You are on page 1of 4

REVIEWER SA UNANG MARKAHAN  Nagagawa ng wika na mahusay na maipahayag ng tao ang kaniyang

saloobin sa pamamagitan ng pagpapalitan ng kuro-kuro at


KAHULUGAN NG WIKA pakikipag-usap
 Daluyan ng anumang uri ng komunikasyon  Nababatid ang ugali, paniniwala at kultura ng panahong
 Simbolo sa anumang bagay na binibigyang-kahulugan, kabuluhan, at kinabibilangan ng isang lahi o bansa.
interpretasyon sa pamamagitan ng mga salita, binabasa man o  Nakapagpapaunlad at napalalaganap ang wika sa panahon ng
sinusulat makabagong kaalaman sa teknolohiya
 Pinagdadaluyan ng komunikasyon sa anumang pangyayari sa  Ginagamit ito sa pakikipagtalastasan
lipunang kanilang ginagalawan  Isa itong paraan upang mabigyan ng malinaw at epektibong
mailahad ang saloobin at kaisipan ng isang tao.
 Nakikkta ang kultura at kasalukuyang kalagaya ng lipunan
TEORYA NG WIKA  Nagagamit bilang instrumento upang maipahayag ang kaalaman
A. Teoryang Biblikal
a. Tore ng Babel (Genesis 11:1-9) KATANGIAN NG WIKA
b. Bagong Tipan (nangako si Hesukristo sa kaniyang • Sinasalitang Tunog
apostoles na sila ay bibigyan ng Diyos Ama ng Espiritu • Masistemang Balangkas
Santo upang mapalaganap ang mabuting balita ng • Pinili at Isinaayos sa paraang Arbitraryo
kalikasan) • Kabuhol ng kultura
-Magkasama sa iisang lugar ang mga apostoles ni Hesus • Ginagamit sa Komunikasyon
nang makita ang bolang apoy mula sa langit o Gift of • Dinamiko o Nagbabago
Interpretation of Tongue, kakayahang makapagsalita at • Natatangi
makaunawa sa iba’t ibang wika.
-Gift of the Holy Spirit, kakayahang makapagsalita at ANTAS NG WIKA
makaunawa sa iba’t ibang wika. 1. DI-PORMAL-Ito ang mga salitang palasak, karaniwan, pang-araw-
araw at madalas nating gamitin sa pakikipag-usap sa mga kakilala at
B. Teoryang Siyentipiko kaibigan.
a. Teoryang Bow-wow (tunog na nagmula sa kalikasan) Lalawiganin – ito ang bokabularyong dayalektal. Gamitin ito
b. Teoryang Ding-Dong (tunog na nagmula sa mga bagay- sa mga particular na pook o lalawigan lamang. makikilala ito
bagay na nilikha ng tao) sa pagkakaroon ng kakaibang tono o tinatawag ng marami
c. Teoryang Pooh-pooh (tunog na nagmula sa masidhing na punto.
damdamin) Kolokyal – ito ang pang-araw-araw na salitang ginagamit.
d. Teoryang Yo-he-ho (tunog na nililikha mula sa pwersang May kagaspangan ng kaunti depende sa gumagamit. Kasama
pisikal) rin dito ang pagpapaikli ng isa, dalawa o higit pang
e. Teoryang Ta-ra-ra-boom-de-ay (mula sa mga ritwal o pasalitang komunikasyon.
seremonya) Balbal – slang sa salitang Ingles.pinakamababang antas ng
f. Teoryang Yum-yum (tunog at kilog ng pangangatawan) wika. Nagmumula ito sa mga pangkat-pangkat na may
sariling codes ang salita, maging ang salita na may
KAHALAGAHAN NG WIKA kabastusan ang kahulugan)
 Ito ay daluyan ng pakikipagtalastasan
2. PORMAL - Ito ang mga salitang may istandard dahil kinikilala,
tinatanggap at ginagamit ng higit na nakararami lalo na ng mga
nakapag-aral ng wika.
Pampanitikan o Panretorika – mga salitang gamitin ng mga
manunulat sa mga akdang pampanitikan. Salitang karaniwan
ay matatayog, malalalim, makulay at masining.
Pambansa – karaniwang ginagamit sa mga aklat pangwika sa
lahat ng paaralan. Kadalasang ginagamit ng pamahalaan sa
pakikipagtalastasan at itinuturo sa paaralan.

