KABANATA I

KAHALAGAHAN NG PAGHIHIWALAY NG NABUBULOK AT DI NABUBULOK

NA BASURA AT EPIKTO SA ATING KALUSUGAN

INTRODUKSYON

Ang basura ay isa sa mga pangunahing Problemang kinakaharap ng ating

paaralan. Ang pagdami ng basura ay may malaking epekto sa ating pag aaral ay isang mabigat na

paksa para a nga mag aaral, dulot nito ng maling paraan ng pagtatapon ng basura. Walang

pakundangang itinatapon ng mga mag aaral sa mga daan. Panahon na upang humanap tayo ng

alternatibo sa paggamit ng basura. Kailangan ang pag re recycle ng basura para makatulong pa

ito upang kumita mula sa basura kailangan ihiwalay ang nabubulok at di nabubulok.

Ang importansya ng paghihiwalay ng basura ay para makaiwas sa polusyon at

hindi masisira ang Ozone layer at ang nasa basura ay pwede kang makahanap buhay gamit nito.

Sa pamamagitan ng pag rereseklo ng mga basura . Katulad ng bracelet , Christmas tree at ibp.

Sa panahon ngayon lumalaki na ang population ng basura na pagkalat-kalat sa paligid sapagkat

ang tao walang disiplina sa pagtapon ng basura kaya dapat natin paghiwalayin ang mga basura

ayon sa uri nito katulad ng di-nabubulok at nabubulok .

Magkikita mo sa pananaliksik na ito ang mga dapat maisa alang alang sa

pagdisiplina ng paghihiwalay ng basura para ligtas ang kalusugan sa mga mag-aaral at ibang tao.

Makikita rin ditto ang mga datos kung saan makakatulong sa inyong unawa upang makakaintindi

tayo sa kahalagahan sa paghihiwalay ng basura.

1
Layunin

1. Maisa-isa ang iba’t-ibang pamaraan sa pagtatapon ng basura sa loob ng paaralan ng ZSSAT

2. Malaman ang mga pamamaraan upang mabawasan ang kaso ng pagkakaroon ng sakit ng

maidudulot ng basura

3. Matukoy ang iba’t-ibnag uri ng basura kung ito ba ay nabibilang sa nabubulok o di-nabubulok

at mapapakinabangan.

Kahalagahan ng Pag – aaral

Ang kahalaganhan ng pag-aaral na ito ay upang maipaalam ang iba’t-ibang pamamaraan

sa pag-iwas ng pagkakaroon ng sakit at mapagtanto ng bawat mag – aara ang tamang pagtapon

ng mga basura.

Mag-aaral – pagkakaroon ng maginhawang pakiramdam sa isang matiwasay at malinis na silid-

aralan.

Guro – Hindi na kailangang paulit-ulit na sabihin ang mag-aaral na maglinis sa loob ng silid

aralan.

Magulang – Magiging masaya sila dahil kung ano ang natutunan nila sa paaralan ay madadala

nila sa kanilang tahanan.

2
Saklaw at Limitasyon

Ang nasasaklaw ng aming pananaiksik ay ang mga mag-aaral ng mula sa ika 7 hanggang

ika 12 baitang na ma-aaral ng ZSSAT sa taong panuruan 2019-2020. Nililimitahan namin ito sa

loob lamang ng mataas na Paaralan ng Zamboanga Del Sur School of Arts and Trades.

Depenasyon ng mga Terminolohiya

Garbage exposure – pagkakalantad ng basura

Residual waste – ay mga non-biodegradable na basura tulad ng plastic gulong at bakterya ng

mga sasakyan at iba pa na hindi na kailanman mare-recycle at mako-compose.

Eco-friendly – hindi nakakasama sa ating kapaligiran

Konseptwal na Balangkas

1. Kalusugan (Mental, Pisikal)

1. Nabubulok 2. Kapaligiran
BASURA 3. Kasarian
2. Di-nabubulok
4. Edad
3. Napapakinabangan
5. Estado ng buhay
3
Teoritikal na Balangkas

Ang teorya sa Value Belief Norm (VBN) ito ay tumatalakay sa paggawa ng mga sariling

hakbang ng mga tao sa pangangalaga ng kapaligiran batay sa kanilang mga paniniwala (stern

2000)

Ang mga basura ay ito ang mga bagay ng hindi na magagamit o walang na silbi, marami

pwede epekto ang maling pagtapon sa basura lalo na sa kalusugan at unti-unting nagbabago ng

basura ang ating henerasyon.

