ประว วัตติ พระปฏาจาราเถรร

เอตท วัคคมหาเถรรเลติศทางผผท
ผู้ รงวติน วัย
ค วัดลอกจากสารานนุกรม พระไตรปติ ฎกฉบ วับธรรมทาน

พระนางปฏาจาราเถรรีนนน
นั้ เปป็ นธธิดาของเศรษฐรีผผ ผู้มรีสมบนต ธิ ๔๐ โกฎธิ ในกรรุงสาวนตถรี มรีรผป

รร่างสวยงาม

ในเวลานางมรีอายรุ ๑๖ ปรี มารดาบธิดาเพพอ

พื่ จะรนกษาไมร่ให ผู้เกธิดข ผู้อครหานธินทา จจึงให ผู้นาง

อยผบ นั้ บนปราสาท ๗ ชนน

ร่ นชนน นั้ .

นั้ นางกป็ยนงลนกลอบได ผู้เสรียกนบคนรนบใช ผู้คนหนจึงพื่ ของตน.

ถจึงแม ผู้เปป็ นเชร่นนนน

กาลตร่อมา มารดาบธิดาของนางตกลงจะยกนางให ผู้แกร่ชายหนรุร่มคนหนจึงพื่ ในสกรุลทรีม

พื่ ช
รี าตธิ

เสมอกนนแล ผู้ว กกาหนดวนนวธิวาหะ (วธิวาหห)

พื่ วนนวธิวาหะใกล ผู้เข ผู้ามา นางจจึงพผดกะคนรนบใช ผู้ผผ ผู้นนน

เมพอ นั้ วร่า

“ไดผู้ยน
ติ วว่า มารดาบติดาจ วักยกฉ วันใหผู้แกว่สกนุลโนผู้น เมมอ
มื่ เวลาทรฉ ว่ กนุลผ วัวแลผู้ว แมผู้ทา
มื่ วันไปสผ ส ว่ น

จะถมอบรรณาการมาเพมอ
มื่ ฉน
วั กก็ เขผู้าไปในทรน
มื่ นไมว่
วันั้ ไดผู้ ถผู้าทว่านมรความร วักในฉ วัน กก็ จงพาฉ วันหนรไปโดย

นั้ แ
ทางใดทางหนนงมื่ ในบ วัดนรน รมื่ ล.”

คนรนบใช ผู้นนน
นั้ รนบคกาวร่า “ดรละ นางผผเผู้ จรติญ” แล ผู้วกลร่าววร่า

“ถผู้าอยว่างนนฉ
วันั้ น
วั จ วักยมนอยผท รมื่ ระตผเมมองแตว่เวลาเช าผู้ ตรผพ
ว่ ป ว่ นรนั้ หลว่อนพนงออกไปดผู้วย
ว่ รนุง

อนุบายอยว่างหนนงมื่ แลผู้ว มาในทรน

มื่ น”
วันั้

ในวนนทรีพื่ ๒ กป็ได ผู้ยพนอยผใร่ นทรีน

พื่ นดหมายกนนไว ผู้

นางปฏาจาราหนรไปก วับคนใช ผู้

ฝร่ ายธธิดาเศรษฐรีนนน
นั้ นรุร่งผ ผู้าปอน ๆ สยายผม เอารกาทาสรรีระ ถพอหม ผู้อนกนั้ า ออกจากเรพอน

เหมพอนเดธินไปกนบพวกทาสรี ได ผู้ไปยนงทรีน นั้ แตร่เช ผู้าตรผร่.

พื่ นน
 ชายคนรนบใช ผู้นนน
นั้ พานางไปไกลแล ผู้ว อาศนยอยผบ
ร่ ผู้านแหร่งหนจึงพื่ ไถนาในปร่ าแล ผู้ว ได ผู้นก าฟพ น

และผนกเปป็ นต ผู้นมา.

ธธิดาเศรษฐรีเอาหม ผู้อนกนั้ ามาแล ผู้ว ทกากธิจมรีการตกาข ผู้าวและหรุงต ผู้ม เปป็ นต ผู้นด ผู้วยมพอตนเอง

เสวยผลแหร่งความชนวพื่ ของตน.

ครนงนั้ นนน
นั้ นางได ผู้ตนงนั้ ครรภหขน
จึนั้ แล ผู้ว.ตร่อมาเมพอ
พื่ ครรภหแกร่แล ผู้วนางจจึงอ ผู้อนวอนสามรีวาร่

“ใคร ๆ ผผอ มื่ รนั้ ธรรมดามารดาบติดา เปก็นผผม

ผู้ นุปการะของเราไมว่มใร นทรน ผู้ ใร จอว่อนโยนในบนุตร

ทงหลาย
วันั้ วั ไปย วังสนาน วักของทว่านเถติด ฉ วันจ วักคลอดบนุตรในทรน
ทว่านจงนนาฉน มื่ น.”
วันั้

สามรีนนน
นั้ คนดค ผู้านวร่า “นางผผเผู้ จรติญ เจผู้าพผดอะไร? มารดาบติดาของเจผู้าเหก็นฉ วันแลผู้ว พนงลง

ท วัณฑฑ์ดวผู้ ยประการตว่าง ๆ ฉ วันไมว่อาจไปในทรน

มื่ นไดผู้
วันั้ .”

