Attachment

Republika ng Pilipinas
KALINGA NATIONAL HIGH SCHOOL

Bulanao, Tabuk City, Kalinga
SENIOR HIGH SCHOOL
Kabanata I
INTRODUKSYON
Panimula
Likas nang gawain ng mga ILubuagan ang panlalaga o

paghahabi. Ito ay isang daan upang maipreserba ang Kulturang
Pananamit ng mga taga-Kalinga.
Isa sa mga barangay ng Lubuagan ay ang Mabilong. Ang

Mabilong ang siyang sentro ng gawaan ng Tapis na kung saan isa
ito sa mga pinagkukunan nila ng pang-araw-araw nilang
pangangailangan upang mabuhay.
Si Irene Bawer-Bimuyag, ang founding mother ng art

enterprise na Kalinga Weaving, ay nagsimula ng paghabi noong
siya ay nasa grade three. Mula sa ikatlong henerasyon ng mga
weavers sa kanyang bayan sa Kalinga, tinuruan siya ng kanyang
ina at nagdala sa isang nayon na ngayon ay nagsisilbi pa rin
bilang isang bukal ng mayaman na tradisyon sa bibig. Ayon sa
Bawer-Bimuyag, lahat ng tao sa kanilang mga village ay nag-
iipon, at ang lahat ng mga batang babae ay natututo mula sa
kanilang mga ina. "Lumaki ako sa [isang pamilya ng mga
manghahabi]," sabi niya. "[May anim na sa amin] at lahat tayo
ay mga weaver. Lahat tayo ay aktibo. " Noong 1999, nagsimula
siyang magtrabaho kasama ang artist na BenCab bilang bahagi ng
kanyang mga karanasan sa pagbabago sa Baguio.
Ngunit tila ba’y sa mabilis na paglagas ng oras kasabay

ng matinding pagbabago sa buhay ng mga IKalinga, ay
nakaliligtaan na nila ang tunay na simbolo at kahalagahan ng
tapis na kanilang isinusuot lalo na sa mga kababaihan. Ang
Deskriptibong Pananaliksik sa mga

Disenyo ng Tapis ng Mabilong,Lubuagan, Kalinga
1
SENIOR HIGH SCHOOL
Tapis ay isang pang-ibabang kasuotan ng mga kababaihan sa

Kalinga na iniingatan at nirerespeto ng mga ninuno ang mga
ito, ngunit sa panahon ngayo’y makikita na ito sa mga mesa
bilang disenyo, bintana bilang kurtina at dingdig bilang
ornamento at iba pang mga gawaing walang paggalang sa mga
kasuotang ito dahil sa kakulangan ng kaalaman at dahil na rin
sa matinding modernisasyon.
Sang ayon si Diaz (2014) na ang mga tapis ng Kalinga ay

kahanga hanga dahil sa mga sinisimbolo nito ngunit unti-unti
itong nabubura dahl sa mabilis na pagsulong ng modernisasyon.
Gayundin naman ang pagkasabi ng Sunstar (2011) na ang

paghahabi sa Kalinga ay humaharap na ngayon sa isang matinding
problema dahil sa epekto ng teknolohiya at mga pag-aalok ng
mga trabaho sa mga ibang parte ng loob ng ating bansa at sa
mga labas nito.
Sa suliraning ito, nabuo ang kuryosidad ng mga

mananaliksik ng Kalinga National High School na pag-aralan ang
mga ito hanggang sa nakabuo ng isang titulong angkop sa
kanilang kagustuhang aralin ang, Pagsusuri sa mga iba’t ibang
Disenyo ng Tapis ng Mabilong, Lubuagan, Kalinga sa
deskriptibong pamamaraan.
Isa ito sa mga paraan ng mga mananaliksik na ipahatid sa

mga IKalinga lalo na sa mga kabataan ang totoong kahalagahan
at simbolo ng mga tapis sa kanilang pang-araw araw na
pamumuhay at upang panatilihin ang diwa at esensiya ng Tapis
bilang parte ng kulturang Kalinga.

