ANG LUMANG SIMBAHAN Pinagkatakutan, kay daming

Florentino T. Collantes nasindak

Umano, kung gabi ay may
namamalas,
Sa isang maliit at ulilang bayan
Na isang matandang doo'y
Pinagtampuhan na ng kaligayahan
naglalakad.
Ay may isang munti at lumang
simbahang
Ang suot ay puti may apoy sa
Balot na ng lumot ng
bibig,
kapanahunan;
Sa buong magdamag ay di
Sa gawing kaliwa, may lupang
matahimik,
tiwangwang
Ngunit pagdilim na't ang gabi'y
Ginubat ng damo't makahiyang-
masungit
parang,
Ano't ang simbahan ay
Sa dami ng kurus doong
lumalangitngit?
nagbabantay
Magmula na noo'y pinagkatakutan,
Makikilala mong yaon ay libingan.
Ayaw nang pasukin ang Lumang
Simbahan;
Sa gawing silangan ng simbahang
Saka ang isa psng baya'y
luma
gumimbal,
May isang simboryong hagdanan
Ang kampanang basag na bahaw
ma'y wala,
na bahaw
Dito ibinitin yata ng tadhana
Kung ano't tumunog sa madaling
araw,
Ang isang malaki't basag na
At ang tinutugtog agunyas ng
kampana;
patay;
Ito raw'y nabasag anang
Saka nang dumating ang
matatanda
kinabukasan
Noong panahon pa ng mga Kastila,
May puntod ng libing sa harap ng
Nang ito'y tugtugin dahilan sa
altar.
digma
Sa lakas ng tugtog bumagsak sa
Lumaki ang ahas sa mga balita'y
lupa.
Lalong di pinasok ang Simbahang
Luma,
Sa lumang simbaha't sa
Kung kaya ang hindi mkurong
kampanang basag
hiwaga'y
Ay may natatagong matandang
Nagkasalin-salin sa maraming dila,
alamat,
Hanggang may nagsabing sa
May isang matanda akong
gabing payapa
nakausap
May mgs hinaing doon nagmumula
Na sa lihim niyo'y siyang
Tagpoy ng maysakit na napalubha.
nagsiwalat;
Himutok ng isang pananaw sa
Ang Lumang Simbaha'y nilimot ng
lupa.
lahat,
Ngunit isang gabi ay may Sa harap ng Birhen ay
nagmatapang magpatiwakal.
Nag-isang pumasok sa lumang
Simbahan; Ang ama raw nitong magandang
Datapwa't hindi pa siya nagtatagal dalaga
Karimot ng takbong nagbalik sa Kung sa kayamana'y walang
bahay, pangalawa.
Saka namalitang Ang binata nama'y isang
nagkakandahingal: magsasaka,
"Ako po'y mayroong multong Mahirap, kung kaya aayaw ng ama.
natagpuan, Ngunit sa babaing tapat ang
Ang suot ay puti at nakabalabal, pagsinta
Gayong binaril ko'y ano't di Ang yaman sa mundo ay walang
tinablan." halaga,
Kaya't nagkasundong
Lalo nang nag-ugat sa bayan ang magpatiwakal na
lagim; Sa langit pakasal, doon na
Ang Lumang Simbaha'y ayaw nang magsama.
pasukin;
Taong naglalakad sa gabing Sa harap ng birhen ang
madilim. magkasing-liyag
Ni ayaw sumagi, ni ayaw tumingin. Ay nagsidaling luha'y nalalaglag;
Pati nang naroong sakdal gandang Matapos ang dasal, dalawa'y
Birhen, nagkayakap
Wala ni sinumang pusong Sa pagmamahala'y parang
manalangin; pahimakas.
Kaya't sa simbaha'y wala nang Dalawang sandatang kapwa
pumansin kumikislap
Tulad ng ulila't tiwangwang na Ang sa dibdib nila'y kapwa
libing. itatarak;
Yayamang sa lupa'y
Ngunit isang gabing kadilima'y
sakdal, Ngunit ang binata ay may naisipan
Ang simbahang Luma'y ano't Bago nagkasundong dibdib ay
nagkailaw tarakan,
May isang binata't isang paraluman Ay humukay muna sa harap ng
Na nangakalunod sa harap ng altar,
altar. Saka sa gagawing malalim na
Ang dalawang ito ay hukay
magkasintahang Ay doon na sila magsamang
Sa galit ng ama ay ayaw ipakasal, mamatay;
Kaya't ang dalawa'y dito Kung mamatay silang wala sa
nagtipanang libingan
Baka kung ibaon ay magkahiwalay.
 Ang magkasing ito ang unang
Humanap ng palang panghukay sa nakasal;
lupa Nang sila’y lumuho sa harap ng
Itong sawing-palad na aping altar
binata; Ang lahat ng tao’y
Habang humuhukay ang kaawa- nagsipagdiwang;
awa Dito na nabatid ng takot na bayan
Sa habag sa sinta'y nanatak ang Ang simbahan pala ay pinagtaguan
luha. Ng isang matandang puno ng
Ngunit ano ito? Kaylaking hiwaga! Tulisan
Ang nadukal-dukal mga gusing Na may ibinaon doong kayamanan.
luma,
Saka nang iahon, oh! Laking Ngayo’y din a takot kundi saya’t
himala tuwa
Puno sa salapi at gintong Kastila! Ang madudulang mo sa
Simabahang luma,
Ang magkasinggiliw ay At sa Birhen doong kay-amo ng
nagitlahanan mukha,
At nalimot tuloy ang Oh! Kayrami ngayong
magpatiwakal; nagmamakaawa.
Ang mutyang dalaga ang siyang Ito’y katunayan: Anu ano mang
nagbilang. gawa,
Oh, daming salapi! laking Dapat isangguni muna kay Bathala,
kayamanan, Sa awa ng Diyos nagtatamong
Libo’t laksa-laksa itong natagpuan, pala.
Kaya’t sa malaki nilang kagalakan
Lumuhod sa Birhen at
nagsipagdasal.

At sila’y umuwi pasan ng binata,

Nagkakayang-uuyad sa malaking
tuwa …
Ang Lumang Simabahan ay
ipinagawa,
At ipinabuo ang kampanang sira;
At saka nagdaos ng pistang dakila,
Tugtog ng musiko’y sampung araw
yata
Inalis ang takot sa puso ng madla
Ang inihalili’y saying di-kawasa.

Sa ginawang bago na Lumang

Simabahan