Ang Talahanayan 1 hanggang 7 ay sumasagot sa unang layunin ng pag-aaral ukol sa pag-alam

ng pananaw ng mga mag-aaral ukol sa pagtatrabaho sa ibang bansa. Ang talahanayan 8

hangang 12 ay pumapaloob sa ikalawang layunin ng pag-aaral ukol sa mga salik na
isinasaalang-alang ng mga nagsipagtapos na mag-aaral sa Lipa hinggil sa usapin ng trabaho
partikular sa job mismatch. Ang mga talahanayan 12 hanggang 15 ay magbibigay kaalaman
ukol sa motibasyon ng mga partisipant sa paghahanap ng trabaho sa ibang bansa.

Talahanayan 1
Tanong: Sa iyong pagtatapos ng pag-aaral ano ang trabaho na gusto mong pasukin? Saan
mo gustong magtrabaho?

Partisipan Tugon Code Tema

t

EB “Isang auditor sa isa sa mga malalaking  Sa Pilipinas Theme: Magtrabaho

audit firm sa Pilipinas. Pero sa Makati ko  Accountant, sa Pilipinas 
gustong mag-trabaho.”
Makati
Subtheme: Kailangan
NM “Gusto ko pong magturo sa DLSL college  Sa Lipa ng experiences sa
students, kung di man, anywhere dito sa  Teacher
Lipa.” trabaho sa
pinagtapusan na
kurso
AB “Pagtuturo sa De La Salle Lipa”  Teacher
 DLSL Subtheme: Depende
sa Oportunidad sa
VR “ Base sa aking tinapos na kurso, gusto  Public
kong maging isang medical technologist, trabaho
Hospital sa
nais kong magtrabaho sa isang
pampublikong hospital sapagkat sa tingin Lokal
ko mas higit akong makakatulong dito at
ganun din, mas mahahasa ang aking
kaalaman”

MD “ Base sa aking tinapos na kurso, gusto  Kahit saan 

kong magtranaho sa mga kompanya  Marketing
bilang bahagi ng  isang marketing and
promoting department pwede sa ibang and promoting
bansa .” department 

LM “ Base sa aking tinapos na kurso, gusto  Sa Pilipinas 

kong magtrabaho sa mga kompanya  Accountant,
bilang isang accountant.”
Experience
muna 

KG “ Base sa aking tinapos na kurso, gusto  Kahit saan 

kong magtranaho sa mga kompanya  Artist and
bilang isang artist o designer.”
Design

JC “Sa pilipinas muna para experience,  Sa

bilang nurse” Pilipinas  
 Nurse

CB “Bilang accountant kasi CPA, dito lamang  Sa Pilipinas 

 sa atin ”  CPA

JG “ Magturo lalo na at maraming demand sa  Sa Pilipinas 

senior high sa Pilipinas”   Teacher

Ang talahanayan 1 ay nagpakita na walo (8) sa sampu (10) na partisipant ay nagsasabi

na ang mga trabaho na gusto nilang pasukin ay sa Pilipinas. Gusto nila na magkaroon ng
experiences sa kanilang pinagtapusang kurso. Samantala dalawa (2) sa sampu (10) ay
nagsasabing ang kanilang tatahakin na  trabaho ay maaring sa Pilipinas o sa ibang basa
depende sa oportunidad sa trabaho. Dahil rito, ang lumabas na tema sa kung saan ang gustong
pasukin na trabaho ng mga kabataang propesyonal ay nais nilang makapagtrabaho sa mga
oportunidad na matatagpuan sa Pilipinas upang mahasa ang kanilang abilidad sa
pinagtapusang kurso. 

Base sa resulta, mas pinipili ng mga bagong kabataang propesyonal sa probinsya ng

Batangas ang trabaho na nasa Pilipinas. Mas gugustuhin ng mga kabataang propesyonal na
makahanap ng trabaho sa Pilipinas upang maensayo ang propesyong pinagtapusan. Subalit
may iba sa mga  partisipant na tumitingin sa oportunidad na kanyang kahaharapin sa mundo ng
trabaho. Sumasangayon ito sa ginawang pag-aaral nina Gacott, Orda, Quing, Agerico, Soriano
at Loyzaga (2017), na nagsasabing ang mga kabataang nakapagtapos ay kalimitang ninanais
na makapagtrabaho sa pinagtapusang kurso upang mahasa ang abilidad sa trabaho.

Talahanayan 2
Tanong:  Marami bang oportunidad sa trabaho ang iyong kursong tinapos dito sa Pilipinas?
Ano-ano ito? 

Partisipan Tugon Code Tema

t

EB “Oo. Sobrang kaunti lamang ang mga CPA sa  Maraming Theme:

Pilipinas, kaya't napakataas ng demand sa oportunidad Marami ang
amin. May pagkakataon din kaming lumibot sa
iba't ibang parte ng bansa, o kahit sa labas sa Pilpinas  oportunidad sa
nito, upang trabahuhin ang aming larangan.  Mataas Pilipinas 
Marami rin kaming natututunan sa mundo ng demand sa
kalakalan.  Kahit hindi makapasang isang CPA  Subtheme: 
CPA, marami pa rin ang humahanap sa mga
nagtapos ng BSA dahil sa angking hirap na Nagiging limitado
taglay nito.” gawa ng
kumpetisyon at
NM “Opo, pwede ng teacher, researcher, HR, sa  Marami kakulangan sa
mental din pwede”  oportunidad karanasasan 
sa Pilpinas 

AB “Marami subalit mahigpit din ang kompetisyon.  Limitado

related positions sa Research Development dahil sa
and Government positions”
kumpetisyon 

VR “Napakarami nang medtech dito sa Pilipinas,  Limitado

dahil dito nalilimitahan din ang oportunidad ng dahil sa
trabaho pero may iba’t ibang aspeto na
maaaring pasukin kung ikaw ay nagtapos sa kumpetisyon
 kursong ito. Ilan na dito ang pagiging
laboratory aide, researcher, phlebotomist, drug
analyst, propesor sa kolehiyo at iba pa.”

MD “ Pwede ka sa Sales personnel,  advertising -  Maaming

media : tv commercials, customer service, oportunidad
pwede sa field or office depende sa choice,
very flexible pag Marketing Management sa Pilipinas 
Graduate.”

LM “ Marami ‘pagkat bawat negosyo o  Maraming

establisyimyento ay nangangailangan ng oportunidad
accountant na nakapagbibigay ng iba’t ibang
serbisyo. Bookkeeping. Compilation. sa Pilipinas 
Assurance services. Management advisory
services. Tax.”

KG “Marami ang companies sa Pilipinas na  Maraming

nangangailangan ng artists at mga designers. “ oportunidad
sa Pilipinas 

JC “Ang mga  oportunidad sa trabaho ng kursong  Limitado

aking tinapos ay napaka-rami. Pwede kang dahil sa
maging hospital nurse, community health,
school, safety officer, clinic, private duty, kumpetitsyon
psychiatric, hemo-dialisis at iba pang larangan.
Pero kailangan mo mag-undergo ng mga
proseso, training at seminars para ma achieve
mo yung isang field.”

CB “Sa katunayan napakarami. Dahil may lisensya  Maraming

ako pwede ako mag public practice, magtayo oportunidad
ng firm. Tapos pwede din ako sa accounting
ng commerce o private corporation. Pwede din sa Pilipinas 
ako magturo sa academe o hindi kaya naman
ay magtrabaho sa gobyerno. Sa totoo lang,
parang lahat ng sector ng lipunan ay maari
kong pagtrabahuhan kasi nangangailangan ng
accountant.”

JG “Unang-una syempre teaching, dahil nag-  Maraming

boom nga ang senior high school at most ng oportunidad
subject sa senior high school specially sa
STEM ay mat kinalaman sa science. Then sa Pilipinas 
kung hindi naman sa teaching ay sa industries,
tulad halimbawa sa laboratory bilang assistant.
Tapos minsan sa office pwede din kami.”