นางแม ผู้อ ผู้อนวอนแล ผู้ว ๆ เลร่า ๆ เมพอ

พื่ ไมร่ได ผู้ความยธินยอม.

นางรอเวลาทรีส นั้ ไปปร่ า จจึงเรรียกคนผผ ผู้ครุ ผู้นเคยมาสนงพื่ วร่า

พื่ ามรีนนน

มื่ วันไปสผเว่ รมอน

“ถผู้าเขามาไมว่เหก็นฉ วัน จ วักถามวว่า ‘ฉ วันไปไหน?’ พวกทว่านพนงบอกความทรฉ

แหว่งตระกผลของตน” ดนงนรีแ
นั้ ล ผู้วกป็ปธิดประตผเรพอนหลรีกไป

ฝร่ ายสามรีนนน
นั้ มาแล ผู้ว ไมร่เหป็นภรรยานน น
นั้ จจึงถามคนครุ ผู้นเคย ฟน งเรพอ
พื่ งนนน
นั้ แล ผู้ว กป็ตด
ธิ ตามไป

ด ผู้วยคธิดวร่า “จ วักใหผู้นางกล วับ” เมพอ

พื่ พบนางแล ผู้วแม ผู้เขาจะอ ผู้อนวอนประการตร่าง ๆ กป็มอ
ธิ าจทกาให ผู้นาง

กลนบได ผู้

ทรีนนน
นั้ ลมกนมมนชวาตของนางปนพื่ นปร่ วนแล ผู้วในทรีแ
พื่ หร่งหนจึงพื่ .

นางเข ผู้าไปในระหวร่างพรุม
ร่ ไม ผู้พรุม
ร่ หนจึงพื่ พผดวร่า

“นาย ลมก วัมม วัชวาตของฉ วันปวัมื่นปว่วนแลผู้ว”

นอนเกลพอกกลธิงนั้ อยผบ
ร่ นพพน
นั้ ดธิน คลอดเดป็กโดยยากแล ผู้ว คธิดวร่า
 “เราพนงไปสผเว่ รมอนแหว่งตระกผลเพมอ วันั้ นาเรก็ จแลผู้ว” จจึงกลนบมาสผร่
มื่ ประโยชนฑ์ใด ประโยชนฑ์นนส

เรพอนกนบสามรี อยผก
ร่ น
น อรีกเทรียว

สมนยตร่อมา ครรภหของนางตนงนั้ ขจึน

นั้ อรีก. นางเปป็ นผผ ผู้มรีครรภหแกร่แล ผู้วจจึงอ ผู้อนวอนสามรีโดยนนย

กร่อนนนพื่ นแล เมพอ

พื่ ไมร่ได ผู้ความยธินยอม จจึงอรุ ผู้มบรุตรด ผู้วยสะเอวหลรีกไปอยร่างนน น
นั้ นนพื่นแล แม ผู้ถผกสามรีนนน
นั้

ตธิดตามไปพบแล ผู้ว กป็ไมร่ปรารถนาจะกลนบ

ครนงนั้ นนน
นั้ เมพอ
พื่ ชนเหลร่านน น
นั้ เดธินไปอยผร่ มหาเมฆอนนไมร่ใชร่ฤดผกาล (พายรุนอกฤดผ) เกธิดขจึน
นั้ .

ท ผู้องฟผู้ าได ผู้มรีทร่อธารตกลงไมร่มรรี ะหวร่าง (ฝนได ผู้ตกลงมาอยร่างหนนก) ดนงสายฟผู้ าแผดเผาอยผโร่ ดย

รอบ ดนงจะทกาลายลงด ผู้วยเสรียงแผดแหร่งเมฆ.

ในขณะนน น
นั้ ลมกนมมนชวาตของนางปนพื่ นปร่ วนแล ผู้ว

นางเรรียกสามรีมากลร่าววร่า

“นาย ลมก วัมม วัชวาตของฉ วันปวัมื่นปว่วนแลผู้ว ฉ วันไมว่อาจทนไดผู้ ทว่านจงรผส

ผู้ ถานทรฝ
มื่ นไมว่รด

ฉน
วั เถติด.”

