Kasaysayan ng Wikang Filipino

Mahalagang maintindihan ang kasaysayan ng Wikang Pambansa – kung paano ito

nagsimula bilang Tagalog (kung saan umalma ang mga Bisaya), naging Pilipino, at ngayon
nga ay Filipino na. Isang arkipelago ang Filipinas kung kaya nagkaroon ito ng maraming
katutubong wika. Ang maganda sa penomenong ito ay nagkaroon din ng kaniya-kaniyang
literatura ang bawat etnolingguwistikong grupo. Dahil dito, maraming mulat na mga
kritiko katulad ni Isagani R. Cruz ang nagsasabing “isa sa pinakamayamang literatura sa
mundo ay ang literatura ng Filipinas." Noon pa mang sinulat ang 1935 Konstitusyon,
nabanggit na ang pagkakaroon ng wikang pambansa. Nakasaad sa Artikulo 14 Seksiyon 3
na, “Ang Konggreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay
ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika." (Art. 14,
Sek. 3) Noong 1936, itinatag ni Pangulong Manuel Quezon ang Surian upang mamuno sa
pag-aaral at pagpili sa wikang pambansa. Tungkulin ng Surian na magsagawa ng
pananaliksik, gabay at alituntunin na magiging batayan sa pagpili ng wikang pambansa
ng Filipinas. Si Jaime de Veyra ang naging tagapangulo ng komite na nagsagawa ng pag-
aaral, at napili nito ang Tagalog bilang batayan ng “Wikang Pambansa." Ipinalabas ni
Pangulong Quezon noong 1937 ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na nag-aatas na
Tagalog ang batayan ng wikang gagamitin sa pagbubuo ng wikang pambansa. Dahil sa
pagsusumikap ni Pangulong Quezon na magkaroon tayo ng wikang pagkakalilanlan,
hinirang siyang “Ama ng Wikang Pambansa." Noong 1940 ipinalabas ni Pangulong
Quezon ang Kautusang Tagapaganap Blg. 203 na nagpapahintulot sa pagpapalimbag ng
Talatinigang Tagalog-Ingles at Balarila sa Wikang Pambansa. Pinasimulan din nito ang
pagtuturo ng Wikang Pambansa sa lahat ng mga paaralan sa buong bansa. Noong 1959
nagpalabas si Kagawaran ng Edukasyon Kalihim Jose Romero ng Kautusang Blg. 7 na
nagsasaad na Pilipino ang opisyal na tawag sa wikang pambansa. Sa 1973 Konstitusyon
noong kapanahunan ng diktador na si Pangulong Ferdinand Marcos, nakasaad sa
Artikulo 15 Seksiyon 2 at 3 na “ang Batasang Pambansa ay magsasagawa ng mga
hakbang tungo sa pagpapaunlad at pormal na paggamit ng pambansang wikang Pilipino.
Hangga’t hindi binabago ang batas, ang Ingles at Pilipino ang mananatiling mga wikang
opisyal ng Pilipinas." Noong panahon naman ng Rebolusyonaryong Gobyerno sa ilalim ni
Pangulong Corazon C. Aquino muling binago ang Konstitusyon noong 1987 kung saan
nakasaad sa Artikulo 14 Seksiyon 6 na: “Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino.
Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na
wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika." Mahalaga ang papel ng mga wikang katutubo
sa pagpapayaman ng Filipino, na sa ngayon ay nagbabago ang anyo. Idinagdag sa
alfabetong galing sa Tagalog ang mga letra na f, j, q, v, at z. Dahil dito, ang dapat na
maging baybay ng pangalan ng ating bansa ay Filipinas at ng pambansang wika ay
Filipino, gaya ng ipinanukala ng Pambansang Alagad ng Sining para sa Literatura Virgilio
Almario sa kaniyang librong Filipino ng mga Filipino: Mga Problema sa Ispeling, Retorika,
at Pagpapayaman ng Wikang Pambansa. Tama rin na isama ang mga letrang tulad ng f at
v kung gusto nating makapag-ambag talaga ang mga wikang katutubo sa wikang
pambansa. Halaw ang mga ito sa mga magagandang wika ng mga Ivatan, Ifugaw, at
Manuvu na katutubong grupo sa bansa. - John Iremil E. Teodoro

SALIGANG BATAS NG BIAK-NA-BATO 1896

"Ang Wikang Tagalog ang magiging opisyal na wika ng Pilipinas."

PHILIPPINE COMMISSION, BATAS 74 1901

Ingles ang naging opisyal na wikang pambansa; ito rin and midyum na ginagamit sa mga
paaralan.

