You are on page 1of 50

Republic of the Philippines

Department of Education
DepEd Complex, Meralco Avenue
Pasig City

K to 12 Curriculum Guide
FILIPINO
(Grade 7 to Grade 8)

December 2012

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 1


K to 12 Curriculum: Overall Goal, Desired Outcomes, Content and Standards

FILIPINO

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 2


Deskripsyon ng Batayang Konseptuwal na Balangkas sa Pagtuturo ng Filipino K-12

Pangkalahatang layunin ng Kurikulum ng K to 12 ang makalinang ng isang buo at ganap na Pilipinong may kapaki - pakinabang na
literasi.
Kaugnay nito, layunin ng pagtuturo ng Filipino na malinang ang (1) kakayahang komunikatibo, (2) replektibo / mapanuring pag-iisip, (3)
pagpapahalagang pampanitikan ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng mga babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang
pagkakakilanlan, kultural na literasi, at patuloy na pagkatuto upang makaagapay sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig.
Sa ikatatamo ng mithiing ito, kailangan ng mga kagamitang pampagtuturo ng mga guro bilang suporta sa kurikulum na magmumula sa
administrasyon, ahensiyang panlipunan, pribado at publiko, pamahalaang lokal, midya, tahanan at iba pang sektor ng lipunan.
Isinaalang-alang sa pagbuo ng kurikulum ang pangangailangang panlipunan, lokal at global na pamayanan, maging ang kalikasan at
pangangailangan ng mga mag-aaral. Pinagbatayan din ang mga legal na batas pang-edukasyon, at mga teoryang pilosopikal ng edukasyon at
wika nina Jean Piaget (Developmental Stages of Learning), Leo Vygotsky (Cooperative Learning), Jerome Bruner (Discovery Learning), Robert
Gagne (Heirarchical Learning ), David Ausubel (Interactive/Integrated Learning),Cummins (Basic Interpersonal Communication Skills-BICS at
Cognitive Academic Language Proficiency Skills-CALPS at ng ating pambansang bayaning si Dr. Jose P. Rizal na nagsabing “nasa kabataan
ang pag-asa ng bayan”. Isinaalang-alang din ang nasa Banal na aklat na gintong aral na “Ituro sa bata ang wastong landas upang sa pagtanda
ay hindi siya mawawala”. Dahil ang Filipino ay nasa disiplina ng wika, pinagbatayan ang mga teorya sa kalikasan at pagkatuto ng wika, mga
teorya / simulain sa pagsusuring panliterasi at mga pagdulog sa pagtuturo ng wika (W1, W2, W3) at pagtuturo ng mga akdang pampanitikan at
tekstong palahad.

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 3


Mga Pamantayan sa Filipino K-12
A. Pamantayan sa Programa (Core Learning Area Standard):

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng
iba’t ibang babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang pagkakakilanlan, kultural na literasi at patuloy na pagkatuto upang
makaagapay sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig.

B. Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):

K–3 4–6 7 – 10 11 – 12

Naipamamalas ng mag-aaral ang Naipamamalas ng mag-aaral ang Naipamamalas ng mag-aaral ang Naipamamalas ng mag-aaral ang
kakayahang komunikatibo, kakayahang komunikatibo, kakayahang komunikatibo, kakayahang komunikatibo,
replektibo, mapanuring pag-iisip sa replektibo/ mapanuring pag-iisip at replektibo/ mapanuring pag-iisip at replektibo/ mapanuring pag-iisip at
wikang katutubo (MT) at Filipino sa pagpapahalagahang pampanitikan pagpapahalagang pampanitikan sa pagpapahalagang pampanitikan sa
tulong ng mga lokal na babasahin at sa tulong ng iba’t ibang anyo ng tulong ng mga akdang tulong ng iba’t ibang disiplina at
teknolohiya upang mapaunlad ang panitikan at teknolohiya upang pampanitikang rehiyonal, teknolohiya upang magkaroon ng
sarili at mapahalagahan ang sariling makaangkop at makibahagi sa pambansa, saling-tekstong Asyano akademikong pag-unawa
kultura pag-unlad ng tahanan at at pandaigdig at teknolohiya upang
pamayanan matamo ang kultural na literasi

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 4


Pamantayan sa Bawat Baitang (Grade Level Standards):

Grade Level Pamantayan sa Bawat Baitang


Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahan sa pagpapahayag ng iniiisip at damdamin sa wikang katutubo at ang kahandaan sa
K
pagbasa at pagsulat upang makilala ang sarili at matutong makisalamuha sa kapwa.
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa wikang katutubo sa pamamagitan ng
Grade 1 mga lokal na babasahin at teknolohiya upang magkaroon ng malawak na pag-unawa sa sarili at kapwa at pagpapahalagang kultural.

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/
babasahing lokal at teknolohiya upang magkaroon ng mapag-usisang pag-iisip at makalahok sa gawaing pangkaunlaran ng
Grade 2
pamayanan.

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/
Grade 3 babasahin upang magkaroon ng malawak na pag-unawa sa mga pangyayari sa pamayanan.

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa


pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahin at teknolohiya upang magkaroon ng malawak na kamalayan sa kaganapan sa
Grade 4
kapaligiran at makalahok sa gawaing pagpapaunlad ng pamayanan.

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa


pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahing lokal at pambansa upang mapangalagaan at mapahalagahan ang kagandahan ng
Grade 5
kapaligiran.

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa


Grade 6 pamamagitan ng iba’t ibang anyo ng panitikang lokal at pambansa upang makapag-ambag sa pagkakamit ng maunlad at
makatarungang bansa

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 5


BAITANG 7-10
(Filipino)
Pamantayan ng Programa (Program Standard) - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa
at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-
akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.

Pamantayan para sa Baitang 7 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang rehiyunal upang maipagmalaki ang
sariling kultura, gayundin ang iba’t ibang kulturang panrehiyon.

Pamantayan para sa Baitang 8 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang pambansa upang maipagmalaki ang
kulturang Pilipino.

Pamantayan para sa Baitang 9 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at saling-akdang Asyano upang mapatibay ang pagkakakilanlang
Asyano.

Pamantayan para sa Baitang 10 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at saling-akdang pandaigdig tungo sa pagkakaroon ng
kamalayang global.