Makikita sa talahanayan 2 na pito(7) sa sampu (10) na partisipants ang nagsasabing

marami ang oportunidad sa trabaho sa Pilipinas sapagkat malaki ang demand sa kani-kanilang
pinagtapusang kurso. Subalit, tatlo (3) sa sampu (10) na partisipant ang nagsasabi na bagamat
maraming oportunidad ay nagiging limitado ito dahil sa kumpetisyon. Samakatuwid, ang
lumabas na tema ay maraming oportunidad sa trabaho sa Pilipinas ngunit matindi ang
kumpetisyon sa mga oportunidad sa trabaho. 

Sa naging resulta, masasabing marami ang oportunidad sa trabaho sa Pilipinas sa bawa

kursong pinagtapusan ng mga partisipant na mga kabataang propesyonal sa probinsya ng
Batangas. Gayunpaman, sa pagdami ng oportunidad sa trabaho ay dumadami rin ang bilang ng
mga propesyonal kung kaya’t matindi ang kumpetisyon sa trabaho sa mga kabataang
propesyonal. Binigyan pansin nina  Scurry at Blenkinsopp (2011) sa kanilang pag-aaral ukol sa
oportunidad sa trabaho na kung saan ang malawak ang oportunidad sa trabaho ngunit
kinakailangan ng mataas na pansariling karanasan ng mga nagsipagtapos upang makamit ang
mga hinihingi ng larangang napili. Dahil rito, ang kompetisyon sa trabaho ay naglilimita ng mga
oportunidad sa trabaho. 

Talahanayan 3
Tanong: Marami bang oportunidad sa trabaho ang iyong kursong tinapos sa ibang bansa?
Ano-ano ito?  

Partisipan Tugon Code Tema

t

EB “Marami rin naman, tulad lamang ng sagot ko  Parehas

kanina kaya lang  magkakaiba ang standards Marami ang
na ginagamit sa ibang bansa sa larangan ng
accountancy kung kaya’t masasabi ko na oportunidad 
mas marami siguro sa Pilipinas.”  Magkaiba Theme: Parehas
ang marami ang
requirements oportunidad

NM teacher, researcher, HR, sa mental tulad  Parehas ang Subtheme: 

lamang sa pilipinas  oportunidad sa Nagiging limitado
Pilipinas dahil sa mga
“Marami rin naman katulad ng Research
karagdagang
AB  Parehas ang
Development narelated positions nga at  requirements sa
oportunidad sa
Government positions” propesyon
Pilipinas 

VR “Nakalulungkot mang isipin ngunit mas pinipili  Mas marami

ng ilang nakapagtapos sa kurso ko na sa ibang Subtheme:
magpunta sa ibang bansa, dahil mas
bansa  Marami sa ibang
maraming maiaalok na trabaho at mas malaki bansa sa ibang
ang sweldo dito. Katulad ng nabanggit ko
kanina ay pwede ding maging lab aide, drug larangan   
analyst, phelebotomist o hematologist ang
graduate sa kursong ito.”

MD “Limited lang, ang in demand ay health

workers, HRM, culinary arts. Pero pag
 Mas marami
business courses- may offer, pero limited.”
sa Pilipinas 

LM “Bookkeeping. Compilation. Assurance  Parehas ang

services. Management advisory services. oportunidad sa
Tax.”
Pilipinas 

KG “Mas madami, mas magaling sila sa  Mas marami

animations at mas upgraded ang softwares sa Ibang
nila.”
bansa 

JC “Para sa akin oo, mas maraming ang  Mas marami

 oportunidad para sa aking kursong tinapos sa sa ibang
ibang bansa. Gaya na lang na mas bansa 
nagbibigay ng sapat na alokasyon ng budget
ang pamahalaan ng ibang bansa para mas
lalong ma enhance ang knowledge, skill at
attitude ng kagaya kong isang nurse. Mas
nabibigyang dignity nila ang aming kurso o
aming trabaho bilang nurse na masmataas
tingin nila sa mga nurses sa ibang bansa lalo
na kung galling sa ibang bansa. Kasi ang
tingin nila sa amin ay tagasagip ng buhay
tagapagpahaba o tagapagdugtong ng buhay
ng kanilang mahal sa buhay kasi iba ang
alaga ng filipino nurses sa ibang bansa.”

CB Meron din naman tapos parang katulad lang  Parehas ang

din dito sa Pilipinas, sa public practice, oportunidad sa
commerce at academe. Pero ang downside,
hindi ko agad magagamit yung aking CPA Pilipinas 
license ko. Kailan ko pang mag-aral ulit,  May
magtake ng ilang units sa Law at tax, mag karagdagang
review tapos mag-exam ulit para requirements 
marecognize ako bilang accountant sa ibang
bansa. Pero may ibang company naman na
naghi-hire na kahit yung sa Pilipinas lang na
license pero ang alam ko hindi ka pwede sa
audit. Saka bibihira lang yung mga yun tapos
ang dami mo pang kalaban sa kanila na may
license na accountant talaga sa ibang bansa,
so parang kahit okay lang dun sa company
na hindi ka mag boards sa kanila, kailangan
mo parin kumuha ng lisensya sa ibang bansa
para makipagsabayan sa mga accountant
dun.

JG Yes, pero dahil hindi part ng K-12, hindi kami  Parehas ang
nag-undergo ng K-12, nirerequire kami ng oportunidad sa
masteral degree or may three years
meaningful experience na nagtuturo sa k-12 Pilipinas 
curriculum. Dahil onetime ako ay nakapag-   May
apply sa Canada, ang naging problema ko karagdagang
lang ay one year palang ang aking requirements
experience

Mapapansin sa Talahayan 3 ang mga oportunidad sa trabaho sa ibang bansa. Tatlo (3)
sa sampu (10) na partisipant ang nagsasabi na mas marami sa ibang bansa sapagkat ang
kanilang kursong napagtapusan ay may mas malawak sa mga mauunlad na  bansa. Anim (6)
sa sampu (10) ang nagsasabi na parehas ang oportunidad sa Pilipinas at sa ibang bansa.
Subalit, dalawa(2) sa mga ito ang nagsasabi na may kinakailangan na mga requirements
upang makapagtrabaho sa ibang bansa. Isa (1) naman  sa sampu (10) ang naniniwala na mas
marami sa Pilipinas lalo na sa mga trabahong pinansyal. Samakatuwid, nangingibabaw sa mga
kasagutan ay ang pareho naman ang oportunidad sa ibang bansa ngunit bumababa ito dahil
may karagdagang mga hinihingi sa mga propesyonal na requirements. Tumataas naman 
oportunidad sa ibang bansa depende sa pinagtapusang kurso lalo na sa larangan ng siyensa at
at skill-related. 
 Mula sa naging resulta, ang oportunidad sa ibang bansa ayon sa mga kabataang
propesyonal ng probinsya ng Batangas ay parehas lamang sa oportunidad sa Pilipinas ngunit
ito ay dumedepende pa rin sa kursong pinagtapusan at nagiging limitado dahil sa mga
karagdagang mga requirements pampropesyonal. (sisingit rrl if meron)

Talahanayan 4
Tanong: Ano sa tingin mo ang mga oportunidad sa trabaho ng iyong tinapos na kurso sa
kolehiyo dito sa lungsod ng Lipa? Sa ibang lungsod sa Pilipinas? Sa ibang bansa?

Partisipan Tugon Code Tema

t

EB “ Bilang isang akawntant o tagatuos, kami  Pare-pareho Tema:

ang nagbibigay patunay na totoo ang mga ang mga Dumadami ang
sinasabi ng mga industriya sa usaping
pinansyal. Maraming mga businesses ang oportunidad oportunidad
laganap ngayon sa Lipa, kung kaya't malaki depende sa
ang maititulong ng mga CPA rito. Ganun din kurso at unlad
sa labas ng lungsod at ng bansa.”  ng lugar
NM Marami nga po tulad po ng nabanggit kanina  Pare-pareho
na pwede akong maging teacher, ang mga
researcher, HR, sa mental din pwede
oportunidad 

AB Sa lungsod ng Lipa,  iilan ang kumuha ng  Pagunlad ng

aking kurso, kaya naging bentahe din ito lugar  pag rami
para matanggap sa trabaho. Ngunit kung
ikukumpara sa mga kalapit na lungsod, tulad ng oportunidad 
ng Maynila ay ka pansin pansin na mas
maraming oportunidad tulad ng pagiging
ekonomista. Kung mangingibang bansa,
higit na marami pa akong kailangang
matutunan 

VR Ang mga hospital sa Lipa ay  Pinakamarami

nangangailangan ng mga medtech, sa Lipa
mapapatunayan ko ito sapagkat ako mismo
at iba ko pang mga naging kaklase ay
madaling nakahanap ng trabaho sa mga
ospital sa Lipa. Mas malaking hospital, mas
malaki ang pangangailangan sa mga
medtech.