PAGGAMIT NG VERNACULAR SA PAGTUTURO 1931

Iminungkahi na gamitin ang vernacular ng iba't ibang lugar sa pagtuturo sa primaryang

antas. - George C. Butte (Bise Gobernador, Kalihim ng Pampublikong Edukasyon, 1930)

1935 SALIGANG BATAS. ART. XIV, SEK. 3 1935

"Ang kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng

isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika. Hanggang
hindi nagtatadhana

BATAS COMMONWEALTH 184 1936

Surian ng Wikang Pambansa na naatasang pumili ng iisang katutubong wika na magiging

batayan ng wikang pambansa.

KAUTUSANG TAGAGANAP BLG. 134 1937

Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 ng Pangulong Quezon, ang wikang Pambansa ay

ibabatay sa Tagalog.

BATAS KOMONWELT BLG. 570 1940

Simula sa Hulyo 4, 1946, ang Tagalog ay isa sa mga opisyal na wikang pambansa.

LINGGO NG WIKA 1954

Inutos ni Pangulong Magsaysay ang taunang pagdiriwan ng linggong wikang Pambansa.

PILIPINO ANG WIKANG PAMBANSA 1959

Tinawag na Pilipino ang Wikang Pambansa ng lagdaan ang Kautusang Blg. 7

PILIPINO - MIDYUM SA PAGTUTURO 1973

Resolusyong nagsasaad na gagamiting midyum sa pagtuturo saclahat ng paaralan sa

Pilipinas.

1987 CONSTITUTION 1987

Ang wikang Pambansa ay Filipino.

"KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA"

Panahon ng mga Sinaunang Pilipino

>Ang mgakatutubong Pilipino ay may sarili ng alpabeto at sistema ng pagbabaybay na

mas kilala sa tawag na “alibata”.

Panahon ng mga Kastila

>Ipinakilala ng mga Kastila ang kanilang sariling bersyon ng alibata, ang abecedario o
ang alpabetong Espanyol.

Panahon ng Propaganda at Himagsikan

>Maraming nasulat na panitikan sa wikaing Tagalog – tula,sanaysay,kwento, attp mga

akdang hitik sa damdaming makabayan

Panahon ng Amerikano

>Ginamit ang Wikang Ingles bilang pangunahing instrumento sa pagtuturo kaya ang
hispanisasyon ng mga kastila ay napalitan ng Amerikanisasyon.

Pebrero 8, 1935

>Artikulo XIV, Seksyon 3 ng Konstitusyong 1935, ang magiging bagong wika ay ibabase sa
mga kasalukuyang katutubong wikang meron sa ating bansa.

Nobyembre 1936

>Batas komonwelt Bilang 184 – Surian ng Wikang Pambansa na naatasang pumili ng

isang katutubong wika na magiging batayan ng wikang pambansa.
Nobyembre 13, 1937

>Ang unang Pambansang Asemblea ang siyang bumuo sa institusyon ng wikang

pambansa .

Disyembre 30, 1937

>Sa pamamagitan ng kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 ng Pangulong Quezon , ang

wikang Pambansa ay ibabatay sa Tagalog.

Abril 1, 1940

>Ipinalabas ang Kautusang Tagapagpaganap na nagtadhana ng paglilimbag ng isang

balarila at isang diksyunaryo sa Wikang Pambansa

Hulyo 7, 1940

>Batas Komonwelt Blg. 570 – simula sa hulyo 4, 1946 , Ang Wikang Pambansa ay isa sa
mga opisyal na wika ng bansa.

Marso 26, 1954

>Inutos ni Pangulong Magsaysay ang taunang pagdiriwang ng linggong wikang

Pambansa.

Agosto 12, 1959

>Tinawag na Pilipino ang Wikang Pambansa ng lagdaan ni Kalihim Jose Romero ng

Kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang Blg.7.

Oktubre 24, 1967

>Nilagdaan ni Pangulong Marcos ang Kautusang na ang lahat ng mga gusali at mga
tanggapan ng pamahalaan ay panganlan sa Pilipino.

Marso 1968

>Kalihim Tagapagpaganap, Rafael Salas – ang lahat ng pamuhatan ng liham ng mga

kagawaran at mga sangay nito ay maisulat sa Pilipino.

Agosto 7, 1973

>Resolusyonng nagsasaad na gagamiting midyum ng pagtuturo sa lahat ng paaralan ang

Pilipino.
Hunyo 19, 1974

>Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 para sa

pagpapatupad ng edukasyong bilingwal.