สามรีนนน
นั้ มรีมด ร่ ไม ผู้ซจึงพื่ เกธิดอยผบ
รี อยผใร่ นมพอ ตรวจดผข ผู้างโน ผู้นข ผู้างนรีนั้ เหป็นพรุม ร่ นจอมปลวกแหร่ง

หนจึงพื่ เรธิม
พื่ จะตนด.

ลกาดนบนนน
นั้ อสรพธิษมรีพษ
ธิ ร ผู้ายกาจเลพอ
นั้ ยออกจากจอมปลวก กนดเขาในทรีน
พื่ นน
นั้ นนพื่นแล สรรีระ

ของสามรีสเรี ขรียวดนงถผกเปลวไฟอนนตนงนั้ ขจึน

นั้ ในภายในไหม ผู้อยผร่ ล ผู้มลงในทรีน
พื่ น น
นั้ นนพื่นเอง.

ฝร่ ายภรรยากป็ได ผู้เสวยทรุกขหอยร่างมหนนตห เฝผู้ ามองดผการมาของสามรีอยผร่ โดยไมร่ทราบวร่า

เขาได ผู้ตายไปแล ผู้ว กป็มไธิ ด ผู้เหป็นเขาเลย ในทรีส

พื่ ด
รุ กป็คลอดบรุตรคนทรีพื่ ๒ อรีก .

ทารกทนงนั้ ๒ ทนกกาลนงแหร่งฝนและลมไมร่ได ผู้ กป็ร ผู้องไห ผู้ลนพื่น.

นางเอาทารกทนงนั้ ๒ คนนนน
นั้ ไว ผู้ทรีรพื่ ะหวร่างอรุทร ยพนครร่อมเดป็กทนงนั้ สองด ผู้วยเขร่าและมพอทนงนั้ ๒

เพพอ นั้ ได ผู้ซรีดเปป็ นดนงสรีใบไม ผู้เหลพอง เหมพอนไมร่มโรี ลหธิต.

พื่ บนงฝนให ผู้จนตลอดราตรรี.รร่างกายทนงนั้ สธิน
 ครนน
นั้ เมพอ นั้ นางกป็อรุ ผู้มบรุตรคนทรีเพื่ พธิงพื่ คลอดซจึงพื่ มรีสด
พื่ อรรุณขจึน รี นงชพน
นั้ เนพอ
นั้ สดด ผู้วยเอว จผงบรุตรคน

โตด ผู้วยนธิวนั้ มพอพลางกลร่าววร่า “มาเถติด พว่อ บติดาเจผู้าไปโดยทางนร”นั้ แล ผู้วกป็เดธินไปตามทางทรีส

พื่ ามรีไป

ครนน
นั้ เมพอ นั้ ล ผู้มตายบนจอมปลวกมรีสเรี ขรียวตนวกระด ผู้าง กป็ร ผู้องไห ผู้รกาพนนวร่า
พื่ เหป็นสามรีนนน

“เปก็นเพราะเราทรเดรยว สามรของเราจนงตผู้องตายทรห มื่ ว” ดนงนรีแ

มื่ นทางเปลรย นั้ ล ผู้วกป็เดธินไป

นางเหป็นแมร่นกนั้าอจธิรวดรี เตป็มเปรีพื่ ยมด ผู้วยนกนั้ าสผงประมาณเพรียงหน ผู้าอก เพราะฝนตกตลอด

คพนยนงรรุร่ง นางไมร่อาจลงนกนั้ าพร ผู้อมด ผู้วยทารกทนงนั้ ๒ คนได ผู้ เพราะตนมรีความรผ ผู้อร่อน จจึงให ผู้บรุตรคน

ใหญร่รออยผท
ร่ ฝ
รีพื่ นพื่ งนรีนั้ แล ผู้วอรุ ผู้มบรุตรคนเลป็กข ผู้ามแมร่นกนั้าไปทรีฝ
พื่ นพื่ งโน ผู้น ปผลาดกธิงพื่ ไม ผู้ไว ผู้ให ผู้บรุตรนอนแล ผู้วคธิดวร่า

จะข ผู้ามรนบบรุตรคนโต แตร่ใจของกป็ไมร่อาจจะละความเปป็ นหร่วงบรุตรอร่อนได ผู้ กลนบแลดผแล ผู้ว ๆ เลร่า ๆ

เดธินไป.