MD Sa lipa – maraming pwede, car companies,  Pinakamarami

BPO (call centers), real estate sa Maynila 
Pilipinas – madami lalo, local or international
companies, dahil need nila ng manpower,
marketing graduate has knowledge has the
buss works, pwede sa office or field
Ibang bansa- di familias sa opportunities
unless nagtake ng mga masteral or
doctorate degrees

LM Sa lungsod ng Lipa – Bookkeeping and  Pagunlad ng

compilation. Basic or general accounting lugar, pagdami
services sa pamamagitan ng teknolohiya
tulad ng iba’t ibang computerized ng oportunidad at
accounting systems. benepisyo
 Sa ibang lungsod – Mas marami. Lalo’t
higit sa mga lungsod sa Maynila for it is the
country’s capital, and the center of
business and commerce. Mas marami at
iba’t ibang uri ng negosyo at proseso ang
involved that’s why more job opportunities
lie here for accountants.
Sa ibang bansa – Katulad lang siguro ng
oportunidad na meron sa Maynila ngunit
mas may mas malaking sweldo at
benepisyo.

KG Sa lungsod ng Lipa, Advertising agencies,  Pare-pareho

meron sa Lipa. Sa ibang lungsod, pare ang mga
parehas ang opportunity na available. Sa
ibang bansa – advertsising agencies rin  oportunidad 

JC Napakaraming oportunidad at trabaho hindi  Pinakamarami

lang dito sa pilipinas, pati na din sa ibang sa ibang bansa 
bansa. In demand ang mga Filipino nurses
sa ibang bansa sapagkat nagrerender kami
ng tender, love and care. Hindi lang namin
sila basta binibigyan ng gamot kundi
nanduon yung pag-aaruga, pag-alala at ang
pagintindi sa mga pasyente na tinuturing
nadin naming parte ng aming pamilya.
Marami tayong mga nurses ngayon sa
pilipinas ngunit hindi nabibigyan ng sapat na
alokasyon ng budget kaya mas ginugusto
namin na mangibang bansa para maibigay
ang pinansyal na pangangailangan ng aming
pamilya.

CB Kagaya ng sinabi ko kanina, marami kang  Pare-pareho

pwedeng pagpilian. Lahat naman ng ang mga
company kailangan ng accountant. Tapos
yun nga sa academe at sa government. oportunidad 

JG Marami din namang opportunity dito, pero  Pagunlad ng

para sa akin, mas marami sa ibang lugar. lugar , pagdami
Kasi dito sa lipa, kahit yung mga. . . dito sa
teaching. . . kahit mga hindi education ng oportunidad at
graduate pwede na sila magturo. Kung baga benepisyo
mas marami talaga sa ibang lugar. Tulad
halimbawa ng Manila, kasi mas marami ang
demand doon.  Parang nagkakaagawan
kami ng trabaho. Katulad naming mga
science teacher, ilan lang kaming ditong
education graduate parang mga tatlo lang
kami. The rest ay biology, chemistry pero
kaming talagang education graduate ay
kakaunti lang kami.

Mahihinuha sa Talahanayan 4 na  apat (4) sa sampu (10) na kabataang propesyonal

ang sumagot na pare-parehas lamang ang mga oportunidad sa trabaho sa kahit saang lugar.
Gayunpaman, tatlo (3) sa sampu (10) ay nagsasabi na sa pagunlad ng mga lugar ay dumadami
ang oportunidad sa trabaho kung kaya’t mas marami ang oportunidad sa Maynila at
pinakamarami naman sa ibang bansa.  Nagkaroon naman ng tig-iisang sagot na pinakamarami
sa lipa, maynila, at ibang bansa. Samakatuwid, ang umiiral na tema ay ang oportunidad sa
trabaho ay dumadami dahil na rin sa epekto ng kaunlaran ng isang lugar at kursong
napagtapusan. 

Ang naging resulta ay nagsasabi na ang mga oportunidad sa trabaho sa Lipa, ibang
lungsod, at sa ibang bansa ay marami at dumadami depende sa pinagtapusang kurso at sa
unlad ng lugar. Batay sa librong sinulat nina Faini at Venturini (2010),  ang pagigin maunlad ng
isang lugar o bansa ay nagbibigay ng mas maraming oportunidad at mas malaking sweldo tulad
ng nahinuha sa mga kasagutan ng mga partisipant. 

Talahanayan 5
Tanong :  Kung papipiliin ka, saan mo mas gustong magtrabaho? Dito sa Lipa, sa ibang
lungsod ng Pilipinas o sa Ibang bansa? Bakit?

Partisipan Tugon Code Tema

t

EB “Sa ngayon, sa Makati ko nais magtrabaho dahil  Sa ibang Theme: Parehas

naniniwala akong mas maraming oportunidad lungsod sa lungsod ng
doon upang makakuha ng experience.”
 Oportunid Pilipinas at sa
ad sa ibang bansa
Trabaho 
Subtheme:
NM “Dito lang sa Lipa kasi lumalago naman na saka  Sa Lipa Lokasyon ng
mas komportable sa sarili mong lugar.”  Estado ng Trabaho kung
Ekonomiya saan may
Malaking Sweldo
AB “Lipa. Dahil sa mas malinis na kapaligiran at  Sa Lipa
siguro sa nakasanayang kultura na din ng pag  Kapaligira
una sa pamilya” Subtheme:
n at Kultura  Kalagayan ng
“Pipiliin kong magtrabaho sa Lipa, dahil mas
Ekonomiya at
VR  Sa Lipa
malapit ito sa aming bahay at masarap sa Oportunidad
 Pagtulong
pakiramdam ang makatulong sa kapwa mo
Lipeño.” sa Kapwa

MD “Naexperience ko na sa Manila, so pagpapipiliin,  Sa ibang

sa ibang bansa naman. Dahil mas malaki ang bansa
income, protection sa worker’s rights, at yung
benefits at growth as a person.”  Malaking
Sweldo 

LM “Kung papapiliin ako, practically speaking, mas  Sa ibang

gusto kong magtrabaho sa ibang bansa bansa
sapagkat mas malaki ang sweldo dito, at sabi
nga nila mas mabilis ang pera. Kase pag dito sa  Malaking
Pilipinas, we usually don’t get the pay that we Sweldo
work for.”

KG “Kung papapiliin ako, sa ibang bansa – base sa  Sa ibang

income, mas malaki ang income.” bansa
  Malaking
Sweldo

JC “Kung siguro ako ay bagong pasa na nurse, mas  Sa Lipa

pipiliin ko sa lipa. Sapagkat advance ang  Estado ng
kanilang technology at mas accessible sila, what
I mean sa accessible ay malapit sila sa manila, Ekonomiya
mas updated ang kanilang trainings dahil
nakikipag collaborate, for example ang
mediatrix , sa other health agencies para ma
enhance ang kanilang capability as an institution.
Saka nasa kanila talaga yung mga talagang
bihasang doctor.
Pero kung ako’y naghahangad na ng greener
pasture or mas magandang kinabukasan ay
nanaisin kong mangibangbansa, siguro dependa
sa sitwasyon o hinihingi ng pagkakataon.”

CB “Personally, mas gusto ko sa Cebu. Kung  Sa ibang

compared sa Lipa, mas mataas sweldo dun and lungsod
mas maraming opportunities, maunlad at malaki
kasi siyang city,  tapos para na kasi siyang  Oportunid
manila Pero kung compared naman sa Manila, ad sa
mas mura cost of living ko dun. Lalo na kasi Trabaho
andun naman talaga family ko. Tapos ayaw ko
lang din magtrabaho sa ibang bansa. Kung baga
kung pupunta man ako sa ibang bansa dapat ay
baksyon lang o hindi kaya naman ay parang
extended work lang sa trabaho ko dito sa
pilipinas, ayaw ko talaga mag stay or mag-
migrate sa ibang bansa. Gusto ko dito lang sa
pilipinas.”

