Δραστηριότητα 2​η

Ερώτηση: Πώς η Εκπαίδευση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα μπορεί να προωθήσει τους

στόχους της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης;

Η Διεθνής Αμνηστία ορίζει την εκπαίδευση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ως “μία σκόπιμη,
συμμετοχική πρακτική που στοχεύει στην ενδυνάμωση ατόμων, ομάδων και κοινοτήτων,
ενισχύοντας τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις συμπεριφορές που συνάδουν με τις διεθνώς
αναγνωρισμένες αρχές για τα ανθρώπινα δικαιώματα”.

Η Διαπολιτισμική Εκπαίδευση εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε και

συνυπάρχουμε με τους άλλους πολιτισμούς και τις άλλες κοινωνικές ομάδες. Αφορά όλους
τους μαθητές και όχι μόνο τους μετανάστες, ώστε να αναπτύξουν όλοι διαπολιτισμική
συνείδηση. Στοχεύει στην ενθάρρυνση και ενίσχυση του σεβασμού απέναντι στη δράση και
τις πρακτικές των άλλων πολιτισμικών ομάδων. Με βάση τις έρευνες στο πλαίσιο του
Common European Framework of Reference οι εκπαιδευτικοί στόχοι που εμπερικλείονται
στα διαπολιτισμικά περιβάλλοντα αναφέρονται στην πολυγλωσσία και τον διαπολιτισμό
μεταξύ των ατόμων που επικοινωνούν. Έτσι, οι Nieto και Zoller ορίζουν μία νέα ικανότητα,
την κουλτουρική, που είναι σημαντική στις χώρες που υποδέχονται αλλοδαπούς φοιτητές και
συνεπώς στα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης.(Σταμέλος & Βασιλόπουλος, 2013) Άρα, με
την αναδιάρθρωση του πολιτισμικού και πολιτικού συγκειμένου της εκπαίδευσης ενισχύεται
η ακαδημαϊκή επιτυχία όλων των μαθητών, ενώ διευρύνεται ο συναισθηματικός και
γνωστικός ορίζοντας τους. Με άλλα λόγια η Διαπολιτισμική Εκπαίδευση τοποθετεί στο
κέντρο τον άνθρωπο με τις αξίες, τα δικαιώματα, την αξιοπρέπεια αλλά και τον σεβασμό του
διαφορετικού πολιτισμού αποσκοπώντας στην παγκόσμια ειρήνη και αντιμετωπίζοντας τους
άλλους ως ίσους ( Καρακατσάνη, 2004: 187).

Όπως αναφέρθηκε και στην προηγούμενη εργασία, η διαπολιτισμική εκπαίδευση

περιλαμβάνει τέσσερις βασικούς στόχους: α) εκείνον της ​''ενσυναίσθησης'' την κατανόηση
των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων των ''άλλων''. Σε αυτό το σημείο οι μαθητές τοποθετούν
εικονικά τον εαυτό τους στη θέση ενός υποκειμένου, φορέα διαφορετικής κουλτούρας. β) Ο
δεύτερος στόχος είναι αυτός της καλλιέργειας της ​''αλληλεγγύης''​, της κοινής συνείδησης και
της κοινής ταυτότητας, γ) ο τρίτος εκείνος της καλλιέργειας του ​σεβασμού των άλλων
πολιτισμών και δ) τέλος, αυτός της εκπαίδευσης για την άρση όλων των εθνικών
στερεοτύπων (Κεσίδου, 2008: 27-29). Η συζήτηση για τα στερεότυπα σε μια
πολυπολιτισμική ομάδα είναι σημαντική για την αμοιβαία κατανόηση. Ωστόσο, κάτι τέτοιο
απαιτεί ατμόσφαιρα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και κατανόησης.