2
SENIOR HIGH SCHOOL
Paglalahad ng Suliranin
Pag-aaralan ng mga mananaliksik ang mga disenyo ng

“tapis” ng Mabilong, Lubuagan, Kalinga sa dirkriptibong
pamamaraan sa kabuuan. Ang pananaliksik na ito ay may mga
ispesipikong katanungang nais sikaping bigyan ng mga
kasagutan:
1. Ano-ano ang mga disenyo ng tapis?
2. Ano ang isinisimbolo ng mga disenyo ng bawat tapis?
3. Ano ang tradisyunal na proseso sa paghahabi ng tapis?
Saklaw at Limitasyon
Ang maisasagawang pag-aaral na ito ay sumasaklaw sa

pagpapayaman ng kaalaman patungkol sa mga disenyo ng tapis ng
Mabilong, Lubuagan, Kalinga. Ito ay gagawin sa loob ng isang
semester lamang mula Enero at aasahang matatapos hanggang
Marso 2019.

3
SENIOR HIGH SCHOOL
Kahulugan at mga Katawagan
Tapis-pang ibaba na kasuotan ng babae sa Kalinga
Ipitan- ginagamit para sa gilayan
Puuyan- ginagamit ito para paghiwalayin ang mga kulay ng

mga sinulid tuwing naglalaga
Lipkilan- ginagamit para pang-ipit sa mga sinulid.
Papattayan- dito pinagpapatungan ng mga tela.
Pitipit- pagrorolyo ng mga sinulid
Pakan- rolyo na sinulid
Silaksakaw-Karaniwang ginagamit ito bilang silong sa mga

selebrasyon
Pongan- stripe
Ilaglis-Ito ay karaniwang disenyo ng blanket
Kapos- bulak
Silugwid- Isang disenyo ng tapis
Pilakpak-Ang Pilakpak ay hango sa salitang pakpak o

isipi. Ito ay may simpleng tahi na kulay dilaw.
Gililing-ang gililing ay nagmula sa salitang giling na

nangangahulugang clean stripes.
Silanbituwon- Isang disenyo ng tapis.Ang uri ng tapis na

ito ay tanging mayayaman at mga miyembro ng
kajangyan/pangat
Lilaktob-Ang disenyong ito ay may pagkapareha sa tapis

ng tribo ng Naneng ng Tabuk City.
Lilay- token/regalo

4
SENIOR HIGH SCHOOL
Kajangyan/Pangat- marangal na pamilya

Atod-
Gabbok- selebrasyon para sa panganay na anak na babae o

lalaki
Oben- ginagamit ng mga matatanda upang kargahin ang

kanilang mga sanggol
Allap- uri ng tapis na ginagamit sa pananayaw sa

tradisyunal na sayaw
Kabodngan- ka-bodong
Matagoan- pangkabuhayan
Sapayong- ginagamit bilang proteksyon sa sikat ng araw

tuwing nagtatanim o nagtatrabaho
Billalikted-disenyong pareho ang likurang bahagi sa

harap na parte.
Gilamat- Isangdisenyo ng tapis.Ito ay binubuo ng mga

kulay pula, itim,dilaw,at berde.

5
SENIOR HIGH SCHOOL
Kabanata II
MGA KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL
Makikita sa kabanatang ito ang lahat ng mga publikasyon,

libro, web page na may kinalaman sa pananaliksik na ito.
Gayundin ang mga kaugnnay na literatura na pag-aaral tulad ng
tesis, desertasyon at ba pang sanggunian na magagamit bilang
batayan sa pagsusuri.
Kaugnay na Literatura
Sa Lubuagan, ang paghahabi o panlalaga ay isa sa mga

tradisyunal na gawaing naisalin-salin mula sa mga ninuno
patungo sa mga anak nito at nanatili parin ito sa buhay ng mga
Ikalinga hanggang ngayon nakung saan sa mga manghahabi o
manlalaga, isa ito sa pinagkukunan nila ng kanilang pang araw-
araw na pangangailangan upang mabuhay lalo na sa mga baryo ng
Lubuagan tulad ng Mabilong.
Ang tradisyunal na paghahabi ay kumakatawan ng malaking

gampanin sa Socio-cultural at buhay pang-ekononiya ng mga
ILubuagan. Para sa kanila ito ay isa sa mga epektibong paraan
upang panatilihin ang kulturang Ikalinga lalo na sa larangan
ng sining.
Kilala ang Baranggay Mabilong sa kanilang mga natatanging

disenyo ng mga tapis na tinuturi nilang tradisyong sagrado
dahil ang paghahabi ay gawaing minana ng mga ito sa kanilang
mga apo na nararapat nalang na ipreserba upang mananatili
parin ang diwa nito sa mga taong dadaan.