Paglalahad ng Suliranin

1. Ano – ano ang mga basurang magbibilang sa mga sumusunod:

1.1 Nabubulok

1.2 Di – nabubulok

1.3 Napapakinabangan

2. Ano-ano ang mga iba’t-ibang pamamaraan sa pagtatapon ng basura sa mga sumusunod:

4
2.1 Nabubulok

2.2 Di-nabubulok

2.3 Napapakinabangan

3. May makabuluhan bang kaugnayan ang kahalagahan ng basura sa pag-aaral?

Haypotesis

H1. Maymakabuluhang kaugnayan ang tamang pagtatapon ng basura sa mga mag-aaral

H2 Walang kabuluhang kaugnayan sa tamang pagtapon ng basura sa pag-aaral.

5
 KABANATA II

Mga Kaugnay na Literatura

Aminado ang Department of Environment and Natural Resources (DENR) NA

Humaharap ang pilipinas ngayon sa problema sa mga basura.

Ayon sa Datos ng ahensya, sa isang araw lamang nasa 2,000 trak na may capacity load na

20 tonilada ang nahahakot sa buong bansa. Ang 450 dito, na hahakot sa metro manila.

Sa tantiya nila, humigit kumulang 40,000 tonilada ng basura ang nakokolekta sa bansa sa

isang buong araw lamang.

“Sa 42,000 barangay’s sa buong bansa, 70 percent ay wala pang material recovery

facility. Kaya ang nangyayari, sa mga ilog at daluyan ng tubig itinatapon ang basura.” Hinaing ni

Eligio lldefonso, director ng DENR solid waste management unit.

Bagama’t may kanya-kanyang ordinansa ang mga lungsod pagdating sa waste

management, para sa grupong green peace ay higit pa rito ang kailangan para tuluyang

masolusyonan ang lumalalang problema sa basura.

“Major cause nito is lack of political will to implement the ordinances,” ani vince cinches

ng greenpeace.

6
 Dagdag ng grupo, hindi lang simpleng dengue, malaria, at leptospirosis ang pwedeng

makuhang sakit dahil sa maruming estero at dagat. “Iyong mga basura nayan they come back to

us in the form of the food we eat. The fish eat and absorb the trash and we eat it,” babala ni

cinches.

‘Walang pakundangan’

Isa sa pinakahuling halimbawa na nakita ng ABS-CBN News ay ang sitwasyon sa open

channel sa pasay city kung saan imbes na tubig ang maaaninag ay sanda makmak na basura na

ang nakatambak ditto.

Dahil wala nang lagusan, naipon nalang ang mga ito sa dulo at nag aantay na mahakot.

Ang isang lalaki, walang pakundangan na naghubad at basta nalang dumumi sa tubig habang

ilang metro lang mula sa kanya ay may naliligo isa pang lalaki.

Sa dami ng halo-halong dumi at basura sa metro manila, lalong tumataas ang posibilidad

na makakuha ng sakit.

Kaya naman sa kabilang bahagi ng open channel sa paranague ay nilusong na ng mga tauhan sa

city environment& Natural Resources Office(CENRO)ang tubig kahit pa dilikado.

Karamihan sa mga nahahakot ay mga bulok na water lily pero may halo na rin itong plastic,styro,

at iba pang uri ng basura. Pero ayon sa greenpeace, higit sa pagsasaway ay mas kaylangan dawn

g publiko ngayon ang matinding pag papaunawa sa masamang epeto ng labis at walang habas na

pagtatapon ng basura_ulat ni Raphael Bosanno, ABS-CBN News.

7
Problema ng mga basurang naiipon sa mga dump site, tatalakayin sa ‘Reporter’s

Notebook’

Nakasaad sa republic act 9003 o solid waste management act na mahigpit na

ipinagbabawal ang patatapon ng basura sa kalsada, maging sa mga estero. Kailangan ring

magkaroon ng segregation ng basura bago ito itapon sa landfill. Ibig sabihin nakahiwalay na ang

mga nabubulok, hindi nabubulok at mga pwede pang ire-cycle. Pero marami parin ang hindi

sumusunod dito. Patunay dito ang mag binisita naming ilog at estero na nag uumapaw na sa

basura.

Sa Datos ng National Solid Waste Management Commission, umaabot sa 9,000

toniladang basura ang nahahakot sa metro manila kada araw.kung susumahin, aabot dito sa

mahigit tatlong milyong toniladang basura kada taon. Sa dami ng naiipong basura, hindi raw

malayong matabunan na tayo ng basura pagdating ng panahon.

