1.

0 Pengenalan

Negara Malaysia merupakan sebuah negara yang unik dan kaya dengan sumber-sumber asli
serta kepelbagaian keindahan alam semula jadi. Salah satu keunikan Malaysia adalah
mempunyai rakyat yang berbilang kaum, etnik, budaya dan agama namun hidup dengan aman
dan harmoni. Hal ini merupakan satu kebanggaan bagi rakyat Malaysia untuk terus
memperjuangkan keamanan dan kemajuan negara. Membincangkan mengenai hubungan
etnik, istilah etnik berasal daripada perkataan Yunani ‘ethnos’ yang digunakan untuk merujuk
kepada orang yang berkongsi ciri biologi, kebudayaan dan cara hidup yang sama. Manakala,
hubungan etnik bermaksud ‘pertalian, kaitan’ (Kamus Dewan Edisi Keempat, 2012), yang
membolehkan kita saling beinteraksi dan menerima perbezaan yang ada antara etnik.

Masyarakat Malaysia merupakan sebuah masyarakat yang terdiri daripada etnik yang
pelbagai. Melihat kepada negara-negara yang terdapat di rantau Asia Tenggara, Negara
Malaysia merupakan sebuah negara yang boleh dijadikan contoh kepada negara-negara lain
terutamanya dari aspek perpaduan antara kaum. Secara umumnya, terdapat tiga kaum utama
iaitu Melayu, Cina dan India dan kaum Bumiputera Sabah dan Sarawak seperti Bidayuh, Kayan,
Kenyah, Kadazan Dusun dan sebagainya.

Jika diimbas kembali sejarah tanah air, kaum Cina dan India telah dibawa oleh pihak
penjajah iaitu pihak British untuk tujuan aktiviti perlombongan dan perusahaan ladang getah.
Keadaan ini dikenali sebagai pluralistik. Puralistik pula bermaksud sesebuah masyarakat yang
berbilang kaum hasil daripada pemaksaan dan bukannya secara semula jadi. Menurut Shamsul
Amri Baharuddin (2007), pluraliti di Tanah Melayu merupakan hasil pertemuan dan
pertembungan budaya besar dunia yang melahirkan fenomena sosial yang istimewa di Alam
Melayu secara semula jadi.

Walaubagaimanapun, sehingga kini hubungan etnik merupakan satu isu yang utama
dalam pembinaan negara bangsa Malaysia yang berbilang etnik. Hubungan etnik juga dapat
dilihat dari pelbagai perspektif seperti perspektif ekonomi, politik, dan keperlbagaian agama
serta cabaran yang dihadapi oleh masyarakat dalam mewujudkan pembinaan negara bangsa
berdasarkan Transformasi Nasional 2050. Berdasarkan autoriti Kamus Dewan Edisi Keempat,
negara merujuk kepada suatu komuniti yang menduduki kawasan tertentu dan diperintah oleh
kerajaan. Manakala frasa bangsa merujuk kepada suatu komuniti yang mempunyai identiti
budaya, fahaman, agama dan bahasa tersendiri.
2.0 Hubungan Etnik Dari Perspektif Ekonomi, Politik Dan Kepelbagaian Agama

Negara Malaysia merupakan sebuah negara yang dikenali sebagai sebuah negara yang unik
kerana mempunyai masyarakat yang berbilang kaum, etnik dan agama. Walaupun rakyat
Malaysia terdiri daripada kaum, dan agama yang berbeza namun hubungan antara kaum
sentiasa harmonis. Kaum Melayu, Cina, India dan rakyat peribumi yang lain dapat hidup dalam
keadaan yang aman dan damai malah saling menghormati antara satu dengan lain. Keamanan
dan keharmonian hubungan antara etnik pada masa kini telah dibentuk melalui usaha-usaha
yang telah dilaksanakan oleh kerajaan untuk memulihkan hubungan antara masyarakat di
Malaysia ekoran tragedi 13 Mei 1969 yang telah menjadi pengajaran buat semua masyarakat
sekaligus menjadi peristiwa hitam dalam sejarah Malaysia. Rakyat sedar akan pentingnya
perpaduan antara kaum selaras dengan prinsip rukun negara yang menjadi panduan seluruh
rakyat Malaysia untuk mencapai perpaduan yang jitu. Perpaduan adalah proses penyatuan dan
penerimaan dari semua aspek seperti ekonomi, politik dan kepelbagaian agama (Wan Hashim ,
2011).

