Kay-inam Mamasyal sa Ating Bayan
mahabang biyahe,
Ni Ariel Valencia- Marasigan
Naimbitahan kami sa sa isang kasalan sa Davao upang
magingninong at ninang. Matagal na rin naman naming
planong mamasyal sa iba’t ibang lugar dito sa Pilipinas
kaya nagpasiya kaming mag-road trip mula Maynila
hanggang Davao na dadaan sa Bicolandia at Silangang
Kabisayan at pagbalik naman ay dadaan sa Zamboanga,
Dumaguete, at Nautical Highway sa Iloilo at Mindoro.
Minabuti naming isama an gaming pamangking taga-
Bicol para magbantay sa aking anak sa araw ng kasal.
Bago ito, kailangan muna naming daluhan ang isang
social obligation. Kaarawan ng aming kaibigan at kumara
na idaraos sa Pansol, Laguna. Shooting two birds with
one stone! Dadaan muna kami sa Laguna bago tumuloy
papuntang timog.
Magkakatabi ang hotsprings ditto sa Panosl. May mga
taong naghihiayat sa daan upang sa kanilang pool
maligo. Halos may mga pool ng karamihan sa mga
bahay rito. Masarap maligo sa mainit na tubig kaya enjoy
na enjoy an gaming bunsong anak na babae.
Mag-aala singko na ng hapon: matapos ang masarap na
kainan at kuwentuhan ay nagpaalam na kami upang
tahakin ang Katimugan- ang lalawgan ng Lagunang
sagana sa sariwang prutas at ang lalawigan ng Quezon
kung saan makikita ang maraming tanim na niyog at mga
tanawin sa tabing-dagat, mula sa Pansol, Laguna
dumaan muna kami sa iang kilalang mall sa San Pablo
upang dadagan an gaming mga kakailanganin sa
Madaling-araw na nang kami’y makarating sa Libmanan,
Camarines Sur upang daanan an gaming pamangkin
daanan amng aming pamangkin. Halos siyam na oras an
gaming ginugol sa biyahe. Sariwa ang hangin sa makipot
na daang na anming tinatahak mula sa bayan papuntang
Barangay Ibid. Doon na naming pinalipas ang maghapon
at magdamag upang makapagpahiga at bago pumutok at
bago pumutok ang araw kinabukasan at siniulan kong
paharuruting muli ang sasakyan. Napakagangang
tanawin ang tumambad sa aming paningin pagsikat ng
araw-malawak na tubigan na may berdeng-berdeng
palay, hanay ng mga abaka, mga puno ng pili, at ang
kamangha-manghang Bulkang Mayon!
Alas-onse na ngumaga nang kami’y makarating sa
daungan ng Matnog. Hindi masyadong maliwanag at
walang maayos na sistema rito ang pagbu-book ng
sasakyan para makatawid sa Allen, Samar. Hiwa-hiwalay
at magkakalayo ang mga opisinang pupuntahan ng mag-
aayos ng papeles at kabi-kabila’y may fixers na nag-
aalok ng serbisyo.
Madilim na nang makarating kmi sa pier ng Allen, Samar.
Humigit-kumulang dalawa’t kalahating oras naming
tinawid ang dagat. Madilim na rin sa kalyeng aming
dinaraanan. Sira pa ang ilang bahagi ng kalsada marahil
ay bunga ng Bagyong Yolanda, kung maaga sana
kaming nakasakay sa barko ay makikita naming mabuti
ang magagandang tanawin sa daraanan.
Tahimik ang mga baying aming dinaraanan palibhasa’y
sabi na. Pinili naming magpahinga sa Calbayog City
mula sa dalawang oras na pagbiyahe mula Allen.
Makapapgpapahinga na rin sa wakas! Hindi naman
kamahalan ang bayad ng hotel. Wala pang tatlong libo ay
makapagpapahinga na sa maayos at malinis na kuwarto.
Masarap din ang pagkain sa murang halaga.