Abangan ang mas pinalawak na pagbabantay sa mga esyu ng bayan at ng lipunan

sa”BASURA IN THE CITY” ngayong april 19, 2018, 11:35pm sa 2018 New York Festivals

Bronze World Medalist, 2017 New York Festivals Gold World Medalist at 2016 US

International Film And Video Festival Silver Screen Awardee Reporter’s Notebook pagkatapos

ng saksi sa GMA 7.

Kasamaang naidudulot ng basura ni Luis Marasigan

Habang dumarami ang mga tao at lumalaki ang mga pangangailangan ng pagkain

dumarami rin ang basura at dumi na itinatapon ng bawat pamilya. Dahil sa may kakulangan

sapondo, pananalapi o di mabisang pamamaraan, hindi lahat ng mga basura at dumi ay

8
nakokolekta at nadadala sa hantungang tambakan nito. Nagiging sanhi ito ng mga problema sa

kalusungan at kapaligiran.

Basurang pinabayaan

Ang mga basura, lalo na ang dumi ng tao at iba pang lusaw(Liquid Wastes) At buo (Solid

Wastes) nagaling sa mga bahay at barangay na hindi wastong pinamamahalaan ay isang

malubhang panganib sa kalusugan at naghahatid ng mga sakit na nakahahawa. Ang mga basura

pinababayaang nakatiwang-wang ay umaakit ng mga langaw, lamok, ipis, mga daga at iba pang

mga hayop nagkakalat ng mga sakit. Pangkaraniwang na ang mga basing basura at dumi ang

nabubulok at nagbibigay ng mabahong amoy. Nagiging daan ito sa maruming kapaligiran at sa

pagdami ng problema. Ang mga plastic na basura ay isa pang sanhi ng masamang kalusugan.

Nangaganib dahil sa wala o kulang na pamamahala sa pagtatapon ng mga basura ang mga

bata sa komunidad, mga basurero at mga nagtatrabaho sa mga plantang nagbibigay ng

nakakalasong mga bagay o sangkap .nanganganib din ang mga taong malapit na naninirahan sa

pinagtatapunan ng mga basura, at mga taong ang pinagkukunan ng tubig ay marumi dahil

malamit sa tambakan ng basura at mga may butas na tubo ng tubig.

9
 KABANATA III

DESENYO NG PANANALIKSIK

Ang Disensyo na aming ginamit sa pananaliksik na ito ay impormatibo at persweysibo.

Ito ay impormatibo dahil nabibigay ito ng mga impormasyon at tumutugon ito sa mga

katangungan na Sino, Ano, Kailan, Saan At Bakit. At ihinikayat nito ang mga tao sa paghaharap

ng solusyon sa problema.

MGA RESPONDENTE;

Ang mga piniling respondent sa pag aaral na ito ay ang mga piling mag aaral simula

baitang pito hanggang baitang labing dalawa ng high school ng Zamboanga del sur school of arts

and trades. Pinili ng mga mananaliksik ang mga respondente ng senior high at junior high school

10
sapagkat sila ang lubos na naapektuhan nito at siya rin ang makakatugon sa mga pangagailangan

ng pamanahong papel na ito.

INSTRUMENTO NG PANANALIKSIK

Ang pag aaral na ito ay isinagawa sa pamamagitan ng pagsusurbey, pagbibigay ng mga

talatanungan at personal na pakikipanayam. Ang mga mananaliksik ay naghanda ng isang surbey

kwestyuner na naglalayong makapangalap ng mga respondent.Kumuha rin ang mga

mananaliksik ng impormasyon mula sa internet.

TRITMENT NG DATOS

(S) Bilang ng sagot

(K) Bilang ng respondente

1.OO 1.Hindi 1.Pwede

=(S/K)X 100 =(S/K)X100 =(S/K)X 100

=(174/200)X 100 =(10/200)X 100 =16/200)X 100

=(0.87)X =(0.05)X 100 =(0.08)X 100

=87% =5% =8%.

