KHOA LUẬT KINH TẾ

ĐẠI HỌC QUỐC GIA TPHCM

GV: ThS. ĐÀO GIA PHÚC
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT

LUẬT THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ

Hướng dẫn học tập

BÀI 1&2: TOÀN CẦU HOÁ KINH TẾ VÀ TỔNG QUAN VỀ VÀ WTO

Câu hỏi ôn tập:

1. Nêu ngắn gọn quá trình hình thành của GATT, hệ thống các tổ chức kinh tế thế giới
theo kế hoạch Bretton Woods có được hoàn thành vào năm 1946, vì sao?

2. Hãy giải thích vì sao Luật hiến pháp của Hoa Kỳ và các quốc gia khác có liên quan
lại đóng vai trò quyết định trong suốt quá trình GATT được thực thi với vai trò là
một tổ chức quốc tế de facto?

3. Trình bày ngắn gọn các sự kiện diễn ra từ năm 1990 đến 1995 dẫn đến sự hình thành
của WTO và ngày 1 tháng 1 năm 1995? Những quốc gia nào chủ trương thúc đẩy sự
thành lập của WTO? Những quốc gia nào lại phản đối, vì sao?

4. Các mục tiêu thành lập của WTO là gì? Vấn đề pháp lý nổi bật trong Lời mở đầu của
Hiệp định thành lập WTO là gì? Những công cụ chủ yếu để WTO có thể hoàn thành
được các mục tiêu của nó là gì?

5. Mục tiêu của việc rà soát các chính sách thương mại là gì (Trade policy review
mechanism)? Hiện tại Việt Nam đã thực hiện tất cả bao nhiêu cuộc rà soát?

6. Làm thế nào để có thể trở thành thành viên của WTO? Một chủ thể không phải là
‘quốc gia’ có thể là thành viên? Cơ chế đại diện phiếu bầu (số phiếu bầu/một quốc
gia) của WTO hiện nay như thế nào? Cơ chế đó có thật sự công bằng?

7. Vì sao việc đàm phán gia nhập WTO lại rất khó khăn và trải qua thời gian dài?

8. Trình bày ngắn gọn cơ cấu tổ chức của WTO và chức năng nhiệm vụ của các cơ quan
(không được copy/paste sơ đồ trên internet).

9. Cơ chế ra quyết định của WTO hoạt động như thế nào?

Bài tập tình huống:

1
Vào ngày chủ nhật trước, hơn 50.000 người đã biểu tình ở đại lộ Nontes, thủ đô của nước
Newland để chống lại quá trình Toàn cầu hoá kinh tế, Tự do thương mại và đề xuất của
chính phủ về việc gia nhập WTO.

Nước Cộng hoà Newland là một nước đang phát triển, có thu nhập dưới mức trung bình
với dân số khoảng 30 triệu người. Nước này có một nền công nghiệp sản xuất đồ chơi
xuất khẩu đang phát triển mạnh và một nền công nghiệp thép đang hình thành. Tuy nhiên
những ngành công nghiệp khác cũng như nông nghiệp lại không thể cạnh tranh với các
sản phẩm và dịch vụ từ nước ngoài.

Cuộc biểu tình được tổ chức bởi Tổ chức Newland Vì một thế giới tốt hơn, đại diện cho
Liên đoàn lao động Newland và các tổ chức môi trường, người tiêu dùng, quyền con
người. Một nhóm nhỏ quá khích dẫn đầu bởi một nông dân đã tấn công và phá huỷ nhà
hàng McJohn dọc theo con đường Nontes, cảnh sát đã phải can thiệp và giải tán đám
đông người biểu tình bằng hơi cay, sau đó một cuộc chiến bạo lực đã diễn ra giữa những
người biểu tình và cảnh sát khiến nhiều người bị thương.

Tại một cuộc họp khẩn cấp vào tối chủ nhật cùng ngày, Thủ tướng đã thông báo rằng sẽ
mời Chủ tịch của Tổ chức Newland Vì một thế giới tốt hơn đến một cuộc tranh luận công
khai về toàn cầu hoá kinh tế, thương mại quốc tế và đề xuất gia nhập WTO của chính
phủ. Vào thứ hai ông Chủ tịch đã nhận lời và cuộc tranh luận dự định sẽ được truyền
hình trực tiếp.

Với vai trò là một cố vấn pháp lý, chuyên gia về WTO của Thủ tướng và công việc của
bạn là chuẩn bị những luận điểm về mặt pháp lý trong buổi tranh luận này. Bạn lường
trước được Chủ tịch Tổ chức Newland Vì một thế giới tốt hơn – vốn là một giáo sư giảng
dạy Luật Hiến pháp – thông qua các buộc phỏng vấn trên truyền thông trước đó, vị chủ
tịch này sẽ trọng tâm hỏi một số vấn đề:

1. Các cơ quan chính phủ của Newland sẽ mất rất nhiều thời gian, tiền bạc cho các
vòng đàm phán rất dài và phức tạp của WTO trong khi đó Newland sẽ phải mở cửa
nền kinh tế và các ngành công nghiệp sẽ bị sụp đổ bởi sự cạnh tranh của các tập
đoàn đa quốc gia;
2. Sẽ có rất nhiều các quy định, điều luật của Newland sẽ phải thay đổi khi trở thành
thành viên WTO làm ảnh hưởng đến chủ quyền và quyền lập pháp của quốc hội;
3. Newland sẽ buộc phải chấp nhận hết tất cả các quy định của WTO nếu không sẽ
không thể trở thành thành viên;

2
4. Khi trở thành thành viên WTO, Newland sẽ phải mở cửa thị trường cho hàng hoá và
dịch vụ từ Eviland – một thành viên hiện tại của WTO nhưng bị Liên hiệp quốc ghi
nhận là điểm nóng của việc sử dụng lao động trẻ em và điều kiện lao động tồi tệ với
công nhân, vốn giúp hàng hoá xuất khẩu từ quốc gia này có giá thành rất rẻ.
Hãy soạn một bản tư vấn cho bài tham luận sắp tới của Thủ tướng dựa trên các kiến thức
của bạn về:

- Toàn cầu hoá kinh tế;

- Thương mại quốc tế;

- Các quy định của WTO.