نە ک م نە ؟! فە م ێت‪ :‬ئە نە ئە کەس نە کە بە‬ ‫ئ ی ئە ئی ن‬
‫‪.‬‬ ‫‪ ،‬هەن ێکی بەخشن لە ڕێگ ی خ‬ ‫ڕۆ ی ی‬ ‫پێی بەخشی‬ ‫لە س م نەی کە خ‬
‫ب م مغ ‪ٞ‬‬ ‫َٰٓ‬
‫‪ ٞ‬ك ‪ٞ‬یم‬ ‫جت ع‬ ‫أ ْ ل ك هم ل م ح ۚ ل م‬
‫یی لەالی‬ ‫ی ڕ س ەقی ە ‪ ،‬لە ڕۆژی‬ ‫ج ئە نەی کە بە شێ یە ‪ ،‬بەڕ س ی هە ئە نە ئی ن‬
‫بۆ هەیە ‪ ،‬بە ژی نێکی‬ ‫نی‬ ‫ه لێ ۆش‬ ‫‪ ،‬هە‬ ‫بۆ ی یک‬ ‫پ ە پ یەی بە ی‬ ‫گ ی‬ ‫پە‬
‫ئ یەتە پی ۆ‬ ‫س کەین بە لێک نە ی ئە‬ ‫ک ێن‪ .‬پێش ئە ی‬ ‫پڕ ڕێ خەاڵ‬ ‫خۆ‬
‫ب سێکی جەنگی (بە ) ب ەی ە پێش چ ‪ ،‬سە جە‬ ‫ئ یەتەک نی ت ‪ ،‬پێ ی ە ۆ بە ک تی لێ‬
‫ک ب‬ ‫سی‬ ‫ێکی خ پ‬ ‫شێ‬ ‫بە هەم‬ ‫ی‬ ‫ب پە س نی مەککە بە ت ی ەتی سە نی ن‬
‫نی ش ێ کە ت ی‪ ..‬ک تێکیش کە‬ ‫ئی ن‬ ‫نی پێغەم ە ی خۆشە ی ت(ص ی هللا ع یە س م)‬ ‫ئ‬
‫لە‬ ‫س م نەک نی‬ ‫سە‬ ‫هەم‬ ‫بۆ مە ی ە‪ ،‬ب پە س ە ی خی یەک‬ ‫ک‬ ‫ه اڵنی کۆچی‬ ‫پێغەم ە‬
‫بێ هیچ س م نێك یە لە‬ ‫ڕ تی‬ ‫بە ڕ‬ ‫‪ ،‬م سڵ نەک‬ ‫لێی‬ ‫ک‬ ‫تی‬ ‫گی ک‬ ‫مەککە‬
‫پ یەکی ۆ ی لە خ‬ ‫می کۆچی ‪ ،‬ئەب س فی‬ ‫گەیش ە مە ی ە‪ .‬لە س ڵی‬ ‫ی یە‬
‫‪ ،‬ق فڵەیەکی‬ ‫گ نیەکی چ کی پێک‬ ‫‪ ،‬لە ێ ب‬ ‫ش بەڕێکە‬ ‫بە‬ ‫س م نەک نی مەککە کۆک‬
‫مەککە گەڕ یە ‪ .‬ک تێك پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م) بەمەی‬ ‫بە‬ ‫گ نیک نە پێک ێ‬ ‫بە ب‬

‫‪29‬‬
‫الی ک نیەک نی (بە ) ت‬ ‫بە‬ ‫چ‬ ‫ب‬ ‫) کە‬ ‫نی‪ ،‬لەشک ێکی پێک ێ کە ن یکەی (‬
‫‪ .‬کە‬ ‫ب‬ ‫تی ی بەش‬ ‫ی‬ ‫گ نیەی ق ڕ یش کە سە جە سە نی ن‬ ‫بە ق فڵە ب‬ ‫ڕێگ بگ‬
‫نیش نی مەککە ف ی ی ق فڵەکە بکە‬ ‫بۆ مەککە ت‬ ‫خەبە ی ن‬ ‫نی‪ ،‬خێ‬ ‫بە ی‬ ‫ئەب س فی‬
‫نی خەبە کە ‪ ،‬ڕێگ ی ق فڵەکەیشی‬ ‫لەگەڵ ن‬ ‫گی ی بکە بۆ خۆی ‪ ،‬ه ک‬ ‫نەهێڵن م سڵ نەک‬
‫نی‪ ،‬بەپەلە لەشک ێکی هە‬ ‫گۆڕی ! هە کە ک بە س نی بێ ب ڕی مەککە بە هە ڵەکەی‬
‫پێگەیشت کە‬ ‫هە ڵی‬ ‫(بە ) بەڕێکە تن‪ .‬لەڕێگ‬ ‫کەسی ی پێک ێ ‪ ،‬بۆ ڕ گ ک نی ق فڵەکە بە‬
‫تی ‪ :‬کە تە‬ ‫‪ ،‬هەن ێکی‬ ‫چ‬ ‫ڕ گ ی ب‬ ‫گ نیەکە لە چ گی م سڵ نەک‬ ‫ق فڵە ب‬
‫لەسە‬ ‫ب‬ ‫س‬ ‫ب بگەڕێی ە ‪ ،‬بەاڵ ئەب جەهل _ بە خەی ڵی خۆی_ بۆ چ ت س ن نی م سڵ نەک‬
‫ب‬ ‫ب نی ق فڵەکە ۆ خەم‬ ‫‪ ،‬بەڕ گ‬ ‫ڕۆش ن بۆ (بە )‪ .‬هە چی م سڵ نەک نیش ب‬
‫‪.‬‬ ‫بۆ شەڕ‪ ،‬چ نکە چ ڕ نی ئە نەب‬ ‫نەب‬ ‫ئ م یی‬ ‫کۆمەڵێکیشی‬
‫ف ی من ل م ین ل ه‬ ‫ك َٰٓ أخ جك بك من بی ك بٱل ق‬
‫بۆ پێغەم ە کەیەتی‪،‬‬ ‫بۆ خ‬ ‫س کە تەک ن‬ ‫فە م ی‪:‬‬ ‫( )‬ ‫لە ئ یەتی ژم‬ ‫ئە ب‬
‫ک ‪ ،‬نە‬ ‫بەشی‬ ‫نی جەنگەکە‬ ‫ب‬ ‫بەش‬ ‫پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م) بە یەک نی لەنێ‬
‫بۆ ئە‬ ‫ب نی هەن ێك لە م سڵ نەک‬ ‫فە م ێت‪ :‬پێ ن خۆ‬ ‫لێ‬ ‫ی هەن ێکی ‪ .‬ئی‬ ‫بەپێی ئ‬
‫لەگەڵ ه اڵنت‬ ‫لە م ڵەکە‬ ‫نەی نە کە ک تێك بە فە م نی خ‬ ‫ک ئە پێ خۆش‬ ‫بەشک نە‪،‬‬
‫ت‬ ‫شەڕی‬ ‫لە ست چ ‪،‬‬ ‫ق فڵەکەی‬ ‫نیی‬ ‫چ یت بۆ س گ تن بەسە ق فڵەکە ‪ ،‬کە‬
‫بێت لەگەڵ بێ ب ڕ نی مەککە ‪.‬‬
‫هم ی‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ی ل نك في ل ق بع م ت ین ك ن ی ق‬
‫ڵێن‪ :‬ئێ ە‬ ‫کە‬ ‫لەگەڵ‬ ‫کە‬ ‫نەی کێشە بە‬ ‫ئەی پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م)! ئە ئی ن‬
‫ک ئە نە‬ ‫‪ ،‬ئێ ە بۆ گ ت ی ق فڵەیە ه ت ین نە بۆ شەڕ‪ ،‬ئە نە‬ ‫نەب ین بۆ شەڕک‬ ‫ئم‬
‫لە‬ ‫بی ی‪ ،‬کە ب ی ی ب‬ ‫م نی‬ ‫بە‬ ‫ڕ پێچ بک ێن‪ .‬چ نکە بە ئ شک ڕێگ ی چ‬ ‫م‬ ‫کە بە‬
‫نەبێت ئەمە شک ی بە ب ڕ ئی نی ئە ه اڵنەی پێغەم ە (ص ی هللا‬ ‫ژم ‪ .‬خۆ‬ ‫شەڕ لەگەڵ‬
‫لە هەم‬ ‫م‬ ‫ک یە نین‪ ،‬ت سی ک ژ‬ ‫م ۆڤێك لە ئ یەتی‬ ‫ع یە س م) گەی ن بێت‪ ،‬هەم‬
‫ی ‪ ،‬بەاڵ الی هەن ێك‬ ‫ۆ ئ شک‬ ‫م ۆڤێک س ش ی یە‪ ،‬ج ئە ت سەی الی هەن ێك کە‬
‫ن ی ‪ .‬ئەمە جگە لە ی کە ئە م سڵ ن نە ک تێك لە مە ی ە‬ ‫بێ هێ‬ ‫کەسی ت ت سێکی ال‬
‫نەک ب ‪.‬‬ ‫ئم‬ ‫گە‬ ‫خۆی بۆ شەڕ ڕ بەڕ ب نە لەگەڵ لەشک ێکی‬ ‫چ‬
‫ل م ی ی َّلل أ ی ق ل ق‬ ‫لش ك ت‬ ‫أ غی‬ ‫ل َٰٓئ ین أن ل م ت‬ ‫یع كم َّلل ح‬
‫ین‬ ‫ە ی ع ب ل‬ ‫ب‬

‫‪30‬‬
‫کە‬ ‫‪ ،‬فە م ێت‪ :‬بی بکەنە‬ ‫ی جەنگەکە ب‬ ‫ئە فە م یش ە ئ ڕ س ەی ئە م سڵ ن نەیە کە بەش‬
‫س کە ت ی ق فڵە‬ ‫ژم ‪ ،‬کە الیەکی‬ ‫الیەی‬ ‫بەسە یەکێك لە‬ ‫بەڵێ ی سە کە ت ی پێ‬ ‫خ‬
‫بۆ‬ ‫گ نیەکە ب ‪ ،‬الکەی ت یش سە کە ت نە بەسە لەشک ی بێ ب ڕ ن کە بۆ جەنگ ه ت‬ ‫ب‬
‫لە س کە ت ی ق فڵەکە ب ‪ ،‬نە ڕ بەڕ ب نە لەگەڵ ئە بێ ب ڕ نە کە‬ ‫(بە )‪ .‬ئێ حە ت‬
‫ت نە ی ت‪ ،‬خ‬ ‫ئە ی نە ی ت کە ئێ‬ ‫‪ ،‬بەاڵ خ‬ ‫نە مەی‬ ‫هت‬ ‫ت ن یەکی ۆ‬ ‫بەهێ‬
‫بەسە ئە بێ ب ڕ نە‬ ‫ب‬ ‫سە ت‬ ‫ڕ س ی بێ ێ ە ی‬ ‫یە ێت بە فە م نەک نی خۆی هە‬
‫پەل پۆی ب ڕێت هێ ی ب ڕ بک ‪.‬‬
‫م‬ ‫ل‬ ‫لی ق ل ق ی ل ل ل ل ك‬
‫ڕسی _‬ ‫س کە ێت‪ ،‬ت هە‬ ‫ب ە ‪ ،‬نە ق فڵەکەت‬ ‫یە ێت لەگەڵ بێ ب ڕ ن بە نگ‬ ‫خ‬
‫کە ئ یی ی پی ۆ ی ئی المە_ سە بکە ێت بچەسپێت‪ ،‬ئە یش کە پ چەڵ بێ کەڵکە _ کە ب پە س ی‬
‫_ کە بێ ب ڕ نن _‬ ‫تی بچێت‪ .‬هە چەن س ەمک نی خ پ ت ن‬ ‫یە_ بشکێت پ چەڵ ب ێ ە‬
‫سە نج‬ ‫ڵ شک ت بن‪ ،‬چ نکە بە س کە ت ی ق فڵەکە هە بە شێ یە ئ شک‬ ‫بێت‬ ‫ن خۆ‬ ‫پێی‬
‫ئە ب‬ ‫‪ ،‬بەڵک سە کە تن بە ک ژ نی ئە سە ۆکە ی خی نە ێ ە ی‪ .‬ئی‬ ‫ڕ کێشە‪ ،‬سە نە کە‬
‫حەف کەسیشی لێ بە یل گی ‪.‬‬ ‫لە لەشک ی بێ ب ڕ ک ژ‬ ‫حەف کە‬ ‫لە شەڕ‬
‫َٰٓ‬
‫م فین‬ ‫ل م أني م كم ب لف من ل‬ ‫ب م فٱس‬ ‫ت غی‬
‫تە‪ :‬م جع ە هللا ‪ ...‬بە‬ ‫‪ ،)...‬لەگەڵ تەف ی ی ئ یەتی‬ ‫ت غی‬ ‫تە‪:‬‬ ‫تەف ی ی ئ یەتی‬
‫‪،‬‬ ‫ۆ ب‬ ‫بی ی کە چەن‬ ‫لەشک ی بێ ب ڕ نی‬ ‫فە م ێت‪ :‬ک تێك م سڵ نەک‬ ‫یەکە یە‪ ،‬کە‬
‫ب ێت‪ ،‬پێغەم ە (ص ی هللا ع یە‬ ‫لێ ک ‪ ..‬پێش ئە ی شەڕ گە‬ ‫ی ی مەتی‬ ‫‪،‬‬ ‫ب‬ ‫بۆ خ‬ ‫پەن ی‬
‫بەسە بێ ب ڕ ن ‪ ،‬ج‬ ‫ب‬ ‫کە سە ی‬ ‫لە خ‬ ‫بە الاڵنە‬ ‫س یک‬ ‫کەع ە‬ ‫س م) ڕ ی ک‬
‫بۆ‬ ‫نێ‬ ‫ی یە‬ ‫لە‬ ‫ف یش ە یە‬ ‫فە م ی‪ :‬هە‬ ‫م ژ ی سە کە ت ی پێ‬ ‫خ‬ ‫لێ‬
‫بیم لە ڵ ن نەمێ ێت‪.‬‬ ‫ق یم ب ێت ت‬ ‫‪ ،‬هێ ی ڵ‬ ‫‪ ،‬ت م ژ بێت بە سە کە ت‬ ‫ی مەتی ن‬
‫هیچی پێ ن ک ێت‪ ،‬چ ف یش ە چ غەی ی‬ ‫سە کە تن تەن بە س ی خ یە ‪ ،‬جگە لە کە‬ ‫بێگ م‬
‫ت ن یە‪،‬‬ ‫بێت‪ ،‬بەڕ س ی ئە خ یەکی خ‬ ‫ف یش ە‪ ..‬هیچ سە کە ت ێك نیە‪ ،‬مەگە لەالیەنی خ‬
‫نک ‪.‬‬ ‫خ نی حیک ەتە ک بەجێیە ک ی بێ ه‬
‫َّلل ع ی ح یم‬ ‫َّلل ۚ‬ ‫ال من ع‬ ‫ن بە ق ب م ۚ م ل‬ ‫ل‬ ‫م جع ە َّلل ال بش‬
‫تە‪ :‬ئ یەتی ‪.‬‬ ‫بۆ ئ یەتی پێش‬ ‫بگەڕێ‬ ‫بۆ تەف ی ی ئە ئ یەتە پی ۆ‬
‫كم بە ی هب ع م ج لشی ن لی بط‬ ‫َٰٓء م َٰٓء لی‬ ‫ع ی م من ل‬ ‫أم م ە ی‬ ‫یغشی م ل ع‬
‫ق ب م ی ت بە ألق‬ ‫ع‬

‫‪31‬‬
‫ی ( نە ) ی پێ ڵێن‪.‬‬ ‫ک ‪ ،‬بەک‬ ‫لە ئ می‬ ‫ڕ‬ ‫)‪ :‬شێ خە ت ێکە پێش خە ت ی تە‬ ‫(نع‬
‫ئە شە خە ی‬ ‫‪ ،‬ئی‬ ‫یگ ت‬ ‫ت‬ ‫شە ی پێش ڕۆژی شەڕ کە هەن ێك لە م سڵ نەک‬ ‫ی‬
‫س سە هێ شی بۆ هێ ‪،‬‬ ‫بە‬ ‫شەی‬ ‫‪ ،‬ئی‬ ‫‪ .‬هەن ێك ت شی لەشپی ی ب‬ ‫نە ێکی‬ ‫ه‬
‫ب س ە ‪ ،‬لە ک تێک کە ئێ کەمن لەشیش‬ ‫گە‬ ‫ژم ێکی‬ ‫ت نن بە ن ە‬ ‫ئ خ ئێ چۆ‬
‫فە م ێت‪:‬‬ ‫خ‬ ‫لێ‬ ‫کە م ۆڤ پێی خ ێت لەسە ی‪ .‬ئی‬ ‫ی‬ ‫لە ش ێ ێکی ل‬ ‫پیس ب‬
‫ب نی ب ن بەسە ت ن‬ ‫م کێت‪ ،‬ئی‬ ‫‪ ،‬ت ت سی ڵ‬ ‫نە ی بۆ ن‬ ‫بی بکەنە کە چۆ خ‬
‫بەهۆی‬ ‫یەکە‬ ‫ی یە ل‬ ‫ب تە ‪،‬‬ ‫لێ‬ ‫س سەی شەی ن‬ ‫ب ە‬ ‫پی ی پ‬ ‫ت لە لە‬
‫تۆڵ بێت‪ ،‬بۆ ئە ی لە ک تی شەڕ ب نن بە چ کیی لەسە ی‬ ‫ت ن‬ ‫بگ ێت‬ ‫یە‬ ‫ئە ب نە‬
‫ڕ ب س ن‪.‬‬
‫ْ ل عب فٱض ب ْ‬ ‫َٰٓ‬
‫ل ین ك‬ ‫ْ ل ین ء م ْ ۚ س ل ي في ق‬ ‫أني مع م ف‬ ‫ل‬ ‫ی حي بك ل‬
‫ض ب ْ م م كل ب‬ ‫ألع‬ ‫ف‬
‫خەمە ڵی بێ‬ ‫‪،‬ت‬ ‫بە ی مەتی ن‬ ‫حی فە م نی بە ف یش ەک ‪ :‬کە من لەگەڵ ن‬ ‫بە‬ ‫خ‬
‫پ ە بن‪.‬‬ ‫خۆڕ گ‬ ‫ژم‬ ‫‪ ،‬ت لە بە م ە‬ ‫هێ ب ەنە ڵی ئی ن‬ ‫ئێ یش بە ئی‬ ‫ب ڕک‬
‫فە م ێت‪:‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ک‬ ‫ڵێن‪ :‬ئە فە م یش ە ئ ڕ س ەی ف یش ەک‬ ‫ف ض ب ‪ ...‬هەن ێك لە م فەسی‬
‫بی ڕ ‪ ،‬ت ت ن ی گ ت ی‬ ‫ب‬ ‫ب شێ ن ‪ ،‬لەسە پەن ەک نی‬ ‫سە ی بێ ب ڕ‬ ‫ست لەگە‬
‫‪ ،‬چ نکە لە ئ یەتی‬ ‫ڵێن‪ :‬ئە فە م یش ە ئ ڕ س ەیە بۆب ڕ‬ ‫نەمێ ێت‪ .‬هەن ێکی ت ی‬ ‫چەکی‬
‫سە ی‬ ‫ڵ ی بن کە خ‬ ‫‪ ،‬ت م ج هی ک‬ ‫ن‬ ‫ف یش ەک نی بۆ م ژ‬ ‫فە م ی‪ :‬خ‬ ‫پێش ت‬
‫ت قی‬ ‫ب ‪ .‬چە‬ ‫ی لەشک ی بێ ب ڕ سێ چەن نەی م سڵ نەک‬ ‫ژم‬ ‫ک‬ ‫خ ‪ .‬ک بس‬
‫نەب ب‬ ‫ئم‬ ‫کە بۆ شەڕک‬ ‫ی پێ ب ‪ ،‬بە پێچە نەی م سڵ نەک‬ ‫بە تە‬ ‫شەڕی‬
‫یگ تن خ یش‬ ‫ت‬ ‫‪ ،‬هەن ێکی‬ ‫شەڕ یەخەی پێ گ ت‬ ‫ت‬ ‫کە ب ‪ .‬بۆیە کە نی‬ ‫شی‬ ‫ژم‬
‫بە ۆ بکە نە پێش چ ی بێ ب ڕ ‪ .‬خ نی تەف ی ی‬ ‫ق یم بک‬ ‫ت هێ ی ڵی‬ ‫ف یش ەک نی ن‬
‫) یش لەسە ئە ڕ یەیە‪.‬‬ ‫(ل‬
‫َّلل ش ی لع‬ ‫س لە ف‬ ‫س لە ۚ من یش قق َّلل‬ ‫لك ب ن م ش َٰٓق ْ َّلل‬
‫بێ ب ڕی ی‬ ‫ک ‪ ،‬لەبە خ پیی خۆی‬ ‫ی لە بێ ب ڕ‬ ‫نی ف یش ە ئە ک ش‬ ‫ن‬
‫(ص ی هللا ع یە س م) ‪ ،‬هە‬ ‫پێغەم ە ی خ‬ ‫لەگەڵ خ‬ ‫ب‬ ‫ژن یەتیی سە سەخ نەی‬
‫تۆڵەسێ ە ێکی ئێ گ ت ن‬ ‫خ‬ ‫ئە بێگ م‬ ‫بک‬ ‫پێغەم ە ی خ‬ ‫ژم یەتی خ‬ ‫کەسێکیش‬
‫نی ۆ بە تیی ە‪.‬‬ ‫ئ‬
‫ل‬ ‫ین ع‬ ‫أ ل‬ ‫ل مف ق‬

