РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

УНИВЕРЗИТЕТ “СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ” – БИТОЛА

ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ ПРИЛЕП

ПРЕДМЕТ: ДЕЛОВНА КОМУНИКАЦИЈА

ТЕМА: Од лице во лице, кон екран во лице

- есеј-

Предметен наставник: Изработил:

Проф. д-р Каролина Илиеска Јулијана Апостолоска

индекс бр. 16/18

Прилеп, 2018
 СОДРЖИНА

1. ВОВЕДЕН ДЕЛ

2. ГЛАВЕН ДЕЛ

3. ЗАВРШЕН ДЕЛ

ВОВЕДЕН ДЕЛ
 По својата природа, комуникацијата е многу сложен процес, чиј успех зависи од
многу фактори. Комуникацијата се остварува низ размена на информации, идеи, планови,
донесување на одлуки, договори, правила, предлози, спогодби.

Успешната комуникација не е нималку лесна работа. Тоа е комплексен процес кој

претпоставува различни стратегии за реагирање во различни ситуации. Најдобро би било
доколку идеите, мислите и поимите би можеле да се пренесуваат со телепатија, директно
од главата на едниот до главата на другиот соговорник, бидејќи на тој начин најверојатно
би била пренесена пораката. Бидејќи тоа е невозможно за пренесување на своите мисли
луѓето треба да научат да го користат јазикот во социјалниот контекст.

Комуникација е размена на информации меѓу две или повеќе лица, или групи за да
постигнат заедничко разбирање. Процесот на комуникација се состои од две фази. Во
фазата на трансмисија, информацијата е поделена меѓу две или повеќе идивидуи или
групи. Во фазата на повратни информации, постигнато е заедничко разбирање. Во двете
фази, одреден број најистакнати фази мора да се појават за да се одвива комуникацијата.
Почнувајќи со фазата на трансмисија, испраќачот, личноста или групата што имаат желба
да разменуваат информации, одлучуваат за пораката, каква информација да се размени.
Потоа испраќачот ја преведува пораката во симболи или јазик, процес наречен кодирање;
често пораките се кодираат во зборови. Штом пораката е кодирана, таа е пренесена преку
медиум до примачот, личноста или групата за што пораката е наменета. Медиум е
едноставно патот, на пример телефонски повик, писмо, белешка, или лична комуникација
на состанок, преку што кодираната порака е пренесена до примачот. Во следната фаза,
примачот ја толкува пораката и се обидува истата да ја разбере, процес наречен
декодирање. Ова е критична точка во комуникацијата. Фазата на повратни информации е
започната од примачот ( што станува испраќач ). Примачот одлучува каква порака да
прати на првичниот испраќач ( што постанува примач), ја кодира, пренесува преку избран
медиум. Пораката може да содржи потврда дека првичната порака била примена и
разбрана, потврдување на првичната порака и проверка дека била правилно разбрана, или
молба за повеќе информации. Првичниот испраќач ја декодира пораката и се уверува дека
е постигнато заедничко разбирање. Ако првичниот испраќач одреди дека не е постигнато
заедничко разбирање, испраќачот и примачот се вртат во круг во целиот процес толку
пати колку што е потребно да се постигне заедничко разбирање. Повратните информации
ги елиминираат недоразбирањата, потврдуваат дека пораките коректно се толкувани и
разбрани, и им овозможува на испраќачите и примачите да постигнат заедничко
разбирање.

Кодирање на пораките во зборови, пишуван или усмен текст, е вербална комуникација.

Ние ги кодираме пораките без да користиме пишуван или усмен јазик. Невербалната
комуникација ги разменува информациите преку изрази на лицето (смешкање, кревање на
веѓата, мрштење, спуштање на вилицата), преку јазикот на телото ( ставата, гестикулации,
поклонување, собирање на рамењата), и дури преку стилот на облекување ( лежерно
облекување, формално, конзервативно , модерно ). Невербалната комуникација може да ја
поддржи или засили вербалната комуникација. Поклопувањето на вербалната и
невербалната комуникација им помага да бидат сигурни дека е постигнато општо
разбирање.