Hunyo 30, 1976

>Department Memo no.194- Ang naturang revised Filipino Alphabet ay binubuo ng 31

na letra.

1987 Constitution

>Ang Wikang Pambansa ay Filipino.

1987

>Ang Alpabetong Filipino ng 1987 at binubuo ng 28 na titik.

Agosto 25, 1988

>Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335 ay ipinalabas ni Pangulong Corazon Aquino na

nagtatadhana ng paglikha ng Komisyong Pangwika.

TEORYA NG WIKA – Mga Teoryang Kung Saan Ang Wika Ay Pinagmumulan

TEORYA NG WIKA – Sa paksang ito, tutuklasin natin ang iba’t ibang teorya ng wika na
mga basehan kung saan nagsimula ang wika.

Pero bago natin silang kilalanin, ano ba ang teorya?

Teorya

Ang teorya ay isang siyentipikong pag-aaral ng iba’t ibang paniniwala ng mga bagay-
bagay na may batayan pero hanggang ngayon, hindi pa napapatunayan ng lubos.

Mga iba’t ibang mga teorya ng wika

1. Teoryang Bow-wow

Isang teoryang ginagayaang mga tunog na nililikha ng mga hayop gaya ng tahol ng aso,
tilaok ng manok, atbp.; at ng mga tunog ng kalikasan kaya ng ihip ng hangin, patak ng
ulan, atbp.

2. Teoryang Ding-dong

Itinutukoy nito ang mga sariling tunog ng lahat ng bagay sa kapaligiran tulad ng tsug-tsug
ng tren o tik-tak ng orasan.

3. Teoryang Pooh-pooh

Tinutukoy nito sa mga paggamit ng bibig, na kung saan nililikha ang mga tunog na galing
sa dala ng emosyon tulad nga saya, lungkot, galit, atbp.

4. Teoryang Ta-ra-ra Boom De Ay

Ang teoryang ito ay nagsasabi na ang wika ng tao ay galing sa mga tunog na nilikha sa
mga ritwal na nagbabagu-bago at binigyan ng ibang kahulugan katulat ng pagsayaw,
pagtatanim, atbp.

5. Teoryang Sing-song

Isang teorya na kung saan ang mga unang salita ay mahaba at musikal, at hindi maiikling
bulalas na pinaniniwalaan ng marami.

6. Teoryang Biblikal

Ito ay mula sa Biblia sa Genesis 11: 1-8 na nagsasabii na ang buong lupa ay iisang wika at
iisang mga salita,

7. Teoryang Yoo He Yo

Ayon kay A.S Diamond, ang tao ay natutong magsalita bunga ng kaniyang puwersang
pisikal.
8. Teoryang Ta-ta

Galing sa wikang Pranses, ito ay nangahulugang paalam sapagkat kapag ang isang tao ay
nagpapaalam, siya ay kumakampay ang kamay nang pataas o pababa.

9. Teoryang Mama

Tinutukoy ito sa unang sinabil ng sanggol, na dahil hindi niya masabi ang salitang ina o
ang Ingles na mother, sinabi niyang mama kapalit sa mother.

10. Teoryang Hey you!

Ayon sa linggwistang si Revesz, nagmula ang wika sa mga tunog na nagbabadya ng

pagkakakilanlan (Ako!) at pagkakabilang (Tayo!). Napapabulalas din tayo bilang
pagbabadya ng takot, galit o sakit (Saklolo!). Tinatawag din itong teoryang kontak.

11. Teoryang Coo coo

Tinutukoy nito sa mga tunog na nalilikha ng mga sanggol na ginagaya ng mga matatanda
bilang pagpapangalan sa mga bagay-bagay sa paligid.

12. Teoryang Babble Lucky

Ayon sa teoryang ito, nagmula ang wika sa mga walang kahulugang bulalas ng mga tao
na nasuwertehang nakalikha at iniugnay sa mga bagay-bagay sa paligid.

13. Teoryang Hocus Pocus

Ayon kay Boree, ang pinanggalingan ng wika ay tulad ng pinanggalingan ng mga mahikal
o relihiyosong aspeto ng pamumuhay ng ating mga ninuno.

14. Teoryang Eureka!

Ayon rin kay Boree, ang ating mga ninuno ay may ideya ng pagtatakda ng mga
arbitraryong tunog upang ipakahulugan sa mga tiyak na bagay. Nang nalika ang mga
ideyang iyon, mabilis na iyong kumalat sa iba pang tao at naging kalakaran sa
pagpapangalan ng mga bagay- bagay.