Tài liệu Toán11

TÀI LIỆU HỌC TẬP
Năm học: 2019 – 2020
TOÁN 11
TẬP 1
Cuốn sách này của: ______________________________
Biên soạn & giảng dạy: Thầy Duy – THPT Gia Định
LƯỢNG GIÁC ĐỀ CƯƠNG TOÁN 11
PHẦN 1:
HÀM SỐ LƯỢNG GIÁC – PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC
BÀI 1: ÔN TẬP CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT

1. Giá trị lượng giác của một cung
 
Trên đường tròn lượng giác (hình 1.1) cho cung AM có sđ AM   :
Hình 1.1
Gọi M x M ; yM  thì ta có:
sin   y M  OK cos   x M  OH
sin  cos 
tan   ; cos   0 cot   ; sin   0
cos  sin 
Lưu ý:
1. Các giá trị sin  ; cos  xác định với mọi    . Và ta có:
sin   k 2   sin , k  ;
cos   k 2   cos , k  .
2. 1  sin   1 ; 1  cos   1

3. tan  xác định với mọi    k , k   và tan   k    tan  .
2
4. cot  xác định với mọi   k , k    và cot   k    cot  .
2. Công thức lượng giác
Hệ thức cơ bản Cung liên kết

2 2
sin a  cos a  1
tan a. cot a  1
sin a cos ñoiá  sin a  sin a 
tan a 
cos a sin buø  tan a  tan a 
cot a 
cos a
phuï cheùo  cot a  cot a 
sin a  cos a  cos   a 

1 hôn keùm cheo
ù sin
1  tan2 a  2  cos   a 
cos2 a
1
1  cot2 a 
sin2 a
GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 1

Công thức cộng Công thức nhân đôi – nhân ba – hạ bậc

sin a  b   sin a . cos b  cos a . sin b sin 2a  2 sin a. cos a
cos 2a  cos2 a  sin2 a
cos a  b   cos a . cos b  sin a . sin b
 2 cos2 a  1
tan a  tan b
tan a  b    1  2 sin2 a
1  tan a. tan b 

 1
tan a  tan b sin a. cos a  sin 2a
tan a  b   
 2
1  tan a. tan b 
 1  cos 2a
 2
 sin a 

 2

 1  cos 2a


2
cos a 


 2
sin 3a  3 sin a  4 sin 3 a (3sin – 4sỉn)
cos 3a  4 cos3 a  3 cos a (4cổ – 3 cô)
Công thức biến đổi tổng thành tích Công thức biến đổi tích thành tổng
a b a b 1
sin a  sin b  2 sin . cos sin a. cos b  sin a  b   sin a  b 
2 2 2  
a b a b 1
sin a  sin b  2 cos . sin cos a. sin b  sin a  b   sin a  b 
2 2 2 
a b a b 1
cos a  cos b  2 cos . cos cos a. cos b  cos a  b   cos a  b 
2 2 2 
a b a b 1
cos a  cos b  2 sin . sin sin a. sin b   cos a  b   cos a  b 
2 2 2 

Một số công thức khác Công thức tính sin , cos  theo t  tan
2
  
sin a  cos a  2 sin a   Đặt t  tan
 4  2
 
 2t
 
cos a  sin a  2 cos a   

sin  
1  t2
 4  

 1  t2
1 
cos  
sin2 a. cos2 a  sin2 2a 
 1  t2
4 
 2t

 tan  
1 3  1 cos 4a 
 1  t2
cos4 a  sin 4 a  1  sin2 2a  
2 4
3 2 5  3 cos 4a
cos6 a  sin6 a  1  sin 2a 
4 8
3. Biểu diễn cung lượng giác trên đường tròn lượng giác
k 2
Cung lượng giác x   
m
k   được biểu diễn bởi m điểm trên đường tròn lượng giác.
Bước 1: Xác định điểm M biểu diễn cung  .
Bước 2: Xác định m  1 điểm còn lại trên đường tròn lượng giác cách đều điểm M .
Ví dụ:
  k 2 
1. Cung lượng giác x   k 2   được biểu diễn bởi một điểm M tại vị trí .
3 3 1 3

  k 2  7
2. Cung lượng giác x   k   được biểu diễn bởi hai điểm M tại các vị trí và .
6 6 2 6 6
 k  k 2  3  5 7 
3. Cung lượng giác x     thì có bốn điểm M tại các vị trí , , ; .
4 2 4 4 4 4 4 4
B. CÁC DẠNG TOÁN
Dạng 1: Biến đổi biểu thức lượng giác
Phương pháp:
Sử dụng công thức lượng giác. Thông thường ta thực hiện như sau:
 Có hệ số tự do  biến đổi cho mất số
 Có mũ cao  hạ bậc
 Có tích  biến đổi thành tổng
 Có tổng  nhóm hạng tử và biến đổi thành tích
Các ví dụ
Câu 1. Biến đổi biểu thức sau thành tổng P  cos x . cos 2x . cos 3x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
   
Biến đổi biểu thức sau thành tổng P  sin   x  . sin x . sin   x 
Câu 2.
 3   3 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 3. Biến đổi biểu thức sau thành tích P  sin 2x  cos 2x  1
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 4. Biến đổi biểu thức sau thành tích P  sin x  sin 2x  sin 3x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 5. Biến đổi biểu thức sau thành tích P  1  cos x  cos 2x  cos 3x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 6. Biến đổi biểu thức sau thành tích P  cos2 x  cos2 2x  sin 2 3x  sin 2 4x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 7. Biến đổi biểu thức sau thành tích P  sin 8 x  cos 8 x  2 sin10 x  cos10 x 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 8. Biến đổi biểu thức sau thành tích P  sin 6x  2 sin 3x cos x  cos 2x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Dạng 2: Rút gọn, chứng minh biểu thức lượng giác
Các ví dụ
1 1
Câu 9. Chứng minh rằng: sin 4 x  cos4 x 
 cos2 2x
2 2
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
x x 5  3 cos 2x
Câu 10. Chứng minh rằng sin 6
 cos6 
2 2 8
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
  
Câu 11. Rút gọn biểu thức P  3 sin4 x  cos4 x  2 sin6 x  cos6 x 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 2   2 
Câu 12. Rút gọn biểu thức P  sin2 x    sin2 x  sin2 x  
 3   3 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 13. Rút gọn biểu thức P  cos 3x sin 3 x  sin 3x cos 3 x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Dạng 3: Biểu diễn cung lượng giác trên đường tròn lượng giác
Phương pháp:
k 2
Bước 1: Đưa cung về dạng x     có m điểm trên đường tròn lượng giác biểu diễn cung x
m
Bước 2: Xác định điểm M biểu diễn cung  trên đường tròn lượng giác
Bước 3: Xác định m  1 điểm còn lại trên đường tròn lượng giác cách đều điểm M
Các ví dụ

 k 2 k   
Câu 14. Xác định các điểm trên đường tròn lượng giác biểu diễn cung x 
2
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________

 k 2 k   
Câu 15. Xác định các điểm trên đường tròn lượng giác biểu diễn cung x  
4
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
Câu 16. Xác định các điểm trên đường tròn lượng giác biểu diễn cung x  k k  
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________


 k  k   
Câu 17. Xác định các điểm trên đường tròn lượng giác biểu diễn cung x  
2
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________

 k  k  
4
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
k 2
k  
3
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
k
k  
2
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
 k
3

2
k  
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________

BÀI 2: PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC CƠ BẢN
Dạng 1: Phương trình sin u  m
Phương pháp:
1. Dạng cơ bản: sin u  m 1

 m  1  m  1 : Phương trình vô nghiệm
 1  m  1 : Với m  sin  , ta có:
 u    k 2
1  sin u  sin   u      k 2 k  




sin x  0  x  k 


 
Đặc biệt: sin x  1  x   k 2 k  

 2

 

sin x  1  x    k 2

 2
2. Dạng mở rộng:
u  v  k 2
sin u  sin v   k  
u    v  k 2
(Với u, v là các biểu thức theo biến x )
Các ví dụ
Câu 1. Giải phương trình sin 2x  1

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 2. Giải phương trình sin 3x  0
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
x 
Giải phương trình sin     1
Câu 3.
 2 6 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

1
Câu 4. Giải phương trình sin 5x 
2
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
1
Câu 5. Giải phương trình sin 2x  
3
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
x 
Giải phương trình 2 sin     3  0
Câu 6.
 2 6 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 5 
Giải phương trình sin 3x    sin 2x
Câu 7.
 4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
  1
Tìm các nghiệm của phương trình sin 2x     trong khoảng ;  
Câu 8.
 3  2
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

   
Tìm các nghiệm của phương trình sin 2x    sin x   thỏa x  2
Câu 9.
 6   3 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 10. Giải phương trình 2 sin x    2  0 và biểu diễn các nghiệm trên đường tròn lượng
 4 
giác
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Dạng 2: Phương trình cos u  m
Phương pháp:
1. Dạng cơ bản: cosu  m 1

 m  1  m  1 : Phương trình vô nghiệm
 1  m  1 : Với m  cos  , ta có:
 u    k 2
1  cos u  cos   u    k 2 k  


cos x  0  x    k 
 2
Đặt biệt: cos x  1  x  k 2 k  

cos x  1  x    k 2



u  v  k 2
cos u  cos v   k  
u  v  k 2
Các ví dụ
Câu 11. Giải phương trình cos 3x  1