6
SENIOR HIGH SCHOOL
Halos nasa 90 porsyento sa mga kababaihan rito ay alam na

ang paghahabi ng iba’t ibang uri ng tela na gagawing tapis na
kung saan ang mga mabubuong proyekto mula sa tradisyong ito ay
naging One Town One Product (OTOP)na ng kanilang baryo, Diaz
(2014).
Sa paghahabi ng mga ito, nakabubuo sila ng mga iba’t

ibang disenyong tinatawag na Tapis: mala-telang tradsiyunal na
kasuotang pang-ibaba ng mga babaeng Ikalinga na karaniwang
isinusuot sa mga okasyon sa loob at labas ng Kalinga. Ang
paghahabi rin ng tapis ang isa sa mga sining na ipinagmamalaki
ng mga taga Lubuagan.
Sa mga ginagawang mga disenyo ng mga ito, karaniwan ay

insperado sa kalikasan, nariyan ang mga bundok, hayop, araw at
mga materyal at mga hugis ng tao na nagiging dahilan sa
pagiging sagrado nito na iniingatan at pinapahalagahan ng mga
ILubuagan gayundin ang mga bawat detalye at kulay nito ay may
mga ispesipikong kahulugan. Sinisigurado nilang buhay parin
ang mga pula at itim nilang kombinasyong kulay ng kanilang
ginagawa.
Tunay na kahanga hanga ang kulturang paghahabi sa

Mabilong, Lubuagan dahil ayon sa mga manghahabi ng Mabilong
2018, sa mga bawat disenyo ng mga ginagawa nilang Tapis ay may
iisa lamang ang layunin, yun ang panatilihin ang tunay na
simbolo ng bawat disenyo ng mga Tapis at mga simbolo nito
tulad ng pagrespeto sa inang kalikasan, simbolo ng
katahimikan, paggalang sa mga diyos-diyosan na sa makatuwid ay
nakasentro sa mga Core Values ng Kalinga, ang Biin (Paggalang

7
SENIOR HIGH SCHOOL
sa kapwa tao), Ngilin (Paggalang sa Kalikasan), at Paniyao

(Paggalang sa Diyos).
Nakasaad saKalingafornia.laga.com/mabilongweavers.html na
may mga pitong uri ang ginagawang tapis ng mga taga-Mabilong,
tulad ng gililing, gilamat, ilaglis, silugwid, pillakpak,
lilaktob at billaliktad at iba pa tulad ng silaksakaw at
silambituwon. Bawer, MC. (2009)
Sa mga tapos ng proyektong habi ng mga taga-Mabilong

karaniwa’y makikita rin ang mga ito sa mga pista di lamang sa
kanilang lugar kundi sa buong Kalinga tulad ng nakaraang 24th
Anibersaryo at 3rd Bodong Festival ng probinsya na kung saan
ginamit ang mga ito bilang kostyum sa mga Street Dancing,
Cultural Dance, Salip di Tupayya at mga disenyo ng mga taga-
Mabilong rin ang naging atraksyon sa nakalipas na Laga Show.
(Para sa mga larawan, kumonsulta sa Apendiks B. Pahina)
Hindi lamang sa Probinsya ng Kalinga nakikilala ang

kanilang mga disenyo ngunit pati narin sa buong Pilipinas
dahil isa sa mga miyembro ng Product Development and Design
Center of the Philippines na si Riza Cabalo (2010) ay nag-
asista sa mga taga-Lubuagan upang bumuo ng mga produktong
inspirado sa mga disenyong gawa ng mga ito tulad karamihan sa
mga Featured designs, ang kulay asul na may simbulong
kayamanan na kananiwang makikita sa Gilamat. Sa mga bag ng mga
ito’y insipirado rin sa mga disenyo ng mga ILubuagan tulad ng
berdeng zigzag na mag kahulugan bulubunduki na tirahan ng mga
ito na makikita sa Ilaglis. Gayundin naman, makikita sa mga
disenyo ng mga ito ang bitwin na sumusimbulo ng Fertility na

8
SENIOR HIGH SCHOOL
karaniwa’y inilalagay sa Silambituwon. Lahat ng mga produktong

ito na inspirado sa mga disenyo ng mga Ilubuagan ay naisalang
rin sa nakalipas na National Trade Fair (2006).