JG “Kung ako, dito lang ako sa Lipa. Malapit ako sa  Sa Lipa

amin, yun yung una kong kino-consider malapit   Estado ng
lang inuuwian ko tapos comfortable at maganda
naman yung trabaho dito sa lipa. Kaya para sa Ekonomiya
akin okay na rin dito sa Lipa.”

Ang Talahanayan 5 ay nagpakita na pito (7) sa sampung (10) partisipant ay nagsasabi

na ang mga trabaho na gusto nilang pasukin ay sa matatagpuan sa Lipa at ibang lungsod pa ng
Pilipinas. Ang kagustuhang ito ay sa kadahilanang isinasaalang-alang ng mga partisipant ang
ekonomiya at oportunidad na taglay ng lungsod, partikular na ang Lipa. Samantala tatlo (3) sa
sampu (10) ay nagsasabing ang gusto nilang tahakin na trabaho ay iyong matatagpuan sa
ibang bansa. Ang tugon na ito ay sa kadahilanang ang malaking sweldo ay isa sa mga
isinasaalang-alang ng mga partisipant. Dahil rito, ang lumabas na tema sa kung saan nais
magtrabaho ng mga kabataang propesyunal ay parehas sa mga lungsod ng Pilipinas at sa
ibang bansa, ang mga salik na isinaalang-alang sa tugon na ito ay ang kalagayan ng
ekonomiya at oportunidad at ang malaking sweldong maaaring matanggap. 

Base sa resulta, mas pinipili ng mga bagong kabataang propesyonal sa mga lungsod sa
loob ng bansa, partikular na sa Lipa. Mas gugustuhin ng mga kabataang propesyonal na
makahanap ng trabaho sa mga lungsod ng Pilipinas dahil itinuturing nilang maunlad at
nagtataglay ang mga ito ng oportunidad na hinahanap nila na may kaugnayan sa kanilang
pinagtapusang kurso. Ang resultang ito ay pinagtibay ng pag-aaral nina Scurry at Blenkinsopp
(2011) kung saan isinasaad na ang abeylabol na oportuidad ang isinasaalang-alang ng mga
kabataang propesyunal. Subalit may iba sa mga partisipant na isinaalang-alang ang malaking
sweldo na mas posibleng matanggap sa ibang bansa. Sumasangayon ito sa librong sinulat nina
Faini at Venturini (2010) ukol sa relasyon ng kaunlaran sa migrasyon at mundo ng trabaho, ang
pagiging maunlad ng bansa ay magbibigay ng mataas na kita sa kanila.

Talahanayan 6
Tanong :  Bakit hindi mo mas nanaisin magtrabaho sa mga lugar na hindi mo napili?

Partisipan Tugon Code Tema

t

EB “Mas matututo ako at mas may malalaman sa  Hindi Theme:

lugar na pamilyar ako tulad ng Makati.” Pamilyar na Personal na
Lokasyon Desisyon at
Kapakanan

NM “Magastos, hassle tas malayo ka sa pamilya mo.”  Paglaki ng Subtheme:

Gastos Pag-iwas na
 Paglayo sa Mapalayo sa
Pamilya Pamilya

AB “Dahil mas malaki ang magiging gastos at  Paglaki ng Subtheme:

malalayo sa pamilya.” Gastos Kakulangan ng
 Paglayo sa Oportunidad 
Pamilya

VR “Naniniwala akong ang tagumpay mo ay hindi  Sa bansa

nakabase sa laki ng hospital na pinagttrabahuhan  Pagtulong
mo or kung ito ba ay nasa maynila o probinsya
lamang. Hindi ko rin ninais maging medtech sa sa Kapwa
ibang bansa dahil nagpursige ako para sa mga
pasyente at naging medtech ako para sa bayan
kaya marapat lamang na ang ambag ko sa
pangkalusagang aspeto ay maibahagi ko sa lugar
kung san ako lumaki at nakatira.”

MD “Kanya kanyang work expectations naman yan,  Oportunida

mas looking forward ako sa opportunities sa ibang d sa Trabaho
lugar naman.”

LM “Dahil pag nagkataon, I might perceive my job as  Pansariling

just a burden and an obligation, rather than an Kapakanan /
opportunity and a privilege. Sa trabaho, dapat
gusto ko ang ginagawa ko at ang kinalalagyan ko Kasiyahan
so that I am both enduring and enjoying.”

KG “Hanggat mayroong naghihintay na opportunity,  Pansariling

pero factor pa din ang salary at happiness.” Kapakanan /
Kasiyahan

JC “Actually wala naman akong lugar na hindi pipiliin.  Abeylabol

 Sabi ko nga depende sa hinihingi ng na
pagkakataon. Hindi sa ayaw ko pumuta ng ibang Oportunidad
bansa kung nandoon nga ang greener pasture o
kinakailangan ng pamilya ko ng pinansyal na
suporta, bakit hindi ko susubukan. Hindi natin
maiaakila na sa ibang bansa o ang abroad ay
nagoofer talaga ng masmalaking sahod para sa
aming mga nurse, hindi kagaya dito sa Pilipinas.
Maganda rin naman ang sahod dito sa Pilipinas,
pero hindi sasapat para bumuhay ng isang
pamilya kung purong ospital ka lamang. Kailangan
mo kading other sidelines o business, hindi yung
puro hospital ka lamang.”

CB “Ayaw ko magtrabaho abroad dahil mag-aadjust  Pagdami ng

pa ako tapos yung family ko andito din naman sa Aasikasuhin
Pilipinas at mas gusto nila dito manirahan. Tapos
ang dami pang aasikasuhin para lang makalipat  Paglayo sa
doon, ayos naman kami dito sa Pilipinas.” Pamilya

JG  Pansariling
“Ang pag punta sa abroad, hindi ko siya priority. Kapakanan /
Mas comfortabke ako magserve dito sa Pilipinas,
Kasiyahan
particularly dito sa Batangas area dahil ako ay
taga dito. Kung baga, madali akong ma homesick.
Kaya pag-pipili ako ng lugar gusto ko malapit lang
talaga, yung madaling makauwi sa bahay.”

Ang Talahanayan 6 ay nagpakita na ang sampung (10) partisipant ay nagsasabi na

pawang mga personal na desisyon at kapakanan ang isinaalang-alang ng mga kabataang
propesyunal sa kung bakit hindi nila nanaisin magtrabaho sa lugar na hindi nila pinili kaugnay
ng naunang tanong. Ang kagustuhang ito ay sa kadahilanang isinasaalang-alang ng mga
partisipant ang kakulangan ng oportunidad at ang pag-iwas na mapalayo sa pamilya. Dahil rito,
ang lumabas na tema sa kung bakit hindi nanaising magtrabaho ng mga kabataang
propesyunal sa hindi nila napiling mga lugar ay pawang kanilang mga personal na desisyon.  

Base sa resulta, personal na desisyon ng mga partisipant ang dahilan kung bakit hindi
nila nanaisin magtrabaho sa mga lugar na hindi nila napili. Ang resultang ito ay pinagtibay ng
pag-aaral nina Herzberg, Mausner at Snyderman, sinasabing personal na motibasyon ang
isinasaalang-alang ng mga kabataang propesyunal sa pagpili ng kanilang trabaho. Una ang
internal psychological motivation na kinabibilangan ng: sense of achievement, recognition at job
content. Ikalawa ay ang mga external physical motivation na kinabibilangan naman ng pasahod
at kondisyon ng trabaho (binanggit nina Kim at Choi, 2018). Ang mga lugar na hindi napili ay
hindi nakitaan ng internal at external physical motivation ng mga partisipant.

Talahanayan 7
Tanong :  Kung bibigyan kayo ng pagkakataon na makapagtrabaho sa abroad pero hindi
sang-ayon sa kursong iyong tinapos, tatangapin mo ba o hindi? Bakit?