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 12. Giải phương trình cos x    0
 4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 13. Giải phương trình cos 2x    1
 3 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
3
Câu 14. Giải phương trình cos 2x 
2
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
x  
Câu 15. Giải phương trình 2 cos     1  0
 3 6 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

 3   
Câu 16. Giải phương trình cos 2x    cos x  
 4   4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 17. Tìm các nghiệm của phương trình 2 cos x    3  0 trong đoạn 3; 6
 4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
  1
Câu 18. Giải phương trình cos x     và biểu diễn các nghiệm trên đường tròn lượng giác
 3  2
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Dạng 3: Phương trình tan u  m và cot u  m
Phương pháp:
1. Dạng cơ bản:
 tan u  m  tan u  tan   u    k  k   
 cotu  m  cot u  cot   u    k  k   

tan u  tan v  u  v  k  k   
cot u  cot v  u  v  k  k   
Các ví dụ
Câu 19. Giải phương trình tan 2x   3

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 20. Giải phương trình 3 cot 3x  3  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 21. Giải phương trình tan 2x    tan x
 6 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 22. Giải phương trình cot 3x    cot 2x
 4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Dạng 4: Đưa về phương trình cơ bản
Phương pháp:
 Đưa dấu " " vào trong

 sin a  sin a 
 tan a  tan a 
 cot a  cot a 
 cos a  cos   a 
 Chuyển giữa sin và cos
 
sin   a   cos a
2 
 
cos   a   sin a
 2 
 Chuyển giữa tan và cot
 
tan   a   cot a
2 
 
cot   a   tan a
 2 
1 1
 cot a;  tan a
tan a cot a
 Chú ý các dạng sau
Có sin2 u, cos2 u  hạ bậc
sin u   sin v  sin u  sin v 
 
sin u  cos v  sin u  sin   v 
2 
cos u   cos v  cos u  cos   v 

 
cos u  sin v  cos u  cos   v 
2 
 
tan u  cot v  tan u  tan   v 
2 
1
tan u. cot v  1  tan u   tan u  tan v
cot v
Các ví dụ
  1
Câu 23. Giải phương trình sin 2 2x   
 6  2
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

  3
Câu 24. Giải phương trình cos2 2x   
 4  4
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
    
Câu 25. Giải phương trình sin 2x     sin x  
 3   6 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 26. Giải phương trình cos 3x    cos x  0
 3 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 2   9 
Câu 27. Giải phương trình sin 3x    cos x  
 3   4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 28. Giải phương trình sin 2x    cos x  0
 4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

   
Câu 29. Giải phương trình sin 2 5x    cos2 3x    0
 3   4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
   4 
Câu 30. Giải phương trình sin 3x    sin   3x   3
 5   5 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 31. Giải phương trình tan 3x    tan 2x  0
 4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
   
Câu 32. Giải phương trình tan 4x    cot   2x 
 3   6 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Dạng 5: Phương trình tích
Phương pháp:
A  0
 Biến đổi phương trình về dạng A.B  0  
B  0
 Chú ý các công thức sau
1. Công thức nhân đôi
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
2. Công thức hạ bậc

________________________________________________________
________________________________________________________
3. Công thức tổng thành tích:

________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
4. Công thức tích thành tổng

________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
Các ví dụ
Câu 33. Giải phương trình 1  cos x  cos 2x  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 34. Giải phương trình sin 4x  cos 4x  1  0
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 35. Giải phương trình sin 3x  sin 4x  sin 5x  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 36. Giải phương trình cos 3x  sin 2x  cos x  0
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 37. Giải phương trình cos 6x cos 3x  cos 7x cos 4x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 38. Giải phương trình sin 3x sin x  sin 8x sin 4x  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
BÀI TẬP RÈN LUYỆN

Bài 1: Giải các phương trình sau
   
a. 2 sin 4x    3  0 b. 1  2 cos 3x    0
 3   3 
   2   9 
c. sin 4x    sin 2x  0 d. sin 3x    cos x  
 5   3   4 

 2   3 
e. sin 3x    sin 2x  0 f. sin 2x    cos x  0
 3   4 
x   
g. 3 cot   200   1  0 h. tan 3x    tan 2x  0
2   4 
 
i. tan 4x    cot 2x j. tan x . cot 2x  1
 3 

x   1  3x  3
a. sin2     b. cos2    
 2 6  2 2 4  4
 2   7   
c. sin 2 3x    sin 2   x  d. sin2 5x    cos2 x  0
 3   5   3 
   4   4   
e. sin 3x    sin   3x   3 f. cos   x   cos   x   3
 5   5   9  18 
   5 
g. cos 3x    sin   3x   2
 3  6 
Bài 3: Tìm nghiệm của các phương trình sau trong khoảng đã cho
1
a. sin 2x   với x  0;  
2
b. tan 2x  150   1 với 1800  x  900
 
c. cos2 2x  sin2 x   với x  2
 3 

a. sin 2x  cos 2x  1  0
b. 1  cos 2x  cos 4x  0
c. 1  cos x  cos 2x  cos 3x  0
d. sin x  sin 2x  sin 3x  sin 4x  0
e. cos 5x  cos 6x  cos 7x  0
f. sin 6x sin 2x  cos 3x cos x
g. sin2 x  sin2 2x  cos2 3x  cos2 4x
h. sin2 2x  sin2 3x  sin2 4x  sin2 5x  2

BÀI 3: GIẢI PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC

BẰNG PHƯƠNG PHÁP ĐẶT ẨN PHỤ
Dạng 1: Phương trình bậc hai đối với một hàm số lượng giác
Phương pháp:
Dạng Đặt ẩn phụ Điều kiện
a sin2 x  b sin x  c  0
a cos2 x  b cos x  c  0
a tan2 x  b tan x  c  0
a cot2 x  b cot x  c  0
a sin4 x  b sin2 x  c  0
a sin2 x  b sin x  c  0
a cos4 x  b cos2 x  c  0
a cos2 x  b cos  c  0
MỘT SỐ ĐẲNG THỨC ĐÁNG NHỚ

1
● sin a cos a  sin 2a
2
● cos 2a  cos2 a  sin2 a  2 cos2 a  1  1  2 sin2 a
● cos 4 a  sin 4 a  cos2 a  sin 2 a cos2 a  sin 2 a   cos 2a
1 3  1 cos 4a
● sin 4 a  cos4 a  1  sin2 2a 
2 4
3 2 5  3 cos 4a
● sin 6 a  cos6 a  1  sin 2a 
4 8
Các ví dụ
Câu 1. Giải phương trình sin2 2x  3 sin 2x  2  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 2. Giải phương trình sin2 3x  cos 3x  1  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 3. Giải phương trình cos 4x  3 sin 2x  2  0
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 4. Giải phương trình tan2 x   

3  1 tan x  3  0
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
1
Câu 5.  cot 2x  3
Giải phương trình
sin 2 2x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 6. Giải phương trình 4 sin4 x  12 cos2 x  7

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 7. Giải phương trình cos 2x  3 cos4 x  4  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 8. Giải phương trình cos 4x  12 sin x cos x  5  0
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 9. Giải phương trình 2 cos 3x cos x  4 sin2 2x  1  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 10. Giải phương trình cos 5x . cos x  cos 4x . cos 2x  3 cos2 x  1
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 11. Giải phương trình cos4 x  sin4 x  cos 4x  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 12. Giải phương trình sin 4 x  cos 4 x  sin x cos x  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
15 1
Câu 13. Giải phương trình cos6 x  sin 6 x 
cos 2x 
8 2
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Dạng 2: Phương trình đưa về bậc hai
Phương pháp:
Dạng Đặt ẩn phụ Chú ý

 2 1    
a sin x    b sin x  1   c  0
 
 sin 2 x   sin x 
 1   1 
a cos2 x    b cos x 

  c  0
 cos x 
2
 cos x 
 
a tan 2 x  cot2 x  b tan x  cot x   c  0
Các ví dụ
 1   
Câu 14. Giải phương trình 4 sin2 x    4 sin x  1   7  0
 
 sin 2 x   sin x 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

 4   2   1  0
Câu 15. Giải phương trình 2 cos2 x  
  9   cos x 
 cos2 x   cos x 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 16. Giải phương trình 3 tan 2 x  cot x   4 tan x  cot x   2  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Dạng 3: Phương trình đối xứng – phản đối xứng
Phương pháp:
   
● sin a  cos a  2 sin a   ● sin a  cos a  2 sin a  
 4   4 
   
● cos a  sin a  2 cos a   ● cos a  sin a  2 cos a  
 4   4 
Dạng Đặt ẩn phụ Điều kiện
a sin x  cos x   b sin x . cos x  c  0
a sin x  cos x  b sin x . cos x  c  0
a sin x  cos x   b sin x . cos x  c  0
a sin x  cos x  b sin x . cos x  c  0

Các ví dụ
Câu 17. Giải phương trình 2 sin 2x  3 3 sin x  cos x   5  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 18. Giải phương trình 2 sin x  cos x  3 sin 2x  2  0.