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 6


K to 12 Filipino 7

PROGRAM STANDARD
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang
(PAMANTAYAN NG
pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa,
PROGRAMA)
saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang


KEY STAGE STANDARD pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at
teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi

GRADE LEVEL
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang
STANDARD
pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang rehiyunal upang maipagmalaki
(PAMANTAYAN PARA
ang sariling kultura, gayundin ang iba’t ibang kulturang panrehiyon.
SA BAITANG 7)
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap
Batayang Kasanayan
(KAKAYAHAN) (Content Standard) (Performance Standard)

Pag-unawa sa Napakinggan Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas Ang mag-aaral ay nakapagbabahagi Ang mag-aaral ay...
ng pag-unawa sa mga impormasyon, ng sariling pagpapakahulugan/
konteksto, at epekto ng interpretasyon sa tekstong Nakapagbibigay-hinuha sa
suprasegmental sa kahulugan ng napakinggan konteksto ng pinakikinggan ayon sa
tekstong napakinggan lugar, kausap at paksa

 Nakapagbibigay ng paksa ng
tekstong napakinggan

 Nakalilikom ng mahahalagang
impormasyon mula sa tekstong
napakinggan

 Nakasasagot sa mga tanong


tungkol sa tekstong napakinggan

 Nakapagbibigay-hinuha sa
kalalabasan ng mga pangyayari ng

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 7


Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
DOMAIN (Kakayahan)
Pag-unawa sa Napakinggan
tekstong pakikinggan

Nakapagsasaayos ng mga ideya


o impormasyong napakinggan

 Nakapaglalahad ng mga detalye


ng tekstong napakinggan

 Nakapaglalahad ng
magkakasunod-sunod at
magkakaugnay na pangyayari ng
tekstong napakinggan

 Nakabubuo ng mga tanong batay


sa tekstong napakinggan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas Ang mag-aaral ay Nakalilikom ng mahahalagang
ng pag-unawa sa media (radyo, nakapagsasalaysay ng ilang impormasyon mula sa media
telebisyon, pahayagan, at iba pa) bilang napapanahong paksa/isyu na may (radyo, telebisyon, pahayagan, at
isa sa mga pagkukunan ng kaugnayan o batay sa
iba pa)
mahahalagang impormasyon napakinggang media
Nakapagtatala ng mga detalye ng
napakinggang
mediaNakapagbibigay ng sariling
kuro-kuro, saloobin at pananaw
tungkol sa napakinggan

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 8


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan Ang mag-aaral ay...
tungkol sa napakinggang media

 Nakapagpapaliwanag ng
kabuluhan ng napakinggang
media

 Nakapaglalahad ng mga
napapanahong isyu mula sa
napakinggang media

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng Ang mag-aaral ay Nakapagpapaliwanag ng


pag-unawa sa kahalagahan ng nakapagpapahayag ng sariling kahalagahan ng paggamit ng
suprasegmental (tono, antala, haba at damdamin/saloobin batay sa suprasegmental (tono, antala,
diin), at mga di-pasalitang palatandaan
tekstong napakinggan haba at diin), at mga di-
(non-verbal clues) sa pagpapahayag ng
damdamin/saloobin, pananaw at iba pa pasalitang palatandaan (non-
verbal clues) sa tekstong
napakinggan

 Nakapagbibigay-hinuha sa mga
detalye sa tekstong napakinggan
batay sa paraan ng pagsasalita

 Nakapaglalahad ng
saloobin/damdamin at pananaw ng
mga nagsasalita sa tekstong
napakinggan batay sa paraan ng
pagsasalita

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 9


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay...
pag-unawa sa iba’t ibang paraan ng nakapagbabahagi ng paraan kung
pakikinig paano niya nauunawaan ang Nakapagpapakita ng sariling
kaniyang pinakikinggan paraan ng pakikinig sa mga
teksto

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng Ang mag-aaral ay Nakabubuo ng mga pahayag na


Pagsasalita pag-unawa sa iba’t ibang uri ng teksto nakapagpapahayag ng sariling naglalarawan, nagsasalaysay,
(naglalarawan, nagsasalaysay, damdamin/saloobin at pananaw naglalahad, at nangangatuwiran
naglalahad, at nangangatuwrian) tungkol sa ilang napapanahong isyu
o paksa  Nakapaglalarawan ng mga:
o bagay sa paligid
o pangyayari

 Nakapagsasalaysay ng mga:

o pangyayari tungkol sa
sariling buhay
o pangyayari tungkol sa
buhay ng ibang tao

 Nakapaglalahad ng mga katuwiran


mula sa nakuhang detalye

Nakapagpapahayag ng
damdamin, ideya, opinyon, at
mensahe gamit ang malilinaw na
pangungusap

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 10


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
 Nakapagpapahayag ng
Pagsasalita damdamin tungkol sa mga
tauhan sa akda

 Nakapagbibigay-puna sa
mga ginawa at desisyon ng
mga tauhan sa akda
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas Ang mag-aaral ay Nakapagsasalita nang may
ng pag-unawa sa maayos na nakapagsasalaysay ng mga maayos na pagkakasunod-sunod
pagsusunod-sunod ng mga pangyayari/ sariling karanasan o ng mga pangyayari/ideya
pangyayari/ideya sa paraang pasalita karanasan ng iba sa masining na
paraan Nakapagpapamalas ng
organisadong pag-iisip sa
pagsasalita

 Nakapag-iisa-isa ng mga ideya at


pangyayari upang makuha ang
nilalaman ng akda

 Nakapagsasalaysay ng mga
pangyayari sa isang akda

 Nakapagsasaayos ng mga
pahayag tungkol sa mga
pangyayari sa paligid

 Nakapagsasalaysay ng mga
pangyayari sa sariling buha

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 11


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsasalita Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Nakapagbibigay-katuwiran kaugnay ng
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa nakapaglalahad ng mga mga napapanahong isyu o paksa
iba’t ibang paraan ng paglalahad ng katuwiran batay sa isang
mga katuwiran napapanahong isyu o paksa Nakapaglalahad ng sariling
opinyon/pananaw/pangangatuwiran nang
may kaayusan, kaisahan ay kabuuan

Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay ay Nakapag-uulat tungkol sa nasaliksik


nakapagpapamalas ng pag-unawa sa nakapaglalahad ng mga
iba’t ibang paraan ng paglalahad ng nasaliksik na imoormasyon Nakapanghihikayat sa pamamagitan ng
mga nasaliksik na impormasyon pananalita

Nakagagamit ng simbolismo para


pagyamanin ang mga ipinahahayag

Pag-unawa sa Binasa Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay nakapag- Nakagagamit ng dating kaalaman at karanasan
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa uugnay ng pinakamalapit na sa pag-unawa at pagpapakahulugan sa mga
pagpapakahulugan sa mga kaisipan sariling karanasan o karanasan kaisipan sa teksto at akdang pampanitikan
sa teksto at akdang pampanitikan ng iba sa mga karanasang
inilahad sa binasa  Nakapagbibigay-kahulugan sa mga salita
sa isang akda batay sa:
o pagkakagamit sa pangungusap
o denotasyon/konotasyon
o tindi ng pagpapakahulugan

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 12


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa o kasingkahulugan at kasalungat na
kahulugan
o kontekstuwal na pahiwatig

 Nakapagpapaliwanag sa pagkakasunod-
sunod ng mga pangyayari sa isang akda

 Nakapaglalahad ng pangunahing ideya ng


teksto

 Nakapagbibigay ng sariling hinuha sa


kahihinatnan ng mga pangyayari sa teksto

 Nakapagbubuod ng tekstong binasa sa tulong


ng mga pangunahin at pantulong na kaisipan

 Nakapag-uugnay ng pinakamalapit na sariling


karanasan o karanasan ng iba sa mga
karanasang inilahad sa binasa

Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay nakalilikha ng Nasusuri ang mga elemento ng alamat at
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa sariling alamat na naglalarawan kuwentong bayan
mga pangunahing elemento (tauhan, ng kultura ng kaniyang sariling
tagpuan, banghay) ng alamat at lugar/rehiyon  Natutukoy ang karaniwang tema ng mga
kuwentong bayan alamat at kuwentong bayan