BARAYTI NG WIKA
Ang paggamit ng salita ayon sa pangangailangan ng tao. Taglay ang
pagkakapareho ng kahulugan sa lahat ng diyalekto ng Pilipino maging sa
paraan ng paggamit. Nagkakaroon ng barayti ng wika ayon sa pagkakaiba ng
bawat indibidwal at grupong kanilang kinabibilangan, interes, at lugar sa Enero 15-19, 2015 – dumating at nagtagal g 5 araw sa Pilipinas si Pope
kanilang kinalalagyan. May mga lugar naman gaya sa Morong, Rizal na ang Francis kasama ang kaniyang interpreter
salitang nagtataglay ng titik “d” ay pinapalitan ng “r”. (Sandok magiging
sanrok) Bilingguwal sa Kamusmusan - Nagaganap kung sabay niyang natutunan ang
1. Idyolek- isang paraan ng pagsasalita sa kanilang nakagawian ng dalawang wika habang siya ay lumalaki.
grupo ng tao na gumagamit ng kanilang wika
Bilingguwal sa Kabataan - Nagaganap kung natutunan ang pangalawang wika
2. Dayalek- ito ay ginagamit ng mga mamamayan ayon sa partikular na
noong siya’y nag-aaral na o nasa kolehiyo na
rehiyon o teritoryo at kinabibilangan nilang lalawigan.
Austero et.al (1999) – mula kay Gleason na ang wika ay masistemang
3. Sosyolek- nabubuo sa paggamit ng isang tiyak na pangkat ng tao
balangkas sa binibigkas na mga tunog na binuo ayon sa pamamaraang
4. Ekolek- wikang ginagamit sa loob ng tahanan ng isang mag-anak pinagkasunduan ng lahat.

REHISTRO NG WIKA- tumutukoy sa mga salitang ginagamit sa iba’t ibang Mangahis et.al (2005) – ang wika ay may mahalagang tungkuling
disiplina. Kahulugan ng ng mga salita ay nagbabago kung hindi siya kabilang ginagampanan sa pakikipagkomunikasyon. To ang midyum na ginagamit sa
sa lipunang kaniyang ginagalawan. mahusay na paghahatid at pagtanggap ng mensahe

TUNGKULIN NG WIKA SA LIPUNAN


1. Interaksyunal-pagtatatag at pagpapanatili ng relasyong o ugnayan ng
tao sa kanyang lipunan
2. Regulatori-Nagbibigay ng direksyon, babala at paalala, pagbibigay ng
panuto pagkontrol o paggabay sa kaasalan ng tao.
3. Instrumental-Sinasagot nito ang lahat ng pangangailangan ng tao
tulad pag-uutos/pakiusap
4. Personal-makapagpahayag ng sariling damdamin, saloobin, opinion,
iniisip.
5. Heuristiko-Paghahanap o paghingi ng impormasyon
6. Impormatib-Pagbibigay ng impormasyon • Tagalog
7. Representatibo-naghahatid ng kaalaman tungkol sa daigdig, pag-
uulat ng mga pangyayari, paglalahad, paghahatid ng mensahe atbp. 1897 Saligang batas ng biak na bato - Tagalog ang naging opisyal na
8. Imahinatibo-Pagpapahayag ng imahinasyon sa malikhaing paraan wika ng mga Katipunero ng Pamahalaang Rebolusyonaryo
Makikilala ito sa paggamit ng mga idyoma, tayutay, sagisag at mga
Ang sinag ng araw ay sumisimbolo sa mga lugar kung saan naganap
simbolismo.
ang himagsikan
DULAANG PANRADYO
Dula - isang masining na paraan upang maibahagi ang anumang
papel na gagampanan sa ibabaw ng tanghalan. Naipapahayag ang tila
makatotohanang paksa mula sa karanasan at pang-araw-araw na pangyayari
sa bawat mamamayan sa lipunan

Dulaang Panradyo – may pagkakaibsa sapagkat ito ay ipinapalabas


sa entablado upang maibahagi sa manonood. Mayroon itong dayalogo na
binibigkas at tauhan.