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 19. Giải phương trình cos x  sin x  2 sin 2x  1

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

 
1. 4 cos2 2x  2 1  3 cos 2x  3  0 2. cos 2x  3 cos x  4 cos2
x
2
x
3. cos 2x  3 cos x  4 cos2 4. cos 4x  12 sin2 x  1  0
2
 5   7 
5. sin 2x    3 cos x    1  2 sin x 6. sin4 x  cos 2x  4 sin6 x  0
 2   2 

7. 5 sin x  2  3 1  sin x  tan2 x 8. cos 8x  sin3 x cos x  cos3 x sin x  1  0
9. 5 1  cos x   2  sin4 x  cos4 x 10. 3 cos 4x  8 cos6 x  2 cos2 x  3  0
Bài 2:
1. Tìm x  5;2 nghiệm đúng phương trình 2 sin 2 x  5 sin x  2  0
2. Tìm tất cả các nghiệm của phương trình 2 cos 2x  4 cos x  1  0 thỏa x  5
 1     
1. 4 sin2 x    4 sin x  1   7  0 2. cos2 x 
1
 2 cos x  1   1
  
 sin2 x   sin x  cos2 x  cos x 
1 1 5 1 1 10
3.   tan x  cot x   1  0 4. cos x   sin x  
2
sin x 2
cos x 2 cos x sin x 3
1 1 2
5. cos x  sin x   
sin x cos x 3
1. sin x  cos x  7 sin 2x  1 2. sin 2x  2 2(sin x  cos x )  5
3. cos x  sin x  2 sin 2x  1 4. sin x cos x  sin x  cos x  1
3
5. sin 3 x  cos3 x  1  sin 2x 6. cos3 x  sin3 x  cos 2x
2
7. cos3 x  sin3 x  2 sin 2x  sin x  cos x
11 3
1. sin 4 x  cos4 x   sin 2x 2. sin 4  cos4 x  2 sin 2x  sin2 2x  0
8 4
3. sin6 x  cos6 x  sin 2x 4. cos6 x  sin6 x  4 cos2 2x
1 17
5. sin 8 x  cos8 x  6. sin 8 x  cos8 x  cos2 2x
8 16
 
5
1  sin x  cos 2x  sin x  4 
1

7. sin 8 x  cos8 x  2 sin10 x  cos10 x  4
cos 2x 8.
1  tan x
 cos x
2
9.
sin 6 x  cos6 x 1
 tan 2x 10.
 
2 cos6 x  sin 6 x  sin x cos x
0
2 2
cos x  sin x 4 2  2 sin x

BÀI 4: PHƯƠNG TRÌNH CỔ ĐIỂN
Cơ sở
1. Công thức cộng:
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
X  sin 
2. Nếu X 2  Y 2  1 thì luôn tồn tại góc  sao cho 
Y  cos 

3. Các công thức nhân đôi, hạ bậc, nhân ba, tổng thành tích và tích thành tổng.
Dạng 1: a sin u  b cos u  c
Điều kiện có nghiệm: a 2  b 2  c 2

Phương pháp:
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
 Chú ý: Dạng a sin u  b cos u  c giải tương tự
Các ví dụ
Câu 1. Giải phương trình 3 sin x  cos x  1

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 2. Giải phương trình 3 cos 2x  sin 2x   2

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

   
Giải phương trình cos 3x    3 sin 3x    1
Câu 3.
 4   4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 4. Giải phương trình 3 sin x  4 cos x  5
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 5. Giải phương trình 3 sin x  3 cos 3x  1  4 sin3 x

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Tìm tất cả các nghiệm của phương trình sin x  cos x   3 cos 2x  2 thỏa x  3
2
Câu 6.
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Dạng 2: a sin u  b cos u  c sin v
Điều kiện: a 2  b 2  c 2
Phương pháp:
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
 
 Chú ý: Dạng a sin u  b cos u  c cos v  c. sin   v  giải tương tự
2 
Các ví dụ
Câu 7. Giải phương trình sin 3x  3 cos 3x  2 sin 2x

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 8. Giải phương trình sin 3x  3 cos 3x  2 cos 5x

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

 
Câu 9. 3 sin 7x  cos 7x  2 sin 5x  
 6 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 10. Giải phương trình 3 cos 5x  2 sin 3x.cos 2x  sin x  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Dạng 3: a sin u  b cos u  c sin v  d cos v
Điều kiện: a 2  b 2  c 2  d 2
Phương pháp:
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

Các ví dụ
Câu 11. Giải phương trình sin x  cos 2x  sin 2x  cos x

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 12. Giải phương trình sin 7x  cos 2x  3(sin 2x  cos 7x )

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 13. Giải phương trình 3(sin 2x  cos 3x )  cos 2x  sin 3x

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

2
 x x
1. cos 7x  3 sin 7x   2 2. sin  cos   3 cos x  2
 2 2 
3. 5 sin 2x  12 cos 2x  13 4. 3 sin x  4 cos x  3
5. 2 sin2 x  3 sin 2x  3 6. 2 cos 2x  6 cos x  sin x 
7. 3 sin 3x  3 cos 9x  1  4 sin3 3x 8. 4 sin3 x  1  3 sin x  3 cos 3x

 
9. 4 sin 4 x  cos4 x   3 sin 4x  2 10. 2 cos 2x    4 sin x cos x  1  0
 6 

11. cos 7x cos 5x  3 sin 2x  1  sin 7x sin 5x

 
1. sin 3x  3 cos 3x  2 sin 2x 2. 3 sin 7x  cos 7x  2 sin 5x  
 6 
   
3. cos x  3 sin x  2 cos 2x    0 4. 3 cos 2x  sin 2x  2 sin 2x    2 2
 3   6 
5. 3 cos 5x  2 sin 3x cos 2x  sin x  0 6. sin 8x  cos 6x  3 sin 6x  cos 8x 
 3 
7. cos 3x  sin x  3 cos x  sin 3x  8. 4 sin 2x  3 cos 2x  5 cos 3x    0
 2 

3  3 cos 2x 1
1.  cos x 2. tan x  3 
2 sin x cos x
3 1 1  2 sin x  cos x
3. 8 sin x   4.  3
cos x sin x 1  2 sin x 1  sin x 
cos x  sin 2x 2
5.  3 6. cos x  3 sin x 
2 cos2 x  sin x  1 cos x  3 sin x  1
7. cos 2x  3 sin 2x  3 sin x  cos x  4  0
8. sin x  cos x sin 2x  3 cos 3x  2 cos 4x  sin 3 x 
9. 4 sin3 x cos 3x  4 cos3 x sin 3x  3 3 cos 4x  3
 
10. 8 sin 6 x  cos6 x  3 3 cos 2x  11  3 3 sin 4x  9 sin 2x
Bài 4:
1. Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m thuộc đoạn 10;10 để phương trình
   
sin x    3 cos x    2m vô nghiệm.
 3   3 
sin x  2 cos x  1
2. Cho hàm số y 
cos x  sin x  2
1
a. Chứng minh tập xác định của hàm số 1 là  .
b. Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của hàm số 1 trên  .
2 sin 2x  cos 2x
3. Cho hàm số y  . Gọi M và m lần lượt là GTLN và GTNN của hàm số đã cho.
sin 2x  cos 2x  3
Tính S  M  m .

BÀI 5: PHƯƠNG TRÌNH ĐẲNG CẤP
Cơ sở
Công thức cơ bản:
sin a 1
1. tan a  2. 2
 1  tan2 a
cos a cos a
Dạng 1: Phương trình đẳng cấp bậc hai

a sin 2 u  b sin u cos u  c cos2 u  d 
Phương pháp: Xét 2 trường hợp:
Trường hợp 1:
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
Trường hợp 2:
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
Các ví dụ
Câu 1. Giải phương trình sin2 x  5 sin x cos x  6 cos2 x  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 2. Giải phương trình 3 sin2 2x  sin 2x cos 2x  4 cos2 2x  2

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 3. Giải phương trình 2 sin2 3x  3 sin 6x  4 cos2 3x  2

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 4. Giải phương trình 6 sin2 2x  sin 4x  8 cos2 2x  4

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 5. Giải phương trình 3 sin 2 x  5 cos2 x  2 cos 2x  4 sin 2x

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 6. Giải phương trình : 1  3 sin 2x  2 tan x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 7. Giải phương trình : 1  3 tan x  2 sin 2x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Dạng 2: Phương trình đẳng cấp bậc ba

a sin u  b sin u cos u  c sin u cos2 u  d cos 3 u  e sin u  f cos u
3 2

Phương pháp: Xét 2 trường hợp:
Trường hợp 1:
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
Trường hợp 2:
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
Các ví dụ
Câu 8. Giải phương trình 2 cos3 x  sin 3x

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 9. Giải phương trình 4 sin 3 x  3 cos 3 x  3 sin x  sin 2 x cos x  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 10. Giải phương trình sin 2 x  3 tan x  cos x 4 sin x  cos x 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 11. Giải phương trình sin2 x tan x  1  3 sin x cos x  sin x   3
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 12. Giải phương trình 4 sin 3 x  cos3 x  cos x  3 sin x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 13. Giải phương trình 2 2 cos3 x    3 cos x  sin x  0
 4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________


1. 2 cos2 x  6 sin x cos x  6 sin 2 x  1 2. cos2 x  3 sin 2x  1  sin 2 x
3. cos2 x  sin x cos x  2 sin2 x  1  0 4. 9 sin 2 x  30 sin x cos x  25 cos2 x  25
5. 2 2 sin x  cos x  cos x  3  2 cos2 x 6. sin 2x  2 sin2 x  2 cos 2x
1. 3 sin 3 x  2 sin 2 x cos x  sin x cos2 x 2. 6 sin x  2 cos 3 x  5 sin 2x cos x
3. sin x  4 sin 3 x  cos x  0 4. sin 3 x  cos 3 x  sin x  cos x
5. sin 3 x  4 sin 2 x cos x  5 sin x cos2 x  2 cos 3 x  0
5 sin 4x cos x
1. 6 sin x  2 cos3 x  2. tan x  cot x  2 sin 2x  cos 2x 
2 cos 2x
 