9
SENIOR HIGH SCHOOL
Kabanata III
METODOLOHIYA
Sakabanatang ito ipapakita ang disenyo ng pag-aaral,
instrumentong gagamitin, paraan ng pangangalap ng datos o
impormasyon pati narin ang lokal at populasyon ng
pananaliksik.Nakapaloob rito ang mga tagatugon sa paksang
sinisiyasat at dito rin makikita ang tradisyunal na proseso at
mga materyales sa paggawa ng tapis.
Disenyo ng Pag-aaral
Ang disenyongginamitngmgamananaliksik ay ang anyong

deskriptibo.Naaayonitosapananaliksiksamgadisenyongtapis
ngMabilong, Lubuagan, Kalinga.
LingidsakaalamanngkaramihangIKalingaangmgatunaynapangalan at
kung saandapatginagamitangmgatapispatinaangmgasimbolonito.
Susuriinngpag-aaralnaitoangiba’tibangdisenyongtapis at
mgasimbolonitosa pang-araw-arawnapamumuhayngmgataga-Kalinga
Respondante at Populasyon
Angpananaliksik ay
isinagawasaMabilong,Lubuagannakungsaanang munisipalidad
ngLubuagan ay angpangunahing kontributor ngmga tapis.
MulasawalongMunisipalidadngKalinga. AngLubuagan ay nag
mula sasalitang “lubuangon” na kung saanangmaliitna barangay

10
SENIOR HIGH SCHOOL
ngPoblasyon ay may mgalumalabasnabatis o tinatawagnang mga
Ilubuaganna “jegsi” mulasalupa, at ito
angnagsisilbingpinagkukunannginuminngmganinunongLubuagan.
Gayundin naman angmgakalahok ay apat na pawang mgaekspert

na manghahabingbabaengMabilong, Lubuagan, Kalinga.
Instrumento ng Pananaliksik
Ginawang hakbang ang pakikipanayam bilang pinaka

lehitimong pangangalap ng mga impormasyon. Ang pakikipanayam
ay ang direktang pakikiusap ng mga mananaliksik sa mga
respondante upang makuha ang mga kasagutan sa mga tanong ng
mga ito. Sa kabilang dako, gumamit rin ang mga mananaliksik ng
kamera upang idokumenta ang mga pakikipanayam, mga proseso sa
paggawa ng tapis at ang mga produkto nito.
Hakbang sa Paglikom
Sa paglilikom ng mga datos, ang mga mananaliksik ay

humingi ng permiso sa punong barangay ng Mabilong, Lubuagan sa
pamamagitan ng pagpre-presenta ng liham. Matapos
maaprubahan,ang mga mananaliksik ay nakipanayam sa mga
kababaihang manghahabi ng Mabilong na may mga kaalaman ukol sa
mga tapispati na ang pagtalakay sa mga layuning isinasagawang
pag-aaral.

11
SENIOR HIGH SCHOOL
Mga Materyales na Kailangan sa Paggawa ng tapis
Belliga
Tubungan
Ipitan at Saklyotan

12
SENIOR HIGH SCHOOL
Ipitan
Sisingngatan
Pili at Laptilan

13
SENIOR HIGH SCHOOL
Papattayan/pangtapin
Mga Sinulid
Mga Beads

14
SENIOR HIGH SCHOOL
Tradisyunal na Proseso sa paggawa ng tapis
Paghahanda sa sinulid
Pagsasalang ng mga Kapos

sa tapat ng araw o
manviyeg
Manpitipit
Mga sinulid nanapitipit

15
SENIOR HIGH SCHOOL
Paghahabi ng Tapis
Manggalay
Manlaga o paghabi
Kilaw

16
SENIOR HIGH SCHOOL
Man gamat
Pagdidisenyo sa tapis
Mga tapos na produkto

mula sa paghahabi

17
SENIOR HIGH SCHOOL
Kabanata IV
PAGSUSURI AT INTERPRETASYON NG MGA DATOS
Sa kabanatang ito ipapakita ang mga datos na nakalap

kauganay sa pagsusuri sa mga disenyo at uri ng mga tapis ng
Mabilong, Lubuagan, Kalinga.
Fig. 1. Gililing
Ayon kay (Bawer, MC et.al 2009) ang gililing ay nagmula

sa salitang giling na nangangahulugang clean stripes. Taglay
nito ay kombinasyon ng mga kulay pula, itim, puti, dilaw at
berde. Ang gililing ay ginagamit bilang lilay pagtapos isagawa
ang Bodong na sumisimbolo ng bawat myembro ng tribo ay may
angking bagay mula sa kanilang kabodongan.

