‫‪1‬‬

‫ﺟﺪول ﻋﻼﻳﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻧﮕﺎرﺷﻲ‬

‫ﺷﻤﺎر‬
‫ﻧﻘﺶ و ﻛﺎرﻛﺮد اﺻﻠﻲ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﻧﺎم ﻧﺸﺎﻧﻪ‬
‫ه‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﻜﺚ ﻛﻮﺗﺎه اﺳﺖ و ﺗﺎﺑﻊ ﻟﺤﻦ ﻛﻼم اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪،‬‬ ‫وﻳﺮﮔﻮل ﻳﺎ درﻧﮓ ﻧﻤﺎ‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬اﻣﺮوزه‪ ،‬ﻣﻮاد ﻣﺮﻛﺐ در اﻧﻮاع ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻀﺎﭘﻴﻤﺎ‪ ،‬ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ‪ ،‬ﺧﻮدرو‪ ،‬ﭘﻞ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﺣﺠﻢ وﺳﻴﻌﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﻜﺚ ﻃﻮﻻﻧﻲ اﺳﺖ و ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ وﻳﺮﮔﻮل و ﻧﻘﻄﻪ‪.‬‬ ‫؛‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ وﻳﺮﮔﻮل ﻳﺎ ﺟﺪاﻳﻲ ﻧﻤﺎ‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬روشﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ در دﺳﺖ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪاﻧﺪ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ روشﻫﺎي ﺣﻔﺎري ﺣﺮارﺗﻲ و ﺣﻔﺎري ﻟﻴﺰري ﻛﻪ ﻧﻔﻮذ در ﺳﻨﮓﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ‬
‫اﻧﺮژي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﻜﺚ ﻛﺎﻣﻞ اﺳﺖ و در ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺎي ﺧﺒﺮي و اﻣﺮي ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ ﻳﺎ اﻳﺴﺖ ﻧﻤﺎ‬ ‫‪3‬‬

‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺧﺴﺘﮕﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺑﺰرﮔﻲ را ﺑﺮ روي دﺳﺖ ﺻﻨﻌﺖﻛﺎران ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﻌﺪ از آن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪:‬‬ ‫دو ﻧﻘﻄﻪ ﻳﺎ ﻫﺸﺪار ﻧﻤﺎ‬