Kinabukasan ng madaling araw habang tinatalunton
naming ang kalsada mula Calbayog papuntang Leyte ay
namamangha kami sa magagandang tanawing aming
nakikita- malilinis at asul na asul ang karagatan at
mabeberdeng kakahuyan. Naaliw kaming lubha sa mga
tanawin nang biglang bumulaga sa aming paningin ang
pinakaasam naming makita- ang San Juanico Bridge!
Bababa sana kami upang kumuha ng litrato subalit bawal
pala ito ayon sa nakasaan sa iang karatula. May mga
bantay rin! Dahil masunurin kami, nagtiis na lamang
kaming magdahan-dahan upang makunan ang tulay na
nagduurugtong sa Samar at Leyte. May nakita kaming
ibang sasakyang kumukimpil sa gilid ng tulay sa bahagi
ng Leyte kahit bawal. Naisip kong hindi lahat ng tao ay
may disiplina sa sarili upang sumunod sa mga alituntunin
na para rin naman sa kanilang kaligtasan.
Pagpasok naming ng Leyte ay bakas pa ang ilang
larawan ng bagsik ng Bagyong Yolanda noong 2013
kahit magdadalawang taon na ang nakaraan. Napadaan
kami sa monument ng barkong nasira dahil sa
pagsadsad nito dulot ng malakas na bagyong Yolanda.
Nagbalikan din sa likod at gilid nito ang mga barong-
barong. Marami na ring nninirahan malapit sa
dalampasigan subalit higit na makikita ang mabilis na
pagbangoon ng mga naninirahan ditto. Buhay na ulit ang
takbo ng kalakalan at halos bumabalik na rin sa dating
pamumuhay ang karamihan. May mga kilalang mall din
ditto na may magagandang estruktura gayundin ang mga
tanggapan ng pamahalaan.
Hinanap naming ang makasaysayang “Leyte Landing
Memorial Maker.” May guwardiya rito upang bantayan
ang mga kumuha ng larawan at magsaway upang hindi
sila lumampas sa itinakdang lugar. Bawal bumaba at
makihalo sa mga rebulto. Mga anim na oras ang aming
ginugol mula Calbayog City hanggang Tacloban City.
Nagtuloy na kami upang umabot sa biyahe ng barko sa
port ng Liloan, habang daan, nakita naming ang halos
pare-parehong yari ng bahay. Marahil ay ipinagawa ito
ng pamahalaan para sa biktima ng kalamidad. Umakyat
at humaga kami sa napakagandang katubigan sa
kalupaan hanggang makarating kami sa pinakamataas
na tulay sa bansa- ang Agas-Agas Bridge na may taas
na dalawang daan at siyamnapu’t dalawang talampakan.
Ang tulay ay nasa Barangay Kahupian sa Sagod, Timog
Leyte.
Pagkatapos ng limang oras mula Tacloban ay narating
naming ang maayos at malinis na daingan ng Liloan.
Malinaw at maayos na pagpapa-book g mga sasakyan
sa pier nito. Malinis at maayos din ang barkog aming
nasakyan dito- walang mga damit na nakasampay at
magagalang at disiplinado ang mga tauhan; walang mga
drum ng gasoline o anumang pangit sa paningin at
delikadong bagay sa paligid; at walang tripulanteng
nanghihingi ng pangkape. May mga Philippine Navy
kaming nakikitang nag-aayos at namamangha sa mga
sakay at mga kargamento rito, kung ganito ba naman
lamang lahat ng daungan natin…
Madaling araw nang makarating kami sa daungan sa
Lipata sa Surigao City. Dalawa’t kalahating oras ang
pagtawid naming sa dagat mula Liloan hanggang ditto sa
daungan ng Surigao.
Maayos ang daan sa Surigao. May mga maayos na kalye
mula rito at sa mga iba pang bayan pero hindi pa
nakasasagabal dahil malawak ang kalsada. Higit akong
humanga sa 4-lane na kalsada sa lungsod ng Banawan.