‫‪32‬‬
 ‫یی‬ ‫لەڕۆژی‬ ‫بچێژ ‪ ،‬جگە لەمەیش بێگ م‬ ‫س یە تۆڵەی خۆت‬ ‫ئەی بێ ب ڕی ە‪ ،‬بە شک ت‬
‫بۆ بێ ب ڕ ‪.‬‬ ‫ن‬ ‫ئگ ی ۆ‬
‫ْ ح فال ت ل هم أل ب‬ ‫ل ی م ل ین ك‬ ‫یَٰٓ ی ل ین ء م َٰٓ ْ‬
‫! ئەگە بە نگ ی بێ‬ ‫بە پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م) هێ‬ ‫بەخ‬ ‫ئەی ئە نەی کە ب ڕت‬
‫بێت‬ ‫ڕ مەکە ‪ ،‬بەڵک‬ ‫تێ مەکە‬ ‫ێ ە سە ت ‪ ،‬پش ی‬ ‫لە ک تە کە هێ‬ ‫ب نە‬ ‫ب ڕ‬
‫شەڕ بکە لەگەڵی ن ‪.‬‬ ‫ب ە‬ ‫بە پەڕی ئ یەتیە ڕ بەڕ ی‬
‫ل ف ف ب َٰٓء بغ ب من َّلل م ە ج م ب ب س‬ ‫أ م ی‬ ‫ف ل‬ ‫ب َٰٓ ال م‬ ‫من ی ل م ی م‬
‫ی‬ ‫ل‬
‫لە ڕۆژی‬ ‫کە ێ ە بە غە بی خ‬ ‫ژمن بک ‪ ،‬ئە‬ ‫پشت لە‬ ‫هە کەسێك ب سێت ڕ بک‬
‫بێت کە خ پ ین سە ن مە‪ ،‬تەن مەگە مەبەس ی لە پشت هەڵک نە‬ ‫ییش جێگەی ۆ‬
‫‪ ،‬یخ‬ ‫چک‬ ‫ب‬ ‫هێ‬ ‫بێت بچێت بۆ الیەکی ت ی شەڕ کە کە ب نێت بۆ پەالم‬ ‫ئە‬
‫مەبەس ی لە پشت هەڵک نەکە ڕۆیش ن بێت بۆ الیەکی ت ی مەی نی جەنگەکە بۆ ی مەتی نی یەکێك‬
‫ڵێن‪ :‬ئەمە لە ک تێ‬ ‫ژمن بی نپ ێ ێت‪ .‬هەن ێك لە تەف ی ن س‬ ‫س ەیە لە ه ڕێک نی ت لە‬ ‫ی‬
‫چەن نە ی ت‬ ‫ی ت نەبێت‪ ،‬خۆ ئەگە لە‬ ‫ی م سڵ نەک‬ ‫چەن نەی ژم‬ ‫ژمن‬ ‫کە‬ ‫فە‬
‫ئە هەڕ شە ن یگ ێ ە ‪ ..‬هەن ێك لە صەح بە‬ ‫ڕ بک‬ ‫ژمن‬ ‫بن‪ ،‬ئە ک تە هە کەسێك پشت بک تە‬
‫‪.‬‬ ‫لە شەڕی بە‬ ‫ژمن ب‬ ‫ئەگێڕنە کە مەبەست لە ئ یەتە پشت ک نە‬
‫َّلل‬ ‫ۚ‬ ‫لی ي ل م ین م ە ب َٰٓ‬
‫الء ح‬ ‫میت ل ن َّلل م‬ ‫میت‬ ‫هم ل ن َّلل ق م ۚ م‬ ‫فم ت‬
‫س یع ع ‪ٞ‬یم‬
‫ت نی‬ ‫بە هێ‬ ‫‪ ،‬ئێ‬ ‫ب‬ ‫‪ ،‬کە حەف کە‬ ‫ک ژ‬ ‫ئەی م سڵ نی ە‪ ...‬ئە نەی کە لە شەڕی بە‬
‫ت‬ ‫ڵی ئێ‬ ‫ەن‬ ‫خ‬ ‫بەهۆی غی‬ ‫لە الیە خ‬ ‫نەت نک ش ن‪ ،‬بەڵک بە ی مەتی ن‬ ‫خۆت‬
‫ی‬ ‫کە ن‬ ‫بەهۆی ئە ف یش نە‬ ‫ژم‬ ‫لەپێش چ ی‬ ‫بە ۆ پیش ن ن‬ ‫ژمن‬ ‫ڵی‬ ‫ەن‬ ‫خ‬
‫(ص ی هللا ع ی س م) لەک تی شەڕ کە م ێ خۆڵی‬ ‫ئە نەی ک ش _ پێغەم ە ی خ‬ ‫_خ‬ ‫بۆت‬
‫‪ .‬ج تۆ ی ئە خۆڵە کە تە بە چ‬ ‫ع ی لێک‬ ‫ه ێشت‬ ‫ڕ ی لەشک ی بێ ب ڕ‬ ‫بە‬
‫فە م یشت‬ ‫لێ‬ ‫ب یە هۆیە لە هۆیەک نی سە کە ت ی م سڵ نەک ‪ .‬ئی‬ ‫ل تی بێ ب ڕ‬
‫گەی ن یە‬ ‫یەتی‪ ،‬چ نکە خ‬ ‫ه یش‬ ‫ه یش ێت‪ ،‬بەڵک خ‬ ‫نەبێت تۆ ئە خۆڵە‬ ‫فە م ێت‪:‬‬
‫ئە ی بۆیە ک ‪ ،‬ت‬ ‫تە‪ :‬خ‬ ‫لی ی ل م ین‪...‬‬ ‫لێ بک ‪..‬‬ ‫ک ی‬ ‫ی ک‬ ‫سە ک ف‬
‫ۆ‬ ‫بێت‪ ،‬بەڕ س ی خ‬ ‫خۆشی بە‬ ‫کە سە کە تن‬ ‫ب تە ژێ ت قیک نە یە‬ ‫ئی ن‬
‫ب ‪.‬‬ ‫ن یە پ ڕ نە ک ن نی بی ت ئ گ ی لە ح ڵ‬ ‫بی ە‬

‫‪33‬‬
 ‫ین‬ ‫ل م أ َّلل م هن كی ل‬
‫پیالنی بێ‬ ‫فڕ فێڵ‬ ‫خ‬ ‫کە بی ‪ ،‬بێگ م‬ ‫ب‬ ‫ئە‬ ‫ح ڵی بێ ب ڕ ک‬ ‫ح ڵی م سڵ نەک‬
‫ک ‪.‬‬ ‫ب ڕ ڕی‬
‫لن تغ ي ع م ف م شی ل‬ ‫ْ نع‬ ‫تع‬ ‫خی ‪ ٞ‬ل م ب‬ ‫ْف‬ ‫ت‬ ‫ْ ف ج َٰٓءكم ل ح ب‬ ‫ت‬
‫أ َّلل مع ل م ین‬ ‫ك‬
‫ئێ ە ی‬ ‫الم‬ ‫تی ‪ :‬خ یە ک‬ ‫بە ‪ ،‬الی کەع ە‬ ‫بە‬ ‫چ‬ ‫پێش‬ ‫گێڕنە کە بێ ب ڕ‬
‫خ‬ ‫ک‬ ‫ت‬ ‫فە م ێت‪ :‬ئەگە ئێ‬ ‫خ‬ ‫سە ب ە؟! ج لێ‬ ‫ب ش ین ئە م‬ ‫م سڵ نەک‬
‫یە‬ ‫کە سە کە ت ی م سڵ نەک نە‪ ...‬ب ش‬ ‫بۆ ه‬ ‫‪ ،‬ئە سە کە ت‬ ‫سە ب‬ ‫چ ک ین کۆمەڵ‬
‫بۆ ی خی‬ ‫بگەڕێ ە‬ ‫ب‬ ‫لێ نەهێ ن‬ ‫ی‬ ‫بێ ن‪ ،‬خۆ ئەگە‬ ‫ژم یەتی م سڵ نەک‬ ‫لە‬
‫‪ ،‬بە‬ ‫ن هێ ین لە ی مەتی نی ئی ن‬ ‫بۆ شک ن ت‬ ‫گەڕێی ە‬ ‫ب‬ ‫ئێ ەیش‬ ‫‪ ،‬ئە‬ ‫ب‬
‫بۆ ی مەتی‬ ‫ن یە ‪ ،‬چ نکە خ‬ ‫بە کەڵک‬ ‫چ نکە‪ ،‬ۆ ی یەکەت‬ ‫ۆ یی خۆش ن مەن‬
‫ن یە‪.‬‬
‫سە خ ن هەمیشە لەگەڵ ئی ن‬
‫یَٰٓ ی ل ین ء م َٰٓ ْ أ یع ْ َّلل س لە ال ت ل ْ ع ە أن م ت ع‬
‫پێغەم ە ی(ص ی هللا ع یە س م) خ‬ ‫‪ ،‬گ ێڕ یەڵی فە م نەک نی خ‬ ‫هێ‬ ‫ئەی ئە نەی ب ڕت‬
‫تێ مەکە ‪ ،‬چ نکە ئێ‬ ‫پش ی‬ ‫هە گی لێی المە‬ ‫ب ەنە سە‬ ‫بە پێی ئە فە م ن نە ژی ن‬ ‫بن‪،‬‬
‫نن چی فە م ێت‪.‬‬ ‫یی ن‬ ‫پێ گ‬ ‫فە م ن نەت‬ ‫ئە بڕی‬
‫هم ال ی ع‬ ‫ال ت ن ْ كٱل ین ق ل ْ س ع‬
‫بی ت‪ ،‬بەاڵ لە ڕ س ی‬ ‫‪ :‬ئێ ە فە م نەک ن‬ ‫ین‬ ‫نە مەبن کە‬ ‫ڕ‬ ‫ئە‬ ‫ک‬ ‫ئێ‬
‫بگۆڕ‬ ‫ت بی ب ڕی پ چەڵ ڕ ش ی خ پی‬ ‫تێ ک‬ ‫‪،‬چ نکە ڵی ن نێ ک ی‬ ‫نەی ن‬
‫بێ ن بێ ە سە ڕ س ە شەق می خ ‪.‬‬ ‫لە ڕێگ ی چە‬
‫َّلل ل م ل م ل ین ال یع‬ ‫ش ل َٰٓ ع‬
‫ب غ ی نە‬ ‫ی ڕۆ لە الی خ ‪ ،‬ئە ئ می‬ ‫نەی کە لەسە‬ ‫خ پ ی ی ئە گی ن‬ ‫بێگ م‬
‫م ن ن یە ‪ ،‬ئە نە ئە‬ ‫بەسە‬ ‫ڕ ست ی‬ ‫تەی هە‬ ‫ن بی ن‪ ،‬الڵن‬ ‫ق ەی ب‬ ‫کە کەڕ‬
‫ق ەی ش نەکەی‬ ‫‪ .‬ئە نە ک ڕ نە مەڕێکن کە ه‬ ‫ن تێگەیش‬ ‫نەف‬ ‫کەس نە کە بێ ۆ‬
‫نیە‪ .‬نەخێ بەڵک ح ڵی ئە نە لە ح ڵی م اڵ‬ ‫ت ن ی ق ەک نیشی‬ ‫بی ن‪ ،‬بەاڵ تێی ن گە‬
‫ژی نی خۆی ب تە سە ‪ ،‬بەاڵ ئە نە بی‬ ‫پێی‬ ‫بە پێی ئە غە ی ی خ‬ ‫‪ ،‬چ نکە م اڵ‬ ‫خ پ‬
‫) کۆی ( ب ) یە‪ ...‬بە هەم‬ ‫بۆ جی بک تە ‪( .‬‬ ‫لە ن هە‬ ‫ت هەقی‬ ‫ن خەنەک‬ ‫هۆشی خۆی‬

‫‪34‬‬
 ‫بەک‬ ‫مێ‬ ‫ۆ ت بۆ ئ ژ ڵ م‬ ‫ب شێت‪ ،‬بەاڵ‬ ‫‪،‬ی‬ ‫ی بڕ‬ ‫ت ێت کە بەسە‬ ‫ێك‬ ‫گی ن‬
‫ب ێت‪.‬‬
‫ل ع م َّلل فی م خی ألس ع م ب ل أس ع م ل ل ْ هم مع ض‬
‫کە‬ ‫هەیە‪ ،‬ک ێکی ی ک‬ ‫کەڵکی‬ ‫ێن‬ ‫کەنە چ کە ئی‬ ‫بی نی یە کە ئە نە ڕ‬ ‫ئەگە خ‬
‫بێ کەڵکن‪ .‬خۆ ئەگە‬ ‫ی خی‬ ‫نێت ئە نە المل‬ ‫هە _ کە ئ یی ی خ یە_ بی ن‪ ،‬بەاڵ‬ ‫خێ‬
‫لێ‬ ‫ی‬ ‫فە م نەک نی ئ یین‪ ،‬ئە ک تەیش هە س‬ ‫ڕسی‬ ‫یە گ ێ ب نە ق ەی هە‬ ‫ی بک‬
‫‪ ...‬ئە فە م یش ە ۆ لە م سڵ ن نی ئە‬ ‫گێڕ ی خی ب‬ ‫لێ‬ ‫ڕ ی خۆی‬ ‫نە گ‬
‫(ص ی هللا ع یە س م)‬ ‫پێغەم ە‬ ‫لە فە م یش ەک نی خ‬ ‫مە گ ێ ە ‪ ،‬ئەم نە ڕۆژ نە گ ێی‬ ‫سە‬
‫چ کە خ ن سیی‬ ‫بگێڕێت بە‬ ‫ڕ ی‬ ‫ب‬ ‫خ پە الی‬ ‫ت لە گ ن‬ ‫تێ ن ک‬ ‫بەاڵ ک ی‬
‫ڕ س ەقی ە‪.‬‬
‫بین ل ء ق ە أن َٰٓە‬ ‫َّلل ی‬ ‫ع كم ل ی یی م ب ع َٰٓ ْ أ‬ ‫یَٰٓ ی ل ین ء م ْ س ی ْ َّلل ل س‬
‫ل یە ت ش‬
‫(ص ی هللا ع یە‬ ‫فە م نی پێغەم ە ی خ‬ ‫اڵمی فە م نی خ‬ ‫!‬ ‫هێ‬ ‫ئەی ئە نەی کەب ڕت‬
‫خۆ‬ ‫لێ کە کە ژی نێکی تە‬ ‫ی ک ێک‬ ‫لێ بکە ‪ ،‬ک تێك کە‬ ‫پەیڕ یی‬ ‫س م) ب نە‬
‫بێت‬ ‫کەی جێ ەجێ بکە ‪ .‬ج ئە فە م نە فە م نپێ‬ ‫هێ ێت‪ ،‬ئێ یش‬ ‫بۆ فە هە‬ ‫پڕ ک مە نیی‬
‫فە م نێکی ت بێت لە فە م نەک نی‬ ‫هە بڕی‬ ‫ژم ‪ ،‬ی خ‬ ‫لەگەڵ‬ ‫ڕ بەڕ ب نە‬ ‫بۆ غە‬
‫(ص ی هللا ع یە س م)‬ ‫پێغەم ە‬ ‫بێت ب نن پشک نە فە م نی خ‬ ‫ئ یی ی خ ‪ .‬بێگ م‬
‫بێ ە هۆی‬ ‫خ پیە ڕ کێشێت ‪،‬‬ ‫جۆ‬ ‫هەم‬ ‫بە‬ ‫سە چ ی گشت نەه مەتیەکە ئ می‬
‫یی _ بۆ حی‬ ‫لە ڕۆژی‬ ‫هەم ت‬ ‫پۆشێت‪ .‬بێگ م‬ ‫یەکی ڕ‬ ‫ڵی بە پە‬ ‫ئە ی خ‬
‫ت نە لەژی نی نی ت ن _ کۆ ک ێ ە بۆ الی خ ‪.‬‬ ‫لێپ سی ە لە ی ک‬
‫ْ م م خ َٰٓص ب ع َٰٓ ْ أ َّلل ش ی لع‬ ‫ال ت ی ن ل ین‬ ‫ت ْف‬
‫ن خۆشیەكەی تەن‬ ‫ی‬ ‫بەاڵ فی ەیە ‪ ،‬کە‬ ‫لە هەم‬ ‫بپ ێ‬ ‫خۆت‬ ‫ئەی م سڵ ن‬
‫بە ‪ ،‬ئە س ەمک نەی کە ب نەتە هۆک ی ه ت ی ئە بەاڵ ک س تە‪ ،‬بەڵک‬ ‫نگ ێە‬ ‫س ەمک‬
‫تۆڵەسەن نە ی ۆ بەتیی ە بە ن ە‬ ‫گ ێ ە ‪ ،‬ئێ ب نن کە بەڕ س ی خ‬ ‫اڵ‬ ‫سە جە خەڵکی‬
‫بە ک ی‬ ‫بەهۆی س ەمک یی‬ ‫س ەمک‬ ‫ی خی بن‪ ....‬بێگ م‬ ‫ئە نەی لەفە م نەک نی ال‬
‫لە ئ س ی س ەمک یەک نی‬ ‫بێ نگی ی‬ ‫می ەتیش بەهۆی ڕ ی ب‬ ‫چن ‪ ،‬گە‬ ‫خۆی نە لەن‬
‫خە یکی‬ ‫س ەمک‬ ‫فە م ێت‪ :‬ئەگە بی ی‬ ‫چن‪ .‬پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م)‬ ‫ئە ن لە ن‬
‫نەکە ‪ ،‬ن یکە خ‬ ‫نەهێڵن س ە بک ‪ ،‬ئەگە‬ ‫س ی بگ‬ ‫بێت‬ ‫خ پەک ی یە‬ ‫ت‬

‫‪35‬‬
 ‫‪ .‬ئەمە ئێ کە ۆ ئ شک یە‪ ،‬بە ت ی ەتی لە‬ ‫ب‬ ‫ت‬ ‫ئ‬ ‫س‬ ‫ب تە بە خەشم‬ ‫هەم ت‬
‫خ پەک یە سڵ ن کەنە ‪ ،‬ج لەبە ئە ی‬ ‫لە هیچ س ە‬ ‫یک تۆ‬ ‫نی‬ ‫اڵت نە کە سەاڵت‬
‫ژین‪.‬‬ ‫بێ نگن بە نگ ی ن ب ە ‪ ،‬بی ی ئە گەالنەی لە پەڕی ن خۆشی هەژ ی‬ ‫گەلەک نی‬
‫قم‬ ‫م أی كم ب‬ ‫ف‬ ‫م ل‬ ‫أ ی‬ ‫ت ف‬ ‫في أل‬ ‫ع‬ ‫أن م ق ‪ٞ‬‬
‫یل م‬ ‫ك َٰٓ ْ‬
‫من ل ی ت لع م تش‬
‫(ص ی هللا ع یە س م) فە م ێت‪ :‬بی‬ ‫می پێغەم ە‬ ‫ڕ ی ئە فە م یش ە لەگەڵ م سڵ ن نی سە‬
‫بێ‬ ‫ت س‬ ‫‪ ،‬لە‬ ‫ب‬ ‫بێ هێ‬ ‫چە س‬ ‫ی کە‬ ‫بکەنە لە ڕۆژگ ی کە ئێ لەسە‬
‫نی خۆی‬ ‫بە سەاڵتی ف‬ ‫لەمە ی ە نیش ەجێی ک‬ ‫ب نک ژ ‪ ،‬بەاڵ خ‬ ‫ب ن ڕێ ن‬ ‫ب ڕ‬
‫س کە ت نەی کە‬ ‫ڕۆ ی پ کی پێ بەخشین بە‬ ‫سە ی خ ن ڕ‬ ‫لەشەڕی بە‬ ‫ی مەتی‬
‫بن‪.‬‬ ‫یخ‬ ‫‪ ،‬ت س پ سگ‬ ‫س نکە‬
‫لە بە‬
‫ت ن َٰٓ ْ أم م أن م تع‬ ‫یَٰٓ ی ل ین ء م ْ ال ت ن ْ َّلل ل س‬
‫(ص ی هللا ع یە س م) ڕ س گۆ بن بە‬ ‫پێغەم ە‬ ‫! لەگەڵ خ‬ ‫هێ‬ ‫ئەی ئە نەی کە ب ڕت‬
‫ن پ کی لەگەڵ خ‬ ‫خی نە‬ ‫ک نی ن ێ ی م سڵ ن‬ ‫بە ئ شک‬ ‫پش ک نە ئ یی ی خ ‪ ،‬ی‬
‫شێ یە‬ ‫بە هەم‬ ‫نن خی نە‬ ‫مەکە ‪ ،‬لە ک تێک کە ئێ‬ ‫پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م)‬
‫‪،‬ج‬ ‫جەم‬ ‫نەگە‬ ‫نە کۆمەڵ‪ ،‬نە حک مە‬ ‫بک ‪ ،‬نە ت‬ ‫خی نە‬ ‫حە مە ن بێت کە‬
‫خی نە ک نەکە لەگەڵ ب ی ئ یی ی بێت‪ ،‬ی لەگەڵ غەی ی ب ی ئ یی ی‪.‬‬
‫ع َٰٓ ْ أن َٰٓ أم ل م أ ل كم ف ‪ ٞ‬أ َّلل ع َٰٓ أج ع ‪ٞ‬یم‬
‫بکە‬ ‫بە ج نی پە‬ ‫بۆ ت قیک نە ی ئێ یە‪ ..‬ج م ڵەک ن‬ ‫ب نن کە م ڵ م ڵەک ن‬ ‫ب‬
‫نی ئە ن‬ ‫خۆشگ‬ ‫لە پێ‬ ‫پێ ب سێ ن‪...‬‬ ‫ڕێگ ی خ ن سیی‬ ‫بکە‬ ‫فێ ی ڕ ش ی بە ی‬
‫ڕۆ ی لە ف فێڵ بە‬ ‫مەکە ‪ .‬بۆیە پێ ی ە لە پەی ک نی ڕ‬ ‫حە‬ ‫ت شی گ ن‬ ‫خۆت‬
‫بکەنە ‪ ،‬بە خە‬ ‫هەمیشە هە بی لە ۆ ک نی س م نەک ن‬ ‫سم‬ ‫بن‪ ،‬مەب ە بەن ی سە‬
‫خۆ‬ ‫سم‬ ‫پەی ک نی پ‬ ‫نن‪ ،‬کەچی لەپێ‬ ‫خ ن‬ ‫بە م سڵ‬ ‫خۆی‬ ‫هەن ێك کە‬
‫پێغەم ە (ص ی‬ ‫لەگەڵ خ‬ ‫گ ێ ن نە ئ یی ەک ی‬ ‫سەاڵت‬ ‫لە ک بە س‬ ‫ن یك ک نە‬
‫لە الی خ یە ئە‬ ‫پ ش ی گە‬ ‫فە م ێت‪ :‬بێگ م‬ ‫کە ‪ .‬پ ش‬ ‫خی نە‬ ‫هللا ع یە س م)‬
‫یە ش ی نی ئە یە هە ڵی بۆ ب ێت‪ ،‬نە ژی نی نی ی ف نی‪.‬‬ ‫پ ش ە گە‬
‫ل لع یم‬ ‫ل‬ ‫ع م سی ت م یغ ل م و َّلل‬ ‫ْ َّلل ی عل ل م ف ق ن ی‬ ‫ت‬ ‫یَٰٓ ی ل ین ء م َٰٓ ْ‬
‫فە م نەک نی بن‪ ،‬ئەگە ئێ یش‬ ‫م ەکەچی بڕی‬ ‫ب سن‬ ‫! لە خ‬ ‫هێ‬ ‫ئەی ئە نەی کە ب ڕت‬
‫بۆ‬ ‫‪ ،‬ڕ ن کیەک‬ ‫ت ب نن چ کە خ پە لە یە جی بکەنە‬ ‫ڵ‬ ‫خ تە ن‬ ‫هی یە‬ ‫بن خ‬