 Nakapaglalarawan sa karaniwang katangian


ng mga tauhan ng mga alamat at kuwentong
bayan

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 13


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

 Nakapaglalarawan sa mga katangian ng mga


tagpuan ng mga akdang binasa

 Nakapagsasalaysay ng banghay (mga


pangyayari) sa kuwento

 Nakapaghahambing ng mga katangian ng


mga tauhan sa kuwento

 Nakapagsusuri sa mga katangian at papel na


ginagampanan ng bawat tauhan sa kuwento
(pangunahing tauhan, pantulong na tauhan,
at iba pang pantulong na tauhan)

 Nakapagpapaliwanag sa kaangkupan ng
mga ikinikilos ng tauhan batay sa kaniyang
mga katangian

 Nakapagpapaliwanag sa kaangkupan ng
tagpuan sa paksa ng kuwento

 Nakapaghahambing sa motif ng mga alamat


at kuwentong bayan

Nakapagbibigay ng haka sa kahalagahan ng


mga alamat at kuwentong bayan sa mga
sinaunang lipunan

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 14


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa

Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Nakapaglalahad ng mungkahing solusyon,


nakapagpapamalas ng pag-unawa sa nakapagmumungkahi ng kongklusyon, paniniwala at bisa ng akda
kasiningan, pangyayari, motibo ng solusyon sa ilang suliranin sa sa sarili
may-akda at bisa ng akdang binasa kasalukuyan gamit ang kaisipang  Nakapagbibigay ng mga opinyon tungkol sa
mga akdang binasa
hatid ng akdang binasa
 Nakapagbabahagi ng bisang pandamdamin
ng akda

 Nakapagbibigay ng sariling hinuha sa


kahihinatnan ng mga pangyayari sa akda

 Nakapagbibigay-halaga sa kasiningan at
kabuluhan ng mga tekstong binasa ayon sa
pamantayang pansarili

 Nakapangangatuwiran sa kaangkupan ng
pagiging makatotohanan at di-
makakatohanan ng binasang akda

 Nakapagbibigay-hinuha sa pangyayari,
kaalaman at pakay/motibo ng may akda

 Nakagagamit ng mga kaisipang inilahad sa


teksto sa pagpapaliwanag o pagpapahayag
ng ibang bagay na nasa labas ng teksto

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 15


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Nakapaghahambing ng iba’t ibang akdang
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa nakapaghahambing ng kultura ng pampanitikang rehiyunal
iba’t ibang akdang pampanitikang iba’t ibang rehiyon batay sa uri ng
rehiyunal kanilang panitikan  Nakapagpapaliwanag sa mga katangian
ng panitikan na natatangi sa bawat
rehiyon:

o wika
o tema at paksa
o tauhan
o tagpuan
o kaisipan

 nakapaglalarawan ng mga natatanging


aspetong pangkultura na nagbibigay-hugis sa
mga panitikan ng bawat rehiyon (halimbawa:
heograpiya, uri ng pamumuhay, at iba pa)

 nakapagpapaliwanag sa pagkakatulad at
pagkakaiba ng mga tema at paksa ng mga
panitikan mula sa iba’t ibang rehiyon

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 16


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
 nakapagbibigay ng haka kung bakit
nagkakaiba o nagkakatulad ang mga
panitikan ng iba’t ibang rehiyon sa Pilipinas

Naiisa-isa ang katangian ng relasyon ng tao sa


lipunan na inilalahad sa akda

Nasusuri ang mga elemento at sosyo-historikal


na konteksto ng binabasang akda

Nakapagbibigay-halaga sa mga anyo ng


panitikan alinsunod sa isang payak ngunit
malinaw na kasaysayang pampanitikan ng
Pilipinas

Pagsulat Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas Ang mag-aaral ay nakasusulat Nakagagamit ng iba’t ibang kakayahan at
ng mag-aaral ang pag-unawa sa ng talata kaugnay ng paksa estratehiya upang mabisang makapagsulat para
tekstong naglalarawan, sa iba’t ibang layon
nagsasalaysay, naglalahad at
nangangatuwiran Nakapagpapaliwanag sa kaibahan ng
pasalita at pasulat na paraan ng wika na
may tuon sa kani-kanilang katangian

 Nakapaglalahad ng mga katangian ng


pasulat na paraan ng wika

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 17


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
 Napag-iiba-iba ang pasalita at pasulat na
paaan ng wika

 Nakapaglalarawan gamit ang payak na


panuring (pang-uri at pang-abay)

 Nakabubuo ng matatalinghagang
paglalarawan gamit ang mga idyoma at
tayutay

Nakasusulat ng tekstong paglalarawan,


nagsasalaysay, naglalahad at
nangangatuwiran

 Nakapaglalahad ng mga dapat tandaan sa


pagsulat ng mabisang talata (mekaniks at
kayarian ng talata)

 Napag-iiba-iba ang payak at masining na


paglalarawan sa pamamagitan nang
paggamit ng panuring

 Napag-iiba-iba ang payak at masining na


paglalarawan sa pamamagitan nang
paggamit ng mga idyoma at tayutay

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 18


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nakapagpapahayag ng damdamin, ideya,
opinyon, at mensahe gamit ang malilinaw
na pangungusap

Nakasusulat ng simple at organisadong


talata

Pagsulat Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay nakasusulat Nakasusulat ng tekstong nagsasalaysay


nakapagpapamalas ng pag-unawa sa ng balita batay sa ilang
balita bilang isang uri ng tekstong napapanhong isyu o paksa  Nakapagpapaliwanag sa mga katangian
nagsasalaysay ng tekstong nagsasalaysay

 Nakasusuri ng halimbawa ng tekstong


nagsasalaysay

 Nakapagpapaliwanag sa mga katangian


ng balita

 Nakapagpapaliwang sa mga hakbang sa


pagsulat ng balita

 Nakasusulat ng balita tungkol sa ilang


pangyayari sa mga tekstong binasa

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 19


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay nakasusulat Nakasusulat ng sanaysay na may
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa ng suring papel ng isang nabasa, kaayusan, kaisahan at kabuuan
mga elemento at hakbang sa pagsulat napakinggan o napanood na
ng suring papel akdang pampanitikan Nakasusulat ng suring papel sa isang akda

Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay nakasusulat Nakasusulat ng pananaliksik


nakapagpapamalas ng pag-unawa sa ng pamanahong papel kaugnay
mga bahagi at hakbangin sa pagsulat ng napiling paksa  Nakapagpapaliwanag sa mga bahagi
ng pamanahong papel ng pananaliksik

 Nakapaglalahad ng mga paraan ng


pananaliksik

Nakahahanap ng mga angkop at iba’t


ibang pagkukunan ng impormasyon
upang mapagtibay ang mga
pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga
pinaniniwalaan, at makabuo ng mga
kongklusyon

Nakapaghahambing sa mga primarya at


sekundaryang pinagkukunan ng
impormasyon

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 20


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Tatas Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay nakababasa, Nakagagamit nang wastong wika, pabigkas
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa nakasusulat at nakapagsasalita, man o pasulat
wastong gamit ng wika, pabigkas man nakapanonood nang may
o pasalita katatasan gamit ang wastong Nakapaghahambing ng pormal at
gramatika/retorika impormal na Filipino