Merujuk kepada peristiwa berdarah 13 Mei 1969 yang melibatkan rusuhan antara kaum
merupakan rusuhan yang paling tragis yang pernah berlaku di Negara Malaysia sehingga
pengisytiharan darurat dikeluarkan oleh kerajaan. Setelah peristiwa tersebut redah satu
pendekatan untuk mewujudkan Dasar Ekonomi Baru (DEB) telah dilakukan oleh Perdana
Menteri Malaysia Tun Abdul Razak untuk menyatupadukan hubungan antara kaum di Malaysia.
Dasar Ekonomi Baru (DEB) telah dilaksanakan sepenuhnya melalui Rancangan Malaysia
Kedua yang bermula pada tahun 1971. DEB telah dirangka bagi memperbetulkan
ketidakseimbangan sosioekonomi yang wujud antara kaum dan wilayah pada ketika itu untuk
mengelakkan berlaku ketidakpuasan antara kaum. Ia juga bertujuan untuk mengurangkan
jurang perbezaan ekonomi antara golongan Bumiputera dan bukan Bumiputera. Pelaksanaan
DEB perlu didasari dengan kesungguhan kerajaan dalam melaksanakan pelan yang dirancang
(Mukhriz, 2004). Selaras dengan agenda utama pelaksanaan DEB kerajaan memainkan
peranan aktif dalam membina semangat perpaduan dan kerjasama antara kaum melalui
penyatuan pekerja dalam sesuatu bidang kerja. Pekerja yang diambil dalam sesuatu bidang
kerja terdiri daripada latarbelakang etnik yang berbeza . Hasil daripada usaha ini membuatkan
pekerja yang terdiri daripada kaum dan agama yang berbeza dapat menjalin hubungan yang
harmonis dan saling berkerjasama serta hormat menghormati antara satu dengan lain untuk
meningkatkan mutu ekonomi perusahaan sekaligus ekonomi Negara.

Selain itu, hubungan etnik juga dapat dilihat daripada aspek politik. Menurut Wan
Norhasniah (2012), pada awal kelahiran pelbagai parti politik adalah untuk menjaga
kepentingan kaum masing-masing. Kepelbagaian politik di Malaysia digambarkan dengan
kewujudan parti politik yang mewakili kaum, UMNO dan PAS (mewakili kaum Melayu), MCA,
DAP, Gerakan (mewakili kaum cina), dan MIC (mewakili kaum india). Namun pada masa kini
politik wujud bertujuan untuk memperjuangkan hak-hak dan menjaga kepentingan rakyat
walaupun masih terdapat sedikit agenda kepentingan pihak politik sendiri tapi ia beransur lebih
baik dari sebelum ini. Kewujudan Parti Politik pada masa pada masa kini dapat menyatukan
rakyat yang berbilang kaum dalam satu bidang perjuangan pemerintahan dan menjaga
keharmonian negara melalui sistem demokrasi. Sistem demokrasi memberikan hak memilih
kepada rakyat untuk menentukan parti atau pemimpin yang akan memegang kuasa untuk
mentadbir negara sesuai dengan pilihan majoriti rakyat (Mujibu Abd Muis, Zaliha Hussin &
Badrul Azmier Mohamed, 2010). Berbeza semasa zaman sebelum merdeka, politik di negara
kita adalah bersifat pecah dan perintah yang menyebabkan keadaan hubungan etnik di Tanah
Melayu tidak bersatu padu kerana pihak penjajah bimbang sekiranya kesemua kaum bersatu
mereka akan memberontak melawan penjajah British.