3. sin2 x tan x  1  3 sin x cos x  sin x   3 4. 8 cos3 x    cos 3x
 3 
5. tan x . sin2 x  2 sin2 x  3 cos 2x  sin x . cos x  

6. cos3 x  sin 3 x  2 cos5 x  sin5 x 

BÀI 6: PHƯƠNG TRÌNH ĐƯA VỀ DẠNG TÍCH
1. Phương trình tổng quát a sin 2x  b cos 2x  c sin x  d cos x  e  0
Cơ sở
1. Công thức nhân đôi:
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
2. Phân tích bậc hai thành nhân tử:
_________________________________________________________
_________________________________________________________
3. Phương trình tích:
_________________________________________________________
Phương pháp
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Các ví dụ
Câu 1. Giải phương trình sin 2x  cos 2x  sin x  5 cos x  3  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 2. Giải phương trình cos 2x  3 sin 2x  9 sin x  6 cos x  8
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 3. Giải phương trình cos 4x  3 sin 4x  9 cos 2x  3 sin 2x  5  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 4.  
Giải phương trình 8 sin6 x  cos6 x  3 3 cos 2x  11  3 3 sin 4x  9 sin 2x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 5. 2 sin 4x    2 sin x cos x  3 cos 2x  2
 4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
2. Phương trình đưa về dạng tích
Cơ sở
1. Công thức hạ bậc:
__________________________________________________________
__________________________________________________________

2. Công thức biến đổi

Tổng thành tích Tích thành tổng
________________________ ________________________
________________________ ________________________
________________________ ________________________
________________________ ________________________
3. Phương trình tích:

_________________________________________________________
Phương pháp
Bước 1: Sử dụng các công thức hạ bậc, biến đổi tổng thành tích, tích thành tổng để xuất hiện nhân tử
chung
Bước 2: Nhóm hạng tử và đưa về phương trình tích hoặc các dạng phương trình đã biết.
Các ví dụ
Câu 6. Giải phương trình sin 7x sin x  sin 5x sin 3x

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 7. Giải phương trình sin 5x cos 3x  sin 9x cos 7x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 8. Giải phương trình cos x cos 3x  sin 2x sin 6x  sin 4x sin 6x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 9. Giải phương trình sin x  sin 2x  sin 3x  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 10. Tìm tổng các nghiệm trong khoảng 0;  của phương trình 2 sin 2 3x  sin 7x  1  sin 5x
 2 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 11. Giải phương trình 1  cos x  cos 2x  cos 3x  0
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 12. Giải phương trình 1  sin x  sin 2x  cos x  cos 2x  cos 3x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

3
Câu 13. Giải phương trình sin2 x  sin2 2x  sin2 3x 
2
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 14. Giải phương trình sin2 x  sin2 3x  cos2 2x  cos2 4x

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 15. Giải phương trình 8 cos4 x  1  cos 4x

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

1. sin 2x  cos 2x  sin x  3 cos x  2 2. sin 2x  2 cos 2x  sin x  4 cos x  1
3. 9 sin x  6 cos x  3 sin 2x  cos 2x  8 4. 2 2 sin 2x  cos 2x  7 sin x  2 2 cos x  4  0

5. 2 cos x  12 sin x  cos x   sin 2x  sin x 6. 2 sin x  13 cos 4x  2 sin x  4  4 cos2 x  3
sin 2x  2 cos x  sin x  1

7. 1  sin x  cos x  sin 2x  cos 2x  0 8. 0
tan x  3

9.
 
3 sin 2x  cos 2x  5 sin x  2  3 cos x  3  3
1
2 cos x  3

1. sin 4x sin 5x  sin 3x sin 4x  sin 2x sin x 2. sin x cot 5x  cos 9x
3. 4 sin 3x cos 2x  1  6 sin x  8 sin 3 x 4. 2 cos x cos 2x cos 3x  7  7 cos 2x
5. cos 22x  3 cos 18x  3 cos 14x  cos 10x  0 6. cos x  cos 2x  cos 3x  cos 4x  0
7. 2 sin2 2x  sin 7x  1  sin x 8. sin x  sin 2x  sin 3x  1  cos x  cos 2x
sin x  sin 2x  sin 3x
9. sin x  sin 2x  sin 3x  cos x  cos 2x  cos 3x 10.  3
cos x  cos 2x  cos 3x
1. cos2 x  cos2 2x  cos2 3x  1 2. cos2 x  cos2 2x  cos2 3x  cos2 4x  2
3
3. sin2 x  sin2 2x  sin2 3x  . 4. sin2 3x  sin2 4x  sin2 5x  sin2 6x
2
5. sin2 x  sin2 3x  cos2 2x  cos2 4x 6. sin2 3x  cos2 4x  sin2 5x  cos2 6x
7. sin2 x  sin2 2x  sin2 3x  2 8. sin2 x  cos2 2x  cos2 3x
  5x  9x
9. cos 3x  sin 7x  2sin2     2 cos2 10. sin 3 x cos 3x  cos3 x sin 3x  sin 3 4x
4 2  2
11. sin 3 x  cos 3 x  2 sin 5 x  cos5 x  12. sin 6 x  cos6 x  2 sin 8 x  cos 8 x 
5   1 1

13. sin 8 x  cos8 x  2 sin10 x  cos10 x   4
cos 2x 14. 2 2 sin x   
 

4  sin x cos x

BÀI 7: MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP KHÁC
1. Phương pháp đặt ẩn số mới
Cơ sở
1. Công thức cộng: _______________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
2. Công thức nhân đôi, nhân ba: ________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Phương pháp
Đặt ẩn mới t để đưa về phương trình lượng giác chứa các cung t, 2t, 3t ...
Các ví dụ
   
Câu 1. Giải phương trình sin 2x    5 sin x    cos 3x
 3   6 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Giải phương trình 32 cos x    sin 6x  1
6
Câu 2.
 4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

 
Giải phương trình 8 cos3 x    cos 3x
Câu 3.
 3 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 3 x  1  3x 
Giải phương trình sin     sin   
Câu 4.
 10 2  2 10 2 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 3x    x 
Giải phương trình sin     3 sin   
Câu 5.
 2 4   4 2 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

2. Phương pháp đánh giá
Cơ sở
A  B
A  0 
A  0  
A  
1. A2  B 2  0   2. A  B  0   3.   A    
B  0 
B0  B  
  B   

Phương pháp
Biến đổi phương trình về các dạng 1, 2, 3 nêu trên.
Các ví dụ
 
Giải phương trình sin x    cos 8x  2
Câu 6.
 4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 7. Giải phương trình cos2 4x  cos2 8x  2  sin2 12x  sin2 16x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 8. Giải phương trình 4 cos2 x  3 tan2 x  4 3 cos x  2 3 tan x  4  0

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Giải phương trình cos 4x  cos 2x   5  sin 3x

2
Câu 9.
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
BÀI 8: HÀM SỐ LƯỢNG GIÁC

I. Hàm số lượng giác
1. Hàm số sin: là quy tắc đặt tương ứng mỗi số thực x   với số thực sin x  1;1
y :   1;1
x  sin x
Kí hiệu: y  sin x
 Tập xác định: D  
 Tập giá trị: T  1;1
 sin x    sin x , x   nên y  sin x là hàm số lẻ.
2. Hàm số cos: là quy tắc đặt tương ứng mỗi số thực x   với số thực cos x  1;1
y :   1;1
x  cos x
Kí hiệu: y  cos x
 Tập xác định: D  
 Tập giá trị: T  1;1
 cos x   cos x , x   nên y  cos x là hàm số chẵn.
sin x
3. Hàm số tan: được xác định bởi công thức y  tan x 
cos x
  
 Tập xác định: D   \   k 
 2 
 Tập giá trị: T  
 tan x    tan x , x   nên y  tan x là hàm số lẻ.
cos x
4. Hàm số cot: được xác định bởi công thức y  cot x 
sin x
 Tập xác định: D   \ k
 Tập giá trị: T  
 cot x    cot x , x   nên y  tan x là hàm số lẻ.