ครนน
นั้ ในเวลาทรีน พื่ วตนวหนจึงพื่ กป็เหป็นลผกคนเลป็กซจึงพื่ มรีผวธิ แดงดนงชธิน
พื่ างถจึงกลางแมร่นกนั้า เหยรีย นั้ เนพอ
นั้

นั้ เนพอ
นอนอยผร่ จจึงโฉบลงมาจากอากาศ ด ผู้วยสกาคนญวร่าเปป็ นชธิน นั้

นางเหป็นมนนโฉบลงเพพอ
พื่ ต ผู้องการบรุตร จจึงยกมพอทนงนั้ สองขจึน
นั้ ร ผู้องไลร่ด ผู้วยเสรียงอนนดนง ๓

ครนงนั้ วร่า “สผ สผ” เหยรีย

พื่ วไมร่ได ผู้ยธินเสรียงนน น นั้ สผเร่ วหาสไปแล ผู้ว.
นั้ เลยเพราะไกลกนน จจึงเฉรีพื่ยวเดป็กบธินขจึน

สร่วนบรุตรผผ ผู้ยพนอยผท
ร่ ฝ
รีพื่ นพื่ งนรีนั้ เหป็นมารดายกมพอทนงนั้ สองขจึน
นั้ ร ผู้องเสรียงดนงทร่ามกลางแมร่นกนั้า จจึง

กระโดดลงแมร่นกนั้าโดยเรป็วด ผู้วยสกาคนญวร่ามารดาเรรียกจจึงถผกกระแสนกนั้ าพนดหายไป เหยรีย

พื่ วเฉรีพื่ยวเดป็ก

อร่อนของนางไป บรุตรคนโตกป็ถก
ผ นกนั้ าพนดไป ด ผู้วยประการฉะนรีนั้

นางทราบขว่าววว่ามารดาบติดาตายอรก

นางเดธินร ผู้องไห ผู้รกาพนนวร่า “บนุตรของเราคนหนนงมื่ ถผกเหยรย

มื่ วเฉรย
มื่ วไป คนหนนงมื่ ถผกนนานั้ พ วัดไป

มื่ ว” เมพอ
สามรกก็ตายเสรยในทรเมื่ ปลรย พื่ พบบรุรรุษผผ ผู้หนจึงพื่ เดธินมาจากกรรุงสาวนตถรี จจึงถามวร่า “พว่อ ทว่านอยผว่

ทรไมื่ หน?”

บรุรรุษ. ฉ วันอยผใว่ นกรนุงสาว วัตถร แมว่

 ธธิดาเศรษฐรี. ตระกผลชมอ
มื่ โนผู้นเหก็นปานนรนั้ ใกลผู้ถนนโนผู้น ในกรนุงสาว วัตถรมอ
ร ยผว่ ทราบไหม?

พว่อ

บรุรรุษ. ฉ วันทราบ แมว่ แตว่อยว่าถามถนงตระกผลนนเลย

วันั้ ถผู้าทว่านรผจ
ผู้ วักตระกผลอมน
มื่ จงถามเถติด

ธธิดาเศรษฐรี. ฉน
วั ไมว่มธ
ร นุระทรเมื่ กรย
มื่ วก วับตระกผลอมน
มื่ ฉ วันถามถนงตระกผลนนเทว่
วันั้ านนแหละ
วันั้ พว่อ

บรุรรุษ. แมว่ ฉน
วั บอกกก็ ไมว่ควร

ธธิดาเศรษฐรี. บอกฉ วันเถติด พว่อ

บรุรรุษ. ว วันนรนั้ แมว่เหก็นฝนตกคมนย วังรนุงว่ ไหม?

ธธิดาเศรษฐรี. ฉน
วั เหก็น พว่อ ฝนนนคม
วันั้ นย วังรนุง
ว่ เพมอ
มื่ ฉ วันเทว่านนไมว่
วันั้ ตกเพมอ
มื่ คนอมน
มื่ แตว่ฉ วันจ วัก

บอกเหตนุทฝ
รมื่ นตกเพมอ
มื่ แกว่ทา
ว่ นภายหล วัง โปรดบอกความเปก็นไปในเรมอนเศรษฐรนนแกว่
วันั้ ฉ วันกว่อน

บรุรรุษ. แมว่ ว วันนรนั้ ในกลางคมน พายนุไดผู้พ วัดเอาเรมอนลผู้มท วับ คนทรอ ว่ าผู้ งในตายหมด ว วันนร นั้
มื่ ยผข

คนทงสามเหลว่
วันั้ านนกก็
วันั้ ถก
ผ เผาบนเชติงตะกอนเดรยวก วัน แมว่เออ๋ย คว วันนน
มื่ วั ย วังปรากฏอยผว่

นางได ผู้ฟน งดนงนนน

นั้ ถจึงความเปป็ นคนวธิกลจรธิตยพนตะลจึงอยผร่ ร ผู้องไห ผู้รกาพนนบร่นเพ ผู้อเซซวนไป

วร่า:-

“บนุตร ๒ คน ตายเสรยแลผู้ว สามรของเรา

กก็ ตายเสรยทรท
มื่ างเปลรย
มื่ ว มารดาบติดาและพรช
มื่ ายกก็ ถก
ผ เผา

บนเชติงตะกอนเดรยวก วัน.”