‫‪36‬‬
 ‫لێ‬ ‫بێت‬ ‫خۆ‬ ‫لە گ ن هەک نی پێش ت‬ ‫بۆ ڕۆشن بک تە ‪،‬‬ ‫ڕ خ ێ ێت ت ڕێگ ی ژی ن‬
‫نە‪،‬‬ ‫یە‪( .‬ت ی) لە عە بی م ن کەی ۆ ف‬ ‫بەخششێکی گە‬ ‫فە ڵ‬ ‫خ‬ ‫ێت‪ ،‬خ‬ ‫ب‬
‫ژم ‪،‬‬ ‫بێ هێ یی لەبە ن ە‬ ‫ی‬ ‫‪ :‬خۆ پ س ن لە ال‬ ‫خ پەیە‬ ‫خۆپ س ە لەهەم‬
‫ئەم نە‬ ‫ی‪ ...،‬هەم‬ ‫خۆپ س ن لە س ە ‪ ،‬خۆ پ س ن لە ۆ خی نە ‪ ،‬خۆ پ س ن لە نەخ ێ‬
‫ش ‪،‬‬ ‫ی لە نێ‬ ‫گەڕێ ە بۆ ژێ ن نیش نی پ ێ ک یی پە س ی خ ‪( .‬ف ق ) تە‪ :‬جی‬
‫ئی‬ ‫ی لە نێ‬ ‫ه یەکێکە لە ن ک نی ق ئ نی پی ۆ یش‪ ،‬چ نکە جی‬ ‫شت ی ت هە‬ ‫لە‬ ‫ی‬
‫ک ‪.‬‬ ‫بێ ب ڕیی چ کە خ پە‬
‫ین‬ ‫َّلل ب َّلل خی ل‬ ‫ی‬ ‫ۚ ی‬ ‫ج‬ ‫أ ی‬ ‫أ ی‬ ‫ْ لی‬ ‫بك ل ین ك‬ ‫ی‬
‫(ص ی هللا‬ ‫لە بە ن ە پێغەم ە‬ ‫) کۆب نە ‪ ،‬ت بڕی ب‬ ‫ل‬ ‫لە (‬ ‫لەک تی خۆی ب پە س ەک‬
‫تی ‪ :‬لە ش ی‬ ‫م ێت!‪ ،‬هەن ێ ی ت‬ ‫بی ەنە ی نە ت‬ ‫تی‬ ‫ع یە س م) چی بکە ؟! هەن ێك‬
‫لەشە ێک ب‬ ‫تی‪ :‬نەخێ ‪ ...‬لەهە هۆ ێك گەن ێك هەڵ ژێ ین‬ ‫ی بکەین‪( ...‬ئەب جەهل)‬
‫‪...‬‬ ‫ک‬ ‫پێغەم ە ی (ص ی هللا ع یە س م) لە پیالنە ئ گ‬ ‫خ‬ ‫بیک ژ ‪ ،‬ئی‬ ‫بەسە م ڵەکەی‬
‫(ص ی هللا ع یە س م) لە م ڵ‬ ‫سە م ڵەکەی‪ ،‬پێغەم ە ی خ‬ ‫ب‬ ‫هێ شی‬ ‫ئە شە ی گەن ەک‬
‫سێ ڕۆژ‬ ‫پ‬ ‫‪ ،‬لە ێشە‬ ‫ئەشکە تی (ث ) ڕۆیش‬ ‫بە‬ ‫لەگەڵ ئەب بەک‬ ‫ب‬ ‫چ‬
‫کە چۆ‬ ‫فە م ێت بە پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م) ‪ :‬بی بکە‬ ‫خ‬ ‫مە ی ە‪ .‬ئی‬ ‫بە‬ ‫چ‬
‫بکە ‪ ...‬بەڵێ‪...‬‬ ‫لەش ی مەککە‬ ‫بک ژ ‪،‬ی‬ ‫ڕێژ کە حەپ ت بکە ی‬ ‫پیالنی‬ ‫ب پە س ەک‬
‫سە ی خ یت بەسە ئە‬ ‫خ‬ ‫چ ک ین نەخشەڕێژ ‪ ...‬ئە‬ ‫گێڕ ‪ ،‬بەاڵ خ‬ ‫ئە نە پیالنت بۆ‬
‫ت ن ی نی شک ن ‪( .‬مک ) تە بی ێکی ن ێ ی یە بۆ ئە ی ک ێك ئەن‬ ‫ب پە س ە پیالنگێڕ نە ‪ ،‬هێ‬
‫خ پ‪.‬‬ ‫بێت ی‬ ‫بە ن ە کۆمەڵێك‪ ...‬ج ک کە چ‬ ‫ب ێت بە ن ە کەسێك‪ ،‬ی خ‬
‫ه َٰٓ َٰٓ‬
‫ال أس ی أل لین‬ ‫م ل ه َٰٓ‬ ‫ع ی م ء ی ق ل ْ ق س ع ل نش َٰٓء ل‬ ‫ت‬
‫ڵێن‪ :‬بەڵێ‬ ‫بۆ ئە بێ ب ڕ نە ب ێ ێ ە ‪ ،‬لەبە عی یی سە کەشیی خۆی‬ ‫ئەگە ئ ی تی ق ئ‬
‫ق ە ڕێك ب ەین؟! چ نکە ئە ق ئ نە‬ ‫لێ ب ‪ ،‬ئەگە ب نە ێت ئێ ەیش ت نین ک ق ئ‬ ‫گ ێ‬
‫ی ک ڕی‬ ‫کە ئەمە ق ەی (ن‬ ‫گێڕنە‬ ‫ۆ ئەف نەی پێشی نە!‪...‬‬ ‫هیچێك نیە جگە لە ی کە‬
‫لە‬ ‫م ێژیەی لێ سەن‬ ‫تۆڵەی ئە‬ ‫خ‬ ‫نی‪ ...‬ئە ب‬ ‫‪ ،‬کە چی ۆکی کۆنی‬ ‫) ب‬ ‫ح‬
‫ک ژ ‪.‬‬ ‫بە یل گی‬ ‫غە ی بە‬
‫ألیم‬ ‫َٰٓء أ ئ بع‬ ‫من ل‬ ‫عی ح‬ ‫فم‬ ‫ه ه ل ق من ع‬ ‫ك‬ ‫قل ْ ل م‬
‫تی ‪ :‬خ یە ئەگە ئە ق ئ نە هەقە لەالیە تۆ یە‪،‬‬ ‫ئەب جەهل هەن ێك لە بێ ب ڕ نی مەککە‪،‬‬
‫بۆ ب ێ ە!!‪ ..‬گێڕنە کە‬ ‫م‬ ‫س یەکی پڕ ئێش ئ‬ ‫ب ێەی‬ ‫بەسە‬ ‫ئە لە ئ س نە بە م‬

‫‪37‬‬
 ‫ب‬ ‫ن تێگەیش‬ ‫‪ :‬چەن قە مەکە‬ ‫بە ک ب یەکی خەڵکی یەمەنی‬ ‫مع یەی ک ڕی ئەب س فی‬
‫تی‪:‬‬ ‫_مەبەس ی مەلیکە بەڵ یس ب _ ک ب یش‬ ‫بە مەلیکی خۆی‬ ‫ک ب‬ ‫کە ئ ف تێکی‬
‫ی‬ ‫کە‬ ‫پ ت ب ‪ ،‬لە‬ ‫یی قە مەکەی من ی ت‬ ‫یی قە مەکەی تۆ لە ن تێگەیش‬ ‫ن تێگەیش‬
‫بکە! لەجی تی ئە ی‬ ‫بە ب ن‬ ‫‪ :‬خ یە ئەگە ئە ئی المەتیە ڕ س ە لە الیەنی تۆ یە‪ ،‬ئە‬
‫ب بۆ ش ێ کە تن ب ڕ پێ هێ نی‪.‬‬ ‫بڵێن‪ :‬خ یە هی یەت‬
‫َّلل مع ب م هم ی غ‬ ‫َّلل لیع ب م أنت فی م ۚ م ك‬ ‫م ك‬
‫ئە‬ ‫تۆ لە ن‬ ‫ڕ ی ئە فە م یش ە لە پێغەم ە ی خ یە (ص ی هللا ع یە س م) فە م ێت‪ :‬م‬
‫ی لێ ۆش‬ ‫ئە‬ ‫ه م‬ ‫بۆ ن نێ ێت‪ .‬هە‬ ‫س یەکی فە تێ ە ی‬ ‫خ‬ ‫قە مە ی‪ ،‬ئە‬
‫لە خ‬ ‫ی بە ب نی خۆی‬ ‫ئە کەس نەی‬ ‫‪ ...‬گێڕنە‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫س ی بە ئ‬ ‫بکە ‪ ،‬خ‬
‫نی ک ‪.‬‬ ‫ی لێ ۆش‬ ‫نە‬ ‫ی ئە ڕۆژ پەشی ن‬ ‫ک ‪ ،‬سە لە ئێ‬
‫لن‬ ‫أ لی َٰٓ َٰٓ ال ل‬ ‫م ك ن َٰٓ ْ أ لی َٰٓء َٰٓ ۚ‬ ‫ل‬ ‫عن ل‬ ‫م ل م أال یع ب م َّلل هم ی‬
‫أك هم ال یع‬
‫‪ ،‬لە ح ڵێک کە ئە‬ ‫س ی‬ ‫ک لەغە ی بە‬ ‫‪ ،‬هە‬ ‫نە‬ ‫س ی‬ ‫کە خ‬ ‫ک‬ ‫تە‪ :‬چی‬
‫‪.‬‬ ‫ڵێن‪ :‬ئێ ە لەنە ی ئی هی ین م ێ ی کەع ەین‪ ،‬کەچی ڕێگ ی ی تی کەع ە لە خەڵکی گ‬
‫(ص ی هللا ع یە س م) کۆچ بک‬ ‫لەگەڵ م سڵ نەک ن ‪ ،‬پێش ئە ی پێغەم ە ی خ‬ ‫ب‬ ‫ئەمە پیشەی‬
‫لەگەڵ‬ ‫نە کە م سڵ نەک‬ ‫ڕێگ ی‬ ‫ی یە) ڕ ی نەب‬ ‫ه لە س ڵی (ح‬ ‫بۆ مە ی ە‪ ،‬هە‬
‫ی تی کەع ە بکە ‪ ،‬ئەم نە ش ی ەی کەع ەی‬ ‫(ص ی هللا ع یە س م) بگەنە مەککە‬ ‫پێغەم ە‬
‫پی ۆ نین‪،‬چ نکە بت پە س ن‪ ،‬ئە ی ش ی نی سە پە ش ی کەع ە بێت تەن م سڵ نەک نن کە ه ڵ‬
‫کە ‪ ،‬بەاڵ‬ ‫بەن یەتی بۆ خ‬ ‫تەن‬ ‫پ ێ‬ ‫لە خ پەک ی‬ ‫خۆی‬ ‫ن نێن‬ ‫ێ ە بۆ خ‬
‫نیە‪،‬‬ ‫ش ی ەیی سە پە ش یک نی کەع ەی‬ ‫بەشێکی ۆ ی ئە نە بە ڕ س ی یە ن نن کە ئە‬
‫چ نکە کەع ەی پی ۆ جێگەی خ ن سیی ە‪ ،‬نە ب پە س ن‪.‬‬
‫ب ك مت‬ ‫ی ۚ ف ق ْ لع‬ ‫ل یت ال م َٰٓء ت‬ ‫صالت م ع‬ ‫م ك‬
‫نەبێت‪ ،‬ئە نەیش‬ ‫جگە لە فیکە چەپڵە لێ‬ ‫تە‪ :‬ن ێژک نی ئە ب پە س نە لە کەع ە هیچ نەب‬
‫‪ ،‬ئەگە بی ن ی ی یە م سڵ نێك‬ ‫س ڕن‬ ‫ی کەع ە‬ ‫بەڕ تی بە‬ ‫پی ی‬ ‫یەکی ۆ ژ‬ ‫ژم‬
‫تە‪ :‬ئەی بێ ب ڕی ە! بەهۆی‬ ‫!‪ .‬ف ق ‪...‬‬ ‫لێ‬ ‫بۆ گ ڵ ە پێک نی فیکە چەپڵی‬ ‫ک‬ ‫تە ف‬
‫بەسە ت ن ه ‪.‬‬ ‫‪ ،‬س بچێژ س ی سەخت بە ی کە لەبە‬ ‫ئە ی کە بێ ب ڕ ب‬
‫و ل ین‬ ‫ثم یغ‬ ‫عی م ح‬ ‫ن ثم ت‬ ‫ْ عن س یل َّلل ۚ ف ی‬ ‫أم ل م لی‬ ‫ْی‬ ‫ل ین ك‬
‫َٰٓ ْ ل ج م ی ش‬ ‫ك‬

‫‪38‬‬
 ‫کە بۆ ئە ی کە خەڵکی لە ڕێگ ی خ‬ ‫خە‬ ‫س م نی خۆی‬ ‫ئە بێ ب ڕ نە م ڵ‬ ‫بێگ م‬
‫بێ ە ئ‬ ‫‪ ،‬بەاڵ ئە خە جک نە لە پ ش ن بۆی‬ ‫لێ بگ‬ ‫نی‬ ‫ڕێگ ی م سڵ ن‬ ‫ب ەنە‬
‫کە ‪ .‬ئە نەی کە بێ ب ڕ‬ ‫سە‬ ‫ئە یش تێ شکێن م سڵ نەک‬ ‫پ‬ ‫خەف ێکی ۆ ‪ ،‬ئی‬
‫لە ێ کۆ ک ێ ە ‪.‬‬ ‫ڕ پێچ ک ێن هەم‬ ‫ئگ ی ۆ‬ ‫یی بە‬ ‫لە ڕۆژی‬
‫َٰٓ‬
‫بعض فی ك ە ج یع فی ع ە في ج م ۚ أ ْ ل ك هم‬ ‫لی ی َّلل ل یث من ل یب ی عل ل یث بع ە ع‬
‫ل‬
‫_مەبەست‬ ‫چ‬ ‫ت ک پیس خ پ _مەبەست بێ ب ڕی خ پە ک ی یە_ لەپ‬ ‫یک‬ ‫خ‬
‫بی ن تە‬ ‫کۆ بک تە‬ ‫لەسە یە‬ ‫بێ ب ڕ‬ ‫‪ ،‬هەم‬ ‫چ کەک ی یە_ جی بک تە‬ ‫ی‬ ‫ئی ن‬
‫ڕ ڕ شیی ی نگ ێ ە ‪.‬‬ ‫مەن‬ ‫‪ ،‬بەڕ س ی هە ئە نە‬ ‫ۆ‬
‫ْ ف م ت س ت أل لین‬ ‫یع‬ ‫ْ یغ ل م م ق س ف‬ ‫ی‬ ‫َٰٓ ْ‬ ‫قل ل ین ك‬
‫ژم یەتی لەگەڵ‬ ‫لە ب پە س ی‬ ‫ئەی پێغەم ە !(ص ی هللا ع یە س م) بە بێ ب ڕ نە بڵێ‪ :‬ئەگە‬
‫بێت‪ ،‬بەاڵ ئەگە هە لەسە بێ‬ ‫ی نە خۆ‬ ‫لە گ ن ه نەی ک‬ ‫خ‬ ‫م سڵ نەک ن بێ ن‪ ،‬ئە‬
‫ب ب نن ئە‬ ‫بن‪ ،‬ئە‬ ‫لەگەڵ م سڵ ن ن هە بە‬ ‫لەسە شەڕ ک‬ ‫بن‬ ‫س‬ ‫ب ڕیی خۆی‬
‫س‬ ‫ڕ ی ک ۆتە گەالنی خ پی پێغەم ە نی پێش ‪ ،‬هەم‬ ‫پێش‬ ‫نەی کە لەمە‬ ‫ئ‬ ‫س‬
‫ئەم نیش گ ێ ە ‪.‬‬ ‫ئ‬
‫ب ی‪ٞ‬‬ ‫َّلل ب یع‬ ‫ْف‬ ‫ن‬ ‫ل ین ك ە َّلل ۚ ف‬ ‫ف ‪ ٞ‬ی‬ ‫ق هم ح ال ت‬
‫فە م ێت‪ :‬ئەی م سڵ نی ە! لەگەڵ ئە بێ‬ ‫‪،‬‬ ‫ک‬ ‫ئە فە م یش ەیش ئ ڕ س ەی م سڵ نەک‬
‫ی ت بەن یەتی کەسێکی ت‬ ‫‪ ،‬ت لەخ‬ ‫ژم یەتی ک ن‬ ‫لەسە‬ ‫ب ڕ نە شەڕ بکە ‪ ،‬کە س‬
‫ه ت هیچ م سڵ نێك نەکە ێ ە ژێ‬ ‫بێت‪ ،‬هە‬ ‫ی س کەی خ‬ ‫ی س هە ئ یین‬ ‫ئ یین‬ ‫نەک ێت‪،‬‬
‫ب پە س نی‬ ‫ئەشکەن ە نی ‪ ،‬بۆ ئە ی لە ئ یی ی پی ۆ ی ئی ال هەڵ گەڕێ ە ‪ ،‬هە‬ ‫ئ‬
‫ژم یەتی ئێ‬ ‫لە‬ ‫ی‬ ‫ک ‪ ،‬ج ئەگە ئە‬ ‫ی‬ ‫مەککە لەگەڵ م سڵ نە بێ سەاڵتەک ن‬
‫ڵی ن یە ‪ ،‬بە پێیە پ شت‬ ‫بە یش کە لە ن‬ ‫ک نی‬ ‫بە ک‬ ‫ئگ‬ ‫خ‬ ‫بێگ م‬ ‫هێ ‪ ،‬ئە‬
‫بک ێت‪ ،‬هە‬ ‫بە ۆ م سڵ‬ ‫نیە کە کە‬ ‫گ نە ‪ .‬بێت ب نین مەبەست لە فە م یش ە ئە‬
‫ڵێن‪ ..‬ئە ی پێ ی ە ئە یە ڕێگ ب ێت بە ڕ نک نە ی ئ یی ی پی ۆ ی ئی ال ‪ ،‬ت‬ ‫هەن ێك‬
‫ن بێت ئە‬ ‫بێت ی‬ ‫هە کەسێك م سڵ‬ ‫ئە‬ ‫پ‬ ‫غەی ی م سڵ ن نیش بەج نی تێی بگە ‪ ،‬ئی‬
‫م ێی تی نیە‬ ‫في ین تە‪ :‬ئ یین ۆ‬ ‫فە م ێت‪ :‬ال ک‬ ‫‪ ..‬خ‬ ‫ئ‬ ‫ی خۆیەتی تە‬ ‫بە ئ‬
‫بگ ێت‬ ‫سەاڵتێك ڕێگ لە گەی ن نی پەی می خ‬ ‫ن ک ێت‪ ..‬ج ئەگە هێ ێك ی‬ ‫بە ۆ م سڵ‬ ‫کە‬
‫لەگەڵ‬ ‫بەت ن ی شەڕی‬ ‫پێ نە ێت‬ ‫لەگەڵ م سڵ ن ن ‪ ،‬پێ ی ە مۆڵەتی‬ ‫ژم یەتی بک‬