Ang mga estrultura rito ay limang metro o higit pa ang
distansiya mula sa kalsada. Ang nakatatakot lamang ay
napakabibilis magpatakbo ng sasakyan ng mga drayber
ditto. Mura ang mga kilalang prutas ditto. Inabot kami ng
maghapong biyahe hanggang makarating sa siydad ng
Davao. Dumalo kami sa kasalan kinabukasan at matapos
nito ay nakipagkita sa ilang kamag-anak at kaibigang
tagaroon.
Nang sumunod na araw; namasyal muna kami sa Eden
National Park. maraming paglilibangan ditto mula sa
horseback riding hanggang sky biking. Puwede rin mag-
check in dito at mamahinga. Iniikot kami ng isang
sasakyan sa napakalawak na pasyalang kakikitaan ng
naggagandahan at naiibang halaman maging mga
punong namumunga at di namumunga. Maaring bumaba
ng sasakyan at magpakuha ng larawan. Hindi na kami
natuloy sa crocodile farm dahil may kalayuan ito at
kakapusin kami ng oras.
Maunlad at tahimik ang mga baying aming dinaanan
hanggang siyudad ng Davao.
Madaling araw nang lisanin naming ang lungsod ng
Davao para sa biyahe papuntang Dapitan City.
Nakapagandang malsin ang taniman ng oinyang maayos
na nakahilera sa napakbunduking taniman pati na ang
nakapatayod na mga puno. Malamig at makapal na
hamog pababa mula rito papuntang Cagayan de Oro,.
Mga limang oras bago kami nakarating sa Cagayan de
Oro dahil phinto-hinto ami sa mga daraanang
nakamamangha at nakatatawagng aming pansin.
Nakipagkita kami sandal sa isang kaibigan tagagoon at
isinama niya kami sa Shrine of the Divine Mercy, sa El
Salvador, Misamis Oriental. Nagdaraos ng misa rito at
bawal ang nakasuot ng shorts and pants. Kailangang
nakabestida ang kababaihan, nakapalda, o di kaya ay
magtatapis upang makapasok sa loob. Mataas ito at
nakaharap sa maasul-asul na karagatan.
Sunod na hinintuan naming ang Maria Cristina Falls sa
Iligan. Bukod sa nakamamangha ang kambal na talon, ito
ay planta rin ng hydroelectric tower.
Hindi na kami nagtagal sa Talon ng Maria Cistina dahul
gaya ng dati ay naghahabol na kami ng oras at didiretso
na kami sa daungan ng Kalambungan upang makatawid
papuntang Ozamis City Port. Halos isang oras ang
paglalayag naming papauntang Ozamis.
Nagkamali kami ng tantiya. Dapat pala ay nag-check in
muna kami sa lungsod ng Ozamis bago dumiretso sa
Dapitan upang walang makalampas na magagandang
tanawin sa aming mga mata. Parang nakatataot din ang
bumiyahe kung gabi dahil napakadalang ng sasakyang
makakasabay. Matatarik at madudulas ang kalsada lalo’t
umuulan ng malakas,
Nakarating din kami ng Dapitan pagkatapos ng tatlong
oras. Kinabukasan, naligo kami sa malinis na dagat sa
tapat ng aming tinuluyan. Namasyal kami sa
makasaysang parke ng Dapitan. Sinamahan pa kami ng
tour guide upang ipaalala ang naging buhay ng ating
pambansang bayaning si Dr. Jose Rizal sa kanilang
bayan nang ipinatapon siya rito ng mga Espanyol.
Sinilip lamang naming ang Subik(?) dahil wala kaming
plano na magtagal dito. Pumasyal din kami sa Glora de
Dapita. Inikot nakin ang buong bayan at bakas ang
pagpapanatili ng kanilang kaugalian. Ang lumang
simbahan at iba pang estruktura ay napapapaalala sa
akin ng bahagya sa mga lumang kabahayan sa Batanes.
Pahkatapos naming busugin an gaming mata at tiyan ay
nagpasiya na kaming lisanin ang lugar na nagbigay sa
amin ng mahahalagang nakita ng nakalipas na panahon.