Перцепцијата игра централна улога во комуникацијата и врши влијание и врз

трансмисијата и брз повратната информација. Перцепцијата е процес преку што луѓето
селектираат, организираат и интерпретираат сензорен влез за да дадат значење и ред на
светот околу нив. Перцепцијата е наследно субјективна и под влијание на карактерот на
луѓето, вредностите, приодите и расположенијата како и од други искуства и знаење.
Кога испраќачите и примачите комуницираат едни со други, тие тоа го прават базирано
врз нивните сопствени субјективни перцепции. Кодирањето и декодирањето на пораките,
па дури и изборот на медиумот влијае врз перцепциите на испраќачите и примачите. Како
додаток, перцептивните ограничувања може да наштетат на ефективната комуникација.
Ограничувањата се симетрични со тенденциите да се користат информации за другите на
начин што резултираат во неточни перцепции. Одреден број ограничувања што може од
своја страна да резултира различни членови на организацијата да бидат третирани
некоректно. Тие исти ограничувања можат да водат кон неефективна комуникација. На
пример, стереотипите, симплифицирани и често пати неточни верувања за
карактеристиките на одредени групи луѓе, може да се мешаат со кодирањето и
декодирањето на пораките.Точните перцепции, за возврат, имаат придонес врз
ефективната комуникација и носењето одлуки.
 Во комуникацискиот процес постојано можат да се јавуваат некои пречки кои ја
попречуваат успешната комуникација. Меѓутоа со внимателно слушање се избегнуваат
многу недоразбирања и грешки. Но, при комуницирањето, на слушањето не смее да се
гледа како на потреба од тишина поради “учтивост кон соговорникот”. Потребно е
слушањето да биде активно. Осносно треба да се слуша на неколку нивоа, со сите сетила:
слушање со ушите, слушање со очите ( внимавање на сите невербални пораки) и слушање
со срцето ( емпатичко слушање).

Со самата важност на комуникацијата во целокупното делување на секое човечко

битие произлегува и нејзината суштинска важност за перманентно, целосно, точно, јасно
спроведување. Да се комуницира правилно, во согласност на контекстот не е лесно.

ГЛАВЕН ДЕЛ
Комуникацијата е неопходно средство кое што можеме да го научиме како да го
користиме. Доколку сакаме да се соочиме со предизвиците на новото време, треба да ги
прифатиме промените што ги носи современиот тек на живот во сите сфери на
општествениот живот, во сите пори на човековото комуницирање, изразување и
создавање.
Луѓето од различни култури различно ги кодираат и декодираат пораките, со што
се зголемуваат шансите за недоразбирање. Со оглед на тоа, прва претпоставка треба да ни
биде дека другите не размислуваат исто како нас, односно не се однесуваат исто како нас.
Ваквите претпоставки произлегуваат од првични непознавања кои може да доведат до
фрустрации кај членовите и на двете култури. Истакнувањето на целите на интеракцијата
е од суштинско значење за остранување на збунетоста, поготово ако се вклучени повеќе
страни во процесот на комуникација.

Успешна комуникација е можна доколку времето не е фактор, а тие што

комуницираат имаат добра волја и трпение за време на средбата. Но, ако страните се под
притисок (без разлика дали тој е внатрешен или надворешен), свое влијание може да
имаат и чувствата. Предрасудата е средство за брзо донесување одлуки. Во кризни
околности, стравот и лутината може да доведат до агресивни тактики.
 Предностите во информационата технологија го променија начинот на кој
менаџерите и сите членови во една организација комуницирааат меѓу себе. Менаџерите
имаат предизвик пред себе да остварат добра рамнотежа меѓу комуникацијата лице во
лице и електронската комуникација. Електронската пошта е насекаде присутна и е
составен дел од животот на организацијата, на начин што некои од менаџерите и
вработените не можат да поднесат да не бидат во контакт. Ваквите технолошки предности
треба да ја олеснат комуникацијата, да помогнат организациските членови да работат
попаметно и подобро, односно да ја унапредат комуникацијата. Меѓутоа некои менаџери
не можат да се држат во чекор со неа. Некои од нив сметаат дека брзото темпо на
реагирање кое што го наметнуваат e-mail пораките за реагирање со креативност,
продуктивност и иновација прави на некој начин бомбандирање кое не дозволува да се
развиваат вистински креативни идеи. Менаџерите и многу од вработените можат да
поминат најголем дел од деновите седејќи и добивајќи e-mail пораки, без да извршуваат
друга работа – особено работа која бара посветено внимание да се постапува со важен
проблем, да се размислува долгорочно, и да се развиваат креативни решенија.

Додека од друга страна постојат менаџери кои многу добро се справуваат со

комуникацијата. Тие се свесни и знаат дека електронската комуникација може да биде
моќна и ефикасна. Исто така знаат дека електронската пошта, видео конференциите и
другите форми на електронска комуникација не можат да го заменат контактот лице во
лице, кога менаџерите постапуваат со значајни прашања на денешното динамично
работно место. Срцето на секој бизнис е на теренот и без разлика колку може да биде
корисна електронската комуникација не постои замена за комуникацијата лице во лице.
Посветеноста кон добрата комуникација придонесува за успехот на секој бизнис. Луѓето
се централната фаза во ефективната комуникација. Неефективната комуникација е штетна
за менаџерите, вработените и организациите. Таа може да доведе до слабо извршување,
затегнати интерперсонални односи, услуги со слаб квалитет, и незадоволни потрошувачи.
За да биде организацијата ефективна, и да остварува конкурентска предност, менаџерите
на сите нивоа треба да бидат добри комуникатори.