‫‪4‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺮﻣﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎً ﻋﻠﻤﻲ در ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك دو ﺣﻮزه ﻗﺪﻳﻤﻲﺗﺮ اﺳﺖ‪ :‬اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺮﻣﺎ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺳﻴﺎﻻت‪.‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺑﻴﺎن ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي اﺣﺴﺎﺳﻲ و ﻋﺎﻃﻔﻲ ﻣﻮﻛﺪ‪.‬‬ ‫!‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻋﺎﻃﻔﻲ ﻳﺎ ﻫﻴﺠﺎن ﻧﻤﺎ‬
‫‪5‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﭘﺮاﻧﺘﻞ از ﺑﻴﻦ ﻣﻘﺎﻻت ﺧﻮد ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﺑﻪ ﺗﺌﻮري ﻻﻳﻪ ﻣﺮزي و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آن در ﺳﺎلﻫﺎي ﭘﻴﺶ از ‪ 1932‬اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ!‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻮال و ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬ ‫؟‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻳﺎ ﭘﺮﺳﺶ ﻧﻤﺎ‬
‫‪6‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﭼﺮا ﻣﻮاد ﻣﺮﻛﺐ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻓﻠﺰات ﻛﺎرﺑﺮد وﺳﻴﻊ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ؟‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺣﺬف ﻛﻠﻤﻪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرت ﻳﺎ ﺟﻤﻠﻪ ﻳﺎ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺘﻦ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪...‬‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺣﺬف ﻳﺎ اﻓﺘﺎدﮔﻲ ﻧﻤﺎ‬
‫‪7‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻬﻢ و اﺳﺎﺳﻲ در ﻃﺮاﺣﻲ اﻧﻮاع ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ‪ ،‬ﺣﺠﻢ‪ ،‬ﻛﺎرآﻳﻲ و ‪ ...‬ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﻋﺒﺎرت و ﻣﺘﻨﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻧﻘﻞ ﻗﻮل اﺳﺖ‪.‬‬ ‫»«‬ ‫ﮔﻴﻮﻣﻪ ﻳﺎ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻧﻤﺎ‬
‫‪8‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻳﻚ ﺟﺴﻢ »ﻫﻤﻮژن« ﻳﺎ ﻫﻤﮕﻦ داراي ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ در ﻫﻤﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎ ﺑﻮده و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺑﻪ ﻣﻜﺎن ﺟﺴﻢ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺟﺪا ﻛﺮدن ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎ اﺿﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)(‬ ‫ﭘﺮاﻧﺘﺰ ﻳﺎ دو ﻛﻤﺎن‬
‫‪9‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺳﺮﻋﺖ ﺣﻔﺎري در ﺳﻨﮓﻫﺎي رﺳﻮﺑﻲ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﻔﺎري در ﺳﻨﮓﻫﺎي آذرﻳﻦ اﺳﺖ )ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺟﻨﺲ ﺳﻨﮓ(‪.‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ﻣﻄﻠﺒﻲ ﻳﺎ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ در ﺿﻤﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﺳﺨﻦ ﻣﺸﺨﺺ دﻳﮕﺮي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫][‬ ‫ﻗﻼب ﻳﺎ ﻛﺮوﺷﻪ‬
‫‪10‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬روش اﻧﺘﮕﺮال ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﻌﺎدﻻت ﻻﻳﻪ ﻣﺮزي ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻬﻤﻲ از ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻜﺎران ﺟﻮان ﭘﺮاﻧﺘﻞ ]ﭘﻞ ﻫﺎوﺳﻦ و ﻓﻮن ﻛﺎرﻣﺎن[ در دﻫﻪﻫﺎي اﺑﺘﺪاﻳﻲ‬
‫ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ اراﺋﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺟﺪاﺳﺎزي ﺟﻤﻠﻪ ﻳﺎ ﻋﺒﺎرت ﻣﻌﺘﺮﺿﻪ از ﻣﺘﻦ اﺻﻠﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ـ‬ ‫ﺧﻂ ﻓﺎﺻﻠﻪ‬ ‫‪11‬‬

‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺗﻨﺶ‪-‬ﻛﺮﻧﺶ در ﺣﺎﻟﺖ اﻻﺳﺘﻴﻚ ﺧﻄﻲ‪ ،‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺟﻬﺖ آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺳﺎزه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪..‬‬
 ‫ﻧﺸﺎﻧﻪ اﻋﺸﺎر در رﻳﺎﺿﻲ و »ﻳﺎ« در ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪/‬‬ ‫ﻣﻤﻴﺰ‬ ‫‪12‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ‪ 1/2‬ﺗﺎ ‪ 2‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮ از ﻣﻮاد ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ارﺟﺎع اﺳﺖ‪.‬‬ ‫
‬ ‫ﭘﻴﻜﺎن‬ ‫‪13‬‬
‫ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻛﺘﺎب دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﺳﻴﺎﻻت ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻫﺎﻓﻤﻦ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﺜﺎل‪
:‬‬
‫ﺗﺬﻛﺮ‪ :‬ﻣﻮﻗﻊ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻼﻳﻤﻲ ﻧﻈﻴﺮ ‪ . : ،‬؛ و ﻏﻴﺮه‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﻠﻴﺔ اﻳﻦ ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺪون ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﺣﺮف ﻗﺒﻠﻲ و ﺑﺎ ﻳﻚ ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﺣﺮف ﺑﻌﺪي ﻧﻮﺷﺘﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل ﻛﻠﻲ‪ :‬اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺮﻣﺎي ﻫﻤﺮﻓﺖ )ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ( و ﻳﺎ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺳﺎدهﺗﺮ ﻫﻤﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ دو ﻧﻮع اﺳﺖ‪ :‬ﻫﻤﺮﻓﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻫﻤﺮﻓﺖ اﺟﺒﺎري‪ .‬اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺮﻣﺎي ﻫﻤﺮﻓﺖ‪،‬‬
‫در اﻧﻮاع ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻗﺒﻴﻞ‪ :‬ﺟﺮﻳﺎن داﺧﻠﻲ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺎرﺟﻲ و ‪ ...‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از دﻳﺪﮔﺎه اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﻤﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺳﺆاﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﭘﺮﺳﻴﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻼك ﮔﺬار از ﻳﻚ ﻧﻮع ﻫﻤﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﻧﻮع دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻓﺮﺻﺖ »ﻣﺸﺎﻫﺪه« واﻗﻌﻲ ﺣﻞ ﻳﻚ ﻣﺴﺄﻟﻪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ‬
‫ﺷﺨﺺ در آﻣﻮﺧﺘﻦ از ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ و ارﺗﻘﺎي ﻣﻬﺎرﺗﺶ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻫﻤﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻴﺪان ﺟﺮﻳﺎن و ﺑﺮ اﺳﺎس آن‪ ،‬اﻧﺮژي ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬در‬
‫ﻫﻤﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل اﻧﺮژي در ﻣﻴﺪان ﺟﺮﻳﺎن ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﻧﻔﻮذ ﮔﺮﻣﺎ و ﺷﺎر آﻧﺘﺎﻟﭙﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻴﺪاﻧﻲ‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ]ﻛﻴﻤﻮرا و ﺑﻴﮋن[ ﺗﺎﺑﻊ ﺟﺪﻳﺪي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﺎﺑﻊ‬
‫ﮔﺮﻣﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﺷﺎر ﻛﻠﻲ اﻧﺮژي )ﻧﻔﻮذ ﮔﺮﻣﺎ و ﺷﺎر آﻧﺘﺎﻟﭙﻲ( در اﻣﺘﺪاد ﻫﺮ ﺧﻂ ﺑﺎ ﺗﺎﺑﻊ ﮔﺮﻣﺎي ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪﻳﺎﻓﺘﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺴﺘﻘﻞ آﻣﻮزش داده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﻣﻔﻴﺪ در ﻫﻨﮕﺎم ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﺎدﻻت ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻧﺎوﻳﺮ ‪-‬‬
‫اﺳﺘﻮﻛﺲ اﺳﺖ‪ .‬در ﺟﺮﻳﺎن ﻗﺎﺋﻢ ﺑﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ‪ ،‬در ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎي آرام ﻛﻪ در آنﻫﺎ ﻋﺪد ﭘﻜﻠﺖ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ از ‪ /2‬اﺳﺖ‪ ،‬راﺑﻄﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﺎﻛﺎي و اوﻛﺎزاي‬
‫دﻗﻴﻖﺗﺮ از راﺑﻄﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﭼﺮﭼﻴﻞ و ﺑﺮﻧﺸﺘﺎﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺌﻮري ﻻﻳﻪ ﻣﺮزي و ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﺗﺤﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﻳﻦ ﺗﺌﻮري‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻫﻤﺮﻓﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺳﻴﺎﻻت ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮاﻧﺘﻞ اراﺋﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻨﺮ‬
‫و ﻣﻬﺎرت ﭘﺮاﻧﺘﻞ در ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻨﻴﺎدي ﻫﻤﺮﻓﺖ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺘﺎب ﻫﻴﺪرودﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﻻﻣﺐ )وﻳﺮاﻳﺶ ‪ (1932‬درﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ‪385‬‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﺑﻪ ﺗﺌﻮري ﻻﻳﻪ ﻣﺮزي و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آن در ﺳﺎلﻫﺎي ﭘﻴﺶ از ‪ 1932‬اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ!‬
‫
ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻛﺘﺎب اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺮﻣﺎي ﻫﻤﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺗﺄﻟﻴﻒ آدرﻳﺎن ﺑﻴﮋن ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪ 1‬ﻣﻘﺪﻣﻪاي ﺑﺮ روش ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﺣﺎﻓﻆ ﻧﻴﺎ‪ ،1377،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻤﺖ‪.‬‬