Selain daripada aspek politik, hubungan etnik juga dapat dilihat daripada kepelbagaian
kaum yang wujud di Malaysia. Daripada terma perkataan kepelbagaian dapat disimpulkan
bahawa kepelbagaian merangkumi semua perbezaan aspek yang wujud antara kaum seperti
adat, budaya, agama dan kepercayaan yang kewujudannya diterima oleh semua masyarakat.
Kesatuan antara kaum yang pelbagai merupakan satu kunci kepada kejayaan dan keharmonian
negara (Abdul Rahman, hmad Zaharuddin dan Muhamed Nor Azman, 2014). Walaupun wujud
kepelbagaian agama yang dianuti oleh masyarakat, keharmonian dan kesefahaman sentiasa
terjaga. Hal ini kerana masyarakat saling menghormati dan menerima perbezaan agama yang
dianuti. Hubungan ini dapat dilihat apabila tiba musim perayaan agama-agama yang terdapat di
Malaysia. Contohnya, apabila perayaan Hari Raya dirayakan oleh masyarakat yang menganuti
agama Islam pada setiap tahun selepas berpuasa, masyarakat yang menganuti agama lain
juga turut menerima dan bersama-sama merayakan perayaan tersebut dengan cara bertandang
ke rumah, memberi ucapan dan sebagainya. Dengan adanya terma menerima kepelbagaian,
terdapat lebih daripada 40 etnik termasuk etnik Sabah dan Sarawak yang hidup aman dan
harmoni di bawah satu bumbung iaitu Malaysia.

Kerajaan Malaysia juga telah menetapkan satu hak asasi rakyat Malaysia yang memberi
kebebasan beragama kepada rakyat. Perkara 11 dalam Perlembagaan Persekutuan yang
menyentuh tentang perkara kebebasan beragama telah menjelaskan tiap-tiap orang berhak
menganuti dan mengamalkan agamanya dan Perkara 3 yang menjelaskan Islam ialah agama
bagi Persekutuan; tetapi agama-agama lain boleh diamalkan dengan aman dan damai di mana-
mana Bahagian Persekutuan (Jabatan Kehakiman Negara, 2018). Melalui Perlembagaan
Persekutuanlah secara tidak langsung telah membantu dalam menyepadukan kaum-kaum di
negara kita.

Kesimpulannya, hubungan etnik yang baik, aman dan harmoni merupakan aspek yang
penting dan perlu diambil berat oleh semua pihak. kerjaan dan rakyat perlu menjalin kerjasama
yang kuat dalam usaha mewujudkan pembinaan negara bangsa yang maju. Hal ini selaras
dengan pelan pembangunan negara Transformasi Nasional 2050 (TN50) yang telah
diperkenalkan oleh Perdana Menteri Datuk Seri Najib Razak pada 19 Januaru 2017. Setelah
mendapati bahawa Wawasan 2020 tidak dapat dicapai, pelan TN50 telah dirancang dan
diperkenalkan kepada rakyat Malaysia. Jelas pelan ini merupakan kesinambungan daripada
wawasan 2020 yang diperkenalkan oleh Tun Dr Mahathir Mohamad sewaktu pemerintahannya.
TN50 merupakan satu usaha untuk mencapai kejayaan negara ke arah negara berstatus
negara maju, berpendapatan tinggi dan dapat memenuhi aspirasi rakyat Malaysia.
3.0 Cabaran Pembinaan Negara Bangsa Berdasarkan Transformasi Nasional 2050