18
SENIOR HIGH SCHOOL
Fig. 2. Ilaglis
Makikita sa larawan ang Ilaglis. Ito ay karaniwang

disenyo ng blanket hanggang nagkaroon ng iba pang bagay na
inspirado sa disenyong ito tulad ng damit ,bag at tapis .(Diaz
2014 pp42, para 2)
Makikita na ang kombinasyon ng mga kulay ay

pula,dilaw,puti,berde at kayumanggi.ang kulay pula at dilaw ay
sumisimbulo sa katapangan, kayumanggi sa lupa,puti bilang
simbulo ng kalinisan at berde na sumisimbulo sa puso ng
bulubunduking tirahan ng mga taga Lubuagan na siyang
pinagkukunan ng mga kanilang (Matagoan) pangkabuhayan.
Ang ilaglis ay ginagamit ng mayayamang tao bilang silong

tuwing nagkakaroon ng Bodong(peaceopact) na selebrasyon.
Dagdag pa rito,ito rin ginagawang token sa mga atod
(tradisyunal na bawtismo) ng mga panganay na anak na lalaki at
babae.

19
SENIOR HIGH SCHOOL
Tinalakay rin ito ni Maming Guzman , sinasabing ang

pangalan ng naturing disenyo ng tapis na ilaglis ay nakuha
mula sa pangalan ng isang guro ng Lubuagan Central School sa
nakaraang World War II na si Aglis ( WW II Aglis came from
the Ilocos), Diaz (2014).
Fig. 3. Billalikted
Ang larawan ay isang uri ng tapis na pinangalanang

Billalikted, disenyong pareho ang likurang bahagi sa harap na
parte. Ito’y may kulay na pula, itim, dilaw, berde, at puti.
Ang mas dominanteng kulay na nakikita ay pula at itim na
nangangahulugang katapangan ang pula at mga paghihirap naman
ang simbolo ng itim. Ang billalikted ay nagawa lamang sa extra
stick ayon sa deskripto ni Minoy Tocuno.
Ayon kay (Bawer, MC. 2009) ang pangalan ng disenyo ay

hango sa salitang balikted na may ibig sabihing baliktaran.

20
SENIOR HIGH SCHOOL
Ang Billalikted ay hindi pangkaraniwang ginagamit dahil

karamihan mayayaman lamang ang may taglay ito. Ito ay
makikita sa mga lamay ,blanket ng patay at gayundin , bilang
silong sa mga Bodong (peacepact) na selebrasyon.
Fig. 4. Lilagtob/Lilaktob
Kapansinpansin sa larawan ang hindi masyadong kilalang

uri ng tapis, ang Lilaktob o Lilagtob. Ang disenyong ito ay
may pagkapareha sa tapis ng tribo ng Naneng ng Tabuk City.
Taglay nito ang kombinasyon ng mga kulay tulad ng itim,
dilaw, berde, puti, at pula. Nakikitang halos pula ang
dominante dahil ayon kay Pacita Cawi, ang pula ay may malaking
bahagi sa paniniwala at tradisyon ng taga-Lubuagan. Dagdag pa
niya na ang pula ay pwedeng maging mabuti o masama (good or
bad) depende kung saan ginamit.
Ang Lilaktob , sa kabilang kabilang dako, gumagamit rin

ang mga babaeng kapapanganak, inilalagay ito sa kanilang mga

21
SENIOR HIGH SCHOOL
beywang bilang proteksyon sa mga masasamang nilalang na

nagdudulot ng mga sakit.
Tulad rin ng ilaglis at billalikted ang lilaktob ay

ginagamit rin bilang silong sa mga selebrasyon tulad Bodong
(peacepact) at ito rin ay giangawang lilay o regalo sa mga
dumalo sa naturing na selebrasyon na nagmula sa magkabilang
tribo. (Diaz 2014).
Fig. 5. Gilamat
Ito ang mas ginagamit na uri ng tapis ng mga kababaihan

sa Kalinga ang Gilamat. Ito ay binubuo ng mga kulay pula,
itim,dilaw,at berde. Ang gilamat ay ginagamit bilang ‘’lilay”
sa-oy at gabbok (selebrasyong alay para sa mga panganay na
anak na babae o lalake) at bilang allap sa pagsasayaw ng
salidsid sa pagselebra sa bodong, kasal, pista, at iba pa.
Ginagamit rin ito bilang sapayong ng mga kababaihan (Bawer,MC.