‫‪39‬‬
‫ێژ یی مێژ ی ئی ال هیچ‬ ‫‪ .‬بە‬ ‫یخ‬ ‫گەی ن نی ب نگە‬ ‫بک ێت ت هیچ ڕێگ ێك نەبێت لەبە‬
‫ج لەکەیەیە کە بە‬ ‫ی‬ ‫‪ ،‬بەڵگەیش ئە هەم‬ ‫نەک‬ ‫م سڵ‬ ‫لەژێ فش‬ ‫کەسێك بە ۆ‬
‫گ ن ی ت ی ەتی خۆی‬ ‫ش‬ ‫‪ ،‬بگ‬ ‫اڵت نی ئی المی ژی‬ ‫ی‬ ‫لەسە‬ ‫یەکی تە‬ ‫ئ‬
‫هەیە‪.‬‬ ‫هەب‬
‫ی‬ ‫نعم ل‬ ‫ت ل ْ فٱع َٰٓ ْ أ َّلل م ل م ۚ نعم ل ل‬
‫‪،‬‬ ‫ب‬ ‫س‬ ‫لەسە ڕ ش ی خ پی خۆی‬ ‫ڕێگ ی ڕ ست‬ ‫ک‬ ‫گە ئە بێ ب ڕ نە هە پش ی‬
‫ب ش ین‬ ‫پش ی ن نە‪ ،‬کە چ ک ین پش ی‬ ‫ی مەتی‬ ‫هە بۆ ئێ یە‪ ،‬خ‬ ‫ب نن کە ئ یی‬ ‫ئێ‬
‫‪.‬‬ ‫ی مەتی‬
‫ك م‬ ‫ین بن ل یل‬ ‫ل‬ ‫لی‬ ‫ل ب‬ ‫ل‬ ‫َّلل خ ە ل س‬ ‫ع َٰٓ ْ أن غ م من شيء ف‬
‫كل شيء ق ی‬ ‫و َّلل ع‬ ‫ل ع‬ ‫ل‬ ‫ل ق ی‬ ‫ء م م بٱَّلل م َٰٓ أن ل ع ع ن ی‬
‫س‬ ‫لەگەڵ بێ ب ڕ ن‬ ‫س کە ت نەی کە لە ک تی جەنگ ک‬ ‫تە‪ :‬ئەی م سڵ نی ە! ئە‬
‫ک ێت بەسە ت ن ‪ ،‬بەشێکی‬ ‫بە‬ ‫بەشی بۆ ئێ یە‬ ‫بێت بک ێ ە پێ ج بە ‪ ،‬چ‬ ‫کە ێت!‬
‫کەس ک ی‬ ‫بۆ پێغەم ە‬ ‫ک‬ ‫پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م)‪ ،‬کە ئە یش تە خ‬ ‫ت یشی بۆ خ‬
‫لێ بڕێت ‪ ،‬ن ت نن بە ئ س نی بگەڕێ ە‬ ‫خە جیی‬ ‫ئە نەی کە لەسەفە‬ ‫هەژ‬ ‫هەتی‬
‫بک ێت‪ ،‬نە هە‬ ‫‪ ..‬ئەی م سڵ نی ە! بێت سکە تەک نی شەڕ بە شێ یە بە‬ ‫بۆ ش ێ ی خۆی‬
‫ب ێت‪ ،‬ئەگە ئێ‬ ‫ئەن‬ ‫بەشک نە ئ‬ ‫بن‪ ..‬بێت ئە‬ ‫ب ێت بە نەی کە لە غە کە بەش‬
‫_ کە ق ئ نە_ بۆ سە بەن ی خۆم ‪ ،‬کە‬ ‫م نەتە خ‬ ‫بە ی کە ن‬ ‫بە خ‬ ‫ب ڕ‬
‫لە‬ ‫ئی ن‬ ‫لە بێ ب ڕیی‬ ‫پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م) لە ڕۆژی جی ک نە ی ئی‬
‫شەڕ س ی پێ‬ ‫ال ڕ بەڕ ی یە ب نە‬ ‫ڕ ی ‪ ،‬کە هە‬ ‫‪ ،‬کە لە غە ی بە‬ ‫ب پە س‬
‫کە‬ ‫ی‬ ‫سەاڵتی خۆی م سڵ نەک نی سە خ ت‪ ،‬هە چەن ژم‬ ‫بەهێ‬ ‫کە خ‬ ‫ک ‪ ،‬لە ڕۆژ‬
‫ش ێک هەیە ‪ ،‬هە ش ێکی ب ێت‬ ‫سەاڵتی بەسە هەم‬ ‫ۆ ب ‪،‬خ‬ ‫ی ب پە س ەک‬ ‫ژم‬ ‫ب‬
‫ت‬ ‫چە‬ ‫هەم‬ ‫بۆ جی ‪ ،‬خۆی‬ ‫نی ڕ س ەقی ە ک تێك چ‬ ‫خ ن یک ‪ .‬ئی ن‬ ‫بێ‬
‫بکەنە ق ب نی‬ ‫کە خۆی‬ ‫م ڵە ئ م ب‬ ‫بە گی‬ ‫بین ک ‪ ،‬ئی‬ ‫پێ ی یەکی جەنگیی خۆی نی‬
‫‪..‬‬ ‫بەشێك لە سکە تەک نی شەڕی بۆ بڕی‬ ‫ڕێ لێ نێکی‬ ‫ئ یی ی خ ‪ ،‬بۆیە بی ین خ یش‬
‫لە پێ ی بە ک نە ی ئ اڵی‬ ‫غە ی ڕ س ەقی ە ئە یە کە تەن لەبە ڕ مەن ی خ‬ ‫بێگ م‬
‫تک نی س م نی گەالنی‬ ‫لە پێ‬ ‫ڕ گە یەتی ‪ ،‬نەتە پە س ی ‪ ...‬ی‬ ‫ئی الم بێت‪ ،‬نە لە پێ‬
‫کە ‪.‬‬ ‫ئێ یش هە‬ ‫ن ێ ی ک‬ ‫س ‪ ،‬ک ئی پ ی لی می کۆ‬ ‫ژێ‬

‫‪40‬‬
‫لن‬ ‫ل كب أس ل م م ۚ ل ت ع تم َلخ م في ل یع‬ ‫ل‬ ‫هم بٱلع‬ ‫ل نی‬ ‫أن م بٱلع‬
‫َّلل ل یع ع یم‬ ‫ی ی من حي عن بی و‬ ‫م ع ال لی ك من ه ك عن بی‬ ‫ي َّلل أم ك‬ ‫لی‬
‫ب ‪ ،‬بێ ب ڕ ک نیش‬ ‫کە لە مە ی ە ن یک‬ ‫ب‬ ‫ۆڵە‬ ‫لەالیەکی ئە‬ ‫لە بە‬ ‫کە ئێ‬ ‫بی بکەنە‬
‫‪ .‬خۆ‬ ‫ئێ‬ ‫خ‬ ‫گ نیەکەیش کە ت‬ ‫ق فڵە ب‬ ‫ت ب ‪،‬‬ ‫‪ ،‬کە لە مە ی ە‬ ‫ب‬ ‫لەالکەی ت یە‬
‫کە تن‬ ‫لە شەڕک‬ ‫لەگەڵ ب پە س ەک ن ب یە‪ ،‬ئە‬ ‫بڕی ی شەڕت‬ ‫یەکەم‬ ‫ئەگە ئێ‬
‫ت قی شەڕت‬ ‫کەمیی چە‬ ‫ب نە لەگەڵی ن ‪ ،‬چ نکە لەبە کەمیی خۆت‬ ‫نە ه تن بۆ ڕ بەڕ‬
‫ئە ڕ س یەی‬ ‫هەن ێک‬ ‫پڕ ت قە‪ ،‬هە‬ ‫ۆ‬ ‫بە م ە ئە لەشک‬ ‫بۆ شەڕ ک‬ ‫نە ب‬ ‫ئم‬
‫ی ڕ خ ن کە‬ ‫(ص ی هللا ع یە س م) بەاڵ خ‬ ‫کە تە م ج لە لەگەڵ پێغەم ە‬ ‫ک‬ ‫ئ شک‬
‫بڕی ی ب ‪ ،‬بێ ە ی ‪..‬‬ ‫ب ە ‪ ،‬ت ئە ی خ‬ ‫لەگەڵ بێ ب ڕ ن ڕ بەڕ‬ ‫ت شی شەڕ ب ن‬
‫بکە ت ێت‪ ،‬ئە یش کە‬ ‫یی حەقی ەتی بۆ‬ ‫تی بچێت کە بە تە‬ ‫ئە‬ ‫ت ئە ی تی چێت‪ ،‬پ‬
‫ۆ‬ ‫خ‬ ‫بژی‪ ..‬بێگ م‬ ‫ڕ نی یە‬ ‫بە بە چ‬ ‫ب ێت‬ ‫ژی‪ ،‬حەقی ەتی بۆ ئ شک‬ ‫مێ ێ ە‬
‫الت لە جەنگەکە ‪.‬‬ ‫ڕ ف ێکی هە‬ ‫گ ف‬ ‫لە هەم‬ ‫ب‬ ‫ن یە ‪ ،‬ئ گ‬ ‫بی ە‬
‫ل ن َّلل س م ۚ نە ع یم ب‬ ‫م ك ی ل ش م ل ع م في ألم‬ ‫ی ی م َّلل في م مك ق یال ب ل أ‬
‫ل‬
‫بێ ب ڕ نی بە کە خ ە پێش چ ی پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م)‬ ‫بێ ێ ە لە خە‬ ‫خ ی گە‬
‫بشکێ ێت کە لە ڵە‬ ‫بۆ م سڵ نەک ‪ ،‬ت ک ت سی ئە نەی‬ ‫پێغەم ە یش خە کەی گێڕ یە‬
‫بێت‪ ،‬بەڵک‬ ‫ی‬ ‫نیە کەمیی ژم‬ ‫مە‬ ‫مەبەست لە کە پیش ن نی بێ ب ڕ‬ ‫ت س ‪ ،‬بێگ م‬
‫بێ‬ ‫فە م ێت‪ :‬ئەگە خ‬ ‫یی ی نە‪ .‬ئی‬ ‫مەبەست لە پیش ن نی بێ هێ یی بێ ت ن یی کە‬
‫لە شەڕ کە‬ ‫یک‬ ‫لە بەش‬ ‫ب‬ ‫شپ‬ ‫ب ن یە‪ ،‬ئێ‬ ‫بە بەهێ پیش‬ ‫ب ڕ ک نی بە ۆ‬
‫‪ ،‬بۆیە بە هیچ‬ ‫ئی نێکی پ ە ب‬ ‫خ‬ ‫چ نەت‬ ‫بە مش مڕت ‪ ،‬چ نکە هەن ێک‬ ‫ب‬
‫بێ ە مەی نی شەڕ کە ‪،‬‬ ‫ێ‬ ‫نەت ن‬ ‫بیم ی گ تن‬ ‫ت‬ ‫شێ یە نە ت س ‪ ،‬هەن ێکی ت یش‬
‫ن‬ ‫ۆ‬ ‫خ‬ ‫تێکچ نە پ س ی‪ ،‬بێگ م‬ ‫یی‬ ‫لە شپ‬ ‫ک‬ ‫ئێ ی سەالمە‬ ‫بەاڵ خ‬
‫نیە‪.‬‬ ‫ێک هەیە ‪ ،‬هیچی لێ ش‬ ‫ئ می‬ ‫نی هەم‬ ‫ڵ‬ ‫بە ی کە لەن‬ ‫ئگ‬
‫َّلل ت جع‬ ‫م ع ال و ل‬ ‫ي َّلل أم ك‬ ‫م ف َٰٓي أعی م لی‬ ‫ل ی م ف َٰٓي أعی م ق یال ی‬ ‫هم‬ ‫ی ی‬
‫ألم‬
‫ه‬ ‫کە خ ە پێش چ ت ‪ ،‬هە‬ ‫ژم ەک ن نی بەبێ هێ‬ ‫ئەی م سڵ نی ە! لە ک تە کە خ‬
‫لەگەڵ‬ ‫ب ن بۆ شەڕ ک‬ ‫گە‬ ‫الت‬ ‫‪ ،‬ت هە‬ ‫خ ە پێش چ ی ئە‬ ‫بێ هێ‬ ‫ئێ یشی بە کە‬
‫بی ێکی ۆ ی خ ە‬ ‫ت‬ ‫ت ن ی ئێ ی بەهێ ک‬ ‫کە شەڕ کە س ی پێک ‪ ،‬خ‬ ‫یەک ی‪ ،‬ئی‬

‫‪41‬‬
‫بێ ە‬ ‫ب‬ ‫ن ی خۆی بڕی ی لەسە‬ ‫‪ ،‬سە ی خ ن بەسە ی ن ‪ ،‬ت ئە ی کە لە‬ ‫ڵی ئە‬ ‫ن‬
‫بە یل گی نی حەف کەسی‬ ‫ک ژ نی حەف کەسی‬ ‫ی‪ ،‬کە ئە یش شک نی لەشک ی بێ ب ڕ‬
‫ن‬ ‫‪ ،‬هیچ ش ێك ڕ‬ ‫گەڕێ ە‬ ‫ش ێك هە بۆ الی خ‬ ‫ب ‪ .‬لی هللا ت جع ‪ ...‬هەم‬ ‫ت ی‬
‫بێت ئە ڕ س یە‬ ‫‪ ،‬بەاڵ‬ ‫ی خۆی بڕی ی لەسە‬ ‫بە ئی‬ ‫ن بێت مەگە بە شێ یە نەبێت کە خ‬
‫بک ‪،‬‬ ‫لەگەڵ بێ ب ڕ ن ئ م‬ ‫ب نە‬ ‫کە سەی ڕ بەڕ‬ ‫ب نین کە هەمیشە پێ ی ە م سڵ‬
‫بەخشێت‪ .‬ئە ت چ نکە‬ ‫سە کە تن‬ ‫پڕ ت قی یە‪ ،‬خ‬ ‫ک‬ ‫چ نکە بەپێی ئە خۆ ئ م‬
‫ی‬ ‫کە سەی تە‬ ‫بێ ت قن‬ ‫ک‬ ‫کەم ە خەمی ی‬ ‫ئەمڕۆ لە ڕ‬ ‫م سڵ ن نی جی‬
‫ژم‬ ‫مەی ەتن‬ ‫بە‬ ‫ش ێ ێکی جی ن هە چە س‬ ‫پێ نیە‪ ،‬بی یت لە هەم‬ ‫م النێکەی‬
‫ڵن‪.‬‬ ‫بەسە ی ن‬
‫ْ َّلل ك ی لع م ت‬ ‫ك‬ ‫ْ‬ ‫ل ی م ف فٱث‬ ‫یَٰٓ ی ل ین ء م َٰٓ ْ‬
‫ۆ بەچ کی‬ ‫بە‬ ‫! ک تێك لەگەڵ کۆمەڵێك لە بێ ب ڕ ن ڕ بەڕ‬ ‫هێ‬ ‫ئەی ئە نەی ب ڕت‬
‫بن‪.‬‬ ‫لەبی بێت پشت بە ب ەس ن‪ ،‬بەڵک سە کە ت‬ ‫ن یخ ت‬ ‫ڕ بگ‬ ‫خۆت‬
‫ین‬ ‫َّلل مع ل‬ ‫س لە ال ت ع ْ ف ش ْ ت هب ی م ب ص َٰٓ ْ ۚ‬ ‫أ یع ْ َّلل‬
‫لێ‬ ‫پەیڕ ی‬ ‫بن (ص ی هللا ع یە س م)‬ ‫پێغەم ە کەی خ‬ ‫ی ە! گ ێڕ یەڵی خ‬ ‫ئەی ئی ن‬
‫بێ ە م یەی ئە ی‬ ‫‪ ،‬چ نکە ئە‬ ‫نەکە ێ ە نێ‬ ‫ت‬ ‫لەن خۆت ن ن کۆ مەبن کێش ە بە‬ ‫بکە‬
‫بشکێن‪ .‬سەب بگ‬ ‫ژم ن ن نەت نن خۆڕ بگ‬ ‫لەبە ن ە‬ ‫نەمێ ێت‬ ‫ت نت‬ ‫بێ هێ ب ن‬
‫بە ئ س نیی کۆڵ‬ ‫گ‬ ‫لەگەڵ ئە کەس نە یە کە سەب‬ ‫خ‬ ‫تێ نەک ‪ ،‬بێگ م‬ ‫هە س نیی ڕ ت‬
‫هێ ێت‪ ،‬چ نکە ج ی‬ ‫ت ن یش بەک‬ ‫‪ ( .‬یح) تە‪ :‬هە ‪ ،‬بەاڵ لە م نی عە بی بۆ هێ‬ ‫ن‬
‫گە‬ ‫خ ی گە‬ ‫بە تە ژمە‬ ‫هێ‬ ‫گێڕێت‪ ،‬ی خ‬ ‫ی‬ ‫هەیە کە هە هەڵ ک ‪ ،‬کەش ی لە‬
‫لە ڕیشکە هەڵ کەنێت‪.‬‬
‫م ‪ٞ‬‬
‫یط‬ ‫عن س یل َّلل ۚ َّلل ب یع‬ ‫ی‬ ‫ئ َٰٓء ل‬ ‫ال ت ن ْ كٱل ین خ ج ْ من ی هم ب‬

‫ه تن‪ ،‬بەهەم‬ ‫گ نیەکەی نە‬ ‫نە ب‬ ‫بەه ن ی ک‬ ‫ک تێك بێ ب ڕ نی مەککە بە لەشک کەی نە‬
‫بە‬ ‫خ‬ ‫ۆڵی (بە ) ئی‬ ‫ک‬ ‫ڕ ی‬ ‫بە خۆپیش ن نە‬ ‫ل ت ە یەکە‬ ‫خۆهەڵکێش‬
‫خۆ هەڵکێش‬ ‫مەبن کە بەفی‬ ‫ک ئە‬ ‫فە م ێت‪ :‬ئێ‬ ‫بە م سڵ نەک‬ ‫ئ مۆژگ ی پەن‬
‫لە خەڵکی‬ ‫ڕێگ ی خ‬ ‫هە ڵێکی نە‬ ‫کە ت ە ڕێ ‪ ،‬بەهەم‬ ‫بە‬ ‫بە‬ ‫لە مەککە‬ ‫خۆ پیش ن نە‬
‫لە‬ ‫المە‬ ‫ی ە! لە ڕ ش ی م سڵ ن نەی خۆت‬ ‫ئەی ئی ن‬ ‫بێ ن‪ .‬ئێ‬ ‫ن هێڵن ئی‬ ‫گ‬