Negara Malaysia sesungguhnya sebuah negara yang unik kerana terdiri daripada
masyarakat yang pelbagai etnik namun boleh hidup dengan aman dan harmoni. Justeru itu,
kejayaan ini masih belum cukup untuk membawa negara Malaysia untuk bersaing dengan
negara-negara maju yang lain. Untuk mencapai status negara maju Malaysia perlu bekerja
keras untuk mencapai matlamat kejayaan pembinaan negara bangsa yang telah ditetapkan
selaras dengan Pelan Pembangunan Transformasi Nasional 2050 (TN50). Pembinaan negara
bangsa merupakan satu proses mewujudkan semangat semangat kenegeraan atau perasaan
kekitaan dalam kalangan rakyat (Tan Yao Sua, 2010). Transformasi Nasional merupakan pelan
pembangunan negera yang disusun secara berperingkat bermula dari tahun 2020 hingga
Tahun 2050. TN50 bertujuan untuk mencetuskan aspirasi rakyat serta menentukan bidang
untuk transformasi termasuk ekonomi, kemasyarakatan, kebudayaan, alam sekitar dan
sebagainya. Sehubungan itu, pelaksanaan suatu perancangan bukanlah semudah menulis
pelan rancangan. Terdapat beberapa cabaran yang perlu dihadapi oleh kerajaan seterusnya
masyarakat dalam menumpuh pembangunan ke arah TN50.

Antara cabaran yang dihadapi dalam pembentukan negara bangsa ialah pengaruh
globalisasi pada masa kini. Globalisasi merupakan satu bentuk penjajahan minda dan budaya
barat serta corak hidup berasaskan gagasan ekonomi dan politik Barat sejagat. Globalisasi
yang berlaku pada masa kini hanya akan menguntungkan pihak Barat yang berkepentingan.
Proses pembaratan corak hidup berasaskan ekonomi, politik dan sosial merupakan satu bentuk
penjajahan yang tidak disedari oleh masyarakat keranan tanggapan yang menganggap segala
yang datang dari barat adalah baik dan moden (Wan Hashim, 2011). Penjajahan ini secara
beransur-ansur menyelitkan unsur-unsur sosial negatif seperti kehidupan bebas dan budaya
hedonisme dalam kalangan masyarakat yang mengakibatkan lenyapnya nilai-nilai luhur
masyarakat Malaysia. Hal ini jelas menjadi cabaran masyarakat kerana ia telah menggugat jati
diri masyarakat. Perdana Menteri Datuk seri Najib Razak telah mengatakan bahawa untuk
mencapai TN50, selain ilmu sebagai tunjang tamadun ia juga memerlukan jati diri rakyat
berdasarkan acuan negara Malaysia sendiri.
 Seterusnya, cabaran yang dihadapi adalah dari sudut politik juga menjadi masalah
dalam mewujudkan pembinaan negara bangsa. Politik merupakan tunjang utama kepada
pencorakkan rakyat dan pemerintahan sesebuah negara (Nazarudin dan Nasha, 2016). Politik
perkauman merupakan isu yang sering digunakan oleh pihak yang berkepentingan untuk
meraih undi dan sokongan rakyat. Hal ini jelas memberi impak buruk apabila masyarakat terlalu
taksub dengan isu yang dibangkitkan oleh pihak yang ingin meraih undi, masyarakat akan
berusaha untuk menegakkan apa yang diyakininya sehingga boleh menimbulkan perbalahan
antara kaum dan lebih parah lagi ia akan berlaku dalam kalangan keluarga sendiri. Semangat
kepunyaan dan kerjasama antara masyarakat khususnya antara kaum akan semakin pudar dan
wujud semangat berpuak-puak dalam kalangan masyarakat. Perkara ini jelas menjadi satu
cabaran besar untuk mewujudkan pembinaan negara bangsa ke arah TN50 yang jelas
memerlukan semangat kerjasama dan kekitaan dalam kalangan rakyat Malaysia.

