W roku 1964 w ZSRR doszło do swoistego

„zamachu stanu”, w wyniku którego Partia

odsunęła od władzy Nikitę Chruszczowa,
skompromitowanego porażkami prestiżowymi z
USA. Na jego miejsce ster władzy uchwycił Leonid
Breżniew, stary członek KPZR, tworzący
podwaliny swojej kariery jeszcze za czasów Józefa
Stalina. ZSRR wkroczyło po odwilży w kolejną fazę
„zamrożenia”. Leonid Breżniew należał do frakcji,
którą dzisiaj nazywalibyśmy „betonem” partyjnym
– osobami stawiającymi pierwszeństwo ideologii i
obawiającymi się wszelkich zmian. Taka była
również polityka Breżniewa. Za jego czasów doszło
do wznowienia kultu Stalina, jak również ogólnej
rehabilitacji jego osiągnięć. Breżniew był
zwolennikiem twardego kursu, zarówno w polityce
wewnętrznej, jak i zewnętrznej. Stąd też doszło do
„zamrożenia systemu” w ZSRR – wszelkie reformy
i łagodzenie kursu zostało zahamowane, zamiast
tego zaś powrócono częściowo do stalinowskich
metod rządzenia państwem. „Zamrożenie
systemu” dotyczyło nie tylko samego ZSRR.
Breżniew uważał bowiem, że podobnie należy
postępować z państwami zależnymi od niego i
dbać o to, by nie wyłamywały się one z linii
moskiewskiej. Stąd też ograniczenie swobód dla
krajów Europy Wschodniej. Każda próba zmiany
sojuszy, czy nawet reform systemu
przeprowadzanych bez zgody ZSRR powinna
spotkać się z interwencją, która utrzymywałaby
status quo. Zasada ta została nazwana później
tzw. Doktryną Breżniewa i była bezpośrednim
powodem do m.in. interwencji w Czechosłowacji
(1968) i Afganistanie (od 1979). Breżniew
skutecznie powrócił do pełnej kontroli nad blokiem
wschodnim, głównie rozwiązaniami siłowymi.