Elemento ng Dulang Panradyo:


A. Iskrip – pinakakaluluwa ng isang dula. Kapag walang iskrip, hindi
magiging maayos ang presentasyon at magiging magulo ang daloy
ng kuwento.
PINAGKAIBA NG OPISYAL SA PAMBANSANG WIKA
B. Musika at Tunog nakapagdaragdag sa ikawiwili ng isang dulang
panradyo ang musika at tunog. Ang iniiwasan lamang sa paglalapat Wikang Opisyal - Transaksyon na nagaganap sa pamahalaan
nito ay mas mangingibabaw ito mismo sa dula. Dapat itayming at
ibagay ang tunog at musika sa mismong diyalogo o damdaming Wikang Pambansa – wikang ginagamit ng mga mamamayan sa
kanilang pakikipag-ugnayan sa pamayanan
nangingibabaw ang paglalapat ng musika at tunog.
C. Mga Magsasalita – marapat na ang mga nagsasalita ay ramdam
Batas Bilang. 74
mismo ang ekspresyon o damdaming namamayai sa mismong dula
habang nagbabatuhan ng linya. • Ipinag-utos ng mga pinunong Amerikano na gamitin ang Ingles
bilang wikang panturo kaya hindi nagtagal ang Saligang Batas na Biak
KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA na Bato 1897
• Pasimula ng public school system.
Ginagamit ang Baybayin sa pagsusulat.
Walong pangunahing wika sa pilipinas: • Thomasites – mga Amerikanong sundalo ang unang naging guro ng
mga Pilipino sa pagtuturo ng Ingles
• Cebuano
• Waray
Monroe Educational Survey Commission
• Kapampangan
• Bikolano • Ayon sa kanila hindi naging epektibo sa pagkatuto ng mga Pilipino
ang wikang Ingles noong 1925
• Iloko
• Hiligaynon • Napatunayan na may kakulangan pa rin sa paggamit ng Ingles bilang
wikang panturo sa primarya.
• Pangasinense
Cebuano Bikol
1931 Bernakular na Wika Ilokano Waray
• Bise Gobernador-Heneral at Kalihim ng Public Instruction na si Butte Pangasinense Tagalog
na gamitin ang mga bernakular na wika upang gawing midyum sa
pagtuturo Lope K. Santos
• Ama ng Balarilang Filipino
Konstitusyon 1935, artikulo xiv, seksyon 3 (ABAKADA na nakabatay sa alpabeto ng mga Kastila)
• Ang Pambansang Asemblea ay gagawa ng hakbang tungo sa
paglinang at pagpapatibay ng isang panlahat na Wikang Pambansa
na nagsasalig sa isa sa mga wikang katutubo. Hangga’t walang ibang
itinatadhana ang batas, ang Ingles at Kastila ay magpapatulay na
mga wikang opisyal.

Artikulo XV, seksyon 3


• Ang Saligang Batas na ito ay dapat ipahayag sa Ingles at Pilipino, ang
dapat na mga Wikang opisyal, at isalin sa bawat dayalektong
sinasalita ng mahigpit sa limangpung libong taong-bayan, at sa
Kastila at Arabik. Sakaling may hidwaan, ang tekstong Ingles ang
mananaig.

Manuel Luis M. Quezon (M-Molina)


• Ama ng Wikang Pambansa
• Nagpatupad ng Batas Komonwelt Blg. 184, tungkulin nito ang
lumikha ng isang institusyong pangwika na mangunguna sa
pagkakaroon ng wikang pambansa.

Batas Komonwelt Blg. 184


• Pinagtibay ng Surian ng Wikang Pambansa ang isang resolusyon na
roo’y ipinahayag na ang Tagalog ay siyang halos lubos na
nakatutugon sa mga hinihingi ng batas na ito, kaya’t itinagubilin
niyon ng Pangulo ng Pilipinas na pagtibayin bilang saligan ng wikang
pambansa.

Tagalog ang Wikang Pambansa (Nob.17, 1937)


• Ginawa itong saligan sa dahilang ito’y nahahawig sa maraming
wikain ng bansa.
• Sa madaling salita’y hindi magiging mahirap ang Tagalog sa mga di-
Tagalog dahil kahawig ito ng lahat ng wika sa Pilipinas:
Kapampangan Hiligaynon

You might also like