Mula Dapitan ay ibang ruta naman an gaming tinahak.
Sa daulangan ng Palawan kami tatawid papuntang
Dumaguete. Maayos din ang pagkuha ng tiket sa
daungang ito uoang mailulan sa barko ang sasakyan.
Gabi na at sa barko na kami natulog. Mga apat na oras
kaming lulan ng barkong tumawid papuntang
Dumaguete.
Madaling araw na nang dumating ang barko sa
Dumaguete. Nag-amusal muna kami bago itinuloy ang
napakahaba naming paglalakbay. Gaya ng nauna
naming karanasan, kalsada ang una naming napapansin.
Maayos ang kalsada rito at naabala lamang kami nang
may bahagi ng daang ginagawa subalit hindi na naming
ito masyadong pinansin dahil sa napakagandang tanawin
sa daraanan. May mayamang bundok at karagatan.
Pahinto-hinto kami upang kumain; sagutin ang tawag ng
kalikasan; at namnamin ang kagandahan ng kapaligiran.
Mahaba ng aing tinahak na mayamang tubuhan ng
Negros bago kami nakarating sa siyudad ng Bacolod.
Dumaan muna kami sa bahay ng isang matagal nang di
nakikitang kaibigan. Nagpahinga kami sandal roon at
alas-sais na ng hapon nang tumawid kami papunang
Iloilo mula daungan ng BREDCO ng Bacolod. Mga
dalawang oras naman kaming naglakbay.
Hindi na namin nakita ang kagandahan ng Iloilo dahil
sabi ang biyahe at kailangan na naming makabalik ng
Maynila kaya dumiretso na kami papuntang Caticlan,
Malay, Aklan. Nakaramdam kami ng takot nang
mapadaan sa Capiz dahil malalim na ang gabi at kami
lamang ang naglalakbay sa madilim na kalsada.
Balitang-kutsero kasi na naglipana rito ang mga aswang
kung hatinggabi na hindi naman namin pinaniniwalaan
pero tumatayo pa rin ang maing balahibo dahil sa pusukit
ang dilim. Apat na oras naman ang bubuonin naming
biyahe sa barko papuntang Roxas, Oriental Mindoro makapalitan siya sa pagmamaneho para na rin sa
nang makasakay kami sa Caticlan. kaligtasan ng lahat.
Parang walang katapusan ag ginagawa naming biyaheng .
ito pero sulit naman ang pagod dahil sa naiibang
karanasan. Patang-pata na an gaming katawan pero
naiibsan ito dahil sa magagandang nakikita sa daan.
Limang oras na takbo ng sasakyan ang papapuntang
pier ng Calapan City, Oriental Mindoro. Napakaganda ng
mga tanawin ditto pati na ang masaganang taniman ng
iba’t ibang prutas, saging, at palayan. Napakaayos din ng
sistema sa pier at maaga kaming nakasakay sa barko.
Dalawang oras at kalahati ang pagtawid ng barko
papuntang Batangas Cisty Port na napakalaki at
makabago, mula sa daungan ng Batangas ay maayos na
ang daan lalo na sa Star Tollway at South Luzon
Expressway. Halos tatlong oras ang biyahe papuntang
Pasay dahil sa trapik.
Ilan sa mga naging suliranin sa RORO o roll-on/ roll-off
sa Nautical Hi-way ay sa iba’t ibang sistema ng pagpapa-
book upang mailulan ang sasakyan sa barko: ang malinis
na palikuran, kung mayroon man, lalo na kapag tinawag
na ng kalikasan kung walang restoran o gas station na
madaraanan; aabg sirang daan na walang angkop na
early warning device na maaring maging sanhi ng
aksidente; at ang kawalan ng malinaw, tamang sukat, at
angkop na karatula o signage sa ilang mga pangunahing
lansangan upang hindi maligaw ang mga biyahero kung
mauubusan ng bateri ang mga smartphone o iPad para
sa waze o google map. Bukod dito, kailangan din ang
sapat na pahinga ng tsuper at kung maari ay may