เทรีย พื่ รุร่งซจึงพื่ ได ผู้หลรุดลง คนทนงนั้ หลายเหป็นนางแล ผู้ว

พื่ วกระเซอะกระเซธิงไป ไมร่รผ ผู้สจึกถจึงผ ผู้าทรีน

เข ผู้าใจวร่าหญธิงบ ผู้า จจึงเอาหยากเยพอ

พื่ กอบฝรุร่ น โปรยลงบนศรีรษะ ขว ผู้างด ผู้วยก ผู้อนดธิน

พระศาสดาประทนบนนพื่งแสดงธรรมอยผท
ร่ าร่ มกลางบรธิษนท ๔ ในพระเชตวนนมหาวธิหาร ได ผู้

ทอดพระเนตรเหป็นนางผผ ผู้บกาเพป็ญบารมรีมาแสนกนลปห สมบผรณหด ผู้วยอภธินห

ธิ ารเดธินมาอยผร่
 นางไดผู้ตงความปรารถนาไวผู้
วันั้ ในชาตติกอ
ว่ น

ได ผู้ยธินวร่า ในกาลแหร่งพระพรุทธเจ ผู้าทรงพระนามวร่าปทรุมต

รุ ตระ นางปฏาจารานน น
นั้ เหป็น

พระเถรรีผผ ผู้ทรงวธินจ
ธิ ฉน ยรผปหนจึงพื่ อนนพระปทรุมต
รุ ตรศาสดาทรงตนงนั้ ไว ผู้ในตกาแหนร่งเอตทนคคะ จจึงทกาครุณ

ความดรีแล ผู้ว ตนงนั้ ความปรารถนาไว ผู้วร่า “แมผู้หมว่อมฉ วันพนงไดผู้ตนาแหนว่งเอตท วัคคะผผเผู้ ลติศกวว่าพระเถรร

ผผท
ผู้ รงวตินจ
ติ ฉย
วั ทงหลายในส
วันั้ นาน วักพระพนุทธเจผู้าเชว่นก วับดผู้วยพระองคฑ์.” พระปทรุมต
รุ ตรพรุทธเจ ผู้าทรง

เลป็งอนาคตตนงนั้ ญาณไป กป็ทรงทราบความปรารถนาจะสกาเรป็จจจึงทรงพยากรณหวาร่

“ในอนาคตกาลหญติงผผน รนั้ วักเปก็นผผเผู้ ลติศกวว่าพระเถรรผท

ผู้ จ ผ ผู้ รงวตินจ
ติ ฉ วัยทงหลาย
วันั้ มรนามวว่าปฏา

จาราในศาสนาของพระโคดมพนุทธเจผู้า.”

พระศาสดา ทรงเหป็นนางผผ ผู้มรีความปรารถนาตนงนั้ ไว ผู้แล ผู้วอยร่างนนน

นั้ ผผ ผู้สมบผรณหด ผู้วยอภธินห
ธิ าร

กกาลนงเดธินมาแตร่ทไรีพื่ หนเทรียว ทรงดการธิวาร่

“เวผู้นเราเสรย ผผอ
ผู้ น มื่ วว่าสามารถจะเปก็นทรพ
มมื่ ชมอ ผู้ ไรนั้ ดผู้ ไมว่ม”ร
มื่ งนมื่ ของหญติงผผน

จจึงได ผู้ทรงบนนดาลให ผู้นางเดธินบร่ายหน ผู้ามาสผวร่ ห

ธิ าร

พวกพรุทธบรธิษนทเหป็นนางแล ผู้วจจึงกลร่าววร่า “ทว่านทงหลาย

วันั้ นั้ าทรน
อยว่าใหผู้หญติงบผู้านรม มื่ เรนั้ ลย.”

พระศาสดาตรนสวร่า “พวกทว่านจงหลรกไป อยว่าหผู้ามเธอ”

ในเวลานางมาใกล ผู้ จจึงตรนสวร่า “จงกล วับไดผู้สตติเถติด นผู้องหญติง.”

นางกลนบได ผู้สตธิด ผู้วยพรุทธานรุภาพในขณะนน น

นั้ เอง.

ในเวลานรีนั้ นางกกาหนดความทรีผ
พื่ ผู้านรุร่งหลรุดได ผู้แล ผู้ว ให ผู้เกธิดหธิรโธิ อตนปปะขจึน
นั้ จจึงนนพื่ง

กระโหยร่ง

ลกาดนบนนน
นั้ บรุรรุษผผ ผู้หนจึงพื่ จจึงโยนผ ผู้าหร่มไปให ผู้นาง.