Не постои најдобар медиум на кој можат да се потпрат менаџерите. Тие при

одлуката за тоа кој медиум ќе го изберат треба да земат во предвид неколку фактори кои
што директно влијаат на добрата комуникација. Таков фактор е богатството на
информации кои може да ги спроведе медиумот и обемот до кој медиумот им овозможува
на испраќачот и на примачот да постигнат разбирање. Медиумите со високо богатство на
информации се способни да спроведат обемно количество на информации, и им
овозможува на испраќачите и примачите взаемно разбирање. Понатаму следен фактор е
времето потребно за комуникација, бидејќи тоа за членовите во организацијата е многу
битно. И последен фактор е потребата за хартија или електронска трага, односно некаков
вид на пишан документ дека пораката била испратена и примена.

Комуникацијата лице во лице е медиум кој е највисоко во богатството на

информациите. Кога комуницираат лице во лице, менаџерите покрај вербалната
комуникација се служат и со невербална комуникација. Комуникацијата лице во лице им
овозможува на менаџерите да добијат моментална повратна спрега. Можат да бидат
решени моментите на конфузија, двосмисленост или недоразбирање, и процесот на
комуникација може да се повторува неколку пати додека не биде постигнато разбирање.

Со размножувањето на електронските форми на комуникација, некои менаџери

стравуваат дека комуникацијата лице во лице е измамена на штета на градење на взаемно
разбирање и известување.

Комуникацијата лице во лице не е најдобар избор на комуникација меѓу

менаџерите во поглед на времето и недостатокот на електронска трага и документ. За
пораките кои се важни, лични или склони да бидат погрешно разбрани, за менаџерите е
добро да ја користат комуникацијата лице во лица, а по потреба да ја дополнуваат со
некоја форма на пишана комуникација која ја документира пораката. За да се заштедат
дополнителни трошоци на време и пари често пати од страна на менаџерите се користат
видео конференции, како медиум за пренос на пораката. Тоа им овозможува да
коминуцираат меѓу себе преку големи телевизиски или видео екрани, каде не само што ќе
се слушаат меѓу себе туку и можат да се гледаат во текот на состанокот. Исто така, овој
вид на комуникација покрај заштедата на патните трошоци допринесува и побрзо да се
одлучува по некои прашања, поради тоа што се вклучени повеќе менаџери во процесот.
Видео конференциите водат до поефикасни состаноци.
 После комуникацијата лице во лице електронското пренесување на говорнта
комуникација преку телефонски линии е втората највисока во богатство на информации.
Но, ваквиот начин на комуникација не дозволува да се следат јазикот на телото и изразите
на лицето на соговорникот. Тие имаат пристап до тонот на гласот, деловите на пораката
кои ги истакнал испраќачот и општиот начин на кој е изговорена пораката, дополнително
да самите зборови. Според тоа, телефонските разговори имаат капацитет да пренесат
обемно количество на информации. Менаџерите можат да обезбедат да постигнат взаемно
разбирање, бидејќи можат да добијат брза повратна информација преку телефон и да
одговорат на прашањата. Системите на говорна пошта и телефонските секретарки кои што
се неопходни во организациите исто така им овозможуваат на менаџерите да испрќаат и
примаат вербални електронски пораки преку телефонските линии.

Пониско од електронски пренесената вербална комуникација во богатството на

информации е лично адресираната пишата комуникација. Една од предностите на
комуникацијата лице во лице и електронски пренесената вербална комуникација е дека и
двете тендираат да бараат внимание, кое помага да се обезбедо дека примачите
посветуваат внимание. Лично адресираните пишани комуниации како што се
меморандумите и писмата исто така ја имаат оваа предност. Бидејќи се адресирани до
одредена личност постои добра шанса личноста да им посвети внимание. Покрај тоа
испраќачот може да ја напише пораката на начин кој може да биде разбран. Пишаната
комуникација не му овозможува на примачот веднаш да одговори на прашањето, но кога
пораките се разбирливо напишани, и е обезбедена повратна спрега, можат да постигнат
взаемни разбирања.

ЗАВРШЕН ДЕЛ
 Од ова произлегува дека за да бидат успешни во организациските средини,
членовите на организацијата треба да бидат искрени комуникатори, активни слушатели,
со цел да се обезбеди ефикасна комуникација и взаемно задоволство. Организациите не
можат ефикасно да функционираат без воспоставување на ефикасна комуникација на
секое ниво. Неефективната комуникација може да предизвика многу проблеми кои, пак,
негативно се одразуваат на односите и интеракцијата меѓу вработените, задоволството од
работата, моралот, како и извршувањето на работите. Погрешни, ненавремени или
половични информации многу често работата ја водат во сосема спротивен правец.
Детектирање на изворите на неуспех на комуникацијата и преземање навремени акции за
спречување се потребни, со цел да се заштити организацијата од несакани резултати.