Partisipan Tugon Code Tema

t
EB “Hindi. Dahil sa aking personal na Theme: Personal
paniniwala, mas gusto kong pagsilbihan ang na Desisyon
 Paglilingkod
Pilipinas sa loob ng Pilipinas, kaya naman ay
dito ako magt-trabaho.” sa Sariling (Internal na Salik)
Bansa
Subtheme:
Pagpursige ng
Pinagtapusang
Kurso

NM “Oo kung reasonable naman ang sahod.”  Malaking

Sweldo sa Ibang Theme: 
Bansa Pansariling
Desisyon at
AB “Oo, kung marangal at yon ang paraan pra  Malaking Kasiyahan
kumita ng mas malaking pera.” Sweldo sa Ibang
Bansa Theme: External
 Marangal na na mga Salik
Hanapbuhay
Subtheme:
VR “Hindi ko ito tatanggapin dahil kinuha ko ang  Pagpursige Pagsasaalang-
kursong medtech dahil gustong gusto ko ito ng
at masaya ako pag nagttrabaho sa alang ng Malaking
laboratory, mahirap gawin ang bagay na una Pinagtapusang Sweldo sa Ibang
pa lamang ay hindi mo na gusto.” Kurso Bansa

Subtheme:
MD “Depende sa offer, sa nature, kung malayo  Pansariling Abeylabol na
sa course at maeenjoy, why not give it a Kasiyahan 
chance? Kung masaya.” Oportunidad

LM “Hindi dahil waste of time and education.  Pagpursige

Aanuhin ko ang pagpapaaral sakin ng aking ng
mga magulang kung ang trabaho ko ay hindi
naman sang-ayon sa aking pinag-aralan?” Pinagtapusang
Kurso

KG “Pipiliin ko pa rin ang kursong tinapos, pero  Pagpursige

kung bibigyan nga ng pagkakataon, depende ng
pa din kung kaya ko ang gawin. Mahirap kasi
kapag malayo sa pinag-aralan, paano kung Pinagtapusang
magkamali, tapos may epekto sa kompanya. Kurso
Kaya mas prefer ang tinapos na course.”

JC “Kagaya ng sinagot sa mga naunang tanong,  Malaking

depende sa hinihingi ng pagkakataon. Bakit? Sweldo sa Ibang
Magiging stepping stone ko ito upang ma-
achieve ang dreams ko sa ibang bansa. Bansa
Hindi kasi natin makukuha ang ating  Abeylabol na
pangarap sa isang madaling paraan. Oportunidad
Kailangan dumaan sa paghihirap o mag
sacrifice. Kailangan dumaan ka sa step-by-
step na proseso ng pagiging nurse.
Tatanggapin ko ito kung lalo kung maayos
naman ang palitan ng trabaho, ang sweldo at
saka ipagpapatuloy ko yung dream ko na
 magging nurse duon sa ibang bansa.”

CB “Hindi. Unang-una, sayang naman yung  Pagpursige

lisensya ko. Tapos iniyakan ko pa yung apat ng
na taon ko sa college para lang ipasa yung
program at ang boards tapos ay hindi ko din Pinagtapusang
naman pala siya papakinabangan. Kurso
Pangalawa mas maraming opportunity ang
pwede kong i-grab dahil sa CPA.”

JG  Magandang
“Minsan na akong nagplano, akin din yung Karanasan sa
pinagbigyan yung gusto kong iyon. Yun nga
Trabaho
lang ay iyong qualification. Oo, to gain
experience na din.”

Makikita sa Talahanayan 7 na lima (5) sa sampung (10) partisipant ay nagsasabi na

mas pipiliin pa rin nilang magtrabaho na may kaugnayan sa pinatapusang kurso. Ang
kagustuhang ito ay sa kadahilanang isinasaalang-alang ng mga partisipant ang kanilang
pansariling kasiyahanat ang oras at edukasyong iginugol nila sa kolehiyo na maaaring mauwi
sa wala sakaling magpursige sila ng trabaho sa ibang larangan. Samantala, pantay ng naunang
bilang, lima (5) sa sampu (10) ay nagsasabing tatanggapin nila ang alok ng trabaho kahit
malayo ito sa pinagtapusan nilang kurso. Ang tugon na ito ay sa kadahilanang ang malaking
sweldo ay isa sa mga isinasaalang-alang ng mga participant kabilang ang abeylabol na
oportunidad sa pagpili ng kanilang trabaho. Dahil rito, ang lumabas na tema kung sakaling
pagbigyan ng trabahong hindi ayon sa pinagtapusang kurso ay ang personal at external na mga
salik.

Base sa resulta, pantay ang tugon ng mga bagong kabataang propesyonal kung
sakaling sila ay alukin ng trabahong hindi naaayon sa kanilang pinagtapusang kurso. Ang
kalahati ay papaya, ngunit ang kalahati ay pipiliin pa rin ang kanilang pinagtapusang kurso. Ang
resultang ito ay pinagtibay ng pag-aaral nina Felbermayr at Kohler (2015) kung saan isinasaad
na ang karamihan sa mga napunta sa ibang bansa para mag trabaho ay hindi nagagamit ang
mga abilidad at kakayahan na kanilang pinag-aralan. Kaugnay ito ng tugon ng mga partisipant
na pipiliing tanggapin ang isang trabaho sa ibang bansa na hindi naaayon sa kanilang
pinagtapusang kurso.

Talahanayan 8 

Tanong :  Anu-ano ang salik o mga salik na iyong isinasaalang-alang sa mundo ng trabaho?

Partisipant Tugon Code Tema

EB “Experience at mga benepisyong pinansyal.”  Pansarili Theme: External na

ng Pag- Salik
unlad
 Sweldo  Subtheme:
Sweldong
Matatanggap 

Subtheme:
Kalagayan at
NM “Growth, salary, at  passion.”  Pansarili Sitwasyong
ng Pag- Kakaharapin sa
unlad Trabaho
 Sweldo
Theme: 
AB “Organizational culture, sa lapit ng tirahan,  Sitwasyo Internal na Salik
sweldo at kalinisan” n sa
Trabaho Subtheme:
 Pansarili Pansariling
ng Kasiyahan at
Kapakanan Kapakanan
 Sweldo 

VR “Isinasaalang alang ko ang uri ng hospital na  Sitwasyo

pagttrabahuhan, kung ito ba ay secondarya o n sa
malaking laboratoryo na. Tinitingnan ko rin ang
magandang paligid na pagttrabahuhan, mga Trabaho
kasama at pasyente na makakasalamuha.”  Pansarili
ng
Kapakanan

MD “Growth, enjoyment, sense of fulfilment,  Sitwasyo

treatment sa workers (benefits), income and n sa
compensation.”
Trabaho
 Pansarili
ng
Kapakanan
 Sweldo 

LM “Integrity and credibility of the company,  Sitwasyo

experience na maibibigay ng company and of n sa
course, yung sweldo.”
Trabaho
 Pansarili
ng
Kapakanan
 Sweldo 

KG “Oras, dami ng tranaho, priorities bukod sa  Pansarili

work.” ng
Kapakanan

JC “Para sa akin ay yung safety, conducive and  Sitwasyo

healthy workplace saka yung magandang n sa
samahan ng mga empleyado.”
Trabaho

CB “Para sa akin syempre sweldo, tapos working  Sitwasyo

environment tapos cost of living.” n sa
Trabaho
 Sweldo

JG  Sitwasyo
“Practically ay salary. Then kung accessible n sa
 Trabaho
siya, madaling makauwi at madaling pumasok.  Pansarili
Tapos yung alam kong mag-iimprove ako.”
ng
Kapakanan
 Sweldo

Makikita sa Talahanayan 8 na ang lahat ng sampung (10) partisipant ay nagsasabi na

parehas nilang isinaalang-alang ang internal at external na salik sa mundo ng trabaho. Ang
tugon na ito ay sa kadahilanang ang pansariling kasiyahan (internal), sitwasyon sa trabaho
(external), at malaking sweldo (external) ang mga pangunahing salik na tinitingnan ng mga
kabataang propesyunal sa mundo ng trabaho. Dahil rito, ang lumabas na tema sa mga salik na
isinasaalang-alang ng mga partisipant sa mundo ng trabaho ay internal at external na mga
salik.

