Kledia Mehmeti XI-2

1.Një pjesë e caktur e segmentit te ADN quhet gjen

2. Dallimi në mes ARN polimerizues dhe ADN polimerazës? ADN polimeraza shërben për
replikimin e ADN-së (Krijimin e ADN-së nga ARN-ja) kurse ARN polimeraza shërben për
transkriptimin (Krijimin e ARN-së nga ADN-ja)
3. Enzimi që eliminon fien e ARN pasi ka filluar replikimi quhet Polimeraza e I e ADN-së
4. Si quhet faza e fundit e bartjes së informatatës gjenetike? Faza terminale
5. Mutacionet në strukturën e kromozomeve janë translokacionet, inversionet dhe
delecionet. Përshkruani njërën prej tyre.Translokacionet janë shkëmbim segmentesh mes
kromozomeve homologe, incersionet rrotullim 180 grad I segmentit dhe delecionet humbje e
një segmenti.
6. Roli i bioteknologjisë në industrinë ushqimore? Ka shumë rëndësi që nga shumë kohë më
parë si drithërat (gruri dhe thekra) pastaj buka, djathi, veera, kosi, birra dhe konservimi I
shumë llojeve ushqimore.
7. Cfarë roli ka enzimi endunukleaza restriksionale? Bën ngjitjen e fragmentit me plazmidin.
8. Hartoni një listë të bimëve transgjenike? Janë domatja, duhani, soja, patatja, brokoli,
pjepri, karota, vaji kanola etj.. si dhe (nga
http://ëëë.plantphysiol.org/content/plantphysiol/suppl/2010/12/16/pp.110.167981.DC1/16798
1revTable_S1.pdf) janë FAB1A-GFP, FAB1B-GFP, FAB1A/B –amiRNA, iFAB1A-OX,
iFAB1B-OX, ER8-GFP, cFAB1A-OX, cFAB1B-OX.
9. Përshkruani klonimin? Klonim quhet përdorimi i teknikave artificiale që nuk i përkasin
riprodhimit gjinor me anë të të cilave nga një person unik do të rriten një grup i qelizave të
gjalla. Ka lloje te ndryshme klonimi, dhe teknologjia për klonimin mund te përdoret dhe për
qëllime te tjera përvec prodhimit te binjakut gjenetik te nje organizmi tjetër. Kemi tre tipe
teknologjish për klonimin : (1) teknologjia e rekombinimit të ADNse ose klonimi i ADNse, (2)
klonimi riprodhues, (3) klonimi terapeutik.
Teknologjia e rekombinimit të ADNse ose klonimi i ADNse, një fragment ANDje që përmban
gjenin që na intereson izolohet nga ADNja kromozomike duke përdorur enzimat e
restriksionit dhe pastaj bashkohet me një plasmid që është prere me te njëjtat enzima
restriksioni. Kur fragmenti i ADNse kromozomike bashkohet me vektorin e tij te klonimit në
laborator, quhet një ”molekule ADNje rekombinante”. ADNja rekombinante me pas mund te
riprodhohet bashke me ADNne e qelizës ku është vendosur.
Klonimi riprodhues është një teknologji që përdoret për të gjeneruar një kafshe që ka të
njëjtën bërthame ADNje si një tjetër kafshe qe ka jetuar me pare ose që akoma ekziston.
Dolli u krijua nga teknologjia e klonimit riprodhues. Klonimi terapeutik, gjithashtu i quajtur
“klonimi i embrionit”, është prodhimi i embrioneve humane për përdorim ne kërkime. Qëllimi i
këtij procesi nuk është të krijohen qenie humane te klonuara, por te mblidhen qeliza
burimore qe mund te përdoren për studime mbi zhvillimin e qenieve njerëzore dhe për te
trajtuar sëmundje të ndryshme.
10. Qelizat e padiferencuara? Dallojnë nga qelizat tjera pasi nuk kanë një funksion të
caktuar, mund të shndërrohen në qfarëdo lloj qelizash tjera dhe kanë aftësi rigjeneruese.
11. Ara ndryshe quhen (*nëse është pyetja ata ndryshe quhen për qelizat e
padiferencuara)? Qeliza Burimore apo Staminale.
12. Qelizat burimore mund ti krijojnë dy lloje qeliza? Burimore dhe të specializuar.
13. Përshkruani përshtatjen dhe tregoni ndonjë shembull ? Përshtatje quhet aftësia e
organizmit për të mbijetuar në një mjedis të ri. Mund të jetë dy llojesh: Përshtatje strukturore
(ndryshimet trupore ndodhin në organizëm) dhe Përshtatje fiziologjike (metabolizmi
organizmave).
14Forma e mbrojtjes së kafshës nga armiqtë e saj përmes ngjajshmërisë me lloje tjera
quhet mimetizëm dhe tregoni ndonjë shembull? Kameleoni ndryshon ngjyrën varësisht
mjedisit ku ndodhet si lloj mbulese, Huti qëndron pranë drunjëve, bretkoca gjetheve.
 15. Idetë evolutive të Lamarkut ? Lamarku thoshte se llojet ishin të ndryshme dhe ato kan
evoluar nga llojet e hershme duke krijojuar lloin e ri me ndryshime të ngadalshme.Bazohet
ne 2 parime: parimi I perdorimit dhe mosperdorimit te organeve dhe parimi i trashigimit te
tipareve te fituara.
16. Nëse një organ nuk përdoret ai do të atrofizohet. Kjo paraqet parimin I perdorimit dhe
mosperdorimit te organeve. Tregoni ndonjë shembull? Gaforret dhe karkalecat jetojnë nën
tokë ku nuk ka dritë, dhe sensi i shikimit nuk bën shumë mirë. Si rezultat, ata kanë humbur
shikimin, duke u mbështetur në erë dhe prekje për të lundruar në thellësitë kavernoze, pra
nuk përdorin sytë.
17. Dallimi në mes përzgjedhjes natyrore dhe artificiale? Përzgjedhja artificiale është procesi
i mbarështimit të kafshëve për tiparet e tyre të dëshirueshme nga një burim i jashtëm përveç
vetë organizmit ose seleksionimit natyror. Ndryshe nga përzgjedhja
natyrore , përzgjedhja artificiale nuk është e rastësishme dhe kontrollohet nga dëshirat e
njerëzve. Kafshët, si kafshët shtëpiake dhe kafshët e egra të cilat tani janë në robëri, shpesh
i nënshtrohen përzgjedhjes artificiale nga njerëzit për të arritur kafshën ideale në aspektin e
pamjes dhe sjelljes ose një kombinim i të dyjave.
18. Kur paraqitet lufta per ekzistencë? Atëherë kur burimet për ekzistencë janë të pakta
kurse numri popullatës I madh.
19. Provat e evolucionit janë të shumta, përshkruani ndonjërën prej tyre. Dëshmitë
paleontoogjike me anë të fosileve dhe mbetjeve të organizmave shumë kohë më parë që
tregon llojet që kanë ekzistuar pastaj me krahasime mund të shohim dallimet e tyre me llojet
e sotme.
20. Krahet e fluturës dhe shpendëve janë:b. Organe analoge
21. Një shembull i bashkëevoluimit? Njerëzit dhe bimët, nga bimët ne marrim oksigjenin dhe
lirojmë dioksidin e karbonit të cilin e përdorin bimët.
22. Ndërtoni trungun familjarë.

Hyrije Ali Mehmeti Vehbi Kallaba Qefsere

Naile Dukagjin Hatixhe Ismet Tanushe Fatos Linda Labinot

Kanina Kledia