II. Sự biến thiên và đồ thị của hàm số lượng giác

1. Hàm tuần hoàn
Cho hàm số y  f x  xác định trên D .
x  T  D, x  T  D
Nếu tồn tại số dương T sao cho x  D, ta có:   thì ta nói f tuần hoàn
f x  T   f x 

Số nhỏ nhất trong các số T nói trên gọi là chu kỳ tuần hoàn của hàm f
2. Hàm số sin:
Xét hàm số y  sin x trên đoạn 0;2  .
Bảng biến thiên:
Hàm số y  sin x tuần hoàn với chu kỳ 2

Đồ thị:
3. Hàm số cos:
Xét hàm số y  cos x trên đoạn 0;2  .
Hàm số y  cos x tuần hoàn với chu kỳ 2

Đồ thị:
3. Hàm số tan:
  
Xét hàm số y  tan x trên đoạn  ; 
 2 2
 
  
Hàm số tăng trên đoạn  ;  và tuần hoàn với chu kỳ 
 2 2
 
Đồ thị:

x
3   O   3
 
2 2 2 2
4. Hàm số cot:
  
Xét hàm số y  cot x trên đoạn  ; 
 2 2
 
  
Hàm số giảm trên đoạn  ;  và tuần hoàn với chu kỳ 
 2 2
 
Đồ thị:
y
2 3 

 O   3 2 x
 2
2 2 2
2
Lưu ý: Các hàm số y  sin ax  b  ; y  cos ax  b  tuần hoàn với chu kỳ
a

Các hàm số y  tan ax  b  ; y  cot ax  b  tuần hoàn với chu kỳ
a
Dạng 1. Tìm tập xác định của hàm số lượng giác
Phương pháp
 A có nghĩa  A  0
A
 có nghĩa  B  0
B
A
 có nghĩa  B  0
B

Các ví dụ
1  cos x
Câu 10. Tìm tập xác định của hàm số y 
sin 2x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 11. Tìm tập xác định của hàm số y  tan 3x  
 6 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
 
Câu 12. Tìm tập xác định của hàm số y  cot 2x  
 4 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
1  cos x
1  cos x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
1 1

sin x cos x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 15. Tìm tập xác định của hàm số y  tan 2x  cot 2x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
sin x  3 cos x
cos x  3 sin x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Dạng 2: Xét tính chẵn lẻ của hàm số lượng giác

Cơ sở
1. Tập D đối xứng  x  D  x  D

x  D  x  D
2. 
  y  f x  là hàm số chẵn
  

 f x  f x 


x  D  x  D
3. 
  y  f x  là hàm số lẻ

 f x   f x 


Các ví dụ
Câu 17. Xét tính chẵn lẻ của hàm số y  sin 2x

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
1
Câu 18. Xét tính chẵn lẻ của hàm số y 
cos x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 19. Xét tính chẵn lẻ của hàm số y  tan2 x

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 20. Xét tính chẵn lẻ của hàm số y  tan 2x  sin 3x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 21. Xét tính chẵn lẻ của hàm số y  2 sin x  3
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Dạng 3: Tìm chu kỳ tuần hoàn của hàm số lượng giác
Cơ sở
2
1. Các hàm số y  sin ax  b  ; y  cos ax  b  tuần hoàn với chu kỳ
a

2. Các hàm số y  tan ax  b  ; y  cot ax  b  tuần hoàn với chu kỳ
a
3. Hàm số y  f x  có chu kỳ T1 , hàm số g x  có chu kỳ T2 thì hàm số y  f x   g x  có chu kỳ T
với T là số dương nhỏ nhất chia hết cho T1 và T2
Các ví dụ
Câu 22. Tìm chu kỳ tuần hoàn của hàm số y  sin 2x

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

 
Câu 23. Tìm chu kỳ tuần hoàn của hàm số y  cos 3x  
 6 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 24. Tìm chu kỳ tuần hoàn của hàm số y  cos 2x  tan 2x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 25. Tìm chu kỳ tuần hoàn của hàm số y  cos 3x  cot 2x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Dạng 4: Tìm GTLN – GTNN của hàm số

Cơ sở
1. 1  sin a  1 2. 1  cos a  1
3. 0  sin2 a  1 4. 0  cos2 a  1
Các ví dụ
Câu 26. Tìm GTLN – GTNN của hàm số y  2 sin x  3

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 27. Tìm GTLN – GTNN của hàm số y  1  3 cos 2x
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 28. Tìm GTLN – GTNN của hàm số y  sin x  cos x

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 29. Tìm GTLN – GTNN của hàm số y  sin 2x  3 cos 2x  1

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 30. Tìm GTLN – GTNN của hàm số y  cos 2x  4 cos x  3
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 31. Tìm GTLN – GTNN của hàm số y  cos 4x  4 sin 2x  1
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

LƯỢNG GIÁC TRONG ĐỀ THI 2002 – 2014

Bài 1 (ĐH A2002) Tìm nghiệm thuộc khoảng 0;2  của phương trình:
 cos 3x  sin 3x   5
5 sin x    cos 2x  3 ĐS: x  ;x 
 1  2 sin 2x  3 3
Bài 2 (ĐH B2002) Giải phương trình:
k k
sin2 3x  cos2 4x  sin2 5x  cos2 6x ĐS: x 
9
;x 
2
k  
Bài 3 (ĐH D2002) Tìm x thuộc đoạn 0;14 nghiệm đúng của phương trình:
 3 5 7
cos 3x  4 cos 2x  3 cos x  4  0 ĐS: x  ;x  ;x  ;x 
2 2 2 2
Bài 4 (ĐH A2003) Giải phương trình:
cos 2x 1 
cot x  1   sin2 x  sin 2x ĐS: x   k  k  
1  tan x 2 4
2 
cot x  tan x  4 sin 2x  ĐS: x    k  k  
sin 2x 3
Bài 6 (ĐH D2003) Giải phương trình:
x   x 
sin2    tan2 x  cot2  0 ĐS: x    k 2; x    k
2 4  2 4
Bài 7 (ĐH A2004) Cho tam giác ABC không tù, thỏa mãn điều kiện
cos 2A  2 2 cos B  2 2 cos C  3
Tính ba góc của tam giác ABC. ĐS: A  90; B  C  45
 5
5 sin x  2  3 1  sin x  tan2 x ĐS: x   k ; x   k 2
6 6
 
2 cos x  12 sin x  cos x   sin 2x  sin x ĐS: x  
3
 k 2; x    k 
4
k
cos2 3x cos 2x  cos2 x  0 ĐS: x 
2
k  
2 
1  sin x  cos x  sin 2x  cos 2x  0 ĐS: x    k 2; x    k 
3 4
    3 
cos4 x  sin 4 x  cos x   sin 3x     0 ĐS: x   k  k  
 4   4  2 4
 
2 cos6 x  sin 6 x  sin x cos x
0 ĐS: x 
5
 k 2 k  
2  2 sin x 4
 x  5
cot x  sin x 1  tan x tan   4 ĐS: x   k ; x   k
 2  12 12

2
cos 3x  cos 2x  cos x  1  0 ĐS: x  k ; x    k 2
3
 
1  sin x  cos x  1  cos x  sin x  1  sin 2x
2 2
ĐS: x  k 2; x 
2
 k 2; x    k 
4
Bài 17 (ĐH B2007) Giải phương trình
 k  k 2 5 k 2
2 sin2 2x  sin 7x  1  sin x ĐS: x   ;x   ;x  
8 4 18 3 18 3
2
 x   
sin  cos x   3 cos x  2 ĐS: x   k 2; x    k 2
  2 6
2 2
1 1  7    5
  4 sin   x  ĐS: x    k ; x    k ; x   k
sin x  3  4  4 8 8
sin x  
 2 
 k 
sin 3 x  3 cos3 x  sin x cos2 x  3 sin2 x cos x ĐS: x   ; x    k
4 2 3
2 
2 sin x 1  cos 2x   sin 2x  1  2 cos x ĐS: x    k ; x   k 
3 4
1  2 sin x  cos x  k 2
 3 ĐS: x    k  
1  2 sin x 1  sin x  18 3
  k 2

sin x  cos x sin 2x  3 cos 3x  2 cos 4x  sin 3 x  ĐS: x  
6
 k 2; x 
42

7
 k  k
3 cos 5x  2 sin 3x cos 2x  sin x  0 ĐS: x   ;x   
18 3 6 2
 
1  sin x  cos 2x  sin x  4 
  1  7
 cos x ĐS: x    k 2; x   k 2
1  tan x 2 6 6
 k
sin 2x  cos 2x  cos x  cos 2x  sin x  0 ĐS: x 
4

2
k  
Bài 27 (ĐH D2010) Giải phương trình
 5
sin 2x  cos 2x  3 sin x  cos x  1  0 ĐS: x   k 2; x   k 2
6 6
1  sin 2x  cos 2x  
 2 sin x sin 2x ĐS: x   k ; x   k 2
1  cot2 x 2 4

  k 2
sin 2x cos x  sin x cos x  cos 2x  sin x  cos x ĐS: x   k 2; x  
2 3 3
sin 2x  2 cos x  sin x  1 
0 ĐS: x   k 2 k  
3  tan x 3
 2
3 sin 2x  cos 2x  2 cos x  1 ĐS: x   k ; x  k 2; x   k 2
2 3
2 k 2
 
2 cos x  3 sin x cos x  cos x  3 sin x  1 ĐS: x 
3
 k 2; x 
3
k  
 k 7 
sin 3x  cos 3x  sin x  cos x  2 cos 2x ĐS: x   ;x   k 2; x    k 2
4 2 12 12
   
1  tan x  2 2 sin x   ĐS: x    k ; x    k 2
 4  4 3
 k 2  k 2
sin 5x  2 cos2 x  1 ĐS: x    ;x   
6 3 14 7
 k  7
sin 3x  cos 2x  sin x  0 ĐS: x   ; x    k 2; x   k 2
4 2 6 6
Bài 37 (ĐH A2014) Giải phương trình

sin x  4 cos x  2  sin 2x ĐS: x    k 2 k  
3
3
2 sin x  2 cos x   2  sin 2x ĐS: x    k 2 k  
4