Base sa resulta, ang lahat ng partisipant ay isinasaalang-alang ang internal at external

na mga salik sa mundo ng trabaho. Ang mga salik na ito ay ang pansariling kasiyahan,
oportunidad, at malaking sweldo na maaaring matanggap sa trabaho. Ang resultang ito ay
pinagtibay ng pag-aaral nina nina Herzberg, Mausner at Snyderman, mayroong internal
psychological motivation na kinabibilangan ng: sense of achievement, recognition at job content
at mga external physical motivation na kinabibilangan naman ng pasahod at kondisyon ng
trabaho (binanggit nina Kim at Choi, 2018). Kaugnay ito ng tugon ng partisipant sa mga salik na
isinasaalang-alang nila na parehas sa resulta ng naunang pag-aaral.

Talahanayan 9 
Tanong :  Ano ang iyong mga dahilan sa pagpili ng iyong mga salik sa mundo ng trabaho?

Partisipan Tugon Code Tema

t

EB “Pangarap at kalagayang pinansyal ng aking  Kalagayang Theme:

pamilya.” Pinansyal Internal na
 Pansariling salik
Kapakanan
(Pangarap) Subtheme:
Pangarap sa
NM “Syempre para sa aking kinabukasan.”  Pansariling Buhay
Kapakanan
(Pangarap) Theme:
External na
AB “Org culture dahil ito ang magtuturo at mag  Sitwasyon sa Salik
iimpluwensya sa aking work ethics.Lapit ng tirahan Trabaho
upang maiwasan ang stress sa pagkocommute.
Sweldo, kapital na paiikutin ko kaasi mahirap  Pansariling Subtheme:
walang pera. Kalinisan kasi nakakaapekto ito sa Kapakanan Kalagayan at
kalusugan na maaaring makahadlang sa Sitwasyon sa
pagtrabaho ng maayos.”
 VR “Pinili ko ang trabahong ito, unang una dahil gusto  Pansariling
kong gawin ito. Masarap magtrabaho nang may Kapakanan
natutulungan kang ibang tao. Sa huli, pinili ko din
ito dahil malapit ito samin.”

MD “Growth, enjoyment, sense of fulfilment, treatment  Pansariling

sa workers (benefits), income and compensation.” Kapakanan

LM “Kung papapiliin ako, practically speaking, mas  Pansariling

gusto kong magtrabaho sa ibang bansa sapagkat Kapakanan
mas malaki ang sweldo dito, at sabi nga nila mas
mabilis ang pera. Kase pag dito sa Pilipinas, we  Sitwasyon sa
usually don’t get the pay that we work for.” Trabaho

KG “Oras, dami ng trabaho, priorities bukod sa work.”  Pansariling

Kapakanan

JC “Napili ko yung ang yun sapagkat gusto kong  Pansariling

magtrabaho sa isang lugar kungsaan tanggap ng Kapakanan
bawat isa ang isa’t-isa. Meron marunong makinig
at marunong tumanggap ng pagkakamali upang  Sitwasyon sa
itama ang mga ito. Hindi ka naman kasi porke’t Trabaho
pinuna ka ng supervisor mo ay bobo ka na o wala
kang alam. Ang gusto lang ng supervisor mo ay
itama ang mali mong ginawa. Hindi naman kasi
siya makakarating sa posisyon niyang iyon kung
hindi niya pinagdaanan ang pinagdadaanan mo Trabaho
bilang isang novice nurse o baguhang nurse.
Basta magkaroon lang ng open channel o
communication, mayroong receiver, listener at
mga feedback. Tapos maging fair lang ang lahat,
walang dayaan, yun mageenjoy ako sa aking
trabaho.”

CB “Practicality. Syempre, BSA grad tayo so kailangan  Pansariling

i-apply yung natutunan. Cost-benefit analysis tayo Kapakanan
lagi. Dapat yung revenue or yung benefit na
natatanggap ko sa trabaho, mas mataas sa cost
ko. Kasama na dun sa cost yung sa pagkain,
apartment, pamasahe, utilities at kung ano ano
pa.Tapos syempre naman, gusto mo naman gusto
na toxic yung workplace natin. Pero minsan kahit
gustohin ko man iwasan, hindi ko maaiwasan dala
na din sa nature ng trabaho.”

JG  Sitwasyon sa
“Actually, kapag napili akong ng school, pinipili Trabaho
kong school ay yung malaking school. Kasi alam
 Pansariling
ko na marami akong experience na makukuha
doon Lalo na dahil ako ay bago palang sa Kapakanan
teaching, matututo ako sa mga superior ko na”

Makikita sa Talahanayan 9 na ang lahat ng sampung (10) partisipant ay nagsasabi na

parehas nilang isinaalang-alang ang internal at external na dahilan sa mga salik na
isinasaalang-alang nila sa pagpili ng trabaho. Ang tugon na ito ay sa kadahilanang ang
pangarap sa buhay (internal) at sitwasyon sa trabaho (external) ang dahilang ikinokonsidera ng
mga partisipant sa mga isinasaalang-alang nilang salik sa mundo ng trabaho. Dahil rito, ang
lumabas na tema sa mga dahilan na isinasaalang-alang ng mga partisipant sa mundo ng
trabaho ay internal at external na mga salik.

Base sa resulta, ang lahat ng partisipant ay isinasaalang-alang ang internal at external

na mga salik sa mundo ng trabaho. Ang mga salik na ito ay ang pangarap sa buhay at
sitwasyon sa trabaho. Ang resultang ito ay pinagtibay ng pag-aaral at pag-aanalisa ni Yuen
(2010), sinasabing malaking porsyento ng mga kabataan ang nagnanais na makapag-aral sa
kolehiyo at makakuha ng sertipiko at diploma, kung saan sa pagpapatuloy nito, ang kanilang
mga pangarap sa buhay ang nakataya. Bukod sa pagpapahalaga sa pangarap sa buhay ng
mga bagong nagsipagtapos, nakasaad din sa pag-aaral ni Yuen ang taliwas na sitwasyon sa
mundo ng trabaho na nagreresulta ng job mismatch.

Talahanayan 10
Tanong: Pamilyar ka ba sa job mismatch?

Participan Tugon Code Tema

t

EB Oo   Alam  Alam
 Depinisyon ng
NM Hindi masyado    Hindi Job Mismatch
alam
Oo
- Marami sa mga
AB      Alam
partisipants ay
Oo
mayroong
VR    Alam
kaalaman tungkol
Oo. Kapag ang trabaho ng isang tao ay hindi
sa Job mismatch.
MD    Alam
sang-ayon sa kursong pinag-aralan at tinapos    Depinisyo
nito. - Hindi rin
n ng Job
nagkakalayo ang
Mismatch
kanilang sariling
LM Oo. Kapag ang trabaho ng isang tao ay hindi    Alam
depinisyon ng Job
sang-ayon sa kursong pinag-aralan at tinapos     Depinisyo
mismatch mula sa
nito. isa’t-isa
n ng Job
Mismatch

KG Oo. Kapag ang trabaho ng isang tao ay hindi    Alam

sang-ayon sa kursong pinag-aralan at tinapos    Depinisyo
nito.
  n ng Job
Mismatch
JC Yes, I am very much aware of jobmismatch.  Alam
Kasi napakadami kong ka klase na pasado   Depinisyo
bilang isang nurse na nasa ibang larangan ng
trabaho. Yung iba sa kanila callcenter agent n ng Job
yung iba naman sa kanila nagging flight Mismatch
attendant na. Pero para sa akin, okay lang yun.
Marangal ang trabaho na kanilang tinahak.
Hindi man tugma sa kursong tinapos nila pero
marangal at wala silang sinasagasaang tao.
Kumikita sila ng ayos, nabubuhay nila ang
pamilya nila sa isang malinis at marangal na
paraan. At walang problema sa akin yun, kasi
yung kursong tinapos mo ay hindi magdedefine
sa iyo bilang isang tao.