นางนรุร่งผ ผู้านน น
นั้ แล ผู้วเข ผู้าเฝผู้ าพระศาสดา ถวายบนงคมด ผู้วยเบญจางคประดธิษฐห แทบ

พระบาททนงนั้ สองซจึงพื่ มรีพรรณะดนงทองคกาแล ผู้วทผลวร่า

 “ขอพระองคฑ์จงทรงเปก็นทรพ
มื่ งนมื่ แกว่หมว่อมฉ วันเถติด พระเจผู้าขผู้า เพราะวว่าเหยรย
มื่ วเฉรย
มื่ วบนุตร

คนหนนงมื่ ของหมว่อมฉน
วั ไป คนหนนงมื่ ถผกนนานั้ พ วัดไป สามรตายทรท
มื่ างเปลรย
มื่ ว มารดาบติดาและพรช
มื่ ายถผก

เรมอนท วับตายเขาเผาเชติงตะกอนเดรยวก วัน.”

พระศาสดาทรงสดนบคกาของนาง จจึงตรนสวร่า

ว่ นาน วักของผผส
“อยว่าคติดเลย ปฏาจารา เธอมาอยผส ผู้ ามารถจะเปก็นทรพ วั
มื่ งนมื่ พนาน วักอาศยของ

เธอไดผู้แลผู้ว เหมมอนอยว่างวว่า บ วัดนรนั้ บนุตรคนหนนงมื่ ของเธอถผกเหยรย

มื่ วเฉรย
มื่ วไป คนหนนงมื่ ถผกนนานั้ พ วัดไป

สามรตายแลผู้วทรท
มื่ างเปลรย
มื่ ว มารดาบติดาและพรช
มื่ ายถผกเรมอนท วับฉ วันใด นนานั้ ตาทรไมื่ หลออกของเธอผผ ผู้

รผู้องไหผู้อยผใว่ นสงสารนรนั้ ในเวลาทรป

มื่ ติ ยชนมรบต
นุ รเปก็นตผู้นตาย ย วังมากกวว่านนานั้ แหว่งมหาสมนุทรทงวันั้ ๔ กก็

ฉน
วั นนเหมม
วันั้ อนก วัน”

ดนงนรีแ
นั้ ล ผู้ว ตรนสพระคาถานรีวนั้ าร่ :-

“นนานั้ ในสมนุทรทงวันั้ ๔ มรประมาณนผู้อย นนานั้ ตาของ

คนผผอ
ผู้ วันทนุกขฑ์ถก
ผ ตผู้องแลผู้ว เศรผู้าโศก ไมว่ใชว่นอ
ผู้ ย มาก

กวว่านนานั้ ในมหาสมนุทรนน
วันั้ เหตนุไร เธอจนงประมาทอยผว่

เลว่า? แมว่นอ
ผู้ ง.”

เมพอ
พื่ พระศาสดาตรนส อนมต วัคคปรติยายสผตร อยผอ
ร่ ยร่างนน น
นั้ ความโศกในสรรีระของนาง ได ผู้

ถจึงความเบาบางแล ผู้ว

ลกาดนบนนน
นั้ พระศาสดาทรงทราบทรีน
พื่ างผผ ผู้มรีความโศกเบาบางแล ผู้ว ทรงเตพอนอรีก แล ผู้ว

ตรนสวร่า

มื่ วว่าปติ ยชนมรบต

นั้ ชมอ
“ปฏาจารา ขนน นุ รเปก็นตผู้น ไมว่อาจเพมอ
มื่ เปก็นทรต
มื่ าผู้ นทาน เปก็นทรพ
มื่ งนมื่ หรมอ

เปก็นทรป ว่ รโลกไดผู้;เพราะฉะนน
มื่ ผู้ องก วันของผผไผู้ ปสผป วันั้ บนุตรเปก็นตผู้นเหลว่านนถน มมื่ วว่ายว่อมไมว่มท
วันั้ งมรอยผว่ กก็ชอ ร ร

เดรยว สว่วนบ วัณฑติตชนาระศรลแลผู้ว ควรชนาระทางทรย วั ใหผู้ถงน นติพพานของตนเทว่านน”

มื่ วังสตวฑ์ วันั้

เมพอ
พื่ จะทรงแสดงธรรม ได ผู้ตรนสพระคาถาเหลร่านรีวนั้ าร่ :-
 “บนุตรทงหลาย
วันั้ ไมว่มเร พมอ
มื่ ตผู้านทาน บติดากก็ ไมว่ม ร

ถนงพวกพผู้องกก็ไมว่ม ร เมมอ
มื่ บนุคคลถผกความตาย ครอบงนา

แลผู้ว ความตผู้านทานในญาตติทงหลาย
วันั้ ยว่อมไมว่ม;ร

บ วัณฑติตทราบอนานาจประโยชนฑ์นนแลผู้
วันั้ ว สนารวมในศรล

พนงชนาระทางไปนติพพานโดยเรก็ วทรเดรยว.”