Nakapagsusuri ng mahahalagang detalye


ng napanood, napakinggan, o nabasang
impormasyon (media literacy)

Nakapagtataya kung ang napakinggan,


napanood o nabasa ay may kabuluhan at
kredibilidad

Gagap ang gramatika at bokabularyong


Filipino

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 21


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pakikitungo sa Wika at Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Nakapagpapahayag ng mga makabuluhang
Panitikan nakapagpapamalas ng pag-unawa sa nakapagpapahayag ng mga tanong at ideya sa iba’t ibang paraan, para sa
makabuluhang tanong at ideya sa iba’t makabuluhang tanong at ideya sa iba’t ibang sitwasyon
ibang paraan, para sa iba’t ibang iba’t ibang paraan, para sa iba’t
sitwasyon ibang sitwasyon

Estratehiya sa Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas Ang mag-aaral ay nakahahanap Nakagagamit ng iba’t ibang kakayahan at
Pananaliksik ng pag-unawa sa mga primarya at ng mga angkop at iba’t ibang kasangkapan bilang tulong sa pag-aaral
sekundaryang pinagkukunan ng pagkukunan ng impormasyon
impormasyon upang mapagtibay ang mga Nakahahanap ng mga angkop at iba’t
pinaninindigan, mabigyang-bisa ibang pagkukunan ng impormasyon
ang mga pinaniniwalaan, at upang mapagtibay ang mga
makabuo ng mga kongklusyon pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga
pinaniniwalaan, at makabuo ng mga
kongklusyon

Nakapaghahambing sa mga primarya at


sekundaryang pinagkukunan ng
impormasyon

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 22


K to 12 Filipino 8

PROGRAM STANDARD
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang
(PAMANTAYAN NG
pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa,
PROGRAMA)
saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang


KEY STAGE STANDARD
pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at
teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi
GRADE LEVEL
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang
STANDARD
pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang pambansa upang
(PAMANTAYAN PARA
maipagmalaki ang kulturang Pilipino.
SA BAITANG 8)
Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap
DOMAIN (Kakayahan) Batayang Kasanayan
(Content Standard) (Performance Standard)
Pag-unawa sa Napakinggan Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas Ang mag-aaral ay nakalilikha ng Natutukoy ang mga makabuluhang
ng kasanayan sa pag-unawa, isang komik istrip na nagpapakita ng talasalitaan na ginagamit sa mga
pagpapakahulugan, pagsususuri at kanilang pag- unawa sa tekstong usapang napakinggan.
pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o napakinggan.
paksang napakinggan. Nabibigyang-kahulugan ang mga salitang
narinig batay sa paraan ng pagsasalita
(tono, diin, paghinto at intonasyon)

Natutukoy ang mga puntong binibigyang-


diin o halaga ng tagapagsalita.
Natutukoy ang paksang pangungusap sa
napakinggang pahayag.
Nakikinig nang mabuti upang:
matukoy ang layunin ng
napakinggang ulat at/o babasahin
masagot ang mga tanong
matukoy ang mahahalaga at di-
mahahalagang pangyayari

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 23


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa masabi ang pagkakaugnay-ugnay ng
Napakinggan mga pangyayari
masabi ang sanhi at bunga ng mga
pangyayari
mapatunayan ang kawastuhan ng
impormasyon
mataya ang saloobin , haka o opinyon at
argumentong napakinggan.

Nakikilala ang mga pangkomunikatibong gamit


ng mga pahayag batay sa sitwasyon, layunin at
sa gumagamit ng wika.

Nakalililkha ng isang’ artwork” na nagpapakita ng


kanyang pag-unawa sa napakinggan.
Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay nakasusulat ng Naibibigay ang buod ng akdang napakinggan.
nakapagpapamalas ng kahusayan sa talata ukol sa kanilang pag-
proseso ng pakikinig na may pag- unawa at pagbabahagi ng Naipapahayag ang sariling damdamin ukol sa
unawa gamit ang berbal at di-berbal kanilang damdamin sa teksto o mga impormasyong napakinggan.
na paraan ng pagtugon. pahayag na napakinggan.
Naisasagawa nang mahusay ang proseso ng
pakikinig na may pag-unawa gamit ang berbal at
di-berbal na paraan ng pagtugon.
Natutukoy ang mga panawag-hudyat na
ginagamit ng nagsasalita upang:
 magpatuloy
 huminto nang bahagya
 tumigil at magwakas

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 24


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa
Napakinggan
Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Natutukoy ang kontradiksyon/kasalungat sa
nakapagpapamalas ng kahusayan sa nakapagbabahagi ng sariling napakinggang pahayag.
mapanuring pakikinig. interpretasyon at opinyon sa
tekstong napakinggan Nagpapamalas ng kakayahang suriin ang teksto
o diskursong napakinggan.

Natutukoy ang di-sapat na impormasyon at iba


pang pagpapakahulugan ng nagsasalita.

Napag-iiba-iba ang katotohanan sa mga hinuha,


opinyon at personal na interpretasyon ng
nagsasalita at ng nakikinig.

Naiuugnay ang pinapaksa ng nagsasalita sa iba


pang paksa at karanasan.

Nakabubuo ng makabuluhang tanong batay sa


napakinggan.

Nakabubuo ng sariling pananaw tungkol sa


isang napapanahong isyu batay sa
napakinggang impormasyon, ideya o mensahe
Muling nasasabi o naisusulat sa sariling
pamamaraan ang mga napakinggang
pahayag, mensahe at teksto.
Naisasaayos ang mga ideya o
impormasyon mula sa narinig na teksto o
diskurso.
Nakapaghahambing ng katotohanan sa
mga hinuha, opinyon at personal na
interpretasyon ng nagsasalita at
nakikinig.
Naihahambing ang sariling saloobin sa
saloobin ng nagsasalita.

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 25


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas Ang mag-aaral ay nakapag- Nakasusuri ng de-kahon at progresibong
ng kahusayang makagawa ng angkop oorganisa ng isang talakayan, katuwiran.
na pagtugon sa pinakinggang programa o positibong pagkilos
usapan/talakayan na ukol sa programa o Nakapagbibigay ng sariling kuro-kuro, pananaw,
talakayang napakinggan. kontradiksyon o saloobin sa narinig.

Nakabubuo ng sariling pananaw tungkol sa


isang napapanahong isyu batay sa
napakinggang impormasyon, ideya o mensahe.

Nakabubuo ng mahahalagang punto sa


napakinggang impormasyon, ideya o mensahe.

Nakukuha ang iba’t ibang tala mula sa


napakinggan sa pamamagitan ng:
ugnayang pamaksa
pagsulat kung ano ang narinig
ugnayang –sunuran
pagbibigay-diin
rebisyon

Gumawa ng isang kampanya o programa na


magsusulong ng positibong reaksyon gamit ang
multi media sa mga isyung natalakay sa
programang napakinggan.
Mapalawak at mapayaman ang sariling
interes sa pakikinig sa mga tekstong na
nangangailangan ng mas mataas na
antas ng pag-unawa.