22
SENIOR HIGH SCHOOL
Et.al 2009). Ang zigzag na dekorsasyon ay hango sa pataas at

pababang bulubunduking tirahan ng mga ILubuagan.
Fig. 6. Pillakpak
Ang Pillakpak ay hango sa salitang pakpak o isipi. Ito ay

may simpleng tahi na kulay dilaw.
Binibigay ito pagkatapos ng Bodongbilang lilay,

ginagamit bilang sa-oy tuwing gabbok at allap tuwinmg
nagkakaroon ng sayawan sa mga kasal, pista at iba pang mga
selebrasyon.
Makikitang mas dominante ang kulay na pula, itim dilaw at

berde

23
SENIOR HIGH SCHOOL
Fig. 7. Silaksakaw
Ang larawan ay ang representasyon ng Silaksakaw.

Karaniwang ginagamit ito bilang silong sa mga selebrasyon
tulad ng bodong at bilang bulig at oben.
Pinaka dominanteng kulay ang itm at pula. Ang itm ay may

kahulugang pmga pagsubok sa buhay at pula bilang kumakatawan
sa malaking bahagi ng paniniwala ng mga taga rito tulad ng
pagigiong matapang na mandirigma. Mayroon di itomng halong
berde at dilaw.

24
SENIOR HIGH SCHOOL
Fig. 8. Silambituwon
Ang disenyong Silambituwon. Ang uri ng tapis na ito ay

tanging mayayaman at mga miyembro ng kajangyan/pangat(noble
families) lamang ang dapat na magkaroon at gumamit nito. Ito
ay nagsisilbing lilay tuwing nagkakaroon ng Bodong o peacepact
at binibigay tuwing may atod o kapanganakan ng panganay ng
anak na babae o lalaki.
Ang Silambituwon ay binubuo ng kombinasyong mga kulay na

pula, itim at dilaw na may kahulugan pareho sa iba pang mga
uri ng tapis.

25
SENIOR HIGH SCHOOL
Kabanata V
KONKLUSYON AT REKOMENDASYON
Taglay ng kabanatang ito ang Konklusyon at rekomendasyon

matapos tapusing suriin ang mga uri at disenyo ng mga tapis.
Konklusyon
Sa paglalapat ng mga impormasyon bilang tugon sa mga

katanungan ng mga manaliksik, humantong ang mga ito sa mga
sumusunod na konklusyon:
1.Ayon sa mga impormasyong nakalap, kahang-hanga ang

kulturang paghahabi nga mga Ilubuagan sapagkat ito ay
pinapanatiling buhay sa mga diwa ng mga tao rito sa
pamamagitan ng pagpupunyagi at pagpapanatili nito.
2. Sa paghahabi ng mga ito, nakabubuo sila ng iba’t ibang

mga uri ng mga tapis na mayroon ding iba’t ibang kahulugan at
simbolo na karaniwang hango sa kalikasan at kanilang matagoan.
3. Kaugnay nito, natuklasan rin ng mga mananaliksik na

karamiha’y kulang sa kaalaman ukol Indigeneous People
Education lalo na sa mga tapis.

26
SENIOR HIGH SCHOOL
Rekomendasyon
Sa pagtatapos ng mga ginawang pananaliksik ng mga mag-

aaral at natuklasan ang mga sagot sa kanilang kuryosidad,
buong pakumbaba at pusong inirerekomenda ang mga sumusunod:
1. Kinakailangang bumuo ang mga personalidad ng gobyerno

lalo na ang NCIP o National Comission on Indigeneous People ng
mga batas na pumoprotekta sa mga tapis.
2. Gagamitin ang pananaliksik na ito bilang basehan at

reference sa mga gagawa pa ng pananaliksik na may kaugnay
rito.
3. Maaari itong gamitin upang tasahin ang mga imbak na

kaalaman ng mga mag-aaral ng Mabilong patungkol sa mga tapis
lalo na sa mga uri at disenyo nito pati na sa mga simbulong
nais ng mga itong ipahiwatig
3.1. Maaari itong gamitin ng mga guro upang mapaunlad ang

mga kaalaman ng mga mag-aaral ng Mabilong satapis.
4. Papalawakin ang sakop ng pananaliksik na ito ng mga

susunod pang mananaliksik sa pamamagitan ng paglalahad ng mga
implikasyon ng mga tapis sa mga tao rito, pananaliksik hindi
lamang tungkol sa tapis kundi pati na ang mga pang-itaas na
kagamitan ng mga babaeng Ikalinga.