ในกาลจบเทศนา นางปฏาจาราเผากธิเลสมรีประมาณเทร่าฝรุร่ นในแผร่นดธินใหญร่แล ผู้ว ตนงนั้ อยผร่

ในโสดาปน ตตธิผล ชนแม ผู้เหลร่าอพน

พื่ เปป็ นอนนมาก บรรลรุอรธิยผลทนงนั้ หลาย มรีโสดาปน ตตธิผลเปป็ นต ผู้น ดนงนรีนั้

แล

นางปฏาจาราทผลขอบวช

ฝร่ ายนางปฏาจารานน น
นั้ เปป็ นโสดาบนนแล ผู้ว ทผลขอบรรพชากะพระศาสดา. พระศาสดาทรง

พื่ วร่า “ปฏาจา

สร่งนางไปยนงสกานน กของพวกภธิกษรุ ณรีให ผู้บรรพชาแล ผู้ว. นางได ผู้อรุปสมบทแล ผู้วปรากฏชพอ

รา” เพราะนางกลนบความประพฤตธิได ผู้.

วนนหนจึงพื่ นางกกาลนงเอาหม ผู้อตนกนกนั้ าล ผู้างเท ผู้า เทนกนั้ าลง.นกนั้ านน น

นั้ ไหลไปหนร่อยหนจึงพื่ แล ผู้วกป็

ขาด.

ครนงนั้ ทรีพื่ ๒ นกนั้ าทรีน

พื่ างเทลง ได ผู้ไหลไปไกลกวร่านน น
นั้ .

ครนงนั้ ทรีพื่ ๓ นกนั้ าทรีเพื่ ทลง ได ผู้ไหลไปไกลกวร่าแม ผู้นนน

นั้ ด ผู้วยประการฉะนรีนั้. นางถพอเอานกนั้ านน น
นั้ นนพื่ น

แลเปป็ นอารมณห กกาหนดวนยทนงนั้ ๓ แล ผู้ว คธิดวร่า

วั เหลว่านรนั้ ตายเสรยในปฐมว วัยกก็ ม ร เหมมอนนนานั้ ทรเมื่ ราเทลงครงแรก

“สตวฑ์ วันั้

ตายเสรยในม วัชฌติมว วัยกก็ ม ร เหมมอนนนานั้ ทรเมื่ ราเทลงครงทร

วันั้ มื่ ๒ ไหลไปไกลกวว่านน
วันั้

ตายเสรยในปวัจฉติมว วัยกก็ ม ร เหมมอนนนานั้ ทรเมื่ ราเทลงครงทร

วันั้ มื่ ๓ ไหลไปไกลแมผู้กวว่านน.”
วันั้
 พระศาสดาประทนบในพระคนนธกรุฎรี ทรงแผร่พระรนศมรีไป เปป็ นดนงประทนบยพนตรนสอยผเร่ ฉพาะ

หน ผู้าของนาง ตรนสวร่า

“ปฏาจารา ขผู้อนนอยว่
วันั้ างนน
วันั้ ดผู้วยความเปก็นอยผว
ว่ วันเดรยวกก็ ด ร ขณะเดรยวกก็ ด ร ของผผเผู้ หก็น

ความเกติดขนน มื่ มแหว่งปวัญจข วันธฑ์เหลว่านน

นั้ และความเสมอ วันั้ ประเสรติฐกวว่าความเปก็นอยผว่ ๑๐๐ ปร ของผผไผู้ มว่

มื่ มแหว่งปวัญจข วันธฑ์” ดนงนรีแ

นั้ และความเสมอ
เหก็นความเกอดขนน นั้ ล ผู้ว เมพอ
พื่ จะทรงสพบอนรุสนธธิแสดงธรรม จจึง

ตรนสพระคาถานรีวนั้ าร่ :-

มื่ ม
นั้ และความเสมอ
“กก็ ผใผ ผู้ ด ไมว่เหก็นความเกติดขนน

อยผพ
ว่ งน เปก็นอยผว่ ๑๐๐ ปร ความเปก็นอยผว
ว่ วันเดรยว

มื่ ม ประเสรติฐกวว่า
ของผผเผู้ หก็นความเกติดและความเสมอ

ความเปก็นอยผข
ว่ องผผน
ผู้ น.”
วันั้

นั้ บวชแล ผู้ว ไมร่นานนน กกป็บรรลรุพระอรหนต เรรียนพรุทธวจนะ. ทร่านเปป็ นผผ ผู้ชกาพื่ ชอง
นางครนน

ชกานาญในวธินนยปธิ ฏก.