‫‪42‬‬
‫بێت(ص ی‬ ‫پێغەم ە کەت‬ ‫سە کە ت ی ئ یی ەکەت‬ ‫ڕ مەن یی خ‬ ‫غە ک ن تەن مەبەس‬
‫مەبەس ێکی نە‪.‬‬ ‫نی‬ ‫‪ ،‬ئ گ ی لەهەم‬ ‫ی بە بێ ب ڕ‬ ‫هللا ع یە س م)‪ ...‬خ‬
‫نص‬ ‫ل‬ ‫ت َٰٓء‬ ‫ني ج ‪ ٞ‬ل م ب ف‬ ‫من ل‬ ‫ال غ لب ل م لی‬ ‫ین ل م لشی ن أع م ق‬
‫ن َٰٓي أخ ف َّلل ۚ َّلل ش ی لع‬ ‫م ال ت‬
‫ع ع یە ق ني ب َٰٓ ‪ٞ‬ء م م ن َٰٓي أ‬
‫ی ئە بێ ب ڕ نەی‬ ‫ک‬ ‫بڵێ‪ :‬شەی‬ ‫ئەی پێغەم ە !(ص ی هللا ع یە س م) بە م سڵ نەک‬
‫هیچ‬ ‫کە لە ڕۆژ‬ ‫تە ڵی‬ ‫هیخ‬ ‫ه‬ ‫نەتە ‪ ،‬هە‬ ‫بۆی ڕ ن‬ ‫لەبە چ شی ین ک‬
‫من لەگەڵ ئێ‬ ‫‪ :‬بێگ م‬ ‫پێی ت‬ ‫ڵ بێت‪،‬‬ ‫هێ ێك نیە ب نێت بەسە ئە ن‬ ‫کە‬
‫بی ی‪ ،‬شەی‬ ‫بێ ب ڕ _ یەک ی‬ ‫ت ق ەکە_ ئی ن‬ ‫‪ ،‬بەاڵ ک تێك هە‬ ‫ی مەتی‬
‫نیم‪ ،‬من‬ ‫لەگەڵ ئێ‬ ‫بە یم‬ ‫‪ :‬بەڕ س یی من لە ئێ‬ ‫بە بێ ب ڕ نی‬ ‫کش یە‬ ‫لێی‬ ‫پ شە پ‬
‫ت سم‪...‬‬ ‫ب _ بەڕ س ی من لەخ‬ ‫ن ی ن ی ن _ مەبەس ی ف یش ەک‬ ‫بی م کە ئێ‬ ‫ش نێك‬
‫؟!‬ ‫لە ک تە چۆ ب‬ ‫ق ەک ن نەی شەی‬ ‫ۆ سەخت بەتی ە‪ .‬ئە ه ن‬ ‫تۆڵەسەن نە ی خ‬
‫؟! ئە‬ ‫ئە ق نەی ک‬ ‫ێك‬ ‫تە سە شێ ی ئ می‬ ‫خۆی خ‬ ‫‪ ،‬یخ‬ ‫س سە ب‬ ‫ئ ی بە‬
‫خۆی ی ن نێت‪.‬‬ ‫ش نە تەن خ‬
‫َّلل ع ی ح ‪ٞ‬یم‬ ‫َّلل ف‬ ‫غ َٰٓه َٰٓ‬
‫الء ی م و من ی كل ع‬ ‫ل ین في ق ب م م‬ ‫ل‬ ‫ی‬
‫‪:‬‬ ‫نەخۆشی تێ یە‪ ،‬بە م سڵ نەک نی‬ ‫ڵی‬ ‫نیە‬ ‫ک ‪ ،‬ئە نەی کە لە ڵی ن ئی‬ ‫ڕ‬ ‫ک تێك‬
‫ب‬ ‫شەڕی بە‬ ‫_مەبەس ی‬ ‫ت شی ئە گۆبەن ک‬ ‫خۆی‬ ‫‪،‬‬ ‫یک‬ ‫مەغ‬ ‫ئ یی ەکەی‬
‫ب ەس ێت هە بە تەم ی ئە بێت‪،‬‬ ‫لەگەڵ بێ ب ڕ ن _ بەاڵ ئە نە ن نن هە کەسێك پشت بە خ‬
‫ت ن یەکی ڕ ه یە حەکیم‬ ‫خ‬ ‫سەاڵت‬ ‫خ‬ ‫ی تە ‪ ،‬چ نکە بێگ م‬ ‫کە ێت‬ ‫ئە سە‬
‫ت ن ی ۆ ی هەیە کە ف ی ی ئە کەس نە بکە ێت‬ ‫ک ک نی مەبەس ی هەیە‪ .‬خ‬ ‫ن یە لە هەم‬
‫ژم نی ن ‪.‬‬ ‫بەسە‬ ‫پش ی پێ بەس ن سە ی ن خ‬
‫ْ‬ ‫ل ین ك‬ ‫ی ف‬ ‫ل ت َٰٓ‬
‫َٰٓ‬
‫یق‬ ‫ل‬ ‫ق ْع‬ ‫ج ه م أ ب هم‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ل‬
‫ف یش ەی گی نکێش‬ ‫ت ی ی کە چۆ لەشەڕی بە‬ ‫ئەی پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م) ! ئەگە‬
‫ت ێت‪:‬‬ ‫یی بە نە‬ ‫پش ی ن ‪ ...‬لەڕۆژی‬ ‫چ‬ ‫کێش ‪ ،‬ی نکێش بە‬ ‫گی نی ئە بێ ب ڕ نەی‬
‫ۆ خ ‪.‬‬ ‫بچێژ س ت نی ئ گ لەن‬
‫لك ب ق مت أی ی م أ َّلل لیس ب م ل ع ی‬
‫‪ ..‬چ‬ ‫ئەن م ن‬ ‫خ پەک نی خۆت نە یە کە پێش‬ ‫بەهۆی ک‬ ‫نەت‬ ‫ت ێت‪ :‬ئە س‬ ‫پێی‬
‫س ە لە هیچ بەن یەکی خۆی ن ک ‪.‬‬ ‫ب نن کە خ‬

‫‪43‬‬
 ‫َّلل ق ‪ ٞ‬ش ی لع‬ ‫ْ ب یت َّلل ف خ هم َّلل ب ن ب م ۚ‬ ‫ل ین من ق م ۚ ك‬ ‫كأ ء ف ع‬
‫ئە‬ ‫ش ێ کە ت نی فی عە‬ ‫پێ ن‬ ‫ست‬ ‫ڕ شی‬ ‫ک ک‬ ‫ڕ ش ی ئە نە‬ ‫ک‬
‫بە‬ ‫کە ب ڕی‬ ‫گەلی ث‬ ‫گەلی ع‬ ‫گەلی ن‬ ‫‪،‬‬ ‫ب‬ ‫کە لە پێش ئەم نە‬ ‫س ەمک نەی ت‬
‫لەن ی‬ ‫س ی سەخ ی‬ ‫‪ ،‬خ یش بەهۆی گ ن هی خۆی نە‬ ‫ی خی ب‬ ‫نەهێ‬ ‫فە م نی خ‬
‫نی ۆ سەخ ە‪.‬‬ ‫س‬ ‫بە ت ن یە تۆڵەسەن نە‬ ‫خ‬ ‫‪ .‬بێگ م‬ ‫ب‬
‫م أ َّلل س یع ع ‪ٞ‬یم‬ ‫ْم بن‬ ‫یغی‬ ‫ح‬ ‫ق‬ ‫ع‬ ‫أنع‬ ‫َّلل لم یك مغی نع‬ ‫لك ب‬
‫بە‬ ‫ه سەب‬ ‫‪ ،‬هە‬ ‫نی بێ ب ڕ نی مەککە لە ۆڵی بە‬ ‫بە س‬ ‫سەب‬ ‫ئەمەی ب سک‬
‫قە مەک نی پێغەم ە نی پێش ‪ ،‬هۆی ئە س‬ ‫ک فی عە‬ ‫نی گەالنی پێش ئەم نیش‬ ‫س‬
‫هە‬ ‫فە م نەک نی خ ‪ .‬خ‬ ‫لە بڕی‬ ‫ب‬ ‫ی خی ب نی‬ ‫خ پەک یی خۆی‬ ‫ب نەی‬ ‫لەن‬
‫بەهۆی‬ ‫ن گۆڕێت‪ ،‬ت خۆی‬ ‫لێی‬ ‫ن سێ ێ ە‬ ‫نەتە یە بەخشی بێت‪ ،‬لێی‬ ‫نیع ەتێ ی بەهە گە‬
‫ۆ بی ە‬ ‫خ‬ ‫نەیگۆڕ ‪ ..‬بێگ م‬ ‫النەبە ‪ ،‬ی خ‬ ‫ئە نیع ەتە لەسە خۆی‬ ‫خ پیی خۆی نە‬
‫ن یە‪.‬‬ ‫کەسێکیش ئ گ‬ ‫ی هەم‬ ‫ق ەیەکە بە ک‬ ‫ن یە ئ گ ی لە هەم‬
‫ۚ ك ‪ٞ‬ل ك ن ْ‬ ‫ف ع‬ ‫م ب ن ب م أغ ق َٰٓ ء‬ ‫ل ین من ق م ۚ ك ب ْ ب یت ب م ف ه‬ ‫ف ع‬ ‫ء‬ ‫كأ‬
‫ین‬
‫نی‬ ‫س‬ ‫گ تن بێگ م‬ ‫عی‬ ‫ی ک نە‬ ‫تە بۆ ی ت‬ ‫ک‬ ‫ب‬ ‫ئە فە م یش ەی‬ ‫خ‬
‫گ ێە ‪،‬‬ ‫خ پەک‬ ‫کەسێکی ی خی‬ ‫نگ هەم‬ ‫ی‬ ‫یەکێکە لە ی س ک نی خ ‪،‬‬ ‫خ‬
‫ه گشت‬ ‫ش ێ کە ت ک نی گ ت تە ‪ ،‬هە‬ ‫پێ ن‬ ‫ست‬ ‫ک چۆ ک تی خۆی فی عە‬ ‫هە‬
‫لێ‬ ‫نی‪ ...‬ئی‬ ‫ۆ‬ ‫بە‬ ‫گ ی‬ ‫گەالنی خ پک ی پێش ئە نیشی گ ت تە کە فە م نی پە‬
‫فی عە‬ ‫ب ‪،‬‬ ‫لەن‬ ‫ئە نەم‬ ‫هەم‬ ‫خ پک یی خۆی نە‬ ‫فە م ێت‪ :‬بەهۆی گ ن‬ ‫خ‬
‫‪.‬‬ ‫بێ ب ڕ ب‬ ‫خ ک ن ‪ ...‬گشت ئەم نە س ەمک‬ ‫ییس‬ ‫لە‬ ‫ش ێ کە ت نیشی‬
‫ْ ف م ال ی م‬ ‫َّلل ل ین ك‬ ‫ش ل َٰٓ ع‬
‫یشن‬ ‫س‬ ‫ڕۆ ‪ ،‬ئە کەس نە کە بێ ب ڕ‬ ‫ی‬ ‫لە نەی کە بەسە‬ ‫خ پ ین کە‬ ‫بێگ م‬
‫بۆ‬ ‫ک تە‬ ‫ب ڕ ن هێ ن‪ .‬ئە فە م یش ە ح ڵی ئە بێ ب ڕ نە ڕ‬ ‫لەسە بێ ب ڕیی خۆی‬
‫بێ ن‪.‬‬ ‫(ص ی هللا ع یە س م) ه ڵەک نی ت ئی ن ئ مێ بن لە ی ئە ی خی ی نە ئی‬ ‫پێغەم ە ی خ‬
‫هم ال ی‬ ‫ع هم في كل م‬ ‫م م ثم ی‬ ‫ل ین ع‬
‫بەس ن کە بە‬ ‫ئەی پێغەم ە !(ص ی هللا ع یە س م) ئە بێ ب ڕ نە ئە نە کە پەی نت لەگەڵ‬
‫ج ێك پەی نەک نی‬ ‫‪ ،‬کەچی هەم‬ ‫‪ ،‬ی مەتی بێ ب ڕ نی مەکە نە‬ ‫ب ڵێ ە‬ ‫ۆس یەتی لەگەڵ‬
‫ی‬ ‫‪.‬‬ ‫نپ ێ‬ ‫خەش ی خ‬ ‫لەس‬ ‫‪ ،‬خۆی‬ ‫کەنە پەی نەک نی‬ ‫پشت‬ ‫شکێ ن‬ ‫خۆی‬

‫‪44‬‬
‫پش ی ش ی مە ی ە بێت‪ ،‬بە ت ی ەتی ج لەکەک نی نە ی‬ ‫ج لەکەک نی‬ ‫مەبەست لە ئ یەتە پی ۆ‬
‫شن‬ ‫هەڵ‬ ‫پەی نەک نی‬ ‫ب نە‬ ‫یی پ شگە‬ ‫‪ ،‬کەچی‬ ‫(ق ی ) کە چەن ج ێك پەی نی‬
‫کە سە نی ئە ج لەک نە چ نە الی بێ ب ڕ نی‬ ‫گێڕنە‬ ‫ک ‪..‬‬ ‫‪ ،‬ژم یەتیی م سڵ نەک نی‬
‫بەڵێ ی‬ ‫م سڵ ن ن ‪،‬‬ ‫لەگەڵ پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م)‬ ‫بۆ شەڕک‬ ‫مەککە ه نی‬
‫‪.‬‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫کە ی مەتی تە‬ ‫پێ‬
‫ب م من خ م لع م ی ك‬ ‫فش‬ ‫م في ل‬ ‫فم ت‬
‫بکەنە سە‬ ‫هە ک تێك لەگەڵ ئە نە لە مەی نی شەڕ ڕ بەڕ ب نە ‪ ،‬بە چ کیی هێ شی‬
‫کە لە‬ ‫لە ڵی ئە نەی‬ ‫نی ت‬ ‫س‬ ‫کە ب ێ ە م یەی‬ ‫لێ بکە ‪ ...‬بەشێ یەکی‬ ‫ک ش ی‬
‫ی ن گ ێت‬ ‫‪ ،‬ت‬ ‫نە‬ ‫ی مەتیی‬ ‫پێ بکە‬ ‫ت پ ژ باڵ ی‬ ‫ڕی ک نی پش ە ی ن‬
‫‪.‬‬ ‫بگ‬ ‫‪ ،‬ئی پەن‬ ‫پێ ه‬ ‫چیی‬ ‫بیی بکەنە لە ی کە ئە‬
‫َّلل ال ی ب ل َٰٓئ ین‬ ‫س َٰٓء ۚ‬ ‫لی م ع‬ ‫خی ن فٱن‬ ‫م ت فن من ق‬
‫هەڵ گەڕێ ە‬ ‫ت س‬ ‫لە نێ ن ن‬ ‫هەب‬ ‫پەی‬ ‫بە خی نەتک نی قە مێك‬ ‫ک‬ ‫ئەگە هەس‬
‫ڕ ی‬ ‫بە‬ ‫پەی نەکەی‬ ‫ئێ یش بە ئ شک‬ ‫لێ ب شێ ن‪ ،‬ئە‬ ‫س‬ ‫بشکێ ن‪،‬‬ ‫پەی نەکەی‬
‫پێش ئە ی ئە‬ ‫بن‪ ...‬ئی‬ ‫بڵێن‪ :‬پەی نەکە ح بی بۆ ن ک ێت‪ ،‬ت ئ گ‬ ‫پێی‬ ‫بکەنە‬ ‫خۆی‬
‫ن ێت‪،‬‬ ‫خی نەتک نی خۆ‬ ‫نپک‬ ‫خ‬ ‫‪ .‬بێگ م‬ ‫ب‬ ‫پەالم ی ئە‬ ‫لێ ب شێ ن‪ ،‬ئێ‬ ‫س‬
‫شێ ە ‪.‬‬ ‫هەڵ‬ ‫بەڵێ ەک نی‬ ‫ئە ن پ ک نەی کە بە ی یە پەی‬
‫ْ س َٰٓ ْ ۚ ن م ال یع‬ ‫ن ل ین ك‬ ‫ال ی‬
‫نە نن کە لە‬ ‫لەگەڵ ب پە س نی مەککە ڕێککە تن‪،‬‬ ‫شک ن‬ ‫ئە بێ ب ڕ نەی کە پەی نی خۆی‬
‫لە‬ ‫نەبێت ئە نە ب نن خۆی‬ ‫بن‪ ...‬بێگ م‬ ‫ق ت‬ ‫خ پەی خۆی‬ ‫ک‬ ‫ئەن می ئە ن پ کی‬
‫بێت‪ ...‬بەڵک‬ ‫سە س‬ ‫لە ئ س ی ن‬ ‫ت ن ی بەسە ی ن نەشکێت‬ ‫‪،‬خ‬ ‫بکە‬ ‫ڕ گ‬ ‫س یخ‬
‫خ پەک یی‬ ‫بێت س ی ی خی ب‬ ‫بەسە ی ن‬ ‫ڵ ک‬ ‫لێ گ ێت ‪ ،‬م سڵ نەک‬ ‫غە بی‬
‫بچێژ ‪.‬‬ ‫خۆی‬
‫ن م ال‬ ‫َّلل ع كم ء خ ین من‬ ‫بە ع‬ ‫ل یل ت ه‬ ‫من ب‬ ‫أع ْ ل م م س ع م من ق‬
‫ْ من شيء في س یل َّلل ی ف لی م أن م ال ت‬ ‫ن م َّلل یع م ۚ م ت‬ ‫تع‬
‫ت ئەمڕۆ چەن ه شەڕی گە‬ ‫ێژ یی مێژ‬ ‫بە‬ ‫ح ڵەتێکی کۆمەاڵیەتی یە‪ ،‬لەبە ئە‬ ‫شەڕ ک‬
‫ی یە بێ‬ ‫‪ ،‬ئە سە‬ ‫هەڵگی س‬ ‫نەتە‬ ‫هۆ ‪ ،‬ی‬ ‫اڵ ‪ ،‬ی‬ ‫لە نێ‬ ‫بچ‬
‫هەڵگی س تە ‪ .‬لەبە ئە لێ‬ ‫‪ ،‬ئەگە لەالیە شەڕ ک ژ بێ ە ‪ ،‬لەالیەکی ت‬ ‫شەڕ شۆڕ نەب‬
‫ت قی‬ ‫هۆک ێکی هێ‬ ‫جۆ‬ ‫بەسە م سڵ نەک ن ‪ ،‬کە بێت بەپێی ت ن هەم‬ ‫فە م‬ ‫خ‬

‫‪45‬‬
‫‪ ،‬بۆ ئە ی‬ ‫ڕ بگ‬ ‫اڵتی‬ ‫ک نی‬ ‫هەی ن ێت ‪ ،‬ئەسپی شەڕ لەسە س‬ ‫بکە‬ ‫ئم‬ ‫شەڕ ک‬
‫ب ە ‪ .‬ئی می م س یم‬ ‫ڕ بەڕ‬ ‫‪ ،‬لەگەڵی ن‬ ‫سن‬ ‫ب‬ ‫ژم نی‬ ‫ب نن بەچ کی بە ن ە‬
‫‪،‬‬ ‫یگێڕێ ە ‪ ،‬کە پێغەم ە ی خ (ص ی هللا ع یە س م) کە لەسە می ە ئە ئ یەتە پی ۆ ی خ ێ‬
‫تێگ تن‪ ،‬ج‬ ‫ت ن ب ی ی یە لە ه ێش ن‬ ‫بن هێ‬ ‫ل مي تە‪ :‬ئ گ‬ ‫ل‬ ‫فە م ی ال‬ ‫سێ ج‬
‫بێت‪ ،‬لە ئەمڕۆ گ لە تۆپ بۆم‬ ‫مەن ەنیق ب‬ ‫کە‬ ‫م نە تی‬ ‫ئەگە ئە تێگ ت ە لە سە‬
‫بە پ پۆڕی جەنگیی لە‬ ‫ێژ ێت ی‬ ‫) گ ێ ە ‪ ،‬ج چ بە فڕۆکەی جەنگیی ب‬ ‫(ص‬ ‫م شە‬
‫بە پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م)‬ ‫ی یە ب ەقێ ێت‪ .‬خ‬ ‫هە لەسە‬ ‫ێژ ێت‪ ،‬ی خ‬ ‫ب‬ ‫ی‬
‫هێ ێك ئ م‬ ‫چە‬ ‫جۆ‬ ‫فە م ێت‪ :‬هەم‬ ‫ش ێ ێک‬ ‫سە‬ ‫ک‬ ‫لە هەم‬ ‫م سڵ ن‬
‫نن‬ ‫ژم نەی کە پێی‬ ‫ژم نی خۆت نی ب سێ ن‪ ،‬ئە‬ ‫ژم نی خ‬ ‫بکە ‪ ،‬بۆ ئە ی‬
‫ن سێت‪ ..‬ئە م ڵ‬ ‫ی‬ ‫ن سن بەاڵ خ‬ ‫نی‬ ‫نە نی‬ ‫ژم نەیش کە پێ‬ ‫ه ئە‬ ‫ی ن سن‪ ،‬هە‬
‫‪ ،‬بەڵک‬ ‫ۆ بێت‪ ،‬بەفیڕۆ ن ڕ‬ ‫ی ەخشن‪ ،‬ج کە بێت ی خ‬ ‫س م نەی کە لە ڕێگ ی خ‬
‫ییش بە‬ ‫بن ‪ ،‬لە ڕۆژی‬ ‫سە بە‬ ‫سە کە ت‬ ‫ێ ە ‪ ،‬لە ژی نی نی‬ ‫پێ‬ ‫پ ش ەکەی‬
‫بن‪.‬‬ ‫ش‬ ‫یخ‬ ‫بەهەش ی ڕ‬
‫َّلل ۚ نە ه ل یع لع یم‬ ‫ت كل ع‬ ‫ْ ل م فٱج ح ل‬ ‫ج‬
‫ئشی‬ ‫ک ‪ ،‬تۆیش ڕ بکە‬ ‫مەی ی ئ ش ی ی‬ ‫ژم ن‬ ‫ئەی پێغەم ە !(ص ی هللا ع یە س م) ئەگە‬
‫ی ئ ش ی ک نە فڕ فێڵ بێت‪،‬‬ ‫لە‬ ‫ب ەس ە‪ ،‬ئەگە ئە نە مەبەس ی‬ ‫ئ ش یت ب ێت ‪ ،‬پشت بە خ‬
‫هەیە‪.‬‬ ‫نی ک‬ ‫‪ ،‬ئ گ ی لە هەم‬ ‫نی‬ ‫ۆ بی ە‬ ‫بێگ م خ‬
‫بٱل م ین‬ ‫ی ی َٰٓ ْ أ ی ع ف ح ك َّلل ۚ ه ل َٰٓ أی‬
‫ب‬
‫ی مەتی‬ ‫ب‬ ‫بەسە‪ ،‬چ نکە هە خ‬ ‫خۆ ئەگە بی نە ێت ب ەڵەتێ ن فێڵت لێ بکە ئە تۆ خ‬
‫نی مە ی ەی بۆ ڕ خ ن یت کە ب نە پش ی‬ ‫سە کە ت ی پێ بەخشیت ‪ ،‬ئی ن‬ ‫یت‬
‫‪.‬‬ ‫ی مەتی‬
‫ج یع م َٰٓ أل ت بین ق ب م ل ن َّلل ألف بی م ۚ نە ع ی ح ‪ٞ‬یم‬ ‫ألف بین ق ب م ۚ ل أن ت م في أل‬

‫هەیە خە جت‬ ‫س م نی نی‬ ‫بەس ە ‪ ،‬ئەگە تۆ هە چی م ڵ‬ ‫ڵی ئە م سڵ ن نەی بەیەکە‬ ‫خ‬

‫بۆ نە ک ‪ ،‬بەاڵ خ‬ ‫ب ەس یت بەیەکە ‪ ،‬هە گی ئە ک‬ ‫یە بۆ ئە ی بە شێ یە ڵەک نی‬ ‫بک‬
‫یە ‪،‬‬ ‫ت ن ی بێ ئەن‬ ‫خ‬ ‫خ‬ ‫ک نی بەهۆگ ی یەک ی‪ ،‬بێگ م‬ ‫بەیەکە‬ ‫ڵی نی پەی ن ک‬
‫)‬ ‫هۆ ی (ئە‬ ‫هە‬ ‫شێت مەبەست لە ئ یەتە پی ۆ‬ ‫حیک ەتە‪.‬‬ ‫لە گشت ک ک نی خ‬
‫‪.‬‬ ‫ژم ی سە سەخ ی یەک ی ب‬ ‫نی‬ ‫) بێت‪ ،‬کە پێش م سڵ ن‬ ‫(خە‬