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 26


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas Ang mag-aaral ay nakalalahok sa Nagagamit ang angkop at magalang na
(Fluency) ng mga kaalaman at kasanayan sa usapang angkop sa iba’t ibang pananalita sa pakikipag-usap.
paggamit ng Filipino sa sitwasyon at naisasalaysay ang
pakikipagtalastasang pasalita ayon sa mga bagay na narinig, nabasa at Naipapahayag nang mabisa ang mga
sitwasyon, pangangailangan at napanood. kaalaman/palagay at saloobin sa pamamagitan
pagkakataon. ng:
tono o lakas ng tinig
bilis ng pagsasalita
paghinto o pagpigil
diin
intonasyon

Nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng


panalita.
Nabubuo at nagagamit nang wasto ang
mga pangngalang hango sa pandiwa sa
pakikipag-usap sa kapwa
Nasasabi ang pagkakaiba ng gamit ng
mga pang-uring nagkakahawig ang
kahulugan sa pagpapakilala sa sarili.
Natutukoy at naihahambing ang pang-
uring panlarawan at pamilang sa
pagpapakilala ng tao bagay o
pangyayari.
Nagagamit sa makabuluhang
pangungusap ang mga pang-uring
panlarawan at pamilang
Natutukoy ang mga panuring sa pagbibigay ng
magandang saloobin sa ibang tao.

Nagagamit ang iba’t ibang uri ng pangungusap.

Nagagamit ang ilang kataga o ingklitik na


angkop sa pagsagot sa mga tanong.

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 27


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan
(Fluency)
Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Naipapaliwanag ang mga impormasyon at
nakapagpapamalas ng kahusayan nakapagpapaliwanag ng kanyang naiuulat ang kahalagahan ng mga ito.
upang mapagyaman ang mga ideya at iba pang impormasyon May kakayahang mangatwiran sa
natatamong kaalaman at kakayahan ukol sa napapanahong isyu o mga napapanahong isyu sa lipunan.
sa paglinang ng pangangailangang paksa.
pangkomunikatibo.
Gumagamit ng mga angkop na
simbolo, imahen at pahiwatig sa
pananalita.
Higit na bihasang nakagagamit ng
epektibo’t mapanghikayat na
pananalitâ.

Nagagamit ang kasanayan sa pagkuha ng


impormasyon sa iba’t ibang paraan tulad ng
pagbabasa, pakikipanayam atbp.

Nailalahad nang maayos at mabisa ang mga


nalikom na datos sa pananaliksik.

Nasasabi ang pagkakaiba ng tuwiran at di-


tuwirang pahayag.

Nagagamit ang magkakaugnay na pahayag


sa pagbibigay ng sanhi at bunga ng mga
pangyayari.

Nakabubuo ng isang maayos at may


kaisahang ulat/sanaysay, at/o katha sa
magkakaugnay na pangungusap.

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 28


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan
(Fluency)
Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Nagagamit ang mga angkop na salita sa:
nakapagpapamalas ng mga nakapagpapahayag ng kanyang pagtanggi
kaalamang gramatikal at retorikal na damdamin, sariling opinyon at pagtanggap
makakatulong sa pagtamo ng nakapagpapalitang-kuro upang pagpapahayag ng argumento
mabisang pasalitang mahikayat ang kausap na pag-iisa-isa
pangkomunikatibo pakinggan ang kanyang pagbibigay ng opinyon
pananaw. pagbibigay ng proposisyon
pagbibigay ng alternatibo
pagtutulad ng ideya
paglalagom

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 29


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan Nagagamit ang salita/pangungusap ayon sa
(Fluency) pormalidad ng pagkagamit nito

Nabibigyang-kahulugan ang mga


pahayag/pangungusap na na nagbibigay-
pahiwatig.

Nakabubuo ng mga pangungusap na:


nagpapaliwanag
nangangatwiran
nagsasalaysay
naglalarawan

Nakakapagsasagawa ng panayam.
Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Nagagamit nang wasto ang angkop na
nakapagpapamalas ng kahusayan sa nakapamumuno sa talakayan at istratehiya sa :
pagsasalita tungo sa mabisang anumang uri ng palatuntunan. pagbubukas ng usapan
komunikasyon. paglipat at pagbalik ng usapan
pagtatapos ng usapan

Nakapagpapahayag nang wasto ng mga pag-


aalinlangan/pag-aatubili/pasubali.

Naipaliwanag ang pagpagkakasunud-sunod ng


mga hakbang sa pagsasagawa ng isang gawain

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 30


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan Nailalahad ang mga pagpapasya batay sa mga
(Fluency) patunay at katwiran.

Naipapahayag nang maayos ang matinding


reaksyon sa bagay na di maunawaan at
nagugustuhan.

Nailalahad nang maayos ang pansariling


pananaw, opinyon at saloobin.

Namumuno sa isang pormal na pagtitipon o


palatuntunan.

Nakapagbigay ng pahayag ukol sa isang paksa sa


isang pormal ng okasyon.
Pag-unawa sa Binasa Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay nakasusulat Naibibigay ang buod ng akdang binasa
(Paglinang ng nakapagpapamalas ng pag-unawa sa ng maikling talata ukol sa mga
Talasalitaan) tekstong binasa akdang binasa. Nakapagbibigay ng mungkahi, sariling pananaw at
paghahambing ng sariling karanasan sa nabasang
akda.

Napauunlad ang sariling kakayahang umunawa sa


binasang akda sa pamamagitan ng pagkilala sa
kahulugan ng mga salita ayon sa:
pagtutulad o pagkakakaiba
 kasingkahulugan/katulad ng
kahulugan
 kasalungat na kahulugan
talinghaga at idyoma/sawikain

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 31


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa pagbabagong naganap sa salita dahil sa:
(Paglinang ng  Paglalapi
Talasalitaan)  Pag-uulit

Tindi o antas ng kahulugang ipinahahayag


(klino/clining)

Di-lantad na kahulugan ng salita (contextual


clues) sa pamamagitan ng:
 halimbawa
 paliwanag
 pag-uugnay sa sariling karanasan
 pahiwatig
 kontekstong pinaggamitan
 mga salita /pahayag na pamilyar o
pambansa (antas ng wika)

Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Naibibigay ang buod ng akdang binasa sa malikhaing
nakapagpapamalas ng nakasusulat ng isang pamamaraan.
kakayahang maiangkop ang sanaysay o komposisyon
kahusayan sa pagbasa sa batay sa tekstong kanyang Nakapagbibigay ng mungkahi, sariling pananaw at
layunin at antas ng kahirapan ng binasa at sinuri. paghahambing ng sariling karanasan sa nabasang akda.
tekstong binasa.
Nakapagbibigay hinuha/kahulugan sa mga matalinghagang
pahayag.