ภายหลนง พระศาสดาประทนบนนพื่ง ณ พระเชตวนนวธิหาร เมพอ

พื่ ทรงสถาปนาเหลร่าภธิกษรุ ณรีไว ผู้

ในตกาแหนร่งตร่าง ๆ ตามลกาดนบ จจึงทรงสถาปนาพระปฏาจาราเถรรีไว ผู้ในตกาแหนร่งเอตทนคคะเปป็ นเลธิศ

กวร่าพวกภธิกษรุ ณรีสาวธิกาผผ ผู้ทรงวธินนย แล

ผลงานของพระปฏาจาราเถรร

พระปฏาจาราเถรรี ทร่านมรีเมตตาและได ผู้อนรุเคราะหหแกร่สตรรีหลายทร่าน ภายหลนงสตรรี

เหลร่านนน
นั้ ได ผู้มาบวชเปป็ นภธิกษรุ ณรี และทร่านได ผู้สอนและเตพอนสตธิแกร่สตรรี ด ผู้วยทร่านเปป็ นผผ ผู้ทรงพระ

วธินนยและฉลาดในคาถาธรรม ทกาให ผู้สตรรีหลายทร่าน เชร่น อรุตตราเถรรี จนนทาเถรรี ปน ญจสตมนตตาเถรรี

เปป็ นต ผู้น ฯลฯ ได ผู้บรรลรุพระอรหนนตหและแนะนก าสอนสตรรี ๕๐๐ คน ให ผู้เกธิดความสนงเวชใจจจึงพากนน

บวชในสกานนกของพระเถรรี ครนน
นั้ บวชแล ผู้ว บกาเพป็ญวธิปนสสนากนมมนฏฐาน ไมร่นานนนกกป็ตงน นั้ อยผใร่ นพระ

น ภธิทา ๔
อรหนตพร ผู้อมด ผู้วยปฏธิสม
 บนุรพกรรมของทว่านในอดรตชาตติ

ดนงได ผู้สดนบมา พระเถรรีนนน

นั้ ครนงนั้ พระพรุทธเจ ผู้าพระนามวร่า ปทรุมต
รุ ตระ ถพอปฏธิสนธธิใน

ครอบครนว กรรุงหนงสวดรี ตร่อมา กกาลนงฟน งพระธรรมเทศนา ของพระศาสดา เหป็นพระศาสดาทรง

สถาปนาภธิกษรุ ณรีรป
ผ หนจึงพื่ ไว ผู้ในตกาแหนร่งเอตทนคคะเปป็ นเลธิศกวร่าพวกภธิกษรุ ณรีสาวธิกาผผ ผู้ทรงวธินนย ทกา

กรุศลให ผู้ยธิงพื่ ยวดขจึน

นั้ ไป ปรารถนาตกาแหนร่งนนน
นั้ .

ทว่านทนากนุศลจนตลอดชวร ต
ติ เวรยนวว่ายอยผใว่ นเทวดาและมนนุษยฑ์

ครนงนั้ พระพรุทธเจ ผู้าพระนามวร่ากนสสปะ ถพอปฏธิสนธธิในพระราชนธิเวศนหของพระเจ ผู้ากธิงกธิ เปป็ น

พระธธิดาพระองคหหนจึงพื่ ระหวร่างพระพรีน
พื่ ผู้องนาง ๗ พระองคห คพอ นางสมณรี นางสมณครุตตา นาง

ภธิกขรุนรี (ภธิกขรุณรี) นางภธิกขรุทาสธิกา นางธนมมา (ธรรมา) นางสรุธนมมา (สรุธรรมา) และนางสนงฆทาสรี

ครบ ๗.

พระราชธธิดาเหลร่านนน
นั้ ในบนดนรีนั้ [ครนงนั้ พรุทธกาลชาตธิปนจจรุบนน] คพอพระเขมาเถรรี พระอรุบล

วรรณาเถรรี พระปฏาจาราเถรรี พระนางกรุณฑลเกสรีเถรรี (พระภนททากรุณฑลเกสาเถรรี) พระกธิสาโค

ตมรีเถรรี พระธรรมทธินนาเถรรี และนางวธิสาขา ครบ ๗. ประพฤตธิพรหมจรรยหอยผถ

ร่ งจึ ๒๐,๐๐๐ ปรี สร ผู้าง

บรธิเวณถวายภธิกษรุ สงฆห บนงเกธิดในเทวโลกอรีก เสวยสมบนตอ

ธิ ยผพ
ร่ ท
รุ ธนนดรหนจึงพื่

ในพรุทธรุปบาทกาลนรีนั้ ถพอปฏธิสนธธิในครอบครนวเศรษฐรี กรรุงสาวนตถรี ดนงกลร่าวมาแล ผู้ว

#เถรรี.อ. ๒/๔/๑๘๔-๑๙๗ องง.อ. ๑/๒/๒๔-๒๘;ธ.อ. ๑/๒/๒/๔๘๙-๔๙๘ ขรุ.อป.

๙/๕๙๒-๕๙๗