QUAN HỆ SONG SONG ĐỀ CƯƠNG TOÁN 11
PHẦN 2: HÌNH HỌC KHÔNG GIAN

BÀI 1: ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG
1. Khái niệm
 Mặt phẳng: là đối tượng cơ bản của hình học không gian. Mặt phẳng được biểu diễn bằng một hình bình
hành hoặc một miền góc và ghi tên của mặt phẳng vào một góc của hình biểu diễn
Để kí hiệu mặt phẳng, ta dùng chữ cái in hoa hoặc chữ Hi Lạp đặt trong dấu ngoặc   . Ví dụ: mặt
phẳng P , mặt phẳng   .
 Điểm thuộc mặt phẳng: Cho điểm A và mặt phẳng P  .
Khi điểm A thuộc mặt phẳng P , ta nói A nằm trong P  hay P  chứa A . Kí hiệu: A  P 
Khi điểm A không thuộc mặt phẳng P  , ta nói A nằm ngoài P  hay P  không chứa A . Kí hiệu :
A  P 
 Đường thẳng nằm trong mặt phẳng: Cho đường thẳng d và mặt phẳng P  . Khi mọi điểm thuộc d đều
nằm trong P  , ta nói d nằm trong P  hay P  chứa d . Kí hiệu: d  P 
2. Hình biểu diễn của một hình không gian

Để nghiên cứu hình học không gian, người ta thường vẽ các hình không gian lên giấy, lên bảng. Hình vẽ đó
gọi là hình biểu diễn của một hình không gian.
 Một vài hình biểu diễn của hình lập phương
 Một vài hình biểu diễn của hình tứ diện

3. Quy tắc biểu diễn hình không gian

 Hình biểu diễn của đường thẳng là đường thẳng, của đoạn thẳng là đoạn thẳng.
 Hình biểu diễn của hai đường thẳng song song là hai đường thẳng song song, của hai đường thẳng cắt
nhau là hai đường thẳng cắt nhau.
 Hình biểu diễn phải giữ nguyên quan hệ thuộc giữa điểm và đường thẳng.
 Dùng nét liền để biểu diễn cho đường nhìn thấy, nét đứt biểu diễn cho đường bị che khuất
4. Các tính chất thừa nhận

Tính chất 1: Có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt.
Tính chất 2: Có một và chỉ một mặt phẳng đi qua ba điểm không thẳng hàng.
Tính chất 3: Nếu một đường thẳng có hai điểm phân biệt cùng thuộc một mặt phẳng thì đường thẳng đó
nằm hoàn toàn trên mặt phẳng.
M  AB  P   M  P 
Tính chất 4: Có bốn điểm không cùng thuộc một mặt phẳng.
Tính chất 5: Nếu hai mặt phẳng phân biệt có một điểm chung thì chúng có một đường thẳng chung duy
nhất chứa tất cả các điểm chung của hai mặt phẳng đó.
Đường thẳng chung đó được gọi là giao tuyến của hai mặt phẳng
Kí hiệu:   P   Q 
Tính chất 6: Trên mỗi mặt phẳng các, kết quả đã biết trong hình học phẳng đều đúng.
5. Cách xác định mặt phẳng

Một mặt phẳng hoàn toàn xác định khi biết:
 Nó đi qua ba điểm không thẳng hàng.
 Nó đi qua một điểm và một đường thẳng không đi qua điểm đó.
 Nó chứa hai đường thẳng cắt nhau.
Các kí hiệu:
 ABC  là kí hiệu mặt phẳng đi qua ba điểm không thẳng hàng A, B,C ( h1)
 M , d  là kí hiệu mặt phẳng đi qua d và điểm M  d (h2)
 d1, d2  là kí hiệu mặt phẳng xác định bởi hai đường thẳng cắt nhau d1, d2 (h3)
M d2
C
A
d d1
α B α α
(h1) (h2) (h3)

6. Hình chóp và hình tứ diện

 Hình chóp: Trong mặt phẳng P  cho đa giác lồi A1A2 ...An . Lấy điểm S nằm ngoài P  .
Lần lượt nối S với các đỉnh A1, A2 ,..., An ta được n tam giác SA1A2 , SA2A3 ,..., SAn A1 . Hình gồm đa giác
A1A2 ...An và n tam giác SA1A2 , SA2A3 ,..., SAn A1 được gọi là hình chóp , kí hiệu là S .A1A2 ...An .
Ta gọi S là đỉnh, đa giác A1A2 ...An là đáy , các đoạn SA1, SA2 ,..., SAn là các cạnh bên, A1A2 , A2A3 ,..., An A1
là các cạnh đáy, các tam giác SA1A2 , SA2A3 ,..., SAn A1 là các mặt bên.
 Hình tứ diện: Cho bốn điểm A, B,C , D không đồng phẳng. Hình gồm bốn tam giác ABC , ABD,
ACD và BCD được gọi là tứ diện ABCD .

Tứ diện có bốn mặt là các tam giác đều gọi là tứ diện đều
7. Thiết diện (hay mặt cắt):

Thiết diện của hình không gian H khi cắt bởi mặt phẳng P  là phần chung của H và P 
Ví dụ:
 Thiết diện (mặt cắt) là:
 Thiết diện (mặt cắt) là:

MỘT SỐ HÌNH THƯỜNG GẶP

Tứ diện ABCD Hình chóp S .ABC
Hình chóp S .ABCD , đáy là tứ giác lồi, các cạnh Hình chóp S .ABCD , đáy là hình bình hành
đối không song song
Hình chóp S .ABCD , đáy là hình thang vuông

Hình chóp S .ABCD , đáy là hình thang
tại A và D
MỘT SỐ KÍ HIỆU

Ad M  a b
A    M  d   
d          
A  d    S      

B. CÁC DẠNG TOÁN
Vấn đề 1: Tìm giao tuyến của hai mặt phẳng
Phương pháp:
Muốn tìm giao tuyến của hai mặt phẳng. Ta tìm hai điểm chung thuộc cả hai mặt phẳng.
Nối hai điểm chung đó được giao tuyến cần tìm.
A  P   Q 

  AB  P   Q 
B  P   Q 

Các ví dụ
Câu 1: Cho tứ diện ABCD . Gọi M là trung điểm AB . Trên cạnh AC lấy điểm N sao cho AN  2NC
. Hãy xác định giao tuyến:
b. DMN   BCD 
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
c. DMC   DNB 
a. DMN   ABD  ___________________________

___________________________
____________________________
___________________________
____________________________
___________________________
____________________________
___________________________
____________________________
___________________________
____________________________
___________________________
Câu 2: Cho bốn điểm A, B,C , D không đồng phẳng. Trên cạnh AB, AC lấy các điểm M , N sao cho M , N
không là trung điểm của AB, AC . Gọi K là trung điểm AD . Tìm MNK   BCD 
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________

Câu 3: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là tứ giác lồi, các cạnh đối không song song. Tìm giao tuyến của
b. SAB  và SCD 
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
c. SAD  và SBC 
a. SAC  và SBD  ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 4: Cho hình chóp S .ABCD có đáy ABCD là tứ giác lồi, các cạnh đối không song song. Gọi M là
điểm thuộc cạnh SA sao cho SM  2MA . Tìm giao tuyến:
b. MBC   SAD 
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
c. MBC   SCD 
a. MBD   SAC  ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 5: Cho tứ diện ABCD . Lấy M trên đoạn AB, N trên đoạn AC sao cho MN không song song với
BC và I nằm trong  BCD . Xác định giao tuyến:
b. MNI   ACD 
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
c. MNI   ABD 
a. MNI   BCD 
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
Câu 6: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình bình hành. Gọi M , N , P lần lượt là trung điểm
BC , CD, SA . Xác định giao tuyến:
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
c. MNP   SBC 
____________________________
____________________________
____________________________
a. MNP   SAB  ____________________________
____________________________ ____________________________
____________________________ ____________________________
____________________________ d. MNP   SCD 

____________________________ ____________________________
____________________________ ____________________________
____________________________ ____________________________
b. MNP   SAD  ____________________________
____________________________ ____________________________
____________________________ ____________________________