Nasasabi ang bisa sa akda ng piniling salita, pangungusap


ayon sa kahulugang:
likas
tago

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 32


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa matalinghaga
(Paglinang ng Talasalitaan) atbp.
Naibibigay ang mga bahaging nagpapahayag ng
mga:
talinghaga

larawang-diwa

pagpapatungkol (reperensya)

Naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa


akda batay sa mga nangyayari sa:
sarili
pamilya
pamayanan
lipunan
daigdig

Nabibigyang-puna ang istilong ginamit ng may


akda
Nakikilala ang mga bahagi ng akda na
nagpapakita ng kapangyarihan ng tao batay sa
kanyang:
kilos
gawi/ugali
paniniwala
paninindigan

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 33


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay nakalilikom, Nahahanap/natutukoy at nalalagom ang
(Paglinang ng Talasalitaan) nakapagpapamalas ng kakayahang nakahahanap, nakapag-uuri at mahalagang impormasyon para sa sariling
makapagsuri, makapagbigay- nakapaglalagom ng pagpapakahulugan sa daigdig na kanyang
kahulugan at nakakapaghahambing mahahalagang impormasyon ginagalawan.
ng impormasyong inilalahad sa iba’t mula sa iba’t ibang sanggunian at
ibang tekstong binasa ukol sa mga media upang makasulat ng isang Naiisa-isa ang katangian ng relasyon ng
napapanahong paksa. lathalain. tao sa lipunan na inilalahad sa mga akda.
Nakapagpapamalas ng kakayahang
bumasa at sumuri ng tekstong binasa.
Nailalahad ang mga halimbaw,patunay at
iba't ibang damdamin ng tekstong binasa.
Nakapaglalahad ng sariling kongklusyon,
paniniwala, pagbabago sa sarili at epekto
ng mga akda di lamang para sa sarili
kundi para sa nakararami.
Nabibigyang-puna ang estilong ginamit
ng may akda.
Naiuugnay ang mga kaisipang
nakapaloob sa akda batay sa mga
nangyayari sa:
 sarili
 pamilya
 pamayanan
 lipunan
 daigdig

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 34


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa Nakapagpapatunay na ang mga
(Paglinang ng Talasalitaan) pangyayari sa mga akda ay maaaring
mangyari sa hinaharap.

Natatalakay ang mga tradisyunal na


balangkas, kalakaran, ideya, paniniwala
na nakapaloob sa bawat akdang binasa.

 Nalilinaw ang pagpapahalaga sa


pantay na papel ng babae at lalaki
sa lipunan.
 Naiisa-isa ang mga epekto ng
iba’t ibang isyu na ating hinaharap
 Nakapagbibigay ng kuro-kuro at
mungkahi ukol sa alinman sa mga
sunod-sunod na paksa gaya ng:
o Bio-diversity
o Pagbabago-bago ng Klima
o Disaster Risk Reduction
o HIV and Drug Prevention
o Consumer Education
o Education for Sustainable
Development
o Peace Education
o Karapatang Pambata at
kanilang Responsibilidad
o Intellectual Copyright Laws
o Adolescent Reproductive
Health
o Kaligtasan ng Tao, Batas
Trapiko at ang mga Pilipino

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 35


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
o Information and
Communication
Technology
Pag-unawa sa Binasa Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay nakalilikom, Nababasa nang masidhi ang aralin nang mapili
(Paglinang ng Talasalitaan) nakapagpapamalas ng kakayahang nahahanap, nakapag-uuri at ang angkop na mga detalye ng mga ito para sa
makapag-suri, makapag-bigay- nakapaglalagom ng isang tiyak na layunin.
kahulugan at nakakapaghahambing mahahalagang impormasyon
ng impormasyong inilalahad sa iba’t mula sa iba’t ibang sanggunian at Naipamamalas ang kakayahang maiangkop ang
ibang tekstong binasa ukol sa media upang makasulat ng isang bilis sa pagbasa sa layunin at antas ng
isang/ilang mga napapanahong pangulong tudling o editoryal. kahirapan ng babasahin.
paksa.
Nakapagpapamalas ng kakayahang bumasa at
sumuri ng tekstong binasa.

Naipamamalas ang kakayahang maipaliwanag


ang mga mahahalagang punto ng mga artikulo o
tekstong binasa.

Napayayaman ang mga kakayahan at


kaalamang nagbibigay-diin sa tiyakang
karanasan upang mahinuha ang kahulugan ng
bawat tekstong binasa.

Natutukoy ang mahahalagang punto/ideya para


mabuod o malagom ang:
 buong teksto
 isang tiyak na ideya
 batayang ideya
Nasusuri ang seleksiyon para matukoy ang
impormasyong kailangan sa isang simpleng
/payak na pananaliksik.

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 36


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nakahahalaw para makuha ang:
 diwa o mahalagang ideya ng
teksto
 pangkalahatang impresyon sa
teksto/pahayag

Nakapagpapatunay na ang mga pangyayari sa


mga akda ay maaaring mangyari sa hinaharap.

Natatalakay ang mga luma, tradisyunal na


balangkas, kalakaran, ideya, paniniwala na
nakapaloob sa bawat akdang binasa.
 Nalilinaw ang pagpapahalaga sa
pantay na papel ng babae at lalaki
sa lipunan.
 Naiisa-isa ang mga epekto ng
iba’t ibang isyu na ating hinaharap
 Nakapagbibigay ng kuro-kuro at
suhestiyon ukol sa alinman sa
mga sumusunod na paksa:
o Bio-diversity
o Pagbabago-bago ng Klima
o Disaster Risk Reduction
o HIV and Drug Prevention
o Consumer Education
o Education for Sustainable
Development
o Peace Education
o Karapatang Pambata at
kanilang Responsibilidad
o Intellectual Copyright Laws
o Adolescent Reproductive
Health
o Kaligtasan ng Tao, Batas
Trapiko at ang mga Pilipino

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 37


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
o Information and
Communication Technology

Pagsulat at Komposisyon Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Naisasaalang-alang ang mga kasanayan sa
nakapagpapamalas ng kakayahang nakapagpapahayag ng sariling paggamit ng Filipino sa pagsulat ng talata
pumili ng angkop na gramatika at kaisipan, opinyon at damdamin Nakasusulat ng talata na binubuo ng
retorika upang maipahayag nang nang pasulat gamit ang angkop magkakaugnay na mga pangungusap na
pasulat ang sariling kaisipan, opinyon na gramatika at retorika. nagpapahayag ng isang buong palagay o
at damdamin. kaisipan
Nakabubuo ng talata na may wastong
paglulugar (sintaks) ng paksang
pangungusap sa:
 unahan
 malapit sa unahan
 katapusan
 di tuwirang nakalahad

Nagagamit ang iba’t ibang teknik sa


pagpapalawak ng paksa:

 depinisyon
 paghahalimbawa
 pagsusuri
 paghahawig o pagtutulad
 sanhi at bunga

Naisasaayos ang mga pangungusap sa


loob ng talata upang magkaroon ng
kaisahan sa pamamagitan ng:

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 38


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat at  pag-aayos ng mga detalye na lohikal
Komposisyon ang pagkakasunud-sunod
 paggamit ng mga ekspresyong
transisyunal
 paglalahad ng mga pangungusap nang
may magkatulad na pagkakabuo

Napalulutang ang pangunahing ideya at iba pang


pansuportang ideya sa pamamagitan ng:
 paglulugar ng mahahalagang kaisipan
sa unahan o hulihan ng talata
 pagsasaayos ng mga detalye mula sa
di-makahulugan tungo sa pinaka-
makahulugan

Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng komposisyon


nakapagpapamalas ng nakapagpapahayag ng sariling Naisasaalang-alang ang sariling karanasan at
kakayahang pumili ng angkop na kaisipan, opinyon at damdamin kawilihan sa pagpili ng paksa.
gramatika at retorika upang sa isang orihinal na Naisasagawa ang angkop na paraan ng
maipahayag nang pasulat ang komposisyon gamit ang angkop paglilista ng paksa.
sariling kaisipan, opinyon at na gramatika at retorika. Nailalahad nang maayos ang mga kaisipan
damdamin. upang malinaw na makita sa target na
awdyens/mambabasa ang ugnayan ng mga ito
sa loob ng talata sa pamamagitan ng:
 kronolohikal na pagkakasunod-sunod
 lohikal na pagkakasunod-sunod
patungo sa di alam; tangi patungo sa
kalahatan; payak patungo sa
pagiging masalimuot at mula sa
abstrak patungong kongkrit
 pag-aayos batay sa kahalagahan ng
mga ideya

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 39


Pamantayang
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pangnilalaman
Pagsulat at Komposisyon Nakabubuo ng isang balangkas upang
maipakita nang malinaw ang sariling ideya at
intension sa pagbuo ng komposisyon.