‫‪46‬‬
 ‫ل ي ح ك َّلل من ت عك من ل م ین‬ ‫یَٰٓ ی‬
‫بەسە‬ ‫ه هە خ‬ ‫لەگەڵە هە ئە یشت بەسە‪ ،‬هە‬ ‫ئەی پێغەم ە !(ص ی هللا ع یە س م) تۆ خ‬
‫لە ژمن نەبێت‪ ،‬چ نکە خ‬ ‫‪،‬ت س‬ ‫هێ‬ ‫ب ڕی‬ ‫نەیش کە ش ێ ت کە ت‬ ‫بۆ ئە ئی ن‬
‫ی م سڵ ن نە‪ ،‬بەمە جێك ڕ س گۆ‬ ‫ی مەتی‬ ‫بێت ڵ ی بن لە ی هەمیشە خ‬ ‫ت نە‪.‬‬ ‫ی مەتی‬
‫لە ت‬ ‫ڕۆژگ‬ ‫ه بەپێی سە‬ ‫ڵ بن‪ ،‬هە‬ ‫یە‬ ‫بن ‪ ،‬یەکڕی‬ ‫پ بەن ی ئ یی ەکەی خ‬
‫ئەمڕۆ م سڵ ن نی‬ ‫ژم ن بەجێ نەمێ ن‪ ،‬بەاڵ بە خە‬ ‫جەنگ لەگەڵ‬ ‫کە س ەی ڕ بەڕ نە‬
‫‪ ،‬بۆیە لە پەڕی بێ هێ یی‬ ‫ک نە لە سێ ش ە پێ ی ە‬ ‫س ەمک‬ ‫بە هۆی سەاڵت‬ ‫جی‬
‫ڵەتە عە بی یەک ‪ ،‬کە لەگەڵ ۆ یی ژم شی ن ‪ ،‬کەچی کەمیی ەیەکی‬ ‫‪ ،‬بە ت ی ەتی‬ ‫کە ت یی‬
‫(ب ی مین نەتەنی هۆ) لەسە کێشەیە‬ ‫ی نی پێش ی‬ ‫بەسە ی ن ‪ ...‬سە ۆ‬ ‫ڵ ب‬ ‫ج لەکە‬
‫بۆ سە ۆ‬ ‫ن نن بۆچی من هەڵ ژێ‬ ‫کە ێت عە بەک‬ ‫تی‪:‬‬ ‫بە پەڕی ل ت ە یە‬
‫ی ی‪ ...‬تە‪ :‬م ەتی ن نم هیچ گ ێی ن مێ بێ ن خن لەال ‪.‬‬
‫ی ن م م م ْئ ‪ٞ‬‬ ‫ْ م ْئ ین ۚ‬ ‫یغ‬ ‫ص‬ ‫ی ن م م عش‬ ‫ۚ‬ ‫ل‬ ‫ل م ین ع‬ ‫ل يح‬ ‫یَٰٓ ی‬
‫ْ ب ن م ق ‪ ٞ‬ال ی‬ ‫یغ َٰٓ ْ أل من ل ین ك‬
‫بی ت‬ ‫‪ ...‬ئەگە ئێ‬ ‫ب بۆ شەڕ ک‬ ‫ه‬ ‫تە‪ :‬ئەی پێغەم ە ! (ص ی هللا ع یە س م) م سڵ ن‬
‫ڵ بن‪.‬‬ ‫ژم‬ ‫صە شەڕکە ی‬ ‫تی بێت بەسە‬ ‫ت‬ ‫کۆڵ ە‬ ‫شەڕکە ی خۆڕ گ‬ ‫کەسی ئ‬
‫تێکی‬ ‫کە‬ ‫کەسی ئە ن سە‬ ‫هەبێت‪ ،‬ئە بەسە هە‬ ‫خۆ ئەگە صە کەسی لە چەش ەت‬
‫ه لە‬ ‫بێ ە هۆی سە کە تن ‪ ،‬هە‬ ‫لەڕێگ ی خ‬ ‫تێ گە کە شەڕ ک‬ ‫شکێ ن‪ ،‬چ نکە ئە‬
‫کی‬ ‫هەیە‪ ،‬کە هە‬ ‫مەبەس ەت‬ ‫کە یەکێك لە‬ ‫ک تێك شەڕ‬ ‫تێ گە کە ئێ‬ ‫ڕ س ی یە‬
‫لە نی یە کە سە کە تن‬ ‫‪ :‬یەکێکی‬ ‫ب ێ یین بۆ ئ می‬ ‫چ نەت سی‬ ‫م یەی ئ یەتی‬
‫چ نە بەهەش ی بە ی ە‪.‬‬ ‫میشی گەیش ە بەشەهی یی ڕ مەن یی خ‬ ‫سە بە ی یە‪،‬‬
‫ی ن م م أل ‪ٞ‬ف‬ ‫ْ م ْئ ین ۚ‬ ‫ی ن م م م ْئ ‪ ٞ‬ص ب ‪ ٞ‬یغ‬ ‫لـن خ ف َّلل ع م ع م أ فی م ضع ۚ ف‬
‫ین‬ ‫َّلل و َّلل مع ل‬ ‫یغ َٰٓ ْ أل ین ب‬
‫‪ ،‬چە‬ ‫ئ م ی شەڕب‬ ‫هەم شی‬ ‫کە ب ‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ژم‬ ‫لە غە ی بە‬ ‫م سڵ نەک‬
‫ک ‪ ،‬چ نکە‬ ‫ب ت نی س‬ ‫خ‬ ‫فە م ێت‪ :‬ئێ‬ ‫پێ ب ‪ ،‬بۆیە فە م یشت لێ‬ ‫خی ی کەمی‬
‫ژمن‬ ‫بە م ە‬ ‫خۆڕ گ ت‬ ‫صە کەسی ئ‬ ‫تێ یە‪ ،‬ئەگە ئێ‬ ‫ت‬ ‫ال‬ ‫نی کە کەسی بێ هێ‬
‫بە‬ ‫تێ بێت‪ .‬ئە‬ ‫یش‬ ‫کەسی‬ ‫لە نە تێک شکێ ن‪ .‬ئەگە هە‬ ‫صە کە‬ ‫هەبێت‪ ،‬ئە‬
‫بۆ ئە کەس نەیە کە لەشەڕ‬ ‫کە ‪ ..‬ی مەتی خ‬ ‫ی ئە ن سە‬ ‫هە‬ ‫بەسە‬ ‫ی مەتی خ‬
‫ئە‬ ‫ئ یەتە پی ۆ‬ ‫‪ .‬لە‬ ‫کۆڵ ن‬ ‫سن‬ ‫پۆاڵ ڕ‬ ‫ژمن‬ ‫بە م ە‬ ‫خۆڕ گ‬

‫‪47‬‬
 ‫فە م ێت‪ :‬کە م سڵ ن نی ڕ س ەقی ە لە ک تی بەهێ یی ن (یە ) بە ( ) کەسن‪ ،‬لەک تی بێ هێ یشی ن‬
‫کە‬ ‫شەڕێک‬ ‫‪ ،‬لە هەم‬ ‫سەل ن یەتی‬ ‫مێژ‬ ‫) کەسن‪ .‬ئەمەیش ڕ س یەکە‬ ‫(یە ) بە (‬
‫ژم ی ‪ ،‬کەچی هە‬ ‫ی لەشک ی‬ ‫لە ژم‬ ‫ب‬ ‫گەلێك کەم‬ ‫ی‬ ‫‪ ،‬ژم‬ ‫سە کە ت‬ ‫م سڵ نەک‬
‫‪.‬‬ ‫سە کە ت ی پێ بەخشی‬ ‫خ‬
‫و َّلل‬ ‫َّلل ی ی ألَٰٓخ‬ ‫ل نی‬ ‫ع‬ ‫ۚت ی‬ ‫ی ن في أل‬ ‫ح‬ ‫ل َٰٓە أس‬ ‫ل يأ ی‬ ‫م ك‬
‫ع ی ح ‪ٞ‬یم‬
‫یی‬ ‫‪ ،‬بۆ ئە ی‬ ‫بە یل بگ‬ ‫بێ ب ڕ‬ ‫هە ڵی‬ ‫هەن ێك لە م سڵ نەک‬ ‫لەشەڕی بە‬
‫نە‬ ‫بە ج ی هە ڵی ک ش ی بێ ب ڕ نی‬ ‫بی نکڕنە ‪ ،‬ج بەهۆی ئە‬ ‫بە پ‬ ‫کەس ک ی‬
‫فە م ێت‪ :‬هیچ پێغەم ە ێك‬ ‫‪ .‬خ یش لە ب‬ ‫بە یل بی نگ‬ ‫خ ەک‬ ‫بۆ ئە‬ ‫ی ت هە ڵی‬
‫لێ‬ ‫ۆ ی‬ ‫ژمن‬ ‫نەک بێ ە سە‬ ‫ۆ بە ت ن ی هێ شی‬ ‫ژمن بە یل بگ ێت‪ ،‬ت‬ ‫بۆی نەب‬
‫خۆشی‬ ‫ێت؟! لە ک تێک خ‬ ‫نەک ش ێ ن‪ ...‬ئ ی ئەی م سڵ نی ە! ئێ م ڵی نی یی هیچ پ چ‬
‫هیچ کەسێك ن ت نێت‬ ‫سەاڵت‬ ‫ت ن‬ ‫خ‬ ‫ێت‪ .‬خ‬ ‫یی بۆ ئێ‬ ‫ک مە نی ڕۆژی‬
‫ج نە‪،‬‬ ‫ک‬ ‫حەکیم‬ ‫ب ێکی‬ ‫ک‬ ‫مەبەس ە لە هەم‬ ‫خ‬ ‫بە م ە فە م نی ب س ێ ە ‪ ،‬خ‬
‫ئ ڕ س ەی پێغەم ە‬ ‫ێت‪ .‬هە چەن ئە فە م یش ە لێ‬ ‫سەاڵتی بۆ ئی ن‬ ‫هەمیشە بە یی‬
‫(ص ی هللا ع یە س م) چ نکە ئە فە م ن ی شەڕ ب ‪ ،‬بەاڵ مەبەس ی ئە م سڵ ن نەیە کە‬ ‫ک‬
‫یە پڵ‬ ‫سە کە ت ێك‬ ‫شک‬ ‫چۆ ئێ ە هەم‬ ‫‪...‬‬ ‫بە یل بگ‬ ‫بێ ب ڕ‬ ‫هە ڵی‬
‫تێکشک ‪ ،‬خۆ‬ ‫یخ‬ ‫سە کە‬ ‫لە شەڕ کە‬ ‫سە ۆ‬ ‫ڵێن‪ :‬فاڵ‬ ‫نە‬ ‫فە م ن ی شەڕ کە بۆ ن‬
‫لەشک کەیەتی‪.‬‬ ‫هێ‬ ‫خ ی سە ۆکەکە نیە بە تەن ‪ ،‬بەڵک مەبەس‬ ‫بێگ م ئێ ە مەبەس‬
‫ع ‪ٞ‬یم‬ ‫م فی َٰٓ أخ تم ع‬ ‫ل ال ك ‪ٞ‬ب من َّلل س ق ل‬
‫نەب یە کە لە‬ ‫لە عی ی ئە لی خۆی‬ ‫ب ‪ ،‬ئەگە تەق ی ی خ‬ ‫ت‬ ‫ئەی م سڵ نی ە! کە ئەمە ک‬
‫ه تن‪ .‬هەن ێك لە‬ ‫چ ی س یەکی گە‬ ‫ب ێت‪ ،‬بەهۆی ئە ک ت نە‬ ‫خۆ‬ ‫گ ن هێک‬ ‫هەم‬
‫ی‬ ‫(ص ی هللا ع یە س م) چ نکە‬ ‫لە پێغەم ە‬ ‫گ ن یە ڕ‬ ‫ڵێن‪ :‬ئە عی‬ ‫تەف ی ن س‬
‫‪ ،‬بەاڵ لە‬ ‫ب‬ ‫یالنەی کە لە شەڕ کە گی‬ ‫ب نی شەڕ کە فە م نی نە بە ک ش ی ئە‬ ‫تە‬
‫نیە ‪ ،‬هیچ عی بێکی بۆ پێغەم ە تێ نیە‪ ،‬بەڵک گ ن کە لە م سڵ نەک نە‪ ،‬چ نکە یل‬ ‫ڕسی‬
‫ش ی نی ک ش ن بێت‪،‬‬ ‫بێت‬ ‫ت نی ۆ ی ۆ ی ئەن‬ ‫ی ێك نەبێت کە پێش‬ ‫ن ک ژ ێت‪ ،‬مەگە‬
‫(ص ی هللا ع یە‬ ‫پێغەم ە ی خ‬ ‫‪ ،‬نە‬ ‫ک‬ ‫بەڵگەیش ئە یە کە ئ یەتەکە ئ ڕ س ەی م سڵ نەک‬
‫س م)‪.‬‬
‫ح ‪ٞ‬یم‬ ‫َّلل غ ‪ٞ‬‬ ‫ْ م غ م ح ال ی ۚ ت ْ َّلل ۚ‬ ‫ف‬

‫‪48‬‬
 ‫بەخۆشی بی ن ۆ ‪،‬‬ ‫بە حەاڵڵی‬ ‫س نکە‬ ‫س کە ت نەی کە لە جەنگ‬ ‫ئەی م سڵ نی ە! لە‬
‫ڕێگ ی پێ نە بێت‪ ...‬بێگ م‬ ‫بن ‪ ،‬ش ێك مەکە خ‬ ‫پ ێ ک‬ ‫لە خەش ی خ‬ ‫بپ ێ‬ ‫خۆت‬
‫نە‪.‬‬ ‫بە ییەکی ف‬ ‫خ‬ ‫لێ ۆش‬ ‫خ‬
‫یع م َّلل في ق ب م خی ی ت م خی م َٰٓ أخ م م یغ ل م ۚ‬ ‫َٰٓ‬ ‫ل ي قل ل ن ف َٰٓي أی ی م من ألس‬ ‫یَٰٓ ی‬
‫َّلل غ ‪ ٞ‬ح ‪ٞ‬یم‬
‫بکە ێت‬ ‫بڵێ‪ :‬ئەگە‬ ‫س ن‬ ‫یالنەی کە لە ژێ‬ ‫تە ئەی پێغەم ە !(ص ی هللا ع یە س م) بە‬
‫گی‬ ‫لە ی کە لێ‬ ‫ێ ن‪ ،‬ئە خ‬ ‫چ کەیە ‪ ،‬ب ڕ بە ئ یی ی خ‬ ‫ڵ ن یە خێ‬ ‫ئە ی لە ن‬
‫یە‬ ‫لێ‬ ‫بێت‪ ...‬خ‬ ‫تێ ‪ ،‬لە گ ن هەک نی پێش ت خۆ‬ ‫یت ت‬ ‫شی ۆ‬ ‫لە م ڵ س م‬
‫ب نە‪.‬‬ ‫ۆ بە بە یی می‬ ‫بێت‬ ‫خۆ‬
‫ی ی ْ خی ن ك ف خ ن ْ َّلل من ق ل ف م ن م م و َّلل ع یم ح یم‬
‫لە ئ یی ی ئی المە ‪ ،‬بەڵێ ی‬ ‫پیش ن کە حە ی‬ ‫‪ ،‬ی‬ ‫گی ب‬ ‫یالنەی لە شەڕی بە‬ ‫هەن ێك لە‬
‫ڕ ی فە م یش ی ک تە‬ ‫خ‬ ‫بۆ شەڕ لەگەڵ م سڵ نەک ن ‪ ،‬ج لە ب یە‬ ‫ج ێکی ت نەیەنە‬
‫‪،‬‬ ‫(ص ی هللا ع یە س م) فە م ێت‪ :‬ئەگە ئە نە بی نە ێت ن پ کیت لەگەڵ بکە‬ ‫پێغەم ە ی خ‬
‫ش ێکی سەی‬ ‫نەبێت ئە‬ ‫شەڕ لەگەڵ م سڵ ن ن ‪،‬‬ ‫بە ت نک یی‬ ‫ست بکەنە‬ ‫ج ێکی ت‬
‫بە ی‬ ‫ک‬ ‫لەگەڵ خ‬ ‫ن پ کیی‬ ‫پێش یش خی نە‬ ‫ب‬ ‫بێت‪ ،‬چ نکە هە ئە‬ ‫لە نە‬
‫کە بۆم‬ ‫نەهێ‬ ‫بە ق ئ‬ ‫ب ڕی‬ ‫پە س‬ ‫لە جی تی ئە ب ی‬ ‫بۆ ن ‪...‬‬ ‫ێ ەی‬ ‫ه ڵ‬
‫ک ش ن هەن ێکیش‬ ‫هەن ێک‬ ‫ڵ ک ‪ ،‬ئە ب‬ ‫ئێ ی بەسە ی ن‬ ‫‪ ،‬بۆیە خ‬ ‫یەخ‬ ‫ن‬
‫نێت چی ک ‪.‬‬ ‫ن ک بەجێیە خۆی‬ ‫ئگ‬ ‫نی‬ ‫بە یل گ تن‪ .‬خ‬
‫َٰٓ‬
‫م‬ ‫َٰٓ ْ أ ْ ل ك بع‬ ‫ْ ن‬ ‫م في س یل َّلل ل ین ء‬ ‫ْ ب م ل م أن‬ ‫ْ ج‬ ‫ل ین ء م ْ ه ج‬
‫كم في‬ ‫س‬ ‫ْۚ‬ ‫ی ج‬ ‫ْ م ل م من لی م من شيء ح‬ ‫أ لی َٰٓء بعض ۚ ل ین ء م ْ لم ی ج‬
‫ب ی‪ٞ‬‬ ‫بی م بی م می ‪ٞ‬ق و َّلل ب تع‬ ‫ق‬ ‫ال ع‬ ‫ل ین فع ی م ل‬
‫بەم ڵ‬ ‫لەڕێگ ی خ‬ ‫بۆ مە ی ە‪،‬‬ ‫ک‬ ‫کۆچی‬ ‫هێ‬ ‫ئە کەس نەی کە ئی نی‬ ‫بێگ م‬
‫بە غە ‪ ،‬ئە م سڵ ن نەی مە ی ە کە ڵ ی پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م)‬ ‫ک‬ ‫سی‬ ‫بەگی‬
‫خۆشە ی ی‬ ‫‪ ،‬ئە نە پش ی‬ ‫جۆ ێك ی مەتی ن‬ ‫بەهەم‬ ‫م سڵ نە کۆچە ی یەک نی‬
‫نەک‬ ‫‪ ،‬بەاڵ کۆچی‬ ‫‪ ،‬بەاڵ ئە نەی کە ئی نی هێ‬ ‫یەک ین ‪ ،‬هەمیشە ی مەتی یەک ی‬
‫ت‬ ‫ی مەتی نی نە‬ ‫نەبێت بەسە پش ی نی ک‬ ‫هەق‬ ‫م نەتە ‪ ،‬ئە‬ ‫هە لە جێگ ی خۆی ن‬
‫لێ‬ ‫ی ی مەتیی‬ ‫بی ب ڕ کەی‬ ‫ب ە هێ بۆت ‪ ،‬بەاڵ ئەگە لەبە ئی‬ ‫‪،‬‬ ‫کۆچ کە‬
‫ئە ی هۆ ێکی بێ ب ڕ لەبە م سڵ نێ ی‬ ‫‪،‬‬ ‫ب‬ ‫ی مەتی‬ ‫‪ ،‬پێ ی ە بچن بە ه ن ی نە‬ ‫ک‬