27
SENIOR HIGH SCHOOL
APENDIKS A
LIHAM SA PUNONG BARANGGAY NG MABILONG, LUBUAGAN, KALINGA
GAYAMTO MATALAO
Punong Baranggay
Brgy. Mabilong
Lubuagan, Kalinga
Ginoo:
Isang malugod na pagbati.
Ang mga mananaliksik ng Kalinga National High School

Senior High School Department ay kasalukuyang nagsasagawa ng
isang pag-aaral hinggil sa Pagpapayaman ng Kaalaman tungkol sa
mga Disenyo ng Tapis ng Mabilong, Lubuagan, Kalinga bilang
tugon sa asignaturang Pagbasa at Pagsuri ng Iba’t ibang Teksto
Tungo sa Pananaliksik.
Kaugnay nito, hinihingi ng mga mananaliksik ang inyong

pahintulot na isagawa ang mga ibang parte ng kanilang
pananaliksik upang makumpleto ang buong pag-aaral sa
pamamagitan ng magdokumento sa mga pakikipanayam sa mga
manghahabi ng tapis sa inyong lugar. Asahan ninyo na ang lahat
ng mga datos na makakalap ay magiging kumpidensyal.
Inaasahan po namin ang inyong positibong pagtugon sa

kahilingang ito.
Mabuhay at maraming salamat po.
Lubos na gumagalang,
Mga Mananaliksik

28
SENIOR HIGH SCHOOL
APPENDIKS B
MGA DISENYO AT URI NG TAPIS SA IBA’T IBANG KAGANAPAN

29
SENIOR HIGH SCHOOL

30
SENIOR HIGH SCHOOL
APPENDIKS C
PANSARILING TALA NG MGA MANANALIKSIK
Pangalan: Wandagan,Cromwell C.
Edad: 17
Tirahan: Purok 7,Bulanao,Tabuk City, Kalinga
Petsa ng kapanganakan: Oct. 17, 2001
Lugar ng kapanganakan: Mangali
Elementarya: Tanudan Central School
Junior High: Kalinga National High School
Lagda:
Pangalan:Ameling,Bradley p.
Edad:16
Tirahan: Purok 3,Bulanao,Tabuk City
Petsa ng kapanganakan: July 4, 2002
Lugar ng kapanganakan: Lubuagan
Elementarya: Bulanao Central School
Lagda:

31
SENIOR HIGH SCHOOL
Pangalan: Ramos ,Mark Davies

Edad:17
Tirahan: Purok 6, Bulanao Tabuk City Kalinga
Petsa ng kapanganakan: June 26, 2001
Lugar ng kapanganakan:Balinciagao, Pasil
Elementarya: Balinciagao Elementary School
High : Kalinga National High School
Lagda:
Pangalan:Cawilan ,Francis Jr. G.

Edad:17
Petsa ng kapanganakan: June 8,2001
Lugar ng kapanganakan: Lubuagan, Kalinga
Elementarya: Bulanao East Elentary School
Junior High: Kalinga National High Schooll
Lagda:

32
SENIOR HIGH SCHOOL
Pangalan: Caldingon ,Dale

Edad: 19
Tirahan:Purok 6,Bulanao Tabuk City Kalinga
Petsa ng kapanganakan: Nov.1,1999
Lugar ng kapanganakan: Lubuagan, Kalinga
Elementarya: Dangoy Elementary School
Lagda:
Pangalan: Purisima ,Riden C.

Edad: 18
Tirahan: Purok 6,Bulanao Tabuk City Kalinga
Petsa ng kapanganakan: Oct.10,2000
Lugar ng kapanganakan: Banneng Calaccad
Elementarya: Banneng Elementary School
Junior High: Calaccad National High School
Lagda:

33
SENIOR HIGH SCHOOL
Pangalan: Suyu, Mark Gerald B.

Edad:17
Petsa ng kapanganakan: Jan 9,2002
Lugar ng kapanganakan: Bulanao,Tabuk City,Kalinga
Elementarya:Bulanao Central School
Junior High:Kalinga National High School
Lagda:
Pangalan: Tagal, King James E.