Nakapipili ng pamagat na may dating ng


pagiging orihinal at may pang-akit sa target na
mambabasa.

Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa


pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng
panayam, brainstorming, pananaliksik at
panonood.

Nakapagsasagawa ng rebisyon kung


kinakailangan

Nagagawang kawili-wili ang panimula ng


komposisyon sa pamamagitan ng isang:
 kaakit-akit na pahayag
 napapanahong sipi o banggit anekdota
 serye ng mga tanong at iba pa

Nawawakasan ang komposisyon nang may


pangkalahatang impresyon sa pamamagitan
ng:
 pagbubuod
 makabuluhang obserbasyon
 kaisipang hango sa binuong komposisyon
 konklusyon

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 40


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat at Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Naisasaalang-alang ang mga kailanganin sa pagsulat ng
Komposisyon nakapagpapamalas ng nakasusulat ng isang lathalain isang lathalain.
kakayahang pumili ng angkop na ng sumusunod sa wastong Nakapipili ng isang napapanahong
gramatika at retorika upang estruktura at angkop na paksa.
maipahayag nang pasulat ang gramatika at retorika. Nakapagtatala ng mga kinakailangang
sariling kaisipan, opinyon at impormasyon.
damdamin na batay sa mga Nakapagpapangkat-pangkat ng mga
impormasyong nakalap. magkakaugnay na ideya at
impormasyon.
Napalalawak ang mga kaisipang
kaugnay ng paksa.
Nakabubuo ng maayos na balangkas
Nakabubuo ng isang:
 makatawag-pansing panimula
 mabisang wakas

Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng


ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming,
pananaliksik at panonood.
Nakapagsasagawa ng rebisyon kung
kinakailangan.
Nakasusulat ng kathambuhay batay sa
mga tiyak na katangian nito.
Nakapagtatala ng mahahalagang
impormasyon.
Nakabubuo ng kathambuhay.

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 41


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng isang tiyak na


uri ng paglalahad.

Nababanggit nang wasto ang may-akda, personalidad,


organisasyon o grupo na nagpapatunay sa datos o
impormasyong nagbibigay kredibilidad sa mga kaisipan at
opinyong ipinahahayag sa kanyang lathalain.

Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Naisasaalang-alang ang mga kailanganin sa pagsulat ng


nakapagpapamalas ng nakasusulat ng isang isang editoryal o pangulong tudling.
kakayahang magpahayag ng editoryal/pangulong tudling Nakapipili ng isang napapanahong paksa.
kanyang opinyon na nakakapag- nang sumusunod sa wastong Nakapag-uuri-uri ng editoryal batay sa mga tiyak
ganyak/nakakakumbinse sa mga estruktura at angkop na na katangian nito.
mambabasa. gramatika at retorika. Nakikilala ang mga tiyak na pamantayan sa
pagsulat ng editorial.
Nakasusulat ng tiyak na uri ng editorial.
Nakapagtatala ng mga kinakailangang
impormasyon.
Nakapagpapangkat-pangkat ng mga
magkakaugnay na ideya at impormasyon.
Napalalawak ang mga kaisipang kaugnay ng
paksa.
Nakabubuo ng maayos na balangkas
Nakabubuo ng isang:

 makatawag-pansing panimula
 mabisang wakas

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 42


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng
ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming,
pananaliksik at panonood.

Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan.

Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng isang tiyak na


uri ng paglalahad.

Naibabanggit nang wasto ang may-akda, personalidad,


organisasyon o grupo na nagpapatunay sa datos o
impormasyong nagbibigay kredibilidad sa mga kaisipan at
opinyong ipinahahayag sa kanyang editoryal o lathalain.

Wastong Gamit ng Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Nakatitiyak sa diwa o mensahe ng ulat na narinig sa tulong
Gramatika nakapagpapamalas ng wastong nakapagpapahayag ng ng mga pananda.
pagpapahayag ng pasalita o kanyang ideya gamit
pasulat gamit ang wastong ang wastong estruktura Nakabubuo ng pangungusap na :
gramatika at retorika. at angkop na gramatika  nagpapaliwanag
at retorika.  nangangatwiran
 nagsasalaysay
 naglalarawan

Nakapagpapahayag ng iba’t ibang damdamin/layunin gamit
ang wastong tono o intonasyon.

Nakagagamit ng mga wastong pananda sa pagpapahayag


ng kilos.

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 43


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Wastong Gamit ng
Gramatika
Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Natutukoy sa loob ng pangungusap ang mga
nakapagpapamalas ng nakapagpapaliwanag ng kumplemento at pokus ng pandiwa tulad ng:
kakayahang pangkomunikatibo kanyang saloobin at opinyon
gamit ang wastong gramatika at gamit ang wastong gramatika at  kumplemento/pokus
retorika. retorika tagatanggap/benepaktibo
 kumplemento/pokus gamit: instrumental
 kumplemento/pokus direksyunal
 kumplemento/pokus sanhi: kusatibo
 atbp.

Nakasusulat ng mga pangungusap na walang paksa nang


maayos at wasto.

Nakagagamit nang wasto ng mga pang-uring pamilang.

Nagagamit nang wasto ang pang-abay na panang-


ayon/pananggi para sa mga positibo at negatibong
pahayag.

Nakabubuo nang wastong mga tanong na kailangan sa


talata.

Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Nakagagamit ng maayos ang mga katagang pang-abay o
nakapagpapamalas ng wastong nakakapagpahayag ng mga ingklitik.
pagpapahayag ng mga kaisipan, ideya,
natutuhang konsepto ng pasulat. opinyon ng pasulat gamit ang Naisasaalang-alang ang mga panuring na ginagamit sa
wastong gramatika at retorika modipikasyon ng pangungusap.

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 44


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Wastong Gamit ng Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Nakasusulat ng mga pangngusap gamit ang wastong
Gramatika nakapagpapamalas ng mga nakapagpapamalas ng pananda at bantas
kasanayang pangkomunikatibo, kasanayan sa
pasalita man o pasulat pakikipagtalastasan (pasalita o Nagagamit nang wasto ang mga panghalip.
pasulat) na tugma sa anumang
okasyon. Naiaangkop ang wastong gamit ng aspekto ng pandiwa.

Estratehiya sa Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay nakasusulat Nagagamit ang “features” ng “MS Application” ng
Pananaliksik (Pag- nakapagpapamalas ng ng ng komposisyon, gamit ang computer upang mailapat nang mabilis at maayos ang
aaral) wastong paggamit ng modernong wastong pagdodokumento ng bibliograpi o “Works cited”
estilo ng pagdodokumento ng mga datos na kanilang nakalap.
impormasyon mula sa aklat at Naisasaayos ang teksto/pahayag sa pamamagitan ng
internet pag-alis ng mga inuulit, labis o walang kaugnayang
impormasyon.

