SANAYSAY (ESSAY) TUN GKOL SA WIKANG

KATUTUBO (BUWAN NG W IKA 2019)

Ang buwan ng Agosto ay ang Buwan ng Wika, ang napiling tema ngayong taon ay Wikang
Katutubo: Tungo sa Isang Bansang Filipino na ang ibig sabihin ay ang ating sariling wika ay
mainam lamang na gamitin sa ating mga pagsasalik. Ang buong bansa ay nagdiriwang ng
buwan ng wika upang iparating sa bawat mag-aaral ang kahalagahan ng ating sariling wika.
Ito din ay ang nagsisilbing daan upang mas mapangalagaan at mahalin pa natin ang wikang
Filipino. Maraming mga patimpalak ang ginaganap tuwing buwan ng wika gaya na lamang
ng paggawa ng islogan. paggawa ng poster, paggawa ng tula at paggawa ng sanaysa o
essay. Sa post na ito ay ibabahagi ko ang isang sanaysay tungkol sa tema ngayong taon
na Wikang Katutubo: Tungo sa Isang Bansang Filipino.
Ang wika ay isang napakahalagang elemento at sangkap ng isang matatag na bansa. Ito ang
nagsisilbing pagkakakilanlan ng isang bansa at mga mamamayan nito. Hindi lamang
pambansang pagkakaunawaan ang hatid ng wika kundi pagkakabuklod buklod ng bawat isa
sa hangaring makamtan ang mapayapa at progresibong pamayanan. Ikaw, pinapahalagahan
mo ba ang sarili mong wika? Ano sa tingin mo ang iyong magagawa upang malinang pa lalo
ang ating sariling wika?

Ang ating wika ay maraming nagagawang pakinabang sa ating minamahal na bansa, ito ay
nakatutulong sa epektibong pagsasaliksik. Ang pagsasaliksik ay napakaimportante sa pag
unlad ng isang bansa. Mas higit na mapapabuti ang pagsasaliksik kung gagamitin ang sariling
wika, sa pamamagitan nito ay mas maipapahayag ng malinaw ang mga nakalap na
impormasyon. Sa panahon ngayon mainam ng gamitin ang sariling atin upang mas marami
ang makainti ng bawat importanteng impormasyon na nais ipahiwatig. Isa sa mga sikat na
halimbawa ng isang saliksik o research sa ingles ay ang paggawa ng thesis o masusing pag-
aaral. Bawat estudyante bago makapagtapos ay kailangan gumawa ng isang thesis. Sa
paggawa ng thesis mas mainam na gamitin ang ating sariling wika sa kadahilanang mas
magiging epektibo at mas mauunawan ng mas nakararami ang nilalaman nito. Isa sa mga
hakbang sa paggawa ng isang thesis ay ang pagkalap ng impormasyon sa pamamagitan ng
mga respondents o yung mga sasagot ng ilang mga mahahalagang katanungan. Kung ang
wikang Filipino ang siyang gagamiting dito, higit ng mauunawaan at mas makapagbibigay ng
magandang sagot ang mga napiling respondents. Hindi lamang sa thesis nagkakaroon ng
masusing pagsasaliksik sa mababang paaralan at maging sa sekondarya ay marami naring
mga pagsasaliksik.

Ang wikang Filipino ang siyang nagsisilbing pagkakakilanlan sa ating mga Filipino. Ito ay
kailangang linangin at pakahalagahang upang ng may magamit ang mga susunod pang mga
henerasyon.

Kahalagahan ng katutubong wika: Ayon kay Almario, ang bawat wika ay may
sariling buhay, at nakapaloob sa buhay nito ang tradisyon ng maraming henerasyon ng
mga Pilipino.

“Kung hindi natin ito aalagaan, manganganib ito; at kung pababayaan, maaari pang
maglaho nang tuluyan. Kapag naglalaho ang isang wika, tila may isang tahanan o
kamalig ng ating alaala at tradisyon ang mawawala at di na mababawi kailanman,” sabi
ni Almario.

Dahil dito, ang pagpapahalaga ng wikang katutubo ay katumbas na rin ng

pagpapahalaga sa mga kapwa Pilipinong nagmula sa ibang tradisyon.
(BASAHIN: Wikang katutubo: 'Wika ng kapayapaan')

“Kayâ ang ating mga katutubong wika – mulang Ivatan hanggang Mandaya gaya ng
nakita ninyo sa video kanina – ay niyayakap natin, niyayakap ng wikang pambansa
upang matupad ang ating hangarin na makabuo ng isang wikang pambansa na tunay
na ingklusibo,” dagdag ni Almario.

Itinampok din ang mga wikang katutubo at ang kahalagahan ng pagpapaunlad,

pagpapalaganap, at pangangalaga sa mga ito.

Ayon kay Leonor Oralde-Quintayo, tagapangulo ng National Commission on Indigenous

Peoples (NCIP), may kinalaman ang pagtataguyod ng usaping pangkapayapaan upang
mapanatili ang mga wikang katutubo na siya ring "wika ng kapayapaan."

Sa tantya ng NCIP, humigit-kumulang 14 milyon ang mga katutubo sa Pilipinas, at

kadalasan, nakatira sila sa kabundukan at malalayong lugar.

"Ang kanilang mga lupain ang lungga ng mga samu't saring magkatunggaling
armadong grupo. Kadalasan ang mga katutubo ay napapagitna at naiipit sa mga
tunggaling ito. Ang sitwasyong ito ay malaking banta sa seguridad at pananatili sa mga
lupaing ninuno o pamayanan," ika ni Quintayo.

Bagama't payapang mga tao ang mga katutubo, sila ang naaagrabyado sa tuwing may
sagupaan sa pagitan ng mga armadong grupo, sabi ni Quintayo.

Dagdag niya, mga katutubo rin ang pumapasan ng mga masasamang epekto ng mga
sagupaan, at sa tuwing titindi ang mga ito, napipilitan ang mga katutubong lisanin ang
kanilang mga lupa.

"Ang paglisan na ito ay hindi lang paglisan sa mga kalupaan, kundi paglisan din ng mga
kultura at wika na walang tiyak na patutunguhan."