Câu 1: Cho tứ diện ABCD . Gọi M , N lần lượt là trung điểm của BC và AD.
a. Xác định giao tuyến của MAD  và NBC  .
b. Trên cạnh AB lấy điểm I , trên cạnh CD lấy điểm J . Xác định giao tuyến của NBC  và DIJ  .
Câu 2: Cho hình chóp S .ABC . Gọi M là trung điểm của BC , G là trọng tâm tam giác SAC . Trên
cạnh AB lấy điểm N sao cho AN  2NB .
a. Xác định giao tuyến của MNG  và SAC  . b. Xác định giao tuyến của MNG  và SAB  .
Câu 3: Cho hình chóp S .ABCD có đáy ABCD là tứ giác lồi, các cạnh đối không song song, AC cắt BD
tại O . Trên cạnh SA lấy điểm M sao cho SA  3SM . Trên cạnh SD lấy điểm N sao cho SD  3ND
a. Xác định giao tuyến của SAC  và SBD  . b. Xác định giao tuyến của SAB  và SCD  .
c. Xác định giao tuyến của MNO  và ABCD  . d. Xác định giao tuyến của MNO  và SAB  .
Câu 4: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình chữ nhật, tâm O . Gọi M , N lần lượt là trung điểm của
SB và SD .
a. Xác định giao tuyến của SAC  và SBD  .
b. Xác định giao tuyến AE của AMN  và SAC  .
c. Gọi P là giao điểm của ME với BC , Q là giao điểm của NE với CD . Ba điểm P, A,Q có thẳng hàng
không? Vì sao?
Câu 5: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình bình hành. Trên SA, SD lấy điểm M , N sao cho
MS ND 1
  . Gọi P là trung điểm BC .
MA NS 3
a. Xác định giao tuyến của MNP  và ABCD  . b. Xác định giao tuyến của MNP  và SAB  .
c. Xác định giao tuyến của MNP  và SCD  . d. Xác định giao tuyến của MNP  và SAC  .
Câu 6: Cho tứ diện ABCD . Gọi M , N lần lượt là các điểm nằm trong ABC và ACD . Không xét các
trường hợp song song.
a. Xác định giao tuyến của AMN  và BCD  . b. Xác định giao tuyến của BMN  và BCD  .
Câu 7*: Cho hình chóp S .ABCD có đáy ABCD là tứ giác lồi, các cạnh đối không song song, AC cắt
BD tại O . Trên cạnh SA lấy điểm M sao cho MA  3MS . Gọi G là trọng tâm SCD . Xác định giao
tuyến của MOG  với các mặt của hình chóp S .ABCD .
Câu 8**: Cho tứ diện ABCD . Gọi M , N , P lần lượt là các điểm nằm trong các ABC , ACD và
BCD . Không xét các trường hợp song song, hãy xác định giao tuyến của MNP  với các mặt của tứ
diện.

Vấn đề 2: Tìm giao điểm của đường thẳng và mặt phẳng
Phương pháp:
Để tìm giao điểm của đường thẳng d và mặt phẳng P  , ta tìm giao điểm của d với một đường  nằm
trong P  :
d    I
 I  d

   I  d  P 
 
  P 







I    P 
Cách xác định  (khi chưa có sẵn)
Bước 1: Chọn mặt phẳng Q  chứa d
Bước 2: Tìm   P   Q 

I  d
Bước 3: Trong Q  : d    I  
  I  d  P 

I    P 


Các ví dụ
Câu 1: Cho tứ diện ABCD . Gọi M , I lần lượt là trung điểm AB , BD . Trên cạnh AC lấy điểm N
sao cho AN  2NC . Hãy xác định giao điểm:
a. MN  BCD  b. CD  IMN 
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________
SA SC
Câu 2: Cho hình chóp S .ABC . Trên cạnh SA, SC lấy điểm M , N sao cho   3 . Gọi G là
SM NC
trọng tâm ABC . Xác định giao điểm

a. MN  ABC  ___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
b. AB  GMN 
d. NG  SAB 
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
c. MN  SBG 
___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 3: Cho tứ diện hình chóp S .ABCD có đáy là tứ giác lồi, các cạnh đối không song song. Gọi M là
trung điểm của SC . Xác định giao điểm
a. BD  SAC  c. SB  ADM 
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
b. AM  SBD  ___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________

Câu 4: Cho tứ diện hình chóp S .ABCD có đáy là hình bình hành tâm O . Trên cạnh SA, SD lấy điểm
M , N sao cho SA  3SM , SD  3ND . Gọi P là trung điểm của BC . Tìm giao điểm của:
b. SB  MNP 
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
c. SC  MNP 
a. CD  MNP 
___________________________
____________________________
___________________________
____________________________
___________________________
____________________________
___________________________
____________________________
___________________________
____________________________
___________________________
____________________________
___________________________
____________________________
___________________________
____________________________
___________________________
Câu 5: Cho tứ diện ABCD . Gọi I là trung điểm BC , G là điểm nằm trong ACD . Trên cạnh AB
lấy điểm M sao cho MG cắt mặt phẳng BCD  . Tìm giao điểm của:
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
b. F  AD  MGI 
___________________________
___________________________
a. E  MG  BCD  ___________________________
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________


Câu 1: Cho tứ diện ABCD . Gọi M , N lần lượt là trung điểm của BC , AB , điểm P thuộc cạnh CD sao
cho CD  3PD .
a. Tìm giao điểm của BD và MNP  . b. Tìm giao điểm của AD và MNP 
MA NB
Câu 2: Cho hình chóp S .ABC . Trên cạnh AB, BC lấy điểm M , N sao cho   2 . Gọi G là
MB NC
trọng tâm SAC . Tìm giao điểm của SA với MNG  .
Câu 3: Cho tứ diện ABCD . Gọi M là trung điểm của AB, G là trọng tâm ACD .
a. Tìm giao điểm của MG và BCD  .
b. Gọi N là điểm đối xứng của B qua A . Tìm giao điểm của NG với BCD 
Câu 4: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là tứ giác lồi, các cạnh đối không song song. Gọi O là giao điểm
của AC và BD. Trên cạnh SA, SD lần lượt lấy các điểm M , N sao cho MN không song song với AD.
a. Tìm giao điểm của CD và MNO  . b. Tìm giao điểm của SB với MNO 
c. Gọi P là trung điểm SC . Tìm giao điểm của AP với MNO 
Câu 5: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình bình hành. Gọi M là trung điểm của SC .
a. Tìm giao điểm của AM và SBD  b. Tìm giao điểm của SD và ABM 
Câu 6*: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình thang, đáy lớn AB . Trên cạnh SA, SB,CD lần lượt lấy
SA SB CD
M , N , P sao cho   3.
SM NB CP
a. Tìm giao điểm của NP và SAD  b. Tìm giao điểm của SD với MNP 
Câu 7*: Cho tứ diện ABCD . Gọi M , N , P lần lượt là các điểm nằm trong tam giác ABC , ACD và BCD
sao cho MN cắt mặt phẳng ACD  .
a. Tìm giao điểm của MN và BCD  . b. Tìm giao điểm của AD và MNP  .
Câu 8*: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là một tứ giác lồi. Gọi M là điểm nằm trong tam giác SCD .
a. Tìm giao điểm của BM và SAC  . b. Tìm giao điểm của SD và ABM  .

Vấn đề 3: Chứng minh ba điểm thẳng hàng – ba đường thẳng đồng quy
Phương pháp:
1. Chứng minh ba điểm thẳng hàng:

Để chứng minh ba điểm A, B,C thẳng hàng. Ta chứng minh A, B,C cùng thuộc giao tuyến của hai mặt
phẳng.


A  P   Q 


B  P   Q   A, B,C thẳng hàng.



C  P   Q 


2. Chứng minh ba đường thẳng đồng quy:
Chứng minh ba đường a, b, c đồng quy.
Bước 1: Gọi I  a  b
I  a  P 

Bước 2:   I  P   Q 
I  b  Q 

Bước 3: Chứng minh c  P   Q   I  c
Vậy a, b, c đồng quy.
Các ví dụ
Câu 1: Trong không gian, cho mặt phẳng  và mặt phẳng ABC  . Biết AB     M ,
AC     N , BC     P . Hình vẽ sau đúng hay sai ? Vì sao?

___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
Câu 2: Cho tứ diện ABCD . Gọi M là trung điểm AC , điểm N trên cạnh AB sao cho AB  4AN ,
điểm P trên cạnh AD sao cho AD  4PD . Gọi I , J , K lần lượt là giao điểm của MN và BC ,
MP và CD , NP và BD . Chứng minh rằng I , J , K thẳng hàng.
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________

Câu 3: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình bình hành. Gọi H , K lần lượt là trung điểm của SB, SD
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
b. Gọi M  HI  BC , N  KI  CD . Chứng minh
rằng A, M , N thẳng hàng
a. Tìm giao điểm E của HK và SAC  , giao điểm
___________________________
I của SC và AHK 
___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 4: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình thang, đáy lớn AB . Gọi M là trung điểm SB .
a. Tìm giao điểm N của SC và ADM  . b. Chứng minh rằng AD, BC , MN đồng quy.
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________

Câu 5: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là tứ giác lồi, các cạnh đối không song song. Gọi M , N , P lần
lượt là các điểm thuộc cạnh SA, SB, SD .
b. Tìm giao điểm Q của SC và MNP 
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
c. Chứng minh rằng MN , PQ và SI đồng quy.
a. Tìm giao tuyến SI của SAB  và SCD 
___________________________
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________
____________________________ ___________________________
Câu 6: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình thang, đáy lớn AB  2CD . Gọi O là giao điểm của AC
và BD , M là trung điểm SB . Trên cạnh SA lấy điểm N sao cho 4SN  3SA .
a. Tìm giao điểm I của MN và ABCD 
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
b. Tìm giao điểm J của SD với OMN  , giao điểm
K của SC với OMN 
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________

c. Chứng minh OI ,CD, JK đồng quy. d. Gọi H là trung điểm của DM . Chứng minh
___________________________ S , H ,O thẳng hàng.
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Câu 7: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình bình hành tâm O . Gọi H , K lần lượt là trung điểm SB
và SD .
b. Tìm giao điểm J của AB và CHK  .
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
c. Chứng minh IK , AD, JC đồng quy.
___________________________
a. Tìm giao điểm E của HK và SAC  . ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ d. Gọi E là trung điểm của OK , G là trọng tâm

ACD . Chứng minh S , E ,G thẳng hàng.
b. Tìm giao điểm I của SA và CHK  .
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________


Câu 1: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình thang, đáy lớn AD . Gọi M là trung điểm của SD.
a. Tìm giao tuyến SI của SAB  và SCD  .
b. Tìm giao điểm N của SC và ABM  .
c. Gọi O là giao điểm của AC và BD . Chứng minh rằng AN , BM và SO đồng quy.