Edad: 18
Petsa ng kapanganakan; Bulanao, Tabuk City
Elementarya: STCS - Southern Tabuk Central School
Lagda:

34
SENIOR HIGH SCHOOL
Pangalan: Bonifacio,Bakidan
Edad: 16
Petsa ng kapanganakan: Nov.30,2002
Lugar ng kapanganakan: Bontoc
Elementarya: Seventday Aventist School
Lagda:

35

Attachment

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Attachment

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Republika ng Pilipinas

KALINGA NATIONAL HIGH SCHOOL

Likas nang gawain ng mga ILubuagan ang panlalaga o

Isa sa mga barangay ng Lubuagan ay ang Mabilong. Ang

Si Irene Bawer-Bimuyag, ang founding mother ng art

Ngunit tila ba’y sa mabilis na paglagas ng oras kasabay

Deskriptibong Pananaliksik sa mga

Tapis ay isang pang-ibabang kasuotan ng mga kababaihan sa

Sang ayon si Diaz (2014) na ang mga tapis ng Kalinga ay

Gayundin naman ang pagkasabi ng Sunstar (2011) na ang

Sa suliraning ito, nabuo ang kuryosidad ng mga

Isa ito sa mga paraan ng mga mananaliksik na ipahatid sa

Deskriptibong Pananaliksik sa mga

Pag-aaralan ng mga mananaliksik ang mga disenyo ng

1. Ano-ano ang mga disenyo ng tapis?

2. Ano ang isinisimbolo ng mga disenyo ng bawat tapis?

3. Ano ang tradisyunal na proseso sa paghahabi ng tapis?

Ang maisasagawang pag-aaral na ito ay sumasaklaw sa

Deskriptibong Pananaliksik sa mga

Kahulugan at mga Katawagan

Tapis-pang ibaba na kasuotan ng babae sa Kalinga

Ipitan- ginagamit para sa gilayan

Puuyan- ginagamit ito para paghiwalayin ang mga kulay ng

Lipkilan- ginagamit para pang-ipit sa mga sinulid.

Papattayan- dito pinagpapatungan ng mga tela.

Pitipit- pagrorolyo ng mga sinulid

Pakan- rolyo na sinulid

Silaksakaw-Karaniwang ginagamit ito bilang silong sa mga

Ilaglis-Ito ay karaniwang disenyo ng blanket

Silugwid- Isang disenyo ng tapis

Pilakpak-Ang Pilakpak ay hango sa salitang pakpak o

Gililing-ang gililing ay nagmula sa salitang giling na

Silanbituwon- Isang disenyo ng tapis.Ang uri ng tapis na

Lilaktob-Ang disenyong ito ay may pagkapareha sa tapis

Deskriptibong Pananaliksik sa mga

Kajangyan/Pangat- marangal na pamilya

Gabbok- selebrasyon para sa panganay na anak na babae o

Oben- ginagamit ng mga matatanda upang kargahin ang

Allap- uri ng tapis na ginagamit sa pananayaw sa

Sapayong- ginagamit bilang proteksyon sa sikat ng araw

Billalikted-disenyong pareho ang likurang bahagi sa

Gilamat- Isangdisenyo ng tapis.Ito ay binubuo ng mga

Deskriptibong Pananaliksik sa mga

MGA KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL

Makikita sa kabanatang ito ang lahat ng mga publikasyon,

Sa Lubuagan, ang paghahabi o panlalaga ay isa sa mga

Ang tradisyunal na paghahabi ay kumakatawan ng malaking

Kilala ang Baranggay Mabilong sa kanilang mga natatanging

Deskriptibong Pananaliksik sa mga

Halos nasa 90 porsyento sa mga kababaihan rito ay alam na

Sa paghahabi ng mga ito, nakabubuo sila ng mga iba’t

Sa mga ginagawang mga disenyo ng mga ito, karaniwan ay

Tunay na kahanga hanga ang kulturang paghahabi sa

Deskriptibong Pananaliksik sa mga

sa kapwa tao), Ngilin (Paggalang sa Kalikasan), at Paniyao

Sa mga tapos ng proyektong habi ng mga taga-Mabilong

Hindi lamang sa Probinsya ng Kalinga nakikilala ang

Deskriptibong Pananaliksik sa mga

karaniwa’y inilalagay sa Silambituwon. Lahat ng mga produktong

Deskriptibong Pananaliksik sa mga

Sakabanatang ito ipapakita ang disenyo ng pag-aaral,

instrumentong gagamitin, paraan ng pangangalap ng datos o

impormasyon pati narin ang lokal at populasyon ng