‫‪49‬‬
 ‫بێت بە‬ ‫بکە ‪ ،‬بەاڵ ئە ی مەتی نەت‬ ‫ن ڕ حەتی‬ ‫بی نە ێت ت شی ئ‬ ‫بەسە ی ن‬ ‫ب‬ ‫ی‬
‫نەبێت‪ ،‬خۆ ئەگە‬ ‫کۆمەڵە بێ ب ڕ‬ ‫لەگەڵ ئە هۆ‬ ‫پەی نی شەڕ نەک ن‬ ‫مە جە بێت کە ئێ‬
‫ن بێت بچن بەه ن ی ئە م سڵ ن نە ‪ ،‬چ نکە ن بێت پەی نشکێ ی‬ ‫لە نێ ن ن ‪ ،‬ئە‬ ‫هەب‬ ‫پەی‬
‫ێن کە‬ ‫نەت‬ ‫بێت لە س‬ ‫ن بێت‪،‬‬ ‫‪ ،‬هیچی لێ ب‬ ‫یکە‬ ‫بە ی‬ ‫بکە ! خ یش ئ گ‬
‫بڕی ک نی بن‪.‬‬ ‫ی ی ک بۆت ‪ ،‬م کەچی گشت فە م‬
‫ف ‪ ٞ‬كی‪ٞ‬‬ ‫ل ین ك ْ بع م أ لی َٰٓء بعض ۚ ال ت ع ت ن ف ‪ ٞ‬في أل‬
‫لە‬ ‫پش ی نی هەن ێکی ت ی نن‬ ‫گ ت تە بە ‪ ،‬هەن ێکی‬ ‫ڕێگ ی بێ ب ڕیی‬ ‫ئە نەی ک ف‬
‫ک پێ ی ت‬ ‫ب‬ ‫‪ .‬ج ئە ی کە لە ئ یەتی پێش‬ ‫ی مەتی یەک‬ ‫لەگەڵ ئێ‬ ‫ژم یەتی ک‬
‫ی مەتی نی م سڵ ن ‪ ،‬ئەگە هەڵ ەس ن بە ئە کە پی ۆ‬ ‫بە یەکگ تن‬ ‫سەب‬ ‫لەسە ت‬ ‫ک‬
‫بێت‬ ‫پەی‬ ‫بەاڵی گە‬ ‫ن خۆشی‬ ‫ی ئش‬ ‫لەسە‬ ‫بکە ئە‬ ‫کەم ە خەمیی تی‬
‫ڵ‬ ‫بەسە ت ن‬ ‫‪ ،‬ئە ک تە‬ ‫گ‬ ‫_ یە‬ ‫_کە پش ی نی یەک‬ ‫بن‪ ،‬چ نکە بێ ب ڕ‬ ‫چ‬
‫بن‪.‬‬
‫َٰٓ‬
‫ح ۚ ل م مغ ‪ٞ‬‬ ‫َٰٓ ْ أ ْ ل ك هم ل م‬ ‫ْ ن‬ ‫ْ في س یل َّلل ل ین ء‬ ‫ْ ج‬ ‫ل ین ء م ْ ه ج‬
‫‪ ٞ‬ك ‪ٞ‬یم‬
‫‪،‬‬ ‫ب سی ک‬ ‫کە لە ئ یەتی پێش ت‬ ‫ک‬ ‫نە‬ ‫مە حی ئە ئی ن‬ ‫خ ی بە ی بێ ێ ە لێ‬
‫لە پێ ی‬ ‫بە غە ک‬ ‫س ی نک‬ ‫لەگەڵ ئێ‬ ‫ک‬ ‫کۆچی‬ ‫هێ‬ ‫فە م ێت‪ :‬ئە نەی ئی نی‬
‫کۆچە ی یە‬ ‫ڵ ی پێغەم ە (ص ی هللا ع یە س م)‬ ‫نەیش کە‬ ‫ئی ن‬ ‫ه ئە‬ ‫‪ ،‬هە‬ ‫خ‬
‫ڕ س ەقی ە ‪ ،‬بۆ ئە نە هەیە‬ ‫ی تە‬ ‫ئە نە ئی ن‬ ‫‪ ،‬هەم‬ ‫لێ ک‬ ‫پش ی نی‬ ‫مەککەیەک نی‬
‫ڕۆ ی بەڕێ ‪.‬‬ ‫ڕ‬ ‫نیع ە‬ ‫بەهەش ی پڕ ن‬ ‫نی خ‬ ‫لێ ۆش‬
‫َٰٓ‬
‫م أ ل ب عض في ك ب‬ ‫ْ مع م ف ْ ل ك م م ۚ أ ْ ل ْ أل ح بع‬ ‫ْ ج‬ ‫هج‬ ‫ل ین ء م ْ من بع‬
‫َّلل ب ل شيء ع یم‬ ‫َّلل ۚ‬
‫ک ‪ ،‬ئە نە‬ ‫یی جی ی‬ ‫بەش‬ ‫لەگەڵ ئێ‬ ‫بۆ الی ئێ‬ ‫ک‬ ‫کۆچی‬ ‫هێ‬ ‫یی ب ڕی‬ ‫ئە نەی‬
‫مە‪ .‬أ ل‬ ‫من لە م سڵ نەک نی ئە سە‬ ‫‪ ...‬ئەم نە کۆمەڵەی چ‬ ‫پش ی نی یەک‬ ‫لەگەڵ ئێ‬
‫خۆێش‬ ‫تە‪ :‬خ م‬ ‫کۆت یی پێ ێت‪:‬‬ ‫تە بە فە م یش ە پی ۆ‬ ‫ئە س‬ ‫ال ح ‪ ....‬ئی‬
‫لە پێش‬ ‫لە هەن ێکی ت ی‬ ‫لەگەڵی ن _ هەن ێکی‬ ‫چ کە ک‬ ‫سیە‬ ‫ی می‬ ‫_لەب‬
‫ش ێك‬ ‫لە هەم‬ ‫ئگ‬ ‫خ‬ ‫‪ ،‬بێگ م‬ ‫ی یک‬ ‫ئە‬ ‫ک لە فە م یش ی خ‬ ‫‪ ،‬هە‬ ‫ن یک‬
‫(ص ی هللا ع یە‬ ‫‪ .‬بەفە م نی خ ‪ ،‬پێغەم ە ی خ‬ ‫بە‬ ‫هە فە م‬ ‫هە چی چ کەیە‪ ،‬خ‬
‫نی‬ ‫لەگەڵ ئی ن‬ ‫لەمەککە‬ ‫نی کۆچک‬ ‫ئی ن‬ ‫نەیی خ ە نێ‬ ‫س م) ب یەتی یەکی ن‬

‫‪50‬‬
‫می تەکەی‬ ‫م ‪ ،‬ئە ی ت ی‬ ‫س م نیش شە یك بن ‪ ،‬گە یەکێکی‬ ‫لە م ڵ‬ ‫مە ی ە‪ ،‬کە تەن نە‬
‫یە بە شێ یە بۆ ک تێکی ت ی ەتیی ب ‪ ،‬بۆیە بە غە ی بە‬ ‫بگ ێت بۆ خۆی‪ ..‬ئە ب یەتی یە ن‬
‫فە م ێت‪ :‬ب یەتی م سڵ ن نی خ می یەک ی‬ ‫خ‬ ‫ب نە کۆت یی پێ ه ‪ .‬ئی‬ ‫می‬ ‫ئە جۆ‬
‫لە یەک ی بە ‪ ،‬بەپێی‬ ‫‪ ،‬ئە خ م نە می‬ ‫لە ب یەتی م سڵ ن نی بێگ نە لەپێش ت‬ ‫لە ڕ‬
‫یی خ م یەتیەکەی ‪.‬‬ ‫ن یکی‬

‫لە‬ ‫ە ەن مەی کە کۆی س ەتەکە ب‬ ‫ەگەیە بە‬ ‫لە کۆت یی پ خ ەی تەف ی ی س ەتی ئەن ل‬
‫بە‬ ‫کە یەکێکی لێ ڕ ن نە بۆ خ ی گە ە ئە ی ت ی‬ ‫کۆمەڵ ەک‬ ‫شەڕ کێشەی‬ ‫نێ‬
‫ەست ەکە ێت چۆ م مەڵەی‬ ‫ەس کە ت نەی کە لە شەڕ‬ ‫ەک ی ئە‬ ‫پێچە نە ە‪ ،‬ە س ەتەکە‬
‫ەست‬ ‫پێ ە بک ێت بۆ س ی گش ی بەک ب ێ ێت‪ ،‬بەپێچە نەی جەنگە ن ئی المیەک کە ۆ ج‬
‫بۆ س ی‬ ‫هە چێ ەس کە‬ ‫هە کە‬ ‫لە م ڵ م ڵکی ت ی ەتی خەڵکی شەڕنەکە یش ن پ ێ‬
‫ە‪ ،‬بەاڵ‬ ‫ەس کە تی م ی ک‬ ‫ت ی ەتی خۆی بەک ی ەهێ ێت‪ ،‬هەت ۆ ج ک ش ی بەن هە لەبە‬
‫ە‬ ‫بۆ ئە ە ئ م ەک‬ ‫ەگی ێت کە هی هێ ی شەڕکە‬ ‫لە ئی الم تەن ئە ش نە ەس ی بەسە‬
‫ین‬ ‫ە‬ ‫بۆ س ی گش ی‬ ‫بک ێت‪ ،‬ئە ە بەشک نی ئە ش نە‬ ‫هێ ی ئی المی پێ ال‬
‫چەسپ ە‪.‬‬

‫بەن ی ئەن لە ە ک ی ئەگە هەڵ ێ ەیەکی خێ شی لەسە بکەین خەڵکەکە هیچی‬ ‫ئە ەی سە‬
‫ی ە بەچ‬ ‫ە‬ ‫گی‬ ‫بەسە‬ ‫فێڵە ە ەس ی‬ ‫شەڕکە نەب ە لەم ڵی خۆی ب ە‪ ،‬بەن ی جی‬
‫پێ ە ئە ک ە لە س ەمەک نی‬ ‫‪ ،‬هە ە ئ م ژەش‬ ‫ە ف ۆش‬ ‫س ک یەتی پێک‬ ‫ک‬
‫ب ‪ ،‬بەاڵ‬ ‫پێش ئی المە ە ن یکە لێکچ ە لەگەڵ ک ەک نی ئە ن کە ی ە بەچ ڵ ک‬ ‫ج هی یە‬
‫ەی بە ین ڕێگ ی لێک ‪.‬‬ ‫بە ه ت ی ئی ال ئە کەل‬

‫بێ نگی گەال لەسە ئە ک نە بۆ؟‬

‫هەیە بێ ەنگی‬ ‫ەس ە! ج ی‬ ‫نی ی هەڵ ێ ەک نی لەسە بە ژە ەن یەک نی‬ ‫اڵت نی ل ێ ی‬

‫ەگ ێ ە ە‪ ،‬ئە گەالنەی کە بێ ەنگی بۆ‬ ‫گەالنێکی ت یش یە‬ ‫لەگەڵ بە ژە ەن ی خۆی‬ ‫ئە‬
‫ۆ ج مێژ‬ ‫م ەیەکی ک تی اڵت نی ل ێ یەکیگ ت ەتە ە ن بێت م یەی خۆش ڵی بێت‬
‫ی ت گ نکی لە ک تێک یە ەس ەاڵتی لەگەڵ بێت‬ ‫بێ ەنگیەک پێچە نە ەک تە ە‪ ،‬بێ ەنگی نەب‬
‫یش بێ ەنگی م یەی‬ ‫ب نێت ڕێگ بێت لە ئ ست ئە س ەم نەی کە ەک ێت‪ ،‬هە ە چۆ هەن ێک‬

‫‪51‬‬
 ‫نی یە ئە ەی ئێ ە بە‬ ‫هەبێت مە‬ ‫نی یە لە بێ ەس ەاڵتی یە! ەبێت بڕ م بە ە‬ ‫ڕ یب‬
‫بێت چ نکە ۆ ج بێ ەنگی لەگەڵ نەب نی ەس ەاڵت ئ س‬ ‫بێ ەنگی ە نین بێ ەنگ ب‬
‫ە ن کە ێت‪.‬‬

‫بێ ەنگی ەبێت پۆلێن بک ێن لەبە چ بگی ێن‪-:‬‬

‫بە کۆمەڵک ژی‪.‬‬ ‫ێژە‬ ‫اڵت نەی کە بێ ەنگی ک یگە ی هەب ە لەسە‬ ‫یەكە ‪ :‬ئە‬

‫ک یگە ی هەب ە لەسە شە عیەتی کۆمەڵک ژی‪.‬‬ ‫اڵت نەی کە بێ ەنگی‬ ‫هە ‪ :‬ئە‬

‫ە‪.‬‬ ‫هەڵ ژ‬ ‫اڵت نەی کە لە بێ ەس ەاڵتی بێ ەنگی‬ ‫سێ ە ‪ :‬ئە‬

‫ی ە گەلێکی‬ ‫ێژ ی مێژ ی ک‬ ‫پ بە‬ ‫بەڕ شک ی ەت نین ئە ە بڵێین ئەمە یک ئە‬

‫ە هە چی ە فەتی مێژ ی ه ت ێ ە پێشە ە م فی گەالنی ت ی بەسە‬ ‫سەی ی ک‬ ‫ێ خ‬ ‫پە‬
‫ە‪.‬‬ ‫ک‬

‫ەبی ین‬ ‫بکەین لە ڕ ی مێژ ی پ ەبەن یە ە ئە‬ ‫ئەگە یە تۆ هەڵ ێ ە لە ت ن نەی سە‬
‫ێژک‬ ‫ەس ی بۆ کۆیت‬ ‫ئە ت ن نە سە‬ ‫ی هەم‬ ‫ک ین ئە س‬ ‫کی ی ی ب‬ ‫ئەن‬
‫بە‬ ‫نە ەس‬ ‫کە تن ئەمە یک بە ی نی لەگەڵ ه پەی نەک نی‬ ‫لێی ‪ ،‬ەبی ین ڕ س ە خۆ بەبێ‬
‫بە ەی‬ ‫! ئ لێ ە ئە هێ شە بە ژە ەن ی ئێ ەشی تێکە‬ ‫ک ە سە عێ‬ ‫پەلە هێ شی سە ب ی‬
‫هەت ۆ ێکیش لە‬ ‫یەتی ک‬ ‫نەم کە تە ە ەست‪ ،‬کێشەی سە ک‬ ‫هەن ێك لە خ کە گی ک‬
‫ن ڕ نن‪ ،‬ڕ س ە لێ ە هێ شەک نی ئەمە یک بە س ی‬ ‫ەک‬ ‫ه اڵتی نی ئە ەیە ە خۆی لە ڕ‬
‫ب ین بە پ ڵپش ی ئەمە یک بۆ‬ ‫ی ی ەتی ب ەین ئێ ەی ک‬ ‫شک یە ە بەاڵ ئەگە بە‬ ‫ک‬
‫تێ ب ە بەاڵ لە‬ ‫چەسپ ن نی ئە ئ م ن ەی کە خۆی ەیە ێت‪ ،‬ئی لە ەگەڕێ ئەمڕۆ س ی بۆ ک‬
‫ب یە ەب یە پێش ئە هێ ش نە بک یە نە لە ک تی‬ ‫نەب ە‪ ،‬ئەگە لەبە ک‬ ‫ب ەڕەت لەبە ک‬
‫ی‬ ‫نە ک‬ ‫بیڵێی ە ە ئە شەڕە لەبە خ ت ی عە ەبی کۆی ی ب‬ ‫ی‬ ‫لێ نی کۆی ‪ ،‬بە ت یەکی ت‬
‫ت ئێ ە‬ ‫‪ .‬لەگەڵ ه ت ە ک یەی ئە جەنگە ڕ گ ب نە ەی هەن ێك لە خ کی ک‬ ‫بش‬
‫ەژی‬ ‫ی لەسە‬ ‫ی ئ شک نی یە لەسە ئە ەیە ئە خ کە کە ئێ ە ک‬ ‫بەڵگەیەکی ن س‬
‫ن چە بڕ ەک نە لە ک تێک‬ ‫بێت‪ ،‬خەڵ ی هە چ ی لە م ەی‬ ‫پ ێ‬ ‫یەتی ەک‬ ‫سە ک‬
‫ی‬ ‫ئە ەی ت یش کە هەیە هیچ گە ەن یە نی یە بۆ لە ەست نە ەی ج ێکی ت ( ە بی ی‬
‫ت ە‬ ‫ەقە لەسە م ەی‬ ‫ە ئە‬ ‫نۆ ن س‬ ‫یە ە) ئە ک ێ ە پێش ڕی‬ ‫ن ۆ لە ەس یش‬ ‫ڕی‬
‫کە چ ڕ ی ‪.‬‬ ‫کە گە ەن ی نی یە‪ ،‬ە بی یش‬
‫‪52‬‬
‫ۆ ی ه خەمی ه هەڵ ێ ی خۆی بۆ ئەمە یک ه پەی نەک نی‬ ‫ه‬ ‫هەم‬ ‫یەتی ک‬ ‫سە ک‬
‫ت ئێ ە لە نێ ەن ە ب نی نی یە‪.‬‬ ‫بڕ پێک‬ ‫ە بڕی ە بەاڵ لەبە ن ە ئە ە ک ێکی بەڵگە‬

‫شەڕی سەخت لە جی ن هەیە ئە نیش‪:‬‬ ‫ئێ ە ەبی ین‬

‫‪ -‬ئۆک نی‬

‫س ی‬ ‫‪ -‬عێ‬

‫ەک تە ە لە‬ ‫ک نە ە گ ین چ ک ن یک‬ ‫نەی قعی بە‬ ‫شەڕە بە ن‬ ‫ئەگە ئێ ە ئە‬

‫قع ی یەی کە ئێ ە ب نی هەیە قەی نێکی جی نی‬ ‫ە گ تن لە‬ ‫تێگەش ن لە ب بەتەکە س‬
‫گە ەشە‪.‬‬

‫ڕ س ە خۆی ئەمە یک ه پەی نەک نی چ ێ ی‬ ‫ە‬ ‫هە چی کێشە لە اڵت نی جی ن ڕ‬

‫ەکە ‪ ،‬ن ک ێت گەلێك قڕ بک ێت‬ ‫ی تێ‬ ‫بەژ‬ ‫لەسە ی هەیە بەپێی بە ژە ەن یەک نی خۆی‬
‫بن ب بە ژە ەن ی‬ ‫خ پ ی مەتی ە ی س ەمک ەکە‬ ‫چ ی خۆی نی لێ ب قێ ن‪ ،‬لە ە‬ ‫ئە‬
‫لەگەڵ خۆی ن هەبێت‪.‬‬

‫بێت الی ئە‬ ‫ئەگە لە شە ق بی ن ی نەب نی تەک ەلۆژی تیڤی ڕ گەی ن نی گش ی هەب‬
‫لێی بێ گ ب‬ ‫نەب ە پێش ئە‬ ‫اڵتێکی لەبی نەک‬ ‫پێچە نەکەی ڕ س ە‪ ،‬جگە لە ەی کە عێ‬
‫ڕ گ ی هە ن ێکی لێ ەن ێت ئە ە ت ڕ ەیە کێشە نی یە بەاڵ‬ ‫بێ ن‪ ،‬مێژ ی گی ک ی ی‬
‫گ ێپێ ە نی گەلێك کە بە س ە ەخ ێ ە ژێ خۆڵە ە ق ت قڕ ەک ێت پ ک ی هەمە چەش ی بەسە‬
‫ەکەی چەن‬ ‫ە ە چەن ئێشی سەخت بێت لە ڕ ە فی یکیەکە ە ئە لە ڕ ی ە نیشە ە ئ‬
‫ح ێن‬ ‫ێ ە ە کە لەگەڵ سە‬ ‫بە ن ە ە‪ ،‬هە بۆیە هە چۆ لێك ب ێ ە ە ن ت ن ێت ئە ڕ س یە بش‬
‫ی مەع ە ی شە عیەت‬ ‫بەژ‬ ‫اڵت نی ل ێ ی ن تۆ نەتە ەیەکگ ت ەک‬ ‫پ ئەمە یک‬ ‫ئە‬
‫ب ە بە ک ە‪.‬‬

‫لەگەڵ ە ڵەتی ئی المی ( عش) بەاڵ ئە شەڕە‬ ‫یە شەڕی ک‬ ‫ئێ ە گە چی لە بە ژە ەن ی ک‬

‫لەژێ‬ ‫‪ ،‬تە بەهۆی ئە شەڕە ە نە چەن پ ێ گ یەکی ک‬ ‫ن تۆ چەن ەه اڵتی ت تێی بەژ‬
‫ۆ ی ەی اڵت نی سە ە ی ە ڵەتی ئی المی ( عش) بە مەت سی لەسە خۆی نی‬ ‫مەت سی یە بەڵک‬
‫ی ت ی مەتی ە ی ئەمە یک‬ ‫ەبی ن‪ ،‬تە ئەگە لێک نە ەی جۆ بەجۆ ی بۆ بکەین ئە ک‬
‫ژی ە ڵەتی ئی المی‬ ‫ت ن ک نی ک‬ ‫پێش ە گە هەم‬ ‫س‬ ‫ه پەی نەک نیەتی کە خ ڵکی ک‬

‫‪53‬‬
 ‫ە‪ ،‬لە ک تێک بۆ کۆیت لە ڕێگەی‬ ‫هێ شی ەمی ی نەک‬ ‫یە کەچی ت ئێ ە‬ ‫( عش) لەک‬
‫کەن ە ە هێ شی ەمی ی ئ س نی ک !‬

‫کێشەی‬ ‫ەبی ێت ەس ێکی بە ژە ەن ی بەگژ نە ەی یەک‬ ‫ئە ە ەس ەی کە لە ڕۆژهەاڵتی ن ی‬