Nakukuha ang mga mahahalagang datos o impormasyon


mula sa aklat, pahayagan, magasin, dokumentaryo,
panayam o internet.

Nabubuo ang tiyak na pagpapasiya sa pamamagitan ng


paghahambing ng ipinahahayag na mga kaisipan sa loob
ng mga datos o impormasyong nakalap ng :
 pamantayang pansarili, pamantayang galing sa
guro, ibang babasahin at mga pahayag mula sa
mga awtoridad o personalidad.

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 45


DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Estratehiya sa Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Naisasaalang-alang ang mga kakailanganing
Pananaliksik (Pag-aaral) nakapagpapamalas ng nakasusulat ng pormal na impormasyon o datos sa pagsulat ng sanaysay.
kakayahang gumamit ng sanaysay batay sa
impormasyon at talang nalikom impormasyong nakalap gamit Nagagamit ang wastong pamamaraan ng “in-text citation”.
mula sa iba’t ibang lawak ng ang tamang pamamaraan ng
pag-aaral/pananaliksik. pananaliksik. Nagpapakita ng pagpapahalaga at paggalang sa
impormasyong pagmamay-ari ng mga may-akda.

Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay nakakabuo Naisasaalang-alang ang mga kakailanganing


nakapagpapamalas ng ng piling lathalain na batay sa impormasyon o datos sa pagsulat ng lathalain.
kakayahang mangalap ng impormasyong nakalap gamit
impormasyon upang makasulat ng ang tamang pamamaraan ng Naisusulat nang wasto at may lohikal na pagkakasunod-
piling lathalain pananaliksik. sunod ang mga impormasyon.

Nagagamit nang wasto ang mga bantas gaya ng panipi at


tuldok.

Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay nakakabuo Naisasaalang-alang ang mga kailanganin impormasyon o
nakapagpapamalas ng ng piling editoryal o pangulong datos sa pagsulat ng editoryal.
kakayahang mangalap ng tudling na batay sa
impormasyon upang makasulat ng impormasyong nakalap gamit Naisusulat ang opinyon batay sa mga tunay na datos at di
iba’t ibang klase ng artikulong ang tamang pamamaraan ng sa mga haka-haka lamang.
pampahayagan pananaliksik.

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 46


DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsusuri ng Florante at Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay nakakapag- Natitiyak ang kaligirang pangkasaysayan ng akda sa
Laura nakapagpapamalas ng kasanayan pahayag ng kanyang ideya ukol pamamagitan ng:
sa pagbasa ng akda upang sa mahahalagang aral ng akda.  pagtukoy sa mga kalagayan sa panahong
hanguin ang mahahalagang aspeto isinulat ang akda
nito na maaring mapagkunan ng  pagpapatunay ng pag-iral ng kondisyong ito
mahahalagang kaisipan at aral na sa kabuuan o ilang bahagi ng akda
maari nating magamit sa suliraning  pagtukoy sa layunin ng may-akda sa
pangkasalukuyan. pagsulat ng akda
 pagsusuri sa epekto ng akda pagkaraang
isinulat ito hanggang sa kasalukuyan.

Nalilinaw ang kakaibang katangian ng akda sa


pamamagitan ng:
 pagbubuod sa akda
 pagtiyak sa mga elementong makikita sa
akda kaugnay ng kinabibilangan nitong
genre ( awit o romansang metrikal )
 pagtukoy sa mga papel na ginagampanan
ng mga tauhan sa akda
 pagbibigay-kahulugan sa mga:
o matalinghagang kaisipan
o tayutay
o simbolo
 paglalahad ng pangunahing kaisipan ng
bawat kabanata
 pagtalunton sa mga pangyayari at
tunggaliang naganap sa akda
 pagtiyak sa tagpuan
 pagtukoy sa wakas ng akda

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 47


DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nasusuri ang mga kaisipang inilahad (Diyos, bayan,
kapwa, magulang):
 Naiisa-isa ang mga kaisipang ito gaya ng:
o pagmamahal
o pagtataksil
o katapatan
o pamamalakad/pamamahala sa bansa
o atbp.

 Natutukoy ang mga bahaging tumitiyak sa mga


kasipang ito

 Natitiyak ang kabuluhan ng mga kaisipang ito


kaugnay ng mga karanasang:
o pansarili
o pampamilya
o pangkomunidad
o pambansa
o pandaigdig

 Naipahahayag ang pansariling paniniwala at


pagpapahalaga sa mga kaisipang ito sa
pamamagitan ng pagsang-ayon o pagsalungat

Nasusuri ang akda batay sa iba’t ibang lapit at pananaw


sa panunuring pampanitikan

 Naiisa-isa ang mga elementong romantiko na


pangunahing katangian ng akda

 Napatutunayan ang ilang elementong


klasismo, naturalismo, romantisismo sa ilang
bahagi ng akda

 Natitiyak ang ilang mga bahagi ng pagiging


makatotohanan ng akda sa pamamagitan ng
pag-uugnay ng ilang pangyayari sa
kasalukuyan

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 48


DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

Naipakikita nang lubusan ang pagkakaroon ng malalim


na pagkaunawa sa akda upang mapahalagahan ito.

 Nailalahad nang pasalita o pasulat man ang mga


pansariling damdamin tungkol sa akda na may
kaugnayan sa:
o mga hilig/interes o kawilihan
o kagalakan/kasiglahan
o pagkainip/pagkayamot
o pagkatakot
o pagkapoot
o pagkaaliw/pagkalibang
o atbp.

 Naipakikita ang pakikiisa at pakikisangkot sa


mga tauhan at pangyayari sa akda sa
pamamagitan ng mga malikhaing paraan:
o biswal
o awdyo
o pagtatanghal

 Nakapagbibigay ng sariling puna o reaksyon sa


kahusayan ng may-akda sa paggamit ng salita
at mga kaukulang pagpapakahulugan sa akda

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 49


DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

 Nabibigyang-pansin ang artistikong kakayahan


ng may-akda sa paggamit ng mga salitang
naglalarawan sa akda
 Nakapaglalarawan sa mga tauhan at pangyayari
sa tulong ng imahinasyon.
 Natutukoy sa akda ang mga:
o tradisyong katutubo at pambansa
o pananaw panrelihiyon
o kaugnay na pangyayari sa kasaysayan
o kaugnay na pangyayari sa kasalukuyan

 Naihahambing ang akda sa ilang katulad na


akdang:
o nabasa
o napanood
o napag-aralan sa klase

 Nakagagawa ng pagtatasa sa akda sa


pamamagitan ng:
o pagsusuri sa pagiging makatotohanan/
di- makatotohan ng akda
o pagbibigay ng sariling solusyon sa
suliranin ng tauhan

 Nakabubuo ng sariling pagwawakas sa akda


batay sa:
o posibilidad ng mga pangyayari
o kilos ng mga tauhan
o sariling mga paniniwala, kaisipan at
pagpapahalaga
o mga tunay na pangyayari sa buhay

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 50

You might also like