11
2.OO 2.Hindi 2.Pwede

=(S/K)X 100 =(S/K)X 100 =(S/K)X 100

=(165/200)X 100 =(27/200)X 100 =(8/200)X 100

=(0.825)X 100 =(0.135)X 100 =(0.04)X 100

=82% =14% =4%

3.OO 3.Hindi 3.Pwede

=(S/K)X 100 =(S/K)X 100 =(S/K)X 100

=(69/200)X 100 =(94/200)X 100 =(37/200)X 100

=(0.345)X 100 =(0.47)X 100 =(0.185)X 100

=35% =47% =18%

4.OO 4.Hindi 4.Pwede

=(S/K)X 100 =(S/K)X 100 =(S/K)X 100

=(126/200)X 100 =(16/200)X 100 =(58/200)X 100

=(0.63)X 100 =(0.08)X 100 =(0.29)X 100

12
=63% =8% =29%

5.OO 5.Hindi 5.Pwede

=(S/K)X 100 =(S/K)X 100 =(S/K)X 100

=(184/200)X100 =(3/200)X 100 =(13/200)X 100

=(0.92)X 100 =(0.015)X 100 =(0.065)X 100

=92% =1% =7%

KABANATA IV

Tabulasyon

Mga Tanong OO Hindi Pwede Total

1.Makakaiwas ba tayo sa pagkakaroon ng sakit sa

tamang pagtatapon ng basura? 174 10 16 200

2.Sa inyong palagay mahalaga ba ang pagtatapon

ng magkahiwalay? 165 27 8 200

3.may disiplina ba ang mga tao sa pagtatapon na

magkahiwalay? 69 94 37 200

4.Makakahanap ba kayo ng hanapbuhay sa

pamamagitan ng basura? 126 16 58 200

5.Bilang estudyante magagawa mo ba ang

13
 tungkulin mo sa tamang pagtatapon ng basura? 184 3 13 200

PIE GRAPH

1.Makakaiwas ba tayo sa pagkaroon ng

Sales sakit sa tamang pagtatapon ng basura?

oo hindi pwede

14
2. Sa inyong palagay mahalaga ba ang pagtatapon na magkahiwalay?

Sales

oo hindi pwede

3.May disiplina ba ang mga tao sa pagtatapon na hindi magkahiwalay?

Sales

oo hindi pwede

15
4. Makakahanap ba kayo ng hanapbuhay sa pamamagitan ng basura?

Sales

oo hindi pwede

5. Bilang estudyante magagawa mo ba ang tungkulin mo sa tamang pagtapon ng basura?

Sales

oo hindi pwede

BAR GRAPH

16
 Chart Title
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
TANONG 1 TANONG 2 TANONG 3 TANONG 4 TANONG 5

OO HINDI PWEDE

LINE GRAPH

Chart Title
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
TANONG 1 TANONG 2 TANONG 3 TANONG 4 TANONG 5

OO HINDI PWEDE

17
 KABANATA V
LAGOM;
Ang pag aaral na ito ay isinagawa upang malaman ang kahalagahan ng mga pag aaral

patungkol sa paghihiwalay ng mga basura.

Gumamit ng istilong impormatibo at persweysibo ang mga mananaliksik sa

pagsasagawa ng pag aaral na ito. Sa pagsasagawa ng pag-aaral na ito. Sa kabuuan 200

respondente ang nakilahok sa isinagawang pananaliksik. Ito ay binubuo ng 162 na lalaki at 38 na

babae kasama rito ang mga mag-aaral na alam ang kahalagahan sa paghihiwalay ng basura.

Base sa mga ideya na pinasama-sama mga kaugnay na pag-aaral at literatura “ ayon sa

pag-aaral dumadami ang mga nagkalat ng basura at nakakaapekto sa kalusugan ng mga tao sa

paligid at ayon sa mga datos na kolekta ng dapat talaga ipahiwalay ang mga basura kaya ang

resulta ng pananaliksik ay negatibo o may problema dapat solusyunan.

18
KONKLUSYON

Batay sa mga datos na sinuri at pinakahulugan ng mga mananaliksaik, nakita na mahalaga

ang paghihiwalay ng mga basura sa mga mag aaral dahil sa mga sumusunod;

• Nakakaiwas ng sakit dulot ng basura nakakalat lamang.

• Magiging malinis ang kapaligiran.

3.Masisira ang ating kapaligiran.

4.Magkakaroon ka ng ibat ibang uri ng sakit dahil sa basura.

5.Pag kalat kalat langng mga basura sa paligid natin.

REKOMENDASYON
kung saan may nalagay ng di-nabubulok,nabubulok at napakinabang bawat Batay sa

kinalabasan ng pag-aaral na ito, iminumungkahi ang mga sumusunod:

PARA SA MGA MAG-AARAL

• Palaging kolektahin ang mga basura at paghihiwalay kung saan ito nagbibilang upang

organisado at malinis ang paaralan

• Magkaroon ng kanyang- kanya mga basurahan silid-aralan

19
• Magkaroon ng dumpsite upang hindi magkalat-kalat ang mga basura ng nagkolekta ng

bawat silid-aralan

20