Câu 2: Cho hình chóp S .ABC . Gọi M là trung điểm của SA. Gọi N , P là các điểm trên AB và SC sao
AN SP 3
cho   .
AB SC 4
a. Tìm giao điểm Q của BC và MNP  .
b. Chứng minh rằng MN , PQ và SB đồng quy.

Câu 3: Cho tứ diện ABCD . Gọi M , N lần lượt là trung điểm của AB, BC . G là trọng tâm ACD .
a. Tìm giao điểm I của MG và BCD  .
b. Tìm giao điểm P của CD với MNG  và giao điểm Q của AD với MNG  .
c. Chứng minh rằng MQ, NP và BD đồng quy.

Câu 4: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình thang, đáy lớn AB  2CD . Gọi O là giao điểm của AC
và BD , M là trung điểm của SA , I là trung điểm CM . Chứng minh rằng S , I ,O thẳng hàng.
Câu 5: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình bình hành. Gọi M , N , P lần lượt là trung điểm của BC ,CD,
SA . Điểm K di động trên đoạn AP .
a. Tìm giao điểm E của SB và MNK  , giao điểm F của SD và MNK  .
b. Gọi I là giao điểm của ME và NF . Chứng minh rằng điểm I luôn thuộc một đường thẳng cố định
K di động trên đoạn AP .
Câu 6*: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là tứ giác lồi, các cạnh đối không song song. Gọi M là trung
điểm SD . Trên cạnh SC lấy điểm N .
a. Tìm giao điểm I của AN và SBD  .
b. Gọi E là giao điểm của MI và BD, F là giao điểm của MN và CD . Chứng minh rằng EF luôn đi
qua một điểm cố định khi N di động trên cạnh SC .

Vấn đề 4: Tìm thiết diện của hình chóp khi cắt bởi một mặt phẳng
Phương pháp:
Nếu mặt phẳng   cắt các mặt của hình chóp (Mặt bên và mặt đáy – nếu có) theo các đoạn giao tuyến
nối tiếp nhau, tạo thành một đa giác phẳng thì ta gọi đa giác này là thiết diện hay mặt cắt của mặt
phẳng   và hình chóp.
Ở hình dươi, thiết diện tạo bởi mặt phẳng   và hình chóp S.ABCD là tứ giác MNPQ
Thông thường, để xác định các thiết diện, ta làm theo hai cách sau:
Cách 1: Tìm giao tuyến đầu tiên của mặt phẳng   với một mặt phẳng nào đó của hình chóp, giao
tuyến này dễ tìm được. Sau đó kéo dài giao tuyến này cắt các cạnh khác của hình chóp, từ đó ta tìm được
các đoạn giao tuyến tiếp theo. Đa giác giới hạn bởi các đoạn giao tuyến này là thiết diện cần tìm.
Cách 2: Tìm giao điểm của   với các cạnh của hình chóp (cạnh bên và cạnh đáy) (   có thể chỉ cắt
một số cạnh, chứ không nhất thiết phải cắt tất cả các cạnh). Nối các giao điểm lại thành một đa giác, là
thiết diện cần tìm
Các ví dụ
Câu 1: Cho tứ diện ABCD . Gọi M , N là các điểm nằm trên cạnh AB, AC sao cho MN không song
song với BC . Gọi I là trung điểm của BD . Xác định thiết diện của tứ diện ABCD cắt bởi mặt
phẳng MNI 
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________

Câu 2: Cho tứ diện ABCD . Gọi M , N là các điểm nằm trên cạnh AB, AC sao cho MN không song
song với BC . Gọi I là điểm nằm trong BCD . Xác định thiết diện của tứ diện ABCD cắt bởi
mặt phẳng MNI 
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
Câu 3: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là tứ giác lồi, các cạnh đối không song song. Trên cạnh SD lấy
điểm M . Xác định thiết diện của hình chóp S .ABCD cắt bởi mặt phẳng ABM 
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
Câu 4: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là tứ giác lồi, các cạnh đối không song song. Gọi O là giao điểm
của AC và BD, M , N là các điểm nằm trên cạnh SA, SD sao cho MN không song song với
AD . Xác định thiết diện của hình chóp S .ABCD cắt bởi mặt phẳng OMN 
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________

Câu 5: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình bình hành tâm O . Gọi M , N lần lượt là trung điểm
SB, SD . Xác định giao điểm của SC với mặt phẳng AMN  , từ đó suy ra thiết diện của hình
chóp S .ABCD cắt bởi mặt phẳng AMN 

___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
Câu 6: Cho hình chóp S .ABC . Trên cạnh SA lấy điểm M . Gọi N và P lần lượt là các điểm nằm trong
tam giác SBC và ABC sao cho MN cắt mặt phẳng ABC  . Xác định giao điểm của MN với
ABC  và thiết diện của hình chóp S .ABC cắt bởi mặt phẳng MNP 
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________

Câu 1: Cho tứ diện S .ABC . Gọi M , N lần lượt là điểm nằm trên cạnh SA, SC và P là điểm trong tam
giác ABC . Tìm thiết diện của hình chóp và mặt phẳng MNP  .
Câu 2: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là tứ giác lồi, các cạnh đối không song song. Gọi M là điểm nằm
trên cạnh SA sao cho SA  3SM , G là trọng tâm SCD , O là giao điểm của AC và BD . Xác định
thiết diện của hình chóp S .ABCD cắt bởi MGO 

Câu 3: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình bình hành tâm O . Gọi M , N lần lượt là trung điểm của
SB, SD . Trên cạnh SC lấy điểm P sao cho SP  3PC . Xác định thiết diện của hình chóp S .ABCD cắt
bởi mặt phẳng MNP  .
Câu 4: Cho hình chóp S .ABCD , có đáy là tứ giác lồi, các cạnh đối không song song. Gọi M , N , P lần lượt
là trung điểm SA, BC , CD . Xác định thiết diện của hình chóp cắt bởi mặt phẳng MNP  .
Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình thang, đáy lớn AB. Gọi E , F lần lượt là trọng tâm SBC và
SCD .
a. Xác định giao điểm của SC với AEF  .
b. Xác định thiết diện của hình chóp S .ABCD cắt bởi mặt phẳng AEF 
Câu 5: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hỉnh bình hành. Gọi H , K lần lượt là trung điểm của BC và
CD , điểm L thuộc cạnh SA . Tìm thiết diện của hình chóp cắt bởi mặt phẳng HKL  .
Câu 6: Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình bình hành tâm O , Gọi M , N , I lần lượt thuộc AB, BC , SO
. Tìm thiết diện của hình chóp với mặt phẳng MNI  .

Tài liệu Toán11

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tài liệu Toán11

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TÀI LIỆU HỌC TẬP

Năm học: 2019 – 2020

Cuốn sách này của: ______________________________

A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT

2. Công thức lượng giác

Hệ thức cơ bản Cung liên kết

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 1

Công thức cộng Công thức nhân đôi – nhân ba – hạ bậc

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 2

B. CÁC DẠNG TOÁN

Dạng 1: Biến đổi biểu thức lượng giác

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 3

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 4

Dạng 2: Rút gọn, chứng minh biểu thức lượng giác

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 5

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 6

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 7

BÀI 2: PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC CƠ BẢN

Dạng 1: Phương trình sin u  m

1. Dạng cơ bản: sin u  m 1

Câu 1. Giải phương trình sin 2x  1

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 8

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 9

Dạng 2: Phương trình cos u  m

1. Dạng cơ bản: cosu  m 1

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 10

Câu 11. Giải phương trình cos 3x  1

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 11

Dạng 3: Phương trình tan u  m và cot u  m

 cotu  m  cot u  cot   u    k  k   

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 12

Câu 19. Giải phương trình tan 2x   3

Câu 20. Giải phương trình 3 cot 3x  3  0

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 13

Dạng 4: Đưa về phương trình cơ bản

 Đưa dấu " " vào trong

cos u   cos v  cos u  cos   v 

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 14

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 15

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 16

Dạng 5: Phương trình tích

2. Công thức hạ bậc

3. Công thức tổng thành tích:

4. Công thức tích thành tổng

Câu 33. Giải phương trình 1  cos x  cos 2x  0

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 17

Câu 35. Giải phương trình sin 3x  sin 4x  sin 5x  0

Câu 38. Giải phương trình sin 3x sin x  sin 8x sin 4x  0

BÀI TẬP RÈN LUYỆN

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 18

Bài 2: Giải các phương trình sau

b. tan 2x  150   1 với 1800  x  900

Bài 4: Giải các phương trình sau

c. 1  cos x  cos 2x  cos 3x  0

d. sin x  sin 2x  sin 3x  sin 4x  0

e. cos 5x  cos 6x  cos 7x  0

f. sin 6x sin 2x  cos 3x cos x

g. sin2 x  sin2 2x  cos2 3x  cos2 4x

h. sin2 2x  sin2 3x  sin2 4x  sin2 5x  2

GV: TUẤN DUY – THPT Gia Định 19

BÀI 3: GIẢI PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC

Dạng Đặt ẩn phụ Điều kiện

MỘT SỐ ĐẲNG THỨC ĐÁNG NHỚ

● cos 2a  cos2 a  sin2 a  2 cos2 a  1  1  2 sin2 a