‫ن خۆییە ت ئە ەن ەی ەس ێکی م ۆڤ یەتی سۆ ی ڕ س ەقی ە بێت‪ ،‬ئە ەت اڵتێکی ە سع یە کە‬
‫یە لە جی ن لە گشت ئە شەڕ نەی کە لە ڕۆژهەاڵت‬ ‫ی چەک‬ ‫خ ەنی هێ ێکی گە ە ئ ب‬
‫خۆی عە ەبە عە ەبی پێ ەک ژێت‪ ،‬خۆی م ڵ نە م ڵ نی پێ‬ ‫ی پێ ەک‬ ‫هەیە بەژ‬
‫ن بی ین ئە هێ ە ه پەی نیە عە ەبی نە ب نن بە فیشەکێك‪،‬‬ ‫ەک ژێت بەاڵ لە شەڕێکی ە ئۆک نی‬
‫ی لە شەڕە بکە ‪ ،‬لە ک تێک کێشەی ئۆک نی یەکێکە لە کێشە ق ڵ‬ ‫بەژ‬ ‫سە ب ێك هەت بە ق ە‬
‫ێژبک ێت بە بڕ ی من کە خۆ لە‬ ‫ەس ێکی ه ک ی بۆ‬ ‫سەخ نەی کە ش ی ەی ئە ەیە هەم‬
‫ە‪ ،‬ئە گەلە لەب س لە سە م بە ەست شەڕە ە‬ ‫نی ئۆک نی ک‬ ‫چەن س ڵەش چەن ین سە‬
‫ەهەڕ ێن‪ .‬بە ڕ شک ی ەت نین ئە ە‬ ‫ئ‬ ‫بە بە‬ ‫ک‬ ‫ئەمە یک ڕ سی‬ ‫ەبی ین لەنێ‬
‫ب‬ ‫اڵت نی ل ێ ی جی نی تەن لە ک تێک ه ک ی ک‬ ‫هەم‬ ‫ە بەش هی ی مێژ‬ ‫بڵێین‬
‫ت ڕ ەیە گە ئ س یی بێت بەاڵ ئە ەی ن‬ ‫کە ه ت ب بێت لەگەڵ بە ژە ەن یەکی خۆی ن ! ئە ە‬
‫ست‬ ‫نەب ە‪ ،‬م نەیەکی‬ ‫پ ێ‬ ‫یەک‬ ‫ئ س ییە لەگەڵ بە ژە ەن ی ئە ن بە ژە ەن یە ک‬
‫س‬ ‫ێژ ی مێژ ی خ کی ک‬ ‫نەب ە کە ئە ەی هەیە کێشەی بڕ بێ ە ە‪ ،‬چەن ین ج بە‬
‫اڵت نی‬ ‫ەتە ە بە پێی بە ژە ەن ی گەال ‪ ،‬هەت ئە بە ژە ەن یە ۆ ج‬ ‫گی ک‬ ‫ە‬ ‫ڕ گ ک‬
‫اڵتی خۆی‬ ‫ە‬ ‫س نی ب ش‬ ‫ت کی خ کی ک‬ ‫نە ئێ‬ ‫سێشی گ ت ەتە ە بۆ ن‬
‫لێی‪ ،‬لە ڕ ی‬ ‫س مەن نەب‬ ‫یە ە هیچ اڵتیك بەقە ە ئە‬ ‫لە ڕ ی ئ ب‬ ‫م مەڵەی پێ ە ەکە‬
‫بی نە ێت بەک ی ەهێ ن بۆ کێشەی مە هەبی خۆی ‪ ،‬ە ئێ ە چەن ین‬ ‫سە ب یشە ە هە ک‬
‫ۆ ج هەت لە م نی‬ ‫ژی ە ڵەتی ئی المی ( عش) ەجەنگێن‬ ‫س ن‬ ‫لە خ کی ک‬ ‫هێ ی‬
‫ت ی‬ ‫لە ە ڵەتی ئی المی ( عش) بە مەت سی‬ ‫لەگەڵ ک‬ ‫م مەڵەی‬ ‫پێش ە گە ە کە خۆی‬
‫ەجەنگن‬ ‫بە ژە ەن یەک نی ک‬ ‫س نن لەپێ‬ ‫پ ێ ە ی خ کی ک‬ ‫ە نن‪ ،‬ئەگە ت کی ئێ‬
‫ەک ‪ ،‬بەاڵ‬ ‫ە بگەڕێ ە ە بۆ ک‬ ‫ک‬ ‫کە گی ی‬ ‫س‬ ‫ەت نن بەبێ جەنگ ئە خ کەی ک‬ ‫ئە‬
‫ە ە‪ ،‬ن ت ن ێت ئە ە لەبی‬ ‫ئە ه پەی نیەتی نە ه سۆ یەکی ع تی ی ک تیە بە ن ە ک‬ ‫هەم‬
‫ەک‬ ‫تۆپ‬ ‫س نی‬ ‫ەک نی هە ێ ی ک‬ ‫ت کی س‬ ‫بک ێت هە چەن س ڵ پێش ئێ ە ئی‬
‫‪.‬‬ ‫سەالمە نەب‬ ‫چەن ین ق ب نی لێکە تە ە‪ ،‬هەت ئ ژەڵ بەس ە م نەک نیش لە ەس ی‬

‫‪54‬‬
 ‫ی‬ ‫کە بەژ‬ ‫ەک نی پەکەکە‪ ،‬لەژێ ن ی یەپەگە‪ ،‬یەپەژە‪ ،‬ی هە ڕ س ە خۆ گە یالک‬ ‫هێ ە جی‬
‫لە شەڕە ه ش نی نن ئی ئەمە ئە ە‬ ‫ت کی‬ ‫شەڕی ە ڵەتی ئی المی ( عش) ەکە ئێ‬
‫بێت‬ ‫لەبە ژە ەن ی ک‬ ‫گە چی ئە ه ش نیە‬ ‫ت کی ی مەتی ە ی ک‬ ‫ن گەیەنێت کە ئێ‬
‫ژم ەکە ۆس ە‪،‬‬ ‫ژم ی‬ ‫لە مێژە ت یەتی‬ ‫یە‪ ،‬ک‬ ‫بەاڵ لە ال ە ی ت لە بە ژە ەن ی ئە‬
‫هەت لە‬ ‫ۆست کە ت ە ە ژی ک یگە ی ک تی ع ت یە ە‪ ،‬ئە ەت ئە‬ ‫ژم ە نە‬ ‫بەاڵ لە ب ەڕە‬
‫ژم یەتی‬ ‫الشە هە یەکە ن ت نن‬ ‫نی ق سە ئ م ن ی هە‬ ‫ک تەش کە ۆخێکی شەڕ پێک‬
‫ن کۆکی لە چۆنیەتی‬ ‫ەە‬ ‫ەبی ین ژی هێ ەک نی پەکەکە لێ‬ ‫ۆ ج‬ ‫بش نە ە‬ ‫خۆی‬
‫بە ەک نی شەڕ ‪.‬‬

‫ە گ ین لەمەڕ‬ ‫ب نە ە لە ەقە ق ئ نی شە عیە جێگی ەک‬ ‫ئەگە بێت تێڕ نی ی ئی ال بە‬

‫ە‬ ‫ن ن یە ‪ ،‬هە بۆیە ەبی ین لە شە ع تەنە لک‬ ‫لە ژم‬ ‫ەقەک‬ ‫ی مەتی خ پە ئە‬ ‫بێ ەنگی ی‬
‫پ س ی م ۆڤەک ن ‪ ،‬ئەگە ئە پ س ە بە کەم ە خەمی لە ە بڕی ی‬ ‫هەت لە عی ەتەک ن لە پێ‬
‫ن بن کە هیچ‬ ‫ەبێت لە ت نە ‪ ،‬تەن کەس نێك ت ن‬ ‫بێ ەنگی بێت ئە بەژ‬ ‫شەیەکیش بێت ی‬
‫ین پ ەی ئی نە هەم‬ ‫ە کە ئە یش ن ی‬ ‫ەس ەاڵتێکی نەب ە بەن چ ی بێ ەنگی هەڵ ژ‬
‫ە‪.‬‬ ‫ئەم نە بە ە لە شە یعە سەل ێ‬

‫م عین م عي‬ ‫ص فیە ألب‬ ‫ت‬ ‫ن ی خ هم لی‬ ‫{ ال تحس ن هللا غ فال ع یع ل ل ل‬

‫س م} ب هیم‬

‫ڵم س ەمەی کە ەک ێت بەڵک خ ی گە ە‬ ‫نەبەیت کەخ ی گە ە بێ ئ گ یە لە‬ ‫گ م‬ ‫تە‬

‫هەیە خ ی گە ە هە لە‬ ‫ەبێت (ج ی‬ ‫س کەی هەڵ ەگ ێت بۆ ڕۆژێك کە چ تێی ئەبڵە‬
‫لێ ەک تە ە)‪.‬‬ ‫تۆڵەی‬ ‫نی‬

‫بە ئ گ ەهێ ێ ە ە لە س ی قی مەتی‬ ‫ۆ بە ت ن ی م ۆڤەک‬ ‫ئ یەتەک نی ق ئ لە ب سی س ەم‬

‫ە کە پ بەن ی‬ ‫ی ن ێک‬ ‫نی ی کە م ۆڤەک‬ ‫گە یشی ن ە بۆ ەس ەاڵ ‪ ،‬ەس ەاڵتی‬ ‫پێ ە ی‬
‫نی کە ەبێت بە‬ ‫گە یە شە عی نە ئە‬ ‫ی س ئی المیەکە ب ن گە بێت الی ن لە ی س‬ ‫شە‬
‫ەک ‪.‬‬ ‫چ ەڕ نی‬ ‫ۆ ەخی گە ە‬ ‫بۆی‬ ‫ۆ ەخێکی بچ‬

‫ف م أف ت م ه ء} ب هیم‬ ‫{ال ی ت لی م‬

‫لە ڕێگەی ئ یەتە ق ئ نیەک نە ە نیش‬ ‫نی‬ ‫ە ف یم لە‬ ‫خ ی گە ە ی ەنی گە ەی ت نەکەی‬

‫خەش ی خ ی گە ە‪.‬‬ ‫کە چۆ لە ت‬ ‫ە‬
‫‪55‬‬
‫ب أخ ن ل أجل ق یب ن ب ع تك ن ع ل سل‬ ‫ل ین‬ ‫فی‬ ‫ی تی م لع‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫{ أن‬
‫أن س م ت ین ل م كیف‬ ‫س م في مس كن ل ین‬ ‫أ لم ت ن أقس م من ق ل م ل م من‬
‫فال‬ ‫مە ل‬ ‫م هم ل‬ ‫ك‬ ‫م هم ع هللا م هم‬ ‫ق م‬ ‫فع ب م ض ب ل م ألمث‬
‫}‬ ‫ن‬ ‫هللا ع ی‬ ‫سە‬ ‫تحس ن هللا م ف ع‬

‫ل ح ن بن‬ ‫ق ح ث ي ح بن ع هللا أ ع‬ ‫أخ ن شعیب عن ل ه‬ ‫[ ‪ ] 2320‬ح ث أب لی‬

‫هللا ع یە س م‬ ‫هللا ص‬ ‫ض هللا تع ل ع ە ق س عت س‬ ‫أ سعی بن ی‬ ‫بن س ل أخ‬ ‫ع‬
‫قە من س ع أ ضین)ب خ ی‬ ‫شی‬ ‫من م من أل‬ ‫ی‬

‫کە خ ی ئی ال ه ت ە بۆ پ س ی م ۆڤ ژی ی نە ە‬ ‫ک‬ ‫بەسە بۆ ئە ەی لەسە ە ە ب س‬

‫کە لە پێ ی‬ ‫بۆ ئە ئ م ن نە نەک‬ ‫س م نی‪ ،‬ە بەسە بۆ ئە ەی هە هێ یك بێت ح‬ ‫سە ە‬
‫بک !‬ ‫ه ت ە پێشێ ی‬

‫ین لەگەڵ‬ ‫ە‪ ،‬هە گی‬ ‫م ڵ نن بەن ی ی ە ە ئە ک نەی ک‬ ‫ئە ەشی کە ە ت ێت ئە‬
‫س ەم نی یە ئی بەهە ن ێکە ە بک ێت‪ ،‬ئی ال ه ت ە بۆ هەڵگ ت ی س ە نە خ ی خۆی س ە‬
‫بک ‪ ،‬ئی ال ە گەلێکی ن ە کە ە ی س پەیڕە بک ێت لە ژی س ەم ‪.‬‬

‫ە بە هە ن ێکە ە ن بێت م ۆڤەک‬ ‫ئە پشێ ی س ەم نەی کە ک‬ ‫ت هەن کە هەم‬ ‫لە مێژ‬
‫چێ ە شە عیەکەی بک ێت نە بە‬ ‫بەن ەک هەڵ ەڵەتێن ەبێت سەی ی خ ی ک ەکە چ‬
‫مە جیش نی یە ئە‬ ‫بک ێت‪ ،‬بە بڕ ی ئێ ە ئە ە س ەمێکە لە ن ەک‬ ‫هە ن ێکە ە ک ئە ت ن‬
‫لێک ئی ڕ س ە خۆ‬ ‫بە هە ن ێکە ە س ەم‬ ‫ک‬ ‫ن ە هە ئی ال بێت ئەگە ئێ ە ق ڵی ئە ەم‬
‫بە ن ە ئە‬ ‫بکەین ئە ن هۆشی ی ە ەخ‬ ‫ئ ی ۆلۆژی یەکیش بێت ت ن‬ ‫ی ە ی هە فک‬ ‫ئە‬
‫کەسێکی‬ ‫هێ ە‪ ،‬هەت ئەمە بەجۆ ێکی ت س ەمە لە ن نە‪ ،‬کەسێك بەن ی ئی المە ە س ەمیك بک‬
‫ە!‬ ‫کەسە ئی ال خ‬ ‫ت یش هە بەن ی ئی المە ە بەجۆ ێکی ت بە پە چی ب تە ە ئە‬

‫لە ڕ س ی ئەمە ک نە ەی ە گ یەکی خ پە بەڕ ی س ەک ی کە هە هێ ێك بیە ێت س ە بک‬

‫بەبێ ت نیش‬ ‫ەت نێت ن ێکی ئی المی پێ ە ب کێ ێت ن س مەی ڕ س ەقی ەی خۆی نک‬
‫ە بچێت‪.‬‬

‫نی ی نی یە کە‬ ‫ئ ی ۆلۆژیەکی‬ ‫هە ئی المیش نی یە کە س ەمی بەن ە ە ەک ێت! هیچ ین فک‬
‫قعەکە بێت‪.‬‬ ‫ئ ی ۆلۆژی‬ ‫س ەمگەلێکی بەن ە ە نەک ێت کە پێچە نەی خ ی فک‬

‫‪56‬‬
 ‫ست ب ە‪،‬‬ ‫ئە شەڕە ن خۆی نەیە لەن خ ی گەالنە ە‬ ‫بۆ ئە ڕ س ی نە هەم‬ ‫ب ش ین بەڵگە‬
‫ەبێت چۆ‬ ‫نە شەڕی ن خۆی یەکیەتی پ تی‬ ‫ە گ ین بە ن‬ ‫ئێ ە ئەگە تەن خ ی خۆش‬
‫ژی‬ ‫‪ ،‬ەبێت بۆ ف ک ە ە هەڵەک ن بگەڕێین ی‬ ‫حی بی نەتە ەیی ک‬ ‫لێك ب ێ ە ە‪ ،‬هە‬
‫ب ی ە ە‪.‬‬ ‫خ ین یک‬

‫ب ەب نە ەی‬ ‫بەن ی جۆ بەجۆ‬ ‫ۆ‬ ‫قعیش یەک‬ ‫نەک لە مێژ‬ ‫جۆ یەتی پێک‬
‫ە بڕێت‪ ،‬ەبێت ژ یەتی‬ ‫ژ یەتی بە ن ە ن ەک‬ ‫ن ە ە بەاڵ ن ک ێت م ۆڤی ه شی ڕ‬ ‫هەم‬
‫نەبێت ب ی ە ە‪ ،‬ن بی ین‬ ‫ڵم س ەمک ی گی ک ی هە بە ژە ەن یەکی لەسە ب ەم ی م فی خ‬ ‫لە‬
‫ۆ ج هە ب ی یك ب کی بەشەڕ ێن لەسە بە ژە ەن ی شەخ ی خ ێن ڕژ ە‪ ،‬خۆ ئەگە‬
‫نەی ه بیل ق بیل ە گ ین ب یە بە ەس ی ب یەکی ت ی ەک ژ ێت‪،‬‬ ‫ن‬ ‫بگەڕێی ە ە بۆ ب ەڕە‬
‫ە بۆ خ ی‬ ‫نەن‬ ‫ە خۆ بۆ ک ف‬ ‫ن‬ ‫ەقە شە عیەک ن‬ ‫نە لە ق ئ‬ ‫یسیس‬ ‫ئە هەم‬
‫ژ یەتی ب ی ە ە‬ ‫ە‪ ،‬هە بۆیە س ە بە پێ ە ە ق ئ نیەکە ەبێت لەبە چ بگی ێت‬ ‫م ڵ نەکە ن‬
‫قین بەسە ئی الم بڕێژ ێت‪ ،‬ئی ال ی س ی‬ ‫ڕ‬ ‫ب‬ ‫نە ئەگە س ەمک ەکە کەسێکی م ڵ‬
‫ە لە ەی کەسی‬ ‫ی نەک‬ ‫ک ش ە ەی کە ن ە جی‬ ‫ەس ڕین هەڵ سین بە ب نک‬
‫ب ەپێت نەخێ کەسی ت نک هە کە‬ ‫ئە س ئە ی س ی نەی بەسە‬ ‫نەب‬ ‫ت نک ئەگە م ڵ‬
‫سەالمی خ ی لەسە بێت شەف عەتی‬ ‫ەسەپێ ێت‪ ،‬ئ شک یە پێغەم ە ی‬ ‫س کەی بەسە‬ ‫ب‬
‫نەسەپێت بە ت ڕەییە ە‬ ‫لە ەی کە س ی ت نەکەی بەسە‬ ‫ق ڵ نەک‬ ‫یک ب‬ ‫کەسێك کە‬
‫ەبێت ەس ی ب ڕ ێت‪،‬‬ ‫یک‬ ‫ژی ئە شەف عەتە ب ەتە ە پێی ب ە ئەگە ف ی ەی کچیشی‬
‫بی ن ی بۆ‬ ‫لە ژێ ن ی جۆ بەجۆ‬ ‫ن بڕ ێت ی س ی یەک‬ ‫خی نەتک ەک‬ ‫ک تێك ەس ی‬
‫ەهێ ێ ە ە پش گ ێ ەخ ێت ئە س کۆمەڵگە بە شێ ەی لێ ێت کە هەم ی لە ەس ی بێ یەتی!‬
‫بپێ ێت نە عەقی ە‪.‬‬ ‫ەک‬ ‫گە یە شە عیەک ک‬ ‫کە تە ەبێت لەسە ب ەم ی ڕە یەتی م ف‬

‫کۆت یی‬

‫ت ن ک نی ئە ن نەی کە ت نەک نی بەن ە ە ەک یت یەکێکە لە س ەم نەی کە گە ەت ین‬

‫ە‬ ‫هە بەسە ئە ن نە‬ ‫شک ی خۆی‬ ‫کێشەی لە مێژ ی م ۆڤ یەتی هەب ە‪ ،‬ۆ ج کەسەک‬
‫ب ە هە‬ ‫ب ە نە ن ەکە‪ ،‬س ش ی ۆ ی ە‬ ‫ی ت ن ی خۆی‬ ‫کە هۆک ی شک ەکەشی ال‬
‫چێ ەی هەم‬ ‫لە چ‬ ‫نە کەسێکی حی بی م‬ ‫چێ ەی خۆشی ‪ ،‬بۆ ن‬ ‫بەن خەڵەت ە هەت لە چ‬

‫‪57‬‬
 ‫حی ب یە الی بە پ س نی حێ بی پ س بۆ ک ە خ پەک نیشێ ەهێ ێ ە ە پ ێ گ یشی لێ ەک ێت‬
‫ۆ ج شەڕی ڕەگە ی خێڵەکی‬ ‫لە ە ە ەی حی بەکە‬ ‫لە ک تێک کەم لە ت نی ئە ئەن م نە‬
‫جۆ بەجۆ ی لێ ەکە ێ ە ە‪.‬‬

‫ن ە ۆ بک ێت‪ ،‬چ نکە‬ ‫پی سەی ن‬ ‫هە بۆیە گ نگە سەی ی خ ی ک ەک بک ێت بە ک‬

‫پ ۆگ می حی بی‬ ‫ی ن ەک ‪ ،‬ەبی ین ۆ ی ەی پەیڕە‬ ‫ە ج نی ب ی ە‬ ‫ئ س نە هێ نی ن‬
‫ش ێکی ت م‬ ‫پ ۆژە ج نن بەاڵ ک‬ ‫نی یەک نیش بەن‬ ‫ئ ی ۆلۆژیە‬ ‫هەت فک‬ ‫ی اڵت‬ ‫ەس‬
‫ئ شک‬ ‫ڕ‬ ‫پ ێ‬ ‫ەقێکی ن س‬ ‫پێ ەڵێت‪ ،‬ئی المیش ە هێ ێکی ئیالهی‬
‫‪ ،‬ن بی ین چەن ین م ڵ‬ ‫بە ک‬ ‫ەقەک‬ ‫ەپێ ێت نە‬ ‫بە ەقەک‬ ‫ەک‬ ‫لەبە ەس ە بەاڵ ک‬
‫نە‬ ‫ک ت نە ن ێژ ەک‬ ‫ەنێت کەچی لە هەم‬ ‫ش ێ کە تەی‬ ‫هەیە خۆی بە هەڵگ ی ئی ال‬
‫بێ ئە ەبی بە ە ڕە شی‬ ‫خ‬ ‫مەش‬ ‫ەگێڕێ ە ە‪ ،‬ن ێژ نەک‬ ‫خۆشی لە ت نە نەف یەک‬
‫ەقە شە عیەک ‪ ،‬ق ئ ک ە ەیەکی بە‬ ‫ین‬ ‫ئە ب ب ی ئی المیە ت نەیە بەن چ ی خۆیە ە نە‬
‫ە ئە ئ لۆ ەی ب ە ئە شەی نە بۆ ەبێت لەسە ئی ال م ڵ بێت‪.‬‬ ‫ک ە ەی شەی نی ن ب‬

‫لەبە‬ ‫ۆ یک‬ ‫یش لەبە عەتف ه‬ ‫ب جیک‬ ‫س‬ ‫عە بێك کە لە ج بە ە ئێ ە ێ ە ک‬

‫‪ ،‬پێ ی ە خەڵکیش ئە ەن ە ه شی بێت سەی ی ک‬ ‫بەاڵ بە جل گۆڕی ە ن بێت بە ک‬ ‫بک‬
‫نە ج ەک نی‪.‬‬ ‫بک‬ ‫ن خی کەسەک‬

‫ب ع ە ت م ل لح‬ ‫لح هلل ل‬

‫‪58‬‬