Ο σεβασμός για την ανθρώπινη φύση ή με άλλα λόγια ο ανθρωπισμός διδάσκεται και
υιοθετείται μέσω του σχολείου. Συνεπώς η υποστήριξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι
αναγκαία για την επιβίωση της ανθρώπινης κοινωνίας. Ο ρόλος της Εκπαίδευσης στα
Ανθρώπινα Δικαιώματα είναι καταλυτικός, αφού αποσκοπεί στην ανάπτυξη του σεβασμού
των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αμβλύνοντας την ανισότητα, τη βία και την περιθωριοποίηση.
Έτσι η εκπαίδευση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα μπορεί να αποτελέσει συνδετικό κρίκο
ανάμεσα στις σύγχρονες προσπάθειες για δημιουργία συνειδητοποιημένων πολιτών κάθε
κοινότητας, κράτους και του αλληλοεξαρτώμενου κόσμου, καλλιεργώντας την κουλτούρα
του αμοιβαίου σεβασμού, της αλληλοκατανόησης και της αλληλεγγύης (Φραντζή,
2006:27-28).

Η εκπαίδευση στα Ανθρώπινα Δικαιώματα αποτελεί από μόνη της θεμελιώδες δικαίωμα
αλλά και υποχρέωση τόσο του κοινωνικού συνόλου όσο και της Πολιτείας ευρύτερα.
Απώτερος σκοπός της είναι η ανάπτυξη του αισθήματος της ελευθερίας όλων των μαθητών
περιορίζοντας ή και εξαλείφοντας την ανισότητα, τον εθνικισμό, την βία αλλά και την
περιθωριοποίηση που εξακολουθεί να υφίσταται ακόμα και στην σύγχρονη εποχή. Επιχειρεί,
επίσης, να ενημερώσει τους μαθητές για τις υποβόσκουσες αιτίες των εθνοκεντρικών
στάσεων και των επιπτώσεων τους και να τους εφοδιάσει με την ευκαιρία να αναπτύξουν
ικανότητες, οι οποίες θα αποτελούν την προϋπόθεση των προσεγγίσεων των διαφόρων
σταδίων που σχετίζονται με το έθνος.

Συγκεντρωτικά, οι στόχοι της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης επηρεάζονται από τις αρχές της
Εκπαίδευσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα καθώς κάθε σχολείο οφείλει να
μεταλαμπαδεύσει τα κατάλληλα κίνητρα στους μαθητές του σε γνωστικό, ψυχοκινητικό και
συναισθηματικό επίπεδο, ώστε ατομικά και έπειτα συλλογικά να καλλιεργήσουν αισθήματα
αλληλοκατανόησης και αμοιβαίου σεβασμού για όλη την ανθρωπότητα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

http://www.childcom.org.cy/ccr/ccr.nsf/0/C978FDCDE90C974DC22577
5E002FA27F/$file/TEACHERS%20MANUAL%20ON%20HR%20EDUCATION .pdf

Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού (2010) Εκπαίδευση στα Ανθρώπινα
Δικαιώματα, Λευκωσία: Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού.

Καρακατσάνη, Δ (2004), Εκπαίδευση και πολιτική διαπαιδαγώγηση. Γνώσεις, αξίες,

πρακτικές, Αθήνα, Μεταίχμιο
Κεσίδου, Α. (2008). Διαπολιτισμική εκπαίδευση: μία εισαγωγή, σσ. 21-36, στο ​Ένταξη
παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο (γυμνάσιο)​, Δ. Κ. Μαυροσκούφης, Δ.
Κ., (επιμ.), Οδηγός Επιμόρφωσης. Διαπολιτισμική Εκπαίδευση και Αγωγή. Θεσσαλονίκη,
ΥΠ.Ε.Π.Θ.

Σταμέλος, Γ. , Βασιλόπουλος, Α. (2013) Πολιτικές δια βίου μάθησης στο πλαίσιο της
Ευρωπαϊκής διακυβέρνησης, Η Ελληνική περίπτωση, Αθήνα, Διόνικος

Φραντζή, Α. (2006).Ανθρώπινα δικαιώματα και εκπαίδευση, Επιστημονικό βήμα, τ. 5,

Φεβρουάριος 2006.
http://hellenic-education-uk.europe.sch.gr/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%80%CE%BF
%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE-
%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%85%CF%83%
CE%B7/?fbclid=IwAR06MhqURGK58E0PM0BlEsgVjPJVvambNvstSoLPQejh2-7CT86U2
vKDLSo