CB Yes. Like laganap yan sa fresh grads kasi    Alam

mostly maspinipili ng companies yung may   Depinisyo
mga experience na. Kaya minsan, wala silang
choice kundi maghanap ng trabaho kahit hindi n ng Job
naman yun yung kanilang tinapos na course. Mismatch
    Dahilan ng
Job
Mismatch

JG Yes. Nung una akong nagturo, diba ako ay    Alam

isang science major, pero ako ay nagturo ng    Depinisyo
araling panlipuna ng tatlong grade, 8, 9 at 10.
Nagturo ako ng values, nagturo ako ng math at n ng Job
filipino. Kung baga nung college kami, hindi Mismatch
naman namin tinitake yun. Parang   Uri ng Job
kinokonsider ko siya na mismatch though Mismatch
teaching parin yun pero ibang aking
specialization sa tinuturo ko.
 

Talahanayan 11
Tanong : Papayag ka bang magtrabaho na hindi ayon sa iyong pinagtapusan na kurso?
Bakit?

Partisipant Tugon Code Tema

EB “Hangga't maaari ay nais kong  Oportunidad sa Theme:

magtrabaho na naaayon sa aking trabaho Internal na Salik 
pinagtapusang kurso, ngunit kung
wala na talagang ibang opsyon,  Pinagtapusang
wala akong magagawa kaya oo.” Kurso Sub-theme: 
 Isinasaalang-
alang ang
Pinagtapusang
kurso
 Pinansyal na
pangangailangan 
NM “Hangga't maaari hindi kase sayang  Pinagtapusang  Kakayahan at
 lang ang aking pinagaralan ng ilang kurso 
taon.”

AB “Oo. Depende sa pinansyal na  Pinansyal na

pangangailangan” pangangailangan 

VR “Hindi. Dahil ayokong gawin ang  Pinagtapusang

isang bagay na hindi ko gusto. Hindi kurso 
din sapat ang aking kaalaman at
skills kung magtra-trabaho ako sa  Kakayahan at
propesyon na hindi ko kinuha.” abilidad sa trabaho

MD “Depende sa offer, sa nature, kung  Oportunidad sa

malayo sa course at kung maeenjoy, trabaho
why not give it a chance? Kung
masaya naman.”  Pansariling
kasiyahan 

LM “Hindi dahil waste of time and  Pinagtapusang

education. Aanuhin ko ang kurso
pagpapaaral sakin ng aking mga
magulang kung ang trabaho ko ay
hindi naman sang-ayon sa aking
pinag-aralan?”

KG “Pipiliin ko pa rin ang kursong  Pinagtapusang

tinapos, pero kung bibigyan nga ng kurso
pagkakataon, depende pa din kung
kaya ko ang gawin. Mahirap kasi  Kakayahan at
kapag malayo sa pinag-aralan, abilidad sa trabaho
abilidad sa trabaho
paano kung magkamali, tapos may
epekto sa kompanya. Kaya mas  Pansariling
prefer ang tinapos na course.” kasiyahan

JC Magiging stepping stone ko ito  Oportunidad sa Theme: 

upang ma-achieve ang dreams ko trabaho
sa ibang bansa. External na Salik

Tatanggapin ko ito kung lalo kung  Pinansyal na Sub-theme:

maayos naman ang palitan ng pangangailangan  Abeylabol na
trabaho, ang sweldo at saka Oportunidad sa
ipagpapatuloy ko yung dream ko na
magging nurse duon sa ibang
trabaho
bansa.

CB
hindi. Nagpakahirap ako na makuha  Pinagtapusang
ang degree at license ko,
magsasayang ako ng oras ng kurso
energy kung ganon.

JG  Oportunidad sa
Sa akin kasi dahil wala pa ako trabaho
masyadong experience, kung ano
yung i-offer na trabaho ay okay lang
sakin.
 
Talahanayan 12
Tanong: Sa paanong paraan ka naeenganyo ng mga salik na iyong binganggit?

Participan Tugon Code Tema

t

EB Pangarap para sa pamilya at sa sarili. Ang mga  Sariling Theme:

salik na ito ang sa tingin ko'y Pangarap/ Internal na
makakapagpatupad ng aking mga hangaring
iyon. self-fulfillment Salik 
   Pangarap Sub-theme:
sa Pamilya  Sariling
Pangarap/
NM Yon kase ang mga kailangan talaga para sa  Standards self-
akin base din sa pinag aaralan namin sa pagpili ng
  fulfillment
trabaho  Standards
sa pagpili ng
AB Mas magiging konmportable ako mag trabaho  Working trabaho
at magiging masaya Experience
   Pamilya

VR Naeenganyo ako mgtrabaho dahil gusto ko ang  Working Theme:

ginagawa ko. Pangarap ko na dati pa ang Experience External na
makatulong sa may sakit at higit pa na
nangangailangan.   Pangarap Salik 
sa Sarili/ self-
fulfillment Sub-theme:
 Working
MD Kapag namemeet ng work yung aspects na  Pangarap experience
ineexpect mo, naffulfiil at nag eenjoy ka. Di nag sa Sarili/ self-
bburnn out, may reason para mag work.
fulfillment
  
 Working
experience

LM When those factors are met, there’d be a    Working

healthy career for me since gusto ko ang Experience
ginagawa ko at kinatatayuan ko.
 

KG Work environment, and workmates.  Working

experience
 JC Kagaya ng sabi ko kanina, nabibigyan ako ng  Working
positive attitude, jive at ng energy nung mga Experince
yun para magtrabaho ako ng masmaayos sa
isang lugar. Paano ka ba magtratrabaho sa
isang lugar kung puro negative vibes nalang.
What I mean with negative vibe, yung puro na
lang pangit yung nakikita nila. Yung puro na
lang chismisan, puro na lang siraan, walang tao
na gusting tumanggap ng pagkakamali nila.
Hindi yung magandang setting o set up mo sa
isang trabaho. Kailangan marunong kang
makinig at tumangap ng kung ano yung dapat
mong baguhin. Para narin sa iyong sarili, para
maenhance bilang isang empleyado.

CB So syempre the more sweldo, the more na  Working

dapat ako nagpapakagaling sa trabaho, para Experience
din masustentohan ko ang sarili ko at ang family
ko. Tapos syempre, professional dapat tayo,   Profession

babayaran ako for a job na tanging mga may al attitude

lisensya lang ang pwede gumawa kaya di dapat
ako mapahiya. Ang healthy working
environment naman self-explanatory na, wag
lang talaga sobrang toxic.

JG Nung nag-aaral kasi ako nung college, mula 1 st

 Relasyon
year college hanggeng 4 year college ako ay
th
sa Pamilya
nag bo-board. Hindi ako nauwi sa amin ng
madalas. Ngayon na maytrabaho na ako, mas
gusto ko na i-spend yung time ko with my
family. Kaya as much as possible gusto ko yung
malapit lang na trabaho para madali ako
makauwi.

<><><><<<><><>

Talahanayan 13
Tanong: Ano ang iyong motibasyon o mga motibasyon sa iyong paghahanap ng trabaho?

Participan Tugon Code Tema

t

EB Ang dahilan kung bakit ako nagsusumikap, ang  Pamilya Theme:

aking pamilya. Motibasyon
upang
NM Pamilya ko at kinabukasan ko  Pamilya magpakabuti sa
 Sarili/Car trabaho
eer

AB Career growth at talaga ang aking personal na  Sarili/Car

motibasyon tulad ng pagkakaroon ng savings Sub-theme:
eer
 Pamilya
 Sarili/Caree
VR Motibasyon ko sa paghahanap ng trabaho ang  Pamilya r
aking pamilya, mga matututunan at ang  Serbisyo  Serbisyo
katotohanan na makatutulong ka sa higit na mga
nangangailangan: ang mga may sakit

MD Number 1 is interest, kung gusto ko yung  Interes

magiging work. 2 is skills, 3 is reputation ng
nd rd
  Skills
company
  Reputas
yon ng
company

LM Una at higit sa lahat, kikita na ko ng sarili kong  Sarili

pera nang sa gayon ay makatulong ako sa   Pamilya
gastusin ng aking pamilya. Pangalwa, payback
time – sa parents. Pangatlo, experience and   Experien

credentials. ce

KG Para magkaron na ng sariling  Sarili

income,responsibilities and independence

JC Nung ako ay bagong pasang nurse, ang akin  Pamilya

motibasyon ay aking mga magulang at ang  Self-
aking pamilya; sapagkat iniisip ko, paano ko
masusuklian ang binigay nila para sa akin nung contentment
panahon na ako ay nag-aaral pa.  Isa ko pang  Serbisyo
motibasyon ay yung pagkakaroon ng inner
peace sa sarili, magkaroon ng self-contentment.
Makapag-alaga lamang ako ng may sakit, ay
mahalaga na sa akin at nakakapagbigay saya
nadin sa akin. Yun yung mga naging motibasyon
ko, yung makapagbigay ng alaga kung papaano
ko inalagaan ako ng aking mga magulang noong
kailangang kailangan ko di sila.