Selain itu, cabaran dari sudut ekonomi juga menjadi satu isu yang tidak boleh dipandang
remeh dalam pembinaan negara bangsa. Faktor dalam aspek ekonomi yang menjadi cabaran
adalah isu dominasi sektor ekonomi yang semakin ketara pada masa kini. Walaupun
kebanyakan rakyat kini bekerja dan catatan mengatakan kerajaan berjaya membasmi kadar
kemiskinan mutlak dari 49.3 peratus pada tahun 1970 kepada 0.4 peratus pada tahun 2016,
tidak dinafikan bahawa masih terdapat jurang pendapatan antara etnik (Utusan online, 2018).
Hal ini menurut pakar runding Ekonomi Majlis Perundangan Melayu (MPM), Datuk Akbar Ali
kajian masih menunjukkan jurang pendapatan antara Bumiputera dan bukan bumiputera,
penduduk bandar dan luar bandar semakin melebar sejak tahun 2009. Misalnya, pada tahun
2016 purata pendapatan bumiputera adalah RM4,00 sedangkan purata pendapatan bagi kaum
cina melonjak sekali ganda kepada RM8,000 sebulan (Siti Ainiza: Utusan online, 2018). Hal ini
membawa kepada cabaran bagi masyarakat untuk maju bersama sekaligus membawa kepada
ketidakstabilan hubungan kerana isu ini akan membawa satu-satu etnik tidak mementingkan
interaksi dengan etnik lain dan berfokus kepada mendapat keuntungan hasil ekonomi.

Terdapat juga cabaran dalam aspek sosial dalam pembinaan negara bangsa. Isu
tersebut adalah pemisahan penempatan yang kini berlaku dalam kalangan masyarakat. Hal ini
dimulakan oleh Dasar pecah dan perintah yang telah diamalkan oleh kerajaan British sehingga
masih terbawa pada masa kini. Wan Hashim (2011), mengatakan bahawa sehingga kini masih
wujud pemisahan penempatan secara berpuak dan berasingan. Orang Melayu di tetapkan
tinggal di luar bandar, kaum Cina pula terlibat dengan perlombongan dan kemudian menjadi
bandar seperti Kuala Lumpur, manakala kaum india pula kekal menetap di estet-estet dengan
menjalankan aktiviti perladangan dan begitu juga kaum bumiputera lain yang menetap di
kawasan pedalaman dengan sumber pekerjaan bercucuk tanam dan sebagainya. Hal ini bukan
sahaja boleh merenggangkan hubungan dan interaksi pelbagai etnik tetapi memperkuatkan lagi
perasaan etnosentrisme dalam kalangan anggota yang akan menimbulkan prasangka buruk
terhadap etnik lain. Ia juga merupakan cabaran masyarakat kerana proses kenal mengenali
antara satu sama lain susah untuk berlaku.

.
4.0 Rumusan

Kesimpulannya, hubungan etnik dalam kalangan Rakyat Malaysia perlu sentiasa

dititikberatkan agar sentiasa berada dalam keadaan yang baik dan harmoni untuk mengekalkan
keamanan dan keharmoni Negara. Hal ini selaras dengan usaha pembinaan negara bangsa
yang bersatu padu dan bekerjasama menjaga keamanan dan kejayaan negara ke arah
pembangunan Transfomasi Nasional 2050. Sesungguhnya hubungan etnik perlu dilihat dari
pelbagai sudut pandang seperti sudut ekonomi, politik dan sosial untuk memastikan perpaduan
etnik berlaku daripada semua sudut penting.

Terdapat juga cabaran-cabaran yang dapat dilihat dan disedari oleh masyarakat dalam
usaha pembinaan negara bangsa yang maju dan berdaya saing ke arah Transformasi Nasional
Tahun 2050 bermula pada tahun 2020. Masyarakat dan kerajaan perlu berganding bahu untuk
mencari penyelesaian yang terbaik kepada cabaran-cabaran yang dihadapi agar proses
pembangunan negara ke arah status negara maju, berpendapatan tinggi dan dapat memenuhi
aspirasi rakyat menjelang tahun 2050.

Sehubungan itu, peranan guru turut dituntut untuk merealisasikan pelan pembangunan
TN50. Peranan guru penting dalam menjayakan aspirasi TN50 kerana guru merupakan individu
yang paling dekat dengan masyarakat khususnya murid-murid dan para ibu bapa murid.
Langkah utama perlu dilaksanakan oleh guru untuk mendidik murid-murid bermula dari bangku
sekolah sesuai dengan acuan pelan pembangunan TN50 yang menitikberatkan pembinaan jati
diri dalam kalangan masyarakat khususnya golongan generasi muda yang akan menerajui
kepimpinan negara pada masa hadapan.