CB Sweldo, work environment, accessibility, cost of  Sweldo

living, kagaya lang din ng sinabi ko kanina   Work
  Cost of
living

JG As a teacher, self-fulfilling na haharap ka sa  Serbisyo

klase na magaling ka parang personal  Sarili
development and growth. Ang saya bilang isang
teacher na naituro mo ng ayos yung kailangan
mong ituro. Nung sinabi ko sayo na iba ang
subject kong tinuturo, ako hindi ako confident na
humarap sa bata kasi hindi ko sigurado yung
aking tinuturo kasi na binasa-basa ko lang yun.
Hindi katulad ngayon na nagtuturo na ako ng
science mismo. Pinaka motivation ko kasi yung
nakikita ko na natututo ang mga estudyante sa
akin. Yung confident akong ituro yung mga
subject kasi alam kong alam ko iyun.

 
 
 

 
Talahanayan 14
Tanong: Sa mga gustong mang ibang bansa, ano-ano ang mga nag-uudyok sayo na
magtrabaho o maghanap ng trabaho sa ibang bansa?

Participan Tugon Code Tema

t

EB Ayaw ko naman haha. So Not Applicable   N/A Theme:

Motibasyon sa
NM Mas malaking sahod at mas mabilis makaipon  Malaking pangingibang
sweldo bansa

AB Kung hindi sapat ang bilang ng trabaho sa  Sub-theme:

bansa (recession); Matinding Kakulangan   Malaking
pangangailangang pinansyal; at Mahigpit na
kompetisyon tulad ng  job experience na ng trabaho sa Sweldo
hinahanap sa mga fresh grad Pilipinas  Experience
  Malaking / Pansariling
sweldo pag-unlad
 Benepisyo
VR Pinipili ko na mag trabaho rito.   N/A at Karapatan
 
ng
MD Main reason is income; worker friendly ang  Malaking Mangagawa
benefits and rights. sweldo  Working
  Environment
 Working
Environment  
  Benipisyo
 Karapatan
 ng mga
mangagawa

LM Higher pay and better experience  Malaking

sweldo
 Experience

KG Salary rate, dream job, dream place  Malaking

sweldo
  Pangarap

JC Unang-una, financial stability. Napakalaki ng  Malaking

sahod sa ibang bansa kumpara dito sa sweldo
pilipinas. Doble, triple o higit pa pasahod ng
ibang bansa sa mga nurses compared dito sa   Working

pilipinas. Yun yung unang dahilan kung bakit Environment

nangingibang bansa ang mga Filipino nurses,   Experience
para sa akin. Kasi nasusuklian ng tamang   Benipisyo
pasahond sa ibang bansa ang Filipino nurses.
  Karapatan
Hindi kagaya dito sa Pilipinas, pagod na
pagod ka na tapos ang liit pa ng sahod mo. ng mga
Parang hindi worthit yung lahat ng itinarabaho mangagawa
mo sa buong maghapon. Yung parang, Hello
tao din ako, may pangangailang ako. May mga
gusto akong bilhin pero di ko mabili kasi maliit
lang ang sahod. Hindi sasapat para
makabuhay ng isang pamilya
 
Bukod pa don, mas nabibigyan ng ibang
bansa ang mga nurses. Kasi ene-enhance nila
yung ability, capability, knowledge, skill at
attitude ng mga nurses. Through what?
Through different seminars and trainings. Para
maspaganda o maspalawig pa yung kaalaman
namin kung paano yung tama paghandle ng
pasyenta, kung paano mas mapapabilis yung
pagaling ng isang pasyente.

CB Ako ayaw ko talaga mag abroad, gusto ko  N/A

lang dito sa Pilipinas. Alam ko naman kasi na
with my profession, may maayos akong
trabaho na mahahanap dito sa Pilipinas. Saka
sobrang daming ayusin tapos hindi naman
sure makakapunta at magkakapagtrabaho
agad sa ibang bansa, nanghihinayang ako sa
oras.

JG Sa ngayon lang talaga, gusto ko lang  N/A

magspend time sa aking family. Pero in the  But, future
near future, naiisip ko din yung mga expenses.
Gusto ko din na secure ang family ko.

 
 
 
 
Talahanayan 15
Tanong: Paano nakakaapekto ang iyong motibasyon sa pagpili ng trabaho?

Participan Tugon Code Tema

t

EB Kapag mayroon kang motibasyon, mas  Direksyon Theme:

pinag-iisipan mo nang maayos ang mga ng Career Epekto ng
bagay-bagay. Mas nakakagawa ka ng
tamang desisyon kung kaya't napupunta motibasyon sa
ka sa gusto mo, para sa'yo, at nararapat Pagpili ng trabaho
sa'yo.
Sub-theme:
NM Malaki, kase don nakabase yung pagpili  Pamantayan
mo ng trabaho sa pagpili  Pamantayan
Pinapaalala nito sa akin ang dahilan kung sa Pagpili
AB  Direksyon
bakit ko ginagawa ang aking trabaho;  Direksyon ng
ng Career
Ginaganahan akong magtrabaho at career
naiibsan ang pagod pag iniisip ko ang
aking motibasyon

VR Nakakaapekto ito dahil mas masayang  Pamantayn

magtrabaho kung mahal mo ang ginagawa sa pagpili
mo.

MD Motivation ang standards mo sa pagpili ng  Pamantayan

trabaho. sa pagpili

LM Having the best motivation will drive me to

seek for the best job. Yung trabaho na
 Pamantayan
kaya akong bigyan ng maayos na
karanasan and at the same time sapat o sa Pagpili
sobrang sweldo na maibabahagi ko sa  Direksyon
aking pamilya. ng career

KG Kelangan ng motivation para magkaron ng

maayos na trabaho. Clear ang goal. 
 Direksyon
ng career

JC Unang una ang motibasyon ko ay ang  Pamanataya

aking mga magulang at pamilya. n sa pagpili ng
Nakakaapekto sila sa paghahanap
trabaho kasi maiisip mo, magugustuhan trabaho
ba nila ito. O halimbawa, pumasok ako sa
isang call center bilang agent, na taliwas
sa pinili kong kurso. Magsasa-alang-alang
ka, iisipin mo yung sasabihin ng
magulang. Yun yung nakakaapekto, yung
mararamdaman ng magulang mo sa
pipiliin mong trabaho.

CB So dahil nga doon, balak ko pumunta ng  Pamantay

Cebu para doon na magstay for good at sa pagpili ng
 magtrabaho. Kasi compare kung magstay trabaho
ako dito sa lipa or Batangas, masmataas  Direksyon
nga ang sweldo doon tapos yung cost of
living ko mas mababawasan kasi nandoon ng career
nga family ko.

JG Dahil sa mga yun, para sa akin, maspipiliin  Pamantayn  

ko yung sapat lang yung sahod pero sa pagpili ng
nakalinya parin sa kurso. Kasi ang sahod
naman ay hindi gaanong isyu sa akin. trabaho
Kahit na sinabi ko na isa ito sa mga bagay  Direksyon
na aking tinitingnan ay hindi naman ito ng Career
ganoong kabigat na problema. Willing
naman din ako mag-adjust. Ako naman
bago lang ako sa field at mas habol ko ay
experience. Bago ko itry yung mas malaki
na hindi ko ano, mas gusto kong itry yung
mas maliit na makakakuha ako ng
experience.